Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

More documents

Recommendations

Info

2007 Regisseur Theu Boermans heeft van het Filmfonds 1 miljoen gekregen om Gysbreght van Aemstel te verfilmen 2007 Droomwandelingtheater Gysbreght van Aemstel van Theatergroep Cornu Cervi uit Polen 2007-2008 Theatergroep Nomade in de Amsterdamse deelraad met Gijsbreght. Zes keer in de vorm van een feuilleton tot mei 2008. 2008 Tijdens Manuscripta in Amsterdam rapte Charlie May delen van de Gysbreght van Aemstel 2008 -2009 Theatergroep Nomade. Regie: Ab Gietelink. Tournee 2008 Orkest De Volharding speelt Gijsbrecht van Aemstel in het muziektheater aan ‘t IJ in Amsterdam. 2009- 2010 Jeugdtheatergezelschap Unieke Zaken uit Alkmaar speelt Gysbreght van Aemstel. Tournee 2009-2010 Theatergroep E Poi op tournee. Gysbreght van Aemstel is een bewerking van het jeugdboek Gijsbrecht van Van Vendel. 2010 Muziektheater Zuvuya werkt op dit moment aan een eigentijdse bewerking van Gysbreght van Aemstel. 2010 Op de nieuwjaarsreceptie van burgemeester Cohen werd op 1 januari 2010 Gysbreght van Aemstel opgevoerd door De Warme Winkel 2010 Adriaan van Dis rapt een paar verzen uit Gysbreght van Aemstel bij de opening van het Boekenbal. 1.2 De onderzoeksvraag Al mijn vragen leidde tot de onderzoeksvraag: Hoe hebben de regisseurs, van de producties na 1968, Gysbreght van Aemstel geactualiseerd? Om tot onderzoek over te kunnen gaan heb ik verschillende selectiecriteria geformuleerd waar de producties ter bestudering grotendeels aan moesten voldoen. Deze zijn: - De productie moest geregisseerd zijn door een regisseur die zijn sporen verdiend had met vernieuwende producties; - Een professioneel gezelschap moest Gysbreght van Aemstel in productie genomen hebben (om het amateurcircuit uit te sluiten); - De aanleiding om Gysbreght van Aemstel op te voeren moest een belangrijke gelegenheid zijn; - De producties moesten in de geest van Vondels originele toneelstuk gemaakt zijn. De bewerkingen mochten geen ingrijpende veranderingen, qua vorm of inhoud, hebben ondergaan óf een traditionele herhaling zijn, en - Er moest genoeg onderzoeksmateriaal voor handen zijn in de vorm van recensies, artikelen, interviews en eventueel beeldmateriaal bij het TIN van de opvoeringen. In bijlage 1 is een lijst opgenomen, waarin ik alle producties, die in paragraaf 1.1 genoemd worden, aan bovenstaande criteria heb getoetst. Voor mijn onderzoek heb ik de volgende producties geselecteerd: 1. 1975 Het Publiekstheater. Regie: Rene Lobo 2. 1988-1989 Het NationaleToneel. Regie: Hans Croiset 3. 1990-1991 Toneelgroep Amsterdam. Regie: Rieks Swarte 4. 1995 Gelegenheidsgezelschap. Regie: Margrith Vrenegoor 5 2003 Theatergroep Nomade. Regie: Ab Gietelink 6. 2008 Theatergroep Nomade. Regie: Ab Gietelink
