Woordenboek van het Nederlands in Suriname van 1667 tot 1876

appel 37 aratakaka
kernhout hun strijdknotsen: zie apoetoe*.
1855 (Focke 3, met -oe-). 1883 (Westeroüen
van Meeteren 7, met -a-). - 1910 (Sack 26).
Zie ook: basterdijzerhart*, bokkenhout*.
Ø /K-N/wp/4-5/-.
appel, 1.vrucht van een ingevoerde en gekweekte
vruchtboom (Syzygium
samarangense).
< Europees-Nederlands appel, de vrucht
van de boom Malus sylvestris subspecies
mitis, op welke de Surinaams-Nederlandse
appel lijkt.
1855 (Focke 4). →. Ø /N’/cp/4-6/-.
2. als tweede lid van een zelfstandig
naamwoord: deel van de naam van enige
boom- en heestersoorten en hun vruchten,
welke laatste enigszins lijken op een
Europees-Nederlandse of Surinaams-Nederlandse
appel* (1). Zie: advocaatappel*,
borstappel*, boschappel*, gideonsappel*,
kaneelappel*, caschouappel*, klopappel*,
mammieappel*, marmeladeappel*, prikkelappel*,
sterappel* en venusappel*.
- : appel van Sodom, sodomsappel, een
ingevoerde en gecultiveerde heester
(Solanum mammosum) en zijn min of
meer ronde (appelvormige) vrucht.
1705 (Merian 27).
Zie ook: appel* (2), wintje-bobbie*. Ø /X/
cp/1/-.
appeladvocaat: als advocaatappel*.
1835 (Teenstra 2:250).
Zie ook: peeradvocaat*. Ø /N’-Am/cp/4/-.
appeladvocaatboom, advocatenboom* met
ronde vruchten.
1835 (Teenstra 2:250).
Zie ook: peeradvocaatboom* Ø /(N’-
Am)-N/cp/4/-.
appriseren: zie priseren*.
aracicoeran, een wilde soort zuurzak,
Surinaams-Nederlands heden zwampzuurzak
(Ostendorf 1962:45; Annona glabra).
< Karaïbisch arastiuran, arasikju-rang
(Brinkman 1980:38, Klooster e.a 162)
1685 (Van Aerssen van Sommelsdijck nr.
20). Ø /K/wp/1/-.
aracourou, klimmende palmsoort, Surinaams-Nederlands
heden dikke bamba
(Ostendorf 1962:264; Desmoncus
orthacanthos).
< Karaïbisch arakoele (Ahlbrinck 1931:77),
arakure (Courtz 237).
1685 (Van Aerssen van Sommelsdijck nr.
19).
Opmerking: Van Aerssen van Sommelsdijck
(zie boven) vermeldt rode bloemen,
maar het gaat om rode vruchten. Ø /K/
wp/1/-.
arakaka (de), twee soorten schildpad: a)
Zuid-Amerikaanse aardschildpad
(Grzimek 6:110; Rhinoclemys punctularia),
een landdier dat vaak in water jaagt,
b) Zuid-Amerikaanse modderschildpad
(Kinosternon scorpioides), een moerasbewoner.
< Sranantongo arakaka (Weygandt
1798:40), volgens Nepveu (1771:327)
een slavenwoord of < Karaïbisch (Focke
1858a:309), Courtz 237.
1796 (Stedman 310, arlacaca). - 1855
(Focke 5). →. Ø /K?S?/d/3-6/-.
arapapa, bootsnavel (schuitbekreiger, lepelbekreiger,
Cochlearius cochlearius).
< Sranantongo arapapa (Focke 1855:5) of
< Karaïbisch (Encyclopaedie van Nederlandsch
West-Indië 50, Courtz 237).
1855 (Focke 5, arapappa) →.
Ø /K?S?/d/4-6/-.
araroet, arrowroot of pijlwortel, een vermoedelijk
inheems voedingsgewas
(Maranta arundinacea).
< Sranantongo araroetoe (Focke 1855:5) of
< Engels arrowroot.
1835 (Teenstra 2:284). Ø /E?S?/cp/4/-.
aratakaka, zekere kleine, langwerpige
Spaanse pepers.
Verkorting van Sranantongo aratakakapepre
(‘rattenkeutelpeper’, Schumann