Röben keramische baksteen FARO grijs genuanceerd, glad
25.07.2013 • Views
Share Embed Flag

Röben keramische baksteen FARO grijs genuanceerd, glad

Röben keramische baksteen FARO grijs genuanceerd, glad

Röben keramische baksteen FARO grijs genuanceerd, glad

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
ftp.roeben.com

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

EXEMPLUM<br />

Gerechtsgebouw in Katowice (PL).<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong> <strong>genuanceerd</strong>, <strong>glad</strong><br />

1

EXEMPLUM

Beste lezer,<br />

Voor u ligt de nieuwste editie van<br />

ons Exemplum. Meer dan ooit<br />

tevoren is het ons streven om u<br />

daarbij aan de hand van detailtekeningen<br />

en –beschrijvingen<br />

de technische uitvoering van de<br />

desbetreffende façadeconstructies<br />

nader toe te lichten. Zoals bij het<br />

wooncomplex in het Zwitserse<br />

Döttingen waarbij de <strong>Röben</strong><br />

<strong>baksteen</strong> RYSUM bont gevlamd<br />

werd gebruikt. Voor een snelle en<br />

in bouwtechnisch opzicht veilige<br />

uitvoering van de façades werd<br />

daarbij in nauwe samenwerking<br />

tussen de architect en de <strong>Röben</strong><br />

Planungs-Service een nauwkeurig<br />

concept tot stand gebracht, dat<br />

onder andere ook individueel<br />

aangepaste prefab lateien en<br />

speciale oplossingen voor de verspringende<br />

pilaren omvatte.<br />

Het is eigenlijk vanzelfsprekend,<br />

dat de ene <strong>baksteen</strong> niet de andere<br />

is. Maar wist u, dat wij ruim<br />

150 verschillende bakstenen<br />

in ons assortiment hebben om<br />

uw architectuurvoorstellingen te<br />

kunnen realiseren? Naar onze<br />

verschillende architectuurstenen<br />

bestaat intussen een grote<br />

vraag. Hierbij hebben wij geheel<br />

nieuwe composities van op<br />

elkaar afgestemde sorteringen<br />

en nieuwe bakkingen samengesteld.<br />

Een origineel voorbeeld<br />

daarvan is de Lloyd Marina in het<br />

Duitse Bremerhaven, waarvoor<br />

de keuze van de architecten op<br />

de sortering WESTMINSTER viel.<br />

De combinatie van rood en blauwachtig<br />

glanzende stenen zorgt<br />

voor een levendige façade-indruk<br />

waardoor het hoogwaardige karakter<br />

van de architectuur aldus<br />

wordt geaccentueerd.<br />

Naast deze speciale architectuursorteringen<br />

nemen wij ook<br />

steeds weer individueel ontwikkelde<br />

variaties van bestaande<br />

soorten in ons programma op.<br />

Zoals de smelt blauwbruine<br />

versie van de <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

ACCUM die de architect van<br />

de supermarkt in Oldenburg<br />

(Duitsland) samen met onze<br />

Planungs-Service heeft ontwikkeld<br />

om een façadeoppervlak<br />

met een duidelijk “Noord-Duits<br />

profiel” te creëren. De „unieke“<br />

blauwbruine variant van de AC-<br />

CUM-<strong>baksteen</strong> met zijn donkere<br />

kleurenspel werd daarentegen<br />

bij de nieuwbouw van het bejaardentehuis<br />

in Bremen als 2DF<br />

gebruikt.<br />

Met handvorm-gevelstenen<br />

wordt een ruwere expressie<br />

gerealiseerd. Een geslaagde realisatie<br />

in moderne architectuur<br />

toont het kantoorgebouw in<br />

Frankfurt waarbij de gerenommeerde<br />

Oostenrijkse architecten<br />

Ortner & Ortner grote waarde<br />

hechtten aan de uitstraling<br />

van de <strong>Röben</strong> handgevormde<br />

verblendsteen WIESMOOR in uiteenlopende<br />

roodtinten. Bij het<br />

wooncomplex in het Belgische<br />

Londerzeel overtuigt dezelfde<br />

steen in een kolenbrand-bonte<br />

kleurgeving door zijn krachtige<br />

en levendige kleurenspel. In<br />

het nabij gelegen Rupelmonde<br />

kozen de ontwerpers voor de<br />

handvorm-gevelsteen WAS-<br />

SERSTRICH bontgevlamd om<br />

de architectuur te integreren<br />

in de kleinsteedse context. En<br />

in Hamburg werd in de sociale<br />

woningbouw met de handvormgevelsteen<br />

GEESTBRAND bontwit<br />

een expressieve, waardige<br />

totaalindruk verkregen.<br />

Een <strong>baksteen</strong> met een bewust<br />

homogene kleurgeving<br />

daarentegen was de eis bij de<br />

nieuwbouw van de districtsrechtbank<br />

in het Poolse Katowice.<br />

Ruim 400.000 <strong>glad</strong>de<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> bakstenen<br />

<strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong> <strong>genuanceerd</strong> accen-<br />

tueren hier het representatieve<br />

karakter van het gebouw. Bij het<br />

ontwerp van een woonblok in<br />

Maastricht werd dezelfde steen<br />

in gedeeltes licht terugspringend<br />

resp. geëxponeerd vermetseld<br />

om zo een reliëfachtige indruk<br />

te creëren. De zwarte versie van<br />

onze <strong>keramische</strong> bakstenen gebruikte<br />

de architect bij een extravagante<br />

villa in het Zeeuwse<br />

Kamperland.<br />

Wij maken van deze gelegenheid<br />

gebruik om u erop te<br />

wijzen dat ook dit jaar de Fritz-<br />

Höger-Preis für Backsteinarchitektur<br />

is uitgeschreven. Tot<br />

15 januari 2011 bestaat nog de<br />

gelegenheid om voor verschillende<br />

categorieën projecten met<br />

een <strong>baksteen</strong>gevel in te dienen.<br />

Nadere informaties over deze<br />

prijs, waarvoor een bedrag van<br />

10.000,- euro beschikbaar is gesteld,<br />

vindt u ook onder www.<br />

roeben.com.<br />

Wij hopen dat u bij het lezen<br />

van ons Exemplum interessante<br />

suggesties voor uw eigen projecten<br />

tegenkomt en wensen u<br />

bij de lectuur veel plezier.<br />

Met vriendelijke groeten,<br />

Uw<br />

Wilhelm-Renke <strong>Röben</strong><br />

3

Vergezicht vanaf de eerste rang –<br />

wooncomplex ‚Weser Loft‘ Bremerhaven (DE)<br />

Pagina 6<br />

Façadereliëf –<br />

stadswoningen in Maastricht<br />

Pagina 14<br />

Zwarte villa aan het Veerse Meer -<br />

eengezinswoning in Kamperland<br />

Pagina 26<br />

Verzorgingstehuis plaatste accenten –<br />

woonpark voor senioren in Bremen-Arsten (DE)<br />

Pagina 40<br />

4<br />

Inhoud<br />

EXEMPLUM<br />

Dicht bij het centrum en toch betaalbaar –<br />

sociale woningbouw in Hamburg<br />

Pagina 18<br />

Een perfect samenspel –<br />

wooncomplex in Döttingen (CH)<br />

Pagina 32<br />

Symbool van verandering –<br />

gerechtsgebouw in Katowice (PL)<br />

Pagina 44

Ton sur ton –<br />

kantoorgebouw in Frankfurt/Main<br />

Pagina 54<br />

Met een Noord-Duits profiel –<br />

supermarkt in Oldenburg (DE)<br />

Pagina 62<br />

Een huis vol met bruggen –<br />

maritiem expertcentrum in Leer (DE)<br />

Pagina 50<br />

Herboren –<br />

woonwijk in Rupelmonde (BE)<br />

Pagina 58<br />

Nieuw bakstenen spouwblad voor de oudbouw –<br />

sanering van een wooncomplex in Lübeck (DE)<br />

Pagina 70<br />

Een combinatie rijk aan contrasten –<br />

wooncomplex in Londerzeel (BE)<br />

Pagina 66<br />

EXEMPLUM archief<br />

Pagina 74<br />

De <strong>Röben</strong> Planungs-Service<br />

voor ontwerpers en architecten<br />

Pagina 78<br />

Impressum<br />

Pagina 79<br />

5

6<br />

Vergezicht vana<br />

WOONCOMPLEX<br />

‚WESER LOFT‘<br />

IN BREMERHAVEN (DE)<br />

Bremerhaven nodigt met zijn innovatieve attracties<br />

zoals het „Deutsches Auswandererhaus“,<br />

het „Deutsches Schifffahrtsmuseum“, de „Zoo<br />

am Meer“ en het „Klimahaus 8° Ost“ uit voor<br />

het maken van een culturele ontdekkingreis.<br />

In de directe omgeving heeft de LloydMarina<br />

Wohnungsbau GmbH drie woonhuizen met<br />

luxe appartementen gebouwd. De spectacu-

f de eerste rang<br />

laire ligging direct aan de dijk biedt naar het<br />

westen een vrij uitzicht over de Wesermonding<br />

en haar zandbanken en naar het oosten op de<br />

Marina met haar zeiljachten en motorboten,<br />

vol leven en beweging. „WeserLoft“ heet het<br />

tweede van de in totaal drie woongebouwen,<br />

dat nu gereed kwam. 17 loftwoningen waaronder<br />

maisonnettes en twee penthouses met een<br />

woonoppervlak van 85 - 165 m², zijn verdeeld<br />

over acht etages. Door de betonskeletbouw<br />

met niet dragende metselwerkwanden is een<br />

maximum aan flexibiliteit bij de individuele<br />

vormgeving van het interieur en de plattegrond<br />

mogelijk.<br />

7

8<br />

Gecombineerd met hout,<br />

staal en glas laat de<br />

<strong>Röben</strong> architectuursteen<br />

zich van zijn mooiste<br />

kant zien.

