communicatie bejegening - Jellinek

Foto: Kees C. Keuch
- 4
communicatie
bejegening

-
2
-nummer 4, mei/juni 2005
0-nummer is een cliëntgestuurd project van
de Jellinek Cliëntenraad. De cliëntenkrant is
ge-maakt voor en door (ex-) cliënten van de
Jellinek.
Begin juni een Extra 0-nummer.
0-nummer 5 verschijnt in september 2005
c o l o f o n
Met dank aan:
Jellinek Cliëntenraad
Jellinek Werk & Scholing
Redactie:
Bani da Lima
Kees C. Keuch
Medewerkenden:
Hilke de Roy van Zuydewijn
Christian Krappel, Marc Torringa
Ingrid van Alphen, Yolanda Bongers
Nancy Beckeringh,Maarten Smeerdijk
Richard Klawer, Tony Raedecker
Manodj Brouwn
Taalwerkplaats-Werk & Scholing
Pre-press en druk:
Grafisch Buro Haarlem
Redactieadres:
Redactie 0-nummer
p/a Jellinek Cliëntenraad
Postbus 3907
1001 AS Amsterdam
E: nulnummer@hotmail.com
i n h o u d
2 Van de redactie
3-4 Leo en bejegening
5-6 Afkicken via internet
7 Gedachten
8-9 Ervaringsverhaal Richard
10 A - Ω, Jelly Quack
11 Strafrecht
12 Jellinek Cliëntenraad
13 Yolanda
14 Bij de psycholoog, Kurk
15 Taalwerkplaats
16 Gedicht van Marc Torringa
Voor reacties en ingezonden brieven en voor
toestemming voor het geheel of gedeeltelijk
overnemen van berichten en/of artikelen uit het
0-nummer kunt u kontakt opnemen met de
redactie via ons emailadres.
van de redactie
We praten veel. We schrijven brieven. We verspreiden memo’s of notities.
We bellen met elkaar, steeds vaker mobiel. En met ster gestegen: we verzenden
en ontvangen dagelijks e-mails. Betekent dit nu ook dat we beter
en vaker met elkaar communiceren? Volgens het woordenboek is communicatie:
met elkaar in verbinding staan, contact houden door overdracht
van informatie of gedachten. Deze betekenis gaat ervan uit dat er sprake is
van iets wederzijds. Wanneer bij het overdragen van een boodschap deze
niet bij de ontvanger is aangekomen, dan is dus eigenlijk sprake van communicatiestoornis.
Of op z’n minst van een misverstand.
Dit nummer gaat onder andere over communicatie. En soms over juist het
achterwege blijven van informatieoverdracht. Ook leest u over bejegening,
de houding die de brenger van de boodschap aanneemt jegens de ontvanger.
Want, zo blijkt keer op keer uit verhalen van Jellinek-cliënten, daar
schort het wel eens aan.
Probeer maar eens je kalmte te bewaren bij het verhaal van Leo, die
beland leek in een bijna surrealistisch verhaal toen hij als medicijnverslaafde
onterecht werd beschuldigd van ‘bijgebruik’. Instelling en behandelaar
lijken niet in staat om wederzijds vertrouwen en een goede verstandhouding
met de cliënt boven mogelijk gezichtsverlies te stellen.
‘Verlies’ lijkt ook het kernwoord als we de laatste tijd worden geconfronteerd
met belangrijke ontwikkelingen in de verslavingszorg in het algemeen
en bij de Jellinek in het bijzonder. Bezuinigingen of herschikking van gelden,
die tot gevolg hebben dat behandelmethoden worden gekortwiekt,
panden (mogelijk) worden afgestoten of dat bepaalde vormen van nazorg
- zoals ArbeidsMarktToeleiding bij Werk & Scholing - zelfs helemaal gaan
verdwijnen. Er heerst een tamelijk onrustige sfeer in de gebouwen van de
Jellinek. Laten we hopen dat de Raad van Bestuur haar beleid en de daarin
besloten voornemens tijdig en duidelijk weet over te brengen aan alle
betrokkenen.
Maar laten we vooral met iets positiefs eindigen. De Jellinek biedt sinds
kort via het internet zelfhulpprogramma’s aan. Het gaat hier weliswaar om
de lichtste vorm van behandeling, maar toch. Als je besluit een programma
te ontwikkelen op het wereldwijde web voor een groep verslaafden die met
de reguliere verslavingszorg niet wordt bereikt, dan geef je als instelling
aan dat je je misschien toch wel bezighoudt met communicatie. (BdL)
C o m m u n i c e r e n d e v a t e n :
Communiceren betekent o.a. het in verbinding staan. Communicerende
vaten staan ook met elkaar in verbinding. Ongeacht de grootte en de vorm
van de vaten is het kenmerkende dat als er een vloeistof in wordt gedaan
het peil in de verschillende vaten even hoog komt te staan. We kunnen dus
spreken van een evenredigheid, iets wat we in de onderlinge contacten tussen
mensen ook graag zouden willen zien. Voor het maken van de foto is
dank verschuldigd aan het Fons Vitae lyceum m.n. de heren Pohlman en
Carlo Obispo.
- 4
Gele kaart, u heeft bijgebruikt
door Kees C. Keuch
met dank aan Leo van Maren
Alweer sinds een aantal jaren wordt er in de
Jellinek ‘middel-onafhankelijk’ behandeld.
Verslaving wordt gezien als een op zichzelf
staand probleem met allerlei facetten, wát je ook
gebruikt. Alcohol, drugs in diverse variaties en liefst
alles tegelijk maar ook gokken en pillen worden in
een moeite door ter hand genomen.
Het viel koud op m’n dak toen ik als rechtgeaarde
alcoholproblematicus geconfronteerd werd met een
zogenaamde medicijnverslaafde. Dat was nieuw
voor me toen ik in 2002 op de JOS* verbleef. Na
een paar weken kwam linea recta van de Detox*
Leo op de afdeling. Mij was gevraagd zijn mentor te
zijn voorzover dat wat inhield. Een moeilijke, stugge
man maar niet onsympathiek. Zo’n type op huiskamerslippers
dat in de stoel altijd z’n benen onder z’n
kont trekt. Hieronder het verhaal van Leo. Een sterk
staaltje van bejegening.
Sport en beeld
Bij medicijnverslaving is drie weken Detox bijna
standaard. Het ontgiften is immers een langdurig
proces. Maar voordat je je weer enigszins op je
gemak voelt, ben je zeker een jaar verder.
Voorzover je weet wat normaal is. Normaal je zelf
zijn. Hoe dat voelt, is heel lang geleden. In 1980
werd ik door een vrachtwagen van achteren aangereden,
waarbij ik een whiplash* kreeg. Constante
hoofdpijn was hiervan het vervelende gevolg .. Het
RIAGG, waar ik al vanaf mijn jeugd contact had
vanwege angstgevoelens en grote onzekerheid, zou
dit proberen op te lossen. Te beginnen met pillen.
Ik dacht verder niet na over waar dat nou vandaan
zou kunnen komen, want door de pillen was het feitelijk
zo erg niet meer. Zo is in een kleine dertig jaar
m’n pillengebruik opgebouwd. Steeds ietsje meer
totdat ik op een gegeven moment zonder pil niets
meer kon, me niet meer kon concentreren en zo.
Verdoofd door de Benzo’s* gebeurde er niet veel
meer. Reageren op iets was er ook niet meer bij. Als
ik op visite ging moest ik wel m’n pillendoos bij me
hebben anders ging ik weer rechtsomkeert. Wat jij
zegt ‘zoals een alcoholist een zakflacon op de borst
heeft’, de angst dat je je middel niet hebt. M’n huwelijk
was geen sport en beeld meer. M’n vrouw stelde
voor samen met de huisarts te gaan praten. Dat
komt goed uit want ik moet toch m’n recept verlen-
gen, zei ik nog. Bij de huisarts ging het lampje branden.
