40 jaar CGSU - Federale politie

Federale Politie PERSMEDEDELING
Commissariaat – generaal Datum: 22 maart 2012
Persdienst Nr: 053-2012
Speciale eenheden leveren al
40 jaar onbaatzuchtig en doeltreffend werk
BRUSSEL, 22/03/2012.– De Speciale eenheden van de federale politie (CGSU) vieren dit jaar
hun 40-jarig bestaan. ‘De belangrijkste evolutie is de integratie van de verschillende diensten
- interventie, observatie, technische eenheid, POSA, undercoverteam en DVI - tot 1 geheel:
CGSU. Op die manier kunnen we de meest delicate situaties zoals gijzelingen of
ontvoeringen tot een goed einde brengen.’ vertelt hoofdcommissaris Eric Liévin, directeur
van de Speciale eenheden sinds 1988.
De Speciale eenheden vormen een performante directie die, onder de verantwoordelijkheid
van de bevoegde gerechtelijke, bestuurlijke en politieke overheden zowel een diverse als een
gespecialiseerde ondersteuning biedt aan de diensten van de geïntegreerde politie en andere
openbare diensten. De steun die de Speciale eenheden bieden betreft vooral het beheer van
crisissituaties, de ondersteuning van gerechtelijke onderzoeken door bijzondere vormen van
informatie-inwinning en de arrestatie van gevaarlijke verdachten, het uitvoeren van
beschermingsopdrachten en het meewerken aan de identificatie van menselijke resten.
Historiek: van Diane tot CGSU
In 1972, na de gijzeling van Israëlische atleten tijdens de Olympische Spelen van München
gaf de toenmalige regering aan de Commandant van de Rijkswacht het bevel een eenheid
op te richten in de strijd tegen terrorisme. Dit bevel leidde tot het ontstaan van de groep
Diane.
In 1974 kreeg de eenheid een tweedelige structuur: enerzijds werd er een interventieeenheid
opgericht, anderzijds een onderdeel dat zich bezighield met de bescherming en
beveiliging van gevoelige lokaties.
Een paar jaar later ontwikkelde de groep de eerste observatie- en achtervolgingstechnieken
naar aanleiding van de stijgende criminaliteit en ontvoeringen. De dienst kreeg toen de
naam “Speciaal Interventie Eskadron” (SIE).
In de jaren ’80 steeg het aantal steunaanvragen enorm. De Speciale eenheden konden
nauwelijks voldoen aan alle aanvragen. Daarom werden in 1984 de gedecentraliseerde
pelotons voor “Protectie, Observatie, Steun en Arrestatie (POSA)” opgericht in Antwerpen,
Brussel, Charleroi, Gent en Luik.
Bij het begin van zijn opdracht in 1988 kreeg Eric Liévin als commandant van het SIE de
vraag om de machten van de Speciale eenheden van de Rijkswacht te centraliseren.
Het “Disaster Victim Identification Team” (DVI) en het “Under Cover Team” (UCT) werden in
1992 en 1993 ondergebracht in de structuur van het Speciaal Interventie Eskadron. Daarmee
kreeg het SIE een vooraanstaande rol op het gebied van bijstand en ondersteuning aan de
Belgische justitie en politiediensten.
Fritz Toussaintstraat 8 – 1050 Brussel – T 02 642 65 05 – F 02 642 65 04 – E-mail: perspolitie@brutele.be
Website:http://www.federalepolitie.be

Door de politiehervorming van de Belgische politiediensten in 2000 vielen de Speciale
eenheden onder de Algemene directie van de ondersteuning en het beheer van de federale
politie en werden ze omgedoopt tot “Direction Special Units (DSU)”. De'Bijzondere brigade
belast met de beteugeling van de zware criminaliteit' (BNB), ook gekend als de 23e Brigade,
die in 1988 bij de ‘Gerechtelijke Politie bij de Parketten’ was opgericht, werd tijdens deze
hervorming ook opgenomen binnen DSU.
Door de hervorming van de federale politie in 2007 (van 5 algemene directies naar 3)
werden de Speciale eenheden geïntegreerd in de zuil van het commissariaat-generaal. Zij
heten sindsdien “CGSU” of “Commissariaat Generaal Special Units” en hangen dus
rechstreeks af van de commissaris-generaal.
Selectie en opleiding
De dienst van de Speciale eenheden bestaat anno 2012 uit 512 leden: 450 politieambtenaren
en 62 burgers.
