ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

190
curatorium nam t.a.v. admissiale studenten. Er mag gesproken worden van een constructieve samenwerking,
waar nodig.
5.4.3. Redactie van ‘De Wekker’
De generale synode 2001 nam kennis van de vragen die gerezen waren t.a.v. onderlinge relatie tussen
beide deputaatschappen. Zij gaf het curatorium opdracht:
– ‘In contact te treden met de redactie van ‘De Wekker’ inzake de naleving van de instructie voor de
commissie van redactie en eventueel gewenste aanpassing daarvan.’
Er werd een gezamenlijke commissie benoemd, die voorstellen deed aan de beide deputaatschappen.
Uit het rapport van deze commissie bleek dat de tekst van de instructie van de redactie van ‘De Wekker’
(bijlage 15 K.O.) is vastgesteld, na een daartoe strekkend voorstel van het curatorium, door de generale
synode van 1953. Zij is sindsdien nimmer gewijzigd. In die tijd verscheen De Wekker nog ‘ten voordele
van’ de toenmalige hogeschool. Dat wierp zijn vruchten af: in 1950 kon de redactie melden dat in de afgelopen
drie jaar er telkenjare een bedrag van ƒ 16.000,– in de kas van de Hogeschool was gestort (Acta
1950 blz. 149). Ter vergelijking: de generaal-synodale commissie stelde in dat jaar voor om de honorering
van de hoogleraren van ƒ 6.000,– te brengen op ƒ 6.500,– (Acta 1950 blz. 141). De honoraria van de (op
dat moment) drie hoogleraren konden dus voor het grootste gedeelte uit de opbrengsten van het blad
worden betaald. Daarnaast waren er nog andere aangename verrassingen: in de Acta van 1950 is te
lezen dat de hoofdredacteur, prof. J.J. van der Schuit, ‘onder diepe stilte’ een bedrag van ƒ 10.000,– ter
beschikking stelt ten behoeve van de meerdere vergoeding van de hoofdredacteur en zijn eventuele
opvolger. Daarnaast wordt een bedrag van ƒ 18.000,– geschonken, bestemd voor het emeriteringsfonds
voor hoogleraren (Acta 1950 art. 66).
Gaandeweg is de inhoud van het ‘…ten voordele van…’ aan versobering onderhevig geweest, totdat het
een papieren letter wordt (1977). De consequentie daarvan wordt zichtbaar op vrijdag 26 juni 1998: dan
is deze zin plotseling, zonder vooraankondiging, verdwenen. Blijkbaar zijn de kerken stilzwijgend tot de
overtuiging gekomen dat het gaandeweg onvermijdelijk was de financiële band tussen ‘De Wekker’ en de
Universiteit als geëindigd te beschouwen. Tot een voorstel voor aanpassing van de instructie heeft dit
echter niet geleid, hetgeen onjuist moet worden geacht.
Dat de commissie van redactie haar werk verrichtte onder ‘toezicht’ van het curatorium, had in de jaren
’50 van de vorige eeuw ongetwijfeld ook een inhoudelijke reden: ‘Apeldoorn’ was beeldbepalend voor de
Chr. Geref. Kerken. Van daaruit werd door de hoogleraren leiding gegeven aan het kerkelijk leven. En zij
konden dit o.a. doen via artikelen in ‘De Wekker’, waarin zij van hun inzichten blijk konden geven. Ook de
positie van de hoogleraren op generale synoden in dit tijd mag als sprekend voorbeeld van hun leidinggevende
taak worden aangeduid.
Toch betekende de formulering van de instructie niet dat het curatorium een sterk stempel op de werkzaamheden
en het beleid van de redactie zette, althans, dat is niet te ontdekken. Het is opvallend dat
het curatorium in zijn rapportage, als het om ‘De Wekker’ gaat, zich beperkt tot korte mededelingen. De
redactie komt, zoals in haar instructie staat, zelf met een rapport dat op de synode wordt besproken. Het
enige punt waaruit inmenging van het curatorium blijkt, is de benoeming van redactieleden(tot en met
1971). In 1974 vindt de omslag plaats; de redactie doet zelfstandig voorstellen inzake haar bemanning.
De synode aanvaardt de gang van zaken stilzwijgend. Daarna is het beleid van de redactie nog wel eens
ter sprake geweest op vergaderingen van het curatorium, maar ook dat is gaandeweg tot het verleden
gaan behoren.
De conclusie kan zijn dat het curatorium en de redactie, en in hun voetspoor de kerken als geheel, vertegenwoordigd
in de generale synode, steeds verder zijn weggegroeid van dat, wat een halve eeuw geleden
is bepaald: een blad dat wordt uitgegeven ten voordele van de kerken, waarop het curatorium toezicht
houdt. Daarnaast is er sprake van een onevenwichtigheid in de verhouding tussen beide deputaatschappen.
Het is één van tweeën: óf het curatorium neemt zijn toezichthoudende functie opnieuw waar – maar
dan dient het rapport aan de generale synode van de redactie ten principale een onderdeel te zijn van het
rapport van het curatorium, dat daar dan ook verantwoordelijkheid voor draagt en dan dienen voorstellen
tot benoeming van redactieleden weer door het curatorium gedaan te worden – óf de instructie wordt zodanig
aangepast dat duidelijk wordt dat er sprake is van twee gelijkwaardige deputaatschappen, die door
de generale synode worden benoemd en die beide rechtstreeks aan deze rapporteren. Op dit moment is
er officieel sprake van een tussenvorm, die gelukkig nooit geleid heeft tot ernstige problemen, maar die
daartoe wel kán leiden en die in elk geval leidt tot dubbel werk.
Naar mening van beide deputaatschappen heeft de gang der (kerkelijke) dingen in de loop der jaren reeds
in een bepaalde richting gewezen: meer en meer is er afstand gekomen, zowel inhoudelijk als financieel,
tussen het curatorium c.q. de Universiteit, en de redactie van ‘De Wekker’. Daarom stellen zij de synode
voor de art. 2, 3, 6 en 7 van de instructie van de redactie te laten vervallen c.q. aan te passen, zodat de
nieuwe tekst daarvan aldus luidt:
Art. 1. Het weekblad ‘De Wekker’, orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland, is
eigendom van de kerken.
Art. 2. De commissie van redactie bestaat uit zoveel leden als de generale synode bepaalt. De synode
wijst een hoofdredacteur en een waarnemend hoofdredacteur aan.
De hoofdredacteur bepaalt in overleg met de commissie van redactie de inhoud van het blad.
Art. 3. De commissie van redactie is bevoegd zich te doen bijstaan door adviseurs.
Art. 4. Op elke generale synode wordt een rapport ingediend over de afgelopen periode. Daarin legt de
commissie van redactie verantwoording af van haar beleid en eventueel daarmee verband houdende
beslissingen, zoals die voor het belang van het blad worden geëist.
6. Voorstellen
Het curatorium stelt de synode voor:
1. een secretaris en secundus-secretaris te benoemen;