ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

266
2.3. De voorgestelde regeling, de ‘uitvoeringsregeling deputaatschap voortijdige ambtsbeëindiging predikanten’
is als bijlage (bijlage 1) aan dit rapport gehecht. Na de toelichting op de uitgangspunten van de
regeling kan volstaan worden met een beknopte toelichting per paragraaf.
– Paragraaf 1 bevat algemene bepalingen. In artikel 1 is het bereik van de regeling neergelegd. In artikel
2 wordt aangegeven welk orgaan de besluiten betreffende de regeling treft.
– Paragraaf 2 regelt de uitkering voor losgemaakte en gerepatrieerde predikanten. Het recht op uitkering
wordt in artikel 3 geregeld. De uitkeringsduur wordt bepaald aan de hand van artikel 4. In deze
bepaling zijn de uitgangspunten betreffende leeftijd en diensttijd uitgewerkt. De minimumuitkeringsduur
bedraagt 6 maanden, de maximale duur 48 maanden (artikel 4.1). Die uitkeringsduur geldt alleen
voor predikanten van 55 jaar en ouder die op dat moment minimaal 24 jaren predikant in de kerken zijn
(artikel 4.2). Artikel 5 bepaalt wanneer het recht op uitkering vervalt. Het is van belang bij deze bepaling
op te merken dat het eventueel vervallen van het radicaal van predikant tot tijdsverloop (mocht
de generale synode daartoe besluiten) geen beëindigingsgrond vormt. Artikel 6 regelt de hoogte van
de uitkering, 80% van de uitkeringsgrondslag gedurende het eerste jaar, 70% nadien (artikel 6.1). De
uitkeringsgrondslag is gerelateerd aan het laatstgenoten traktement, met een maximum van 115%
van het door deputaten voor fi nanciële zaken geadviseerde minimum traktement. De predikant heeft
in beginsel aanspraak op verhuiskosten (artikel 7). Artikel 8 bevat verrekeningsbepalingen. Artikel 9
vermeldt dat de kosten van de uitkering gedurende het eerste jaar door de kerkenraad (of het deputaatschap
van de predikant)gedragen worden en nadien door deputaten OB & A.
– Paragraaf 3 bevat de regeling voor afgezette predikanten en predikanten die zijn overgegaan tot een
andere staat des levens. De bepalingen van deze paragraaf lopen ongeveer synchroon met die van
paragraaf 2. Artikel 10 bepaalt wanneer sprake is van een recht op uitkering, terwijl artikel 11 de uitkeringsduur
regelt (in principe 6 maanden, afhankelijk van leeftijd en diensttijd oplopend tot maximaal
24 maanden). De vervalgronden van artikel 12 komen ongeveer overeen met die van artikel 5. De
hoogte van de uitkering is gerelateerd aan de bijstandsnorm (artikel 13). Alle gezinsinkomsten worden
met de uitkering verrekend (artikel 14). Een uitzondering geldt voor inkomsten uit vermogen (de regeling
gaat uit van feitelijke inkomsten, niet van het fi scale begrip) tot een bedrag van 2.000 euro. Voor de
kosten geldt een regeling die hetzelfde is als die van artikel 9 voor de uitkering van predikanten (artikel
15).
– Paragraaf 4 bevat bepalingen over de begeleiding van predikanten naar ander (ambts)werk. In beginsel
hebben alleen predikanten aanspraak op begeleiding (artikel16.1), gewezen predikanten hebben
dat in uitzonderlijke situaties. Artikel 16 bevat verder wat algemene regels voor de begeleiding. Van
belang is vooral artikel 16.5 dat bepaalt dat deputaten een deskundige derde bij de begeleiding kunnen
inschakelen. Artikel 17 bevat de verplichtingen van de betrokkene op het punt van de begeleiding.
Artikel 18 kent een vrij gedetailleerde regeling voor vergoeding van opleidingskosten. Artikel 19 ten
slotte bepaalt dat de kosten van de begeleiding voor rekening van deputaten OB & A zijn.
– Paragraaf 5 bevat enkele slotbepalingen. Artikel 20 bevat een clausule voor onvoorziene omstandigheden
en een hardheidsclausule. Met behulp van eerstgenoemde clausule is het mogelijk in onvoorziene
omstandigheden (die zijn er altijd, omdat de praktijk nu eenmaal weerbarstiger en gevarieerder
is dan de theorie) naar bevind van zaken te kunnen handelen. De hardheidsclausule biedt de mogelijkheid
om in een individueel geval een onbillijkheid tengevolge van strikte toepassing van de regeling
te verzachten. Artikel 21.2 en 21.3 bevat een overgangsregeling, die er op neerkomt dat de regeling
ook voor bestaande situaties van toepassing is, met dien verstande dat bestaande aanspraken niet
worden aangetast.
2.4. Het is deputaten opgevallen dat de thans geldende regelingen niet alleen verbrokkeld zijn, maar ook
niet allen een duidelijke basis hebben in de kerkorde. Nu deputaten voorstellen alle bestaande regelingen
in één regeling zijn neergelegd, is het van belang om zorg te dragen voor een duidelijke borging van deze
regeling in de kerkorde. Mede om die reden stellen deputaten de volgende wijzigingen en toevoegingen
van enkele kerkorde bepalingen voor:
– De regeling is ook van toepassing op predikanten naar artikel 6 K.O. wier dienstverband eindigt zonder
dat een beroep uit de kerken volgt. Om dat vast te leggen, stellen deputaten voor de gehele tekst
(inclusief de zin die begint met ‘De classis heeft het recht’ en die eindigt met ‘namens onze kerken’)
van artikel 6 lid 2 sub c.2 te vervangen door de volgende tekst:
Wanneer een predikant, als bedoeld in sub b, in geval van beëindiging van het dienstverband, nog
geen beroeping van een gemeente heeft ontvangen, is op hem de uitvoeringsregeling deputaatschap
voortijdige ambtsbeëindiging van toepassing.
In dat kader dient ook de tekst van artikel 4 van bijlage 47 K.O. gewijzigd te worden en wel aldus:
Wanneer een predikant, als bedoeld in artikel 3, in geval van beëindiging van het dienstverband,
functioneel leeftijdsontslag daaronder niet begrepen, nog geen beroeping van een gemeente heeft
ontvangen, is op hem de uitvoeringsregeling deputaatschap voortijdige ambtsbeëindiging van toepassing.
– De losmaking is thans in artikel 11 K.O. geregeld. Deputaten stellen voor lid 4 te wijzigen in de volgende
tekst:
lid 4. De losmaking wordt van kracht met ingang van de dag volgend op die waarop de classis tot losmaking
heeft besloten. Een tegen de losmaking ingesteld appel heeft geen opschortende werking.
lid 5. De losgemaakte predikant heeft aanspraak op een uitkering en op begeleiding overeenkomstig
het bepaalde in de fi nanciële regeling (naam noemen)
Lid 6. (Oude tekst van lid 5, over mededeling aan andere gemeenten).
Met deze tijd wordt een onderscheid gemaakt tussen de formele bepalingen betreffende de losmaking
(ingangsdatum, schorsende werking etc.), die naar hun aard in de kerkorde zelf thuishoren en
bepalingen over de materiële gevolgen van de losmaking voor de betrokken predikant.