De evolutie en de toename van de criminaliteit maakt dat de leden van de Speciale
eenheden zeer specifieke technieken en tactieken moeten aanleren. De oprichting van de Cel
Vorming in 1992 was dan ook een noodzaak. Sindsdien is de cel verantwoordelijk voor de
selectie en de vorming van alle personeelsleden van de speciale eenheden. Alle
politieambtenaren van de Speciale eenheden worden uit andere bestaande diensten van de
geïntegreerde politie aangeworven.
Naargelang het gewenste profiel werden specifieke testbatterijen ontwikkeld met
verschillende intensiteit en duur waarbij verschillende vaardigheden getest worden. Wanneer
de kandidaat deze selectiefase doorstaat, krijgt hij/zij een opleiding die enkele weken tot 9
maanden kan duren.
Naast bovenstaande ‘basisopleiding’ krijgen de leden van de Speciale eenheden ook
voortgezette opleidingen om telkens up-to-date te blijven met de laatste technieken en
tactieken.
Verschillende specialisaties
Binnen CGSU zijn er verschillende diensten werkzaam. Deze werken vaak met elkaar samen,
ook al hebben ze elk hun specifieke kerntaken.
1. Interventie
Bepaalde opdrachten zoals tussenkomsten tegen verschanste personen, gijzelingen,
ontvoeringen of afpersingen maken deel uit van de kerntaken van deze dienst. Daarnaast
zijn er ook andere taken zoals complexe arrestaties op de openbare weg, versterkte
huiszoeking, het overbrengen van gevaarlijke gevangenen of de bescherming van
prominenten.
Om deze opdrachten tot een goed einde te brengen worden er aanvullende opleidingen
voorzien, beschikt men over een ruim gamma aan bijzondere middelen (vb speciale
bewapening voor scherpschutters, explosieven en aanvalshonden) en wordt er getraind in
moeilijke omstandigheden en omgevingen. Er is ook een nauwe samenwerking met
antiterrorisme-eenheden uit de buurlanden.
2. Observatie
Deze dienst werd opgericht om de dienst Interventie te ondersteunen en te versterken. De
initiële opdrachten waren vooral discrete achtervolgingen en VIP-bescherming. De centrale
dienst gevestigd in Brussel speelt ook een belangrijke rol in informatievergaring bij
terrorisme en crisissituaties.
Fritz Toussaintstraat 8 – 1050 Brussel – T 02 642 65 05 – F 02 642 65 04 – E-mail: perspolitie@brutele.be
Website:http://www.federalepolitie.be

Specialiteiten van de dienst Observatie zijn:
• De cel ‘Onderhandelaars’: deze worden ingezet bij het beheer van crisissituaties zoals
gijzelingen, afpersingen en ontvoeringen
• Motorrijders: handig om zich snel te verplaatsen in grote steden
• Tracking: gebruiken van technische lokalisatiemiddelen ter ondersteuning van de
observatie
• Camouflage: een statische observatie via camouflage zo onopgemerkt mogelijk laten
verlopen
• Technische steun: plaatsen van specifieke technische middelen zoals camera’s, en dit
rechtstreeks ter ondersteuning van de uitvoering van de observatie
3. Honden
Honden worden sinds 1984 binnen de Speciale eenheden gebruikt op verschillende
terreinen. In 2012 zijn er 8 operationele explosievenhonden die explosieven, wapens en
munitie kunnen opsporen. De Speciale eenheden beschikken ook over 2 aanvalshonden die
gevaarlijke personen kunnen neutraliseren.
4. NTSU
In 1996 werd binnen het SIE de “National Technical Support Unit” opgericht. Deze dienst
had als belangrijkst taak de technologische ondersteuning van andere machten van het SIE
en gevoelige gerechtelijke dossiers te verzekeren.
Door de verregaande specialisatie ondersteunt deze dienst op effectieve wijze de
gerechtelijke pijler door onder andere het onderscheppen van communicatie, het uitvoeren
van lokalisaties en discrete vormen van zichtname.
Anno 2012 is de primaire opdracht van NTSU het op discrete wijze plaatsen van technische
middelen. Daarnaast is het ook verantwoordelijk voor het gecentraliseerde beheer van
gegevens die door deze middelen verzameld worden om ze zo toegankelijk mogelijk te
maken voor de onderzoeksdiensten. NTSU is ook belast met de opvolging van de
technologische vooruitgang en de technologische integratie in de opdrachten van CGSU.
