Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

oproepen in beelden die enkel doen alsof ze het verleden representeren, in pastiches en
imitaties. 545 Swartes voorstelling lijkt aan deze beschrijving te voldoen. Zijn Gysbreght van
Aemstel, in voetnoten, is een imitatie van het verleden; het lijkt alsof het verleden
gerepresenteerd wordt in een pastiche.
11.4.4 100-jarige Stadsschouwburg: 1995
Na het verdwijnen van het IJzeren Gordijn en de val van de Berlijnse Muur waant men zich
in het postideologische tijdvak; er ontstaat een Nieuw Geëngageerd Theater. 546 Het Nieuw
Geëngageerd Theater is zowel politiek als sociaal geëngageerd en maakt bovendien een
koppeling met andere disciplines. Het is actueel; wordt geïnspireerd door of heeft betrekking
op hedendaagse politieke en/of maatschappelijke kwesties. 547
De productie van Vrenegoor in 1995 zou zowel politiek als sociaal geëngageerd genoemd
kunnen worden. Vrenegoor zegt in een interview dat zij met haar productie de nogal
ingrijpende effecten van een burgeroorlog op het dagelijkse gezinsleven invoelbaar wil
maken; 548 tevens verwijst haar productie direct naar de oorlog op de Balkan.
11.4.5 Theatergroep Nomade 2003 en 2008
Vaessens schrijft in De revanche van de roman. Literatuur, autoriteit en engagement:
‘Auteurs in het laatpostmoderne tijdperk wilden breken met de dogma’s die horen bij een tot
subcultuur verworden literaire cultuur die geen prominente plaats meer inneemt in de
publieke sfeer. Zij willen, liefs ten overstaan van een groot publiek, die ooit
vanzelfsprekende band tussen literatuur en maatschappij herstellen.’ 549
De producties van Gietelink in 2003 en 2008 passen in dit laatpostmoderne engagement.
Gietelink laat met zijn producties van Gysbreght van Aemstel de botsing van culturen op
wereldniveau én binnen Nederland zien en hij definieert de Nederlandse identiteit, op een
nieuwe, pluralistische basis met als middelpunt het herijken van het nationale erfgoed.
11.5 Het publiek en de taal van Vondel
De tekst van Gysbreght van Aemstel werd bewerkt om het toegankelijker te maken voor het
hedendaagse publiek en om Gysbreght van Aemstel levend onderdeel van onze cultuur te
laten zijn. Volgens recensenten in 1975 en 1988-1989 leidden de tekstmoderniseringen tot
meer begrip; in 1995 had de modernisering achterwege kunnen blijven.
In 1990-1991 was men verdeeld over de (ingekorte) zeventiende-eeuwse tekst, maar ‘je
kon er wel met je kinderen naar toe.’ In 2003 vormt het taalgebruik geen beletsel meer;
sterker ook niet-ingewijden kunnen het begrijpen. Men spreekt de wens uit dat de jongeren
de weg weten te vinden. De tekst draagt in 2008 bij aan de kracht om de parallellen tussen
heden en verleden te verduidelijken, maar men heeft wel kennis van de inhoud nodig om het
geheel te kunnen volgen. Al met al een voorstelling, voor de jeugd, om kennis te maken met
Vondels taalgebruik.
545 Vitse. S., Het postmodernisme en de crisis van links. Dertig jaar na La condition postmoderne. Streven. November 2009 op:
http://www.streventijdschrift.be/artikels/09/vitsepostmodernisme.htm
546 Blommaert. J., E. Corijn, M. Holthof en D.Lesage. Wat goed is voor de pensen: De nieuwe recepten van het populisme. Op:
http://www.epo.be/uitgeverij/boekinfo_boek.php?isbn=9789064453397
547 Léautond. M., Nieuw Geëngageerd Theater, afstudeerscriptie aan de Vrije Universiteit, Amsterdam,
op:http://www.students.let.uu.nl/0209171/Nieuw%20Geëngageerd%20Theater.html
548 ibidem
549 Vaessens. T., De revanche van de roman. Literatuur, autoriteit en engagement. Nijmegen: 2009 2 p.15