ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

217
Deputaten vermelden de namen van ‘hun’ krijgsmachtpredikanten met respect. De broeders hebben de
taak gestalte te geven aan hun opdracht tot getuigenis en dienst en zij doen dat bekwaam, integer en
gelovig.
4. Commissie Militairen Burgers Buitenland
De broeders Evers en Haar vormen binnen het deputaatschap de Commissie Militairen en Burgers Buitenland
(CMBB). Zij moeten contacten onderhouden in de eerste plaats met militairen die vanwege plaatsing
of uitzending tijdelijk werkzaam zijn in het buitenland. Doordat de commissie sinds 1995 ook het
werk van de toenmalige ‘Commissie Militairen Buitenland ‘(CMB) uit Enschede heeft voortgezet, onderhoudt
zij daarnaast ook contacten met burgers die voor kortere of langere tijd in het buitenland verblijven.
De commissie vervult deze taak door het toezenden van lectuur, het toezenden van een kerstattentie in de
vorm van een goed boek, eventueel contact onderhouden met de familie in Nederland en het publiceren
van adressen in kerkelijke bladen, en op de internetsite van ‘het Kerkblad voor het Noorden’, welke ook via
de CGK-site toegankelijk is. Zij probeert op allerlei manieren adressen van hen die in het buitenland verblijven
te achterhalen: zij leest de landelijke kerkbladen daarop door, adverteert in deze bladen, verzoekt
de kerkenraden namen en adressen van militairen en burgers in het buitenland aan haar door te geven en
overlegt met de verwante commissie binnen de Geref. Kerken (vrijgemaakt) de CCGG.
In het jaar 2003 is weer een enquête gehouden onder de militairen en burgers in het buitenland. Uit deze
enquête is gebleken, dat het werk van de CMBB door de uitgezonden broeders en zusters zeer op prijs
wordt gesteld.
Met hulp van het CMBB is een notitie opgesteld ten dienste van de kerkenraden met betrekking tot hun
zorg voor uitgezonden militairen en eventueel hun gezinnen. Ook is besloten om rond 4 en 5 mei een brief
te laten uitgaan naar de kerkenraden waarin voorbede wordt gevraagd voor met name de uitgezonden
militairen en hun familie en, brede, aandacht wordt gevraagd voor allen die zich inzetten om de taak van
de overheid, het bewaren en bewerken van vrede en vrijheid, vorm te geven.
Deputaten zijn dankbaar dat zij op deze manier tot een zegen zijn.
5. Wijziging ten aanzien van bijlage 3
Art. 2 ad f: gestalte te geven aan de blijvende verantwoordelijkheid van de kerken voor die leden, die in het
kader van de militaire dienst gedurende langere tijd in het buitenland verblijven en die leden van de kerken
die om andere redenen tijdelijk in het buitenland verblijven en wel door middel van het onderhouden en/of
doen onderhouden van contact met hen.
Toelichting
Zoals onder paragraaf 4 omschreven onderhouden deputaten sinds 1995 ook contacten met burgers die
voor kortere of langere tijd in het buitenland verblijven. Tot nu toe werd dat steeds in de rapportage aan
de synode vermeld, maar deputaten vinden het wenselijk, dat dat als deel van hun taak in de instructie
omschreven wordt.
6. De samenwerking met het Interkerkelijk Contact In Overheidszaken-Militairen (CIOM)
De geestelijke verzorging bij de krijgsmacht berust op een gedeelde verantwoordelijkheid van enerzijds
de overheid en anderzijds de zogenoemde zendende instanties. De overheid beperkt zich tot het scheppen
van de voorwaarden, waaronder geestelijke verzorging kan plaatsvinden. Dat betekent in de praktijk
het financieren ervan en het verschaffen van de benodigde middelen van logistieke aard.
De zorg voor de inhoud van de geestelijke verzorging en de wijze waarop daaraan in de praktijk inhoud
gegeven wordt, is de verantwoordelijkheid van de kerkgenootschappen en andere genootschappen op
geestelijke grondslag. Deze stellen de geestelijke verzorgers beschikbaar om dienst te doen bij de krijgsmacht.
De verschillende kerkgenootschappen van protestants-christelijke signatuur treden hierbij naar
de overheid toe gezamenlijk op in het CIO-M.
Deputaten worden in dit orgaan vertegenwoordigd door br. A.J. de Jong.
In de vergaderingen van CIO-M krijgt de werving van confessionele geestelijke verzorgers voortdurend
aandacht. Het CIO-M blijft het belangrijk vinden dat sollicitanten opteren voor deze functie bij de krijgsmacht
vanuit een positieve grondhouding: de reden kan niet zijn dat men is uitgekeken op de huidige
werkomgeving, maar dat men ernaar uitziet om juist binnen de krijgsmacht pastoraat uit te oefenen.
Want dat is het kenmerkende van confessionele geestelijk verzorging: zij vertegenwoordigt de goede
Herder. Daarom blijft CIO-M ook vasthouden aan de voorwaarde dat een geestelijk verzorger binnen
de krijgsmacht ruime ervaring moet hebben opgedaan met pastoraat in de gemeente. Al langere tijd
worden, helaas, door de hoofdkrijgsmachtpredikant geen zogenaamde ‘jaarlingen’ meer geworven; het
heeft de voorkeur van de zendende instanties om korte contracten af te sluiten ofwel een contract voor
onbepaalde tijd waarbij defensie een minimumduur van 15 jaar stelt.
Ook het functioneren van de krijgsmachtpredikanten komt op de vergaderingen ter sprake. Meermalen
is geconstateerd dat de werkdruk hoog is, niet in het minst vanwege de vele uitzendingen waarbij dan
ook iedere keer GV-ers worden meegezonden. Van tijd tot tijd meldt br. De Jong dat het CIO-M steeds
weer ervaart dat de politiek, c.q. de staatssecretaris, onverminderd de Dienst Geestelijke Verzorging
waardeert; dat blijkt onder andere uit het feit dat ondanks bezuinigingen bij defensie het aantal formatieplaatsen
voor de geestelijke verzorging gehandhaafd blijft. Wel moet in verband met de komst van een
hindoe gv-er en een imam de confessionele geestelijke verzorging twee plaatsen inleveren.
In december 2001 werd drs. G.L. Born, mede vanwege zijn lange staat van dienst als krijgsmachtpredikant,
onder andere op het militair vormingscentrum Huis te Beukbergen te Huis ter Heide, en later als
hoofdkrijgsmachtpredikant, gevraagd om als voorzitter van een ambtelijke commissie onderzoek te doen
naar de aansturing en bedrijfsvoering van voornoemd vormingscentrum. Nadat de commissie haar ad-