PlanMER Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx tussen N11 en A12

PlanMER
Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx
tussen N11 en A12
Ontwerprapport
Definitief
Vlaamse Overheid
Agentschap Wegen en Verkeer
Afdeling Wegen en Verkeer Antwerpen
Grontmij Vlaanderen
Mechelen, november 2011
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 1 van 239

Verantwoording
Titel : PlanMER
Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx tussen N11 en A12
Subtitel : Ontwerprapport - concept
Projectnummer : 250504
Referentienummer : 250504-Ontwerprapport
Revisie : 1
Datum : november 2011
Auteur(s) : MER-deskundigen
E-mail adres : Xenia.Goessens@grontmij.be
Gecontroleerd door : Rik Houthaeve
Paraaf gecontroleerd :
Goedgekeurd door : Peter Vanhoegaerden
Paraaf goedgekeurd :
Contact : Stationsstraat 51
B-2800 Mechelen
T +32 15 45 13 00
F +32 15 45 13 10
mechelen@grontmij.be
www.grontmij.be
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 2 van 239

Inhoudsopgave
Lijst met afkortingen ............................................................................................ 7
1 Voorwoord .......................................................................................... 8
1.1 Milieueffectrapportage: algemeen ..................................................... 8
1.2 Kort overzicht van de mer- procedure ............................................... 8
2 Algemene inlichtingen ...................................................................... 10
2.1 Beknopte omschrijving van het plan ............................................... 10
2.2 Toetsing m.e.r.-plicht ....................................................................... 10
2.3 Passende beoordeling en watertoets .............................................. 10
2.4 Gegevens initiatiefnemer ................................................................ 10
2.5 Verder besluitvormingsproces ......................................................... 10
3 Situering van het plan....................................................................... 13
3.1 Doelstelling, reikwijdte en detailleringgraad .................................... 13
3.1.1 Doelstelling van het plan ................................................................. 13
3.1.2 Reikwijdte en detailleringgraad van het voorgenomen gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan ................................................................. 13
3.2 Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen ..................... 14
3.2.1 Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV) .................................... 14
3.2.1.1 Lijninfrastructuur .............................................................................. 14
3.2.1.2 Haven Antwerpen ............................................................................ 14
3.2.2 Planningsprocessen in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen ...................................................................................... 15
3.2.2.1 Streefbeeld A12 ............................................................................... 15
3.2.2.2 Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen .................................. 15
3.2.2.3 Afbakening zeehavengebied Antwerpen ......................................... 15
3.2.2.4 Afbakeningsproces buitengebied ..................................................... 15
3.3 Ruimtelijke situering ......................................................................... 15
3.3.1 Ruimtelijke situering ......................................................................... 15
3.3.2 Structuur volgens het gewestplan .................................................... 16
3.4 Juridische en beleidsmatige situering .............................................. 16
3.5 Administratieve voorgeschiedenis ................................................... 16
3.6 Informatie uit bestaande onderzoeken ............................................ 16
4 Beschrijving van het plan: keuze van het tracé .............................. 18
4.1 Stap 1: Tracéstudie .......................................................................... 18
4.1.1 Verkeerskundige doelstellingen ....................................................... 18
4.1.2 Ruimtelijke uitgangspunten .............................................................. 20
4.2 Beschrijving van de weerhouden tracéalternatieven ....................... 21
4.2.1 Nulalternatief .................................................................................... 21
4.2.2 Tracéalternatief 2 (scenario 2) een weg ten noorden van de kern
Stabroek ........................................................................................... 22
4.2.2.1 Basisversie Tracé 2 ......................................................................... 22
4.2.2.2 Varianten Tracé 2 ............................................................................ 22
4.2.3 Tracéalternatief 3a (scenario 3) Waterstraat ................................... 24
4.2.3.1 Basisversie Tracé 3a ....................................................................... 24
4.2.3.2 Variante Tracé 3a ............................................................................ 24
4.2.4 Tracéalternatief 3b (scenario 3) Rode Weg ..................................... 27
4.2.4.1 Basisversie Tracé 3b ....................................................................... 27
4.2.4.2 Varianten Tracé 3b .......................................................................... 27
4.2.5 Bijkomend tracéalternatief naar aanleiding van de richtlijnen ......... 29
4.3 Beschrijving van de varianten betreffende de aansluitingscomplexen
......................................................................................................... 32
4.4 Eisen voor de Nx .............................................................................. 32
4.4.1 Prestatie-eisen voor de Nx .............................................................. 32
4.4.1.1 Ontwerpsnelheid .............................................................................. 33
4.4.1.2 Ontsluiting naar het hoger wegennet ............................................... 33
4.4.1.3 Verzamelfunctie vanuit het lokaal wegennet ................................... 33
4.4.1.4 Route voor uitzonderlijk transport .................................................... 34
4.4.1.5 Erfontsluitingen ................................................................................ 34
4.4.1.6 Landbouwverkeer ............................................................................ 34
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 3 van 239

4.4.1.7 Fietsroutes en fietsverkeer langsheen de NX ................................. 34
4.4.2 Ontwerpeisen voor de Nx ................................................................ 35
4.4.3 Type profiel ...................................................................................... 36
4.5 Bijkomende randvoorwaarden ........................................................ 37
4.6 Onderzochte en niet weerhouden alternatieven ............................. 37
4.6.1 Niet weerhouden scenario .............................................................. 37
4.6.2 Niet weerhouden alternatieven binnen de geschikt bevonden
scenario’s. ....................................................................................... 37
5 Geïntegreerd ontwikkelingsscenario ............................................... 38
5.1 Wegenis en verkeer ........................................................................ 38
5.2 Bedrijventerrein ............................................................................... 39
5.3 Natuur en landschap ....................................................................... 39
5.4 Water ............................................................................................... 41
5.5 Overzicht ......................................................................................... 41
5.6 Opmerking ....................................................................................... 42
6 Afbakening studiegebied .................................................................. 43
6.1 Mobiliteit .......................................................................................... 43
6.2 Geluid en trillingen ........................................................................... 44
6.3 Lucht ................................................................................................ 45
6.4 Bodem ............................................................................................. 46
6.5 Grondwater ...................................................................................... 46
6.6 Oppervlaktewater ............................................................................ 46
6.7 Fauna en flora ................................................................................. 46
6.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................... 47
6.9 Mens ................................................................................................ 47
7 Bespreking referentiesituatie ............................................................ 48
7.1 Mobiliteit .......................................................................................... 48
7.1.1 Situatie ‘2007’– macro schaalniveau ............................................... 48
7.1.1.1 Verkeersintensiteiten op basis van Multimodaal Model .................. 48
7.1.1.2 Verkeersintensiteiten op basis van verkeerstellingen ..................... 49
7.1.1.3 I/C verhouding ................................................................................. 49
7.1.1.4 Herkomst en bestemming op basis van MMA ................................ 50
Voorwoord
7.1.2 Beschrijving referentiesituatie 2007 – meso schaalniveau .............. 52
7.1.3 Beschrijving referentiesituatie 2020 ................................................. 54
7.1.3.1 I/C verhouding .................................................................................. 55
7.1.3.2 Herkomst en bestemming op basis van MMA ................................. 55
7.2 Geluid en trillingen ........................................................................... 57
7.2.1 Methodologie ................................................................................... 57
7.2.2 Imissiemetingen in het kader van dit MER ...................................... 58
7.2.3 Modellering van het wegverkeerslawaai (huidige situatie en 2020) 61
7.2.3.1 Rekenresultaten huidige situatie – bespreking en toetsing ............. 62
7.2.4 Referentiesituatie ............................................................................. 64
7.2.5 Samenvatting huidige / referentie situatie ........................................ 67
7.3 Lucht ................................................................................................ 67
7.3.1 Luchtkwaliteitsdoelstellingen ........................................................... 67
7.3.2 Beschrijving huidige situatie ............................................................ 68
7.3.2.1 Algemene luchtkwaliteit in het studiegebied .................................... 68
7.3.2.2 Beoordeling van de luchtkwaliteit .................................................... 70
7.3.2.3 Luchtkwaliteit langs de wegen ......................................................... 71
7.4 Bodem .............................................................................................. 73
7.5 Grondwater ...................................................................................... 74
7.6 Oppervlaktewater ............................................................................. 76
7.7 Fauna en flora .................................................................................. 79
7.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ............................ 86
7.8.1 Beschrijving huidige situatie op macroniveau .................................. 86
7.8.2 Beschrijving huidige situatie op mesoniveau ................................... 87
7.9 Mens ................................................................................................ 92
7.9.1 Beschrijving huidige situatie op macroschaal .................................. 92
7.9.2 Beschrijving huidige situatie op mesoschaal ................................... 92
7.9.2.1 Beschrijving huidige situatie microniveau ........................................ 98
7.9.2.2 Synthesekaart ................................................................................ 100
8 Effectbespreking: Methodologie ................................................... 101
9 Effectbespreking_Fase 1 Scoping relevante disciplines en
effectgroepen ................................................................................. 102
10 Effectbespreking_Fase 2 Globale afweging nulalternatief – nul+alternatief
en Nx ............................................................................. 105
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 4 van 239

10.1 Mobiliteit ........................................................................................ 105
10.2 Geluid en trillingen ......................................................................... 109
10.3 Lucht .............................................................................................. 110
10.4 Bodem ........................................................................................... 113
10.5 Grondwater .................................................................................... 114
10.6 Oppervlaktewater .......................................................................... 116
10.7 Fauna en flora ............................................................................... 118
10.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ......................... 119
10.9 Mens .............................................................................................. 120
10.10 Synthese fase 2 ............................................................................. 121
11 Effectbespreking en –beoordeling - Fase 3 Globale afweging van
tracés .............................................................................................. 122
11.1 Mobiliteit ........................................................................................ 122
11.1.1 Effectbespreking tracé 2: noordelijke omleiding ........................... 124
11.1.1.1 Situatie 2007 ................................................................................. 124
11.1.1.2 Situatie 2020 ................................................................................. 128
11.1.2 Effectbespreking tracé 3a : Waterstraat ........................................ 129
11.1.2.1 Situatie 2007 ................................................................................. 129
11.1.2.2 Situatie 2020 ................................................................................. 133
11.1.3 Effectbespreking tracé 3b : Rode Weg ......................................... 136
11.1.3.1 Situatie 2007 ................................................................................. 136
11.1.3.2 Situatie 2020 ................................................................................. 139
11.1.4 Milderende maatregelen ............................................................... 142
11.1.5 Besluit ............................................................................................ 143
11.2 Geluid en trillingen ......................................................................... 147
11.2.1 Geluid ............................................................................................ 147
11.2.2 Aspect trillingen ............................................................................. 163
11.2.3 Milderende maatregelen ............................................................... 164
11.2.4 Besluit ............................................................................................ 170
11.3 Lucht .............................................................................................. 172
11.3.1 Afweging ........................................................................................ 172
11.3.2 Effectbespreking ............................................................................ 173
11.3.2.1 Scenario 2: noordelijke omleiding in 2020 .................................... 174
11.3.2.2 Scenario 3a: Waterstraat in 2020 .................................................. 175
11.3.2.3 scenario 3b: KMO zone in 2020 .................................................... 176
11.3.3 Milderende maatregelen ............................................................... 177
Voorwoord
11.3.4 Besluit ............................................................................................ 177
11.4 Oppervlaktewater ........................................................................... 178
11.4.1 Effectbespreking ............................................................................ 178
11.4.2 Milderende maatregelen ................................................................ 180
11.4.3 Besluit ............................................................................................ 180
11.5 Fauna en flora ................................................................................ 181
11.5.1 Effectbespreking ............................................................................ 181
11.5.2 Milderende maatregelen ................................................................ 184
11.5.3 Besluit ............................................................................................ 185
11.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................... 186
11.6.1 Effectbespreking ............................................................................ 186
11.6.2 Milderende maatregelen ................................................................ 188
11.6.3 Besluit ............................................................................................ 189
11.7 Mens .............................................................................................. 190
11.7.1 Effectbespreking ............................................................................ 190
11.7.2 Milderende maatregelen ................................................................ 192
11.7.3 Besluit ............................................................................................ 192
11.8 Synthesetabel ................................................................................ 193
11.9 Beoordeling van de milderende maatregelen ................................ 196
11.10 Synthese fase 3 ............................................................................. 199
12 Effectbespreking en –beoordeling - Fase 4 Detailbeoordeling en
milderende maatregelen ................................................................ 203
12.1 Fauna en flora ................................................................................ 203
12.2 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................... 207
12.3 Mens .............................................................................................. 210
13 Effectbespreking tov ontwikkelingsalternatief ................................ 214
13.1 Bodem ............................................................................................ 214
13.2 Grond- en oppervlaktewater .......................................................... 214
13.3 Fauna en flora ................................................................................ 215
13.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie .......................... 215
13.5 Mens .............................................................................................. 215
14 Leemten in de kennis ..................................................................... 216
14.1 Geluid ............................................................................................. 216
14.2 Bodem en grondwater .................................................................... 216
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 5 van 239

14.3 Oppervlaktewater .......................................................................... 216
14.4 Mens .............................................................................................. 216
15 Monitoring ....................................................................................... 217
16 Synthese en doorvertaling naar het RUP ...................................... 218
16.1 Algemene synthese ....................................................................... 218
16.2 Voorstel concrete ligging Nx ......................................................... 219
16.3 Voorstel locaties monitoring .......................................................... 219
16.4 Vertaling van de milderende maatregelen .................................... 222
17 Kaartenbundel ................................................................................ 224
18 Bijlagen ........................................................................................... 225
18.1 Bijlage 3-1: Juridische en beleidsmatige situering ........................ 226
18.2 Bijlage 7-1.1: Dagverloop intensiteiten N111, kmp 0,9 ................. 235
18.3 Bijlage 7-1.2: Dagverloop intensiteiten complex Laageind ........... 236
18.4 Bijlage 7.2-1: Coördinaten meetpunten geluid .............................. 237
18.5 Bijlage 7-3.1: CAR-gegevens ........................................................ 238
18.6 Bijlage 7-7.1: Passende beoordeling ............................................ 239
Voorwoord
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 6 van 239

Kaartenlijst
Kaart 1: Algemene situering van het plan en de nabije omgeving
Kaart 2: Situering van het plangebied op de luchtfoto
Kaart 3: Situering van het plangebied op de topokaart
Kaart 4: Situering van het plangebied op het gewestplan
Kaart 5a: Wegenstructuur in de ruime omgeving van het plangebied
Kaart 5b: Situering van het plangebied en omgeving
Kaart 6: Situering van de fietsroutes
Kaart 7: Situering van het plangebied op de bodemkaart
Kaart 8: Situering van de waterlopen en de overstromingsgevoelige gebieden
Kaart 9: Situering op de biologische waarderingskaart
Kaart 10: Situering van de speciale beschermingszones
Kaart 11: Beschermde landschappen, stads- en dorpsgezichten en relictenatlas
voor het plangebied en nabije omgeving
Kaart 12: Ruimtelijke situering
Lijst met afkortingen
Voorwoord
BS Belgisch Staatsblad
B.Vl.R. Besluit Vlaamse Regering
DRO Decreet Ruimtelijke Ordening
GRUP Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
kmpt kilometerpunt
LNE Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
MMA2 Multimodaal verkeersmodel Antwerpen versie 2
MMA3.5 Multimodaal verkeersmodel Antwerpen versie 3.5
MER Milieueffectrapport
m.e.r. Milieueffectrapportage
MOW Mobiliteit en Openbare Werken
mpt Meetpunt
OG Omgevingsgeluid
PRS Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
RSV Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen
RUP Ruimtelijk Uitvoeringsplan
RWO Ruimtelijke ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed
SBZ Speciale beschermingszone
VEN Vlaams Ecologisch Netwerk
VHA Vlaamse Hydrografische Atlas
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 7 van 239

1 Voorwoord
1.1 Milieueffectrapportage: algemeen
Het voornemen om een aansluitingsweg te voorzien tussen de N11 te Kapellen/Stabroek
en de A12 wordt in voorliggend planMER afgetoetst aan de impact
op het milieu.
Milieueffectrapportage (kortweg m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure
waarbij, voordat een activiteit of ingreep plaatsvindt, de milieugevolgen
worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd. Via het milieuonderzoek wordt
getracht om de voor het milieu mogelijk negatieve effecten in een vroeg stadium
van de besluitvorming te kennen zodat ze kunnen worden voorkomen, beperkt
of gemilderd. Op die wijze kan het voorliggend project of plan worden
bijgestuurd. Het milieueffectrapport vormt bijgevolg een belangrijk instrument
bij de besluitvorming. Het is een belangrijk hulpmiddel voor de overheid om te
beslissen of een bepaald project of plan zal toegelaten of vergund worden en
onder welke voorwaarden.
Het voornemen tot de aanleg van de aansluitingsweg betreft een plan, waarbij
binnen de planMER een aantal tracéalternatieven worden afgewogen. Doordat
de realisatie van de aansluitingsweg niet verenigbaar is met de huidige bestemmingen
op het gewestplan dient een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan
opgemaakt te worden. Voorliggend planMER fungeert dan ook als voorbereiding
op het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan 1 .
1 In het verleden werd tussen de bevoegde administraties reeds de afspraak gemaakt dat het
uitvoeringsplan opgemaakt zal worden door het Vlaamse Gewest en niet door de Provincie.
Voorwoord
Omdat het planMER wordt opgesteld in functie van het op te maken RUP moet
het duidelijke uitspraken bevatten omtrent de elementen die in het RUP moeten
worden opgenomen, met name een gemotiveerde afweging van de tracéalternatieven
en inrichtingsconcepten en een opgave van milderende maatregelen
met een ruimtelijke weerslag (bv. de exacte situering en het ruimtebeslag
van een geluidsscherm of –berm, de situering van eventuele wachtbekkens
voor de vertraagde afvoer van afstromend hemelwater, …).
1.2 Kort overzicht van de mer- procedure
Een plan dat wordt opgesteld om middels een wetgevingsprocedure (in dit
geval een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan – GRUP) door de Vlaamse
Regering te worden vastgesteld en dat het kader vormt voor de toekenning
van een vergunning voor een project valt binnen het toepassingsgebied van
het plan-m.e.r.-decreet. Doordat het voorgenomen plan eveneens een invloed
kan hebben op vogel- en/of habitatrichtlijngebieden dient daarenboven een
passende beoordeling te worden uitgewerkt waardoor het te beoordelen plan
sowieso van rechtswege plan-m.e.r.-plichtig is.
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december
2002 (het zogenaamde mer/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd)
beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S. 13 februari 2003). Dit decreet is op het
vlak van milieueffectrapportage voor plannen en programma’s gewijzigd (B.S.
20/06/2007) en aangevuld met een uitvoeringsbesluit betreffende milieueffectrapportage
over plannen en programma’s (B.S. 07/11/2007). Deze wijziging
trad in voege vanaf 1 december 2007.
Voor wat betreft planMER’s in het kader van een RUP-procedure voorziet het
nieuwe decreet het zogenaamde integratiespoor. In Art. 4.2.4. van het
plan-m.e.r.-decreet 2 wordt de mogelijkheid voorzien om via een decreet of een
besluit de procedure tot de opmaak van een planMER te integreren in de
opmaakprocedure van een plan of een programma. Voor ruimtelijke uitvoeringsplannen
(RUP’s) is de procedurele integratie van het planMER en het
2 Decreet houdende wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene
bepalingen inzake milieubeleid en van artikel 36ter van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende
het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (BS. 20 juni 2007).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 8 van 239

