Radio 4 presenteert... Radio Kamer Filharmonie - Tros

More documents

Recommendations

Info

6 van. Maar vanaf zijn aankomst tot diep in mei zouden de Londenaars weer bijna wekelijks getuige zijn van een concert in Haydns aanwezigheid. Haydn had zich met zijn charme en speelsheid geliefd gemaakt bij de Engelsen, en vooral het verrassingseffect in de Symfonie met de Paukenslag (‘Surprise’) maakte hem tot de meest geliefde buitenlandse componist na Händel (en vóór Mendelssohn, die de Engelsen ook enthousiast onthaalden). Die paukenslag, waarmee Haydn het eerst door hem met een landerig melodietje ingesukkelde publiek wakker schudde, werd van lieverlee het symbool van een nieuw fenomeen: humor in de muziek, en wel met louter muzikale middelen, zonder tussenkomst van een tekst. In Symfonie nr. 101, die op 4 maart 1794 in première ging, bediende Haydn het publiek op zijn wenken. Ook nu weer speelde hij zijn troef uit in het tweede deel. Fagot en strijkers produceren een enerverend getik-tak als van een pendule. Haydn omzoomde die eenvoudige begeleiding – telkens met een saaie toonladderfi guur besloten – met de meest fantastische blazerssoli: de bijnaam ‘De Klok’ was geboren. Ook in de andere delen manifesteert Haydn zijn symfonisch kunnen, speels gelardeerd met onverwachte dissonanten en instrumentaties. Het Menuet is van buitensporige lengte, en in het middendeel (Trio) ervan permitteert Haydn zich het grapje de solo-fl uit eerst met de verkeerde harmonieën te ondersteunen. De aanvang van de symfonie is – heel anders dan bij Pleyel – niet opwindend en theatraal, maar langzaam en mysterieus als de Londense ‘fog’ – een voor Haydn waarschijnlijk nieuw verschijnsel. In het afsluitende Vivace – een sonaterondovorm – lijkt Haydn woorden van Carl Philipp Emanuel Bach te willen logenstraffen. Die merkte ooit wat zuur op dat de beheersing van het contrapunt geheel verdwenen was: “Ik geloof, zoals veel intelligente mensen, dat de huidige zucht naar het komische hier meer dan iets anders debet aan is.” In plaats van een ordentelijke reprise van het rondo-thema verrast Haydn zijn luisteraars op een kwart van het eind met een wervelend fugato op de noten van het rondothema: een originele inval, helemaal uitgevoerd volgens de aloude regels van het contrapunt. Kees Arntzen Joseph Haydn
uitvoerenden Frans Brüggen, dirigent Frans Brüggen behoort tot de meest vooraanstaande experts op het terrein van de achttiende- en vroeg-negentiendeeeuwse muziek. Hij studeerde musicologie in zijn geboorteplaats Amsterdam. Op zijn 21ste werd hij aangesteld als docent aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Later werd hij ‘Erasmus Professor’ aan Harvard University. Toch is hij, zoals Luciano Berio schreef, “een musicus die geen archeo- Frans Brüggen loog is, maar een groot kunstenaar”. In 1981 richtte hij het Orkest van de Achttiende Eeuw op, dat is gevormd uit zo’n zestig musici uit negentien landen. Deze musici, allen specialisten in de muziek van de achttiende en vroege negentiende eeuw, spelen op oude instrumenten, of kopieën daarvan. Voor veel van hun opnamen werd het orkest internationale prijzen toegekend. In meer recente jaren heeft Frans Brüggen als dirigent opgetreden MARCO BORGGREVE 7
Page 1 and 2: Radio 4 presenteert... Serie Haydn
Page 3 and 4: Meester en leerling vrijdag 13 nove
Page 5: impresariaten elkaar onderling af,
Page 9 and 10: klarinettist van het Noord Nederlan
Page 11 and 12: Radio Kamer Filharmonie CHEF-DIRIGE
Page 13 and 14: SERIE HAYDN IN LONDEN & AVRO KLASSI
Page 15 and 16: HET CONCERTGEBOUW TE AMSTERDAM C za

Radio 4 presenteert... Radio Kamer Filharmonie - Tros

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?