Woordenboek van het Nederlands in Suriname van 1667 tot 1876

asja 45 basterdbolletrie
ander dan zijn meester (althans ten tijde
van het citaat).
< Sranantongo basi, aanspreekvorm van
slaven onderling met betrekking tot mannen
die jong of van middelbare leeftijd zijn
(Focke 1855:9, 117).
1822 (Lammens 1982:114).
Zie ook: booi*, sisa*. Ø /S/bc/3/-.
basja: zie bastiaan* (1).
basjafisi, een soort harnas- of zuigmeerval,
een vis levend in stroomversnellingen
(Loricaria cataphracta).
< Sranantongo basjafisi (Focke 1855:9).
Zie basja*, Sranantongo fisi ‘vis’.
De staart loopt zo dun uit, dat deze op de
zweep van een basja* lijkt. Andere, één
maal gevonden namen duiden ook op deze
herkomst: bassia wiepie (Teenstra 1835,
2:449; Sranantongo wipi ‘zweep’, swiepvis
(Anonymus 1740:24) en wellicht ook
bastia (ibid.).
1835 (Teenstra 2:448). →. Ø /S/d/4-6/-.
baskiet, basquit, baschiet (de, -en), mand.
< Sranantongo baskita (Schumann
1783:12). Smith (1987:276) acht het
waarschijnlijk, dat dit Sranantongo woord
ontleend is aan een Engelse creooltaal aan
Afrika’s westkust, dus niet rechtstreeks
aan Engels basket.
baskiet: 1732 (Inventaris Archief Raad van
Politie 787 fol. 35, bassekiet). 1740
(Anonymus 66, paskiet). - 1866 (Van
Schaick 135). → (baskiet).
basquit: 1757 (Schiltkamp & De Smidt
646) - 1791 (Hoogbergen 1984:110.).
baschiet: 1757 (Schiltkamp & De Smidt
646) - 1790 (Hoogbergen 1984:97).
Zie ook: baksie*, warimbo* (1). Ø /S/r/2-
6/-.
baskietewarimbo: zie warimbo* (3).
bass, een voor consumptie uit Engels
Noord-Amerika aangevoerde soort zeebaars
(Roccus saxatilis).
< Amerikaans-Engels bass.
1871 (De Surinaamsche Courant nr. 58).
Ø /E/bc/4/-.
bassia, bassiaan: zie bastiaan* (1).
bast: rode bast, de buitenste, rode bast
(schil) van een koffiebes.
1727 (Oud Notarieel Archief Suriname
161:170). - 1825 (Bosch, 125, 4).
Zie ook: rode koffie*. Ø /N+N/cp/2-3/-.
- : koffie in de witte bast, witte bast koffie,
koffiebessen waarvan in de breekmolen*
de buitenste, rode schil is verwijderd
en alleen de binnenste, witte schil over is.
1749 (Brieven en Papieren, Archief Sociëteit
van Suriname 411). - 1853 (De Surinaamsche
Courant nr. 114).
Zie ook: schrobben*. Ø /N+(N+N)/cp/2-4/-.
- : koffie in de zwarte bast, zwarte bast
koffie, koffiebessen waarvan de buitenste,
rode bast* door de bewerking in de
breekmolen* niet is verwijderd, maar, door
uitdroging zwart, is blijven zitten.
1786 (Visscher Heshuysen 409). 1853 (De
Surinaamsche Courant nr. 114).
Zie ook: zwarte koffie*, schrobben*.
Ø /N+(N+N)/cp/3-4/-.
bastaard-Engelsch, als Neger-Engelsch*.
Bastaard betekent hier ‘onecht’.
1768 (Van Dyk 3, 5, Bastert Engelsch).
1835 (Teenstra 2:208). Ø /N-N/bc/2-4/-.
basterd- heeft in de volgende samenstellingen
niet betrekking op kruising of
ver menging van soorten, maar betekent
‘gelijkend op’, ‘verwant aan’ en eventueel
ook ‘niet of minder goed bruikbaar’ vergeleken
bij de soort die in het tweede lid
wordt genoemd.
basterdbolletrie (de), soort boom of struik
(Humiria balsamifera) en het hout van
deze, gebruikt als timmerhout en voor
singels*.
Zie basterd*. Het hout lijkt op dat van
bolletrie*.
1763 (Schiltkamp & De Smidt 775). -
Focke (1858c:21). →.