Radio 4 presenteert... Radio Kamer Filharmonie - Tros

impresariaten elkaar onderling af,
toch schenen de heren het onderling
wel aardig te kunnen vinden met elkaar.
Ze dineerden samen bij aankomst
van Pleyel en later schreef Haydn:
“Ik ga altijd naar zijn concerten
en ben de eerste om te applaudisseren.”
De vele ‘Londense symfonieën’ die
Pleyel het licht deed zien, zijn vrolijk
van snit en regelmatig van opbouw.
De Symfonie B 151 bijvoorbeeld kent
een majesteitelijk begin met pauken
en trompetten. In het aansluitende
Allegro assai valt vooral de behandeling
van de houtblazers op. Pleyel lijkt
er een voorschot te nemen op zijn
latere, succesvolle concertante symfonieën.
Ook in het Adagio krijgen de
blazers een voorkeursbehandeling.
Hier, en in het afsluitende Rondo,
brengt Pleyel wat reliëf aan met korte
secties die telkens naar de parallelle
mineur-toonsoort overstappen.
Dat Pleyel in Haydn zijn meerdere
Ignaz Pleyel
moest erkennen als het om symfonieën
ging, had ook het Londense
publiek al gauw in de gaten. Met zijn
reeks concertante symfonieën baarde
Pleyel echter toch opzien in de stad.
In de Symfonie concertante nr. 5 in F
treden wel vier solo-instrumenten
voor het voetlicht: fl uit, klarinet,
hoorn en fagot. Het vrij lange Allegro
con brio biedt de blazers ruim
gelegen heid tot passagewerk. Formeel
valt vooral op hoe Pleyel het traditionele
Menuet direct in het zeer korte,
als jachtmuziek opgezette, afsluitende
Presto laat overgaan. Kort
voor het einde lijkt hij zelfs op Beethovens
grillen vooruit te willen lopen,
want een paar maten lang wordt er
naar het voorbije menuet teruggeblikt,
voordat de solisten met drieklank-motieven
de aftocht blazen.
De klok tikt
“Waar zou hij nu weer mee komen?”
moeten de Londense concertbezoekers
gedacht hebben toen Joseph Haydn,
componist uit Oostenrijk, met zijn
van baron Gottfried van Swieten
geleende postkoets op 4 februari 1794
voor de tweede keer de Engelse hoofdstad
binnenreed. Impresario en organisator
Salomon moest het begin van
zijn roemruchte concertseizoen zelfs
een paar dagen uitstellen, want Mr.
Haydn arriveerde te laat. Een soort
fi leleed vanwege de Napoleontische
oorlogen die op het vasteland al uitgebroken
waren, was er de oorzaak
5