RUP uitgewerkt in het integratiespoorbesluit voor RUP’s. Het Besluit van de
Vlaamse Regering betreffende het integratiespoor voor de milieueffectrapportage
voor een ruimtelijk uitvoeringsplan werd bekrachtigd op 18 april
2008. (BS 20 mei 2008).
Voorliggend planMER volgt de procedure van het integratiespoor. Volgende
stappen worden hierbij gevolgd:
Nota voor publieke consultatie
In deze nota worden onder meer de voorgenomen activiteit, de aard, de ligging,
doelstellingen en verantwoording van het plan beschreven. Ook wordt
hierin een overzicht gegeven van de juridische en beleidsmatige context en
onderzochte alternatieven, bestaande en beoogde vergunningen en relevante
gegevens uit vorige rapportages en goedgekeurde rapporten. Daarnaast beschrijft
deze nota de specifieke milieuaspecten die onderzocht en beschreven
zullen worden in het MER, inclusief de verdere aanpak voor de bepaling en de
beoordeling van deze aspecten. Na het opstellen van de nota voor publieke
consultatie, dient de initiatiefnemer het dossier in bij de bevoegde overheid,
namelijk de Dienst Mer, afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid, van het
Departement Leefmilieu, Natuur en Energie. Na eventuele aanpassingen
wordt de nota volledig verklaard door de Dienst Mer en kan de nota ter inzage
gelegd worden.
De nota voor publieke consultatie werd volledig verklaard op 25 mei 2009.
Terinzagelegging en richtlijnen
De aankondiging van de terinzagelegging gebeurde door de Dienst Mer via de
websites van de Dienst Mer en de initiatiefnemer van het RUP en via
aangetekend schrijven aan de betrokken gemeenten. Deze aankondiging is
gericht aan de overheden en instanties die worden geraadpleegd volgens de
bepalingen in het Decreet Ruimtelijke Ordening (DRO) in het kader van de
plenaire vergadering over een voorontwerp van RUP en aan de overheden en
instanties waarvan de Dienst Mer het advies nuttig acht. De nota voor publieke
consultatie werd beschikbaar gesteld via de website van de Dienst Mer, via de
website van de het Agentschap Wegen en Verkeer, via de website van het
departement RWO en als afgedrukt exemplaar bij de betrokken. De Dienst
Mer bundelt de zinvolle reacties op de nota voor publieke consultatie en
bespreekt deze op een vergadering waarbij de Dienst Mer en de bevoegde
Voorwoord
overheid aanwezig zijn. Vervolgens neemt de Dienst Mer een beslissing over
de inhoud van het milieueffectrapport, de reikwijdte, het detailleringsniveau, de
inhoudelijke aanpak, de methodologie van de rapportage en over de opstellers
van het milieueffectrapport en vertaalt deze beslissing in de richtlijnen voor de
opmaak van het planMER. De richtlijnen worden uitgevaardigd binnen de twintig
dagen na de vergadering.
De terinzagelegging ging in op 1 juli 2009 tot 8 september 2009. De richtlijnenvergadering
ging door op 9 oktober 2009 en de richtlijnen werden uitgevaardigd
op 16 oktober 2009.
Ontwerprapport
Steunende op de richtlijnen stelt het team van deskundigen het planMER op
onder leiding van een MER-coördinator. Het ontwerprapport wordt vervolgens
ingediend bij de Dienst Mer en wordt besproken op de ontwerptekstbespreking.
Eindrapport
Na aanpassingen van het ontwerprapport wordt het uiteindelijke planMER ter
goedkeuring ingediend bij de Dienst Mer ter goedkeuring. Bij het integratiespoor
zijn er drie opties voorzien voor de goedkeuring van het definitieve
planMER.
- Het definitieve planMER kan enerzijds voor de organisatie van de plenaire
vergadering van het RUP ter goedkeuring voorgelegd worden aan de
Dienst Mer. De Dienst Mer beslist in dit geval binnen de vijftig dagen na
ontvangst over de goed- of afkeuring van het planMER.
- Anderzijds kan het definitieve planMER als onderdeel van de stukken voor
de plenaire vergadering van het RUP samen met de uitnodiging voor de
plenaire vergadering overgemaakt worden aan de Dienst Mer. In dat geval
kan de Dienst Mer over de goed- of afkeuring beslissen op de plenaire
vergadering. Als dat gebeurt, kan de beslissing van de Dienst Mer geïntegreerd
worden in het advies van het departement Leefmilieu, Natuur en
Energie, dat uitgebracht wordt op de plenaire vergadering.
- Als de beslissing over de goedkeuring van het planMER niet gebeurt op de
plenaire vergadering van het RUP, dan moet de Dienst Mer het planMER
ten laatste voor de voorlopige vaststelling van het RUP goedkeuren.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 9 van 239

2 Algemene inlichtingen
2.1 Beknopte omschrijving van het plan
Voor de aanleg van de wegverbinding (Nx) tussen de N11 en de A12 dient een
ruimtelijk uitvoeringsplan te worden opgemaakt. De hierin opgenomen
bestemmingswijzigingen moeten een kader bieden voor het afleveren van een
stedenbouwkundige vergunning in functie van de aanleg van deze nieuwe
aansluitingsweg. Een op te maken ruimtelijk uitvoeringsplan moet voldoen aan
de MER-plicht.
2.2 Toetsing m.e.r.-plicht
Door het voorzien van een aansluitingsweg worden ruimtelijke bestemmingen
gewijzigd en is bijgevolg een Gewestelijke Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP)
noodzakelijk. Volgens het planMER-decreet valt een plan dat wordt opgesteld
om middels een wetgevingsprocedure door de Vlaamse Regering te worden
vastgesteld én dat het kader vormt voor de toekenning van een vergunning
voor een project binnen het toepassingsgebied van het planMER-decreet. Dit
betekent dat het voorziene GRUP binnen het toepassingsgebied van het
decreet valt.
Daarenboven is de opmaak van een passende beoordeling noodzakelijk aangezien
de verschillende tracés in of in de onmiddellijke omgeving van de
speciale beschermingszone (vogelrichtlijngebied) ‘Schorren en polders van de
Benedenschelde’ gelegen zijn. De noodzaak tot de opmaak van een passende
beoordeling impliceert tevens ook dat voorliggend GRUP nogmaals onder het
toepassingsgebied van het planMER-decreet valt. Gezien het plan binnen het
Algemene inlichtingen
toepassingsgebied valt en gezien er aanzienlijke milieueffecten kunnen
optreden ten gevolge van het plan, moet er een planMER moet worden
opgemaakt.
2.3 Passende beoordeling en watertoets
Samen met het planMER wordteen passende beoordeling conform de bepalingen
van de Habitatrichtlijn- en vogelrichtlijngebieden, een verscherpte natuurtoets
conform het Natuurdecreet en een watertoets conform de bepalingen
van het decreet Integraal Waterbeleid opgesteld. Deze passende beoordeling
is terug te vinden in Bijlage 7.7-1.
2.4 Gegevens initiatiefnemer
Vlaamse Overheid
Agentschap Wegen en Verkeer
Afdeling Wegen en Verkeer Antwerpen.
Contactpersoon: ir. Annelies De Ridder
Departement Ruimtelijke Ordening
Woonbeleid en Onroerend Erfgoed
Afdeling Ruimtelijke planning
Contactpersoon: Veerle Van Hassel
2.5 Verder besluitvormingsproces
De inhoud van het planMER, meer specifiek de ruimtelijke consequenties van
milderende maatregelen en een gemotiveerde afweging van de tracéalternatieven
en inrichtingsconcepten, zullen worden geïntegreerd in een gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) In het GRUP krijgt het gekozen tracé een
juridische basis onder de vorm van een reservatiestrook. Het uitvoeringsplan
kan tevens uitspraken doen over de vorm en inrichting van de weg (bv. dimensionering,
vorm van kruispunten, het vermijden van rechtstreekse aansluitingen,…).
Tevens kunnen milderende maatregelen doorwerken in het GRUP:
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 10 van 239

het kan bestemmingswijzigingen omvatten in functie van de realisatie van
milderende maatregelen (bv. buffering). Het uitvoeringsplan kan tevens aangeven
dat specifieke milderende maatregelen dienen gerealiseerd te worden,
alvorens met de aanleg van de aansluitingsweg gestart kan worden.
Na de plenaire vergadering (en eventuele bijsturingen) wordt het voorontwerp
GRUP voorlopig vastgesteld. Dit ontwerp RUP wordt vervolgens onderworpen
aan een openbaar onderzoek gedurende 60 dagen. Op dit moment kunnen
administraties, instanties en de bevolking adviezen en bezwaren formuleren.
De inspraakreacties worden gebundeld en verwerkt door de Vlaamse
Commissie voor Ruimtelijke Ordening (VLACORO) welke een gemotiveerd
advies uitbrengt. Uiteindelijk wordt het GRUP (na eventuele aanpassingen)
definitief vastgesteld door de Vlaamse Regering.
In het kader van de aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning voor de
aanleg van de aansluitingsweg dient een projectMER te worden opgesteld om
de milieueffecten van het gekozen alternatief in detail te evalueren.
Afhankelijk van de lengte van het gekozen tracé kan eventueel, volgens Bijlage
2, rubriek 10e van het Besluit van de Vlaamse Regering (BS 13/05/2005),
een ontheffing van de project-m.e.r.-plicht worden aangevraagd. Tevens zal
adat het tracé vastgelegd is en meer projectinformatie (bvb. Concrete
technische uitvoeringsmodaliteiten) bekend zijn, de watertoets, de passende
beoordeling en de verscherpte natuurtoets op een meer gedetailleerde wijze
opnieuw uitgevoerd worden.
In de projectMER-procedure wordt een openbaar onderzoek voorzien. Dit laat
bewoners, administraties en instanties toe nogmaals opmerkingen en
adviezen te formuleren. Indien er geopteerd wordt voor de opmaak van een
ontheffingsdossier kunnen enkel de betrokken administraties adviezen en
opmerkingen formuleren. De bevolking wordt in dit proces niet om advies gevraagd.
Eens het project-MER of de ontheffingsnota is opgemaakt en goedgekeurd,
kunnen de benodigde vergunningen worden aangevraagd. In het kader van de
vergunningsaanvraag is eveneens een openbaar onderzoek voorzien. Hierbij
wordt het goedgekeurde projectMER/ontheffingsdossier samen met de
vergunningsaanvraag onderworpen aan het openbaar onderzoek. Gedurende
60 dagen kan iedereen zijn bezwaren of opmerkingen formuleren. Deze wor-
Algemene inlichtingen
den gericht naar het college van burgemeester en schepenen. De vergunningverlenende
overheid moet zich daarna uitspreken over elk van de ingediende
bezwaren en opmerkingen. Deze uitspraak moet voldoende gemotiveerd zijn.
Uiteindelijk wordt er een beslissing genomen met betrekking tot de vergunningsaanvraag.
Nadat de beslissing betekend is, dient de aanvrager deze
beslissing gedurende 30 dagen aan te plakken. Vanaf de 36 e dag na deze
aanplakking kunnen de werkzaamheden starten.
Uitgaande enerzijds dat de opmaak van het GUP gestart wordt eens het eindrapport
definitief is ingediend bij de Dienst Mer en anderzijds dat er maximaal
gestreefd wordt naar een gelijktijdig verloop van de volgende procedures, worden
in volgende figuur de verder te doorlopen procedures schematisch weergeven.
Er wordt hierbij uitgegaan van de opmaak van een projctMER. Indien
een ontheffingsdossier mogelijk is, dan kan de totale proceduretijd ingekort
worden met 6 à 7 maanden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 11 van 239

Maand Kd
PlanMER GRUP ProjectMER Stedenbouwkundige vergunning Formele Stappen in prcedures
1 10
20
30
Opmaak nota publieke
consultatie (NPC)
2 40
50
60
Proceduretijd Dienst Mer
Volledig verklaarde NPC
3 70
80
90
Publieke consultatie
4 100
110
120
Opmaak richtlijnen door
de Dienst Mer
Richtlijnenvergadering
5 130
140
6
150
160
170
180
Opmaak ontwerprapport
PlanMER
7 190
200
8
210
220
230
240
Proceduretijd Dienst Mer
(adviesvraag)
Ontwerprapportvergadering
9 250 Opmaak eindrapport PlanMER
260
270
10 280
290
300
Proceduretijd Dienst Mer
11 310
Opmaak voorontwerp GRUP
320
330
Goedgekeurd planMER
12 340
350
360
13 370
380
390
Proceduretijd GRUP
Plenaire vergadering
14 400
410 Voorlopige vaststelling GRUP
15
420
430
440
450
Openbaar onderzoek
Opmaak kennisgeving
ProjectMER
16 460
470
480
Proceduretijd Dienst Mer
Volledig verklaarde kennisgeving
17 490
500
Openbaar onderzoek
18
510
520
530
540
Advies VLACORO
Opmaak richtlijnen door de
Dienst Mer
Richtlijnenvergadering
19 550
20
560
570
580
590
600
Opmaak ontwerprapport
ProjectMER
21 610
Definitieve vaststelling GRUP
22
620
630
640
Proceduretijd Dienst Mer
(adviesvraag)
Ontwerprapportvergadering
23
650
660
670
680
Opmaak eindrapport
ProjectMER
Definitieve vaststelling RUP
24
690
700
Proceduretijd Dienst Mer
Opmaak vergunningsdossier
710 Goedgekeurd projectMER
25
720
730
740
750
Ontvankelijk- en volledigverklaring
26 760
770
780
Openbaar onderzoek
27 790
800
810
28 820
Proceduretijd vergunningverlenende
830
840
overheid
29 850 Goedgekeurde bouwvergunning
860
870
Betekening beslissing
30 880
890
Aanplakken beslissing
900 START VAN DE WERKEN
Figuur 2.5-1: Schematisch overzicht van het verdere procesverloop
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 12 van 239

3 Situering van het plan
3.1 Doelstelling, reikwijdte en detailleringgraad
3.1.1 Doelstelling van het plan
Het plan heeft als doelstelling om de principes van het ruimtelijk structuurplan
Vlaanderen met betrekking tot lijninfrastructuur verder uit te werken. Een vlotte
uitwisseling van het verkeer van en naar de A12 vanuit de kernen in het hinterland
wordt verzekerd en verbeterd. De leefbaarheid in de kernen van Stabroek,
Kapellen en Hoevenen zal worden verhoogd.
3.1.2 Reikwijdte en detailleringgraad van het voorgenomen gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan
Niet enkel is het van belang de doelstelling van het voorgenomen plan, nl. het
bestemmen van een gebied voor weginfrastructuur in uitvoering van het ruimtelijk
structuurplan Vlaanderen te formuleren, maar ook de reikwijdte en
detailleringgraad van het plan. De doelstelling van het plan wordt gedurende
het verdere planningsproces verfijnd, geherformuleerd en herwerkt tot een
voorontwerp van RUP. Het abstractieniveau van deze doelstelling bepaalt de
bewegingsruimte die nog rest voor het planningsproces en de besluitvorming
over het plan.
De reikwijdte en detailleringgraad van het voorgenomen plan zijn echter meer
onderhevig aan verfijning en aanpassing, dit aan de hand van verkregen
inzichten en beoordeling van de programma-onderdelen in het lopende
planningsproces. Dit is eigen aan het evolutieve en iteratieve karakter van het
planningsproces.
De reikwijdte van het voorgenomen plan kan als volgt worden aangegeven:
- nieuwe aansluitingsweg tussen N11 en A12;
- kwalitatieve buffering naar omliggende gebieden of functies.
De detailleringgraad van het voorgenomen GRUP bestaat uit het volgende:
- één bestemmingsvoorschrift voor weginfrastructuur waarin de toegelaten
werken worden vastgelegd en waarin wordt aangegeven wat met de niet
benutte ruimte, na aanleg van de infrastructuur, zal gebeuren;
- Bijzondere aandacht gaat uit naar buffering en andere leefbaarheidsmaatregelen
t.g.v. de nieuwe wegverbinding t.o.v. nabijgelegen gebieden.
Andere specifieke inrichtingsvoorschriften kunnen het resultaat zijn van het
planningsproces, in het bijzonder van het actorenoverleg, milieubeoordeling en
ruimtelijk ontwerp. Enerzijds kunnen deze vertaald worden in het plan of de
voorschriften. Anderzijds kunnen deze niet behoren tot het voorgenomen
detailniveau. Deze specifieke inrichtingsmaatregelen die niet kunnen doorwerken
in het ruimtelijk uitvoeringsplan, worden dan beschouwd als
aanbevelingen of aandachtspunten naar het vervolgtraject tot realisatie van
het wegproject (bv. inrichting, vergunningsfase).
De doelstelling, reikwijdte en detailleringgraad zullen sturend zijn voor het onderzoek
dat gevoerd wordt in de planMER. Alle andere elementen maken deel
uit van het project en zullen worden onderzocht in de projectMER of
ontheffingsdossier.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 13 van 239

3.2 Relatie met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
3.2.1 Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV)
3.2.1.1 Lijninfrastructuur
De belangrijkste uitgangspunten die in het RSV vernoemd worden om een
duurzame mobiliteit te bewerkstelligen, worden als volgt beschreven:
- het garanderen van de noodzakelijke bereikbaarheid van en in Vlaanderen
omwille van de belangrijke impact ervan op de economische ontwikkeling;
- het garanderen van de beoogde leefbaarheid;
- het vergroten van de verkeersleefbaarheid;
- het afremmen van de groei van de automobiliteit door het verbeteren van
de kwantitatieve en kwalitatieve ruimtelijke condities voor de alternatieve
vervoerswijzen;
- het optimaliseren van de grotendeels bestaande infrastructuur.
In het RSV wordt ervoor geopteerd het bestaande wegennet te optimaliseren.
Deze optimalisering houdt een functionele categorisering van het wegennet in.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen het hoofdwegennet, de primaire wegen,
de secundaire wegen en de lokale wegen. Functioneel heeft men drie hoofdfuncties:
de verbindingsfunctie, de verzamelfunctie en de functie van het toegang
geven. De categorisering zal de optimale invulling en uitbouw van deze
drie functies bewerkstelligen:
- hoofdwegen zijn wegen met een internationale en een gewestelijke verbindingsfunctie;
- primaire wegen zijn wegen met een verbindingsfunctie en een verzamelfunctie
op Vlaams niveau;
- Secundaire wegen zijn wegen met een verbindingsfunctie en verzamelfunctie
op lokaal en bovenlokaal niveau;
- Locale wegen zijn wegen met het toegang geven als belangrijkste functie.
In het RSV wordt de A12 als hoofdweg geselecteerd.
Situering van het plan
De selectie van de secundaire wegen gebeurt in de provinciale ruimtelijke
structuurplannen. Er wordt aangegeven dat in uitzonderlijke gevallen er omwille
van de leefbaarheid nieuwe tracés kunnen worden aangelegd. Nieuwe trajecten
kunnen enkel worden opgenomen als:
- het traject ruimtelijk ingepast wordt en rekening houdt met de ontwikkelingsperspectieven
voor de structuurbepalende functies landbouw, natuur
en bos en de aanleg geen bijkomende dynamiek veroorzaakt die in het
gebied niet gewenst is;
- het nieuwe traject meer dan andere alternatieven tot een betere verkeersleefbaarheid
leidt;
- er geen afbreuk wordt gedaan aan het functioneren van het hoofdwegennet
(incl. de primaire wegen) en de taak ervan niet overneemt.
De Nx wordt in het provinciaal ruimtelijk structuurplan aangeduid als in het
streefbeeld van de A12 te onderzoeken secundaire verbinding tussen de N11
en de A12.
3.2.1.2 Haven Antwerpen
De haven van Antwerpen wordt in het RSV geselecteerd als zeehaven, een
poort op Vlaams niveau.
Om het zeehavengebied exclusief voor deze zeehavenactiviteiten (met name
zee havengebonden industriële-, distributie- (physical distribution), opslag-,
overslag en logistieke activiteiten) te bestemmen is een afbakening als dusdanig
noodzakelijk. Het begrip ‘zeehavengebied’ heeft aldus ook een ruimtelijke
betekenis en wordt ruimtelijk afgebakend.
Om de ontwikkelingsmogelijkheden van de zeehavens te garanderen, de zeehaven
als motor voor de ontwikkeling in te zetten, de nodige differentiatie en
complementariteit tussen de zeehavens te garanderen en de nodige strategische
reserves aan zeehaventerreinen te houden, wordt op Vlaams niveau voor
iedere zeehaven en haar omgeving een ruimtelijke visie ontwikkeld op basis
waarvan een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan moet worden opgemaakt
samen met de betrokken overheidssectoren.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 14 van 239

