ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

216
Deputaten verwijzen naar deze rapportage omdat die brugfunctie van blijvende betekenis is en zij menen
te kunnen stellen dat die ook steeds belangrijker wordt. De samenleving verruwt en verhardt hoe langer
hoe meer. De inhoud van het christelijk geloof is voor steeds meer mensen onbekend – in december 2003
werd een onderzoek gepubliceerd waarvan de uitkomst onder andere was dat drie op de tien Nederlanders
niet weet op welk heilsfeit de viering van kerstfeest teruggaat. Er wordt over gediscussieerd of en
zo ja welke aandacht in de komende Europese grondwet gegeven moet worden aan de joods-christelijke
wortels van Europa. Daarnaast is er een terugkeer naar het oude heidendom, want de mens is onverbeterlijk
religieus en waar niet in God geloofd wordt doen de goden hun intrede. Tegelijk klinkt er een roep
om het handhaven en weer invoeren van waarden en normen en vinden velen dat het ‘zo niet langer kan’.
Mochten beide bewegingen zich doorzetten, het marginaliseren van het christelijk geloof en de roep
om hernieuwde aandacht voor normen en waarden, dan klemt de vraag welke normen en waarden dat
dan zijn en uit welke bron ze voortkomen. Is er sprake van werkelijk herstel als de inkeer die misschien
merkbaar is in de samenleving gevolg is van het gegeven dat de wal nu eenmaal het schip keert? De
vraag stellen is haar beantwoorden. Vanuit de Schrift weten we dat werkelijke veranderingen alleen tot
stand komen wanneer het hoogmoedige hart dankzij Jezus Christus door de Geest buigt voor God. Dat
is kerkelijke taal en juist, hoewel zij niet de enigen zijn, predikanten werkzaam in de categoriale zielszorg
zetten zich ervoor in deze notie in hun omgeving in verstaanbare taal en herkenbaar gedrag uit te dragen;
ook zij en misschien vooral zij laten omgekeerd aan de kerk weten hoe juist het Evangelie antwoord geeft
in de nood van onze samenleving, Gods wereld. Iemand heeft eens gezegd: De kerk is de enige vrijwilligersorganisatie
die bestaat ter wille van haar niet-leden. Mede door de categoriale zielszorg geeft de
kerk gehoor aan de opdracht van haar Here om de volken tot zijn discipelen te maken.
Om deze redenen hebben deputaten aan het college van hoogleraren aan de TUA opnieuw gevraagd
aandacht te geven aan de categoriale zielszorg in het algemeen en het krijgsmachtpastoraat in het bijzonder.
In zijn brief van 19 mei 2003 deelt het college mee dat zij denken dat gastcolleges, vanwege de
geringe belangstelling van de studenten, weinig zullen uitrichten, maar dat het college zoekt naar andere
mogelijkheden om de categoriale zielszorg onder de aandacht van studenten te brengen.
Deputaten sluiten deze paragraaf af met dezelfde wens als de vorige keer, namelijk ‘dat de kerken het
belang van het categoriale pastoraat blijven inzien, ten behoeve van de missionaire taak van de kerk in de
samenleving en ten behoeve van haar zelf.’
3. Krijgsmachtpredikanten
Ds. M. Dijkstra werkte ook in de afgelopen drie jaar in Neustadt a/d Weinstrasse. Zijn functioneren als
krijgsmachtpredikant is in zoverre afwijkend van wat het predikantschap in de krijgsmacht in het algemeen
inhoudt dat bij hem de nadruk ligt op het voorganger-zijn van de gemeente aldaar. Toch heeft ook
hij, met name in het afgelopen jaar, ervaren dat de politiek het uitzenden van Nederlandse militairen op
vredesmissie belangrijk vindt: tweemaal bezocht hij ‘zijn’ militairen in Afghanistan die in het kader van
ISAF IV waren uitgezonden, eenmaal in oktober en tijdens de kerstdagen. Verder merkt hij dat meer dan
voorheen bezuinigingen en een krimpende organisatie enorme impact hebben op het personeel van de
luchtmacht.
Ds. A.G. van der Heijden is als geestelijk verzorger werkzaam bij de Koninklijke Marechaussee op Schiphol.
Hij doet dit nu drie jaar en in die drie jaar zijn de werkzaamheden langzamerhand fors toegenomen
– ook een teken dat de geestelijke verzorging binnen de krijgsmacht een belangrijke plaats inneemt. Om
een indruk van zijn werk te geven citeren deputaten uit zijn jaarverslag 2003: ‘Naast de dagelijkse bezigheden
van bezoeken aan en persoonlijke gesprekken met allerlei mensen, zijn er in 2003 een aantal bijzondere
projecten geweest: het opstellen van een gedragscode voor en door de Arrestanten Passanten
Wacht, deelname aan een aantal uitzettingsvluchten van Bureau Uitzettingen en Verwijderingen / Immigratie
en Naturalisatie Dienst, en meewerken aan integriteitsdagen die gehouden worden met dienstploegen
van de vier Brigades Vreemdelingenzaken.’ Per 1 februari 2005 hoopt ds. Van der Heijden met leeftijdsontslag
te gaan.
Dr. A.W. Velema bekleedt weer op een heel andere manier zijn functie als geestelijk verzorger binnen de
krijgsmacht: nadat hij een aantal jaren met name werkzaam was op Vormingscentrum ‘Huis te Beukbergen’
werd hij per 22 november 2001 Hoofd Legerpredikanten. Zijn werk bestaat nu vooral in het aansturen
en coachen van zijn collega’s van de Koninklijke Landmacht; hij onderhandelt over overplaatsingen en
uitzendingen, en is lid van het Bestuurscollege Protestantse Geestelijke Verzorging waar onder andere
het beleid ten aanzien van de GV besproken wordt. Hoofd Legerpredikanten is een intensieve, veel vragende
functie, maar ds. Velema verricht, evenals de beide andere krijgsmachtpredikanten, zijn werk met
vreugde.
Zoals in de instructie (bijlage 3 art. 2b) opgedragen, ontmoeten deputaten de krijgsmachtpredikanten
eenmaal per jaar. In die ontmoeting wordt de ene keer met hen gezamenlijk, de andere keer met hen
persoonlijk gesproken aan de hand van het schriftelijke jaarverslag dat zij aan het begin van ieder jaar
indienen. Zij stellen dat op aan de hand van aandachtspunten die deputaten hen aanreiken. Daarnaast
brengen deputaten ook eenmaal per jaar een ‘huisbezoek’, bij voorkeur gecombineerd met een bezoek
op de werkvloer.
Voorheen belegden deputaten van tijd tot tijd een conferentie met de krijgsmachtpredikanten waar ruimte
was om met elkaar dieper door te spreken over een bepaald onderwerp en elkaar beter te leren kennen.
In de afgelopen periode is ook een soortgelijke conferentie belegd, maar nu in samenwerking met de
deputaatschappen van de Geref. Kerk (vrijgem) en de Ned. Geref. Kerken: op 28 februari en 1 maart
confereerden de krijgsmachtpredikanten en de deputaten van de drie kerken rond het thema ‘Ethiek en
geweld’, ingeleid door de heer E. van Middelkoop, lid van de Eerste Kamer voor de ChristenUnie, die prof.
dr. G.C. den Hertog verving omdat deze door ziekte verhinderd was. Het was een zinvolle, opbouwende
conferentie, waarop later in dit verslag ook nog teruggekomen wordt.