Hij zei dat het zo niet langer kon en nam het
zichzelf min of meer kwalijk te hebben meegewerkt
aan te makkelijk voorschrijven. En het was op zijn
initiatief dat ik in augustus 2002 voor een intakegesprek
bij de Jellinek aanklopte. Eerst praten, alsmaar
veel praten en ik begreep er steeds minder
van. Moest ik nu tussen die verslaafden en junks
m’n pillengebruik minderen? Helemaal stoppen is de
bedoeling als u nog wat langer wilt leven, kreeg ik te
horen. Half december kwam ik op de Detox. Alles
moest ik inleveren, kreeg geen pil meer. Dat is me
niet makkelijk vergaan. Moe op bed liggen, angsten,
zweten, trillen. M’n ritme totaal verstoord, zag ik het
niet meer zitten en wilde weg. Ik wilde pillen.
Na drie weken werd ik overgeplaatst naar de JOS,
waar ik 4 maanden zou blijven. Halverwege de rit
werd er verhuisd naar de nieuwe kliniek aan de
Vlaardingenlaan. Naar ‘creatief’ hoefde ik niet want
daar werd ik te nerveus. Hoewel het me geen reet
interesseerde en het ook enigszins aan me voorbij
ging, volgde ik wel de groepen. Voorlichting over
gebruik, maar dan alleen over drank en drugs. Over
medicijnen werd geen woord gerept.
Assertiviteit en therapiegroepjes, rollenspel over het
nee kunnen zeggen. Een medepatiënt dacht mijn
harde ‘nee’ opstelling te kunnen breken. Nou, vergeet
het maar! Verder kreeg ik met regelmaat zogenaamde
tien minuten gesprekjes. Daar waren ze op
de Detox reeds mee begonnen. Paul en Ans, en
ook Joke hadden bij mij de voorkeur met deze motiverende
gespreksvoering zoals ze dat noemen.
Omstreeks half januari 2003 kreeg ik te horen dat
m’n vrouw een punt achter ons 33-jarig huwelijk
wilde zetten. Bij de gezinstherapeut kwam de aap uit
- 4 3
Foto: Kees C. Keuch

4
de mouw: kappen ermee, echtscheiding. Ik had geen
idee dat het al zover was. Pas veel later realiseerde
ik dit. Lijmpogingen waren niet meer nodig. Gezegd
moet worden dat Joke en andere begeleiders van de
Jellinek dit proces goed hebben begeleid.
Second-opinion
Op een gegeven moment wordt Leo op
kantoor geroepen, maar nu voor een
andersoortig tien minuten gesprek.
Bijge-bruikt!, krijgt hij van de coördinerend
groepswerker te horen. Het lab had
gemeld dat in zijn urine benzo’s waren
gevonden. Positief dus. Een gele kaart
plus een week binnen blijven vindt Leo
niet leuk.
Hij is kwaad en komt onmiddellijk in
actie. Voor €50,-- kan er een second
opinion door een onafhankelijk laboratorium
worden
gedaan. Komt daar
een andere uitslag
uit dan krijgt hij de
€50,- terug. De volgende
ochtend
dient Leo een
bezwaarschrift in bij
de directie. Deze
antwoordt keurig na
twee dagen dat het
weliswaar vervelend
is, maar dat de
interpretaties van
het lab als heilig
worden beschouwd.
Nu staat het lab van
de Jellinek als zeer
betrouwbaar en
nauwkeurig te boek,
maar de contra-expertise blijkt voor Leo in zijn
voordeel uit te pakken. Waarom Leo een paar
weken heeft moeten wachten op deze uitslag is
niet duidelijk..
Bejegening
Quasi nonchalant en met een gezicht van ‘het
moet maar’ komt de groepsleider de huiskamer
binnen en legt op een onbeholpen manier een biljet
van €50,- op tafel. Zegt niets, geen enkele uitleg
of verklaring over wat er nu precies is gebeurd.
Zelfs niet een klein excuusje. Wat natuurlijk nu wel
raar blijft, is dat er geen enkele rapportage op
papier aan Leo is gegeven. De Jellinek geeft dus
feitelijk toe ongelijk te hebben gehad, maar was
het niet vriendelijker geweest dit gewoon eerlijk te
bepraten en uit te leggen. Misschien is er hele-
maal geen rapportage, misschien is die second
opinion wel nooit uitgevoerd? Gezien het feit dat
er vaker getwijfeld wordt aan de uitslagen zou het
een goede zaak zijn als er gewoon goed technisch
inzicht wordt
gegeven. Een leerzame
les!
Vervelende
gevolgen
Is het duidelijk dat
de laboratoriumuitslagen
en het wèl of
niet becommentariëren,
uiterst vervelende
gevolgen voor
de patiënt kan
betekenen?, Of
staat men hier niet
zo bij stil? Los van
de vraag waar het
gelijk ligt, slaat het
een bres in het vertrouwen,
en daarmee
in de verstandsverhouding
tussen patiënt en
‘behandelaar’.
Ook ondergetekende heeft aan den lijve de
gevolgen ondervonden van een in eerste
instantie niet te verklaren positieve laboratoriumuitslag.
Zelf geen gebruiker van benzo-
’s. maar deze wel voorgeschreven gekregen
tijdens de afkick, bleek ik na ruim zes
weken nog sporen ervan in de urine te hebben.
Hiervoor kreeg ik dan ook een ‘officiële’
waarschuwing en moest ook een weekend
voor straf binnen blijven. Als je bovendien
al afspraken hebt gemaakt voor dat
weekend dan is het niet zo gek dat je je kwaad maakt
over een onterecht opgelegde straf. En dat kun je niet
hebben. Zeker niet zo in het begin van het ‘clean’
worden. Mensen met een medicijnverslaving komen
er over het algemeen na flink doorbijten wel van af.
Inmiddels 2 jaar later gaat het goed met Leo. Op de
Detox had hij niet gedacht dat het allemaal zo lang
zou gaan duren. Het is de moeite zeker waard
geweest. En hij heeft er ook nog een hoop ‘rare’
mensen leren kennen.
*JOS: naam van de afdeling vernoemt naar de
Jacob Obrechtstraat.
*Detox: Detoxificatie afdeling, ontgiften.
*whiplash: beschadiging in en rondom de cervicale (hals of de nek)
wervelkolom.
*RIAGG: Regionale instelling voor ambulante
geestelijke gezondheidszorg
*Benzo’s: benzodiazepinen- groep van medicijnen
met een o.a. angstdempende en spierverslappende werking.
- 4
Afkicken via internet?
Jellinek biedt zelfhulpprogramma’s aan op het internet
door Maarten Smeerdijk,
ingeleid door Kees C. Keuch.
EMH
Eind vorig jaar bezocht ik een congres over nieuwe
media en hulpverlening via internet voor GGZ*
instellingen. Het eerste speciaal zo genoemde EMH
(E Mental Health) congres. Aanvankelijk ging ik er
met gemengde gevoelens naartoe, maar dat draaide
snel bij. Op mij heeft het een goede indruk achtergelaten.
De ontwikkelingen met EMH gaan zowel
hier als ook in het buitenland snel. Naast behandeling
voor (overmatig) alcoholgebruik zijn er inmiddels
soortgelijke programma’s op het net, zoals “kleurjeleven”
en “gripopjedip”, een zelfhulpcursus omgaan
met depressieve klachten.
