ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

331
De andere twee klachten betroffen een confl ict tussen een klager en een kerkenraad en waren gericht
tegen besluiten van de kerkenraad in zijn geheel. Tegen deze besluiten kan beroep worden ingesteld bij
de classis.
Werkwijze van de commissie
Indien de commissie van mening is dat een klacht ontvankelijk is, wordt besloten welke leden deel zullen
nemen aan het persoonlijk horen van betrokkenen ter zitting. In beginsel zijn dit de voorzitter of de plaatsvervangend
voorzitter, de secretaris of de plaatsvervangend secretaris en een lid.
Om de objectiviteit zoveel mogelijk te waarborgen nemen leden, uit de regio van de particuliere synode(s)
waaruit klager en aangeklaagde afkomstig zijn, geen deel aan het horen ter zitting en aan de besluitvorming
over de al dan niet gegrondheid van de klacht. Klager en aangeklaagde ontvangen de door de ander
overgelegde stukken en worden geïnformeerd over de werkwijze van de commissie en de mogelijkheid
een vertrouwenspersoon in te schakelen.
Ze ontvangen vervolgens een uitnodiging om ter zitting gehoord te worden. Dit gebeurt in eerste instantie
na elkaar en daarna indien nodig en mogelijk ook in elkaars aanwezigheid.
Van de zitting wordt een schriftelijk verslag gemaakt, bestemd voor partijen en de commissie.
Plaats van hoorzitting
Voor de plaats van het horen wordt gezocht naar een neutrale omgeving om te voorkomen dat in grotere
kring bekend wordt dat een klacht behandeld wordt.
Wel of niet gegrond
Klager moet zelf bewijs leveren voor het door hem aangevoerde grensoverschrijdend gedrag door aangeklaagde.
Dit kan ook door middel van getuigen.
Aangeklaagde zal indien klager meer informatie aandraagt dan alleen het eigen verhaal niet kunnen volstaan
met een ontkenning, maar aannemelijk moeten maken, dat hij ten onrechte beschuldigd wordt. Ook
het zonder meer niet verschijnen betekent in dat geval niet dat de klacht daarom niet gegrond verklaard
zou kunnen worden.
Een impasse doet zich voor indien er alleen een aanklacht van klager is en een ontkenning van aangeklaagde.
De klacht zal dan ongegrond verklaard moeten worden hoewel het mogelijk is dat klager terecht
klaagt.
Afhandeling klacht
Op grond van de overgelegde stukken en het verslag van de zitting doet de commissie zo spoedig mogelijk,
doch uiterlijk zes weken na de laatste hoorzitting, uitspraak over de gegrondheid van de klacht.
Dit vraagt een uitvoerig overleg. Gezien de gevoeligheid van de materie voor alle betrokkenen moet een
zorgvuldige afweging gemaakt worden bij het nemen en het formuleren van het besluit en in geval van
gegrond verklaring ook van de adviezen aan de kerkenraad. De adviezen dienen zoveel mogelijk aan te
sluiten bij de kerkorde.
Natraject
De adviezen aan de kerkenraad zijn niet vrijblijvend en de beslissing van de kerkenraad is aan een termijn
gebonden (vier weken).
Het komt voor dat een reactie uitblijft. De commissie houdt dat zelf in de gaten, maar wordt om die reden
soms ook weer benaderd door klager, hetgeen extra bemoeienis oplevert.
Het komt ook voor dat een kerkenraad alvorens tot een beslissing te komen, in een gesprek met de commissie,
toelichting wil hebben op het commissiebesluit en de daaraan verbonden adviezen. Gezien de
hiervoor genoemde termijn legt dat ook een druk op de commissie.
Aandachtspunten:
1. Alleen indien sprake is van een kerkelijke gezagsrelatie kan bij de commissie geklaagd worden. Dus
bijvoorbeeld niet in geval van incest of in geval van een ongewenste relatie tussen twee gemeenteleden.
2. In de praktijk blijkt het voor te komen dat een kerkenraad zelf erg diep op een klacht ingaat voordat
deze bij de commissie neergelegd wordt (bijv. door klager). Dit kan tot gevolg hebben dat een klacht
uit het zicht raakt, bijvoorbeeld wanneer de aangeklaagde na een bekentenis daar later op terug komt
en de kerkenraad dan niet weet hoe hij daar mee om moet gaan. Het instellen van de klachtencommissie
was juist bedoeld om te voorkomen dat klachten niet tot hun recht zouden komen.
3. Na het uitbrengen van een advies aan de betrokken kerkenraad wordt soms erg lang gewacht voordat
tot actie overgegaan wordt. Dit maakt de zaak gecompliceerder doordat degene die geklaagd heeft
en wiens klacht door de commissie (gedeeltelijk) gegrond verklaard werd, alsnog elders verhaal gaat
zoeken (bijv. bij de politie of andere instellingen).Voor de commissie kan dit betekenen dat er ook in dit
geval na de advisering toch nog bemoeienis (nodig) is in de vorm van overleg met de kerkenraad.
4. Een kerkenraad moet zich bij de besluitvorming realiseren dat grensoverschrijdend gedrag vanuit een
gezagspositie, indien vastgesteld, altijd zal leiden tot gegrond verklaring van de klacht, ongeacht de
rol die klager daarbij heeft gehad (bijvoorbeeld uitlokkend of passief). De opstelling van klager zal wel
verschil kunnen maken voor de begeleiding van klager.
5. Een bijzonder probleem doet zich voor indien er behalve een gezagspositie tevens sprake is van een
werkgeversrelatie.De kerkenraad moet zich dan realiseren dat via de klachtencommissie wellicht nog
sprake kan zijn van herstel van de relatie inclusief de werkverhouding, terwijl het entameren van een
ontslagprocedure zal leiden tot verharding van de standpunten en ontkenning van de klacht. Bij de
afweging welk spoor gevolgd zal worden is van belang hoe ernstig het misbruik ingeschat moet worden.
6. Het (tijdig) voorleggen van een klacht aan de commissie is van belang voor een objectieve besluitvorming
en kan ernstige onrust (mede door partijvorming) in de gemeente voorkomen.
III Contacten met andere instellingen
a. Overleg met SMPR (SoW) op 25 juni 2002, uitwisseling klachtenprocedures. Onderwerpen: wie moet
bewijs leveren; verschoningsrecht; contactpersonen (eigen taak in procedure Geref. synodaal). Het