ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

312
soms weloverwogen een andere weg. De dochter is echt familielid, maar ook een beetje anders. Geen
kloon, maar een kind.
In het integratieproces van zendingsgemeenten zijn de woorden ‘echt’ en ‘anders’ van groot belang. Een
zendingsgemeente binnen ons kerkverband is echt christelijk-gereformeerd en tegelijk anders christelijkgereformeerd.
Het echt gereformeerde karakter van een zendingsgemeente blijkt uit het staan op de grondslag van
Schrift en belijdenis en de relatie met het kerkverband in de geest van de gereformeerde kerkorde. De
zendingsgemeente kent en neemt haar verantwoordelijkheden ten aanzien van de kerk. Ze wil ook met de
ervaringen die ze opdoet andere gemeenten dienen.
In dit verband is het belangrijk om in het oog te houden, dat de essentie van het gereformeerde denken
niet bestaat in bepaalde uiterlijke regels of als regel geaccepteerde gedragspatronen, maar in de diepe
inhoud van het evangelie. Dit echt gereformeerde denken moet in de zendingsgemeente ook beleden
en onderwezen worden. Daarbij gaat het om de elementen die de Nederlandse Geloofsbelijdenis ons
noemt:
a) Een zuivere, eerlijke prediking, die de Bijbel volledig als Woord van God aanvaardt en als richtlijn
voor het leven hanteert. Een boodschap van zonde en genade, wedergeboorte en bekering. Een
boodschap van verzoening door het bloed van Christus, van bevrijding uit banden van slavernij door
de enige Redder: Jezus Christus. Een boodschap van heiliging en radicale levensvernieuwing. De
boodschap die ook in de belijdenisgeschriften verwoord is: allen zonder onderscheid de belofte van
het Evangelie prediken, met bevel van geloof en bekering (DL 2,5).
b) Een regelmatige en bijbelse bediening van de sacramenten. Bij de doop krijgen in de zendingsgemeente
zowel volwassendoop als kinderdoop een plaats. Als mensen op latere leeftijd tot geloof komen,
ontvangen zij als volwassene na belijdenis de doop. Kinderen uit de gezinnen van de gelovigen
worden op grond van het verbond als kind gedoopt.
c) Een handhaven van de kerkelijke tucht naar de regel van Matth. 18. Mensen die openlijk in zonde
leven, worden vermaand om daarmee te breken. Bij hardnekkige weigering na vele liefdevolle vermaningen,
worden uiteindelijk stappen van tucht genomen, zoals de kerkorde die vermeldt op basis van
de Schrift, in een uiterste poging de zondaar te behouden.
Dat ethiek en kerkelijke tucht in de missionaire situatie lastige onderwerpen zijn, beseffen we terdege.
Zie hiervoor het boek van S. Paas. Dat neemt niet weg dat we ook in zendingsgemeenten met tucht ernst
moeten maken. De brieven van Paulus getuigen daar duidelijk van!
In een zendingsgemeente komen niet alleen deze breed gereformeerde noties aan de orde, maar ook
noties en accenten die binnen onze Christelijke Gereformeerde Kerken van belang zijn. Daarvan noemen
we bijvoorbeeld het bevindelijke denken, de nadruk op de noodzaak van een levende, persoonlijke relatie
met God. Deze dingen worden juist in een zendingsgemeente sterk benadrukt, omdat de relatie met
God de hartslag van het christendom is. Zonder bevinding is er geen gezond functionerend geestelijk
leven. Zonder geloof, geloofservaring en geloofsoefening oefent de kerk geen aantrekkingskracht uit.
Dat juist deze prediking het hart bepaalt van onze identiteit is door prof. dr. J.W. Maris benadrukt in zijn
artikelen over de Christelijke Gereformeerde Kerken in de toekomst. Hij haalt daarin de discussie op de
generale synode van 2001 weer aan, die gevoerd is naar aanleiding van het rapport van de deputaten
voor kerkelijke eenheid en zegt: ‘Het goddelijk karakter van de kerk bracht tot het onderscheid tussen
een normatieve en niet-normatieve kerkelijke identiteit. Er zijn dingen die te herleiden zijn tot Gods Woord
en de gehoorzaamheid daaraan. Van andere dingen kan dat niet gezegd worden. Wat mee moet naar de
toekomst kan alleen van de eerste categorie gelden!’
Deze lijn sluit naadloos aan bij wat we ten aanzien van zendingsgemeenten willen benadrukken. Het echt
gereformeerde karakter schuilt vooral in de prediking. Dr. Maris toont overtuigend aan vanuit Schrift,
belijdenis en kerkhistorie, dat de prediking de meest essentiële en identiteitsbepalende factor is voor het
gemeente zijn. Met normen, die direct op de Schrift zijn terug te voeren, zal in de zendingsgemeente niet
gemarchandeerd mogen worden. Ten aanzien van de niet-normatieve zaken die in ons kerkzijn common
sense geworden zijn, mogen we elkaar vrijmoedig een stukje ruimte geven.
Het door de synode gemaakte onderscheid tussen normatieve en niet-normatieve zaken, heeft al oude
papieren. We denken bijvoorbeeld aan het bekende adagium van Herman Witsius:
‘Eenheid in het noodzakelijke
Vrijheid in het niet noodzakelijke
In beide de wijsheid en de liefde
In alles een onergerlijk geweten tot de dag des Heeren
In de verhouding tussen Jeruzalem en Antiochië vinden we hiervan een prachtig bijbels equivalent. We
lezen in Hand. 11 hoe Barnabas als afgevaardigde van de moedergemeente Jeruzalem de nieuwe zendingsgemeente
Antiochië komt bezoeken. Hij is een goed man, vol van de Heilige Geest en vol van geloof.
Het verblijdt hem dat hij het genadewerk van God in de mensen herkent. En hij vermaant de zendingsgemeente
om vooral met een hartelijk voornemen bij de Heere te blijven.
In deze Barnabashouding dienen we zendingsgemeenten tegemoet te treden: met blijdschap, vol van
geloof en goedheid, hen liefdevol vermanend bij de Heere te blijven.
Bij dat laatste hoort dan ook een bepaalde ordening van het kerkelijk leven. Die mogen we van de zendingsgemeenten
vragen. Maar die hoeft niet noodzakelijk een kopie te zijn van onze eigen gewoonten
en regelingen.