ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

306
Dit is nu echt een heilzame stilte! De kerk beheerst Gods zending niet. De Heilige Geest leidt dit werk en
Hij zal de kerk voortdurend verrassen en haar dwingen stil te houden en te luisteren.
Als ons geloof in genade alleen iets voorstelt, betekent dat een uiterst bescheiden benadering van nieuwe
gemeenten, waarbij we er altijd op gespitst zijn om onze dankbaarheid aan God uit te spreken. Hier past
geen kritische afstandelijkheid. Sterker nog, zo’n houding zou tot ons eigen onheil kunnen zijn. Petrus
spreekt hier van ‘God op de proef stellen’ door oneigenlijke voorwaarden te stellen. Wat wij zullen moeten
afwijzen, is elke poging om een proces van toetreding te reduceren tot gelijkschakeling aan onze cultuur
en gewoonten. Wij zullen zo’n proces niet moeten willen beheersen, maar dienend en dankbaar optreden.
En steeds zullen wij terug moeten naar de kernvraag: werkt God hier? Zijn er vruchten van de Geest te
zien? Is er sprake van geloof? Bouwt God zijn koninkrijk?
3.4. Integratie
De Bijbel leert ons niet alleen iets over het concept van zendingsgemeente, maar ook over het integratieproces.
In het boek Handelingen vinden we een aantal richtlijnen m.b.t. integratie.
3.4.1. Integratievoorbeeld
Het integratieproces in Hand. 11 en 15 toont de diepe relatie tussen Antiochië en Jeruzalem. We herleiden
daaruit de volgende kenmerken:
• Het meeleven met elkaars noden: Antiochië steunde Jeruzalem in de tijd van honger materieel.
• De bezoeken die ze bij elkaar afl egden: er was een goed contact en men wist wat er bij de ander
speelde. De profeten Judas en Silas uit Jeruzalem functioneerden probleemloos in Antiochië en Silas
bleef daar (Hand. 15 : 32). En ook Barnabas verruilde Jeruzalem voor Antiochië.
• Het herkennen van Gods werk in elkaar: Barnabas verheugde zich toen hij de vruchten van genade
waarnam in die nieuwe zendingsgemeente.
• Het accepteren van geestelijk gezag: Antiochië aanvaardde de raad van Barnabas en later ook de instructie
van de vergadering van Jeruzalem.
• Het oog hebben voor verschillen in situatie en het accepteren van daaruit voortvloeiende ruimte in regelgeving:
terwijl in Jeruzalem ook christenen nog besneden werden, achtte men dat voor de heidenen
niet meer essentieel. Dat verschil in benadering werd geaccepteerd binnen de eerste gemeenten.
Een zegenrijke integratie van zendingsgemeenten zal vooral door deze aspecten gekenmerkt worden.
Hieronder zullen we proberen die bijbelse principes naar onze tijd en situatie te vertalen.
3.4.2. Gemeenschap
Het is van groot belang dat zendingsgemeenten en al langer bestaande gemeenten onderling een goed
contact hebben. Ze moeten met elkaar meeleven, niet alleen door formele vormen als kerkvisitatie, maar
ook door spontaan bezoek en andere ontmoetingsmomenten. De zendingsgemeenten zullen zo open
mogelijk over hun functioneren moeten communiceren en publiceren, zodat mensen in andere gemeenten
daar in mee kunnen leven. Het vertellen van wat God doet is daarbij belangrijker dan het breed uitmeten
van materiële zaken (Hand.14 : 27).
De gemeenschap krijgt ook gestalte in de deelname aan meerdere vergaderingen en andere gezamenlijke
ontmoetingsmomenten.
In het bijzonder kan de gemeenschap geoefend worden als een gemeente een aparte vriendschapsband
aangaat met een zendingsgemeente. Deze jumelages zijn niet alleen materieel en fi nancieel gekleurd,
maar ook nadrukkelijk bedoeld voor het onderling delen van geestelijke zegeningen.
Als de zendingsgemeente een deel- of een wijkgemeente is van de moedergemeente, is er ook veel
gemeenschap doordat leden uit de moedergemeente participeren in het opstarten van de zendingsgemeente.
3.4.3. Steun
Het materiële en fi nanciële aspect is ook van belang bij integratie. In het Nieuwe Testament zien we herhaaldelijk
dat de zendingsgemeenten hun moedergemeente bijstaan (Hand. 11 : 29; 2 Kor. 8 en 9), maar
Paulus legt er nadruk op dat het ook omgekeerd kan. In 2 Kor. 8 :14 schrijft hij dat het er alleen van af
hangt waar op een bepaald moment respectievelijk de overvloed en het gebrek zijn. Een rijke gemeente
kan een armlastige zendingsgemeente steunen, maar een rijke zendingsgemeente kan ook een verarmde
traditionele kerk bijstaan.
In onze situatie zal de eerste situatie het vaakste voorkomen. We zien het als een taak van de moedergemeenten
en van rijke bestaande kerken om zendingsgemeenten van de benodigde middelen te voorzien.
Dat kan via jumelages en collectes, maar ook landelijk via steun van deputaatschappen.
3.4.4. Differentiatie
De integratie van zendingsgemeenten in ons kerkverband zal voldoende recht moeten doen aan de forse
verschillen die er zijn tussen de cultuur van onze huidige gemeenten en die van zendingsgemeenten. Net
zoals de eerste gemeenten zullen we onderlinge verschillen in kerkelijke praktijk moeten accepteren in
liefde. Dat houdt in dat we op het vlak van kerkelijke regelgeving niet voor elke gemeente exact dezelfde
eisen kunnen laten gelden.
3.4.5. Gezag en regelgeving
Antiochië accepteerde het geestelijk gezag van Barnabas en hield zich aan de instructies van de vergadering
uit Jeruzalem. Integratie houdt dus ook in het erkennen van geestelijk gezag. Zendingsgemeenten
die binnen ons kerkverband functioneren staan in de ontstaans- en groeifase principieel onder het gezag
van de kerkenraad van de moedergemeente. De werkers in de zendingsgemeente staan ook onder verantwoordelijkheid
van die kerkenraad. De zendingsgemeenten leggen ook (indien nodig via de moedergemeente)
aan de classis verantwoording af. Zo wordt er voor gezorgd dat de zendingsgemeente niet een
werkplaats voor hobbyisten wordt, waar ieder met de beste bedoelingen maar doet wat goed is in zijn of
haar ogen. De God van de bijbel wil dat alle dingen met orde geschieden (1 Kor. 14). Op de kerkordelijke
positie van de zendingsgemeente komen we in hoofdstuk 5 nog terug. Daarbij mogen we niet in strijd
komen met artikel 85 van de kerkorde, dat geen kerk over een andere kerk zal heersen.