De verantwoording van de selectie De overwegingen om de productie van Het Publiekstheater in 1975 nader te bestuderen was dat Gysbreght van Aemstel werd opgevoerd ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van de stad Amsterdam. Tevens was Het Publiekstheater het eerste professionele gezelschap dat, na 1968, Gysbreght van Aemstel op het toneel bracht. Mijn keuze voor de productie van de regisseur Hans Croiset in 1988-1989 lag bij Croisets voorliefde voor Vondel. 24 Hij was in 1988-1989 de enige die ‘de Vondeltraditie in stand hield met Lucifer (1979) en Adam in Ballingschap (1983).’ 25 ‘Die regies waren legendarisch’ 26 en ‘met een eigentijdse blik gemaakt’. 27 Interessant is dat Guus Rekers, een bekende actievoerder binnen de Aktie Tomaat -een groep die Gysbreght van Aemstel reactionair vond -, verantwoordelijk was voor de tekstbewerkingen van de producties in 1975 en 1989-1989. De productie van Toneelgroep Amsterdam in 1990-1991 werd geregisseerd door Rieks Swarte. Hij was speciaal gevraagd om zijn eerdere eigenzinnige ‘speelgoedvoorstellingen’. Zijn bewerking van Gysbreght van Aemstel ‘met voetnoten’ kan door Swarte’s visie niet ontbreken in deze studie. In 1995 bestond de huidige Stadsschouwburg in Amsterdam 100 jaar. Had Vondel Gysbreght van Aemstel niet geschreven ter gelegenheid van de opening van de Amsterdamse Stadsschouwburg in 1637? Ab Gietelinks motief om Gysbreght van Aemstel in 2003 en 2008 op te voeren was, dat Gysbreght van Aemstel een belangrijk stuk (cultuur)geschiedenis is. Hij noemt zijn voorstellingen verplichte inburgeringcursussen, omdat het met de kennis van de geschiedenis bij de gemiddelde Nederlander droevig is gesteld. De musicals, de tv-registratie, de bewerking van een jeugdboek, de rapversie, de muziekvoorstellingen, de jeugdvoorstelling, de droomwandelingtheater, de film, het feuilleton in de deelraad en Briels Gysbreght van Aemstel vielen af, omdat deze producties ingrijpende veranderingen, qua vorm of inhoud, hebben ondergaan óf een traditionele herhaling zijn. Van de producties uit 1975, 1988-1989, 1990-1991 en 2003 beschikt het TIN over uitgebreide dossiers. 1.3 Het startpunt: 1968 In mijn onderzoeksvraag staat het jaartal 1968. Het jaartal 1968 is om drie verschillende redenen gekozen als startpunt voor deze studie. Ten eerste zijn vóór dat jaartal al onderzoeken geweest naar Gysbreghtproducties. Ben Albach heeft in 1937 Drie eeuwen ‘Gijsbreght van Aemstel’, Kroniek van de jaarlijkse opvoeringen uitgegeven. Zijn beschrijving stopt in het jaar 1937. De enige mij bekende secundaire literatuur 28 die gaat over de opvoeringstraditie na 1960, is geschreven door Marta Gnyp en Anne-Rose Bantzinger. 24 Bij Het Toneel Speelt heeft hij in 1996 Vondels Jozef in Dothan, in 1998 Jephta, in 2001 Lucifer, in 2004 Jozef uit Egypte en in 2005 Adam in Ballingschap geregisseerd 25 Gijsbrecht in ballingschap. Arian. M., De Groene Amsterdammer 11 januari 1989 26 Hans Croiset is kwetsbaar in zijn grandeur. Janssen. H., De Volkskrant 20 oktober 1998 27 Het Nationale Toneel herstelt Nieuwjaarstraditie. Gijsbrecht waart weer over het slagveld. De Heuvel. D. van der., Telegraaf 23 december 1988 28 De recensie van de televisiebewerking in 1989 in Trouw is geschreven door Anne-Rose Bantzinger. In het nawoord wordt gewag gemaakt van haar afsturen op de Gysbrecht-traditie na 1968. Na een mail kreeg ik per ommegaande haar scriptie
Page 1 and 2: ‘Nieuwe Heren, Nieuwe Gysbreghts
Page 3 and 4: Dankwoord Ik dank al mijn leraren e
Page 5 and 6: 5.5 Actualisering 9 Woord en daad d
Page 7 and 8: 11.3 Hoe krijgt de actualisering vo
Page 9: ‘een sonoor klinkende plechtighei