Er moet daarbij uitdrukkelijk aandacht besteed worden aan de toegankelijkheid
zowel langs de waterzijde als langs de landzijde. De bereikbaarheid van de
zeehavens moet benaderd worden vanuit de context van een globaal mobiliteitsbeleid
voor gans Vlaanderen en voor alle vervoersmodi.
3.2.2 Planningsprocessen in uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen
3.2.2.1 Streefbeeld A12
In opdracht van AWV Antwerpen werd het streefbeeld opgemaakt voor het
gedeelte van de A12 tussen de E19 en de Nederlandse grens. In het streefbeeld
A12 worden zowel lokale omleidingswegen als een nieuwe weg (Nx
genoemd) tussen de kernen van Hoevenen en Stabroek voorgesteld.
De functie van de N111 (secundaire type II) is verzamelen naar het hoofdwegennet
op bovenlokaal niveau tussen de N117 en de A12, waarbij de vraag
kan gesteld worden hoe groot respectievelijk de verzamelende en de verbindende
functie van de NX kan zijn.
3.2.2.2 Afbakening grootstedelijk gebied Antwerpen
Het afbakeningsproces voor het grootstedelijk gebied Antwerpen werd afgerond
(afbakeningsvoorstel voor het grootstedelijk gebied Antwerpen dd. 15
april 2005).
Over het ontwerp gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening grootstedelijk
gebied Antwerpen liep een openbaar onderzoek van 6 oktober 2008 tot en
met 4 december 2008. Het GRUP ‘Afbakening grootstedelijk gebied
Antwerpen’ werd officieel goedgekeurd op 30 april 2009. Het onderzoeksgebied
voor de verbinding tussen de N11 en de A12 wordt niet mee opgenomen
in het grootstedelijk gebied.
3.2.2.3 Afbakening zeehavengebied Antwerpen
In uitvoering van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen en het havendecreet
wordt een strategisch plan voor de zeehaven van Antwerpen opgesteld, met
het oog op de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan waarin de
Situering van het plan
afbakening en het programma voor de zeehaven juridisch worden verankerd.
Het (tussentijds) strategisch plan voor de haven van Antwerpen werd afgerond
in juni 2006 en vormt de basis voor de opmaak van het ‘PlanMER voor het
ontwerp-strategisch plan voor en de afbakening van de haven van Antwerpen
in haar omgeving’. In verschillende varianten (B1, B2 en B3 – uitbreiding van
de haven i.p.v. inbreiding) wordt de Nx, een nieuwe gewestweg vanaf de A12
tot aan de N11 voor de verbinding van het hinterland, meegenomen als randvoorwaarde.
3.2.2.4 Afbakeningsproces buitengebied
Het planningsproces voor landbouw, natuur en bos in de regio Antwerpse
Gordel - Klein Brabant is lopende. In het eindvoorstel van de gewenste ruimtelijke
structuur wordt het landbouwgebied tussen Berendrecht en Ekeren
aangeduid als Ruimtelijk functioneel samenhangende gebieden vrijwaren voor
de land- en tuinbouw met grondgebonden landbouw als drager van de open
ruimte. Het poldergebied van Stabroek met overgang naar de Kempen wordt
aangegeven als te vrijwaren en te versterken waardevolle landschappen en
erfgoedwaarden. Bij het programma van uitvoering wordt reeds bij de te
herbevestigen agrarische gebieden gesteld dat de opmaak van een gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan voor acties in het kader van het strategisch plan
van de Haven en de Nx (inclusief compensaties)in deze gebieden mogelijk is.
3.3 Ruimtelijke situering
3.3.1 Ruimtelijke situering
Het plangebied is het gebied waarbinnen de alternatieven van de lijninfrastructuur
worden gesitueerd en situeert zich in het noorden van de provincie
Antwerpen, meer bepaald ten noordoosten van de Antwerpse haven. Het
plangebied ligt op minder dan 2 km van de Nederlandse grens (zie Kaart 1).
Het plangebied wordt ruimtelijk ingesloten door de A12 en de Antwerpse
haven in het westen, de Nederlandse grens in het noorden, de N11 in het oosten
en de A12 en Hoevenen in het zuiden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 15 van 239

3.3.2 Structuur volgens het gewestplan
De voorgestelde tracé-alternatieven doorsnijden voornamelijk gebieden met
bestemming landbouw. De tracé-alternatieven uit scenario 3 (Tracé Waterstraat
en Tracé Hoge Weg) doorsnijden plaatselijk woonuitbreidingsgebied.
3.4 Juridische en beleidsmatige situering
Voor de juridische en beleidsmatige situering wordt verwezen naar bijlage 3-1.
3.5 Administratieve voorgeschiedenis
- De eerste plannen voor een oost-westverbinding van de omliggende gemeenten
naar de nieuwe geplande haven en de nieuwe verbinding
Antwerpen – Bergen-op-Zoom dateren van 1969 (werd opgenomen in het
voorontwerp van het gewestplan van 1973);
- Het provinciaal structuurplan selecteerde de N111 van de N11 tot A12 niet
als secundaire weg. Er werd een voorstel gedaan om een streefbeeldstudie
voor de A12 op te maken tussen Antwerpen en de Nederlandse
grens;
- Op de bespreking van het eindrapport gaf in maart 2004 de provinciale
auditcommissie (PAC) aan dat voor de opmaak van een RUP de opmaak
van een startnota noodzakelijk was
- De streefbeeldstudie werd in 2006 afgerond: hier werd de noodzaak van
een secundaire verbinding tussen N11 en A12 aangetoond;
- In het provinciaal jaarprogramma Ruimtelijke Ordening 2006 werd de opstart
van een tracéstudie (noodzakelijk vóór de opstart van een RUP) opgenomen.
- De tracéstudie werd afgerond in maart 2009.
3.6 Informatie uit bestaande onderzoeken
Situering van het plan
Omgeving – Grontmij. 2008. Tracéstudie Nx
In de tracéstudie Nx werden verschillende tracéalternatieven onderzocht. Op
basis van dit onderzoek werd bepaald welke kansrijke en haalbare tracéalternatieven
in aanmerking komen om in het planMER verder bestudeerd te worden.
Irisconsulting-MOW. 2008. Streefbeeld A12 tussen de E19 en de Nederlandse
grens.
Dit wordt reeds besproken in 3.2.2.1.
Provincie Antwerpen, Provincie Oost-Vlaanderen en Studiegroep Omgeving.
2006. Tussentijds Strategisch plan Haven van Antwerpen.
Sinds 1998 loopt een strategisch planningsproces voor het Linkerscheldeoever-gebied.
Sinds midden 2001 is een soortgelijk planningsproces voor de
Rechterscheldeoever opgestart. Sinds het najaar 2003 wordt gewerkt aan een
integratie van beide deelplannen in één strategisch plan voor de Haven van
Antwerpen. In juni 2006 werd een tussentijds strategisch plan goedgekeurd en
overgemaakt aan de bevoegde minister.
Resource Analysis-Technum. 2009. PlanMER over het strategisch plan voor
de afbakening van de Haven van Antwerpen in haar omgeving.
In opdracht van de Vlaamse Overheid, Departement Mobiliteit en openbare
werken, afdeling Haven- en waterbeleid, werd in februari 2006 gestart met de
opmaak van een planMER om de milieueffecten t.g.v. dit strategisch plan van
de Haven van Antwerpen in kaart te brengen. Het planMER werd goedgekeurd
op 6 april 2009. Het Strategisch plan van de Haven van Antwerpen zal worden
bijgesteld, rekening houdend met de resultaten van het planMER.
Technum. 1997. ProjectMER voor de realisatie van de A12 bochtafsnijding
Leugenberg te Ekeren en omvorming van de A12 tot autosnelweg van het vak
Leugenberg - verkeerswisselaar A12/R2 Antwerpse haven
In opdracht van de Vlaamse overheid werd in 1997 door de toenmalige
afdeling Wegen Antwerpen bovenvermeld projectMER uitgewerkt.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 16 van 239

PIH, Cel Natuur. Juni 2007. ‘Landschapsbeheerplan Antitankgracht’
Voor het beschermd landschap Antitankgracht -dat zich uitstrekt van Ranst
(Oelegem) tot Berendrecht en daarbij de gemeenten Schilde (’s Gravenwezel),
Brecht (Sint-Job-in-‘t-Goor), Schoten, Brasschaat, Kapellen en Stabroek doorsnijdt-
werd een landschapsbeheerplan opgemaakt. De relevante informatie
zal meegenomen worden in de discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en
archeologie.
IMDC. Augustus 2007. Hydrologische en hydraulische studie. Afwatering van
het poldergebied ten noorden van Antwerpen. Deelrapport 1: inventarisatie
hydrologie
IMDC. Augustus 2007. Hydrologische en hydraulische studie. Afwatering van
het poldergebied ten noorden van Antwerpen. Deelrapport 2: hydraulica bestaande
toestand
IMDC. Augustus 2007. Hydrologische en hydraulische studie. Afwatering van
het poldergebied ten noorden van Antwerpen. Deelrapport 3: hydraulische
studie geplande toestand
Situering van het plan
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 17 van 239

4 Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Om te komen tot een tracéalternatief dat vanuit ruimtelijke uitgangspunten,
verkeerskundige doelstellingen en milieuafweging ondersteund wordt, worden
drie stappen doorlopen. Stap 1 omhelst de reeds uitgevoerde tracéstudie,
waarin alle mogelijke alternatieven vanuit ruimtelijk oogpunt en verkeerskundig
oogpunt werden ontwikkeld en geëvalueerd. De resultaten van deze tracéstudie
komen in dit hoofdstuk bondig aan bod. De stappen 2 en 3 waarin de
weerhouden alternatieven verder op hun milieucriteria worden afgetoetst, maken
deel uit van het planMER en worden besproken onder hoofdstuk 5
4.1 Stap 1: Tracéstudie
Een eerste stap in deze afweging werd uitgewerkt in de voorafgaande tracéstudie
3 waarin kansrijke en haalbare tracévarianten uitgewerkt en geselecteerd
werden om verder afgewogen te worden op de milieuaspecten.
Als vertrekpunt werden - uitgaande van de doelstelling (rol en functie) van de
weg - drie scenario’s vooropgesteld. Deze scenario’s kunnen beschouwd worden
als globale alternatieven: ze geven zones aan waarbinnen tracéalternatieven
concreter uitgewerkt kunnen worden.
3 Grontmij en Omgeving. 2008. Tracéstudie Nx.
4.1.1 Verkeerskundige doelstellingen
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
De verkeerskundige doelstellingen waaraan het uiteindelijke tracé moet
beantwoorden worden onderverdeeld in hoofd- en nevendoelstellingen.
- Hoofddoelstellingen
o Het verzekeren en het verbeteren van vlotte uitwisseling van het
verkeer van en naar de A12 (bestaande of geplande aansluitingscomplexen);
o Een optimalisatie van de rol van de A12 in het verzamelen en verdelen
van het verkeer van en naar het gebied ten noordoosten van de haven
van Antwerpen (Noorderkempen).
- Nevendoelstellingen
o Het vermijden van het sluipverkeer (hoge verkeersbelasting) door de
dorpskernen van Stabroek, Kapellen en Hoevenen;
o Het vermijden van barrière-effecten op het onderliggende wegennet
door de aanleg van de Nx;
o Het aantal te onteigen woningen tot een minimum beperken.
Rekening houdend met bovenvermelde doelstellingen werden drie scenario’s
omschreven. Deze drie scenario’s gaan, in functie van het beantwoorden aan
de doelstellingen van de Nx, uit van volgende uitgangspunten:
- De aanleg van een nieuwe aansluitingsweg op de A12 met een profiel 2x1;
- Vertrekkende van een bestaand of nieuw aan te leggen aansluitingscomplex
op de A12 (gelegen tussen omgeving Abtsdreef (kmpt 49,0) en omgeving
ter hoogte van de Dijkstraat (kmpt 43,0);
- Aantakkend (rechtstreeks of onrechtstreeks) op de N11.
Volgende scenario’s werden uitgewerkt (zie onderstaande figuur):
- Scenario 1: Een weg, gelegen in een zone ten noorden van Stabroek
(maar ten zuiden van de antitankgracht), vertrekkende vanaf een nieuw
complex op de A12 ter hoogte van de Abtsdreef.
- Scenario 2: Een weg ten noorden van Stabroek (in een zone tussen de
kern van Stabroek en de antitankgracht) die aansluit op het aansluitingscomplex
Laageind via de N111. In het oosten takt deze weg via de N111
aan op de N11.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 18 van 239

- Scenario 3: Een weg aansluitend op een nieuw te realiseren aansluitingscomplex
op de A12 (gelegen tussen de Dijkstraat en de Smalle Weg) en
die aantakt op de N11 in een zone tussen de kernen van Stabroek en Kapellen
/ Hoevenen.
Figuur 4.1-1: Indicatieve voorstelling van de verschillende scenario’s
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Bovenvermelde scenario’s werden onderling afgewogen op de mate waarin de
nieuwe aansluitingsweg naar een bestaand of gepland aansluitingscomplex
maximaal de rol van de A12 optimaliseert (hoofddoelstelling) en tegelijk de
nevendoelstellingen (verkeersleefbaarheid van de dorpskernen) verzekert. In
deze afweging werd dus nagegaan of concrete tracéalternatieven die binnen
deze zones worden uitgewerkt, kunnen voldoen aan de vooropgestelde doelstellingen.
De ligging van deze zone ten opzichte van enerzijds de bestaande
en de geplande aansluitingscomplexen op de A12 en anderzijds de woonkernen
is hiervoor bepalend.
Na aftoetsing van bovenvermelde scenario’s met het MMA2 4 blijkt dat:
- scenario 1, waarbij het aansluitingscomplex het meest noordelijk is
gelegen, het minst aan de doelstellingen beantwoordt. Er is immers nauwelijks
een verbetering van de verkeerssituatie in de kernen van Hoevenen
en Kapellen te verwachten; integendeel: door de ligging van de Nx, in
combinatie met een nieuwe knoop op A12 t.h.v. de Abtsdreef, wordt
verkeer vanuit het zuiden, doorheen de kern van Stabroek aangetrokken
naar de Nx. Ook voor de kern Stabroek was op zich al geen afname te
verwachten gezien de grote omrijfactor naar het noorden van de A12 om
richting Haven of Antwerpen te rijden.
- In scenario 2 er wel een vermindering van de verkeerslast in de kernen te
verwachten. De afname van verkeer wordt dan in hoofdzaak te Stabroek
verwacht.
- In scenario 3 er een evenwichtige afname van de verkeersoverlast te
verwachten is in de drie kernen.
In de tracéstudie werd vervolgens geopteerd om verder te gaan met scenario’s
2 en 3. Dit wordt weergegeven op onderstaande figuur.
4 MMA2 = Multimodaal Verkeersmodel Antwerpen versie 2.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 19 van 239

Figuur 4.1-2 Tracés in het landschap
Deze scenario’s werden verder uitgewerkt naar concrete tracéalternatieven
met varianten. Tevens werden varianten uitgewerkt voor de aansluiting op de
A12 en de aansluiting op de N11.
4.1.2 Ruimtelijke uitgangspunten
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
De scenario’s werden verder uitgewerkt als meer concrete tracé-alternatieven
op basis van ruimtelijke uitgangspunten. Volgende aanvullende doelstellingen
werden hiervoor geformuleerd.
- de preciezere plaats van de aantakking van de aansluitingsweg op de
hoofdweg, rekening houdende met de onderlinge ligging van de
aansluitingscomplexen op de A12 (lengte van de op- en afritten en
weefzones);
- het vrijwaren van de bestaande woonstructuur en bebouwing en vermijden
van verstoring;
- de inpassing in de landschappelijke structuur van de polder (kenmerkend
orthogonaal patroon);
- het vrijwaren van de kwetsbare gebieden en vermijden van verstoring.
Rekening houdend met bovenvermelde doelstellingen werden drie tracéalternatieven
ontworpen, nl.
- Een weg ten noorden van de kern van Stabroek (scenario 2) waarbij de
aansluiting op de A12 gerealiseerd wordt met een aansluiting op het bestaande
aansluitingscomplex Laag-eind.
- Tracé ‘Waterstraat’ in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen
(scenario 3);
- Tracé ‘Rode Weg’ in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen
(scenario 3).
De aansluiting op de A12 bij beide tracéalternatieven uit scenario 3 wordt
gerealiseerd met een nieuw aansluitingscomplex in de zone Dijkstraat – Smalle
weg. Omwille van het vrijwaren van een voldoende afstand voor weefbewegingen
zal de ligging van een nieuw aansluitingscomplex zeker ten zuiden van
de Smalle Weg (ten opzichte van het complex A12/R2) komen te liggen ·.
Deze tracéalternatieven vormen het onderwerp van voorliggende nota voor
publieke consultatie.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 20 van 239

4.2 Beschrijving van de weerhouden tracéalternatieven
In deze paragraaf beschrijven we, naast het nulalternatief, meer in detail de
drie weerhouden tracéalternatieven, nl.
- Een weg ten noorden van de kern van Stabroek (scenario 2);
- Tracé Waterstraat in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen
(scenario 3a);
- Tracé Rode Weg in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen
(scenario 3b).
We bespreken telkens een basisversie en geven aan welke varianten hiervoor
van toepassing zijn. De varianten worden besproken in relatie tot de aansluiting
van ieder tracéalternatief op de A12. Volgende legende is hierbij van toepassing:
(zie ook Kaart 12).
4.2.1 Nulalternatief
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Het alternatief waarbij voorliggend plan niet wordt uitgevoerd, is het nulalternatief,
m.a.w. bij de bespreking van het nulalternatief wordt die situatie besproken
waarbij de Nx niet gerealiseerd wordt maar waarbij rekening gehouden
moet worden met die bepalingen die voortkomen uit beslist beleid (bv. verdere
ontwikkeling van de haven) en de autonome evolutie van de omgevingsfactoren
binnen het plangebied (bv. verwachte toename autoverkeer).
Dit nulalternatief zal evenwaardig aan de andere alternatieven onderzocht
worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 21 van 239

