ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

249
1. het risico van arbeidsongeschiktheid komt voor rekening van de emeritikas; of
2. het risico van arbeidsongeschiktheid wordt ondergebracht bij een verzekeraar.
Het voor eigen rekening van de emeritikas nemen van de arbeidsongeschiktheid herbergt financiële risico’s
in zich, zeker als de trend van de laatste jaren van een toenemende arbeidsongeschiktheid onder
predikanten zich voortzet. Anderzijds bespaart dat de kosten van de verzekeringspremie.
Deputaten financiële zaken achten het onaanvaardbaar het risico voor rekening van de emeritikas te
nemen. Wij zijn en blijven van mening, dat het risico en de spreiding van het risico beperkt is in relatie
tot de omvang van de emeritikas. Wij stellen daarom wel voor het risico collectief af te dekken, maar niet
onder te brengen bij een verzekeraar. De premiekosten ter zake kunnen worden verwerkt in de door de
plaatselijke kerken te betalen omslag. Voor de plaatselijke kerken betekent dat per saldo geen verhoging,
omdat de voor dit onderdeel te verhogen omslag in de plaats komt van de vervallen compensatie voor de
WAZ-premie. In onderdeel 4.3.k. van dit rapport werken wij dit verder uit.
4. Vervullen van opdrachten van de generale synode van 2001
4.1. Aanleiding
De generale synode 2001 heeft deputaten emeritikas de opdracht gegeven te komen met voorstellen ter
verbetering van de regeling, dit mede naar aanleiding van de rapportage van de commissie emeritaatsregeling.
De letterlijke tekst van de synodale opdracht luidt als volgt:
1. de ‘Commissie emeritaatsregeling’ te danken voor haar arbeid en haar rapport door te geven aan
deputaten artikel 13 K.O., die met de volgende uitgangspunten verder zullen werken aan kerkordelijke
aanpassingen en verbeteringen;
2. deze uitgangspunten zijn:
a. dat in de emeritaatsvoorziening de verzorgingsgedachte optimaal moet worden gehonoreerd;
b. dat bij aanpassing en verbetering de aangegeven noties in variant I van de ‘Commissie emeritaatsregeling’,
zoveel mogelijk moeten worden aangehouden; dit betreft zowel de pagina’s 4 en 5
alsmede bijlage 2 van het rapport van de studiecommissie;
c. dat nader moet worden uitgewerkt of ‘late roepingen en pensioenopbouw’ een hypothetisch knelpunt
vormen in de emeritaatsregeling;
d. dat een voorstel moet worden gedaan hoe te handelen inzake de emeritering van predikanten uit
het buitenland of uit andere kerken zonder pensioenopbouw;
e. dat bij de uitwerking van de kerkordelijke aanpassingen de gewenste flexibiliteit wordt benut, zodat
de regeling voldoet aan duidelijkheid, rechtvaardigheid en billijkheid benevens transparantie;
3. deputaten naar artikel 13 K.O. op te dragen de generale synode 2004 te dienen met hun voorstellen
zodanig dat discussie over de emeritaatsregeling kan worden afgesloten.
4.2. Inventarisatie
De synode heeft in eerdere uitspraken aangegeven sterk te hechten aan :
a. de verzorgingsgedachte, d.w.z. collectieve zorg i.p.v. individueel recht;
b. huidige systematiek i.p.v. dienstjarenbeginsel (variant I uit het rapport van de commissie emeritaatsregeling
generale synode 2001).
Verder heeft de synode 2001 aangegeven dat ten aanzien van bepaalde door de commissie emeritaatsregeling
aangedragen punten nadere voorstellen worden verwacht. Het gaat dan om:
c. onderzoek naar relatie van late roepingen en pensioenopbouw (rapport ad 3 generale synode 2001).
d. voorstel t.a.v. emeritering van predikanten van ‘buiten’ (rapport ad 4 generale synode 2001).
e. recht op uitkering vervalt na hertrouwen en niet bij andere samenlevingsvormen (rapport ad 5 generale
synode 2001).
f. uitkering weduwe lager dan weduwnaar (rapport ad 6 generale synode 2001).
g. bij scheiding krijgt de ex-vrouw niets (rapport ad 7 generale synode 2001).
h. onderscheid in uitkering bijzondere situaties (losmaking, afzetting, (ged.) arbeidsongeschiktheid?)
(rapport ad 8 generale synode 2001).
i. geen uitkering bij overgang naar ander kerkgenootschap? (rapport ad 9 generale synode 2001)
j. uitkering aan (half)wezen rechtstreeks? (rapport ad 14 generale synode 2001)
Verder kregen deputaten emeritikas d.d. 10 juli 2003 van deputaten financieel een brief met een aantal
vragen over de jaarrekening 2002. Eén van die vragen luidt als volgt:
‘De laatste jaren is het aantal langdurig arbeidsongeschikte predikanten aanzienlijk toegenomen. Wat
is het beleid van uw deputaatschap ten aanzien van de aanvaardbaarheid om een dergelijk risico nog
steeds in eigen beheer te houden?’
In het kader van het doen van voorstellen voor de generale synode 2004 is ook daar aandacht aan besteed.
Als onderdeel 4.3.k. in het hiernavolgende komen wij hierop terug.
4.3. Reactie van deputaten emeritikas
Voor het doen van voorstellen aan de generale synode 2004 geven wij u het volgende in overweging.
De door de generale synode 2001 geformuleerde uitgangspunten ad a. en ad b. gebaseerd op de verzorgingsgedachte
leiden onzerzijds niet tot nader advies. Op de ad c. tot en met ad j. geformuleerde
knelpunten gaan wij onderstaand in.
Ad c. Late roepingen en pensioenopbouw
Door deputaten emeritikas is de generale synode steeds voorgehouden, dat het gesignaleerde knelpunt
hypothetisch is. De generale synode 2001 heeft expliciet uitgesproken, dat die stellingname nader uitge-