Het NTSU is georganiseerd in drie pijlers:
• ‘Technische en Tactische Plaatsingen’: discrete en geheime plaatsing van technische
middelen
• ‘R&D/Operationele Ondersteuning’: onder andere IT-ondersteuning, camouflage van
technische middelen,…
• ‘Databeheer’: verzamelen en herverdelen van verzamelde technische gegevens
5. UCT
Het Undercoverteam bestaat uit een veertigtal leden die hoofdzakelijk worden ingezet in de
strijd tegen de zware en georganiseerde criminaliteit.
Door de toename en permanente aanpassing van de strategieën van de criminelen moet het
UCT, net als de andere diensten van CGSU, zijn technieken en tactieken voortdurend
aanpassen.
Ook de internationalisering van de georganiseerde criminaliteit springt in het oog. Daarom is
een goede samenwerking met buitenlandse undercoverteams noodzakelijk.
Binnen het UCT is het “Relocation and Protection Team” opgenomen. Deze dienst is belast
met de uitvoering van de bijzondere beschermingsmaatregelen voor bedreigde getuigen.
Fritz Toussaintstraat 8 – 1050 Brussel – T 02 642 65 05 – F 02 642 65 04 – E-mail: perspolitie@brutele.be
Website:http://www.federalepolitie.be

6. DVI
Het “Disaster Victim Identification team” viert dit jaar haar 25-jarig bestaan. Het team kwam
voor de eerste maal in actie na de scheepsramp met de Herald of Free Enterprise. Zij hielpen
slachtoffers te identificeren en de stoffelijke resten over te dragen aan hun families. Na de
zaak Dutroux werd een vast team opgericht dat geïntegreerd werd binnen de Speciale
eenheden. Het team bestaat uit 9 vaste leden (7 politieambtenaren en 2 burgers) en 93
pool-leden; dit zijn vrijwillige politieambtenaren en burgers die op crisismomenten vanuit
andere diensten opgeroepen worden om het vaste team aan te vullen en te versterken.
De dienst werkt nauw samen met diverse partners zoals de nationale Cel Vermiste Personen,
wetsdokters, de Dienst hondensteun gespecialiseerd in het zoeken naar menselijke resten,
forensische odontologen,…
Momenteel rukt DVI gemiddeld 170 keer per jaar uit voor onder andere “necrosearch”
(opgraven van slachtoffers van moord of doodslag) en identificaties in het kader van
gerechtelijke dossiers of verdwijningen.
7. POSA: pelotons Protectie, Observatie, Steun en Arrestatie
Deze gedecentraliseerde diensten vinden hun oorsprong in de jaren ’80 nadat België
geconfronteerd werd met een golf van terreur zoals de Bende van Nijvel. De POSA-pelotons
moesten door de veelvuldige steunaanvragen bepaalde opdrachten van het SIE overnemen
en zorgden zowel op regionaal als lokaal niveau voor een effectieve reactie op de
georganiseerde criminaliteit.
In 1995 kwamen de POSA’s onder rechtstreeks bevel van de commandant van het SIE te
staan en vervullen sindsdien dezelfde opdrachten als het SIE; met uitzondering van
gijzelingen, ontvoeringen, “fort chabrols” (een gewapend persoon die zich verschanst) en
operaties waarvoor specifieke vaardigheden of materiaal noodzakelijk is.
Er zijn momenteel vier POSA’s in België: Antwerpen, Charleroi, Gent en Luik.
Internationale samenwerking
Sinds hun oprichting in 1972 zijn de Speciale eenheden steeds betrokken geweest bij een
eerlijke en open samenwerking met hun buitenlandse collega's, zowel op Europees als op
internationaal niveau.
Bedoeling is om ervaringen uit te wisselen, samen te werken op technisch en tactisch gebied
en het samenbrengen van middelen en personeel voor zowel oefeningen als operaties.
De aanslagen in de Verenigde Staten (september 2001), Madrid (maart 2004) en Londen
(juli 2005) zorgden voor een meer intense samenwerking tussen de verschillende speciale
eenheden op Europees niveau, en dit door de oprichting van de groep "Atlas". CGSU heeft
van 2001 tot 2008 het voorzitterschap van dit Europees samenwerkingsverband voor haar
rekening genomen.
Daarnaast zijn verschillende andere internationale samenwerkingsverbanden (zoals de
‘Crossborder Surveillance Working group’ en de ‘International Specialist Law Enforcement’).
Het motto van de Atlas Group "All together to protect you" vat mooi de wil van CGSU samen
om met al haar buitenlandse collega's te werken aan een veilige samenleving.
Kaatje Natens
Woordvoerster
Fritz Toussaintstraat 8 – 1050 Brussel – T 02 642 65 05 – F 02 642 65 04 – E-mail: perspolitie@brutele.be
Website:http://www.federalepolitie.be