4.2.2 Tracéalternatief 2 (scenario 2) een weg ten noorden van de kern
Stabroek
4.2.2.1 Basisversie Tracé 2
Tracéalternatief 2 situeert zich tussen het noordelijk deel van de kern van Stabroek
en het Antitankkanaal. Het voorgestelde scenario verlaat de N111, net
ten westen van het natuurgebied (tussen de kruising van de Antitankgracht en
de eerste woning aan de N111), buigt af in de noordelijke richting en loopt vervolgens
parallel met de N11.
De keuze van de locatie waar de Nx de N111 verlaat is strikt beperkt tot een
strikte niet bebouwde zone tussen de antitankgracht en de eerste woningen
van Hoogeind. Hiervoor werd rekening gehouden met het vermijden van onteigeningen
van woningen en een minimum impact aan de Antitankgracht en
omgeving. Ten westen van het sportcentrum wordt verder naar het noorden
afgebogen, achter het woongebied door en vervolgens wordt de Abtsdreef gekruist.
Na de kruising buigt de weg opnieuw richting N111 af om ter hoogte van
het bestaande complex Stabroek aan te sluiten op de A12. De zone waarin de
aansluiting op de N111 kan gerealiseerd worden is eveneens beperkt wanneer
rekening wordt gehouden met de aanwezige woningen.
4.2.2.2 Varianten Tracé 2
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
De precieze ligging in de zone ten noorden van de dorpskern van Stabroek ligt
nog niet vast en kan schuiven naar het noorden of het zuiden in functie van de
afstand tot de woningen, de afstand tot het Antitankgracht en het vermijden
van versnippering van de landbouwpercelen en de landsschappelijke entiteiten.
Vanaf het oosten kan de weg zo noordelijk mogelijk worden aangelegd in
functie van een maximale afstand tot het woonlint Hoogeind. De weg kan
noordelijker de Abtsdreef kruisen zodat de weg verder afligt van de woonwijk
Moorland. De kruising met de Abtsdreef ligt in dit geval nabij de gebouwen van
de Cubanatie. De weg buigt vervolgens terug af naar de N111 om ergens ter
hoogte van de bedrijfsgebouwen Aertssen (in een onbebouwde zone) terug
aan te sluiten op de N111. Via de N111 wordt een aansluiting gemaakt op de
A12 (aansluitingscomplex Laageind)
De precieze aantakkingen op de N111 zijn voorwerp van nader onderzoek.
Aandachtspunten zijn bijvoorbeeld het vermijden van onteigeningen van woningen
of bedrijfsgebouwen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 22 van 239

Knooppunt (K)/
Segment (S)
Zie Kaart 12
Ligging basisversie Vrijheidsgraden
K 2.1 N111 Aftakking vanaf de N111 in noordelijke richting
S 2.1 N111 tot Abtsdreef
Ten noorden van de dorpskern Stabroek (ten
noorden van sportterreinen, inclusief uitbreidingszone)
en ten zuiden van de antitankgracht
K 2.2 Abtsdreef In de onbebouwde zone ten noorden van de
wijk Moorland.
Onbebouwde zone tussen het landschap van
de antitankgracht en het woonwijk Hoog-eind
Afstand tot woningen.
Versnippering open ruimtegebied en landschap
Aandachtspunten
Ligging ten opzichte van de woningen. Ligging ten
opzichte van het landschap van de antitankgracht
Bufferende maatregelen ten opzichte van woningen.
Landschappelijke bundeling met antitankgracht
Noordelijker ter hoogte van de Cubanatie Verkeersveiligheid kruising
S 2.2 Abtsdreef tot N111 Doorheen de open ruimte Afstand tot woningen.
Versnippering open ruimtegebied en landschap
K 2.3 aantakking op N111 Ter hoogte van de gebouwen van het bedrijf
Aertssen
Onbebouwde ruimte of minimaal te onteigenen
gebouwen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 23 van 239

4.2.3 Tracéalternatief 3a (scenario 3) Waterstraat
4.2.3.1 Basisversie Tracé 3a
Dit tracéalternatief vertrekt aan de N11, ten zuiden van de Waterstraat. Op
deze plaats dienden geen woningen of bedrijfsgebouwen te worden onteigend.
Vervolgens loopt dit tracé parallel met de Waterstraat en dwarst de Parijse
Weg en vervolgens de Hoge Weg. Ter hoogte van de N114 buigt het tracévoorstel
af om vervolgens op het huidige tracé van de N114 te komen te liggen.
Voor de Dijkstraat buigt het tracé af in de richting van de A12, dwarst het
vliegveld en sluit aan op de A12 op een nieuw aansluitingscomplex ter hoogte
van de Dijkstraat.
4.2.3.2 Variante Tracé 3a
De precieze ligging in de zone ten zuiden van de Waterstraat, tussen N11 en
de Hoge Weg, ligt nog niet vast. Er kan gekozen worden voor een ligging dichter
aansluitend bij de Waterstraat of een ligging gebundeld (ten noorden of ten
zuiden) met de bestaande dreef.
- Een variante is een meer zuidelijke aantakking op de N114. Hierbij snijdt
de weg schuin de open ruimte tussen Hoge Weg, de N114 – Ettenhoven,
de Rijstraat en de ’s Hertogensdijk.
- Een variante is er ook om de ligging op de N114 – Ettenhoven te vermijden
door de weg ten westen van de N114, langsheen de Boterseweg te laten
lopen.
- Een variante om de doorsnijding van het vliegveld te vermijden is een wijdere
boog omheen het vliegveld mogelijk zodat via de bestaande Dijkstraat
kan aangesloten worden op de A12.
Bijkomend dient vermeld dat de tracés 3a en tracés 3b onderling combineerbaar
zijn, met andere woorden tracé 3a kan ter hoogte van een snijpunt verder
tracé 3b volgen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 24 van 239

Knooppunt en kruising (K)
/Segment (S)
Ligging basisversie Vrijheidsgraden
K 3a.1 N11-Kapelsestraat Ten zuiden van de Waterstraat. Knooppunt
met de N11.
Onbebouwde zone aan de westzijde van de
N11
S 3a.1 N11 tot Parijse Weg Ten zuiden van de Waterstraat. Aantakpunt op de N11 en kruising op de Parijse
Weg
(zoekzone)
K 3a.2 Parijse Weg Ten zuiden van de Waterstraat.
S 3a.2 Parijse Weg tot Hogeweg
In het open gebied tussen Parijse Weg en
Hoge Weg
Onbebouwde zone
Ligging bepaald door beperkte mogelijkheid
om woonlint Hoge Weg te kruisen zonder
woningen te onteigenen (zoekzone)
K 3a.3 Hoge Weg Kruising met de Hoge Weg Onbebouwde zone aan weerszijden van de
Hoge Weg (zoekzone)
S 3a.3 Hoge Weg tot N114 Ten zuiden van de Waterstraat Doorsnijden open ruimte ten oosten of ten
westen van de N114-Ettenhoven
K 3a.4 N114 Ettenhoven Tussen de Waterstraat en de Rijstraat. Onbebouwde zone ten oosten van de N114
bepaalt kruising met de N114
Aandachtspunten
Ligging ten opzichte van de woningen.
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Ligging ten opzichte van de woningen. Versnippering
van landbouwpercelen landschappelijke entiteit.
Ligging ten opzichte van de bestaande dreef.
Verkeersveilighied kruispunt
Gelijkvloerse kruising (verkeersveiligheid)
Ligging ten opzichte van de woningen
Versnippering van landbouwpercelen en landschappelijke
entiteit
Ligging ten opzichte van de woningen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 25 van 239

K 3a.4 N114 Ettenhoven Tussen de Waterstraat en de Rijstraat. Onbebouwde zone ten oosten van de N114
bepaalt kruising met de N114
S 3a.4 N114 Op de N114 Ettenhoven Als parallelweg (Boterse Weg) in het open
gebied ten oosten van de N114.
K 3a.5 N114 – Smalle Weg /
Krekelberg
S 3a.5 Smalle Weg / Krekelberg
tot A12
K 3a.5 Aansluitingscomplex
met de A12
Ligging ten opzichte van de woningen.
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Bestaande functie van de N114. Verkeersveiligheid
van de kruisingen. Landschappelijke en ecologische
waarde van open gebied.
Bestaand kruispunt Bestaande functie van de N114. Verkeersveiligheid
van de kruising.
Op de bestaande weg en afbuigend naar de
A12, doorsnijding van het vliegveld
Als parallelweg (Boterse Weg) in het open
gebied ten oosten van de N 114, buigend naar
de A12.
Als boog omheen het vliegveld en aansluitend
op de A12 via de Dijkstraat. De ligging kan
gekoppeld worden aan het potentieel aansluitingscomplex
naar de Main Hub van de haven
van Antwerpen.
Ter hoogte van de Dijkstraat Afstand van de nodige weefbewegingen ten
opzichte van bestaande complexen.
Bestaande functie van de N114. Verkeersveiligheid
van de kruisingen. Landschappelijke en ecologische
waarde van open gebied. Doorsnijden van het
vliegveld.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 26 van 239

4.2.4 Tracéalternatief 3b (scenario 3) Rode Weg
4.2.4.1 Basisversie Tracé 3b
Dit tracéalternatief vertrekt op een zuidelijker punt aan de N11, ter hoogte van
de Starrenhoflaan, waar geen woning of een bedrijfsgebouw moet onteigend
worden. Het tracé vermijdt het bosgebied tussen de Kapelsestraat en de
Bonapartelaan. Het tracé loopt eveneens parallel met de Waterstraat, maar
dus zuidelijker dan tracé 3a, en dwarst de Parijse Weg. De weg kruist vervolgens
de Hoge Weg om ter hoogte van de N114 hierop in zuidwestelijke richting
af te buigen en tot aan het kruispunt van de N114 en de Smalle Weg /
Krekelberg. Vanaf hier wordt de Smalle Weg over een korte afstand gevolgd,
wordt afgebogen in zuidwestelijke richting om tot slot aan te sluiten op de A12
op een nieuw aansluitingscomplex, zuidelijker dan de Smalle Weg. Een aansluiting
op de A12 ter hoogte van Smalle Weg zelf is niet mogelijk gelet op de
nabijheid van de bestaande op- en afritten.
4.2.4.2 Varianten Tracé 3b
Beschrijving van het plan:
keuze van het tracé
Een variante is dat vanaf het kruispunt van de N114 met de Smalle Weg / Krekelberg
het tracé 3a wordt gevolgd tot aan het aansluitingscomplex A12. Ook
hier gelden de varianten, zoals beschreven in 3a, om de aansluiting met de
A12 te maken.
Een andere variante bestaat erin dat het kruispunt van de N114 en de Smalle
Weg / Krekelberg vermeden wordt en dat de N114 dus noordelijker gekruist
wordt waarna de weg in zuidwestelijke richting afbuigt naar de Smalle Weg en
deze kruist om vervolgens net zoals in de basisversie van tracé 3b, aan te sluiten
op de A12.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 27 van 239

Knooppunt (K)
Segment
Zie figuur 12
(S)
Ligging basisversie Vrijheidsgraden
K 3b.1 N11-Kapelsestraat Ter hoogte van de Starrenhoflaan Onbebouwde zone aan de westzijde van de
N11
Aandachtspunten
Ligging ten opzichte van de woningen.
S 3b.1 N11 – Parijse Weg In het open gebied ten westen van de N11 Vrijwaren van het bosgebied en drevenpatroon.
K 3b.2 Parijse Weg Kruising van de Parijse weg Verkeersveiligheid kruising
S 3b.2 Parijse Weg – Hoge In het open gebied tussen Parijse weg en Ligging wordt bepaald door beperkte moge-
Weg
Hoge Weg
lijkheid om het woonlint van de Hoge Weg te
kruisen zonder woningen te onteigenen
K 3b.3 Hoge Weg Kruising in Hoge Weg in onbebouwde zone Minimale onteigening.
Verkeersveiligheid kruising
S 3b.3 Hoge Weg – Smalle Schuin doorheen open ruimte tussen Hoge- Ligging wordt bepaald door strakke verbinding Doorsnijding van drevenpatroon
Weg
weg en N114 Ettenhoven
tussen kruisingen
K 3b.4 N114– Smalle Weg / Kruising N114- Smalle Weg / Krekelberg Vermijden van kruispunt met N114 Smalle
Krekelberg
Weg. Ombuiging naar noordwesten.
(eventueel ook via variante S 3a.4 - Boterseweg)
S 3b.4 Smalle Weg Gedeeltelijke ligging op bestaande Smalle
Weg. Afbuigend in zuidelijke richting doorheen
de open ruimte.
S 3a5
K 3b.5 Smalle Weg-A12 Nieuw aansluitingscomplex op A12 Schuine ligging wordt bepaald door ligging
aansluitingscomplex in functie van minimale
afstand
A12/R2
tot bestaand aansluitingscomplex
Verkeersveiligheid kruising
Doorsnijden van landschappelijke entiteit
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 28 van 239

4.2.5 Bijkomend tracéalternatief naar aanleiding van de richtlijnen
Gedurende de periode 1 juli 2009 tot en met 8 september 2009 werd de
publieke consultatieronde georganiseerd. De betrokken administraties en de
bevolking konden tijdens deze periode adviezen en opmerkingen formuleren
op de voorliggende nota voor publieke consultatie. Op basis van de ontvangen
adviesreacties besliste de Dienst Mer dat een bijkomend alternatief opgenomen
moest worden in het uit te werken planMER. Het betreft een alternatief
waarbij er geen Nx wordt aangelegd, maar waarbij ingrepen op de huidige
wegennet worden uitgevoerd teneinde de doorstroming op het huidige wegennet
en de verkeersleefbaarheid en –veiligheid in de betrokken dorpskernen te
verbeteren. In de richtlijnen werd een aanzet gegeven voor dit vierde alternatief
door maatregelen op te nemen die minimaal in dit vierde alternatief
vertaald dienen te worden. Het betreft volgende maatregelen 5 :
- Het realiseren van één of meerdere fietsdoorsteken onder de A12 om een
vlotte oost-westverbinding mogelijk te maken;
- Kleinschalige ingrepen op het bestaande wegennet (bv. rotondes, betere
lichtenregeling, op- en afrittencomplex Stabroek,…) om de doorstroming te
optimaliseren;
- Een verdere invoering van het georganiseerde busvervoer door bedrijven;
- De oversteekbaarheid (bv. door aanleg van een voetgangers- en fietserstunnel)
te hoogte van de provinciale school in de Dorpsstraat optimaliseren;
- Een parallelweg langsheen de A12 voorzien met optimalisering van de bestaande
op- en afritten;
- De tramverlenging koppelen aan een multimodaal transferium.
Daarenboven dienen de mogelijkheden voor het gebruik van de bestaande
spoorinfrastructuur te worden bekeken.
Aangezien er voor bovenstaande maatregelen niet steeds concrete en
betrouwbare cijfers voorhanden zijn, werd dit vierde alternatief uitgewerkt op
basis van gemaakte aannames. Dit bijkomende alternatief wordt in het verder
dossier het nul + -alternatief genoemd en de meer concrete uitwerking van dit
alternatief wordt hieronder beschreven.
5 Bron: LNE, Dienst Mer. 2009. Richtlijnen plan-milieueffectrapportage uitgevoerd volgens het integratiespoorbesluit.
Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx tussen N11 en A12.
Mogelijkheden stimuleren alternatieve vervoerswijzen
In het nul + -alternatief wordt de bestaande N111 geselecteerd en uitgebouwd
als secundaire weg. Een vermindering van het gemotoriseerd verkeer dat deze
relatie gebruikt zal ongetwijfeld een positief effect hebben. Niet alleen is het
zonder meer aangewezen om alternatieve vervoerswijzen te stimuleren en faciliteren
(vanuit oogpunt duurzame mobiliteit, STOP-principe (stappers,
trapper, openbaar vervoer en dan personenwagens)), ook zal een verlaging
van het gemotoriseerd verkeer een positief effect genereren op de verkeersveiligheid
en de verkeersleefbaarheid in de kernen.
De eerste vervoerswijze in het STOP-principe, namelijk de voetgangers, wordt
niet expliciet behandeld omdat deze een eerder beperkt bereik heeft in termen
van afstand. Een vermindering van het doorgaande verkeer in de kernen ten
voordele van het aantal voetgangers is weinig waarschijnlijk. Het is echter wel
wenselijk en eigenlijk noodzakelijk om bij een herinrichting van de doortocht
van Stabroek (die bij selectie van de N111 quasi verplicht is) voldoende ruimte
te voorzien voor de voetganger. Het gaat hier namelijk om een dorpskern die in
de eerste plaats als verblijfsgebied beschouwd moet worden. Daarnaast is ook
de oversteekbaarheid een belangrijk aspect, wat verderop in een
paragraaf behandeld wordt. In wat volgt worden de mogelijkheden tot verbetering
van de ontsluiting met de fiets en het openbaar vervoer behandeld.
Fiets
In de richtlijnen voor deze MER wordt reeds aangehaald dat het realiseren van
één of meerdere fietsdoorsteken onder de A12 om een vlotte oostwestverbinding
mogelijk te maken bekeken moet worden. Naast een effectief
nieuwe tunnel onder de A12, worden ook de bestaande mogelijkheden
meegenomen en geanalyseerd. Vanuit het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk
(BFF) dienen verschillende opties zich aan om de oostwestfietsrelaties
te verbeteren.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 29 van 239

Collectief vervoer
- Openbaar vervoer
Het openbaar vervoersnet in het projectgebied en de ruimere omgeving is afgestemd
op de stad Antwerpen. De verbindingen naar het zuiden (o.a. snelbus
776), het noorden (o.a. 770, 671, …) en het oosten (o.a. 671, 672) zijn aanwezig.
Dit is het geval voor Stabroek en Putte, maar ook voor Hoevenen, Kapellen
en de gemeenten verder naar het oosten (Wuustwezel, Kalmthout, …). Een
verbetering van de ontsluiting met het openbaar vervoer moet zich vooral toespitsen
op een verbinding tussen de kernen ten oosten van de A12
enerzijds en het havengebied anderzijds. Deze verbinding is momenteel niet
aanwezig.
- Georganiseerd gemeenschappelijk busvervoer
Het voorzien ervan is een realistische optie, maar de vraag moet gesteld
worden of dit niet beter met georganiseerd busvervoer door de bedrijven kan
bewerkstelligd worden. Indien dit toch via het klassieke openbaar vervoer
uitgewerkt worden, is een aantakking op de lijn 760 (Antwerpen - Noorderlaan
– Delwaidedok) een mogelijkheid. Het georganiseerd gemeenschappelijk
busvervoer I-bus werd eind 2009 opgericht en vormt een samengaan van
bedrijfsbussen van 6 bedrijven in de Haven. Het I-bus project 6 heeft een
potentieel van rond de 4000 werknemers waarvan 1835 in ploegensysteem
werken. Rond de 3000 werknemers van de deelnemende bedrijven zijn
ingeschreven om gebruik te maken van dit busvervoer.
Het I-bus netwerk bestaat uit 29 dagroutes en 12 shiftroutes die elk 3x per dag
rijden (op zondag 4x) met een totaal van 130 ritten op een normale werkdag.
Het netwerk gaat van Essen, Rijkevorsel, Grobbendonk tot Boom, Lokeren en
Sint-Niklaas. De evolutie wordt weergegeven in onderstaande grafiek.
6 Bron: I-bus vzw, data mei 2011)
45000
35000
25000
15000
5000
-5000
I-bus, data 2010 - 2011
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb
Figuur 4.2-1: Evolutie busvervoer 2010-2011
passagiers per maand unieke gebruikers per maand
Voor het georganiseerd collectief vervoer (relatie met de Haven) lijkt er misschien
nog enige marge (maar kent op heden al een bezetting van 75%), maar
enkel indien er bijkomende bedrijven aansluiten bij het I-bus project.
Voor het openbaar vervoer en bij uitbreiding het georganiseerd busvervoer
door bedrijven moet in het achterhoofd gehouden worden dat, net als bij het
fietsverkeer, de maatregelen enkel een impact kunnen hebben op het personenwagenverkeer
en niet op het vrachtverkeer.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 30 van 239

