ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

250
werkt moet worden. Daartoe hebben wij een inventarisatie uitgevoerd onder alle predikanten die sedert
1995 in hun ambt bevestigd zijn op 35-jarige of latere leeftijd. Die inventarisatie levert op, dat er in 1 à 2
van de 9 gevallen geen sprake is van pensioenopbouw in de periode van het arbeidzame maatschappelijke
leven. Dat betekent, dat als het voor predikanten met een late roeping tot emeritaatsverlening komt,
er bijna altijd een korting op de uitkering zal worden toegepast wegens pensioenaanspraken elders.
Deze korting kan worden beschouwd als een compensatie van de kortere periode gelegen tussen de late
roeping en het emeritaat (het aantal ‘dienstjaren’) waarmee inderdaad wordt aangetoond dat dit geen
echt knelpunt is. Het voorstel uit variant I van de commissie emeritaatsregeling particuliere synode 2001
om te korten tot het minimum (= een uitkering afgeleid van het minimum van de traktementsschaal) is
daarom niet nodig.
Ad d. Predikanten uit buitenland of uit andere kerkverbanden zonder pensioenopbouw
Het komt een enkele keer voor dat een predikant uit het buitenland of uit een ander kerkverband bij ons
‘instroomt’, terwijl hij geen pensioenopbouw dan wel een emeritaatsaanspraak heeft. Er zijn 3 varianten
te onderscheiden:
a. een predikant vanuit een ander kerkverband uit het buitenland;
b. een predikant vanuit een ander kerkverband;
c. een predikant en gemeente vanuit een ander kerkverband.
Veel hangt af van de leeftijd van de predikant waarop de overkomst plaatsvindt. In beginsel heeft een
overgekomen predikant dezelfde rechten als alle andere predikanten, ongeacht zijn leeftijd dan wel het
aantal ‘dienstjaren’.
Voor zover deputaten emeritikas bekend, zijn er in de periode 2001-2004 drie (overigens jonge) predikanten
vanuit een ander kerkverband uit het buitenland bij ons ingestroomd. Deputaten emeritikas wijzen
de generale synode er op, dat de verzorgingsgedachte strijdig kan zijn met het aanbrengen van allerlei
verfijningen. Het is dan ook zeer de vraag of tot het aanbrengen daarvan moet worden overgegaan. Dan
zou bijv. kunnen worden gedacht aan:
• Inkoop van het te weinig opgebouwde recht (bijv. als een naar ons kerkverband overgekomen gemeente
een voorziening meegeeft); of
• Afzien van volledige aanspraak, hetgeen dan leidt tot een correctie op de emeritaatsuitkering.
Deputaten emeritikas dringen er bij de generale synode op aan van beide mogelijkheden af te zien omdat
ze strijdig zijn met de verzorgingsgedachte.
Ad e. Recht op uitkering vervalt na hertrouwen en niet bij andere samenlevingsvormen
Door de commissie emeritaatsregeling generale synode 2001 is in variant I voorgesteld geregistreerd
samenwonen gelijk te stellen aan huwen. Het betreft hier een in onze kerken vrij principieel liggend onderwerp,
hetgeen door de commissie emeritaatsregeling overigens niet verder is uitgewerkt, anders dan dat
is aangegeven dat ‘hertrouwen financieel wordt gestraft en samenwonen wordt beloond.’ Alhoewel dat
laatste op zich juist is, is die overweging gebaseerd op materiële gronden en slechts afgestemd op het
vormen van een economische eenheid. Ideële overwegingen kunnen tot andere opvattingen aanleiding
geven, zeker als wordt overwogen dat ook hier sprake is van situaties die gelukkig niet vaak voorkomen.
Daarmee is de discussie vrij academisch en mede ook op grond daarvan hechten wij er aan de generale
synode te adviseren ook op dit punt in de regeling geen wijzigingen aan te brengen.
Ad f. Uitkering weduwe 65+ lager dan weduwnaar
Ten behoeve van de discussie met commissie 6 van de generale synode 2001 is destijds de geschiedenis
ten aanzien van deze ongelijkheid uiteengezet.
Voor de emeritikas gaan we nog steeds uit van het eindloonstelsel en van een ouderdomspensioen van
70%, en 70% voor het weduwenpensioen, waarbij dit laatste percentage is uitgedrukt in een percentage
van 50% van de uitkeringsgrondslag (70% van 70%).
Als een gehuwde predikant weduwnaar wordt blijft de bruto-uitkering gehandhaafd op 70% van de
grondslag. Voor een weduwe bedraagt de bruto-uitkering 50% van de grondslag.
Zoals wij destijds in onze notitie voor de generale synode 2001 aantoonden, wijkt onze regeling niet af van
andere pensioenregelingen omdat er sprake is van een aanvullende voorziening (namelijk een aanvulling
op de AOW). Dat neemt evenwel de onderlinge ongelijkheid tussen de hoogte van een uitkering voor een
weduwnaar enerzijds en een weduwe anderzijds niet weg. Gelijkheid kan bereikt worden door:
a. de uitkering voor een weduwe ook op 70% te bepalen;
b. de uitkering voor een weduwnaar op 50% te zetten; of
c. voor zowel de weduwnaren als de weduwen een nieuw, gelijk uitkeringspercentage vast te stellen,
bijv. 60% of 65%.
De financiële consequenties van bovenstaande mogelijkheden zijn als volgt (prijspeil 2004, bedragen in
€ x 1000):
Categorie Aantal Weduwen Weduwnaren Beiden Beiden
naar 70% naar 50% naar 60% naar 65%
Weduwnaren 3 0 – 29 – 15 – 7
Weduwen 36 328 0 + 170 + 255
Totaal + 328 – 29 + 155 + 248
Een aanpassing zou nog betrokken kunnen worden in een totaalpakket van wijzigingen. Gedacht kan dan
worden aan bijv. uitgaan van middelloon in plaats van eindloon in relatie tot de indexering (welvaartsvast
of waardevast).