<strong>Röben</strong> architectuursteen<br />

WESTMINSTER – levendig<br />

kleurenspel en glinsterende<br />

reflecties.<br />

Een guur klimaat vraagt om<br />

bijzondere oplossingen<br />

De <strong>baksteen</strong> vormt hier met zijn<br />

optiek in stedenbouwkundig<br />

opzicht de schakel voor de verschillende<br />

ontwerpen. Ook bij de<br />

façade heeft de opdrachtgever<br />

duidelijke accenten aangebracht<br />

en met de exclusieve <strong>Röben</strong> architectuursteen<br />

WESTMINSTER<br />

een sortering gekozen waarvan<br />

de bakstenen de snel wijzigende<br />

weersomstandigheden aan de<br />

kust opnemen en reflecteren. De<br />

rode en blauwbruine bakstenen<br />

met hun gedeeltelijk bij het<br />

bakken gesinterde oppervlakken<br />

geven aan het gebouw ook op<br />

grijze dagen een glinsterende<br />

glans.<br />

Door de kwetsbare ligging aan de<br />

kust en de grote hoogte van het<br />

gebouw zijn bovendien bijzondere<br />

oplossingen geboden: de hier met<br />

name heersende noordwesten-<br />

10<br />

winden zijn beslist met offshoreomstandigheden<br />

te vergelijken.<br />

In verband met de hoge windkrachten<br />

was het logisch dat<br />

de beslissing op een stijl-regelconstructie<br />

van de vensters viel.<br />

Normale vensterelementen in het<br />

gewenste formaat zouden onder<br />

deze omstandigheden niet tegen<br />

het natuurgeweld bestand zijn<br />

geweest. Bovendien werden ook<br />

de glasdiktes aangepast. De hoge<br />

eis beperkte zich niet uitsluitend<br />

tot de stabiliteit maar gold ook<br />

in bijzondere mate voor de winddichtheid<br />

van het gebouw.<br />

Luxueus wonen met een maritiem<br />

karakter<br />

Glazen balkonborstweringen<br />

geven bovendien aan de bewoners<br />

een optimaal uitzicht op de<br />

Weser. Om zo lang mogelijk op<br />

de balkons te kunnen genieten<br />

kunnen deze door glazen schuifelementen<br />

worden afgesloten.<br />

Opvallend zijn de grote ronde<br />

vensters aan beide einden van het<br />

gebouw die als patrijspoorten het<br />

maritieme karakter onderstrepen.<br />

In totaliteit geeft het de indruk<br />

van de dekkopbouw met grote<br />

brug van een luxe lijnschip.<br />

En daarbij is het stevig gegrondvest:<br />

in tegenstelling tot de lichte,<br />

gebogen façades van de bovenverdiepingen<br />

bestaat de benedenverdieping<br />

uit een massief, streng<br />

rechthoekig „fundament“ van de<br />

bakstenen WESTMINSTER waarin<br />

zich de royale in marmer uitgevoerde<br />

ingangshal met allerlei voorzieningen<br />

bevinden.<br />

Zo liggen haven, zee, cultuur en<br />

stad aan de voeten van de bewoners.<br />

Voor liefhebbers van de zee<br />

en van fraaie vergezichten een<br />

ideaal onderkomen.<br />

Wooncomplex „Weser Loft“<br />

Bremerhaven<br />

Architecten:<br />

JPS Joost, Philipps, Schulz<br />

Bremerhaven<br />

Foto’s:<br />

Antje Quiram, Stuttgart<br />

Rechts: De naar het land<br />

gekeerde zijde van het<br />

wooncomplex.<br />

<strong>Röben</strong> architectuursteen WESTMINSTER<br />

Wateropnamevermogen ca. 5%

De Weser-Loft bij nacht.<br />

Ook bij kunstlicht laat het<br />

exclusieve wooncomplex<br />

een van zijn fraaiste<br />

kanten zien.<br />

13

14<br />

STADSWONINGEN<br />

IN MAASTRICHT<br />

Façades-<br />

Door het in 1992 gesloten „Verdrag van<br />

Maastricht“ is de stad met ca. 120.000 inwoners<br />

tegelijkertijd ook symbool voor de voortschrijdende<br />

eenwording van Europa. Zo’n twee<br />

kilometer ten oosten van het historische centrum<br />

ontstond de afgelopen jaren de woonwijk<br />

„Aldegondapark“. De naar de plannen van Bruls<br />

en Co ontworpen wijk biedt ca. honderd woonunits<br />

in uiteenlopende varianten die alle in een

eliëf<br />

lichte <strong>baksteen</strong>architectuur werden gerealiseerd.<br />

Vanuit architectonisch standpunt overtuigt daarbij<br />

vooral het in noord-zuidelijke richting geplaatste<br />

woonblok aan de nieuw aangelegde toegangsweg<br />

Aldegondaplantsoen met 15 uit tweeëneenhalve<br />

verdieping bestaande stadswoningen met<br />

elk een terugliggende zolderverdieping. De door<br />

het in Maastricht gevestigde architectenkantoor<br />

Humblé Architecten ontworpen vleugel creëert<br />

met zijn streng geordende vormgeving van de<br />

façade een belangrijk accent in het centrum van<br />

de wijk en maakt tegelijkertijd een intelligent<br />

gebruik van het beschikbare grondvlak mogelijk.<br />

Om naast een directe toegang tot de tuin ook<br />

een vrij en ongehinderd uitzicht op het direct<br />

aanpalende park tot stand te brengen grenzen<br />

de woningen heel bewust met hun tuinzijde aan<br />

de gedeeltelijk niet-openbare woonstraat.<br />

15

De erkers strekken zich over twee<br />

verdiepingen uit.<br />

16<br />

Keramische <strong>baksteen</strong> naast<br />

handvorm<strong>baksteen</strong><br />

De naar het park gerichte voorzijde<br />

van de huizen is echter<br />

uitsluitend te voet of met de<br />

fiets bereikbaar. Hier hebben de<br />

ontwerpers onmiddellijk naast de<br />

voordeur – en onder een kleiner<br />

raam op de tweede bovenverdieping<br />

– steeds een royale zich over<br />

twee verdiepingen uitstrekkende<br />

erker geïntegreerd die ca. één<br />

meter uit de façade naar voren<br />

springt. De naar het park met een<br />

groot raamoppervlak geopende<br />

volumes maken een directe verbinding<br />

met het buitengebeuren<br />

mogelijk en creëren gelijktijdig<br />

een overtuigende ritmische staffeling<br />

en verlevendiging van het gehele<br />

woonblok. De royale erkerramen<br />

van elke woning werden<br />

door de opdrachtgever van zonwering<br />

in de vorm van homogene<br />

aluminium lamellen voorzien die<br />

het moderne karakter van de woningen<br />

accentueren.<br />

Alle façades van het woonblok<br />

werden als tweeschalige muur<br />

met 100 millimeter dikke kalkzandsteenmuren<br />

als dragende<br />

muur opgetrokken; bij de erkers<br />

en de vensterbanken werden ter<br />

afwisseling 100 millimeter dikke<br />

betonnen prefab delen gebruikt.<br />

Als gevelsteen voor de frontgevels<br />

kwam de <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong><br />

<strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong> <strong>glad</strong> in het<br />

190x90x90 millimeter grote<br />

moduleformaat in aanmerking.<br />

De voor- en achterzijden van<br />

de huizen werden opgetrokken<br />

met een handvormsteen. In de<br />

spouw tussen de beide schalen<br />

werden een 100 millimeter dikke<br />

isolatie en voor de ventilatie een<br />

40 millimeter brede luchtlaag<br />

gerealiseerd.<br />

Gereserveerd speels reliëf<br />

„De gekozen <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong><br />

bakstenen accentueren het stedelijke<br />

karakter van het complex<br />

en harmoniëren tegelijkertijd met<br />

de donkergrijze raamkozijnen en<br />

voordeuren,” licht architect Fred<br />

Humblé de materiaalkeuze toe.<br />

„Tevens verbinden zij met hun<br />

lichte en open uitstraling de architectuur<br />

met het aangrenzende<br />

parklandschap.“ De façades van<br />

de huizen krijgen extra charme<br />

door de ongebruikelijke en<br />

gedifferentieerde vormgeving<br />

van het metselwerk dat bijna<br />

ononderbroken in stapelverband<br />

met twee steeds direct boven<br />

elkaar gestapelde lagen werd<br />

gemetseld. Doordat de voegen in<br />

dezelfde kleur als de bakstenen<br />

zijn uitgevoerd, wordt de <strong>keramische</strong><br />

uitstraling van de façades<br />

versterkt.

Om het metselwerk een extra<br />

luchtige en gelede uitstraling<br />

te geven en bij de voorgevel<br />

een zoveel mogelijk plastische<br />

uitdrukking te bereiken springen<br />

enkele van de tweelaagse “stapels”<br />

telkens vijf millimeter naar<br />

voren, terwijl andere, soms ook<br />

in stroken, telkens vijf millimeter<br />

terugspringend werden gemetseld.<br />

Daardoor krijg je op enige<br />

afstand de indruk van een gereserveerd<br />

speels reliëf. Het strenge<br />

ritme van het façadepatroon<br />

draagt er bovendien aan bij,<br />

dat een uitsluitend decoratieve<br />

vormgeving wordt vermeden.<br />

De naar voren springende erkers<br />

werden contrasterend zonder<br />

reliëf uitgevoerd.<br />

Stadswoningen<br />

in Maastricht<br />

Ontwerp:<br />

Humblé Architecten<br />

Maastricht<br />

Foto’s:<br />

Andrea Gulickx, IJzendoorn<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong><br />

<strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong> <strong>genuanceerd</strong>, <strong>glad</strong><br />

Wateropnamevermogen ca. 1,5%<br />

Aan elke façade werd<br />

een andere vorm gegeven.<br />

Doorlopend in stapelverband<br />

gemetseld,<br />

springen in een ritmische<br />

afwisseling enkele stapels<br />

naar voren, enkele terug,<br />

de ene keer gezamenlijk,<br />

de andere keer alleen,<br />

nu eens compact, dan<br />

weer afzonderlijk – of als<br />

stroken over de gehele<br />

breedte van de façade.<br />

17

18<br />

Dicht bij het<br />

toch bet<br />

SOCIALE WONINGBOUW<br />

IN HAMBURG

centrum en<br />

aalbaar<br />

De woningbouw in Hamburg blijft al jaren op<br />

een laag niveau steken; de streefcijfers worden<br />

nauwelijks voor de helft bereikt. En zo ja,<br />

dan ontstaan vooral luxe woningen. Het aantal<br />

betaalbare nieuwbouwwoningen is eerder<br />

gering te noemen.<br />

De 33 door de Baugenossenschaft freier Ge-<br />

werkschafter eG (BGFG) in de Alsterdorfer Straße<br />

gebouwde woningen kunnen echter beslist tot<br />

de positieve voorbeelden worden gerekend. Met<br />

deze nieuwbouw creëert de BGFG midden in de<br />

metropool Hamburg tussen Stadtpark en luchthaven<br />

voortreffelijk uitgevoerde en desondanks<br />

betaalbare woonruimte voor gezinnen.<br />

19

Met het nieuwe architectonisch<br />

geconstrueerde<br />

woongebied ontstond een<br />

woonwijk met een eigen<br />

identiteit en een hoge<br />

woonwaarde.<br />

Lage-energiebouw met massieve<br />

bouwmaterialen<br />

De gebouwen werden als lage<br />

energiehuizen geconcipieerd. Een<br />

kosteneffectief statisch concept<br />

met doorlopend dragende muren<br />

zonder ondervangingen, bijzonder<br />

goed geïsoleerde façades<br />

en daken, gecontroleerde be- en<br />

ontluchting van de vertrekken en<br />

het gebruik van duurzame materialen<br />

waarborgen behalve een<br />

kosteneffectief en energiebesparend<br />

gebruik ook lage bouwkundige<br />

uitrustingskosten. De<br />

CO2-emissie ligt vergeleken met<br />

de gebruikelijke bouwprojecten<br />

aanmerkelijk lager.<br />

Dit wordt o.a. mogelijk gemaakt<br />

door een moderne, tweeschalige<br />

bouwwijze met spouwmuurisolatie.<br />

De <strong>baksteen</strong>façades, die het<br />

harmonisch vormgegeven geheel<br />

omsluiten, werden met de expressieve<br />

<strong>Röben</strong> handvorm-gevelsteen<br />

GEESTBRAND bont-wit<br />

gerealiseerd. Door de lichte voegen<br />

krijgt de façade echter niet<br />

de typische gefragmenteerde<br />

structuur van het <strong>baksteen</strong>metselwerk.<br />

Voor de begane grond<br />

daarentegen werd een klassiek,<br />

bij de Hamburgse <strong>baksteen</strong>architectuur<br />

veelvuldig aan te treffen<br />

sierverband gekozen:<br />

elke tweede <strong>baksteen</strong>rij wordt<br />

iets naar voren geplaatst en verleent<br />

daardoor aan het metselwerk<br />

een horizontale geleding.<br />

Zo wordt de indruk gewekt dat<br />

het gebouw op een bijzonder<br />

stabiel basement rust.<br />

Generaties overschrijdend<br />

wonen<br />

Zo ontstond een gebouw met<br />

een speelse afwisseling van lichte<br />

<strong>baksteen</strong>- en glasvlakken en ingestelde<br />

panelen waardoor een<br />

hoge, open en moderne indruk<br />

wordt gewekt. Het gebouwvolume<br />

verdeelt zich in een gesloten<br />

bebouwing aan de Alsterdorfer<br />

Straße en duidelijk te onderscheiden<br />

huizen met maximaal<br />

acht naburige appartementen<br />

in de patio. De geritmeerde<br />

uitsparingen van de loggia’s en<br />

dakterrassen verlenen aan het<br />

gebouw een open en vriendelijke<br />

uitstraling.<br />

Er worden 2 - 5 kamer-appartementen<br />

aangeboden die tegemoetkomen<br />

aan de wens van<br />

een generaties overschrijdende<br />

woonvorm. Rolstoelgebruikers<br />

kunnen alle appartementen<br />

m.b.v. liften bereiken. Met het<br />

nieuwe architectonisch geconstrueerde<br />

woongebied ontstond een<br />

woonwijk met een eigen identiteit,<br />

een hoge sociale zekerheid<br />

en een hoge woonwaarde dat op<br />

lange termijn in de coöperatieve<br />

woningbouw een positief effect<br />

heeft en dat op de behoeften van<br />

gezinnen is afgestemd.<br />

21

Bij Hamburgse <strong>baksteen</strong>architectuur<br />

veelvuldig aan<br />

te treffen: sierverband op<br />

de begane grond.<br />

23

Attiek als prefab element<br />

Om een in statisch opzicht ingewikkelde<br />

situatie in het attiekgedeelte<br />

op te lossen ontwikkelde<br />

de <strong>Röben</strong> Planungs-Service<br />

hiervoor bakstenen prefab<br />

elementen. Daarbij werden de<br />

attiekelementen op een bekisting<br />

vóór het filigraanplafond<br />

geplaatst. Vervolgens werd het<br />

plafond ter plekke gegoten. De<br />

in het prefab element geïntegreerde<br />

Iso-Schöck-korven<br />

vormen op deze wijze een wrijvingsvaste,<br />

warmtegeïsoleerde<br />

verbinding met het gebetonneerde<br />

plafond van het gebouw.<br />

Waar onder de attiek lateien en<br />

–aanslagen nodig waren, vormden<br />

deze reeds een bestanddeel<br />

van de prefab elementen. Elders<br />

werd het prefab element op het<br />

metselwerk aangebracht.<br />

24<br />

Het vereiste sierbeton van de<br />

balkonbalustrades kon daarentegen<br />

met <strong>Röben</strong> GEESTBRANDsteenstrips<br />

worden bekleed. Zo<br />

ontstaat een compleet homogeen<br />

façadebeeld<br />

Details attiek<br />

40,42<br />

57,08<br />

11,50<br />

25,50<br />

25,50<br />

24,22 24,22<br />

Iso Schöck<br />

Type Typ AA<br />

Betonnen Betondecke plafond<br />

Filigrandecke<br />

Filigraanplafond<br />

Iso Schöck<br />

Type Typ A<br />

om ca. de alle ca. 55 55-60 – 60 cm<br />

Betonnen Betondecke plafond<br />

Filigrandecke<br />

Filigraanplafond<br />

6,00<br />

6,00<br />

14,00<br />

14,00<br />

20,00<br />

20,00

Sociale woningbouw van de BGFG<br />

in Hamburg<br />

Ontwerp:<br />

kbnk Architekten,<br />

Hamburg<br />

Foto’s:<br />

Detlef Klose, Schwerin (D)<br />

<strong>Röben</strong> handvorm-gevelstenen<br />

GEESTBRAND bont-wit<br />

Wateropnamevermogen ca. 8,0%<br />

5<br />

8<br />

9<br />

6<br />

Doorsnede dakterras 1-20<br />

KBNK Schnitt ARCHITEKTEN Dachterrasse GMBH<br />

1-20<br />

KBNK ARCHITEKTEN GMBH<br />

3<br />

4<br />

7<br />

1<br />

1 1 Aluminiumblech Plaataluminium 3mm 3mm<br />

pulverbeschichtet<br />

gepoedercoat<br />

2 2 Kiesschüttung Ballastlaag 50mm<br />

Randbereiche Randen betonplaten Betonplatten 50/50 50/50<br />

MK-Vlies MK-vlies als als Trennlage scheidende laag<br />

XPS-Platten XPS-platen 200mm<br />

WU-Beton WU-beton 250mm 250mm<br />

3 3 Geestbrand buntweiss bont-wit 115mm<br />

Kerndämmung Spouwmuurisolatie 180mm 180mm<br />

WU-Beton WU-beton Aufkantung opstaande 250mm rand<br />

250mm<br />

4 4 Kunststofffenster, Kunststoframen, achatgrau achaat<strong>grijs</strong><br />

