Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

Het decor is afgestemd op het parallel gezette, chronologisch gezien, andere
handeling. Er zijn speelvlakken op drie niveaus, neutraal, in het begin, als alles
nog goed lijkt, omlijst met veel rood, later breekt het blauw door en zijn er op de
achtergrond en opzij suggesties van uitgebrande huizen, soms flitsend blauw
belicht als ook met veel geluid de strijd gesuggereerd wordt. De intieme passages
zijn heel licht gekleurd gehouden, met wat hare krisjna-elementen erin, op muziek
van Van Beurden. 228 Het is omgeven door rode lappen, die omhoog getrokken
worden als de verwoesting van Amsterdam een feit is. De gestileerde ruïnes
worden dan zichtbaar. 229
Heijer vond het een aanvaardbaar toneelbeeld, dat goed gebruikt werd. Ook Boswinkel vond
het effect waarmee de stad plotseling in een ruïne werd veranderd, een truc die geweldig
werkte. 230
Over de verdeling van het toneel in drie speelvlakken was men verdeeld. Tuitjes noemde
het een verrassende beweging, ingegeven door een stellage op drie niveaus op het toneel. 231
De recensent van Het Vaderland vond, met Koolhaas, 232 dat het open decor van
buizenconstructies geen hoogtepunt van suggestiviteit. Het Vaderland was het wel met
Tuitjes eens dat het een vlotte continuïteit vergemakkelijkte en stond het de beweeglijkheid
en visuele differentiatie toe, waarmee Gijsbrecht winstpunten boekte. 233 Volgens Heijer gaf
het wel eens een verwarrend geknutsel. 234
Vóórdat het stuk begon, werd een filmpje gedraaid met ingesproken tekst. De tekst legde
uit dat het stuk zich afspeelde in de kerstnacht van 1300 in Amstelland, hoe de verhoudingen
tussen alle partijen lagen en hoe dat gekomen was. 235 Er waren lovende woorden over de
historische introductie: prachtige lichtbeelden, zeer functioneel en erg sfeervol, zonder
overdrijving 236 en een schot in de roos. 237
5.4.7 Actualisering 7 De kostumering
De kostumering wordt in de recensie van Heijer kritisch beschreven. Volgens Heijer waren
Jan Kiebooms kostuums minder geslaagd:
Ze gaven nauwelijks blijk van gevoel voor kleur en snit. Waarom liep Broer Peter
in zo’n raar zwart pak en waarom had Gijsbrecht zo’n uitgezakte ijstrui terwijl alle
anderen fluweel droegen? De grote miskleun in kleding en regie was de manier
waarop vader Willebord getoond werd. Hij was een Karthuizer abt, maar hij werd
omgeven door nonnetjes, die eruit zagen als gesluierde harekrisjna-mensen
compleet met belletjes. Allemaal in het oranje en roze. En dat alleen omdat in de
tekst ergens stond dat het klooster ‘ zingt en klinkt’. Een vondst, dat wel, maar te
gek om los te lopen. 238
228
De Gijsbrecht. Trouw 20 januari 1975. zonder schrijver
229
Muider Courant 18 januari 1975. Heijer. Jac., zonder titel
230
NRC Handelsblad 18 januari 1975. Boswinkel. W., zonder titel
231
Amsterdam Publiekstheater bracht Gijsbrecht. Kater van een verwrongen beeld van de werkelijkheid. Tuitjes. K., De
Gelderlander 18 januari 1975
232
Badeloch van Aemstel. De Gijsbrecht-versie van het Publiekstheater. Koolhaas. A., Vrij Nederland zonder datum
233
Het Vaderland 13 februari 1975. zonder schrijver. zonder titel
234
Muider Courant 18 januari 1975. Heijer. Jac., zonder titel
235
Rekers. G., Tekstboekje: Gijsbrecht van Amstel naar Joost van den Vondel. Publiekstheater. z.j. p. 1-3 van het tekstgedeelte
236
De Waarheid 18 januari 1975. J.H., zonder titel
237
Publiekstheater bracht moedig experiment met visie, meeslepende scènes maar ook faliekante fouten. Moderne Gijsbrecht:
soms winst. Bergh. van den H., Het Parool 18 januari 1975
238
Muider Courant 18 januari 1975. Heijer. Jac., zonder titel