Getrapt proces
De doelgroep zijn niet de zware drinkers
maar de categorie drinkers in het ’ voorportaal’,
zoals we dat noemen. Veelal mensen
die zich zorgen maken over hun drinkgewoonte
en die willen voorkomen dat het uit
de hand loopt. Mensen die zelfstandig iets
willen doen aan hun drinkgedrag. Eenmaal
(anoniem) aangemeld gaat de ‘behandeling’
in fasen, een trappenproces waar de cliënt
bij geholpen wordt. Via ‘links’ wordt technische
voorlichting gegeven, dus wat alcohol
doet met je lichaam en hersenen of welke
onderdelen specifiek beschadigd raken.
Wat nu de goede kant aan dit ‘elektronisch
afkicken’ zou kunnen zijn, is wat ik al enigszins
dacht en me ook goed kan voorstellen,
namelijk: voor veel mensen is de drempel tot
de hulpverlening, en zeker in de verslavingszorg,
te hoog. Schaamte, angst voor stigmatisering,
verlies van privacy, wellicht nog het
idee hebben weer ‘gewoon sociaal drinken’
te leren, en bedenk er zo nog maar een
paar. Tenslotte is het erg lekker voor velen,
voor sommigen té lekker! Dat is nu eenmaal
het vervelende van genotsartikelen.
- 4
Hieronder de gebruiksaanwijzing volgens Maarten
Smeerdijk, stafmedewerker bij de afdeling K&I
(Kwaliteit en Innovatie)van de Jellinek..
De laatste jaren maken steeds meer
Nederlanders gebruik van de diverse mogelijkheden
die het internet te bieden heeft. De
ontwikkelingen op het internet zijn bij de Jellinek
niet onopgemerkt gebleven. Aanvankelijk was de
website www.jellinek.nl voornamelijk gericht op het
geven van informatie over middelengebruik en verslaving.
Al snel echter werd duidelijk dat een groot
deel van de bezoekers meer behoefte had aan persoonlijk
advies en ondersteuning bij het onder controle
krijgen van hun gebruik. Dit heeft in 2002 ertoe
geleid dat de Jellinek van start is gegaan met het
aanbieden van zogenaamde zelfhulpprogramma’s.
Ondersteuning
Het doel van de zelfhulpprogramma’s is om advies en
ondersteuning te geven bij het zelfstandig stoppen of
minderen met het gebruik.
5

6
Momenteel heeft de Jellinek aparte programma’s
voor alcohol, cannabis, cocaïne, gokken en roken.
Alle programma’s bestaan uit een aantal verschillende
oefeningen die de deelnemers in hun eigen
tijd en tempo kunnen doen. Door een van de zelfhulpprogramma’s
aan te klikken kan iedereen
geheel anoniem een eigen inlognaam en wachtwoord
aanmaken. Als de eerste vijf stappen ofwel
oefeningen zijn
gedaan, is men aangemeld
en worden
de ingevoerde gegevens
opgeslagen.
Vanaf dan kan men
op ieder gewenst
moment in- en uitloggen
op het programma.
Zolang
men het programma
volgt wordt gevraagd
het eigen gebruik of
de trek om te gaan
gebruiken bij te houden
op een registratieformulier.
Na minimaal
twee weken
het gebruik en de
trek te hebben geregistreerd,
kan men in
een grafiek aflezen
of men gedurende
het programma meer
of minder is gaan
gebruiken.
Zodoende kan men
de eigen voortgang
evalueren.
Risicosituaties
Een ander belangrijk voordeel van het registeren is
dat de deelnemer hiermee meer inzicht krijgt in
situaties waarin het moeilijk is om niet te gebruiken,
de zogenaamde risicosituaties. In een andere
oefening kan men dan eigen maatregelen noteren
om met de risicosituaties om te kunnen gaan. Ook
zijn er oefeningen die de deelnemer helpen om
een terugval in gebruik te voorkomen en om met
een eventuele terugval om te kunnen gaan. Op
verschillende punten in het programma zijn leesopdrachten
aangebracht, die de deelnemer ondersteuning
en tips geven voor het uitvoeren van de
opdrachten. Mocht een deelnemer tegen moeilijkheden
aanlopen, dan bestaat de mogelijkheid om
op bepaalde tijden een chat aan te vragen met een
hulpverlener van de Jellinek. Deze kan dan persoonlijk
advies en ondersteuning geven.
Persoonlijk contact
Ik wil hem kwijt
Overigens kunnen alle bezoekers van de Jellinek
website éénmalig een persoonlijke chat aanvragen
met een van de hulpverleners van de Jellinek. De
chat is enkel bedoeld voor het geven van persoonlijke
tips en adviezen. Onlangs zijn de zelfhulpprogramma-
’s uitgebreid met een forum, waarin deelnemers
onderling tips en hun ervaringen kunnen uitwisselen.
De zelfhulpprogramma’s
blijken
een groot succes
te zijn: sinds de
start in 2002 hebben
zich al meer
dan 2000 bezoekers
aangemeld
voor één van de
programma’s.
Voorlopige resultaten
wijzen erop dat
het deelnemers
lukt om gedurende
het programma
hun gebruik te verminderen.
Momenteel onderzoekt
de Jellinek
nog de precieze
resultaten van de
zelfhulpprogramma’s.
Tot slot is er de
discussie of al
deze ontwikkelingen
op den duur
de face-to-face
behandelingen in
de verslavingszorg
gaan vervangen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat dit
ooit zal gebeuren. Eerder kunnen de behandeldiensten
op het internet gezien worden als een laagdrempelige
voorziening voor een doelgroep die met de
reguliere verslavingszorg niet wordt bereikt.
Daarnaast is het belangrijk te beseffen dat het bij de
internetprogramma’s om de lichtste vorm van behandeling
gaat die de Jellinek momenteel biedt. Ernstig
langdurig verslaafden wordt deze vorm van internetbehandeling
dan ook sterk ontraden en geadviseerd
om persoonlijk contact op te nemen met de verslavingszorg
voor een behandeling die meer rekening
houdt met de persoonlijke omstandigheden. Voor vragen,
opmerkingen of tips kunt u via e-mail contact
opnemen met: msmeerdijk@jellinek.nl medewerker
op de afdeling Kwaliteit en Innovatie (K&I) Jellinek.
*GGZ: Geestelijke Gezondheids Zorg
- 4
Foto: Kees C. Keuch
Toehoorder
door Christian Krappel
Communicatie en bejegening, het zijn belangrijke thema’s.
Voor mij persoonlijk, maar ook voor de Jellinek
als zorginstelling met zoveel medewerkers en nog
veel meer cliënten. Ik maak er dan
ook een punt van te willen weten wat
er zoal leeft bij de medewerkers op
de werkvloer en bij de cliënten, voor
wie we er per slot van rekening zijn.
Toen ik hier net kwam, en praktisch
niemand me kende, werd ik door
bijna iedereen zomaar aangesproken.
Die spontaniteit is nu wel verdwenen.
Velen vinden dat ze nu
voorzichtiger, serieuzer met mij moeten
omgaan. Wat dat betreft is het
voor mij wel een beetje eenzamer
geworden. Deze veranderde houding
heeft als gevolg, dat ik zelf veel
actiever ben geworden in het onderhouden
van contacten. Dat gaat me
redelijk goed af. Ik ben gelukkig in
staat met mensen van verschillende
niveaus, leeftijden, achtergronden en
culturen te communiceren en kan me
goed verplaatsen in de situatie van degene die ik
tegenover me vind. En omdat ik hier bovendien niet
mijn moedertaal spreek, ben ik minder dominant dan
gewoonlijk. Het bevalt me eigenlijk wel.
Dat wil niet zeggen dat ik niets aan mijn Nederlands
hoef te doen. Ik krijg dan ook conversatielessen.
