ACTA 2004 blz. 173-347.pdf - Kerkrecht

279
7.3. Positie evangelist
De generale synode van 2001 droeg deputaten op om in samenwerking met een nieuwtestamenticus en
een kenner van het kerkrecht de positie en bevoegdheden van de evangelist te bestuderen. De uitvoering
van het eerste deel van deze opdracht is door J. Nutma ter hand genomen, onder begeleiding van dr. T.M.
Hofman. De studie werd meegelezen en beoordeeld door drs. H. Korving en drs. W.P. de Groot.
Aangezien de uitkomsten van dit onderzoek bepalend waren voor de nadere uitwerking van de positie van
de evangelist in de zendingsgemeenten, hebben deputaten besloten om het integraal op te nemen in het
rapport ‘gelijkschakelen of inschakelen’ dat over de zendingsgemeenten handelt. In dat rapport zijn ook
de kerkrechtelijke aspecten nader uitgewerkt. Bij de studie is eerst gekeken naar wat in eerdere rapporten
op de generale synode gezegd is over de positie en de bevoegdheden van de evangelist in het nieuwe
testament. Daaruit wordt duidelijk dat er in onze kerken al langer verlegenheid is wanneer het gaat om ‘de
evangelist’ en zijn bevoegdheden.
Vervolgens heeft de studie zich gericht op die passages waar in het nieuwe testament de evangelist ter
sprake komt. Ook is gekeken naar indirecte gegevens waar de werkzaamheden van een evangelist te
sprake komen. De vroege kerkgeschiedenis reikt maar weinig informatie aan over de evangelist. Wel zijn
er twee belangrijke opmerkingen over de evangelist gemaakt door Eusebius. Voor de volledige studie
verwijzen we u naar hoofdstuk 6 in het rapport ‘Gelijkschakelen of inschakelen?’ (bijlage III).
Hieronder volgen in zeer beknopte vorm de belangrijkste conclusies van de uitgevoerde studieopdracht
naar de positie en de bevoegdheden van de evangelist in het nieuwe testament:
1. de evangelist in het nieuwe testament is voluit dienaar van Gods Woord;
2. hij verricht geestelijk opbouwwerk in een door zendingswerk ontstane gemeente;
3. gezien zijn opdracht en uitgaand van de eenheid van Woord en sacrament is het ondenkbaar dat de
evangelist geen bevoegdheid zou hebben om de sacramenten te bedienen in de gemeente waaraan
hij verbonden was;
4. de bevoegdheden van de evangelist waren groot. Zijn werk bestond uit het toerusten en aanstellen
van oudsten opdat er bekwame leiding zou zijn die de gemeente bij Gods Woord kon bewaren.
7.4. Positie ‘zendingsgemeenten’
De generale synode van 2001 gaf aan deputaten de opdracht om in samenwerking met deputaten voor
de buitenlandse zending:
a. te formuleren wat ‘zendingsgemeenten’ zijn;
b. zich te bezinnen op:
1. de relatie tussen ‘zendingsgemeenten’ en kerken binnen ons kerkverband;
2. de weg waarlangs en kaders waarin het kan komen tot integratie van ‘zendingsgemeenten’ in ons
kerkverband;
3. de vraag wie de eerste verantwoordelijkheid dient te dragen voor de begeleiding van en zorg voor
de ‘zendingsgemeenten’ en de daarin werkzame zendingswerkers/evangelisten;
c. de kerkrechtelijke positie van zendingsgemeenten te defi niëren;
d. regelingen voor ‘zendingsgemeenten’ in Nederland te ontwerpen in de geest van de kerkorde;
e. na de studie in besluit 4 genoemd, de defi nitie en positie te formuleren van de zendingswerker/evangelist
in de ‘zendingsgemeente’, alsmede de vereiste opleiding voor deze werker, in samenwerking
met het curatorium van de TUA;
f. hierover aan de volgende synode te rapporteren.
Om aan deze opdracht te voldoen benoemden deputaten een commissie bestaande uit de brs. A. Dingemanse
en ds. A.P. van Langevelde. Op de achtergrond dachten dr. S. Paas en drs. H. van Eeken mee.
Deputaten voor de buitenlandse zending benoemden de di. A. Hilbers, H. Last en drs. J. van Mulligen in
de commissie.
De commissie is uitgegaan van de uitspraak van de generale synode, dat Nederland zendingsland is
geworden. Ze heeft getracht aan de opdracht van de synode te voldoen door na te gaan wat de Heilige
Schrift – het boek Handelingen in het bijzonder – zegt over het functioneren van de christelijke gemeente
in een zendingssituatie. In het boek Handelingen wordt heilsgeschiedenis geschreven. Hoewel dus het
functioneren van de gemeenten daar en toen niet zondermeer als model mag dienen voor het functioneren
van gemeenten hier en nu, zijn er wel verrassende analogieën en parallellen aanwijsbaar. Behalve
in de Heilige Schrift heeft de commissie in de oecumenische en reformatorische belijdenisgeschriften
gezocht naar waardevolle antwoorden uit het verleden op hedendaagse vragen.
De commissie zag zich geplaatst voor een omvangrijke opdracht. Met de uitvoering daarvan is veel tijd
gemoeid. In verband hiermee heeft de commissie geen kans meer gezien om over de vereiste opleiding
van de zendingswerker/evangelist te spreken met het curatorium van de TUA. Deputaten bieden hiervoor
hun verontschuldigingen aan.
De commissie heeft verslag gedaan in haar rapport ‘Gelijkschakelen of inschakelen?’ Dit rapport is als
bijlage III toegevoegd. Op grond van dit rapport zijn de volgende samenvattende conclusies en voorstellen
te formuleren:
ad a. Een zendingsgemeente is een gemeente die ontstaan is uit recente missionaire arbeid en die
zichzelf in afhankelijkheid van de Heilige Geest ook weer toewijdt aan missionaire arbeid.
ad b1. Zendingsgemeenten hebben recht op een volwaardige plaats temidden van de kerken binnen ons
kerkverband. Ze zijn inhoudelijk écht christelijk-gereformeerd, maar kunnen vanwege hun specifi
eke oorsprong en gerichtheid ook ánders christelijk-gereformeerd zijn.
ad b2. Integratie van zendingsgemeenten in ons kerkverband is niet een kwestie van gelijkschakelen of
inschakelen, maar van gelijkschakelen en inschakelen. Gevestigde gemeenten hebben zendingsgemeenten
veel te bieden, maar ook het omgekeerde is waar. Gelijkschakeling leidt ertoe, dat
‘oude’ en ‘nieuwe’ gemeenten het werk van God in elkaar herkennen. Inschakeling leidt ertoe, dat
door middel van ‘nieuwe’ gemeenten het Woord weer klinkt op plaatsen, die voor ‘oude’ gemeenten
veelal niet bereikbaar zijn.