Tramverlenging en multimodaal transferium
Een tramverlenging tot Leugenberg, gekoppeld aan een multimodaal transferium
kan een belangrijke impact hebben om de bereikbaarheid van Antwerpen
vanuit het noorden. Het gemotoriseerde verkeer kan opgevangen worden en
via het transferium kunnen de autobestuurders overschakelen op de tram.
(Kleinschalige) ingrepen op het bestaande wegennet
Optimaliseren van doorstroming op kruispunten
Vanuit het oogpunt ter verbetering van de doorstroming ter hoogte van de
kruispunten zouden oplossingsrichtingen gezocht kunnen worden ter hoogte
van de kruispunten; aanpassingen aan bestaande infrastructuur door het voorzien
van bijkomende opstelvakken, andere instelling van de verkeerslichten,…
tot zelfs andere kruispunttypes in de vorm van rotondes.
- Optimaliseren van de lichtenregeling
Momenteel zijn er 2 lichtengeregelde kruispunten langs de N111 in de kern van
Stabroek, namelijk de kruispunten met de Kleine Molenweg-Meidoornlaan en
met de Grote Molenweg. Een verbetering van de doorstroming is hier mogelijk,
maar is afhankelijk van de intensiteiten en vooral van de huidige lichtenregeling.
Indien deze laatste nog mogelijkheden tot verbetering toelaat, kan de
doorstroming verbeterd worden.
Los van de bestaande verkeerslichtenregeling kunnen volgende principes naar
voren gebracht worden:
- Halfstarre regelingen (dus met voertuigafhankelijke component)
- Detectie op alle takken
- Dit laatste geeft de mogelijkheid om een wachtstandgroen te voorzien in de
N111 (deze richting heeft groen tot een voertuig zich aanmeldt in een
zijtak). Dit is vooral in daluren interessant en kan nutteloze wachttijden en
ergernissen hierdoor beperken.
- Gelet op geringe afstand tussen beide kruispunten (circa 600m) is het
mogelijk om de lichtenregeling te coördineren en zo een ‘groene golf’ te
creëren. De resultaten van het MMA tonen aan dat ’s ochtends er een
overwicht is aan verkeer richting westen. De groene golf kan dit ondersteunen
en in deze rijrichting uitgewerkt worden. In de avondspits keert dit om,
zodat de groene golf in deze periode best richting oosten uitgevoerd
worden.
- Er moet wel in gedachte gehouden wordt dat een coördinatie op de hoofdrichting
leidt tot een suboptimale afwikkeling op de zijtakken (hoofdtak wordt
langer groen gehouden i.f.v. coördinatie, dus zijtak blijft langer rood).
- Voldoende groentijd voor fietsers en voetgangers. Dit is gelet op het karakter
van de omgeving (dorpskern van Stabroek) een absolute noodzaak in
functie van de oversteekbaarheid.
Een ander belangrijk verkeerslichtengeregeld kruispunt is dat van de N111 met
de N11 (grondgebied Kapellen). Dit vormt een kruispunt van een secundaire
weg type III (N11) met een secundaire weg type II (N111). Een goede doorstroming
voor beide wegen is belangrijk. Voor de N11 is dit zeker voor het
openbaar vervoer van belang. Een heraanleg en uitbreiding van het kruispunt
lijkt onafwendbaar, maar is gelet op de hoekbebouwing niet vanzelfsprekend.
- Rotondes
Een rotonde is een goede kruispuntoplossing voor gelijkwaardige wegen. De
configuratie van een rotonde impliceert dit. De voorrangsregeling is namelijk
voor alle takken identiek. Een rotonde heeft wel een zelfregulerende werking.
Bij een grote hoofdstraat (bv. in de N111) neemt deze hoofdstroom de voorrang.
Verkeer uit de zijstraten (veel beperkter in aantal) kan moeilijker invoegen.
Een rotonde geeft de indruk dat beide kruisende wegen gelijkwaardig zijn.
Dit is hier zeker niet het geval, aangezien de N111 als secundaire weg geselecteerd
en uitgebouwd zou worden. De kruisende wegen functioneren op lokaal
niveau.
- Aanpak op- en afrittencomplex Stabroek
Het kruispunt van de N111 met de op- en afritten van en naar de A12 zijn momenteel
voorrangsgeregeld. Om de doorstroming te bevorderen, en ook de
veiligheid te verbeteren, moet een herinrichting overwogen worden. Hierbij kan
gedacht worden aan:
- Realisatie van verkeerslichtengeregeld kruispunten, eveneens in functie
van de beveiliging van de fietsers (zie voorheen).
- Voorzien van voorsorteerstroken: De beschikbare ruimte op de brug moet
hiervoor volstaan. Er is een voorsorteerstrook aanwezig komende van het
westen richting noorden. Verkeer dat van het oosten komt en naar het zuiden
wil, moet in de bestaande toestand wachten op een rijstrook die ook
door doorgaand verkeer gebruikt kan worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 31 van 239

De aanpak van dit complex nr 13 dient in alle scenario’s in overweging genomen
te worden, los van het feit of een Nx al dan niet zal worden aangelegd.
Optimaliseren van doorstroming op wegvakken
Om de doorstroming op wegvakniveau te verbeteren (om de capaciteit van het
wegvak te verhogen) kan geopteerd worden om het aantal ‘conflicten’ op een
wegvak te verminderen. Aantakkingen van lokale straten, langsparkeren, toeritten
naar percelen,… kunnen als storende factoren beschouwd worden dewelke
de doorstroming minder optimaal maken. Het wegnemen van deze conflicten
door het afsluiten van bepaalde lokale straten, het wegnemen van
langsparkeren (en bundelen op parkeerterreinen), het gebundeld voorzien van
perceelstoegangen (met de realisatie van een parallelle wegstructuur), … komt
de leefbaarheid niet ten goede.
Oversteekbaarheid
Omdat de N111 midden door de kern van Stabroek loopt, is een goede oversteekbaarheid
van groot belang. Om de oversteekbaarheid te garanderen,
evenwel zonder een verbeterde doorstroming tegen te gaan (zie vorig punt),
wordt in de richtlijnen voorgesteld om een voetgangers- en fietstunnel aan te
leggen ter hoogte van de Provinciale Technische School in de Dorpsstraat. De
keuze van de locatie is voor de hand liggend. Een school trekt veel fietsers en
voetgangers aan. Een vlotte en veilige oversteekmogelijkheid is dan ook wenselijk.
4.3 Beschrijving van de varianten betreffende de aansluitingscomplexen
De relatie met het recent aangelegde complex Leugenberg werd nader bekeken.
Er werd overwogen of het zinvol is dit pas aangelegd complex af te breken
en te vervangen door een nieuw aansluitingscomplex op de A12, dus zuidelijk
gelegen in scenario 3. Naast de onhaalbaarheid ten gevolge van de extensieve
kostprijs is er ook het gevolg dat een sluiting van dit complex, volgens
MMA2, leidt tot een significante verhoging van de verkeersbelasting in het centrum
van Kapellen, de N1 en in het zuiden van Kapellen en Ekeren (20 tot
30%). Verwacht wordt dat dit een sterk negatief effect op de leefbaarheid zal
hebben. Om deze redenen wordt gekozen voor het behoud van het complex
Leugenberg.
Indien bij de tracékeuze geopteerd wordt voor scenario 3 kan er wel geopteerd
worden om beide complexen (half complex Leugenberg met nieuw complex op
A12 t.h.v. Dijkstraat cfr. scenario 3) te verbinden met een parallelle weg. Ten
oosten van de A12 zal van het complex Leugenberg de bestaande (werf)oprit
richting Nederland opgebroken moeten worden.
Door de verbinding tussen beide complexen kan, komende van het complex
Leugenberg, middels de parallelle weg en het nieuwe complex, de A12 richting
Nederland opgereden worden. Op dezelfde wijze kan dan ook vanuit Nederland
het afrijden richting Leugenberg mogelijk gemaakt worden. Dit is op vandaag
niet het geval. De varianten bestaan in de ligging van de parallelle wegen
(ten noorden en/of ten zuiden van de A12).
Indien uit de effectbespreking blijkt dat scenario 3 vanuit milieueffecten een
valabel scenario is, zullen deze ontsluitingsmogelijkheden middels deze parallelle
wegen mee onderzocht worden in het planMER.
4.4 Eisen voor de Nx
4.4.1 Prestatie-eisen voor de Nx
De rol en functie van de NX als aansluitingsweg vanaf de N11 naar de A12 (en
de haven van Antwerpen) resulteert in ontwerpeisen die de doorstroming van
deze weg ondersteunen. Dit betekent in de eerste plaats een verbindende
functie tussen de A12 en de N11 en als nevenfunctie een verzamelende en
verdelende rol naar de omgeving. Deze nevenfunctie is echter ook ondergeschikt
aan de doorstroming zelf en de verkeersleefbaarheid in de omliggende
kernen en woonstraten. Vermeden moet worden dat aanzuigkracht van de
aansluitingen op de NX (bijvoorbeeld op kruisingen met het lokale wegennet)
van die grootteorde is dat de leefbaarheid in woonstraten en kernen er onder
lijdt.
De toegangverlenende functie is ondergeschikt en slechts aanvaardbaar als de
doorstroming en de verkeersveiligheid niet in het gedrang komt. Dit
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 32 van 239

uitgangspunt heeft vooral gevolgen bij de evaluatie van deze segmenten waar
de tracés samenvallen met bestaande wegenis en bestaande erfontsluitingen.
Het ontwerp van de Nx gaat dan ook uit van volgende prestatie-eisen:
- voldoende doorstroming;
- verkeersveiligheid: beperken van het aantal potentiële conflictpunten en
een veilig wegontwerp.
4.4.1.1 Ontwerpsnelheid
Voor de Nx wordt in de tracéstudie uitgegaan van een ontwerpsnelheid van 70
km/h 7 . Deze snelheid is voldoende om het verkeer vlot van en naar de A12 te
krijgen (hoofddoelstelling) en de kernen voldoende te ontlasten (nevendoelstelling).
Uit de berekeningen met het multimodaal model MMA2 blijkt immers dat een
gemiddelde rijsnelheid van 70 km/h op de Nx en een gemiddelde rijsnelheid
van 30 à 40 km/h in de kernen, voldoende is om -in de weerhouden scenario’s-
het (doorgaand) verkeer uit de kernen te weren en om aan de doelstelling
om de A12 te optimaliseren te voldoen.
4.4.1.2 Ontsluiting naar het hoger wegennet
De Nx sluit op een volwaardige manier in alle rijrichtingen al dan niet rechtstreeks
aan op de A12. Dit gebeurt afhankelijk van het scenario;
- via een bestaand (mogelijk aan te passen) complex in scenario 2 waarbij
de Nx aansluit op Laageind (N111) om vervolgens via het gelijknamige
complex aan te sluiten op de A12.
- of een nieuw te ontwerpen knooppunt in scenario 3 (al dan niet gecombineerd
met het complex Leugenberg via een parallelle wegstructuur)
waarbij voor het goed functioneren van het hoofdwegennet belangrijk is om
7 Een vlottere doorstroomsnelheid van 90 km/u op de Nx zou de verschuiving van verkeer alleen
maar kunnen versterken, maar er wordt aangenomen dat deze effectversterking niet noodzakelijk
is om de Nx te laten functioneren.
Een hogere ontwerpsnelheid leidt tot een groter ruimtebeslag (veel ruimere bochtstralen en bredere
rijstroken), stijgend rolgeluid van de voertuigen, verhoogde uitstoot van gassen, verhoogde kans
op ongevallen, …
rekening te houden met de nodige afstanden van in- en uitvoegstroken en
weefstroken. Dit knooppunt kan gecombineerd worden met een op- en afrit
voor het geplande logistieke park langs de havenzijde en ontsluiting van de
‘Main Hub’ spoorwegen (zie eerder 3.6).
De bestaande knopen A12 x R2 (Antwerpen-Haven) alsook de aansluiting van
de A12 aan de N111 (complex Laageind – Haven/Stabroek) blijven behouden.
Ook voor Leugenberg wordt aangenomen dat de bestaande halve aansluiting
(van en naar richting Antwerpen) behouden blijft. De aansluiting richting Nederland
betreft een voormalige ‘werfoprit’. Deze oprit is nog steeds in gebruik;
Indien gekozen wordt voor een tracé uit scenario 3, kan in de verbinding richting
Nederland voorzien worden middels parallelle wegen richting het nieuwe
complex op de A12. IN dit geval dient deze bestaande aansluiting richting Nederland
(de ‘werfoprit’) te worden afgebroken. (zie ook 4.3.). De bestaande
rechts-in, rechts-uit verbindingen (bv. t.h.v. de Smalle Weg) kunnen dan geïntegreerd
worden in het systeem van parallelle wegenis.
4.4.1.3 Verzamelfunctie vanuit het lokaal wegennet
- in scenario 2 bestaat de optie voor het behoud van de Abtsdreef als rechtstreekse
lokale verbinding tussen Berendrecht en Stabroek.
- in scenario 3 wordt een centrale aansluiting voorzien ter hoogte van de as
Grote Molenweg - Hoge Weg voor de ontsluiting van Stabroek en Hoevenen
richting Nx. Om een voldoende doorstroming te garanderen, worden er
evenwel niet meer aansluitingen dan noodzakelijk voorzien, rekening houdend
met de ruimtelijk-functionele samenhang van het gebied (dwarsrelaties
en ontsluiting van landbouwpercelen) en de ruimtelijke inpassing (vermijden
van ongelijkvloerse kruisingen).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 33 van 239

4.4.1.4 Route voor uitzonderlijk transport
De N111 doorheen de kern van Stabroek is momenteel geselecteerd als een
reisweg voor transport 'categorie R2' 8 , met een hoogte groter dan 5m en een
draagvermogenklasse tussen de 180 ton en 240 ton.
- In scenario 2 moet de Nx deze functie voor uitzonderlijk vervoer overnemen
van de N111 in de kern van Stabroek.
In scenario 3 dient de N111 in de kern van Stabroek deze klasse van reisweg
voor uitzonderlijk vervoer te behouden (relatie met de Haven, zonder gebruik te
maken van het hoofdwegennet). De Nx neemt in scenario 3 de functie van Ettenhoven
(N114) over; het betreft hier eveneens een reisweg met categorie R2
(met een draagvermogenklasse < 44 ton).
Voor het ontwerp van de Nx is het op heden niet gekend welk draagvermogenklasse
de Nx wenselijk krijgt in het kader van uitzonderlijk vervoer; voor het
tracéonderzoek is de klasse R2 voldoende als randvoorwaarde.
4.4.1.5 Erfontsluitingen
Het aantal aansluitingen en erftoegangen op de Nx zal beperkt worden. Bij
perceelstoegangen kan de aansluiting van deze percelen variëren nl.:
- Bestaande erftoegangen blijven behouden, rechtstreeks op de Nx
° In alle richtingen of
° Enkel rechts-in-rechts-uit, waarbij keermogelijkheden voorzien worden;
- Er worden geen erfontsluitingen gecreëerd op de nieuwe weginfrastructuur
maar de bestaande erven worden ontsloten via bedieningswegen.
4.4.1.6 Landbouwverkeer
Traag verkeer (landbouwvoertuigen) wordt bij voorkeur niet toegelaten op de
Nx. Het al dan niet toelaten van traag verkeer is in samenhang met de varianten
inzake perceelstoegangen te bekijken:
8
Bron: Ministerie van Verkeer en Infrastructuur, Directie Mobiliteit & Directie Uitzonderlijk Vervoer,
indicatieve toestand op 01/01/2003.
- traag landbouwverkeer wordt niet toegelaten op de Nx: de lokale bereikbaarheid
van de percelen dient te gebeuren via parallelle wegen.
- gezien het beperkt aantal perceelstoegangen wordt landbouwverkeer wel
toelaten of mogelijk enkel rechts-in-rechts-uit, waarbij de noodzaak tot
keerbewegingen mee opgenomen moet worden.
4.4.1.7 Fietsroutes en fietsverkeer langsheen de NX
Het bovenlokaal en lokaal fietsverkeer volgt het bestaande wegennet, dat de
meest directe verbindingen vormt tussen de kernen.
In zowel scenario 2 als scenario 3 zijn er langsheen het volledige traject van de
Nx geen verbindende fietspaden nodig. In functie van het ontsluiten van percelen
dient er op bestaande plaatsen mogelijk wel een ontsluitend fietspad (of
bedieningsweg) gerealiseerd te worden. Indien een bedieningsweg wordt gerealiseerd,
zijn aparte fietspaden niet nodig (gemengd verkeer op bedieningsweg).
(In Figuur 2 wordt een typeprofiel van de Nx weergegeven, waarbij plaatselijke
bedieningsfietspaden bij worden voorzien.
Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (BFF – versie 2005)
De N111 en de N11 zijn aangeduid als functionele fietsroutes (te behouden).
De ingetekende functionele route tussen Kapellen/Hoevenen en de haven
(omgeving Main Hub) via de Krekelberg en Smalle Weg wordt hieronder verder
besproken.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 34 van 239