Hoewel die goed gaan, zijn situaties in de realiteit van
alledag vaak complexer. Ik weet dat ik gewend ben
snel te denken en te praten, maar dat gaat niet echt
samen met het niveau waarop ik het Nederlands
beheers. Daar valt dus wel het een en ander te verbeteren.
Zeker.
Het contact met (ex-)cliënten loopt langs twee belangrijke
lijnen: op de eerste plaats ben ik psychiater bij de
Jellinek en praat in die hoedanigheid vaak met cliënten,
en ten tweede wordt ik via de Cliëntenraad geïn-
formeerd. En juist dat laatste is niet alleen organisatorisch
belangrijk, maar ook functioneel heel nuttig. Via de CR hoor
ik regelmatig over hoe de communicatie tussen (ex-)cliënt en
behandelaar verloopt. Een vaak gehoorde klacht is bijvoorbeeld
dat men de indruk krijgt niet altijd voor vol te worden
aangezien. Of dat nou gaat over juiste medicatie of over een
gangdeur die al dan niet gesloten moet blijven, het is lastig
als je als cliënt denkt dat je niet serieus wordt genomen. Me
die informatie kan ik dan aan de slag.
Als bestuurder en als eerste geneeskundige van de Jellinek
trek ik me dit namelijk zeer aan. Het zou dus goed zijn om
structureel een paar keer per jaar als toehoorder bij de verga
dering van de Cliëntenraad aanwezig te zijn. Niet om ter ple
ke allerlei beslissingen te nemen – want dat kan pas nadat i
kwesties heb teruggebracht naar de circuitmanagers of
behandelaars – maar juist om voeling te houden met wat
voor de (ex-)cliënten belangrijk is en om zó in staat te zijn
meer nuance aan te brengen in het beeld dat we als behandelaars
van de cliënt hebben.
Ook wordt mij door de Cliëntenraad regelmatig voorgehoude
dat de Jellinek vaak onduidelijk, zo nu en dan slecht of soms
helemaal niet met haar (ex-)cliënten communiceert. Hoe kun
nen we dit verbeteren? In elk geval door te blijven praten me
alle betrokkenen en open te staan
voor suggesties. Een van die suggesties
was om bij tijd en wijle via
het 0-nummer de (ex-)cliënten, maa
ook andere belangstellenden, te
vertellen over het wel en wee
binnen de Jellinek. Over nieuwe
situaties of over belangrijke ontwikkelingen
die de
behandelingen betreffe
Laat ik dan meteen de
kans nemen om te vertellen
dat we bijvoorbeeld
nadenken over
het starten van een
medicatiepoli; voor een
cliënt is, na een behandeling
van drie maanden, gedurende een periode
van een, twee of zelfs drie jaar inloop moge
lijk voor een onderhoudsdosis. Of dat het in
mijn ogen voor sommige cliënten zeer interessant
is dat wij ons oriënteren op een
behandeling gebaseerd op de Twaalf
Stappen. Wat zijn hiervan de voor- en de nadelen? Hoe verhoudt
een dergelijke behandeling zich tot wat wij evidence
based gedragstherapie noemen?
En er is meer. Zo is het belangrijk dat de Jellinek een duidelijke
positie inneemt als het gaat om de toepassing van
en grenzen aan ‘gedwongen opname’: zouden we iemand
tegen zijn wil moeten opnemen voor behandeling? En wat
zijn de gevolgen als we dit niet doen? Natuurlijk hebben
alle veranderingen ook financiële gevolgen. Ook op dat
vlak is goede, duidelijke communicatie belangrijk. Met
gemeente, VWS, zorgkantoor, GG&GD en andere instellin
gen in de geestelijke gezondheidszorg zijn we in gesprek
en hopen dat op die manier ons beleid transparant is en
blijft. Ook voor de cliënten. Al met al is er sprake van interessante
ontwikkelingen met mogelijk grote gevolgen voor
iedereen. Ik hou jullie op de hoogte.
- 4 7
Foto: Kees C. Keuch
Foto: Kees C. Keuch

8
Tweede pubertijd
door Richard
Tja, daar zit ik dan achter m’n computertje me suf te
prakkiseren wat ik in God’s naam wil schrijven. Het
grootste “writersblock” is de drang om zo goed mogelijk
te schrijven, want anderen gaan dit lezen en dus
moet het perfect zijn. Zie hier een van mijn grootste
angsten, de faalangst. Volgens mij is dit er met de
paplepel ingegoten, vroeger thuis, het was nooit goed
genoeg en als je het niet perfect kon doen, dan maar
helemaal niet. Ik werd er al vroeg mee geconfronteerd,
in plaats van mij te complimenteren met mijn “ briljante”
pianospel werd er geroepen of die herrie niet wat
zachter kon etc. Mijn mavo diploma heb ik niet
gehaald simpelweg door totale black out op het
moment dat ik kennis moest produceren, mijn rijbewijs
idem dito, totale paniek toen de examinator naast me
kwam zitten in de auto, 2 keer gezakt en mijn rijinstructeur
begreep er niets van. Ik reed immers fantastisch
tijdens de lessen!
Bijna mezelf zijn
Enfin, om een lang verhaal wat korter te maken, ik had
genoeg redenen om al op jonge leeftijd te ontdekken
dat met een glaasje van het een of ander alcohol, ik
veel minder last had van die onzekerheden, sterker
nog, ik kon met een slok op bijna mezelf zijn zonder in
- 4
Foto: Dick Kok
angstzweet uit te barsten. Wat een ontdekking, wat een
wondermiddel, een medicijn om eindelijk mijn diepst verborgen
gehouden gevoelens omhoog te laten borrelen,
mijn allergrootste geheim, waar ik jarenlang mee worstelde,
mijn verlangen om jongens lief te hebben! En God
vergeef me, wat heb ik veel liters van dit “medicijn”
gedronken om even zoveel jongens lief te hebben! Het
leven was mooi, ik kwam in de theaterwereld terecht,
heb bijna alle buurthuizen, clubs, theaters en schouwburgen
van Nederland van binnen gezien, heb furore
gemaakt in Carre met vleermuizen, die ik op wondebaarlijk
wijze over het toneel liet vliegen. Het leven lachte me
tegemoed aan de buitenkant, er was echter niemand die
wist en voelde wat er binnenin mij woelde, een brandende
eenzaamheid, een overlevingsstrijd die zijn weerga
niet kent en ik was niet in staat om daar met iemand
over te praten. Gewoon maar doorgaan dan?!
Mijn beide ouders waren inmiddels overleden, goede
kennisen en vrienden sneuvelde bij bosjes aan de nieuwe
gevreesde ziekte Aids.
Niet meer te verdoven
Ik had inmiddels het ultieme medicijn tegen verlegenheid
ontdekt: Cocaine! Gelijk op met het gebruiken van al die
middelen had ik weer anti-middelen nodig om de paniekaanvallen
en claustrofobien tegen te gaan, kortom de
innerlijke pijn en strijd waren bijna niet meer te verdoven
en het was tijd voor mijn eerste nederlaag. De gang naar
de hulpverlening, het CAD. De eerste poging om inzicht
te krijgen waarom ik zoveel gebruikte. Met behulp van
pillen die mij ziek zouden maken in geval van het nuttigen
van alcolholische dranken, lukte het mij om een
korte periode niet te drinken. Verder veranderde ik niet
veel aan mijn levensstijl, behalve de dingen die ik absoluut
niet durfde te doen zonder iets te gebruiken. De
periode van onthouding was slechts van korte duur. Al
snel kwam de verveling om de hoek kijken en ik voelde
me weer wat beter, dus besloot ik deze keer gecontroleerd
te gaan gebruiken !? Dat lukte meestal 2 of 3
dagen, want al snel was er wel weer een of ander
excuus om de afgesproken hoeveelheid ineens niet meer
van belang te vinden en compleet uit mijn dak te gaan.