(Uw=0,9W/m2K, g=0,33)<br />

5 Stalen leuningen gepoeder-<br />

5 Stahlgeländer pulverbeschichtet,<br />

coat, uitwendig geperforeerde<br />

aussenseitig Zierlochblech<br />

sierplaat gepoedercoat<br />

pulverbeschichtet<br />

6 Trottoirtegels 400/400/42mm<br />

6 Gehwegplatten Splitbed 50mm 400/400/42mm<br />

Splittbett R-vlies 5 50mm<br />

R-Vlies Roofmate SL-X 200mm<br />

Roofmate Veiligheidsmat SL-X 200mm 8mm<br />

Bautenschutzmatte Dampbarrière 8mm<br />

Dapfsperre Dampfsperre<br />

Plafond van gewapend beton<br />

Stahlbetondecke<br />

250mm<br />

250mm<br />

7 7 Nero Nero Assoluto 30mm 30<br />

8 8 Gewapend Stahlbeton-Fertigteil-Attikabalken<br />

beton-prefab-element-attiekbalk<br />

mit Riemchen 15mm met steenstrips<br />

15mm Geestbrand buntweiss<br />

Geestbrand bont-wit<br />

9<br />

9<br />

Geestbrand buntweiss 115mm<br />

Kerndämmung<br />

Geestbrand bont-wit<br />

180mm<br />

115mm<br />

Stahlbetonwand<br />

Spouwmuurisolatie<br />

175mm<br />

180mm<br />

Muur van gewapend beton<br />

175mm<br />

2<br />

25

Zwarte villa<br />

aan het Veerse<br />

26<br />

EENGEZINSWONING<br />

IN HET ZEEUWSE<br />

KAMPERLAND<br />

Zeeland kenmerkt zich door een uitgestrekte delta<br />

die uit verschillende eilanden en schiereilanden<br />

bestaat. Tot de populairste vakantieplaatsen van de<br />

regio wordt de kleine gemeente Kamperland gere-<br />

kend. Ca. vijf kilometer verwijderd van de Noordzee<br />

en direct liggend aan de oever van het in 1961 ont-<br />

stane Veerse Meer werd hier door de architecten<br />

Bedaux de Brouwer een villa gebouwd. Om optimaal<br />

gebruik te kunnen maken van de attractieve ligging

Meer<br />

van het perceel aan het water en om het uit twee<br />

verdiepingen bestaande gebouw met plat dak met<br />

een woonoppervlak van ca. 360 m² zo goed moge-<br />

lijk in de iets hellende oevertopografie in te bed-<br />

den ontwikkelden de architecten een nadrukkelijk<br />

minimalistisch vormgegeven concept met massieve<br />

zwarte <strong>baksteen</strong>façades. Op de bovenverdieping<br />

opent het gebouw zich naar het water door een ele-<br />

gant geprofileerd, dubbelschalig uitgevoerd glazen<br />

front. Vanaf het balkon en vanuit het aangrenzende<br />

eetgedeelte van de woonkamer ontvouwt zich een<br />

schitterend panorama over de tuin en de kleine aan-<br />

legsteiger aan een van de mooiste gedeeltes van de<br />

Nederlandse kust met het Veerse Meer en zijn twee<br />

eilanden tot aan het historische silhouet van het<br />

plaatsje Vere op de tegenoverliggende westelijke<br />

oever van het meer.<br />

27

De doorlopende als<br />

zwarte omhulling vormgegeven<br />

gevel die zich<br />

naar de straat toe slechts<br />

ontsluit door drie smalle<br />

verticale openingen. Het<br />

ingangsfront presenteert<br />

zich net zo gesloten.<br />

28<br />

Gesloten straatfront<br />

„Het achterste gedeelte van<br />

de woonkamer maar ook de<br />

andere gedeelten van de woning<br />

hebben wij daarentegen<br />

duidelijk introverter met een<br />

zoveel mogelijk gesloten donkere<br />

<strong>baksteen</strong>façade vormgegeven.<br />

Zo hebben wij getracht<br />

om aan de bewoners een vrij<br />

uitzicht op het meer te bieden<br />

maar anderzijds ook voldoende<br />

privacy en mogelijkheden waar<br />

je je terug kunt trekken,“ deelt<br />

architect Jacq. de Brouwer mee.<br />

Een ongebruikelijke aanblik<br />

biedt daarbij de op het noorden<br />

liggende doorlopende als<br />

zwarte omhulling vormgegeven<br />

gevel die zich naar de straat toe<br />

slechts ontsluit door drie smalle<br />

verticale openingen.<br />

Ook het op het noordwesten<br />

liggende, iets terugspringend<br />

uitgevoerde ingangsfront van<br />

de nieuwbouw presenteert<br />

zich net zo gesloten met zijn<br />

nadrukkelijk functioneel vormgegeven<br />

betonnen trap en<br />

de diepzwarte voordeur. Een<br />

ander verrassend architectonisch<br />

detail vormen de beide<br />

elegant afgeronde hoeken van<br />

het gebouw op het noorden<br />

en oosten. „Met hun gebogen<br />

vorm creëren de beide rondingen<br />

een vloeiende overgang<br />

tussen de massiviteit van de<br />

<strong>baksteen</strong>vlakken en de lichtheid<br />

van het direct aangrenzende<br />

glazen front op de bovenverdieping,”<br />

aldus Jacq. de Brouwer.<br />

Zo hermetisch als de nieuwbouw<br />

zich naar buiten presen-<br />

teert, zo luchtig en open is de<br />

beleving binnen.<br />

Centraal in het door de binnenhuisarchitecten<br />

Annega &<br />

Partners ingerichte huis werd<br />

bovendien een zeven meter<br />

hoog naar boven geopend<br />

atrium geïntegreerd, dat ook<br />

voor de slaapkamers op de<br />

begane grond voor voldoende<br />

daglicht zorgt en tegelijkertijd<br />

het uitzicht op het water niet<br />

belemmert.<br />

Een homogeen façadebeeld<br />

De donkere <strong>baksteen</strong>façades<br />

werden dubbelschalig met aan<br />

de binnenzijde liggende muren<br />

van gewapend beton en spouwmuurisolatie<br />

uitgevoerd. De<br />

isolatie bestaat uit hardschuim<br />

isolatieplaten, de U-waarde

van de façade bedraagt<br />

0,19 W/m²K. Als geschikte<br />

steen viel de keuze van architect<br />

Jacq. de Brouwer ook ditmaal<br />

op de <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong><br />

<strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong> zwart-<strong>genuanceerd</strong><br />

