de Rode Lantaarn - Prostitutie.nl

6
Komt er een pasjeswet
voor sekswerkers?
Marjan Wijers
Toen in 2000 het bordeelverbod werd opgeheven
organiseerde de Rode Draad een
feest. De verwachtingen waren hooggespannen.
Door de afschaffing van het bordeelverbod
kregen prostituees arbeidsrechten.
Het maakte het mogelijk om vrouwenhandel,
uitbuiting en andere misstanden niet alleen
met de strafwet te bestrijden, maar ook door
de inzet van het arbeidsrecht, bij uitstek het
instrument om mensen te beschermen tegen
machtsmisbruik en willekeur. Daarnaast
kregen gemeenten meer mogelijkheden om
prostitutie te reguleren, op dezelfde manier
als de horeca en andere bedrijfstakken. Die
hoge verwachtingen zijn niet uitgekomen.
Sterker nog, er ligt op dit moment een
wetsvoorstel voor gedwongen registratie van
prostituees bij de Tweede Kamer. Prostituees
die zich niet kunnen of willen registreren
worden strafbaar en hun klanten ook.
Volgens het wetsvoorstel is dat nodig om
vrouwenhandel beter te kunnen bestrijden.
Volgens prostituees, hulpverleners, onderzoekers
en vele anderen, waaronder de Raad
van State (het adviesorgaan van de regering)
en het Toezichthoudend Comité van het
Vrouwenverdrag, is de kans groot dat het
pasjessysteem juist een averechts effect heeft,
dat het de positie van prostituees verslechtert
en hun privacy bedreigt. Wat is er na de
opheffing van het bordeelverbod misgegaan,
wat zijn precies de bezwaren tegen het wetsvoorstel
en wat is de stand van zaken?
Wat is er misgegaan?
De opheffing van het bordeelverbod had drie
doelen: regulering, bestrijding van vrouwenhandel
en andere criminaliteit, en positieverbetering
van prostituees. De eerste twee wer-
Er bestaan serieuze plannen om alle sekswerkers in Nederland verplicht te
registeren met behulp van een nieuw pasjessysteem. Dat moet ervoor zor-
gen dat vrouwenhandel en illegale prostitutie beter kunnen worden bestre-
den. Maar volgens verschillende belangenorganisaties, hulpverleners en
onderzoekers, wordt juist het tegenovergestelde bereikt.
den met voortvarendheid ter hand genomen.
Dat kan niet gezegd worden van het derde
doel. Als beleid zich ergens op concentreerde
was het niet op ‘hoe verbeteren we de positie
van prostituees’ en zelfs niet ‘wat is nodig om
de arbeidsverhoudingen in deze branche zo
snel mogelijk te normaliseren’, maar vooral
op ‘hoe houden we de boel onder controle’.
Op geen enkele manier is geïnvesteerd in
een actief beleid om de arbeidsemancipatie
van prostituees te ondersteunen en discriminatie
en sociale uitsluiting tegen te gaan. Zo
werden de gemeentelijke vergunningenstelsels
ingevoerd zonder rekening te houden
met de belangen van prostituees, bijvoorbeeld
bij privacybescherming. Vergunningen werden
gegeven aan de exploitanten die er al
zaten en de mogelijkheden voor sekswerkers
om zelfstandig te werken of hun eigen bedrijf
te starten werden minder in plaats van meer.
Copyright Ko van Dijk
Jaren na de opheffing van het bordeelverbod
was het nog steeds onduidelijk hoe het
met de arbeidsverhoudingen en de belasting
zat en toen er eindelijk een regeling kwam
(de zgn. opting-in regeling) bleek die vooral
de belangen van de belastingdienst en de
exploitanten veilig te stellen. Prostituees van
buiten de EU kunnen nog steeds niet legaal
in Nederland werken waardoor juist de groep
die het meest kwetsbaar is voor uitbuiting van
elke bescherming is uitgesloten.
Het is dan ook geen wonder dat niet alleen
illegale vreemdelingen maar ook een behoorlijk
deel van de Nederlandse prostituees er de
voorkeur aan geeft om anoniem te werken
buiten het gereguleerde en gecontroleerde
circuit – buiten het zicht en de bemoeienis
van de overheid. Het wetsvoorstel zal dat niet
veranderen. Integendeel, de meeste sekswerkers
zullen er niet op zitten te wachten om