12 dagen Detox
Zo ben ik nog jaren doorgegaan met vallen en opstaan.
De valkuilen werden steeds dieper en het werd steeds
moelijker om er weer uit te krabbelen, het “overleven”
werd steeds zwaarder. Wonder boven wonder bleef ik
wel in staat om te blijven “ werken”, uiteraard in een door
mij gezochte werkomgeving waar het niet vreemd was
om te gebruiken. Ik had nog een dak boven mijn hoofd,
kon zelfs nog een autootje rijden, dus wat bedoel je, verslaafd?!
Ik woonde toch niet in een kartonnen doos of
liep niet op straat met een C-1000 karretje volgestouwd
met troep een uur in de wind stinkend! Nee hoor, ik
gebruikte wat veel, dat wel ja, maar verder, ach dat viel
- 4
wel mee toch? Uiteindelijk kon het natuurlijk niet uitblijven
dat ik lichamelijk, geestelijk en spiritueel dusdanig
naar de knoppen was, dat ik in de detox van de
Jellinek ben beland. Daar tot de conclusie gekomen
dat 12 dagen detox hoogstwaarschijnlijk niet genoeg
was om mijn sterk verziekte persoontje weer enigszins
te laten functioneren, dus 4 maanden afdeling JOS* er
achteraan. In die periode van 4 maanden waarin het
steeds een beetje helderder werd in mijn hoofd, kwam
ik er achter dat ik zeker op emotioneel gebied een
grote achterstand had opgelopen.
De vogeltjes floten zo hard
Toen ik dan ook weer in de “buitenwereld” kwam, had
ik vaak het gevoel dat ik aan een tweede pubertijd
was begonnen, alles was zo nieuw, zo indrukwekkend
maar ook angstig. Het licht was zo fel, de vogeltjes floten
zo hard en wat een herrie op straat met al die
mensen, trams, fietsen, auto’s, brommers… Die uitkomende
planten en bomen, wat waren ze mooi groen,
wat voelde dat lentezonnetje ontzettend lekker! Nu 8
jaar later er op terug kijkend, verbaas ik me er over
hoe ik dat vol gehouden heb, 4 maanden intern op
een zaaltje met 3 andere snurkende, scheten latende
lotgenoten. Ik denk dat dit aangeeft hoe ik er aan toe
was, hoe graag ik wilde herstellen, hoe hongerig ik
was naar een leven zonder al die ellende. Ik heb
iemand eens horen zeggen dat godsdienst is voor
mensen die bang zijn om naar de hel te gaan en spiritualiteit
voor mensen die uit de hel zijn gekomen en
geloof me, het was een hel waar ik in leefde. Ik ben
erg blij en dankbaar dat die periode van mijn leven
achter me ligt. Men kan veel kritiek uiten over de
behandeling in de Jellinek en die kritiek heb ik zelf ook
gehad, echter zonder die behandeling zou ik nu niet
de persoon zijn geweest die dit nu zit te schrijven. De
Jellinek heeft mij geholpen om te stoppen met gebruiken,
de zelfhulp groepen hebben mij geholpen om
gestopt te blijven. Als ik alleen gestopt zou zijn met
gebruiken en verder niets aan mijn leven hebben veranderd,
dan zou ik waarschijnlijk nu een hoopje botten
zijn “six feet under”.
*JOS: Jacob Obrechtstraat.
Tot 2003 waren er in het Jellinekhuis drie behandelafdelingen:
Heinzegroep, Vrouwen VKL, en dus de
JOS groep.
9

10
A – Ω REACTIES BRIEVEN MEDEDELINGEN VRAGEN JELLY QUACK
Hallo redactie,
(Ingezonden)
Mijn naam is Janet, ben 50 jaar en weduwe met 1 dochter
die niet meer thuis woont.
Zoals iedere alcoholist ben/was ook ik goed in het ontkennen
dat ik een probleem heb, al was ik onder ambulante
behandeling. Toch sloegen ineens op een maandagnacht
de stoppen bij me door en kwamen er wat dokters thuis.
Dit resulteerde in een spoedopname bij de CODA. Ik ben
daar 7 dagen geweest (wat een ervaring!) en ging toen
weer over op ambulante behandeling.
Maar in die week heb ik een vrouwtje leren kennen, en
haar later nog eens opgezocht, want zij ging door naar de
CIZ. Ik liet haar een gedicht lezen dat ik had geschreven
een week na mijn ontslag uit de CODA. Dus mijn eerste
gedicht nuchter, maar wel tijdens mijn eerste trekmoment.
Het heeft me er door geholpen. Zij maakte me attent op
het 0-nummer en zei: dat is misschien iets voor het krantje.
Dus vandaar dit mailtje. Hieronder volgt het gedicht
(…) dat waarschijnlijk heel herkenbaar zal zijn voor
(ex)verslaafden.
HET GEVECHT
na wat nadenken was ik eruit gekomen
en heb ik een beslissing genomen
besefte ineens, hield mezelf in de waan
dat het vanzelf beter zou gaan.
maar dat kan niet zonder gevecht
en dat is heel terecht
ach wat zit ik te zeveren
zal die strijd leveren.
zo gezegd, zo gedaan
en ben het gevecht aangegaan
al liep ik soms te vitten
ben niet bij de pakken gaan neer zitten.
heb het eerste deel met hulp volbracht
en ga nu verder op eigen kracht
en voel me er goed bij
met goede vrienden aan mijn zij.
alleen vanmiddag was er dat moment even
maar heb er niet aan toe gegeven
ben al een klein stukje op de brug
en wil niet meer terug.
deze brug wil ik helemaal lopen
en op vrijheid hopen
en dit gevecht achter me laten
dus ik hou zwakke momenten goed in de gaten.
26-7-2004 Janet
Probeer eens deze websites:
www.jellinek.nl, www.kikkerpad.nl
www.na-holland.nl, www.trimbos.nl
www.aa-nederland.nl, www.netclienten.com
www.nibud.nl, www.woningnet.nl
www.gezondheidsplein.nl
www.dekaterkomtlater.nl, www.drinktest.nl
www.drankjewel.nl
†
In Memoriam
Zo’n drie maanden geleden hoorden we het
schokkende nieuws: Danny Mo Ajok is dood.
Voor de redactie van het 0-nummer is Danny
niet zomaar een passant. Integendeel, hij was
degene die met veel geduld in de zomer van
2003 de opmaak van het allereerste 0-nummer
voor zijn rekening nam. Hij luisterde naar onze
wensen, overwoog alle aanpassingen die we
daarna nog wilden en ging intussen op zijn typische
kalme manier door met z’n werk bij AMT /
Werk & Scholing. En toch was er diep in zijn ziel
ook de onrust. En juist die onrust werd hem uiteindelijk
teveel, zo begrepen we. Lange tijd hebben
we gehoopt dat Danny terug zou komen bij
het redactionele team van het 0-nummer. Het
heeft, helaas, niet zo mogen zijn. We zullen zijn
zachtaardige karakter en zijn intelligentie missen.
Hopelijk vindt hij nu wel de rust die hij zo
verdient.
- 4
Strafrecht niet het geschikte middel om
overlast te bestrijden
Oppassen met het ‘Doe normaal
contract’
Dit kabinet moet goed in de gaten worden gehouden
horen we in de wandelgangen.
Ten eerste: de AWBZ* wordt uitgekleed en daarvoor
in de plaats wordt de WMO Wet Maatschappelijk
Ondersteuning aangekleed. Waarom doet men dit?