in normaal formaat. De<br />

doorlopend in het gelijkmatige<br />

halfsteensverband gemetselde<br />

stenen bieden een nadrukkelijk<br />

rustig façadebeeld dat de nieuwbouw<br />

heel vanzelfsprekend<br />

in het gevarieerde landschap<br />

verankert.<br />

„Om deze homogene totaalindruk<br />

van de façades nog meer<br />

te versterken en het massieve<br />

<strong>keramische</strong> karakter ervan beter<br />

te doen uitkomen hebben wij<br />

extra diep terugliggende donkere<br />

voegen gemaakt,” verklaart<br />

Jacq. de Brouwer. Daarbij werd<br />

teruggegrepen op de techniek<br />

van de <strong>glad</strong>de afstrijklaag,<br />

waarbij muren en voegen „in<br />

één keer“ wordt vervaardigd.<br />

Dat wil zeggen de metselmortel<br />

is tevens voegmortel. Door het<br />

<strong>glad</strong>strijken met behulp van<br />

een voeghout ontstaat daardoor<br />

een iets afgeronde voeg<br />

en in totaal een ambachtelijk<br />

voortreffelijk, massief stuk metselwerk.<br />

Als latei boven de in totaal vier<br />

meter hoge ingang werden<br />

voor een vlotte en veilige<br />

façadeopbouw rvs hoekconsoles<br />

gebruikt.<br />

Eengezinswoning in<br />

Kamperland<br />

Ontwerp:<br />

Bedaux de Brouwer<br />

Architecten, Goirle<br />

Foto’s:<br />

Luuk Kramer, Amsterdam<br />

Andrea Gulickx, IJzendoorn<br />

Vanuit de woonkamer<br />

heb je een schitterend<br />

panorama.<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong><br />

<strong>FARO</strong> zwart <strong>genuanceerd</strong><br />

Wateropnamevermogen ca. 1,5%<br />

29

Het binnen- en buitengebeuren<br />

gaan bijna<br />

naadloos in elkaar over.<br />

Zo maakt ook de zwarte<br />

<strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> deel<br />

uit van de vormgeving<br />

van de ruimte<br />

31

32<br />

Een perfect<br />

WOONCOMPLEX<br />

IN DÖTTINGEN (CH)<br />

De in demografisch opzicht steeds duidelijker wor-<br />

dende verandering vraagt om oplossingen voor<br />

het samenleven van de generaties. Daarbij krijgen<br />

moderne wooncomplexen in steeds toenemende<br />

mate de aandacht waarin ten dele nog voor wer-<br />

kende bewoners behalve een flexibel aanbod aan<br />

diensten ook een groot aantal gemeenschappe-<br />

lijke functies ter beschikking staat. Een geslaagd

samenspel<br />

voorbeeld voor deze woonvorm toont het project<br />

„aarRain“ in de Zwitserse gemeente Döttingen, dat<br />

niet ver van de Duitse grens met het Zwarte Woud<br />

bij Waldshut-Tiengen is gesitueerd. In het woon-<br />

complex bevinden zich 44 hoogwaardige appar-<br />

tementen, verschillende kleinere winkels en dok-<br />

terspraktijken en een lunchroom als ontmoetings-<br />

plaats voor het publiek. Alle woonunits bieden fle-<br />

xibele plattegronden met een voor rolstoelgebru-<br />

ikers toegankelijke uitvoering en een ontsluiting<br />

op de begane grond. De door het in Döttingen zelf<br />

gevestigde architectenbureau Markus und Raphael<br />

Haefeli gerealiseerde nieuwbouw bestaat uit twee<br />

royale bouwlichamen van vijf verdiepingen, die<br />

zich in Döttingen in noord-zuidelijke richting aan<br />

de Hauptstraße uitstrekken.<br />

33

34<br />

Tweeschalig metselwerk<br />

De krachtige <strong>baksteen</strong>architectuur<br />

en de compacte, streng<br />

geordende gebouwenstructuur<br />

vertonen daarbij de invloed van<br />

Hans Kollhoff, in wiens bureau<br />

Raphael Haefeli enkele jaren<br />

werkte. Het oostaanzicht van<br />

het gebouw aan de straatzijde<br />

werd als verspringende open<br />

Het oostaanzicht van het<br />

gebouw werd als verspringend<br />

gerasterde open gevel<br />

uitgevoerd.<br />

Met zijn zilverblauwe<br />

glans verlevendigt<br />

de <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

RYSUM vlam-bont de<br />

krachtige architectuur.<br />

gevel met daarachter liggende<br />

galerijzone en elegante, in één<br />

vlak met de façade afsluitende<br />

vensters uitgevoerd. Aan de<br />

westzijde bevinden zich tussen<br />

woonruimte en façade royaal<br />

vormgegeven loggia’s met een<br />

vrij uitzicht op de slechts enkele<br />

meters verwijderd stromende<br />

rivier de Aare.<br />

De in totaal 3500 m² omvat-<br />

tende façades van de beide<br />

nieuw bouwlichamen werden<br />

hoofdzakelijk in massieve<br />

bouwwijze met een tweeschalig<br />

metselwerk opgetrokken.<br />

De regelopbouw bestaat<br />

daarbij uit 11,5 centimeter dik<br />

schoonmetselwerk, een vier<br />

centimeter dikke spouwventilatie,<br />

een 16 centimeter dikke<br />

steenwolplaat als warmte-

isolatie, 15 centimeter dik<br />

dragend <strong>baksteen</strong>metselwerk<br />

en binnenpleister. Bovendien<br />

vormen pijlers en muren van<br />

gewapend beton dragende<br />

bouwelementen.<br />

Voor het schoon metselwerk<br />

werd op verzoek van de architecten<br />

en, nadat eerst het<br />

wooncomplex „Rosenbüchel“<br />

bij St. Gallen (vgl. Exemplum<br />

nr. 17) was bezichtigd, de<br />

NF-<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> RYSUM<br />

vlam-bont gebruikt. De in<br />

halfsteensverband gemetselde<br />

stenen accentueren de krachtige<br />

architectuurtaal en doen<br />

zo het hoogwaardige karakter<br />

van het project beter uitkomen.<br />

De zilverblauwe glans<br />

van de bakstenen, die door<br />

de bescheiden in een donkere<br />

kleurtoon uitgevoerde voegen<br />

nog wordt versterkt, brengt<br />

daarbij een levendig façadebeeld<br />

teweeg dat afhankelijk van<br />

de zonnestand en het weer<br />

uiteenlopende kleuren en reflecties<br />

toont.<br />

35

Conventionele pijlers op<br />

consoles<br />

Een belangrijke reden voor de<br />

samenwerking met <strong>Röben</strong> was<br />

de technische support door de<br />

<strong>Röben</strong>-PlanungsService die van<br />

tevoren een compleet concept<br />

voor de gehele façade met<br />

inbegrip van een nauwkeurige<br />

kostenberekening heeft gemaakt.<br />

„Een bijzondere uitdaging<br />

bleek daarbij de realisatie<br />

van de horizontale banden tussen<br />

de loggia’s te zijn,” deelt<br />

architect Raphael Haefeli terugblikkend<br />

mee. „Om ervoor te<br />

zorgen dat hier een snelle en<br />

bouwtechnisch veilige oplossing<br />

werd gevonden, werden<br />

prefab lateien gebruikt.“ Ter<br />

voorkoming van spanningen<br />

tussen prefab lateien en conventioneel<br />

vervaardigd metsel-<br />

36<br />

werk werden zij op scheidende<br />

elastische glijopleggingen<br />

gelegd.<br />

Aangezien direct achter de<br />

façade reeds de zonwering en<br />

de plafondaansluitingen liggen,<br />

moest daarbij door de beperkte<br />

ruimte voor de consoles een<br />

speciale constructie worden<br />

ontwikkeld en ingebouwd. Optisch<br />

creëert de uitvoering van<br />

de lateien in het zogen. grenadiersverband<br />

met „staande“<br />

bakstenen een geslaagd contrast<br />

met het overige gekozen<br />

halfsteensverband.<br />

De verticale gemetselde pijlers<br />

tussen de afzonderlijke galerijen<br />

werden in tegenstelling<br />

tot de horizontale lateien<br />

conventioneel op rvs-consoles<br />

gemetseld.<br />

Wooncomplex in<br />

Döttingen (CH)<br />

Ontwerp:<br />

Haefeli Architekten,<br />

Döttingen (CH)<br />

Foto’s:<br />

Armin Wenzel, Sielenbach<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong><br />

RYSUM vlam-bont<br />

Wateropnamevermogen ca. 5,5%<br />

Een open façade met royaal uitgevoerde<br />

loggia’s. Alle horizontale<br />

banden zijn als prefab elementen<br />

gebruikt. Om de belastingen op de<br />

constructie van gewapend beton te<br />

ondervangen zijn de verticale pijlers<br />

conventioneel gemetseld en werden<br />

ze op rvs-hoekconsoles geplaatst.

INTERVIEUW<br />

De façades van het „aarRain“-gebouw bieden<br />

met de glanzende <strong>baksteen</strong> RYSUM<br />

een levendige aanblik. Maar niet alleen<br />

het <strong>baksteen</strong>oppervlak, vooral de geleding<br />

van de vlakken met hun in het zuidelijke<br />

gebouw zelfs verspringende pijlers bepalen<br />

de architectuur van het complex. Voor Horst<br />

Klockgether, hoofd van de <strong>Röben</strong> Planungs-<br />

Service, vloeiden daaruit interessante opdrachten<br />

voort.<br />

Mijnheer Klockgether, waarom<br />

zijn de pijlers van deze<br />

gebouwen anders?<br />

Het eerste punt waarmee wij<br />

werden geconfronteerd, was<br />

dat de architect ervoor had gekozen<br />

om de dakafvoer m.b.v.<br />

buizen te realiseren die onzichtbaar<br />

in de dragende pijlers van<br />

gewapend beton moesten worden<br />

opgenomen. Dat had consequenties<br />

voor de verankering<br />

van de <strong>baksteen</strong>bekleding van<br />

deze pijlers. In de tweede plaats<br />

vormt de belastingsoverdracht<br />

bij verspringende pijlers een extra<br />

uitdaging.<br />

Laten wij maar eens met de<br />

verborgen afvoer beginnen:<br />

Wat betekende dat voor de<br />

<strong>Röben</strong> Planungs-Service?<br />

De bekleding van de pijlers<br />

moest conventioneel worden<br />

gemetseld. Vandaar dat wij<br />

moesten garanderen dat de<br />

ondervangingen voor de bakstenen<br />

overeenkomstig de<br />

voorschriften kunnen worden<br />

verankerd zonder de in het<br />

beton verborgen buizen te<br />

beschadigen. Doorgaans vereisen<br />

metselwerkankers een<br />

boordiepte van 60mm. Door<br />

de relatief dunne betondekking<br />

van de buizen was dit echter<br />

aan de voorzijde van de pijlers<br />

niet te realiseren.<br />

Welke oplossing hebt u<br />

gevonden?<br />

Na overleg met de firma Modersohn<br />

besloten wij om de<br />

verdeuveling van de ankers aan<br />

die kant van de pijlers uit te<br />

voeren, waar meer beton ter<br />

beschikking stond. Wij hebben<br />

daar met een speciale lijm kortere,<br />

maar wel deuvels met een<br />

dubbele diameter aangebracht<br />

die de ontstaande belastingen<br />

kunnen opnemen. Om de sta-<br />

Ir. Horst Klockgether<br />

Hoofd van de <strong>Röben</strong> Planungs-Service<br />

biliteit van de pijlerbekleding te<br />

waarborgen hebben wij toen<br />

aan de niet verdeuvelde voorzijde<br />

in elke derde ondermetseling<br />

wapeningen aangebracht.<br />

Zo is een veilig met de betonconstructie<br />

verbonden verblendschaal<br />

ontstaan.<br />

Een elegante oplossing…<br />

…die echter bij de hoeken<br />

van de gebouwen helaas niet<br />

functioneerde: Daar bevonden<br />

Detail pijler<br />

Boorgat<br />

zich geen twee, maar gedeeltelijk<br />

zelfs drie buizen in de<br />

betonnen pijler. Als gevolg<br />

daarvan konden daar zelfs de<br />

kortere deuvels niet worden<br />

aangebracht. Vandaar dat we<br />

aan de dragende zijmuren naar<br />

voren uitkragende rvs-dragers<br />

aanbrachten die op hun beurt<br />

weer met verticale rails van<br />

verdieping naar verdieping<br />

werden verbonden.<br />

MOSO-geperforeerde band<br />

37

Detail hoek<br />

Detail hoek<br />

Geperforeerde band<br />

Muuraansluitanker<br />

MA-A-180<br />

38<br />

MOSO-geperforeerde band<br />

Bevestiging aan<br />

metselwerk<br />

Buitengewoon: verspringende pijlerconstructies.<br />

In deze verticale rails konden<br />

toen de vereiste platte spouwankers<br />

voor conventioneel<br />

metselwerk worden ingeschoven<br />

en de bakstenen veilig<br />

worden verankerd.<br />

Niet alleen de verankering<br />

van de verblendschaal is<br />

hier immers heel ongebruikelijk-<br />

ook de verspringend<br />

gerasterde open gevel aan<br />

de oostzijde en de verspringende<br />

pijlers aan de<br />

westzijde van het zuidelijke<br />

gebouw vroegen om bijzondere<br />

oplossingen.<br />

De gemetselde <strong>baksteen</strong>pijlers<br />

staan gedeeltelijk boven de<br />

metselopeningen en niet, zoals<br />

gebruikelijk, boven de pijler<br />

van de eronder liggende verdieping.<br />

Zo zouden de lateien<br />

overmatig dik bemeten moeten<br />

worden om de belastingen<br />

De <strong>Röben</strong> PlanungsService had de<br />

technische oplossing.<br />

van de op hen staande pijler te<br />

kunnen opnemen. Wij hebben<br />

de lateien ontlast door de pijlers<br />

per verdieping met consoles<br />

te ondervangen die in de achterconstructie<br />

van gewapend<br />

beton zijn bevestigd. Vandaar<br />

dat de metselopeningen met<br />

gebruikelijke prefab lateien<br />

konden worden bedekt die<br />

op glijopleggingen liggen en<br />

slechts tegen kantelen moesten<br />

worden beveiligd.<br />

De attiek bestaat ook geheel<br />

uit prefab elementen.<br />

Ja, deze hebben de lengte van de<br />

hart-op-hart-afstand van de pijler<br />

en zijn tweezijdig opgelegd. De<br />

kozijndiepte bedraagt maximaal<br />

49 cm. De prefab elementen moesten<br />

aan de zijkanten worden<br />

uitgesneden, opdat de pijlers ter<br />

hoogte van het plafond konden<br />

worden omsloten.

De rvs-bevestigingen werden<br />

gedeeltelijk in het beton van<br />

de prefab elementen verzonken<br />

om het aanbrengen van de<br />

platen voor de waterafvoer niet<br />

te belemmeren.<br />

Aan de noordzijde vertoont<br />

de façade een fraaie golvende<br />

lijn. Voor de nauwkeurige<br />

vervaardiging van<br />

de prefab delen aldaar vond<br />

u een eerder ongebruikelijke<br />

oplossing…<br />

Dat kun je wel zeggen: om<br />

het werkelijke verloop van de<br />

façade te kunnen berekenen<br />

zijn mijn medewerkers met<br />

grote kunststof platen op de<br />

muur geklommen, hebben de<br />

vorm precies nagetekend en de<br />

platen dienovereenkomstig op<br />

maat gesneden.<br />

Een zorgvuldige en technisch onberispelijke<br />

oplossing: attiek-element<br />

als prefab <strong>baksteen</strong>element...<br />

Met deze reusachtige sjablonen<br />

stapten ze toen in het<br />

vliegtuig en hebben deze<br />

in de <strong>Röben</strong>- fabriek voor<br />

prefab elementen voor het<br />

bekistingwerk afgeleverd.<br />

Dit hebben ze ook voor de<br />

omlopende halfsteensrollaag<br />

prefab elementen in dit<br />

gedeelte gedaan – werkte<br />

prima!<br />

... ook in gebogen vorm.<br />

Detail attiek<br />

Hk-schroef<br />

28/15 M10x50<br />

met SKM+US DIN 125<br />

39

40<br />

WOONPARK VOOR<br />

SENIOREN<br />

IN BREMEN-ARSTEN<br />

Ver<br />

pl<br />

Samen met de Vrije Hanzestad Bremen heeft de<br />

Bremer Residenz-Gruppe een nieuw woonparkpro-<br />

ject voor senioren ontwikkeld en in een moder-<br />

ne, aantrekkelijke architectuur gerealiseerd: het<br />

complex aan de Heukämpendamm bestaat uit<br />

twee gescheiden bouwprojecten die met de <strong>Röben</strong><br />

<strong>baksteen</strong> ACCUM blauw-bruin in het 2DF-formaat<br />

in dit nieuwbouwgebied accenten aanbrengen.