Recreatieve fietsroutes
De Parijse Weg maakt deel uit van het fietsknooppuntennetwerk 9 . Op lokaal
niveau functioneert de route echter ook functioneel als directe autoluwe fietsverbinding
tussen Kapellen en Stabroek/Putte. Het is wenselijk dat deze route
blijft behouden.
Dit impliceert een specifiek te beveiligen fietsoversteek (oversteken in 2 keer
met fietsers uit de voorrang, accentverlichting, …).
Fiets-wensstructuur
De functionele relatie tussen Kapellen/Hoevenen en de haven (omgeving main
hub) die in het BFF langs de Krekelberg en Smalle Weg is ingetekend, kan in
scenario 3 mogelijk verlegd worden naar de Kerkstraat – Dijkstraat om daar
aan te takken op een nieuwe kamstructuur naast de A12. Op deze kamstructuur
takken de oostrelaties aan; de verbinding naar de westzijde van de
A12 (kant Haven) gebeuren ongelijkvloers op nog te bepalen locaties, waarbij
er minimaal een verbinding komt aan de noordzijde van de R2 (ter hoogte van
Laageind) alsook aan de zuidzijde van de R2 (naar zone “Main Hub”).
De alternatieve functionele fietsroutes op de Grote Molenweg / Hoge Weg, de
Abtsdreef en de Antitankgracht worden behouden: de kruising van de Nx wordt
zowel in scenario 2 (aan de Abtsdreef) als in scenario 3 (aan de Hoge Weg) bij
de kruispuntherinrichting beveiligd (uitbuigen fietspad met oversteek in twee
keren en fietsers uit de voorrang,verkeerlichtenregeling,…).
Op de as Grote Molenweg – Hoge Weg zijn comfortabele fietsvoorzieningen
nodig.
9 Bron: Toerisme Provincie Antwerpen
4.4.2 Ontwerpeisen voor de Nx
Op basis van de prestatie-eisen worden ontwerpprincipes vastgelegd. De
maatvoeringen zijn gebaseerd op de Vademecums van het Vlaams gewest 10
en andere richtinggevende studies 11 . In deze tracéstudie wordt gewerkt met
richtwaarden. De exacte maatvoering dient later vastgelegd te worden in de
ontwerpplannen van het wegenisontwerp.
Verticaal en horizontaal alignement
De ontwerpsnelheid voor de Nx is 70 km/h. Hieronder wordt aangegeven dat
de bochtstralen en andere ontwerpparameters exponentieel toenemen bij hogere
ontwerpsnelheden (80 of 90 km/h).
Tabel 4.4-1: Ontwerpsnelheden en bochtstralen
minimumstralen bij ontwerpsnelheid van minimum
ONTWERPELEMENT 70 km/h 80 km/h 90 km/h Nx
bochtstraal 12 215 m 295 m 400 m 215 m
bolle boog 13 2.900 m 5.000 m 6.500 m 2.900 m
holle boog 5.800 m 10.000 m 13.000 m 5.800 m
10
* Vademecum fietsvoorzieningen, 2002, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement
Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Wegen en Verkeer, Afdeling Verkeerskunde
* Vademecum Rotondes, 1997, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu
en Infrastructuur, Administratie Wegen en Verkeer, Afdeling Verkeerskunde
* Vademecum voetgangersvoorzieningen, 2003, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement
Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Wegen en Verkeer, Afdeling Verkeerskunde
* Vademecum Verkeersvoorzieningen in bebouwde omgeving, juni 1997, Ministerie van de Vlaamse
Gemeenschap, Departement Leefmilieu en Infrastructuur, Administratie Wegen en Verkeer,
Afdeling Verkeerskunde
11
* Leidraad TV 3V, versie april 2005
* Implementatie van de wegencategorisering – ontwerprichtlijnen voor secundaire wegen, Ministerie
van de Vlaamse Gemeenschap, Administratie Wegen en Verkeer, eindrapport, december 2003
(zonder officiële status)
12
met 2,5% verkanting
13
bolle boog = topboog / holle boog = dalboog
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 35 van 239

In functie van het vrachtverkeer wordt een maximaal hellingspercentage van
4% toegepast.
Aantal rijstroken en restcapaciteit
Op basis van de verwachte verkeersintensiteiten (zie berekeningen MMA 2)
kan gesteld worden dan een rijweg met één rijstrook in elke richting (2x1) volstaat.
Bij een aanname van maximum 1300 pae per uur voor beide richtingen
samen met in de drukste rijrichting tot 900 pae per uur (zie berekeningen
MMA2) en een theoretische benadering van het aantal pae ten opzichte van
het snelheidsverloop, worden volgende I/C verhoudingen 14 voor de Nx berekend:
Tabel 4.4-2: Capaciteit
pae per ---- wat overeensnelheidsver- I/C verhouding
rijstrook stemt met ---- loop in km/u
(voor drukste rijrichting)
< 900 > 80 100 %
tot 1200 70 - 80 75 %
tot 1500 60- 70 60 %
tot 1800 50 - 60 50 %
Ontwerpeisen voor uitzonderlijk vervoer
In het ontwerp moet voor delen van de Nx rekening gehouden worden met volgende
specifieke ontwerprichtlijnen voor uitzonderlijke transporten, categorie
R2.
Tabel 4.4-3: Ontwerpeisen voor uitzonderlijk vervoer
minimale waarden
rijstrookbreedte 3,0 m
vrij ruimteprofiel breedte: min 4,5 m
hoogte: min 5,0 m
Rotondes buitenstraal: min 25,0 m
kroon: min 11,0 m
14 I/C: verhouding tussen Intensiteit en Capaciteit
Ontwerpeisen Agentschap Wegen en Verkeer Antwerpen
Tabel 4.4-4: Ontwerpeisen AWV
minimale waarden
rijstrookbreedte bij 70 km/h 3,25 m
4.4.3 Type profiel
Rekening houdend met de verwachte intensiteiten op de Nx (zie MMA2) wordt
in de tracéstudie een 2x1-profiel voorgesteld. Op basis van de verwachte
verkeersintensiteiten zal een rijweg met 1 rijstrook in elke richting volstaan.
Lokaal kan het typeprofiel wijzigen, afhankelijk van de situatie. Onderstaand
wordt een mogelijk typeprofiel weergegeven. In dit profiel is de Nx opgebouwd
uit een 2x1 weg, met middenberm en een fietspad aan weerszijden van de Nx.
Rekening houdend met de noodzakelijke afwateringsgrachten, neemt dit
profiel een totale breedte in van ca. 24,5 m.
Figuur 4.4-1: Typeprofiel Nx – met middenberm en bedieningsfietspad
De praktische capaciteit van een 2x1-weg zonder individuele erftoegangen en
een beperkt aantal aansluitingspunten wordt geraamd tussen 1.000 en 1.200
pae/uur per richting per rijvak.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 36 van 239

4.5 Bijkomende randvoorwaarden
Een goede ruimtelijke en landschappelijke inpassing van de weg is noodzakelijk
om de ruimtelijke kwaliteit in de omgeving van de weg op peil te houden of
zelfs te versterken. Volgende randvoorwaarden zullen gebruikt worden om de
tracébepaling vanuit een integrale benadering uit te werken. De volgorde van
de oplijsting van de randvoorwaarden geeft geen rangorde aan.
- Een aansluitingsweg (zoals in scenario 2) dient zo dicht mogelijk bij de kern
worden aangelegd, evenwel voldoende gebufferd ten opzichte van de bestaande
bebouwing.
- Waardevolle gebieden op vlak van natuur en/of landschap dienen zoveel
mogelijk gevrijwaard of zo min mogelijk aangetast en doorsneden te worden.
Dit geldt in het bijzonder voor gebieden met een bijzonder beschermingsstatuut:
° het vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’
(BE2301336) tussen de A12, Dijkstraat, Ettenhoven, Hoogeind
° het beschermd landschap ‘Rood en omgeving’ tussen Waterstraat, Parijse
Weg, bebouwingsrand N11, Streepstraat (BS 1999-08-27)
° het beschermd landschap ‘Antitankgracht’ (BS 1993-12-30)
- De nieuwe weg mag ruimtelijk-functioneel geen te sterke barrière vormen
° behouden / ontwerpen van minimaal één lokale verbinding voor gemotoriseerd
verkeer tussen naburige kernen
° behouden van de functionele relaties voor fietsers: tussen naburige kernen
en van/naar belangrijke attractiepolen (b.v. de haven)
° toegankelijk houden van woningen en landbouwgronden
- Landschappelijke inpassing: inspelen op landschappelijke structuren (b.v.
bestaande lijnvormige elementen). De aanleg van de nieuwe weg Nx dient
als een landschapsontwerp benaderd te worden.
- Reeds bij de tracébepaling rekening houden met de watertoets: overstromingsgevoelige
gebieden worden best vermeden. Waterlopen (i.h.b. de belangrijke)
worden zo min mogelijk doorsneden. Langs de nieuwe weg wordt
gewerkt met open wateropvang en afvoer. Bestaande open grachten en
beken worden behouden
- Doorsnijding van percelen en grote ruimtelijke gehelen beperken. Waar
mogelijk de bestaande perceelsstructuur volgen.
- Bestaande woonzones en bebouwde linten zoveel mogelijk vrijwaren.
4.6 Onderzochte en niet weerhouden alternatieven
Zoals aangegeven in hoofdstuk 4 is voorafgaand aan de planMER in een tracéstudie
de doelstelling en rol van de Nx bepaald en werden hiervoor drie mogelijke
scenario’s omschreven. Op basis van een verkeerskundige en ruimtelijke
afweging werden binnen twee geschikt bevonden scenario’s drie tracéalternatieven
verder uitgewerkt. Hieronder worden de niet-weerhouden alternatieven
beschreven.
4.6.1 Niet weerhouden scenario
Het niet weerhouden eerste scenario ging uit van een aansluitingsweg ten
noorden van het dorp Stabroek (meest noordelijke ligging). Uit de analyse van
de tracéstudie blijkt dat scenario 1 het minst aan de doelstellingen beantwoordt
aangezien er nauwelijks een verbetering van de verkeerssituatie in de kernen
van Hoevenen en Kapellen te verwachten valt. Uit de berekeningen met het
MMA2 blijkt dat door de ligging van de A12-knoop aan Abtsdreef de kernen
van Kapellen en Hoevenen niet ontlast worden van verkeer en dat de kern bijkomend
verkeer te verwerken krijgt. Om deze redenen werd het scenario niet
weerhouden en werden er verder geen concrete tracé-alternatieven binnen dit
scenario uitgewerkt. In hoofdstuk 4.1 is gemotiveerd aangegeven waarom dit
scenario niet werd weerhouden.
4.6.2 Niet weerhouden alternatieven binnen de geschikt bevonden scenario’s.
Binnen scenario 2 en 3 werden een aantal tracéalternatieven niet geschikt bevonden.
In hoofdstuk 4 is gemotiveerd aangegeven waarom bepaalde tracéalternatieven
niet weerhouden werden. Er werden dus drie tracéalternatieven
weerhouden voor verder onderzoek in het planMER.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 37 van 239

5 Geïntegreerd
ontwikkelingsscenario
De Nx is gesitueerd in een gebied dat onderhevig is aan een hoge dynamiek
inzake ruimtelijke ontwikkeling, vooral naar mobiliteit en economische activiteiten.
Hierbij vormt de ontwikkeling van de Haven van Antwerpen een belangrijk
aandachtspunt. Het nulalternatief – dit is het alternatief waarbij er geen Nx
wordt aangelegd en er geen maatregelen genomen worden ter verbetering van
de huidige verkeerssituatie- wordt meegenomen bij de bespreking van het geïntegreerd
ontwikkelingsscenario. Hierbij worden de effecten van alle geplande
ontwikkelingen als gevolg van beslist beleid in beeld gebracht, rekening houdende
met het niet realiseren van voorliggend plan.
5.1 Wegenis en verkeer
- Bijkomende ontsluiting op de A12: in het kader van de potentiële ontwikkeling
van de Haven van Antwerpen wordt in het strategisch plan van de
Haven van Antwerpen en in het planMER van de Haven van Antwerpen
melding gemaakt van een bijkomende ontsluiting op de A12 (Main Hub). In
het planMER van de haven van Antwerpen worden verschillende scenario’s
beoordeeld. Het te kiezen scenario wordt vastgelegd in een gewestelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan. In dit GRUP zullen vermoedelijk de zones
voor het geplande logistieke park (ten westen van de A12) en de uitbreiding
Main Hub bestemd worden. Indien gekozen wordt voor een Nx-tracé
uit scenario 3 kunnen de main Hub en het aansluitingspunt van de Nx op
de A12 geïntegreerd worden in één complex.
- Aanleg van een parallelweg tussen het complex Main Hub en het halve
complex Leugenberg, waarbij de op- en afrit t.h.v. het vliegveld afgeschaft
wordt. Leugenberg is in deze situatie enkel bereikbaar vanuit Antwerpen
en vanuit Leugenberg kan enkel naar Antwerpen gereden worden.
- Momenteel wordt een projectMER opgemaakt voor de aanleg van een
tweede Tijsmanstunnel onder het Kanaaldok B1/B2 in de Antwerpse
haven op Rechteroever. De tunnel zal dienst doen als een tweede wegverbinding
voor lokaal verkeer tussen de havengebieden aan weerszijden van
het Kanaaldok B1/B2. Hierdoor worden lokale verkeersstromen
gescheiden. Het tracé van de nieuw aan te leggen tunnel loopt evenwijdig
aan het tracé van de huidige Tijsmanstunnel (R2) maar ligt iets meer noordelijk.
- Er wordt een nieuw dubbelsporig goederenspoorlijn aangelegd van de
spoorinstallaties op de linker Scheldeoever (Bundel Zuid, Waaslandhaven)
naar de spoorinstallaties op rechter Scheldeoever (ter hoogte van het rangeerstation
Antwerpen-Noord) Deze spoorlijn wordt parallel met de R2
aangelegd en wordt onder de Schelde en het Kanaaldok B1/B2 geboord.
Het tracé van de tweede Tijsmanstunnel ligt ter hoogte van het kanaaldok
nabij en parallel aan de Liefkenshoekspoortunnel.
- Verbreding van de A12: in het streefbeeld van de A12 wordt melding gemaakt
van een mogelijke verbreding van de A12 tussen de R1 (Ring
Antwerpen) en de R2 met een 3 e rijstrook. Deze verbreding kadert in het
verbeteren van de doorstroming op de A12 bij voorziene havenuitbreidingen,
nl een logistiek park ten westen van de A12 (zie verder).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 38 van 239

5.2 Bedrijventerrein
- Uitbreiding logistiek park Schijns: ten westen van de A12 wordt in het
kader van de ontwikkeling van de haven van Antwerpen een logistiek park
beoogd met een bruto oppervlakte van 60 à 75 ha. Om dit te realiseren
dienen de aanwezige waterlopen Schijn-Voorgracht en Schijn-Hoofdgracht
verlegd te worden. Dit gebied zal ontsluiten op de A12 via de Main Hub
een nieuw complex. Indien gekozen wordt voor een Nx-tracé uit scenario 3
kunnen de main Hub en het aansluitingspunt van de Nx op de A12
geïntegreerd worden in één complex.
5.3 Natuur en landschap
- Natuurontwikkelingsproject in de Opstalvallei: tussen het Delwaidedok en
de kern van Berendrecht wordt een natuurontwikkelingsproject gepland.
Deze natuurontwikkeling beoogt de aanleg van 190 ha nieuwe natuur, i.c.
50 ha waterplassen, 90 ha rietpartijen en 50 ha natte weilanden met rietslootjes.
Het doel van deze natte natuurontwikkeling is onder meer een invulling
te geven aan de instandhoudingsdoelstellingen voor het vogelrichtlijngebied
De Kuifeend dat zich ingesloten bevindt in het verder ontwikkelende
vormingsstation Antwerpen Noord. Het natuurontwikkelingsproject
beoogt m.a.w. het herstel van een gunstige staat van instandhouding voor
de typische avifauna van de Kuifeend. Daarnaast wordt ook voorzien in
compensatie voor onder andere de zandwinningsput en de rietkragen van
de verlegde Schijns in het kader van de uitbreiding van het logistiek park
Schijns.
- Natuurcompensatie voor de bestaande broedplaats van de Zwartkopmeeuw:
ten gevolge van de werkzaamheden in het kader van de havenontwikkeling
gaat de bestaande broedplaats van Zwartkopmeeuw verloren.
Natuurcompensatie wordt voorzien ter hoogte van Stabroek, meer bepaald
aan de verkeerswisselaar van de A12 met de R2.
Bestaand bos (donkergroen),
bestaand struweel (bruin),
potentieel grasland (lichtgroen),
potentieel rietland (lichtgeel),
bestaande waterplas (donkerblauw),
potentieel grondwatergevoede plas (kakigroen), potentieel oppervlaktewatergevoede plas (lichtblauw),
potentieel oppervlaktewater- en grondwatergevoede plas (okerrood) (Bron: Van de Genachte 2006).
Figuur 5.3-1: Inrichtingsvisie voor het Opstalvalleigebied
- Beheervisie landschapsbeheerplan Antitankgracht (provincie Antwerpen):
Binnen deze beheervisie wordt gestreefd naar het behoud en de verdere
ontwikkeling van de natuur(wetenschappelijke) waarde van de Antitankgracht
door een aangepast beheer. Concreet worden volgende aspecten
hierbij aangehaald:
- Het beheer moet gericht zijn op het verminderen van de negatieve invloed
van uitheemse woekerende plantensoorten op de diversiteit. De
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 39 van 239

negatieve invloed van uitheemse diersoorten dient geminimaliseerd te
worden.
- Het beheer moet meer structuur en diversiteit brengen in de vegetatie
en een zo divers mogelijke flora en fauna nastreven.
- Waardevolle elementen zoals beperkte verlandingen, verzakte oever,
… moeten behouden blijven en verder kunnen ontwikkelen waar mogelijk.
- Het beheer moet gericht zijn op het creëren van een optimale toestand
van winterverblijfplaatsen (forten, bunkers) voor vleermuizen.
Binnen deze visie wordt verwacht dat de toekomstige natuurontwikkeling in
het Opstalvalleigebied te Stabroek en Berendrecht de betekenis van de
Antitankgracht voor diverse vogelsoorten nog zal doen toenemen.
- Ruimtelijke visie voor landbouw natuur en bos regio Antwerpse Gordel en
Klein-Brabant. Gewenste ruimtelijke structuur september 2008: In uitvoering
van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen stelde de Vlaamse overheid
in 2008 een ruimtelijke visie op landbouw, natuur en bos op voor de
regio Antwerpse gordel – Klein-Brabant (zie onderstaande figuur). Op 27
maart 2009 nam de Regering kennis van deze visie en keurde ze de beleidsmatige
herbevestiging van de bestaande gewestplannen voor ca.
9.700 ha agrarisch gebied en een operationeel uitvoeringsprogramma
goed. Het plangebied is geleden in de deelruimte I ‘Haven en Polder’ en
de deelruimte II ‘Verstedelijkt bosgebied ten NO van Antwerpen’. Volgende
specifieke acties zijn voor het plangebied relevant (zie onderstaande figuur):
- 1.3: Behoud van de afritlus A12 naar R2 als zwartkopmeeuwbroedplaats
- 2.2: Maximaal vrijwaren van het landbouwgebied tussen Berendrecht
en Ekeren voor beroepslandbouw waarbij het vogelrichtlijngebied van
de Ettenhovense polder aangeduid wordt als bouwvrij agrarisch gebied
- 4.1: Behoud van het complex Ruige heide – Kraaienberg – Ravenhof –
Elzenbos als multifunctioneel boscomplex met aandacht voor versterking
van de bestaande zwakke verbinding en de relatie met de landbouw.
- 5.3: Vrijwaren en versterken van het poldergebied van Stabroek met
overgang naar de Kempen met aandacht voor de historische landbouwpercelering.
Figuur 5.3-2: Afbakening buitengebied Antwerpse gordel/Klein Brabant
Voor het landbouwgebied tussen Berendrecht, Ertbrand en Ekeren (deelgebieden
2.2, 5.3 en 9.1) werd in het operationeel uitvoeringsprogramma volgende
bepalingen opgenomen met betrekking tot tussentijds herbevestigen van agrarische
gebieden. De opgenomen acties worden echter niet op korte termijn gestart.
- Bevestigen van de bestemming op het gewestplan voor de aaneengesloten
landbouwgebieden ten zuiden van het boscomplex Ruige Heide – Ravenhof
– Elzenbos en ter hoogte van Ertbrand, Stabroek en Hoevenen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 40 van 239

- Opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de differentiatie
van de polder als bouwvrij agrarisch gebied
- Marge voor de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor
acties in het kader van de Nx (incl. compensaties).
- Marge voor acties inzake integraal waterbeleid in functie van de ontwatering
van de polder, zo nodig via ruimtelijk uitvoeringsplan.
5.4 Water
In het deelbekkenbeheerplan van het Beneden Schijn worden verschillende
acties voorgesteld ten behoeve van het watersysteem. Volgende relevante acties
worden gepland binnen het plangebied:
- DB 04-05_37: Wateroverlast Parijse Weg: Op het grondgebied van Stabroek
komen de Rode Beek en een niet geklasseerde waterloop langsheen
de Parijse Weg samen. Bij zware regenval komt hier wateroverlast voor.
Volgende oplossingen worden voorgesteld: een winterbed aanleggen op
het grondgebied van de gemeente Kapellen, de bedding verbreden op het
grondgebied van Stabroek en de hofgracht ter hoogte van de Kapelsestraat
aan het begin van de Rode Beek inrichten als bufferbekken.
- DB 04-05_32: Strategisch plan Haven Rechter Schelde Oever (SPRSO): In
het kader van het Strategisch Plan Rechter Schelde Oever zal de waterhuishouding
in het gebied gewijzigd worden. Om de invloed van de geplande
ingrepen op de waterhuishouding in te schatten, wordt een studie over
de polderlopen uitgevoerd (IMDC). Voorgestelde scenario’s uit de hydraulische
studie zullen opgenomen worden in het actieplan. Volgende knelpunten
zijn in het verleden doorgegeven en worden bekeken in de studie over
de polderlopen, een aantal knelpunten zullen opgelost zijn bij uitvoering
van de plannen omtrent de havenuitbreiding.
Omwille van de uitbreiding van de havenactiviteiten ten zuidwesten van de
A12, wordt over een groot gedeelte langs de noordoostzijde van de A12
een afwateringsgracht aangelegd (met grote winterbedding). De beken en
grachten uit de polder worden dan opgevangen in deze nieuwe afwateringsgracht
en via een nieuwe doorsteek aangesloten op de Schijns.
5.5 Overzicht
Figuur 5.5-1: Overzicht van alle relevante ontwikkelingsscenario’s inzake verkeer, bedrijvigheid,
natuur en water
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 41 van 239

5.6 Opmerking
Bij de uitwerking van de discipline mobiliteit wordt uitgegaan van een situatie
2020 waarbij ruimtelijke en economische trends zoals berekend door het Federaal
planbureau zich doorzetten. In de discipline mobiliteit wordt dus met andere
woorden een autonome verkeersontwikkeling met horizon 2020 gehanteerd.
De gegevens voor deze toekomstige situatie zijn afkomstig van het provinciaal
Verkeersmodel Antwerpen versie 3.5.3+. Ter verduidelijking wordt hieronder
aangegeven welke ontwikkelingen reeds in dit model werden opgenomen:
- Het masterplan Antwerpen 15
- De ontdubbeling van de Tijsmanstunnel
- De tramverlenging tot Leugenberg, inclusief een P&R aan Leugenberg
Daarenboven werd volgende infrastructuur bijkomend opgenomen in het Model:
- De ontwikkeling van de Main Hub, logistiek park ten zuidwesten van de
A12, inclusief de realisatie van een volwaardig verkeerscomplex op de
A12.
- De heraanleg van een parallelweg tussen het complex Main Hub en
het halve complex Leugenberg, met afsluiting van de op- en afrit t.h.v.
het vliegveld. De ligging van deze parallelweg is niet bepaald en werd
in het model aan de zijde van Stabroek opgenomen. (de ligging of ontdubbeling
aan weerzijden van de A12 heeft op dit schaalniveau geen
of verwaarloosbare mobiliteitseffecten).
Dit impliceert dat de in het model reeds opgenomen ontwikkelingen reeds in de
referentietoestand 2020 vervat zitten en dat deze dus niet meer als afzonderlijk
ontwikkelingsscenario zullen worden besproken bij de discipline mobiliteit.
Aangezien de gegevens vanuit de discipline mobiliteit aangewend worden binnen
de disciplines geluid en lucht zullen deze ontwikkelingen ook voor deze
disciplines niet meer als afzonderlijk ontwikkelingsscenario worden opgenomen.
Deze ontwikkelingen komen, indien relevant, wel nog aan bod bij de andere
disciplines.
15
Rapportage Evaluatie Masterplan 2020. Berichtgeving 23/09/2011. Bron:
www.verkeerscentrum.be
In onderstaande tabel wordt dit verduidelijkt
Referentietoestand Ontwikkelingsscenario
Effectbespreking 2007 2020 2020
Mobiliteit X
Geluid en trillingen X
Lucht X
Bodem X X
Grondwater X X
Oppervlaktewater X X
Fauna en flora X X
Landschap X X
Mens X X
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 42 van 239

6 Afbakening studiegebied
6.1 Mobiliteit
Het studiegebied wordt gedefinieerd als het gebied waarbinnen een impact op
het vlak van mobiliteit merkbaar zal zijn ten gevolge van de ingrepen. In dit kader
omvat het studiegebied dan ook minimaal het tracé van de Nx, het
wegennet dat van belang is voor de ontsluiting van de haven in noordoostelijke
richting (A12, aansluiting met R2) en het lokale wegennet in de omgeving van
het plangebied, met inbegrip van die wegen waar ten gevolge van de realisatie
van het plan significante effecten op het vlak van verkeer verwacht worden. Dit
zijn de N11-Kapelsestraat, de N111 doorheen het centrum van Stabroek, de
N114-Ettenhoven, de Hoevensebaan tussen Hoevenen en Kapellen en de
zijstraten die op bovenvermelde straten aansluiten.
Voor de evaluatie van de mobiliteitseffecten worden in het studiegebied concreet
volgende effectlocaties bepaald. Op deze locaties worden de effecten
inzake verkeersintensiteiten per variant aangegeven. De effectlocaties worden
opgelijst in onderstaande tabel en worden grafisch weergegeven op onderstaande
figuur.
Tabel 6.1-1: Overzicht effectlocaties
Gebruik van de Nx effectlocatie
Nx bij scenario 2, ten noordoosten van de Abtsdreef x1
bij scenario 2, ten zuidwesten van de Abtsdreef x2
bij scenario 3, het noordelijke deel van de Nx x3
bij scenario 3, het zuidelijke deel van de Nx x4
hoofdwegen effectlocatie
A12 ten noorden van afrit N111 Laageind - Stabroek A
tussen R2 en Dijkstraat B
tussen Dijkstraat en afrit Leugenberg C
gewestwegen effectlocatie
N111 Stabroek Dorpsstraat 3
N114 Stabroek Kleine Molenweg 4
N114 Stabroek Ettenhoven 6
N114 Hoevenen - Stabroek Kerkstraat 8
N114 Kapellen Leugenberg 9
N11 Kapellen Kapelsestraat 12
N11 Kapellen Antwerpsesteenweg 13
N111 Putte - Kapellen Klinkaardstraat 14
N122 Kapellen Kalmthoutsesteenweg 15
gemeentelijke wegen effectlocatie
Abtsdreef – zuid Stabroek 1
Abtsdreef – noord Stabroek 2
Grote Molenweg Stabroek 5
Hoge weg Stabroek 7
Klein Heiken Ekeren 10
Molenstraat - Hoevensebaan Hoevenen / Kapellen 11
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 43 van 239

Figuur 6.1-1: Overzicht effectlocaties
6.2 Geluid en trillingen
Voor de evaluatie van de geluidsimpact gedurende de exploitatiefase worden
het omgevingsgeluid en de specifieke geluidsbelasting t.g.v. het plan bepaald
en beoordeeld in relevante punten binnen het studiegebied. Belangrijk is dat
het huidige omgevingsgeluid in en rondom het onderzoeksgebied wordt
gekwantificeerd. Het studiegebied zal zich uitstrekken tot een bepaalde afstand
tot het tracé waarbinnen een effect verwacht kan worden.
Ten aanzien van de afstemming op de discipline mobiliteit wordt, in het geval
significante verkeersveranderingen optreden buiten 250 meter van het plangebied,
een geluidsbeoordeling uitgevoerd ter hoogte van woningen en/of
kwetsbare gebieden aan de desbetreffende verkeerswegen. De woningen en
kwetsbare gebieden waar er na uitvoering van de nieuwe wegverbinding (Nx)
tussen de N11 en de A12 een toe- of afname van de geluidsniveaus plaatsvindt
worden in kaart gebracht. Vermits het lokale wegennet en dorpskernen
ook ontlast worden, behoren deze ook tot het studiegebied. Al naar gelang beschikbare
gegevens (intensiteiten afkomstig van discipline mobiliteit) worden
de effecten kwantitatief of kwalitatief besproken. De effecten van het verkeer
zullen berekend worden tot minstens de 40 dB(A) geluidscontour (zowel Lden
als Lnight).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 44 van 239

6.3 Lucht
De omvang van het studiegebied wordt bepaald door de geografische verspreiding
van de mogelijke effecten die zich kunnen voordoen. Tijdens de aanlegfase
kan opwaaiend stof mogelijk een bron van luchtverontreiniging zijn,
tijdens de exploitatiefase zal vooral het gegenereerde verkeer een belangrijke
emissiebron zijn. De invloed van verkeersemissies op de omgevingconcentraties
is meestal beperkt tot hoogstens 300 m langs de wegen. Het studiegebied
wordt afgebakend als een zone van 500m rond het gebied waarin de tracéalternatieven
zijn gelegen. De afbakening van het studiegebied is weergegeven
in onderstaande figuur.
Figuur 6.3-1: Afbakening van het studiegebied
Verkeersvoertuigen oxideren fossiele brandstoffen en emitteren als gevolg
hiervan luchtverontreinigende stoffen. De belangrijkste luchtverontreinigende
stoffen die bij dit verbrandingsproces vrijkomen zijn stikstofdioxide (NO2), fijn
stof (PM10) en zeer fijn stof (PM2,5). Daarnaast worden in kleinere hoeveelheden
zwaveldioxide (SO2), koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen
(VOS) geëmitteerd. Ook kooldioxide (CO2) wordt bij de verbranding van fossiele
brandstoffen uitgestoten. Benzeen wordt door het verkeer (vooral benzinewagens)
in mindere mate uitgestoten.
Binnen dit planMER worden de differentiërende luchtverontreinigende stoffen
NO2, PM10 en PM2,5 bestudeerd. Het voorgenomen plan zal vooral voor deze
verontreinigende stoffen mogelijk een belangrijke bijdrage leveren aan de lokale
luchtkwaliteit. Nu reeds worden de normen voor fijn stof op vele plaatsen
overschreden en ook voor de toekomst wordt verwacht dat de normen voor
NO2 plaatselijk zullen overschreden worden. De literatuur bevestigt ruimschoots
dat momenteel NO2 en fijn stof de aandachtscomponenten zijn voor
luchtkwaliteit.
Dit neemt echter niet weg dat ook andere verontreinigende stoffen (SO2, CO,
CO2) wel degelijk een bijdrage leveren aan de plaatselijke luchtkwaliteit. Deze
parameters zijn echter minder relevant op het planniveau. De concentraties
van SO2 zijn in Vlaanderen de laatste jaren sterk gedaald en vormen op de
meeste locaties geen probleem meer. De uitstoot van SO2 door het verkeer is
bovendien zeer beperkt. De grenswaarde voor CO is vrij hoog en wordt in
Vlaanderen vrijwel nergens overschreden. De geëmitteerde CO wordt in de
omgevingslucht geleidelijk omgezet tot CO2. De problematiek van CO2 speelt
zich af op een grotere schaal. Hoewel de emissies van CO2 als gevolg van het
plan licht zullen toenemen, zal dit slechts een fractie zijn van de totale CO2uitstoot
in de omgeving.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 45 van 239

6.4 Bodem
Het studiegebied voor de discipline bodem is minimaal het plangebied, zijnde
de zoekzone van de drie voorliggende scenario’s. Structuurwijziging en profielwijziging
treden zeer plaatselijk op, namelijk daar waar de werken worden
uitgevoerd. Voor deze effectengroepen zal het studiegebied zich bijgevolg
binnen de grenzen van het plangebied bevinden.
Bodemzetting kan op grotere schaal optreden en dit als gevolg van een
belangrijke langdurige belasting of ten gevolge van de ontwatering van een
slappe, samendrukbare laag. Op het huidige planniveau is nog niet gekend of
bemaling noodzakelijk is. Indien bemaling noodzakelijk blijkt, kan bodemzetting
zich laten voelen tot op grotere afstand. Voor deze effectgroep wordt
het studiegebied dan ook uitgebreid met de invloedssfeer van de (eventuele)
bemaling.
In het verticale vlak wordt de diepte van het studiegebied bepaald door de
diepte van de impact van de aan te brengen structuren. Verondersteld wordt
dat de Nx op maaiveldniveau of bovenop een dijkstructuur wordt aangelegd,
zodat het studiegebied in het verticale vlak zich tot op een diepte van 1,5 m zal
uitstrekken. Echter indien uit de effectbeoordeling blijkt dat de Nx plaatselijk
ongelijkgronds (onder maaiveld) dient te worden aangelegd, dan zal de diepte
waarover profielwijziging zich zal uitstrekken groter zijn.
6.5 Grondwater
Het studiegebied voor de grondwaterkwetsbaarheid komt overeen met het
plangebied zelf.
Betreffende de grondwaterkwantiteit (vernatting/verdroging) is het studiegebied
ruimer dan het plangebied. Het is de zone waarbinnen de grondwaterstand
wijzigt ten gevolge van de geplande ingrepen. De omvang hangt ondermeer
af van de uitvoeringswijze. Gezien er voor de uitvoering van de werken
slechts een beperkte bemaling nodig is, zal het studiegebied beperkt zijn tot de
onmiddellijke omgeving van het plangebied.
Het studiegebied voor grondwaterkwaliteit is het plangebied en de ruime
omgeving daar omheen. Calamiteiten kunnen immers niet alleen een impact
hebben op de grondwaterkwaliteit ter hoogte van het plangebied, maar ook op
de omgeving daar omheen (verspreiding via grondwaterstroming).
6.6 Oppervlaktewater
In en in de onmiddellijke omgeving van het plangebied bevinden zich
verschillende waterlopen van eerste, tweede en derde categorie. Daarnaast
komen ook verschillende niet geklasseerde waterlopen voor. De afbakening
van het studiegebied is afhankelijk van de effectgroep. De waterkwantiteit- en
kwaliteit wordt –rekening houdend met het stroomgebied van deze waterlopen-
besproken voor het ruimere studiegebied, terwijl er wat betreft de structuurkwaliteit
wordt toegespitst op het plangebied.
6.7 Fauna en flora
Het studiegebied wordt afgebakend als het volledige gebied waarbinnen zich
mogelijke effecten voordoen ten gevolge van de werkzaamheden en/of de
aanwezigheid van de nieuwe infrastructuur. Het betreft namelijk de gehele
zone die onderhevig is aan een gewijzigd geluidsklimaat, de zone tot waar zich
mogelijks verdrogingeffecten voordoen ten gevolge van bemalingen (weinig
waarschijnlijk), de zone waar direct ecotoopverlies optreedt door de realisatie
van de nieuwe wegenis en de zone die eventueel beïnvloed wordt door
barrière-effecten.
Omdat effecten van geluidsverstoring tot op 1000 m van de bron relevant
kunnen zijn, omvat het studiegebied een zone van 1000 m rond het tracé. Voor
meer mobiele organismen, zoals vogels en vleermuizen, wordt rekening gehouden
met foerageergebieden en trekroutes, zodat het voorkomen van deze
soorten beschreven wordt binnen 1000 m rond de tracés en op basis van informatie
uit relevante UTM-hokken.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 46 van 239

6.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Het studiegebied wordt gedefinieerd als het gebied waarbinnen de geplande
ingrepen en de effecten van die ingrepen zich manifesteren op het landschap,
bouwkundig erfgoed en archeologie.
Het studiegebied op macroschaal omvat de zone rond het plangebied waar de
belangrijkste landschappelijke structuren die (gedeeltelijk) binnen de
effectenzone vallen, opgenomen zijn. Deze zone wordt afgebakend als een
contour tot op 2500m van de voorgestelde tracés. Het gebied buiten deze
zone wordt als weinig relevant gezien voor het voorliggend plan.
Het studiegebied op mesoschaal omvat de onmiddellijke omgeving van het
plangebied. Deze omgeving wordt afgebakend tot 1.500 m van de voorgestelde
tracés. Dit komt overeen met een mogelijke zichtbaarheidzone rond
de ingreep.
De beschrijving van het studiegebied op microschaal betreft het plangebied.
6.9 Mens
Het studiegebied wordt gedefinieerd als het gebied waarbinnen de geplande
ingrepen en de effecten van die ingrepen op het vlak van de ruimtelijke
functies merkbaar zijn. Dit gebied is vooral de onmiddellijk nabij gelegen woonstructuur,
de bedrijventerreinen rondom de geplande ingrepen, de landbouw-
en natuurgebieden in de omgeving en de verkeerstructuur op lokaal en bovenlokaal
niveau.
We onderscheiden drie schalen waarop het plan invloed zal hebben.
- Gevolgen van het plan op microschaal: min- en meerwaarden tengevolge
van effecten zoals geluidshinder, nieuwe landmarks, verandering van de
belevingswaarde, transformatie, wijziging en verdwijnen van functies,
nieuwe functies en nieuwe relaties, …
- Op mesoschaal zullen ook de aangrenzende functionele structuren (o.a.
bedrijvigheid) invloeden van het plan ondervinden (onder meer bereikbaarheid
functies).
- Op macroschaal kan het voorgestelde plan effect hebben op de gewenste
ruimtelijke ontwikkeling van Stabroek, Kappellen en Hoevenen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 47 van 239

7 Bespreking referentiesituatie
7.1 Mobiliteit
7.1.1 Situatie ‘2007’– macro schaalniveau
7.1.1.1 Verkeersintensiteiten op basis van Multimodaal Model
De doorrekeningen zijn uitgevoerd met behulp van het Multimodaal (verkeers)model
Antwerpen (MMA versie 3.5). 16 Dit model geeft een inschatting
van de huidige en verwachte verkeersstromen op basis van een berekening
van verplaatsingen tussen herkomsten en bestemmingen, een inschatting van
de modal split en een toedeling van de verkeersbewegingen op een (vereenvoudigd)
netwerk.
Specifiek voor voorliggende studie werden de verkeersintensiteiten van de actuele
toestand (“situatie 2007”) tijdens de ochtendspits ( 8u – 9u) en de avondspits
(17u – 18u) gecontroleerd en bijgesteld op basis van in het studiegebied
uitgevoerde verkeerstellingen anno 2008.
16 Voorafgaand aan dit planMER werd de tracéstudie Nx uitgewerkt. In deze tracéstudie werd gesteund
op de resultaten van het multimodaal model Antwerpen versie 2 (MMA2). Ondertussen
werd een nieuwe versie van dit model in gebruik, nl. het MMA3.5. om de situatie 2007 te kunnen
doorrekenen. In de uitwerking van het planMER wordt voor de situatie 2007 gesteund op de resultaten
van MMA3.5. De evolutie van het model gaat snel ,en voor de situatie 2020 werd al gebruik
gemaakt van versie 3.5.3 (zie verder).
Het is belangrijk te beseffen dat het om een macromodel gaat; in de bespreking
van de effecten van een bepaald tracé is het cruciaal te beseffen dat het
macromodel effecten op macroniveau weergeeft en geen gedetailleerde uitspraken
kan doen over het exact aantal voertuigen. De interpretatie van alle
modelgegevens (intensiteiten, herkomsten/bestemmingen,…) dient dan ook
gelezen te worden in grootorde van effecten en niet in absolute waarden van
voertuigen.
Op basis van dit MMA worden de verkeersintensiteiten voor het studiegebied in
kaart gebracht.
In de berekeningen met het multimodaal model situatie 2007 werd eveneens
een ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ doorgerekend; deze situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’ houdt de situatie 2007 in, maar met afsluiting van
de rechts-in, rechts-uit situatie (afrit / oprit) aan het vliegveldje aan Dijkstraat te
Stabroek. Deze situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ werd ingevoerd om bij
de effectieve effectbespreking de effecten correct te kunnen inschatten en toe
te delen aan een bepaalde maatregel. Deze situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v.
A12’ blijkt relevant voor de N114 Ettenhoven en de kant van Hoevenen deel
N114 Kerkstraat (zie effectbespreking).
De verkeersintensiteiten van het basisscenario voor 2007 worden weergegeven
in onderstaande figuren.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 48 van 239

