ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

321
We menen dus dat zowel vanuit bijbelse en gereformeerde principes als vanuit de praktijk een rechtmatige
roep klinkt om in missionaire situaties de voorganger van een zendingsgemeente niet alleen toestemming
te geven voor het voorgaan in de dienst van het Woord, maar ook voor het bedienen van de
sacramenten.
7.3. Orde in de kerk
Het pleidooi van Paulus om alle dingen met orde te laten geschieden (1 Kor. 14 : 40) mogen we ook betrekken
op zendingsgemeenten en de aanstelling van ‘evangelisten’.
7.3.1. Wildgroei vermijden
Er is alle reden om te voorkomen, dat mensen ‘een eigen project’ beginnen, zich evangelist of voorganger
noemen en op eigen houtje te werk gaan. De studie naar de positie van de evangelist heeft het een en
ander aangereikt, dat ons hiertegen kan beschermen:
a. Aanstelling: kerkelijk
Het aanstellen van evangelisten was in de bijbelse tijd een zaak van de apostelen of de gemeente.
Mensen als Filippus, Timotheüs en Titus waren door de gemeente of haar leiders geroepen. Het is
goed als naast de kerkenraad ook de classis toezicht houdt op de aanstelling van voorgangers in
zendingsgemeenten.
b. Bekwaamheden: zorgvuldig onderzoek
De bijbel noemt diverse bekwaamheden voor de evangelist. Het vol zijn van geloof en van de Heilige
Geest hoort daarbij, maar ook de bekwaamheid om anderen te onderwijzen. De gemeente zal dus
zorgvuldig na gaan of de door haar beoogde ‘evangelist’ werkelijk de benodigde gaven bezit en laat
zich hierin bijstaan door de classis. De theoretische kennis moet worden onderzocht, maar ook de
motivatie, de bezieling en de praktische vaardigheden.
c. Opleiding: adequaat
Gelet op de grote verantwoordelijkheid, die het werk in de zendingsgemeente met zich meebrengt,
mag van de ‘evangelist’ verwacht worden dat hij een behoorlijke opleiding genoten heeft. Behalve
theologisch gevormd dient hij ook persoonlijk en praktisch competent te zijn.
d. Functioneren: met een kerkenraad
De ‘evangelist’ in een zendingsgemeente dient te allen tijde zijn werk te verrichten onder toezicht van
een kerkenraad. Als ambtsdrager is hij ook zelf lid van de kerkenraad.
7.3.2. Aanpassing van de regels
Nieuwe situaties vragen om nieuwe regels of om aanpassing van de bestaande regels. Het lijkt erop, dat
ten aanzien van de kerkelijke positie en de bevoegdheid van de ‘evangelist’ volstaan kan worden met
aanpassing van de bestaande regels. Er zijn verschillende mogelijkheden.
7.3.2.1. Aanpassing van artikel 3 K.O.
Overwogen kan worden om art. 3. K.O. enigszins uit te breiden, zodat de ‘evangelist’ een ouderling wordt
die van de classis bevoegdheid ontvangt om een stichtelijk woord te spreken en de sacramenten te bedienen.
Bezwaren tegen deze optie zijn:
• art. 3 K.O. handelt uitdrukkelijk over hen die niet als dienaar des Woords mogen optreden. Het is niet
logisch daar dan ruimte te scheppen om iemand in bepaalde situaties wel de bevoegdheden van de
dienaren des Woords te geven.
• art. 3 K.O. is ontworpen voor mensen, die af en toe ergens mogen voorgaan. Het is niet logisch dit
artikel te gebruiken voor een functie, die een redelijk permanent karakter heeft.
• art. 3 K.O. noemt de nood der kerken als mogelijke reden om iemand een stichtelijk woord te laten
spreken. Bij zendingsgemeenten gaat het om een missionaire situatie, niet om de nood van de kerken
in de zin van gebrek aan predikanten.
7.3.2.2. Aanpassing van artikel 8 K.O.
Aansluiting bij art. 8 K.O. maakt van de ‘evangelist’ een predikant. Bezwaren tegen deze optie zijn:
• art. 8 K.O. is specifi ek gericht op de singuliere gaven van personen, die geen academische opleiding
hebben gevolgd; personen die wel een academische opleiding hebben gevolgd worden daarmee uitgesloten.
• art. 8 K.O. leidt tot het predikantschap met al zijn rechten en plichten. Dat is voor een voorganger in een
zendingsgemeente niet noodzakelijk en misschien zelfs belastend.
7.3.2.3. Aanpassing van artikel 4 K.O.
Goede mogelijkheden biedt een aanpassing van art. 4 K.O., dat spreekt over de toelating tot het ambt van
dienaar des Woords. In 1 Tim. 5 : 17 spreekt Paulus over oudsten, die goede leiding geven. Zij komen in
aanmerking voor dubbel eerbewijs. Met name denkt Paulus aan hen, ‘die zich belasten met prediking en
onderricht’. Ook de ‘evangelist’ geeft leiding aan het ontstaan en de opbouw van een zendingsgemeente
en ook hij belast zich met prediking en onderricht. Zoals de door Paulus bedoelde oudsten komt ook de
‘evangelist’ daarom in aanmerking voor het ontvangen van dubbel eerbewijs, een honorarium. Daarin ligt
voldoende reden om de ‘evangelist’ te zien als een dienaar des Woords. De aanpassing van art. 4 K.O.
met het oog hierop kan bestaan in het toevoegen van een nieuw lid 6.
Een bezwaar tegen deze optie zou kunnen zijn, dat er twee soorten dienaren des Woords komen, die
rechtspositioneel niet volledig gelijk zijn (zie 7.3.4.). Dit bezwaar kan gemakkelijk ondervangen worden
door de dienaren des Woords in een zendingsgemeente in het spraakgebruik niet aan te duiden als dominee
of predikant, maar met een andere naam.
7.3.3. De evangelist als dienaar des Woords
Wat zijn de consequenties van het verlenen van de status van dienaar des Woords aan de evangelist in
zendingsgemeenten?