zorgingstehuis<br />

aatst accenten<br />

In het „Pflegezentrum Arsten“ kunnen in totaal 106<br />

senioren wonen. Met verzorgingsappartementen,<br />

royale een- en enkele tweepersoonskamers biedt<br />

het een breed scala aan woonalternativen aan.<br />

Daar tegenover ontstond voor de 50+-generatie de<br />

„Villa am Grün“ met 15 in het licht badende 2- en<br />

3-kamer-appartementen met een woonoppervlak<br />

van tussen 65 en 90 m².<br />

Deze beschikken alle over een royaal balkon of een<br />

maximaal 60 m² groot dakterras. Al naar behoefte<br />

kan een beroep worden gedaan op verschillende<br />

service-opties van het naburige verzorgingscen-<br />

trum. Een extra voordeel van de locatie: ondanks<br />

de idyllische ligging is het openbaar vervoer zoals<br />

bus en trein optimaal bereikbaar.<br />

41

Boven: het verzorgingscentrum en<br />

de „Villa am Grün“ liggen tegenover<br />

elkaar.<br />

Beneden: juist in het 2DF-formaat<br />

komen het beweeglijke kleurenspel<br />

en de gedeeltelijk reflecterende<br />

oppervlakken van de blauw-bruine<br />

<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> ACCUM bijzonder<br />

goed tot hun recht.<br />

42<br />

Geïntegreerd in het leven<br />

van alledag en in de omgeving<br />

De Residenz-Gruppe Bremen<br />

hoort momenteel met ca. 1.700<br />

bedden en 1.100 medewerkers<br />

tot de grootste particuliere aanbieders<br />

van voorzieningen voor<br />

senioren. Er wordt hier volgens<br />

de EDEN-filosofie gewerkt: de<br />

bewoners leven niet passief<br />

in een tehuis, maar worden<br />

geïntegreerd in het dagelijks<br />

leven dat hun bezigheden, verantwoordelijkheid,<br />

gezelligheid<br />

en afwisseling biedt.<br />

Het gebouw van het verzorgingstehuis<br />

en van „Villa im<br />

Grün“ bestaan uit twee- resp.<br />

drie verdiepingen. Hier omheen<br />

groeperen zich zowel huurwoningen<br />

als vrijstaande woningen<br />

resp. twee woningen onder<br />

één kap die hoofdzakelijk in<br />

lichtrode bakstenen zijn opgetrokken<br />

en waarvan de façades<br />

ten dele in het 2DF formaat zijn<br />

uitgevoerd. Om deze vormentaal<br />

op te nemen en in de<br />

grote gebouwen een duidelijker<br />

geleding aan te brengen viel<br />

de keuze van opdrachtgever<br />

en architect ook bij de nieuwe<br />

gebouwen op dit grotere <strong>baksteen</strong>formaat.<br />

De façade werd<br />

echter niet in het kenmerkende<br />

<strong>baksteen</strong>rood uitgevoerd, er is<br />

gekozen voor een levendig metselwerk<br />

met een uiteenlopend<br />

kleurenspel en diverse reflecterende<br />

stenen.<br />

En juist in het 2DF-formaat<br />

komen deze specifieke eigenschappen<br />

van de <strong>Röben</strong><br />

<strong>baksteen</strong> ACCUM blauw-bruin<br />

volledig tot hun recht.<br />

Gestileerde ingangen heten<br />

de bezoekers welkom<br />

Vergeleken met de duidelijk<br />

geordende gebouwen in de<br />

omgeving passen verzorgingstehuis<br />

en „Villa am Grün“ in<br />

de waarste zin van het woord<br />

niet in het kader: van de beide<br />

uiteinden van de gebouwen<br />

op de esplanade hellen de<br />

dakoverstekken tussen de 2de<br />

en 3de bovenverdieping schuin<br />

naar het midden af; zij bereiken<br />

hun laagste punt boven de<br />

hoofdingang. Door het samen-

spel met de hier naar binnen<br />

wijzende hoek van de façade<br />

ontstaat een ingangssituatie<br />

die bewoners en bezoekers<br />

regelrecht het gebouw in voert.<br />

De oprijzende façade aan de<br />

Heukämpendamm werd daarbij<br />

ten dele als bescherming voor<br />

royale daktuinen benut.<br />

Passend bij het grote <strong>baksteen</strong>formaat<br />

werden ook de raamopeningen<br />

van de open gevel<br />

royaal bemeten. Alle ramen<br />

reiken tot aan de vloer en bieden<br />

de bewoners veel licht. De<br />

zwarte raamkozijnen voegen<br />

zich daarbij fraai in het blauwbruine<br />

beeld van de façade.<br />

De filosofie van de Residenz<br />

Gruppe: plaats de mens centraal<br />

en biedt hem ook op<br />

oudere leeftijd een leefbaar<br />

tehuis, wordt eveneens in de<br />

hoogwaardige bouwsubstantie<br />

weerspiegeld. Hierbij hoort ook<br />

een grote tuin die uitnodigt tot<br />

ontspanning en ontmoeting.<br />

Geen wonder dat woningen en<br />

verzorgingsplaatsen hier bijzonder<br />

gewild zijn.<br />

Woonpark voor senioren<br />

Bremen-Arsten<br />

Architect:<br />

Prof. Carsten Lorenzen,<br />

Kopenhagen<br />

Foto’s:<br />

Fotostudio Zahn, Großenkneten<br />

<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

ACCUM blauw-bruin<br />

Wateropnamevermogen ca. 5,5%<br />

Boven: Naar de kleine plaats<br />

tussen de gebouwen lopen<br />

de randen van het dak<br />

spits toe. Zo ontstaat er<br />

een ingangssituatie die de<br />

bewoners en gasten welkom<br />

heet.<br />

Beneden: in elk licht varieert<br />

de <strong>baksteen</strong> zijn expressieve<br />

kleurenspel.<br />

43

44<br />

Symbool van<br />

verandering

GERECHTSGEBOUW<br />

IN KATOWICE (PL)<br />

De stad Katowice met meer dan 300.000 inwoners<br />

is het centrum van de regio Opper-Silezië<br />

waarop de mijnbouw zijn stempel heeft gezet.<br />

Circa twee kilometer ten zuidoosten van het<br />

centrum van de metropool werd enkele maanden<br />

geleden de nieuwe districtsrechtbank geopend.<br />

De door de in de plaats zelf gevestigde<br />

Archistudio Studniarek + Pilinkiewicz ontworpen<br />

en door de aannemer Budimex Dromex<br />

gerealiseerde nieuwbouw brengt de tot nu<br />

toe over de hele stad verstrooide locaties van<br />

de rechtbank onder één dak bij elkaar. Op<br />

een bruto verdiepingsoppervlak van 15.000 m²<br />

worden ca. 50 rechtszalen en kantoren voor de<br />

administratie ter beschikking gesteld.<br />

Om het uit zes verdiepingen nieuwbouwcomplex<br />

zo goed mogelijk in de heterogene stedenbouwkundige<br />

omgeving langs de direct<br />

aangrenzende autosnelweg A4 in te bedden<br />

ontwikkelden de ontwerpers een rechthoekig<br />

blok van 115 meter lang en 40 meter breed dat<br />

in gewapend beton werd uitgevoerd en een<br />

hoogwaardige vormgeving kreeg van schoon<br />

metselwerk van lichtgrijze <strong>keramische</strong> bakstenen.<br />

De krachtige monumentale architectuurtaal<br />

brengt een duidelijke opwaardering van<br />

de wijk tot stand en fungeert tevens als impulsgever<br />

voor de verdere ontwikkeling.<br />

45

46<br />

De ingangsportalen zijn<br />

25 meter hoog. Gedragen<br />

door slanke zuilen verbinden<br />

de geopende overkragende<br />

daken de in het<br />

klassieke halfsteensverband<br />

gemetselde façades.

25 meter hoge ingangsportalen<br />

De beide elk 25 meter hoge ingangsportalen<br />

op het westen en<br />

oosten zijn voor de bezoekers<br />

resp. de rechtbankmedewerkers<br />

markante blikvangers van de nieuwbouw.<br />

Met hun slanke zuilen,<br />

de indrukwekkende, gedeeltelijk<br />

geopende overkragende<br />

daken, de schijnbaar vrij aangebrachte<br />

volumes op de eerste<br />

bovenverdieping en de ver terugliggende<br />

ingangsfronten met<br />

hun met hout omlijste glazen<br />

vlakken bieden zij een geslaagde<br />

spagaat tussen antieke en moderne<br />

architectuurinterpretaties<br />

– als associatieve verwijzing naar<br />

de eeuwenoude geschiedenis<br />

van de justitie en als representatief<br />

kader voor de functie<br />

van het gebouw. Centraal in<br />

de nieuwbouw integreerden de<br />

ontwerpers een grote van groen<br />

voorziene binnenplaats om zo<br />

het hele interieur van voldoende<br />

licht te kunnen garanderen.<br />

Kostbare dilatievoegen<br />

Alle gemetselde façades van de<br />

nieuwbouw werden voorzien<br />

van de <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong><br />

<strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong>-<strong>genuanceerd</strong>,<br />

<strong>glad</strong>. Die streng symmetrische<br />

48<br />

Het neutrale <strong>grijs</strong> van de <strong>baksteen</strong><br />

reflecteert het warme licht van de zon.<br />

vormgeving in het halfsteensverband<br />

met bescheiden vormgegeven<br />

voegen in de aangepaste<br />

grijze kleurtint accentueert<br />

daarbij het waardevolle en representatieve<br />

karakter van de<br />

architectuur. De steen harmonieert<br />

tevens op voortreffelijke<br />

wijze met de smalle door hout<br />

omlijste vensters.<br />

Een optimaal gebruik van het<br />

daglicht in de aan de binnenplaats<br />

gelegen vertrekken van<br />

de rechtbank wordt door de<br />

benutting van de lichte steen<br />

op de binnenplaats mogelijk<br />

gemaakt. Zowel hier als aan de<br />

buitenzijde van het gebouw zijn<br />

daarbij de als meandervoegen<br />

geconcipieerde en zo onzichtbaar<br />

mogelijke dilatievoegen.<br />

Een combinatie van de meest<br />

uiteenlopende formaten<br />

Door de reusachtige, ca. 7.000<br />

m² grote façadevlakken van<br />

de nieuwbouw werden op de<br />

bouwlocatie meer dan 300.000<br />

stenen in het 9 cm normaalformaat<br />

(240 x 90 x 71 mm)<br />

vermetseld. Daarbij kwamen<br />

43.000 bakstenen en 7.000<br />

volle stenen in het standaard<br />

normaalformaat. 22.000 stenen<br />

werden aan de strekse zijde<br />

De steen harmonieert op voortreffelijke wijze<br />

met de smalle door hout omlijste vensters.<br />

met een schijnvoeg vervaardigd,<br />

zodat met lage kosten een doorgaande<br />

laag van koppen kon<br />

worden gemetseld.<br />

Om het vooral bij de ramen<br />

vereiste aantal „echte“ koppen<br />

op de bouwlocatie zonder veel<br />

snijwerk zo efficiënt mogelijk te<br />

kunnen vervaardigen leverde <strong>Röben</strong><br />

bovendien stenen met een<br />

diep voorgekerfde strekse zijde<br />

die met een tik gehalveerd konden<br />

worden. Voor de onderzijde<br />

van het in het oostelijk portaal<br />

naar voren springende bouwlichaam<br />

en in andere sensibele<br />

gedeelten van het metselwerk<br />

werden om statische redenen<br />

bovendien 7.000 slechts 14 mm<br />

dikke bakstenen steenstrips in<br />

het normaalformaat rechtstreeks<br />

op de isolatieplaten gelijmd.<br />

Daardoor moesten voor de<br />

nieuwbouw in totaal bijna<br />

400.000 bakstenen met de<br />

meest uiteenlopende kenmerken<br />

van de op een afstand van bijna<br />

1000 km liggende fabriek in het<br />

Westerwald aan de bouwlocatie<br />

in Katowice worden geleverd.<br />

Vandaar dat de nieuwbouw van<br />

de districtsrechtbank niet alleen<br />

in architectonisch, maar ook in<br />

logistiek opzicht een hoogstandje<br />

vormt.<br />

Gerechtsgebouw<br />

in Katowice (PL)<br />

Ontwerp:<br />

Archistudio<br />

Studniarek + Pilinkiewicz, Katowice<br />

Foto’s:<br />

arch & graph design<br />

arch Przemyslaw Piwowar<br />

Wroclaw<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong><br />

<strong>FARO</strong> <strong>grijs</strong> <strong>genuanceerd</strong>, <strong>glad</strong><br />

