ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

317
3. In dit kader zij er met nadruk op gewezen dat de evangelist in zijn dienstwerk een gave is die mede tot
doel heeft om in de gemeente de eenheid des Geestes te bewaren (vs. 3).
In Ef. 4 maakt Paulus op deze wijze zichtbaar wat Christus bij zijn verhoging nodig geacht heeft voor het
bestaan en voortbestaan van zijn gemeente op aarde. Het zijn juist deze ‘ambten’ die onmisbaar blijken
om de kerk op aarde als het ene lichaam van Christus te laten functioneren. De mensen die naar de hun
gegeven gaven in deze ‘ambten’ mogen dienen, zijn door Christus gegeven met de bedoeling om de
overige gelovigen aan te moedigen èn ze te voorzien van wat zij nodig hebben om zich in de dienst van
Christus in te laten zetten naar de gaven die zij gekregen hebben (vss. 7 en 16).
In het kader van dit rapport voert het te ver om uitvoerig stil te staan bij elk van de genoemde taken die
Christus onmisbaar acht om de heiligen in zijn gemeente op aarde van het nodige voor hun dienst te
voorzien.
Het blijft hier bij een korte aanduiding waarmee elke taak zich laat karakteriseren. Daarbij wordt er van
uitgegaan dat er sprake is van een principiële volgorde in de opsomming.
1. Apostelen en profeten zorgen voor de fundering onder de gemeente (Ef. 2 : 20). Hun getuigenis is de
basis van elke gemeente van Christus waar ook in de wereld. Het staat aan de basis van alle zendingswerk,
ook daar waar gewone gelovigen het evangelie doorgeven in hun omgeving.
2. Het werk van herders en leraars, dat als laatste genoemd wordt, laat zich omschrijven als vasthouden
bij wat door de apostelen en profeten overgedragen is en de heiligen daar meer en meer uit leren te
leven. Zij dragen er in hun wijze van leidinggeven zorg voor dat de gemeente op het gegeven fundament
als gemeente van Christus blijft functioneren. Hun bediening is in de gemeente een blijvende
bediening.
3. De evangelist staat tussen hen beiden in. Dat laat zich het beste verklaren, wanneer het bijzondere van
zijn taak vooral te zien is als het opbouwen van een gemeente in wording op basis van het apostolisch
en profetisch getuigenis. Deze gemeente bestaat aanvankelijk uit jonge gelovigen met zo mogelijk elk
hun eigen culturele achtergrond. Het doel van zijn taak is dan, dat deze heiligen vanuit het evangelie
toegerust worden om als zelfstandige gemeente van Christus te gaan functioneren. Daarvoor is het
nodig om hen, nadat ze tot geloof gekomen zijn, verder in te wijden in het heil en in het dienen van
Christus. De evangelist is dan te zien als opbouwwerker in een door zendingswerk nog maar pas
ontstane kerk. Wanneer de gemeente zelfstandig kan voortbestaan onder leiding van de herders en
leraars, kan hij zijn werk elders voortzetten.
De vier genoemde ‘ambten’ vinden daarin hun eenheid dat de arbeid van ieder afzonderlijk te karakteriseren
valt als dienst van het Woord.
De bevestiging van de voorlopige invulling van de functie van evangelist moet komen van de concrete
gegevens die de bijbel ons aanreikt over de werkzaamheden die de evangelist verricht. We zijn daarvoor
hoofdzakelijk aangewezen op wat over Timotheüs en Filippus als evangelisten wordt gezegd.
6.2.2. Timotheüs – 2 Tim. 4 : 5
Aan het einde van zijn tweede brief aan Timotheüs spoort Paulus hem aan om het werk van een evangelist
te doen. Gezien het nabije einde van Paulus’ leven en diens verzoek om spoedig tot hem te komen, lijkt
Paulus hiermee aan te geven dat dit het werk is dat hij nu doet en voortaan moet blijven doen.
De ontwikkeling van Timotheüs
Aanvankelijk neemt Paulus hem mee als helper (Hand. 16 : 1-3). Op dat moment draagt Timotheüs nog
geen bijzondere verantwoordelijkheid. Dit blijkt onmiskenbaar uit het feit dat Paulus en Silas in Filippi wel
gevangen genomen worden, maar Timotheüs niet. In Hand. 19 : 22 wordt Timotheüs een dienstknecht
(diakoon) van Paulus genoemd. We lezen hier ook dat Paulus hem samen met Erastus voor de eerste
keer vooruit zendt. Blijkbaar (1 Thess. 3 : 2) om de gemeente daar te versterken en te vermanen inzake
het geloof. Paulus begint hem te gebruiken voor missionair nazorgwerk. In Korinthe moet Timotheüs
Paulus vertegenwoordigen. Het gezag van de nog jonge Timotheüs kan zich hier nog niet doorzetten. Dat
gebeurt pas wanneer Titus komt. In de tweede brief aan de Korinthiërs (1 :19) laat Paulus weten dat hij
samen met Timotheüs en Silvanus Christus onder hen verkondigd heeft. Na verloop van tijd is Timotheüs
dus steeds meer bij het verkondigende werk betrokken geraakt.
De eerste brief aan Timotheüs sluit aan bij de opdracht die Paulus aan Timotheüs gegeven heeft om nog
in Efeze te blijven. Mogelijk dat de situatie op de achtergrond van de tweede brief hetzelfde is; er wordt
ook wel gedacht aan een bredere opdracht. Timotheüs zou van Paulus een leidinggevende taak gekregen
hebben ten aanzien van meerdere gemeenten tegelijk (vgl. Titus op Kreta). Als het gaat om de beschrijving
van de inhoudelijke kant van zijn werk, dan maakt dit geen wezenlijk verschil. De taak die Paulus hem
opgedragen heeft, is om de gemeente van Efeze te bewaren bij de apostolische leer die hen gebracht is
(1 Tim. 1 : 3; 6 : 20). Deze leer is duidelijk in gevaar ten gevolge van dwaalgeesten die met andere leringen
de gemeente binnendringen. De taak van Timotheüs bestaat uit voorlezen, vermanen en leren (1 Tim. 4 :
13). Hij moet het woord der waarheid getrouw brengen en zo wat Paulus hem toevertrouwde op zijn beurt
weer toevertrouwen aan betrouwbare mensen (2 Tim. 2 : 1-15), die daarna de zorg voor de gemeente
zelfstandig moeten kunnen dragen.
Daarmee is het werk van de evangelist zoals Timotheüs dat in Efeze (en mogelijk elders) te vervullen had
in zijn kern helder geworden: hij staat in de dienst van de verkondiging op zo’n wijze dat hij mensen verder
onderwijs geeft in het apostolische getuigenis èn dat hij mensen zo vertrouwd maakt met deze waarheid
van God dat zij in de toekomst de gemeente daarbij kunnen bewaren door zelf te onderrichten (2 Tim.
2 : 2). De evangelist in de nieuwtestamentische gemeente zoals we hem in Timotheüs tegenkomen is
geen van stad tot stad verder reizende missionair, maar iemand die een langere periode in een nog jonge
gemeente verblijft. Hij houdt zich bezig met een in het gedrang geraakte apostolische gemeente op te
bouwen in de waarheid van het evangelie met de bedoeling haar tot een ‘zelfstandig’ bestaan te leiden
(1 Tim. 3:15). Het werk van de evangelist heeft een sterk lerend en uitbouwend aspect, maar wel in de
missionaire situatie van een nog betrekkelijk kort bestaande gemeente.