Functioneerde het niet goed? Wordt het zorgstelsel
te duur of moet er (natuurlijk) weer bezuinigd worden?
Over bezuinigingen wordt liever niet hardop
gesproken, liever praat men over het ‘Plan van aanpak
verloedering en overlast’. Gemeenten krijgen
hierin een sterke regiefunctie waarvan nog maar
moet worden afgewacht hoe dit wordt ingevuld.
Tenslotte is de ene gemeente niet gelijk aan de
andere.
Ten tweede: niet alleen de financiële middelen (de
potjes) worden overgeheveld maar ook meer morele
zaken gaan anders beoordeeld worden. De overheid
wil dat de Wet Bopz* beter gebruikt gaat worden. De
regering praat hier dan over de doelgroep van de
zogenoemde ‘zorgmijders’ en dat zijn dan (natuurlijk
weer) de mensen met een psychiatrische handicap,
de daklozen en met stip bovenaan: de ‘verslaafden’,
zonder onderscheid des persoons.
- 4
Minister geeft Wet Bopz mogelijkheid
tot dwangopname ernstig verslaafden
Voor degene die nog wel baat kan hebben bij behandeling,
heeft de overheid in de aanbieding: de vrijwillige
opname of de gedwongen opname, o.m. voor ernstig
verslaafden. Gedwongen opname kan dan middels
de (aangepaste) wet Bopz. Echter wanneer deze
zogenoemde ‘zorgmijders’ tóch hulp zoeken zijn er
voor hen hoge drempels. Het probleem in de praktijk is
dat bij de hulpverlening onduidelijkheid bestaat of ernstige
verslaving een geestesstoornis is, ook in de zin
van Wet Bopz. De praktijk laat inderdaad zien dat bij
een aantal verslaafden een verborgen psychiatrische
component aanwezig is. De Jellinek probeert hier op
aan te sluiten door met de DD (dubbele diagnose)
behandeling beter op deze problematiek in te spelen.
Een goed voornemen. Tenslotte het ‘doe normaal
contract’ betekent het verblijf in een instelling dat niet
vrijblijvend is. Het blijft wèl de vraag hoe het begrip
‘normaal’ wordt geinterpreteerd?
Zoals hierboven genoteerd zijn er veel zaken waarover
naar de achterban bericht moet worden. Daaraan verbindt
de 0-nummer cliëntenkrant zijn bestaansrecht.
De stelling is dat individuen iets kunnen opsteken van
wat de ander te vertellen heeft. Het schrijven, en lezen
kan vaak verhelderend werken.
Bij de 0-nummer krant kun je je creatief op papier uitleven.
Ter versterking van ons
team is de redactie van de 0nummer
krant op zoek naar
een redacteur(en). Een (ex-
)cliënt die kan en wil schrijven,
meedenken en meepraten
over hoe we toch elke
keer weer deze krant moeten
vullen.
Interesse?
Schrijf naar de redactie van
het 0-nummer,
p/a Jellinek Cliëntenraad,
postbus 3907,
1001 AS Amsterdam.
(KCK nr.4)
*AWBZ: Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten
*Wet Bopz: Wet Bijzondere
Opnemingen Psychiatrische
Ziekenhuizen
11

Waar zullen we het deze keer over gaan hebben? Over
gesloten tuindeuren, wetgeving AWBZ* en WMO*, of de
WMCZ* wet die cliëntenraden van instellingen vergaande inbreng
in meedenken mogelijk maakt? Misschien over de manier waarop
het chagrijnige personeel met de altijd verongelijkte, klagende cliënten
omgaat? Die zielige cliënten die misschien gewoon patiënt
heten. Ik weet het niet meer zo goed. Er gebeurt te veel, in (voor
mij) te korte tijd.
‘Het geval van de 1,7 miljoen is een bijzondere
situatie waardoor de dynamiek ontstond
die niet was te voorzien’.
Jellinek Cliëntenraad
12
Budget
In een persbericht van de RVB (Raad van Bestuur)
Jellinek lezen we dat de gevraagde extra subsidie voor
de behandeling van dubbeldiagnose (DD) patiënten
door Den Haag niet wordt gehonoreerd. Dat is dan spijtig
en vooral erg dom van de politiek. We lezen ook dat
besloten is dit project van DD behandeling wèl in te
voeren en dat het toch heel jammer is dat hiervoor een
aantal voorzieningen wordt opgeheven of gesnoeid.
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De
Cliëntenraad heeft ernstig geprotesteerd tegen een
aantal voorstellen. Ongehoord om zomaar de Detox te
halveren terwijl er een wachtlijst is. Je moet tegenwoordig
een kaartje bestellen om verantwoord te mogen
afkicken. Dit kan niet de bedoeling zijn!
Nu kun je wel roepen: Jellinek, u doet het fout, dat kan
niet zo. De Cliëntenraad (en ook de Ondermingsraad)
probeert grip op de situatie te krijgen en amenderen de
voorstellen. Dat in enkele situaties de voorstellen reeds
zijn doorgevoerd, terwijl ze nog voor advies op de voorgenomen
plannen als voorstel op tafel liggen, verdient
niet de schoonheidsprijs.
Geprobeerd wordt enigszins te redden wat redelijkerwijs
moet blijven. Het is fout beleid om bijvoorbeeld het
AMT bij Werk & Scholing (W&S) op te heffen omdat de
Jellinek er geen geld meer voor kan inruimen. Het vervelende
is dat je het de directie van dit bedrijf niet
zomaar 1-2-3 kwalijk kan nemen dat ze de verkeerde
keuzes maakt ‘hoe’ het geld te besteden. Dat weten de
meeste cliënten ook wel denk ik.
Daar ligt feitelijk de sleutel, symbolisch de sleutel van de geldkist,
want het draait voornamelijk om poen. In Nederland zijn zo’n 12
zogenoemde Zorg- of regio kantoren, één per provincie, die ieder
± een miljoen personen onder hun vleugels hebben. Deze zorgkantoren
(de financiers) per regio verdelen het geld over de
instellingen, waaronder ook de verslavingsinstituten. Nu krijgen
die zorgkantoren op hun beurt weer het geld vanuit Den Haag.
Tsunami over Jellinek
De politiek bepaalt de verdeelsleutel. Daar ligt dus uiteindelijk de
verantwoordelijkheid.
Politiek regeert met de waan van de dag
In voorgaande 0-nummers is reeds geschreven over de aankomende
nieuwe WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).
Deze wet gaat veel zaken overnemen die nu nog vanuit de
AWBZ* worden vergoed. Overnemen, maar wel met een “aangepaste
moraal”. Trefwoord is bezuinigen; allemaal, iedereen, dus
ook u verslaafden. In de epiloog zou je kunnen stellen dat die rottige
regering uiteindelijk natuurlijk wel op die stoel is gekomen
door de keuze van de bevolking zelf. Ik zou bijna willen zeggen:
mensen wordt nou toch eens nuchter en ga nadenken.