Wateropnamevermogen ca. 1,5%

De ver terugliggende<br />

hoge, glazen ingangsfronten<br />

accentueren de<br />

lichtheid van de architectuur<br />

en vormen een<br />

esthetisch contrast met<br />

het metselwerk.<br />

49

50<br />

MARITIEM EXPERTCENTRUM<br />

IN LEER (DE)<br />

De vertrekken op de 1ste bovenverdieping van<br />

het nieuwe Maritieme Expertcentrum MARIKO<br />

in Leer worden “bruggen” genoemd. En inderdaad,<br />

als je er binnenkomt dan je voel je je als een<br />

kapitein op de brug van een groot zeeschip, die<br />

tot in detail is nagebouwd. In deze simulatoren

Een huis vol<br />

met bruggen<br />

worden scheepsreizen vanuit de Deutsche Bucht<br />

naar alle oceanen van de wereld gesimuleerd.<br />

Sinds september 2009 staat het nieuwe gebouw<br />

direct naast de oude zeevaartschool in Leer. De<br />

belangrijkste taak is na- en bijscholing, kwalificatie,<br />

onderzoek en locatiemarketing. In de Eems<br />

Dollard Regio hebben de rederijen Hartmann en<br />

Buss alsmede het district Leer zich voor dit instituut,<br />

dat met een in Europa unieke techniek is<br />

uitgerust, financieel sterk geëngageerd.<br />

51

De kolenbrand-bonte <strong>Röben</strong><br />

<strong>baksteen</strong> HOOKSIEL onderstreept<br />

de zelfstandigheid<br />

Bewaar het oude, completeer<br />

waar nodig<br />

„Bruggen slaan“ was ook de<br />

opdracht van het district Leer<br />

aan het architectenbureau Beyer<br />

+ Freitag & Zeh uit Emden dat<br />

de gunning voor de realisatie<br />

van het MARIKO kreeg. Voor<br />

hen gold het tot stand brengen<br />

van een optimale functionele en<br />

optische verbinding tussen het<br />

historische gebouw uit het midden<br />

van de 19de eeuw en de nieuwbouw.<br />

Daarbij moest de rijk<br />

versierde, prachtige zuidgevel<br />

van de zeevaartschool optisch<br />

worden geïntegreerd.<br />

Het stond voor de architecten<br />

van meet af aan vast weliswaar<br />

de vormentaal van het oude<br />

52<br />

van de nieuwbouw, ook in<br />

combinatie met de aluminium<br />

bouwelementen.<br />

gebouw gedeeltelijk over te<br />

nemen, maar niet te kopiëren.<br />

Zo ontstond een zelfstandige<br />

solitair die niet historiseert, maar<br />

door een moderne, duidelijke<br />

geleding van de façade bewust<br />

een contrast vormt. Het toekomstgerichte<br />

gebruik van de<br />

nieuwbouw moest ook in de<br />

eis van de aan deze tijd beantwoordende<br />

architectuur terug<br />

te vinden zijn zonder dat het<br />

bestaande gebouw concurrentie<br />

werd aangedaan.<br />

Veelzijdige façadeconstructies<br />

Ook bij het nieuwe gebouw viel<br />

de keus weer op een <strong>baksteen</strong>,<br />

maar dan de donkerder <strong>Röben</strong><br />

<strong>baksteen</strong> HOOKSIEL kolenbrandbont<br />

die de onafhankelijkheid on-<br />

derstreept. Bij de ramen werden<br />

geprefabriceerde <strong>baksteen</strong>lateien<br />

gebruikt. De fries die de begane<br />

grond van de 1ste bovenverdieping<br />

scheidt, werd als anderhalf<br />

steen dik grenadiersverband ook<br />

overhoeks uitgevoerd. Hiervoor<br />

werden door <strong>Röben</strong> eveneens<br />

prefab elementen vervaardigd.<br />

Deze werden met consoleankers<br />

aan de façade bevestigd en<br />

daarop het opgaande metselwerk<br />

met de <strong>Röben</strong> bakstenen conventioneel<br />

gemetseld. Het bovengedeelte<br />

van de façade van de 1ste<br />

bovenverdieping waarin zich de<br />

simulatoren bevinden, werd van<br />

een aluminium bekleding voorzien.<br />

De van glas voorziene 2de<br />

bovenverdieping werd terugspringend<br />

aangebracht om zo het gebouw<br />

optisch wat lager te laten<br />

schijnen. Hier bevinden zich de<br />

vergaderruimtes en ruimtes waar<br />

lezingen worden gehouden en die<br />

door het maritieme bedrijfsleven<br />

en het district Leer worden gebruikt.<br />

De ramen werden verspiegeld,<br />

aangezien ze weliswaar als ramen<br />

dienen maar anderzijds ook het<br />

binnenmuurmetselwerk moeten<br />

verbergen. Het omlopende terras<br />

van deze gestaffelde verdieping<br />

doet aan de dekken van moderne<br />

cruisschepen denken en onderstreept<br />

het maritieme karakter<br />

van het gebouw.<br />

Het oude gebouw blijft<br />

domineren<br />

De verbinding tussen oud en<br />

nieuw werd met een glazen<br />

trappenhuis opgelost, dat de

De duidelijke geleding van<br />

de façade vormt een bewust<br />

contrast.<br />

verschillende niveaus van oud-<br />

en nieuwbouw verbindt. Door<br />

het glazen dak van het trappenhuis<br />

is de historische gevel<br />

met de sierelementen te onderscheiden<br />

en is zo voor eenieder,<br />

of hij zich nu binnen of buiten<br />

bevindt, duidelijk zichtbaar. Ste-<br />

denbouwkundig gezien wordt<br />

de nieuwbouw op fraaie wijze<br />

in het stratenbeeld geïntegreerd.<br />

Door zijn duidelijke geleding, de<br />

verdeling van vlakken en materialen<br />

en de transparantie blijft<br />

het historische gebouw echter<br />

heel bewust dominant.<br />

De verbinding tussen oud en<br />

nieuw werd met een glazen<br />

trappenhuis opgelost, dat de<br />

blik op de historische gevel<br />

met zijn sierelementen vanuit<br />

elk perspectief vrijgeeft.<br />

Maritiem Expertcentrum<br />

in Leer<br />

Architecten<br />

beyer + freitag & zeh,<br />

Emden<br />

Foto’s:<br />

Fotostudio Zahn, Großenkneten<br />

<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

HOOKSIEL kolenbrand-bont<br />

Wateropnamevermogen ca. 5,5%<br />

53

54<br />

Ton sur ton<br />

KANTOORGEBOUW IN<br />

FRANKFURT/MAIN

Aan de oostelijke rand van de Frankfurtse city ligt<br />

de Osthafen. Hier, vlakbij de kade-installaties en<br />

het goederenstation, ontstond dit markante bak-<br />

steenobject van de Baum Immobiliengruppe. De<br />

toekomstige gebruikers, als eerste het reclame- en<br />

marketing agentschap Starcom MediaVest Group,<br />

kregen volop gelegenheid om de nieuwe vertrek-<br />

ken naar hun voorstellingen vorm te geven. Zo gro-<br />

eide een concept van pretentieuze, hoogwaardige<br />

en tegelijkertijd functionele architectuur waarin<br />

mensen zich op hun gemak kunnen voelen.<br />

55

De duidelijk gestructureerde<br />

vorm van het bouwlichaam<br />

wordt door de rode <strong>baksteen</strong>bekleding<br />

zelfbewust beklemtoond.<br />

Rode <strong>baksteen</strong>, rode voeg<br />

Voor de façade werden op basis<br />

van de <strong>Röben</strong> handgevormde<br />

verblendsteen WIESMOOR<br />

in het DF-formaat drie karakteristieke<br />

roodtinten ontwikkeld<br />

die met een eveneens rode<br />

voegmortel werden verwerkt.<br />

De rustieke verblendsteen past<br />

zich daarbij als vanzelfsprekend<br />

aan de strenge architectuur<br />

aan. Het resultaat is een monolithisch<br />

aandoend bouwlichaam<br />

met een krachtige, zelfbewuste<br />

uitstraling – omgeven door een<br />

postmoderne architectuur en<br />

gesaneerde industriële monumenten.<br />

Prefab <strong>baksteen</strong>elementen in<br />

alle delen van het gebouw<br />

De façade wordt gekenmerkt<br />

door borstweringen met ver-<br />

56<br />

springende niveaus. De prefab<br />

elementen werden hier telkens<br />

op rvs-consoles geplaatst die<br />

aan de achterconstructie van<br />

gewapend beton zijn bevestigd.<br />

Daarbij ligt de vensterbank iets<br />

achter het façadevlak, de onderste<br />

afsluiting van de borstwering<br />

springt licht naar voren.<br />

De vlakken tussen deze prefab<br />

elementen werden elk conventioneel<br />

vermetseld. De dragende<br />

betonnen skeletconstructies<br />

op de bovenverdieping werden<br />

aan de onderzijde met prefab<br />

gevelsteenelementen bekleed.<br />

Ook daarop werd conventioneel<br />

gemetseld. De bovenste afsluiting<br />

wordt eveneens gevormd<br />

door een als prefab element<br />

uitgevoerde fries. Ca. 2500m<br />

bakstenen constructies van prefab<br />

elementen heeft de <strong>Röben</strong><br />

Planungsservice voor de vrijdragende<br />

elementen, maar ook<br />

voor lateien, borstweringen en<br />

metselwerkafdekkingen ontwikkeld<br />

en vervaardigd.<br />

Een wijk in verandering<br />

Motor van de nieuwe stedelijke<br />

cultuur in de Osthafen was de<br />

geplande vestiging van het nieuwe<br />

EZB-hoofdkwartier op het<br />

voormalige terrein van de Großmarkt.<br />

Reeds in 2007 kwam<br />

de directe metroverbinding<br />

gereed, zodat door dit nieuwe<br />

architectonische accent van<br />

de ontwikkeling van de wijk<br />

van een traditionele havenwijk<br />

naar een modern woon- en<br />

dienstverleningscentrum nog<br />

een grote stap werd gezet. De<br />

keuze van de klassieke <strong>baksteen</strong><br />

in de moderne architectuur kan<br />

daarbij beslist als een buiging<br />

voor de geschiedenis van deze<br />

plaats worden opgevat.<br />

Kantoorgebouw in<br />

Frankfurt/Main<br />

Ontwerp:<br />

Ortner & Ortner Baukunst, Berlijn<br />

Foto’s:<br />

Martin Starl, Frankfurt/Main<br />

<strong>Röben</strong> handvorm gevelsteen<br />

WIESMOOR in drie speciale kleuren<br />

Wateropnamevermogen ca. 6,5%

Detail luchtbalk<br />

De afsluiting van het<br />

gebouw aan de bovenzijde<br />

wordt door terrassen aan<br />

de zuidwestelijke en noo-<br />

doostelijke zijde met royale<br />

vrije vlakken gerealiseerd<br />

die door luchtbalken zijn<br />

afgebakend.<br />

Detail borstweringen<br />

De vensterbanken en<br />

borstweringafsluitingen<br />

bestaan uit prefab<br />

<strong>baksteen</strong>elementen<br />

57

58<br />

Herboren<br />

WOONWIJK IN<br />

RUPELMONDE (BE)

De kleine Vlaamse gemeente Rupelmonde, ca.<br />

20 kilometer ten zuiden van Antwerpen gelegen<br />

aan de oever van de Schelde, is in historisch<br />

opzicht met name als geboorteplaats van Gerhard<br />

Mercator bekend, de beroemde cartograaf uit de<br />

16de eeuw. Sinds het begin van de 20ste eeuw<br />

werd het dagelijks leven in de plaats bepaald door<br />

de in 1913 opgerichte, iets buiten het dorp gele-<br />

gen scheepswerf „Chantier Naval de Rupelmonde“<br />

(CNR). Nadat de productie in 1996 was stilgelegd,<br />

lagen de oude werfhallen er eerst enkele jaren<br />

onbenut bij. Intussen is er op het terrein nieuw<br />

leven te bespeuren. Want naar het ontwerp van de<br />

Wit Architecten uit het nabijgelegen Leuven werden<br />

op het terrein van de voormalige scheepswerf<br />

in totaal 60 koopappartementen gebouwd.<br />

59

Reeds op grote afstand bepalen<br />

de beide <strong>baksteen</strong>bouwwerken<br />

aan de oever van de Schelde als<br />

zichtbare oriëntatiepunten het<br />

karakter van de plaats.<br />

Ongeordend bouwen<br />

voorkomen<br />

Om de aanblik van de oever van<br />

de in het zuiden aangrenzende<br />

Schelde niet op grote schaal<br />

door ongeordende bebouwing<br />

te ruïneren hebben de ontwerpers<br />

de gevraagde units in twee<br />

royale lichamen in <strong>baksteen</strong>bouwwijze<br />

ondergebracht. Deze<br />

bepalen nu als op grote afstand<br />

zichtbare oriëntatiepunten het<br />

karakter van de plaats: de uit<br />

zes verdiepingen bestaande orthogonaal<br />

op de oever geplaatste<br />

gebouwvleugel „Atlas“ stelt<br />

23 appartementen beschikbaar,<br />

de ervoor liggende woontoren<br />

“Titan” met elf verdiepingen<br />

biedt 37 appartementen. In<br />

beide gebouwen integreerden<br />

60<br />

WIT Architecten in samenwerking<br />

met het voor de uitvoering<br />

aangetrokken kantoor Talboom<br />

uit Puurs behalve afzonderlijke,<br />

schijnbaar willekeurig aangebrachte<br />

kleinere vensters ook<br />

royale horizontale reeksen<br />

vensters alsmede grote terugliggende<br />

balkons en loggia’s. Zo<br />

werden het lichte interieur en<br />

weidse uitzichten op de rivier<br />

en het aangrenzende polderlandschap<br />

mogelijk gemaakt.<br />

Door de gevarieerde afmetingen<br />

en uitlijning van de ten dele<br />

overhoeks uitgelijnde balkons<br />

ontstaat daarbij een levendig<br />

façadebeeld met verrassende<br />

terugspringende delen. Direct<br />

aanpalend aan de beide bouwlichamen<br />

staat de bewoners een<br />

evenwijdig met het vlakkere deel<br />

van het gebouw gebouwde garage<br />

ter beschikking.<br />

Handvorm<strong>baksteen</strong> met beton<br />

en staal<br />

„Bij het ontwerp van het project<br />

zweefde ons een eenvoudige<br />

uitstraling van het materiaal<br />

voor ogen, die enerzijds de<br />

massiviteit van het gebouw<br />

benadrukt en anderzijds aan<br />

de aanwezige architectuur in<br />

het centrum van Rupelmonde<br />

aansluit,” deelt projectarchitect<br />

Bert Verstraete mee. „Om die<br />

reden besloten wij tenslotte om<br />

de façades met een roodbruine<br />

<strong>baksteen</strong> en met accenten in<br />

schoonmetselwerk en staal uit<br />

te voeren.“ Nadat de eengezinswoning<br />

in Winsum van Bert<br />

Wilma Project Developement nv<br />

Huitsing (EXEMPLUM nr. 17)<br />

was bezichtigd, viel de keuze<br />

daarbij op de <strong>Röben</strong> handvormverblendsteen<br />

WASSERSTRICH<br />

bontgevlamd Extra benadrukt<br />

wordt het ruwe, ambachtelijke<br />

karakter van de doorlopend in<br />

halfsteensverband gemetselde<br />

steen door de keuze van lichtgrijze,<br />

ongeveer vijf millimeter<br />

terugliggende voegen. „Juist bij<br />

strijklicht komen zo vorm, kleur<br />

en structuur van de steen beter<br />

tot hun recht dan bij een <strong>glad</strong><br />

uitgevoerde façade,” aldus Bert<br />

Verstraete. Opvallend is bovendien<br />

de contrastrijke detaillering<br />

van de talrijke terugspringende<br />

delen in de façade. „De verblendstenen<br />

werden daarbij<br />

alleen voor het buitenste niveau<br />

van de façade gebruikt.