Figuur 7.1-1: Verkeersintensiteiten, basis 2007, ochtendspits(8u-9u)
Figuur 7.1-2: Verkeersintensiteiten, basis 2007, avondspits (17u-18u)
7.1.1.2 Verkeersintensiteiten op basis van verkeerstellingen
Zoals vermeld werd de basissituatie getoetst aan verkeerstellingen, uitgevoerd
door Agentschap Wegen en Verkeer Antwerpen.
De telling op de N111 in het centrum van Stabroek (kilometerpunt 0,9 tussen
Abtsdreef en de Kleine Molenweg) geeft in de richting van de A12 een
piekmoment in de ochtendspits. Er is evenwel geen avondpiek waarneembaar;
de avondspits wordt gespreid over de avond en kort na de middag wat merkbaar
is in de lichte verhoging van de intensiteiten rond 14u. Dit effect is
vermoedelijk het gevolg van ploegenarbeid in de haven en is eveneens
merkbaar in de verkeerstelling dewelke uitgevoerd werd ter hoogte van het
complex Laageind (bruggedeelte over de A12).
- Zie bijlage 7.1-1: dagverloop verkeersintensiteiten N111, kmpt 0,9
- Zie bijlage 7.1-2: dagverloop verkeersintensiteiten aan complex Laageind
7.1.1.3 I/C verhouding
De verkeersintensiteiten (in PAE), waarde I, wordt afgewogen ten opzichte van
de capaciteit van de weg (waarde C). I tegenover C geeft de bezettingsgraad /
restruimte op de weg.
Er wordt gesteld dat de huidige kern van Stabroek (N111) en de kern van
Kapellen een maximale capaciteit hebben van 800 pae/ u per richting en per
rijstrook (bebouwde kom met groot aantal kruispunten 17 ).
De intensiteit / capaciteit verhouding (I/C-factor) wordt in onderstaande tabel
weergegeven.
17 Zie Nota publieke consultatie PlanMer Nx, dd april 2009
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 49 van 239

Tabel 7.1-1: Overzicht I/C verhouding situatie 2007
maximale aantal PAE aantal PAE I/C I/C
Stabroek – N111
C ochtend avond ochtend avond
richting A12 800 880 452 110 % 57 %
richting N11
Hoevenen – Molenstraat
– Hoevensebaan
800 305 939 38 % 117 %
richting A12 800 493 381 62 % 48 %
richting Kapellen 800 389 519 49 % 65 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 800 585 990 73 % 124 %
richting Kapellen 800 970 819 121 % 102 %
7.1.1.4 Herkomst en bestemming op basis van MMA
In het MMA3.5 werden een aantal Selected Link Analyses (SLA) uitgevoerd.
Een SLA geeft op een bepaald punt op wegennetwerk de herkomst en
bestemming van het verkeer aan.
In het centrum van Stabroek is tijdens de ochtendspits waarneembaar dat:
- het verkeer uit de regio Kalmthout (vanaf de N111) komt (ongeveer een
derde)
- er eveneens een groot aandeel lokaal verkeer vanuit de kern van Stabroek
vertrekt
- het verkeer voornamelijk bestemming ‘Antwerpen’ kent
Tijdens de avondspits is een gelijkaardige -omgekeerde- relatie waarneembaar.
Figuur 7.1-3: SLA ‘basis’- N111 kern Stabroek, ochtendspits, situatie 2007
Figuur 7.1-4: SLA ‘basis’ - N111 kern Stabroek avondspits, situatie 2007
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 50 van 239

Ter hoogte van de Dijkstraat ter hoogte van het vliegveldje (recht-in-rechts-uit
op de A12 (uitsluitend ván Antwerpen – náár Nederland) is tijdens de ochtendspits
waarneembaar dat deze aansluiting op de A12 gebruikt wordt door verkeer:
- dat vanuit Kapellen en Hoevenen naar de R2 en Nederland rijdt;
- vanuit regio Antwerpen om Kapellen en Stabroek te bereiken (en vb de
afrit Leugenberg ontwijkt).
Tijdens de avondspits is de sterke relatie ‘Antwerpen’ naar Hoevenen – Kapellen
– Stabroek duidelijk waarneembaar.
Figuur 7.1-5: SLA ‘basis’, Dijkstraat ochtendspits
Figuur 7.1-6: SLA ‘basis’, Dijkstraat avondspits
De SLA aan Leugenberg toont tijdens de ochtendspits dat ruim 10% van het
verkeer van regio Kalmthout door de kern van Kapellen de A12 bereikt. Ongeveer
een vierde van het verkeer dat van de A12 komt door Kapellen, heeft bestemming
richting Kalmthout.
Tijdens de avondspits is een omgekeerde beweging waarneembaar.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 51 van 239

Figuur 7.1-7: SLA ‘basis’, Leugenberg ochtendspits
Figuur 7.1-8: SLA ‘basis’, Leugenberg avondspits
7.1.2 Beschrijving referentiesituatie 2007 – meso schaalniveau
De N111 in het centrum van Stabroek is een 2x1 voorrangsweg met lichtengeregelde
kruispunten aan de Kleine Molenweg en de Grote Molenweg. Langsheen
het traject zijn fietspaden aanwezig.
In de kern van Kapellen werd het centrum heringericht in functie van een verbeterde
verkeersleefbaarheid. De toeleidende wegen naar het centrum hebben
een 2x1 rijbaanprofiel. In Hoevenen is gemengd verkeer van toepassing.
Openbaar vervoer
Kapellen heeft een treinstation en is gelegen op de lijn 12 (Antwerpen – Essen
– Roosendaal) en verwerkt dagelijks net geen 1000 reizigers. Het station heeft
een frequentie van 1 trein per uur. Volgende buslijnen (functionele lijnen en
schooldiensten) lopen doorheen het studiegebied:
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 52 van 239

Figuur 7.1-9: lijnvoering bussen (bron: www.delijn.be)
Fietsroutes
In het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF 18 – versie 2009) is
langsheen de spoorlijn de fietsroute aangeduid als fiets-o-strade.
De N111, de N11, Krekelberg-Smalle Weg (verbinding tussen N11 en Haven,
over A12) alsook de N122 zijn aangeduid als functionele fietsroutes.
Abtsdreef, ’s Hertogendijk, Grote Molenweg - Hoge Weg, Molenstraat-
Hoevensebaan, Antwerpsesteenweg-Leugenberg zijn aangeduid als alternatieve
functionele fietsroute.
Figuur 7.1-10: bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk
18 Bron: www.provant.be, Provincie Antwerpen, BFF versie december 2009.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 53 van 239

De Parijse weg, een deel van de N111 (Hoogeind) maakt onderdeel uit van het
fietsknooppuntennetwerk 19 . Op twee locaties kruisen fietsroutes de N11 in Kapellen.
Figuur 7.1-11: Fietsknooppuntennetwerk
19 Bron: Toerisme Provincie Antwerpen
7.1.3 Beschrijving referentiesituatie 2020
Opbouw van het verkeersmodel
De doorrekeningen van de toekomstige referentietoestand (situatie 2020) zijn
uitgevoerd met het Provinciaal Verkeersmodel Antwerpen versie 3.5.3+. Deze
versie is gebaseerd op het Provinciaal Verkeersmodel Antwerpen versie 3.5.3,
maar bevat ook enkele verbeteringen op basis van de eerste inzichten van de
versie 3.6.0. Dit model geeft een inschatting van de te verwachte verkeersstromen
op basis van een berekening van verplaatsingen tussen herkomsten
en bestemmingen, een inschatting van de modal split en een toedeling van de
verkeersbewegingen op een (vereenvoudigd) netwerk. Zowel ochtendspits (8u-
9u) als de avondspits (17u-18u) worden in beeld gebracht.
Opnieuw is het –net als bij situatie 2007- belangrijk te beseffen dat het om een
macromodel gaat; in de bespreking van de effecten van een bepaald tracé is
het cruciaal te beseffen dat het macromodel effecten op macroniveau weergeeft
en geen gedetailleerde uitspraken kan doen over het exact aantal voertuigen.
De interpretatie van alle modelgegevens (intensiteiten, herkomsten/bestemmingen,…)
dient dan ook gelezen te worden in grootorde van effecten
en niet in absolute waarden van voertuigen.
Figuur 7.1-12: Verkeersintensiteiten basis 2020 tijdens de ochtendspits (8u-9u)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 54 van 239

Figuur 7.1-13: Verkeersintensiteiten basis2020 tijdens de avondspits (17u-18u)
Verkeersintensiteiten netwerk
De vergelijking tussen de basissituaties 2020 en 2007 is opgenomen in Bijlage
7-1.1 en weergegeven met een kleurcode.
Een algemene stijging van het verkeer over het hele netwerk is de trend voor
het studiegebied. Enkele lokale dalingen van verkeer vallen op en zijn verklaarbaar:
- Verkeer op A12 tussen Dijkstraat en Leugenberg neemt in mindere mate
toe dan de rest van het beschouwde netwerk aan A12, door:
° Verschuiving van verkeer van de A12 naar de E19
° Verschuiving van verkeer naar de Noorderlaan, ondermeer om de site
rond de Main Hub te bereiken.
Bovendien kent het meest noordelijke deel van de A12 in het beschouwde
studiegebied een uitzonderlijke toename van verkeer doordat in situatie
2020 in Nederland een ontbrekend deel van de A4 (verbinding Antwerpen –
Rotterdam) zal gerealiseerd zijn.
- Dalingen van verkeer op de N114 (Ettenhoven, Kerkstraat, en Molenstraat)
zijn toewijsbaar aan het afsluiten van de oprit/afrit van A12 ter hoogte van
de Dijkstraat, wat ook in de berekeningen ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v.
A12’ ’ al naar voor kwam.
7.1.3.1 I/C verhouding
De intensiteit / capaciteit verhouding (I/C-factor) voor de situatie 2020 wordt in
onderstaande tabel weergegeven. Ook hier wordt gesteld dat de huidige kern
van Stabroek (N111) en de kern van Kapellen een maximale capaciteit hebben
van 800 pae/ u per richting en per rijstrook (bebouwde kom met groot aantal
kruispunten 20 ).
De in situatie 2007 al verzadigde situatie in de kernen van Stabroek en Kapellen
blijkt in de referentiesituatie 2020 toe te nemen zonder bijkomende maatregelen.
Tabel 7.1-2: Overzicht I/C verhouding situatie 2020
maximale aantal PAE aantal PAE I/C I/C
Stabroek – N111
C ochtend avond ochtend avond
richting A12 800 1080 630 135 % 79 %
richting N11
Hoevenen – Molenstraat –
Hoevensebaan
800 560 1110 70 % 139 %
richting A12 800 310 380 39 % 48 %
richting Kapellen 800 580 560 73 % 70 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 800 930 1150 116 % 144 %
richting Kapellen 800 1290 1000 161 % 125 %
7.1.3.2 Herkomst en bestemming op basis van MMA
In het MMA 3.5.3+ werden een aantal Selected Link Analyses (SLA) uitgevoerd,
in eerste instantie uitsluitend voor de ochtendspits 21 . Een SLA geeft op
een bepaald punt op wegennetwerk de herkomst en bestemming van het verkeer
aan.
20 Zie Nota publieke consultatie PlanMer Nx, dd april 2009
21 Indien ochtendspits 2020 gelijkaardig is aan ochtendspits 2007, kan worden uitgegaan
dat voor de avondspits een gelijkaardig beeld ten opzichte van 2007 van toepassing
is.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 55 van 239

In het centrum van Stabroek is tijdens de ochtendspits waarneembaar dat:
- het verkeer uit de regio Kalmthout (vanaf de N111) komt (ongeveer een
derde)
- er eveneens een groot aandeel lokaal verkeer vanuit de kern van Stabroek
vertrekt
- het verkeer voornamelijk bestemming ‘Antwerpen’ kent
De SLA aan Leugenberg toont tijdens de ochtendspits dat ruim 10% van het
verkeer van regio Kalmthout door de kern van Kapellen de A12 bereikt. Ongeveer
een vierde van het verkeer dat van de A12 komt door Kapellen, heeft bestemming
richting Kalmthout.
Deze herkomsten en bestemmingen van verkeer zijn in beeld gelijkaardig aan
de situatie 2007.
Figuur 7.1-14: SLA ‘basis’ N111 kern Stabroek, ochtendspits, situatie 2020
Figuur 7.1-15: SLA ‘basis’, Leugenberg ochtendspits, situatie 2020
In situatie 2020 is de parallelweg tussen de Main Hub en het complex Leugenberg
aan het netwerk toegevoegd. Een SLA ter hoogte van de parallelweg
maakt duidelijk dat de parallelweg (zonder Nx) gebruikt wordt als:
- vervanging van de bestaande oprit naar A12 richting Nederland; verkeer
dat op heden via Ettenhoven verloopt.
- Afrit Leugenberg komende van Nederland.
Via de nieuwe knoop aan Main Hub wordt het halve complex Leugenberg vervolledigd
door de parallelweg, verkeer dat anders via Laageind, en de kern van
Stabroek, Hoevenen en Kapellen dient te bereiken.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 56 van 239

Figuur 7.1-16: SLA ‘basis’ Parallelweg, ochtendspits Situatie 2020
7.2 Geluid en trillingen
7.2.1 Methodologie
Het omgevingsgeluid wordt momenteel hoofdzakelijk bepaald door het drukke
wegverkeer op de bestaande wegen zoals de A12, N114 (Kleine Molenweg,
Ettenhoven, Kerkstraat, Antwerpse Steenweg, Leugenberg), N11 (Ertbrandstraat,
Kapelsestraat, Dorpsstraat, Antwerpsesteenweg), N111 (Laageind,
Dorpsstraat, Hoogeind, Driehoek, Klinkaardstraat) en N122 (Kalmthoutsesteenweg).
Plaatselijk kan lokaal verkeer en/of industrie eveneens een bijdrage
leveren aan het omgevingsgeluid. De referentiesituatie wordt beschreven op
basis van geluidsmetingen en overdrachtsberekeningen.
Omdat in het PlanMER hoofdzakelijk een afweging van het tracé nodig is, zijn
uitgebreide immissiemetingen (continue metingen) niet nodig vermits ook het
studiegebied veel groter is. Deze kunnen doorgeschoven worden naar het
eventuele projectMER of ontheffingsdossier. Op basis van 27 ambulante metingen
werd de huidige geluidskwaliteit langs de mogelijke tracés gemeten tijdens
de dagperiode. Op basis van deze immissiemetingen heeft men al een
eerste beeld van de huidige geluidshinder langs bestaande wegen en van de
kwaliteit van het omgevingsgeluid in de open ruimte waar de nieuwe wegverbinding
wordt voorzien. Per ambulant meetpunt werd er ongeveer een 10 à 15
minuten gemeten. De ligging van de ambulante meetpunten wordt hieronder
verder besproken.
De geluidsmetingen leverden de waarden op van de grootheden LAeq, LA01,
LA05, LA10, LA50 en LA95 uitgedrukt in dB(A). De metingen werden uitgevoerd
conform de bijlage 4.5.1 van het VLAREM II. De meetresultaten worden getoetst
aan de milieukwaliteitsnorm uit VLAREM II in functie van de bestemming
van het meetpunt volgens het gewestplan. Vermits door het plan het wegverkeer
kan wijzigen is het van belang om de bijdrage van het wegverkeer van
deze verschillende wegen in de huidige situatie met behulp van geluidscontouren
voor te stellen. Aan de hand van verkeersintensiteiten van de actuele situatie
(cfr. discipline mobiliteit) wordt een geluidskaart opgesteld. De geluidskaart
van de referentiesituatie wordt in een volgende stap vergeleken met de toekomstige
situaties. Het is tevens de bedoeling om niet alleen het effect van de
nieuwe weg in kaart brengen, maar ook het effect van de vermindering van het
wegverkeer op de huidig wegen. Immers, door het realiseren van deze verbin-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 57 van 239

dingsweg wordt verwacht dat de geluidshinder in de dorpskernen van Stabroek,
Kapellen en Hoevenen zal afnemen.
Op basis van de verkeersgegevens, aangeleverd door discipline mobiliteit,
wordt langs de bestaande wegen met behulp van het computerprogramma
Geonoise, dat steunt op de Nederlandse Standaard Rekenmethode II, de Lden
en Lnight waarde berekend volgens het besluit van de Vlaamse Gemeenschap
van 22/7/2005. Het geluidsmodel is niet zo verfijnd zodat lokale afschermingen
in rekening worden gebracht. Ook enkel die wegen zullen gemodelleerd worden
die op basis van de ligging en een toename van de verkeersintensiteit
akoestisch relevant zijn en waarvan ook de verkeersgegevens nauwkeurig gekend
zijn.
Met behulp van de geluidscontouren kan het aantal gehinderden of een grootte
orde berekend worden onder de discipline mens. Ook wordt het toetsingskader
voor wegverkeer gehanteerd zoals voorgesteld in het richtlijnen boek (momenteel
in opmaak) in afwachting van een officieel toetsingskader.
7.2.2 Imissiemetingen in het kader van dit MER
In het kader van dit MER werden er op 27 meetplaatsen over een korte meetperiode
(T = 10 à 15 minuten) ambulante immissiemetingen uitgevoerd gedurende
de dagperiodes van vrijdag 30/09/2011 en van dinsdag 04/10/2011. Op
basis van deze ambulante metingen kan een goede beschrijving van het huidig
akoestisch klimaat worden gegeven.
In functie van de toekomstige wegverbinding werd er gemeten ter hoogte van
de verschillende tracés die overwogen worden in het planMER en eveneens
ter hoogte van de wegenis waar zich mogelijk effecten voordoen na het realiseren
van de nieuwe wegverbinding (telkens t.h.v. de meest nabijgelegen woningen).
Alhoewel de meetduur eerder kort is moeten deze metingen samen met de
overdrachtsberekeningen ons een voldoende indicatie geven van de geluidsniveaus
in de omgeving. In functie van het toekomstige verkeerslawaai werden
geen nachtmetingen uitgevoerd omdat in het kader van deze PlanMER een
afweging gebeurt van de verschillende tracés. Nachtmetingen geven op dit
niveau geen meerwaarde omdat de effecten tijdens de dagperiode het grootst
zullen zijn. De ambulante metingen verspreid over het gehele studiegebied in
combinatie met de geluidskaarten geven een voldoende beeld om deze afweging
voor geluid mogelijk te maken.
De metingen werden uitgevoerd overeenkomstig VLAREM II, