ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

212
3.2.2. Bijzondere omstandigheden
Intensieve contacten zijn er met mensen die in problemen zitten, zoals de bemanning van zogenaamde
kettingschepen. Dat zijn schepen die niet weg mogen. Ze liggen heel lang in de haven. Pastorale gesprekken
worden gevoerd met de kapitein, de officieren en de overige bemanningsleden.
Waar nodig wordt ook diaconale hulp geboden, waarbij te denken valt aan: medicijnen halen, een zeeman
naar een specialist brengen, geld voorschieten, geld wisselen, brieven posten, e-mailtjes uit verre landen
uitprinten en overhandigen, informatie verstrekken, groente en fruit brengen op kettingschepen als
het nodig is. Verder: winterkleding brengen naar zeelieden die niet gekleed zijn op de natheid en koude
hier in de lage landen. Zeelieden uit tropische landen bibberen hier van de kou. Als ze maanden lang op
een kettingschip moeten blijven en geen geld hebben om truien en jassen te kopen, zijn ze heel blij met
diaconale hulp.
Het komt voor dat een kapitein of rederij beslist geen medische zorg wil betalen voor zijn mensen. Indien
nodig kan een beroep gedaan worden op diverse daarvoor beschikbare fondsen.
Zo heeft aan de Moerdijk lange tijd de zeesleper ‘Amolese’ gelegen. Via ds. Van der Ham zijn de Nigerianen
aan boord in contact gekomen met de Christelijke Gereformeerde Kerk te Klundert. Zeer trouw waren
ze iedere zondag present in de kerk, zelfs bij leesdiensten. Vervolgens lag de ‘Amolese’ aan de ketting in
het Calandkanaal en de 22 bemanningsleden kregen toen zelfs geen toestemming van hun scheepsleiding
om naar de kerk te gaan.
Op zaterdagavond om zes uur hield ds. Van der Ham aan boord een meditatie. Het gebed des Heeren en
de apostolische geloofsbelijdenis zijn in achtereenvolgende overdenkingen in het Engels behandeld.
3.2.3. Verbetering van de faciliteiten voor zeevarenden aan de Moerdijk
Aan de Moerdijk deed zich de schrijnende situatie voor, dat er een groot aantal zeeschepen kwam terwijl
er geen faciliteiten voor zeevarenden waren.
Elf kerken uit Moerdijk, Klundert en Zevenbergen willen gezamenlijk meer gaan betekenen voor de varenden.
Na twee goed bezochte vergaderingen is er een commissie gevormd van vijf mensen die ook het
werk van ds. Van der Ham wil steunen. Concreet worden genoemd: het verzorgen van kerstpakketten en
het samenstellen van een folder voor de zeeman die de Moerdijk aandoet en het vermenigvuldigen van
meditaties in diverse talen. Inmiddels is ook een bezoek gebracht aan de directeur van het havenschap.
Hij heeft een warm hart voor de zeevarenden en is betrokken bij de kerk. Men zoekt naar een locatie om
faciliteiten op te zetten. Vanwege gebrek aan financiële middelen (sterk verminderde subsidies) zal het
niet meevallen iets te vinden.
3.2.4. Lectuur voor zeevarenden
Zeevarenden hebben over het algemeen behoorlijke belangstelling voor lectuur. Ook christelijke lectuur
wordt zeker op prijs gesteld. Verschillende zeelieden tonen belangstelling voor Bijbelstudiemateriaal. Dat
is aanwezig in een aantal talen. Zij zijn er dankbaar voor en onderzoeken Gods Woord op deze wijze. Het
is fijn er met hen over te kunnen spreken.
Meditaties zijn er in veel talen. Ze worden zelfs opgehangen op het prikbord aan boord van schepen.
Zowel mondeling als schriftelijk komen er positieve reacties.
Regelmatig vraagt een zeeman om een Bijbel. Sommige Oekraïners, Russen, Indiërs, Birmezen, Cubanen
en Filipijnen zijn blij met een complete Bijbel. De Gereformeerde Bijbel Stichting (GBS) schenkt Bijbels
in diverse talen.
West Europese zeevarenden vragen in het algemeen niet naar een Bijbel. Toch vinden ook met hen soms
diepgaande gesprekken plaats.
3.2.5. Diensten voor Zeevarenden
Elke zondag werd in het Zeemanshuis aan de Willemskade in Rotterdam een internationale kerkdienst
gehouden, afwisselend van een rooms-katholieke en van een protestantse interkerkelijke signatuur. De
koopvaardijpredikanten gingen, ondersteund door vrijwilligers, de havens langs om varenden voor deze
diensten uit te nodigen.
De diensten van protestantse signatuur worden er weer gehouden sinds voorjaar 2003, zodat ook ds. Van
der Ham weer van tijd tot tijd aan de Willemskade voor kan gaan.
Het wordt de laatste jaren voor de zeelieden steeds moeilijker de diensten in het Zeemanshuis te Rotterdam
te bezoeken. Rotterdam kent een drukke haven waar de ligtijden bijzonder kort zijn. Sommige
schepen die op de zaterdag bezocht worden, varen nog voor de zondag of op de zondag weg. Het komt
regelmatig voor dat zeelieden op zondag hard moeten werken of niet naar de kerk kunnen c.q. mogen.
Met name de grote zeeschepen liggen steeds verder van Rotterdam-Centrum verwijderd. Voorts heeft
het feit dat de winkels in Rotterdam iedere zondag open zijn een negatieve invloed op het aantal bezoekers
van de diensten. Zeelieden gaan zelf boodschappen doen.
3.2.6. Overige werkzaamheden
Nederlandse zeelieden varen tegenwoordig 6 weken en zijn 6 weken vrij (voorheen waren ze na 12 weken
varen 6 weken vrij). Er zijn ook Nederlanders die 10 weken varen en 10 weken vrij zijn. Indonesiërs en
Filippijnen varen 9 maanden en zijn 3 à 4 maanden vrij. Het komt dikwijls voor dat zeevarenden uit arme
landen een heel jaar van huis zijn.
Vier keer per jaar wordt een pastorale brief, een zogenaamde contactbrief, geschreven aan ongeveer
zevenhonderd Nederlandse zeevarenden. Eén van de vier keer door ds. Van der Ham.
Gunstige reacties op deze pastorale brieven zijn ontvangen. Deze brief wordt ook vertaald in het Engels
en Spaans.
Voor het Kerstfeest wordt door ds. Van der Ham een meditatie ingesproken op een CD die in het kader
van ‘Kerstfeest op Zee’ geschonken wordt aan een groot aantal zeelieden op Nederlandse schepen.
Ds. Van der Ham gaat ook voor in de Koopvaardijherdenkingsdiensten die jaarlijks in november te Rotterdam,
Amsterdam en Groningen worden belegd.