Royale horizontale reeksen<br />

vensters, balkons en loggia’s<br />

maken weidse uitzichten op<br />

de rivier mogelijk.<br />

Alle terugspringende delen of<br />

balkons werden daarentegen<br />

ononderbroken met een witte<br />

pleisterlaag uitgevoerd.“<br />

Ten behoeve van de systeemveilige<br />

uitvoering van het metselwerk<br />

werden boven de vrij<br />

uitkragende vlakken alsmede<br />

boven de brede raamvlakken<br />

uiteenlopend brede rvs lateiprofielen<br />

als draagvlak voor de<br />

bakstenen met staalankers aan<br />

de façade gemonteerd.<br />

Vraag door opwaardering<br />

Intussen zijn alle 60 woonunits<br />

verkocht en bewoond. Na<br />

jaren van stilstand en verval is<br />

het terrein van de historische<br />

werf daarmee binnen korte<br />

De bontgevlamde <strong>Röben</strong><br />

handvorm-verblendsteen<br />

WASSERSTRICH ondersteunt<br />

met zijn krachtige kleuren-<br />

tijd veranderd in een attractief<br />

dicht bij het water gesitueerde<br />

woonwijk. Intussen denken de<br />

investeerders al weer een stap<br />

verder. Want na het succesvol<br />

op de markt brengen zullen<br />

binnenkort in een tweede bouwfase<br />

nog eens 47 vrijstaande<br />

woningen langs de Scheldedijk<br />

worden gebouwd. Ook hier zal<br />

dan de WASSERSTRICH verblendsteen<br />

worden gebruikt.<br />

Wordt dus vervolgd.<br />

spel en zijn sterke structuur<br />

het hoogwaardige karakter<br />

van de architectuur. Als<br />

volle steen in het metsel-<br />

Woonwijk in<br />

Rupelmonde (BE)<br />

Ontwerp:<br />

WIT Architecten, Leuven<br />

Foto’s:<br />

Andrea Gulickx, IJzendoorn (NL)<br />

<strong>Röben</strong> handvorm-gevelsteen<br />

WASSERSTRICH bontgevlamd<br />

Wateropnamevermogen ca. 8,0%<br />

werk of als steenstrip op de borstweringen<br />

van de balkons.<br />

61

Met een Noor<br />

Duits profiel<br />

62

d-<br />

SUPERMARKT<br />

IN OLDENBURG<br />

Bij de nieuwbouw van een vestiging van de<br />

Netto-Markt in Oldenburg lukte het om de eis<br />

aan een hoge functionaliteit met een overtuigend<br />

architectonisch ontwerp te combineren.<br />

Het hoofdzakelijk uit twee verdiepingen bestaande<br />

nieuwbouwcomplex dat in een gebied<br />

met mengbebouwing naar een ontwerp van de<br />

architect Alexander Bielefeld werd gebouwd,<br />

creëert met zijn krachtige donkere <strong>baksteen</strong>architectuur<br />

een geslaagd accent aan de in<br />

het zuidwesten aangrenzende Eichenstraße en<br />

biedt tegelijkertijd een optimale realisatie van<br />

het gevraagde ruimtelijke programma. Tot op<br />

het laatst diende het perceel als koude grond<br />

en uitbreidingsmogelijkheid voor de aangrenzende<br />

tuinderei Hoppe die als investeerder de<br />

stoot heeft gegeven voor de nu gereedgekomen<br />

nieuwbouw.<br />

63

Rode elementen contrasteren<br />

duidelijk met de<br />

donkerder metselwerkfaçades<br />

en trekken de aandacht.<br />

64<br />

Een grote verscheidenheid<br />

aan functiemogelijkheden<br />

Behalve een ca. 800 m² groot<br />

winkeloppervlak biedt het nieuwbouwcomplex<br />

ook kantoor- en<br />

opslagruimtes alsmede extra<br />

ruimtes voor een dokterspraktijk.<br />

Om de verschillende functies<br />

onder één dak te brengen ontwikkelde<br />

architect Alexander<br />

Bielefeld een rechthoekig blok<br />

met scherpe hoeken dat in<br />

noordoostelijke richting iets terugwijkt<br />

en zich precies passend<br />

voegt in het ter beschikking<br />

staande perceeloppervlak. De gedifferentieerde<br />

verticale separatie<br />

richt zich daarbij naar de desbetreffende<br />

functie en de aangrenzende<br />

bebouwing: naar de straat<br />

toe werd het bouwlichaam door<br />

een royaal buitenterras op de bovenverdieping<br />

doorbroken, in noordoostelijke<br />

richting accentueert<br />

de verhoging van een deel van<br />

het gebouw met een entresol<br />

de ingang naar de dokterspraktijk<br />

op de begane grond. Het<br />

gebouwencomplex wordt gecompleteerd<br />

door een, afwijkend<br />

van de overige vormgeving, met<br />

hout beklede leveranciersingang.<br />

Als extra blikvanger werden Lvormige<br />

elementen met rode<br />

kunststof platen geïntegreerd die<br />

de aandacht van de voorbijgangers<br />

op de supermarkt moeten<br />

vestigen.<br />

Individuele sortering<br />

Alle <strong>baksteen</strong>façades van het<br />

gebouw werden als tweeschalige<br />

muur met aan de<br />

binnenzijde liggende muren<br />

van kalkzandsteen en een spouwmuurisolatie<br />

van steenwol<br />

opgetrokken. Speciaal voor dit<br />

object werd de <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

ACCUM smelt blauwbruin als<br />

individuele sortering ontwikkeld<br />

en tenslotte in het <strong>Röben</strong>-programma<br />

opgenomen.

„Ik heb reeds eerder <strong>Röben</strong><br />

bakstenen gebruikt,” aldus<br />

Knut Hoppe. „Voor de supermarkt<br />

wilde ik een speciale<br />

<strong>baksteen</strong> die hier bij de regio<br />

aansluit en zich tegelijkertijd<br />

aan de omgevende woonwijk<br />

aanpast, die hoofdzakelijk door<br />

met bakstenen gemetselde<br />

eengezinswoningen wordt gekenmerkt.“<br />

Om deze ideeën te<br />

realiseren werd bij een deel van<br />

de ACCUM-NF-bakstenen een<br />

kolengranulaat op het oppervlak<br />

aangebracht waardoor bij het<br />

bakken op de steen een bijzonder<br />

levendig smeltoppervlak is<br />

ontstaan.<br />

Op de bouwlocatie werden de<br />

bakstenen in het zogenaamde<br />

“wilde verband” vermetseld<br />

en donker gevoegd om een levendige<br />

structuur van de grote<br />

vlakken te bereiken en het <strong>keramische</strong><br />

karakter van de façade<br />

te accentueren. En dat met een<br />

overtuigend resultaat: „De steen<br />

benadrukt de individualiteit<br />

van de nieuwbouw, voegt zich<br />

echter tegelijkertijd op voortreffelijke<br />

wijze in de omliggende<br />

bebouwing,” aldus Knut Hoppe.<br />

„Een <strong>baksteen</strong> met een duidelijk<br />

Noord-Duits profiel!“<br />

Supermarkt<br />

in Oldenburg<br />

Ontwerp:<br />

Alexander Bielefeld, Edewecht<br />

Baumanagement Heiko Schwabe, Leer<br />

Foto’s:<br />

Fotostudio Zahn, Großenkneten<br />

<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

ACCUM smelt blauw-bruin<br />

Wateropnamevermogen ca. 5,5%<br />

65

66<br />

WOONCOMPLEX<br />

IN LONDERZEEL (BE)<br />

Een com<br />

Wie op de Belgische autosnelweg A 12 tussen<br />

Antwerpen en Brussel onderweg is, doorkruist daar<br />

halverwege in de provincie Vlaams-Brabant de ca.<br />

17.000 inwoners tellende gemeente Londerzeel.<br />

Aan de zuidelijke rand van de plaats werd afge-<br />

lopen jaar het doorlopend in <strong>baksteen</strong>verband<br />

opgetrokken wooncomplex “De Wachter“ met in

inatie rijk aan<br />

contrasten<br />

totaal zeven individuele woonunits gerealiseerd.<br />

Om op het krap bemeten bouwterrein hoogwaar-<br />

dige woningen met een royale mogelijkheid voor<br />

de benutting van daglicht te creëren besloten<br />

de architecten Peter Kint, Anneleen Sterck en<br />

Stijn Philippe om het gevraagde programma over<br />

twee verschillende grote, op ongebruikelijke wijze<br />

met elkaar verbonden bouwlichamen te verdelen.<br />

Tegenover een hoge, orthogonaal op een afstand<br />

van vier meter aangesloten nieuwbouw in zuidoo-<br />

stelijke richting staat in noordwestelijke richting<br />

een even hoge smalle, uit drie verdiepingen besta-<br />

ande vleugel.<br />

67

Met zijn krachtige en levendige<br />

kleurenspel heeft de<br />

<strong>Röben</strong> handvorm-gevelsteen<br />

WIESMOOR kolenbrandbont<br />

een bijzonder moderne<br />

en expressieve uitwerking.<br />

Door de smalle doorgang tussen<br />

beide gebouwen krijg je verrassende<br />

doorkijkjes tussen de<br />

straat en de aan de achterzijde<br />

aangrenzende groenstrook alsmede<br />

een optimalisatie van de<br />

ontsluiting.<br />

Referentie aan de oude<br />

steenfabriek<br />

Door langgerekte horizontale<br />

reeksen vensters is er in beide<br />

volumes sprake van in het licht<br />

badende woningen. Andere geslaagde<br />

architectonische details<br />

zijn het ver naar voren springende,<br />

op stalen zuilen rustende<br />

overhangende uitbouwsel in<br />

noordoostelijke richting en de<br />

gesloten brug op de tweede bovenverdieping<br />

als rechtstreekse<br />

verbinding tussen beide bouwlichamen.<br />

De ontsluiting van<br />

alle appartementen vindt plaats<br />

door een doorlopende, beide<br />

gebouwen omlijstend basement<br />

van gewapend beton waaronder<br />

zich de kelders en een ondergrondse<br />

garage bevinden. Alle<br />

façades werden als tweeschalige<br />

muur met ervoor geplaatst<br />

schoon metselwerk en ertussen<br />

68<br />

Daarmee beklemtoont hij<br />

het hoogwaardige karakter<br />

van het wooncomplex.<br />

liggende, tien centimeter dikke<br />

isolatie van steenwol opgetrokken.<br />

Bij de uitvoering van de<br />

façades werd de <strong>Röben</strong> handvorm<br />

gevelsteen WIESMOOR<br />

kolenbrand-bont in het normaalformaat<br />

gebruikt. „Met zijn<br />

ruwe, onregelmatige en massieve<br />

uitstraling sluit de steen op<br />

harmonische wijze aan op de<br />

talrijke <strong>baksteen</strong>gebouwen in<br />

de regio en refereert daarbij ook<br />

aan een dichtbij gelegen oude<br />

steenfabriek,” aldus architect<br />

Peter Kint. „Tegelijkertijd heeft<br />

de verblender door zijn krachtige<br />

en levendige kleurenspel<br />

echter ook een bijzonder moderne<br />

en expressieve uitwerking<br />

en beklemtoont zo het hoogwaardige<br />

en edele karakter van<br />

het wooncomplex.“<br />

Voetsortering in lijmmortel<br />

Met name de detaillering van<br />

de in hoge mate gesloten voorzijden<br />

van het gebouw bleek bij<br />

de uitvoering van het metselwerk<br />

een esthetische uitdaging<br />

te zijn. Om zowel hier als bij<br />

alle andere delen van de façade<br />

een levendig en spannend<br />

oppervlak te bereiken kozen de<br />

ontwerpers bewust voor een<br />

vormgeving in het zogenaamde<br />

“wilde verband” met een onregelmatige<br />

afwisseling van strek-<br />

en kopstenen. „Om daarbij het<br />

ruwe karakter van de handvorm<br />

gevelsteen nog te versterken<br />

hebben wij heel bewust de<br />

ruwere zijde, dus eigenlijk de<br />

‘achterzijde’ van de stenen als<br />

voorzijde gebruikt,” deelt Peter<br />

Kint mee. „Bovendien hebben<br />

we het gebruik van een lijmmortel<br />

gespecificeerd en het metselwerk<br />

niet laten voegen zodat de<br />

indruk van gelijmd metselwerk<br />

wordt gewekt. Op afstand gezien<br />

domineert eerder het massieve,<br />

zodra je dichterbij komt,<br />

vallen met name de contrasten<br />

in de façade en de rijke kleurnuances<br />

van de steen op.“<br />

Wooncomplex in<br />

Londerzeel (BE)<br />

Ontwerp:<br />

Peter Kint Architecten, Pellenberg (BE)<br />

met Anneleen Sterck en A. J. Philippe<br />

Foto’s:<br />

André Nullens, Londerzeel<br />

<strong>Röben</strong> handvorm gevelsteen<br />

WIESMOOR kolenbrand-bont<br />

Voetsortering<br />

Wateropnamevermogen ca. 6,5%

Om het ruwe karakter van<br />

de handvorm gevelsteen<br />

nog te versterken werd de<br />

eigenlijke achterzijde van<br />

de stenen als zichtzijde<br />

gebruikt. Een duidelijk<br />

contrast vormen de spiegel<strong>glad</strong>de<br />

glasvlakken op<br />

de begane grond.<br />

69

SANERING VAN EEN<br />

WIJK IN LÜBECK (DE)<br />

70<br />

De Lübecker Bauverein saneert momenteel op<br />

grote schaal zijn bestand aan woningen in de<br />

wijk Moisling. Opmerkelijk: een nieuwe, massieve<br />

<strong>baksteen</strong>façade met spouwmuurisolatie was<br />

de meest doelmatige oplossing. De gebouwen<br />

horen bij de stadswijk „Buntekuh“, die in het<br />

begin van de jaren zestig op de „grüne Wiese“<br />

met in totaal 5.200 wooneenheden ontstonden.<br />

De wijk werd volgens de idealen van de gelede,<br />

open stad „uit één stuk“ ontworpen. Als een<br />

moderne tuinstad moest hij door licht, lucht en<br />

zon doorstroomd worden, hetgeen vandaag de<br />

Nieuw<br />

bakstenen<br />

spouwblad voor<br />

de oudbouw<br />

dag nog aan de uitgestrekte gazons te zien is.<br />

De Lübecker Bauverein heeft 449 woningen. Het<br />

eerste woonblok van de Bauverein wordt nu energetisch<br />

gemoderniseerd. In dit verband krijgen<br />

de gebouwen een compleet nieuwe façade. Om<br />

het oorspronkelijke karakter van de bakstenen<br />

huizen te behouden viel de keus opnieuw op een<br />

<strong>baksteen</strong>façade en werd met de <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

GREETSIEL fries-bont <strong>glad</strong> een representatieve en<br />

efficiënte oplossing gevonden.

Boven: verwijdering van<br />

de oude verblendschaal –<br />

het zogenaamde“<br />

strippen”.<br />

Beneden: De zeer effectieve<br />

isolatie tussen nieuwe<br />

verblendschaal en oude<br />

achtermuur. Prefab lateien<br />

bespoedigen het verloop<br />

van de bouw.<br />

72<br />

De meest effectieve oplossing<br />

Nadat kostenvergelijkingen<br />

met alternatieve systemen<br />

(bijv. WDVS met pleisterwerk,<br />

WDVS met steenstrips op de<br />

bestaande <strong>baksteen</strong>façade en<br />

WDVS op het KS-binnenmuurmetselwerk<br />

na verwijdering van<br />

de bakstenen ) hadden plaatsgevonden,<br />

sprak alles voor de<br />

duurzame en waardige sanering<br />

met nieuwe bakstenen: behalve<br />

de efficiency van de constructie<br />

was daarvoor ook de geen onderhoud<br />

behoevende klassieke<br />

tweeschalige muur in de toekomst<br />

en het esthetische aspect<br />

doorslaggevend.<br />

Voor de nieuwe façade werd de<br />

bestaande verblendschaal van<br />

bakstenen in het DF-formaat<br />

volledig afgebeiteld, er werd<br />

een nieuw fundament gegoten<br />

en daarop werd het nieuwe<br />

metselwerk opgetrokken – het<br />

basement kreeg een 2DF <strong>baksteen</strong>,<br />

daarboven werd dezelfde<br />

<strong>baksteen</strong> in het NF-formaat aangebracht.<br />

Aan de subsidiabiliteitscriteria<br />

wordt voldaan<br />

De tweeschalige muuropbouw<br />

met het bestaande , 24 cm dikke<br />

uit kalkzandsteen bestaande binnenmuurmetselwerk,<br />

de isolatie<br />

van 20 mm minerale wolisolatie<br />

als compensatielaag en een 90<br />

mm dikke polyurethaan-spouwmuurisolatie<br />

van de warmtegeleidingsvermogenniveau<br />

024 van<br />

Ecotherm en van de <strong>baksteen</strong>façade<br />

als weerschaal, behaalt een<br />

U-waarde van 0,22 W/m²K. Door<br />

de zeer effectieve isolatie (nieuwe<br />

ramen werden vanzelfsprekend<br />

ook ingebouwd) werd<br />

voldaan aan de voorwaarden<br />

voor een subsidie. Tegelijkertijd<br />

werd van de gelegenheid gebruik<br />

gemaakt om de capaciteit van<br />

de tweeschalige <strong>baksteen</strong>façade<br />

in deze materiaalcombinatie in<br />

een langlopend experiment te<br />

testen: De HS Lübeck installeerde<br />

tijdens de bouwfase meetvoelers<br />

in de isolatie die over verschillende<br />

stookseizoenen permanent<br />

bouwfysische meetgegevens<br />

leveren. Daarmee worden de duurzaamheid<br />

en efficiency van de<br />

muuropbouw in een praktijktest<br />

aangetoond. Om de woonkwaliteit<br />

in het gebouw verder<br />

te verhogen werden van glas<br />

voorziene balkons gemonteerd,<br />

liften voor de façade geplaatst<br />

en de ingangen vergroot. Tijdens<br />

verdere bouwfases worden de<br />

badkamers en keukens van alle<br />

woningen gemoderniseerd. Alles<br />

bij elkaar kan worden verwacht<br />

dat stijgende huren als gevolg<br />

van moderniseringen en dalende<br />

bijkomende kosten zich budgettair<br />

neutraal zullen verhouden<br />

– bij een duidelijk toegenomen<br />

comfort voor de huurders.

Sanering van een<br />

wijk in Lübeck<br />

Architect:<br />

Werner Papesch, Lübeck<br />

Foto’s:<br />

Urs. F. Kluyver, Hamburg<br />

<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong><br />

GREETSIEL, fries-bont, <strong>glad</strong><br />

Wateropnamevermogen ca. 5,5%<br />

Baksteenmetselwerk,<br />

glas en staal – een elkaar<br />

voortreffelijk aanvullende<br />

combinatie.<br />

<br />

Aanwezig metselwerk<br />

<br />

Nieuw metselwerk<br />

<br />

Warmte-isolatie<br />

Gewapend beton<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

73

EXEMPLUM N o 18 Object Vileda-Zentrale in Weinheim<br />

Architecten BAURCONSULT<br />

Architekten + Ingenieure, Haßfurt<br />

Façade <strong>Röben</strong> bakstenen steenstrips<br />

WESTERWALD bont, <strong>glad</strong><br />

74<br />

EXEMPLUM<br />

AARCHIEF R C H I V<br />

EXEMPLUM N o 18 Object Productiegebouw in Balgach (CH)<br />

Architecten Baumschläger Eberle, Lachau (A)<br />

Façade <strong>Röben</strong> handvorm-gevelsteen<br />

WASSERSTRICH lichtrood-bont<br />

Onder www.roeben.com staat u het complete EXEMPLUM-archief<br />

als download ter beschikking. De beknopte samenvatting op deze<br />

pagina’s toont u slechts een fragment.

Object Multifunctioneel complex in Londen EXEMPLUM N o 18<br />

Architecten Edward Cullinan Architects, London<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong>en VERSAILLES,<br />

een sortering van OSLO parelwit<br />

Object Hongaarse Nationale Bank in Boedapest EXEMPLUM N o 18<br />

Architect Márton Szabó<br />

Ingenieurbüro ARCAD-Szabó Kft<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> NEUMARKT blauwrood-bontgevlamd<br />

75

EXEMPLUM<br />

ARCHIEF<br />

Object Administratiekantoor en magazijn, Hamburg<br />

Architecten Peter Bielefeldt, Dorota Bancerek<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> NEUMARKT<br />

blauwrood-gevlamd, Objectformaat 2DF<br />

EXEMPLUM N o 17<br />

Object Wooncomplex “Rosenbüchel” bij St. Gallen (CH)<br />

Architect Baumschlager Eberle, Vorarlberg<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> RYSUM vlam-bont<br />

EXEMPLUM N o 17<br />

76<br />

Object Time Warner Cable Arena, Charlotte (USA)<br />

Architect Odell Asscociates, Inc., Ellerbe Becket Architects<br />

Façade Triangle Brick/<strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> BOBCATS<br />

EXEMPLUM N o 17<br />

Object Kantoorlofts in de Überseestadt in Bremen<br />

Architect Jilmes Lamprecht, Bremen<br />

Façade <strong>Röben</strong> handvorm-gevelsteen MOORBRAND<br />

leembont<br />

EXEMPLUM N o 17<br />

Object Kantoorgebouw „Queenstowers“ Amsterdam<br />

Architecten de Architekten Cie., Carel Weeber, Amsterdam<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> WESTERWALD rood<br />

<strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong> zwart<strong>genuanceerd</strong><br />

EXEMPLUM No 10

Object Kantoorgebouw ‘Spreeport’, Berlijn<br />

Architecten Kny+Weber, Berlin<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>baksteen</strong> NEUMARKT, <strong>baksteen</strong>rood<br />

Voetsortering<br />

EXEMPLUM N o 13<br />

Object ABC-Tower, Keulen, kantoorgebouw<br />

met 17 verdiepingen<br />

Architect Engelbert Zepp, Erftstadt<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> OSLO,<br />

carrara-wit, architectenassortiment<br />

EXEMPLUM No 12<br />

Object Eengezinswoning in Amsterdam<br />

Architect Marc Koehler, Amsterdam<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong>,<br />

zwart <strong>genuanceerd</strong><br />

EXEMPLUM N o 16<br />

Object Kantoorgebouw, Etten-Leur<br />

Architecten Bedaux de Brouwer, Goirle<br />

Façade Keramische <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong> zwart<strong>genuanceerd</strong><br />

EXEMPLUM N o 14<br />

Object “Motel One Berlin-Ku´damm”<br />

Architect Architekturbüro Benedict Tonon, Berlin<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong>, <strong>grijs</strong>, in vier<br />

architectenassortimenten Geglazuurde <strong>Röben</strong><br />

Keramsiche <strong>baksteen</strong> in wit, rood en turqoise<br />

EXEMPLUM No 16<br />

Object Eengezinswoning in Steensel<br />

Architecten Bedaux de Brouwer Architecten, Goirle<br />

Façade <strong>Röben</strong> <strong>keramische</strong> <strong>baksteen</strong> <strong>FARO</strong>,<br />

zwart <strong>genuanceerd</strong><br />

EXEMPLUM N o 16<br />

77

SNEL, RATIONEEL, ARCHITECTUURVRIENDELIJK:<br />

DE PREFAB BAKSTEENELEMENTEN VAN RÖBEN<br />

Voor goede <strong>baksteen</strong>architectuur maken wij ons sterk.<br />

Het realiseren van de ideeën van de architect, het voor-<br />

stelbare realiteit te laten worden – dat is de bijzondere<br />

prestatie van de RÖBEN PLANUNGS-SERVICE. Met zijn<br />

constructieve suggesties heeft hij al vaak het veron-<br />

derstelde onmogelijke mogelijk gemaakt. Zo ontstaan<br />

in samenspraak met de architect prefab <strong>baksteen</strong>ele-<br />

menten die bij <strong>Röben</strong> compleet worden ontwikkeld,<br />

geprefabriceerd en op de bouwlocatie naadloos in<br />

de gevel worden geïntegreerd. Of objectstenen “op<br />

maat” als speciale bakking, architectuur assortiment,<br />

speciale vorm of speciale glazuur. Bij <strong>Röben</strong> is alles<br />

mogelijk Voor de architect betekent dat niet alleen een<br />

duidelijke tijdsbesparing en bouwzekerheid, maar ook<br />

volledig nieuwe dimensies van creatieve en constructie-<br />

ve mogelijkheden in de <strong>baksteen</strong>architectuur. - Boven-<br />

dien adviseert de RÖBEN Planungs-Service –gratis- bij<br />

alle vragen op het gebied van de metselwerkbouw,<br />

is behulpzaam bij de aanbestedingen, construeert en<br />

berekent bouwdelen volgens de ideeën van de archi-<br />

tect, neemt de logistiek tot op de bouwlocatie over en<br />

begeleidt de bouw tot aan de gereedkoming. Neem<br />

contact op met de RÖBEN PLANUNGS-SERVICE! LUKT<br />

NIET, BESTAAT NIET.

DE RÖBEN<br />

VERTEGENWOORDIGERS<br />

1<br />

21<br />

2<br />

3<br />

4<br />

Nederland<br />

Façade Nederland BV<br />

Derk Lottermann<br />

Postbus 23<br />

NL-3861 NC Nijkerk<br />

Tel. (0 33) 2 45 34 98<br />

Handy 06 53 37 10 48<br />

Fax (0 33) 2 45 48 54<br />

eMail: derk@robennederland.nl<br />

Nederland<br />

Façade Nederland BV<br />

Jos Neet<br />

Postbus 23<br />

NL-3861 NC Nijkerk<br />

Tel. (0 33) 2 45 34 98<br />

Handy 06 51 49 74 22<br />

Fax (0 33) 2 45 48 54<br />

eMail: jos@robennederland.nl<br />

West-België/ Belgique -Ouest<br />

Tom Vanhandenhove<br />

Kapelstraat 16 bus 2<br />

B-2570 Duffel<br />

Tel. (015) 34 85 39<br />

Handy 04 78 54 53 88<br />

Fax (015) 63 78 07<br />

eMail: vanhandenhove@roeben.com<br />

Oost-België + Luxemburg<br />

Rudi Ceyssens<br />

Alice Nahonlaan 4<br />

B-3550 Heusden-Zolder<br />

Tel. (0 11) 57 28 46<br />

Handy 04 78 32 51 90<br />

Fax (0 11) 57 38 32<br />

eMail: ceyssens@roeben.com<br />

Impressum<br />

Uitgever:<br />

<strong>Röben</strong> Tonbaustoffe GmbH<br />

D-26330 Zetel<br />

Concept en realisatie:<br />

Werbeagentur Eddiks & Onken, Oldenburg<br />

Tekst:<br />

Bellmann, Gröning & Partner, Hamburg<br />

Robert Uhde, Oldenburg<br />

Eddiks & Onken, Oldenburg<br />

Druk en verwerking:<br />

Prull-Druck, Oldenburg<br />

© Copyright by <strong>Röben</strong> Tonbaustoffe GmbH 2010<br />

79

1<br />

<strong>Röben</strong> Tonbaustoffe GmbH • Postfach 1209 • D-26330 Zetel<br />

Telefon 0 44 52 8 80 • Fax 0 44 52 8 82 45 • www.roeben.com • info@roeben.com

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!