31.07.2013 Views

De allereerste energiebron was natuurlijk de mens zelf ... - itslearning

De allereerste energiebron was natuurlijk de mens zelf ... - itslearning

De allereerste energiebron was natuurlijk de mens zelf ... - itslearning

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Edison werd geboren in 1847 in Ohio. Als kind <strong>was</strong> hij geïnteresseerd in Natuur- en Scheikun<strong>de</strong>. Toen<br />

Edison tien jaar <strong>was</strong> had hij al een klein laboratorium in <strong>de</strong> kel<strong>de</strong>r van zijn huis. Hij stu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> en<br />

experimenteer<strong>de</strong> en zo kwam hij steeds hoger.<br />

Wie <strong>de</strong> gloeilamp heeft uitgevon<strong>de</strong>n is nog altijd onzeker er wor<strong>de</strong>n verschillen<strong>de</strong> <strong>mens</strong>en genoemd:<br />

Engelsman Davey in 1802, <strong>de</strong> Belg Jobard in 1838, <strong>de</strong> Amerikaan Starr in 1845 en nog vele an<strong>de</strong>re. <strong>De</strong><br />

grote concurrent van Edison <strong>was</strong> waarschijnlijk <strong>de</strong> Engelsman Wilson Swan. Uit on<strong>de</strong>rzoek is<br />

gebleken dat hij in<strong>de</strong>rdaad een gloeilamp maakte, dat <strong>was</strong> rond 1870.<br />

Toch noemen <strong>de</strong> meeste <strong>mens</strong>en Edison <strong>de</strong> uitvin<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> gloeilamp. Hij maakte <strong>de</strong> gloeilamp tot<br />

een commercieel succes. Ook bedacht hij manieren om elektriciteit op grote schaal op te wekken.<br />

Bovendien brand<strong>de</strong> Edisons lamp veel langer dan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re.<br />

<strong>De</strong> mo<strong>de</strong>rne gloeilampen lijken nog erg veel op die van Edison, maar er is wel wat veran<strong>de</strong>rd. Het<br />

kooldraad werd vervangen door wolfraamdra<strong>de</strong>n en <strong>de</strong> ballon word nu gevuld met argon, om<br />

verdamping van het gloeidraad tegen te gaan. <strong>De</strong> gloeidraad bestaat uit koolstof als je dat zou<br />

verwarmen zou het wegbran<strong>de</strong>n, maar door zuurstof weg te nemen brand het niet door en gaat het<br />

gloeien. Door een neutraal gas, zoals argon, in <strong>de</strong> bol te stoppen bereik je dat. Ontstaat er een<br />

vacuüm in <strong>de</strong> glazen bol.<br />

2. <strong>De</strong> werking van elektriciteitscentrales<br />

<strong>De</strong> centrale<br />

Kolen<br />

Het grootste <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> steenkoolvoorra<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> wereld gaat naar elektrische krachtcentrales.<br />

<strong>De</strong> met kolen gestookte krachtstations wor<strong>de</strong>n, voor zover mogelijk, dichtbij een steenkoolbekken<br />

gebouwd. Stroom is namelijk vlugger en goedkoper te vervoeren dan steenkool. Reusachtige,<br />

kilometers lang kabels lopen naar een systeem van elektriciteitsvoorziening dat <strong>de</strong> elektriciteit ver<br />

stuurt. Dit efficiënt gebruik van steenkool zou je ‘steenkool per draad’ kunnen noemen.<br />

Al met steenkool gestookte krachtstations gebruiken fijngemaakte steenkool. Meestal wordt <strong>de</strong><br />

steenkool in <strong>de</strong> central vergruisd en door mid<strong>de</strong>l van hete lucht in <strong>de</strong> stookketels geblazen waar het<br />

brandt met torenhoge vlammen van wel 40M – zo hoog als een gebouw van 10 verdiepingen.<br />

In grote krachtcentrales zijn wel zes stookketels die gezamenlijk 10 miljoen ton steenkool per jaar<br />

opbran<strong>de</strong>n. Binnenin <strong>de</strong> ketel lopen verstevig<strong>de</strong> stalen buizen waarin water in stoom veran<strong>de</strong>rt. In<br />

<strong>de</strong>ze buizen gaat door <strong>de</strong> verhitte buizen tot het stoom wordt. Hetere buizen maken <strong>de</strong> temperatuur<br />

nog hoger tot <strong>de</strong> stoom bij <strong>de</strong> uitlaat, waar <strong>de</strong> stoompijp witgloeiend is, on<strong>de</strong>r enorme druk in <strong>de</strong><br />

eerste turbine terecht komt. <strong>De</strong>ze hoge drukturbine, bestaan<strong>de</strong> uit hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n schijven, een soort<br />

vleugeltjes op een draaien<strong>de</strong> trommel, begint door <strong>de</strong> stoom zeer snel rond te draaien. Nadat <strong>de</strong><br />

stoom terug is geweest in <strong>de</strong> ketel om opnieuw verhit te wor<strong>de</strong>n, gaat hij naar een volgen<strong>de</strong> turbine<br />

met grotere bladschijven. Tenslotte wordt <strong>de</strong> stoom on<strong>de</strong>r vermin<strong>de</strong>r<strong>de</strong> druk in een reusachtige<br />

turbine met enorme schijven geblazen. Alle drie <strong>de</strong> turbines zijn verbon<strong>de</strong>n met een schacht die<br />

energie levert aan <strong>de</strong> elektrische dynamo.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!