Page 13 and 14: Weliswaar realiseer ik me dat ik al
Page 15 and 16: 2 Gysbreght van Aemstel van 1637 to
Page 17 and 18: opvoeringen heb ik de vierde period
Page 19 and 20: lijven echter trouw komen en er wor
Page 21 and 22: Achter mij lag een opvoering van Ro
Page 23 and 24: Terzelfder tijd raakte de Nederland
Page 25 and 26: De opvoering van De Spaanschen Brab
Page 27 and 28: genodigden kregen bij de ingang van
Page 29 and 30: Na de voorstellingen in 1982 van Br
Page 31 and 32: maar een VN-soldaat. Zo hoopt de re
Page 33 and 34: Het jaarlijkse boekenbal ter openin
Page 35 and 36: het jaar 1988-1989 met 12 voorbesch
Page 37 and 38: Ten eerste wordt in recensies, inte
Page 39 and 40: 1990-1991 geen standpunt ingenomen
Page 41 and 42: persbericht van Theatergroep Nomade
Page 43 and 44: werden door een kleine, hoogopgelei
Page 45 and 46: 4 Wat is actualisering en waarom we
Page 47 and 48: de actualisering bewerkstelligd wor
Page 49 and 50: 5 De onderzochte productie: 1975 He
Page 51 and 52: geworden die los staat van de werke
Page 53 and 54: Het decor is afgestemd op het paral
Page 55 and 56: consciëntieus bewerkt. Het resulta
Page 57 and 58: 5.6 Wat vonden de recensenten van d
Page 59 and 60: 6 De onderzochte productie: 1988-19
Page 61 and 62:
zwaar het ook op ons kollectief kul
Page 63 and 64:
De handeling rond het beleg en de i
Page 65 and 66:
6.4.4 Actualisering 4 De muziek Lei
Page 67 and 68:
als de ideologische ballast van de
Page 69 and 70:
katholicisme, het dilemma tussen he
Page 71 and 72:
7.4.2 College theaterhistorie Swart
Page 73 and 74:
7.4.5 Actualisering 1c Een reconstr
Page 75 and 76:
Swarte zegt in een interview met Oo
Page 77 and 78:
Bürgerschreck (boeman van de midde
Page 79 and 80:
8.4 Hoe krijgt de actualisering vor
Page 81 and 82:
De verzen sneuvelden bij honderden,
Page 83 and 84:
naar aanleiding van deze productie
Page 85 and 86:
dat terwijl we wel in de Koninklijk
Page 87 and 88:
voor een breed publiek. 446 In deze
Page 89 and 90:
Het Atrium in Den Haag is geen hist
Page 91 and 92:
Veltman schrijft: ‘Regisseur Giet
Page 93 and 94:
10 De onderzochte productie: 2008 T
Page 95 and 96:
Gietelink schrijft op zijn website:
Page 97 and 98:
De Gijsbrechtgetrouwen spreken in z
Page 99 and 100:
11 Nabeschouwing Elke generatie kri
Page 101 and 102:
Gietelink hoopt met zijn producties
Page 103 and 104:
De productie in 1990-1991 is een re
Page 105 and 106:
oproepen in beelden die enkel doen
Page 107 and 108:
Mag uit de frequente opvoeringen va
Page 109 and 110:
Dieho. E.F., Syllabus Theaterdramat
Page 111 and 112:
http://igitur-archive.library.uu.nl
Page 113 and 114:
http://www.vondelpark.tv/default.as
Page 115 and 116:
Aanpak Gijsbrecht door Croiset dwin
Page 117 and 118:
Voorstelling 100 jaar Stadsschouwbu
Page 119 and 120:
Nomade vecht met Vondel en NAVO-sol
Page 121 and 122:
Amsterdam 1995 1997 De Troupe. Regi
Page 123 and 124:
- Vondels gebruik van historische b
Page 125 and 126:
Theatergroep Nomade 2008 Vooraankon
Page 127 and 128:
1990-1991 - Onze enige nationale tr
Page 129 and 130:
2008 - Voor vijftigplussers een mog
Page 131 and 132:
Bijlage 6 Verwijzingen (bladzijde 4
show all

Full text - Igitur - Universiteit Utrecht

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?