Bejegening
Het bestuur kreeg weer enkele fraaie staaltjes van bejegening te
horen. Cliënten uit het Terugkeerhuis, Obrechtstraat kregen te
horen dat ze ‘s avonds uiterlijk half tien binnen moesten zijn. Een
nieuwe (belachelijke) regeling die zomaar pardoes uit de lucht
komt vallen. De mensen uit deze groep moeten zichzelf juist trainen
in het –vooral- in het donker in de stad zijn! De Raad heeft
direct een brief geschreven en zover nu bekend zijn er duidelijke
afspraken gemaakt.Op het damestoilet bij CIZ-B is een ‘heroïne
pijpje’ gevonden. Wel een slordige junk, zo z’n apparatuur achter
te laten. Van de cliënten bleek iedereen schoon, dus verondersteld
mag worden dat dit binnengebracht is door een bezoeker of
iemand die gewoon via de tuin binnen is gekomen. Je zult toch
maar nodig moeten. Resultaat is dat de tuindeur nu niet meer van
het slot gaat. Wat moet je hier als Raad nu aan doen? Op zich is
zo’n maatregel wel een beetje te begrijpen, ons kent ons. Maar
overleg het dan op een behoorlijke manier, en doe niet net alsof
je de bewoners straft. Hoewel het om in de tuin te komen ook nog
steeds via de lange gang mogelijk is.
Veel perikelen bij de Jellinek. Het personeel is onrustig over de
reorganisatieplannen en misschien ook wel hun baan. Dit werkt
door op de werkvloer, dus op de cliënten. Het is niet zo verwonderlijk
dat bij dit soort veranderingen op stapel het personeel
soms chagrijnig en kortaf is, maar leef dat niet uit op de bewoners.
Daar krijgen ze alleen maar trek van.
Ook hier zien we weer hoe belangrijk het is om goed te communiceren,
een kunst opzich.
Kees C. Keuch
AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning
WMVZ: Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen
AMT: Arbeidsmarkttoeleiding
CIZ: Complexe intramurale Zorg
(intramuraal: binnen de muren- intern)
- 4
Andere golflengte
door Yolanda
Ik merk hoe moeilijk communicatie soms is tussen mijn
nieuwe hulphond en mijn kat. Ze vinden elkaar hoogst
interessant en zijn veel met elkaar bezig, maar een
echt diep contact loopt steevast uit op onbegrip. Als uit
vrolijkheid de hond met haar staart zwaait denkt de
poes dat hij boos is. Het is niet zo dat ze elkaar niet
leuk vinden, maar ze zitten duidelijk niet op dezelfde
golflengte. Net zoals gebruikers en niet-gebruikers.
Het is soms heel moeilijk uit te leggen waarom ik niet
meer kan én wil drinken. Ik doe dat niet al te vaak
meer want ik schiet er niets mee op. Veelal mondt het
uit op oeverloos
heen en weer
gepraat. Maar al
te vaak gaan
mensen mij tot in
den treure uitleggen
hoe het zit
met hun eigen
gebruik. De probleemgevallen
pik ik er feilloos
tussen uit, die
kennis en ervaring
heb ik wel.
Maar ik heb het
bordje kliniek om
mijn nek, dus
met mij is het
echt ernstig.
Immers als je
niet opgenomen
bent geweest zal
het wel meevallen,
hoor en zie
je ze soms denken.
Als mensen hun eigen probleem niet zien trek ik
me terug. Dan voel ik mij niet geroepen om te helpen.
Dat was wel anders toen ik net uit de kliniek kwam.
Het was me gelukt droog te zijn en ik wilde het goede
gevoel daarover kwijt, delen met anderen. Als ik
mezelf kon redden dan kon toch iedereen dat predikte
ik. Er is leven na verslaving..! ik ging nog net de kroegen
niet in om mensen te redden.
Verslavingsgedrag
In het begin ging het me makkelijk af, ik was in de ban
van bevrijd te zijn en de kracht die ik daardoor kreeg.
Zo nu en dan ging ik naar de ‘Buitenveldert* groep’
een praatgroep voor (ex) gebruikers. Daar waarschuwde
men mij, en inderdaad gevoelens van geluk kunnen
nog verraderlijker zijn dan de vervelende downe periodes.
Dan weet je dat je op je hoede moet zijn, maar
- 4
als je gelukkig bent dan sluipt de zorgeloosheid binnen
en wij mensen vergeten snel.
Op een terras in de zomer heb ik in een blinde vlek
wel eens een pilsje besteld terwijl ik echt niet van plan
was om te drinken.
Vanuit m’n oude gewoonte-gedrag besteld. Toen het
voor me op tafel stond kwam ik tot het besef dat ik iets
vreemds gedaan had en heb ik het moedwillig omgegooid.
Daar me goed over gevoeld. Het leerde me wel
om voortaan
alerter te zijn.
Duidelijkheid
naar mezelf
toe vereist is,
ook al heb ik
daar niet altijd
zin in. Maar
weer in de kuil
vallen van verslaving
en
ongelimiteerd
gebruik, daar
heb ik helemaal
geen zin
in. Een kuil is
een kuil al is
hij bekleed
met mooie
praatjes, ik
ben er te vaak
ingestort en
de weg terug
omhoog is me
te zwaar. Over
drank praat ik
nog maar wei-
nig. De wond is genezen ook al blijft er een litteken
over, maar dat is juist goed. De herinnering houdt je bij
de les. Ik leer veel dankzij mijn hond Okkie, ze is een
deugniet en als ik niet duidelijk ben neemt ze een
loopje met me. Probeert ze hoever ze kan gaan. Dat is
geen moedwil van haar kant, maar als ik in haar ogen
de roedel niet goed kan leiden, wat heeft ze dan aan
mij? Ook in dit geval is nee ook echt Nee!
Yolanda.
foto: eigen archief
Voornamelijk met een alcoholprobleem verbleef
Yolanda in 1986 voor een aantal maanden op Texel in
de Jellinek boerderij “de Skuul”. Na een half jaar werd
bij haar MS geconstateerd.Ruim een half jaar heeft ze
gezelschap van een echte afgestudeerde hulphond
(Okkie) die haar bij van alles en nog wat helpt. Op de
foto helpt Okkie met het uittrekken van de sokken.
13

Geloof jij?
Ik geloof.
In God?
Weet ik niet, wie of wat God is?
God is liefde.
Okay dan geloof ik in God maar ik noem het liever liefde.
Wat is dan liefde volgens jou?
Liefde is bijvoorbeeld de onvoorwaardelijke liefde van
een moeder voor haar kind.Een moeder zou zonder
aarzelen haar leven geven voor haar kind.
Voor wie zou jij je leven geven?
Je moet wel realistisch blijven natuurlijk, moeilijke
vraag…
Voor wie zou jij een brandend huis inrennen om
diegene te redden?
Mijn vader, moeder, broertje, zus, mijn man natuurlijk
en alle andere mensen van wie ik hou.
Dat is liefde, Hou je ook van jezelf?
Goede vraag, even denken hoor…
Zou je willen dat iemand jou uit een brandend huis
redt?
Ja natuurlijk.
Nou dan hou je toch van jezelf?
Kurk
Bij de psycholoog
Dat zal dan wel ja…
door Nancy Beckeringh
Wat betekent liefde nog meer voor jou?
Bij iemand terecht kunnen als je het moeilijk hebt en
zelf ook iemand kunnen steunen die mij nodig heeft.
Dus mensen van wie jij houdt wil jij steunen, daar
wil je goed voor zorgen?
Ja.
Zorg je ook goed voor jezelf?
Tot nu toe niet echt maar dankzij de deeltijdtherapie
gaat het steeds beter.
Wat betekent liefde nog meer voor jou?
Op iemand kunnen rekenen, iemand kunnen vertrouwen.
Kun jij op jezelf rekenen, vertrouw jij jezelf?
Eerlijk gezegd nog niet helemaal maar ik werk er hard
aan. Pas dan zal ik innerlijke rust hebben en daar
streef ik naar.
Kunnen andere mensen wel op jou rekenen en jou
vertrouwen?
Ja dat denk ik wel. Ik zou de mensen van wie ik hou
nooit meer pijn willen doen.Ik heb nu geleerd hoe
belangrijk zij voor mij zijn. Vroeger was dat allemaal
maar vanzelfsprekend.Je moet dat handjevol mensen
koesteren en goed voor ze zorgen.
