ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

313
4.6. Conclusie
We hebben te maken met zendingsgemeenten in steeds nieuwe en verschillende situaties en fasen. In
een houding van blijdschap, geloof en goedheid mogen we deze gemeenten tegemoet treden, Gods werk
in hen herkennend. Als kerk beogen we de zendingsgemeente een volwaardige en zelfstandige plaats
te geven in ons midden. We beseffen dat ook een zendingsgemeente inhoudelijk echt christelijk-gereformeerd
dient te zijn en zien daar op toe. Tegelijk accepteren we dat ze vanwege haar aard ook ànders
christelijk-gereformeerd is. We hebben oog voor het verschil tussen normatieve en niet-normatieve kwesties
en verdisconteren dit in de regelgeving. Daarna mag van zendingsgemeenten verwacht worden zich
aan eenmaal vastgestelde kerkelijke regelgeving te houden en zich voor de classis te verantwoorden.
4.7. Opdracht
In de komende hoofdstukken beschrijven we op welke wijze er sprake is van een ‘anders’ christelijk-gereformeerd
zijn van zendingsgemeenten. Als we uitgaan van eenheid in het noodzakelijke, welke verscheidenheid
is dan toelaatbaar?
Nu al moet gezegd worden, dat het moeilijk is om volledig te zijn. We worden immers steeds weer voor
nieuwe vragen gesteld. De vragen van de (nabije) toekomst zijn nu nog niet in antwoorden en regels te
vangen. Ook dit rapport heeft dus iets voorlopigs. Daarom zoeken we onze kracht in de beperking en
willen we de volgende aandachtsvelden bekijken:
• zendingsgemeente en kerk;
• zendingsgemeente en evangelist.
Hoofdstuk 5: Zendingsgemeenten en kerk
Volgens bijlage 16 art. 2 KO is het evangelisatiewerk een activiteit van de plaatselijke gemeente. Dat betekent
dat vooral de relatie van de zendingsgemeente tot die gemeente zal moeten worden gedefi nieerd.
Op bepaalde momenten kent de kerkorde ook aan de classis (art. 38 KO sub 3) en aan deputaten evangelisatie
(bijlage 16 art. 4 KO) enige verantwoordelijkheid toe. Dus moet ook de relatie van de zendingsgemeente
tot de classis en deputaten evangelisatie beschreven worden. Tenslotte is er aandacht nodig voor
de vraag of alle bepalingen van de kerkorde zondermeer toepasbaar zijn in de zendingsgemeente.
5.1. Zendingsgemeente in relatie tot de plaatselijke gemeente
De relatie van groepen nieuwe gelovigen met de plaatselijke gemeente kan op verschillende manieren
vorm krijgen.
5.1.1. Geïntegreerd in plaatselijke gemeente
Nieuwe gelovigen komen in kring- of cursusbijeenkomsten bij elkaar (bijv. de Alphacursus). Op de zondag
komen ze samen in de reguliere diensten van de gemeente. Gaandeweg nemen de nieuwe gelovigen de
gewoonten van de kerkleden over en andersom passen ook zij die vanouds kerklid zijn zich aan bij de
nieuwe gelovigen. Een wederzijds proces van geven en nemen zorgt ervoor dat de gemeente gastvrij,
open en laagdrempelig wordt en dat nieuwe gelovigen iets leren waarderen van orde, stijl en tradities. Op
die manier ontstaat er geen nieuwe zendingsgemeente, maar verandert de traditionele kerk in een open
missionaire gemeente met aantrekkingskracht.
Dit lijkt op het eerste gezicht de meest verkieslijke optie. Tegelijk moet de vraag gesteld worden of het een
haalbare optie is. De grote meerderheid van serieuze belangstellenden ervaart de stap naar onze vorm
van kerk-zijn als enorm groot en de meeste kerken slagen er niet in om van binnenuit zodanig te veranderen,
dat ze dichterbij de mens van vandaag komen te staan. Het mag en moet ons ideaal blijven om de
eigen gemeenten toegankelijker te maken voor buitenstaanders, maar we moeten realistisch constateren
dat daar nog veel tijd voor nodig zal zijn. Meer tijd dan die we hebben als we denken aan de missionaire
initiatieven, die op dit moment vragen om het treffen van noodzakelijke regelingen.
Voor deze gang van zaken zijn overigens geen kerkordelijke aanpassingen nodig.
5.1.2. Eigen onderdeel binnen plaatselijke gemeente
Een missionair team belegt met de groep nieuwe gelovigen onder verantwoordelijkheid van de kerkenraad
van de ‘moedergemeente’ eigen diensten en verricht missionair werk. Speciaal daartoe aangewezen
ambtsdragers functioneren bij het leiding geven aan deze groep. De groep kan zich ontwikkelen tot een
soort ‘deelgemeente’, een min of meer zelfstandige eenheid binnen het grote geheel van de plaatselijke
gemeente.
Omdat de overkoepelende kerkenraad de verantwoordelijkheid over het geheel blijft dragen, zijn ook voor
deze structuur geen kerkordelijke aanpassingen nodig.
5.1.3. Wijkgemeente
Als de nieuwe groep te weinig overeenkomsten heeft met de ‘moedergemeente’ of als er sprake is van
geografi sche of culturele afstand tot de ‘moedergemeente’, komt de optie van wijkgemeente in beeld.
Zodra er in de nieuw ontstane groep voldoende ambtsdragers te vinden zijn, wordt een eigen wijkkerkenraad
geïnstitueerd, die samen met de wijkkerkenraad van de ‘moedergemeente’ vertegenwoordigd is in
een Kerkenraad Algemene Zaken. Deze constructie kan vallen onder bijlage 52 bij art. 37 K.O. We moeten
hierbij opmerken dat bijlage 52 oorspronkelijk niet gemaakt is met het oog op zendingsgemeenten, maar
met het oog op splitsing van groeiende gemeenten in de steden.
De sterke punten van deze constructie zijn tegelijk ook haar knelpunten:
a) ‘Moedergemeente’ en zendingsgemeente zijn volledig gelijkwaardige delen van de ene gemeente
met een eigen min of meer zelfstandig functionerende wijkkerkenraad. Dat geeft enerzijds ruimte aan
beide delen, maar anderzijds is er soms ook een enorm verschil in omvang, kennis of beschikbaarheid
van middelen.
b) Middels de KAZ leven beide wijkgemeenten goed met elkaar mee, maar het legt op beide ook een
druk om niet alleen over eigen besognes, maar ook over die van de andere wijkgemeente na te den-