Ga je ook goed voor jezelf zorgen?
Zal ik doen!
IIn het kader van m’n dagelijkse bezoekje aan m’n stamcafe hang ik half zittend aan de bar met een voor mij, riant flesje alcoholvrij
bier. Ik heb dorst, gewoon een droog keelgat. Zonet in het koffiehuis een wietje gerookt. Normaal gebruik ik in het cafe
een cappuccino, met dubbel suiker en twee koekjes, waarbij ik dan standaard 15% fooi geef, áls ik al moet betalen. Tenslotte is
het niet voor niets m’n stamcafe, al 25 jaar. Kapitalen liggen daar van mij.
Die zaak hebben ze kunnen verbouwen door mijn geleden omzet, destijds. Ik draai me zo eens om en kijk tegen de kop van Kürt
aan. Een al op leeftijd geconserveerde provinciaal met een ietwat Duits accent.(zal proberen ’t gesprek fonetisch* weertegeven) .
jah.. jij kunt zo die kouwe drankjes trinken, ik kan dat niet. . kijk last van die maagh hier in die
buike…
(wrijft over zijn ietwat vooruitstekende buik en trekt er een pijnlijk gezicht bij).
iek mag alleen maar warme dranken trinken.. rommelt in die buiege.. hier onder.. dtiâhree.. ik heb last
van dtiâhree.. moete nu kuhrk gebraugen…
(heft zijn kont van de barkruk en met gestrekte vinger wijst hij op z’n achterste).
Kurk ..! Je stopt er een kurk in??, zeg ik…
Jahah.. loopt er gehwhoon uit.. zomhaar..
(met mijn stem op de juiste sterkte zeg ik:)
Zodemieter op viezerik, en draai mijn hoofd om. Was toch al van plan op te stappen. Blijf bijna nooit lang. Zo even er tussen
door aanwippen is leuk en als het de moeite waard is, kun je natuurlijk altijd nog even blijven hangen.
Van mij hoef je als barman financieel niet veel meer te verwachten maar dat weten ze. Ze zijn eraan gewend dat ik niet meer
drink. KCK.(04/05)
- 4
Hoe het er werkelijk aan toe gaat
door Taalwerkplaats / Werk en Scholing
m.m.v. Bani da Lima
Toen we enkele weken geleden op het idee
kwamen om een nummer te maken met als
thema ‘Communicatie en bejegening’, vroegen
we ook aan de leden van de
Taalwerkplaats Werk & Scholing om hun
ervaringen op papier te zetten. Met begeleider
Arjen Crijnen en met deze groep (ex-
)cliënten van de Jellinek spraken we bovendien
af dat we zoveel mogelijk de oorspronkelijke,
ongecorrigeerde versie van hun werk
zouden plaatsen. Communicatie is immers
vooral een kwestie van de boodschap
duidelijk overbrengen en niet zozeer van
spelling, komma’s en hoofdletters. De redactie
van het 0-nummer meende dat veel lezers
geïnteresseerd zouden zijn in cliëntenverhalen
over dit thema. Hieronder volgt een
kleine bloemlezing van enkele van de
Taalwerkplaats-leden.
verhaal van de bejegening. Er
zijn bepaalde mensen die zeggen
“Het
dat ze vaak slechte ervaringen
hebben met de instanties. Ik denk er anders
over want ik heb goede ervaringen met de
instanties.
Ik zal je een voorbeeld geven van een instantie
waar ik nu bezig ben op dit moment dat is
werk en scholing. […] De loop van de proeftijd
ben je met een bepaalde evaluatie bezig
met de begeleiding van werk en scholing. […]
Ondertussen ben je met bepaalde cursussen
bezig b.v. computer, Word, Windows en
Internet, en bijvoorbeeld nog veel meer zoals
communicatie op de werkvloer en oriëntatie.
[…] Ik was alles kwijt mijn leven en mijn familie
en mijn vrinden met alles erop en eraan.
Maar ik ben een vechter en ik heb er uit
kunne komen met alle kracht en macht en
een hoop moeite …” Brahim
van twee kanten
blijft moeilijk ik praat over mijn
ervaring dat ik heb op gedaan. Het
“Het
is niet altijd negatief bedoeld maar
zo komt het over bij de gene die hulp op dat
moment zoekt. Je word niet genoeg geholpen ik
weet niet wat het is, of ik een Eerlijke kijk op de
zaken heb maar bij een paar in staties merk ik
dat men tot op zekere hoogte help ik zit in de
na zorg maar ik neem aan dat het werk door de
hulp verlener word gedaan Maar als een band
met iemand begint op te bouwen dan moet het
van twee kanten kommen het kan niet zo zijn
dat als je een keertje niet komt dat er geen
moeite word genomen om te bellen om te kijken
waar je bent ge bleven of waar om je niet bent
gekommen. Ik merkte ook nog een paar keer
dat als ik een aspraak maakte en vervolgens na
een tijdje terug belde om mijn aspraak af te zeggen
of een andre tijd af te spreken dan wist mijn
begelijder helemaal niets tewijl we die aspraak
zelf hebben gemaakt.” Glenn
alles slecht gaat kom je vanzelf in
de put, vooral als je je het zelf aan-
“Als
doet. Men verwees me naar Jellinek.
Na een eerste stap daar met slecht resultaat,
besloot ik terug te gaan naar mijn werk, wat
regelrecht een ramp werd.
Waarom het niet goed op de Jellinek ging, er
was weinig begrip voor m’n persoonlijke situatie
wat dan ook de rede was, ik was in afwachting
voor ‘wonder’ medecijnen die de Jellinek kliniek
zou geven.
Net zo goed gaan naar een tovenaar. […] Toch,
ik als fransman waardeerde de moeite die ze
deden om in het Frans met me te converseren,
terwijl ik vond dat ikzelf die moeite moest doen
…..”. Jean François.
“Ik heb structuur ingebouwd en werkritme opgedaan
binnen het projekt werk en scholing daarom
vindt ik het verdomd jammer dat het binnenkort
dicht gaat en zo denken een hoop cliënten
erover ex-cliënten die al voor hun opnames
helemaal waren uitgeschreven uit de maatschappij
zijn toch nog goed terechtgekomen
dankzij de mogelijkheden binnen het jellinek ik
wordt in dit alles fantastisch begeleid op de
werkvloer. “ Edward
Helaas zullen we voortaan bijdragen van deze afdeling van
Werk & Scholing moeten ontberen. Ook de Taalwerkplaats
wordt opgeheven. Geen geld, geen afgekickte held, zo
moeten de beleidsmakers hebben gedacht. We wensen
allen die door deze maatregel getroffen zijn, veel kracht in
hun strijd om clean door het leven te gaan. (BdL)
- 4 15

Kontakt met de moederschoot
De onzekerheid baant zich een weg door je lichaam.
Je probeert alle tranen weg te schrijven,
maar je pen wordt steeds voller.
De tranen in je ogen zoeken hun weg naar de vrijheid
en waken ervoor dat je niet zult overlopen van verdriet.
Emoties verdrijven je nachtrust
en soms verlang je terug
naar de verbintenis van de moederschoot.
Terug naar de navelstreng,
die je voedt met de warmte van het leven.
Maar die warmte en rust waar je zo naar verlangt,
zal uiteindelijk weer het omhulsel worden van je ziel.
Je ogen zullen weer gaan stralen als een onbekende planeet,
die nog niet bevuild is door de mensheid.
En op een dag ontwaak je opnieuw uit de moederschoot,
zolang je maar in je zelf gelooft...............
Marc Torringa
15-08-2004
Foto: Kees C. Keuch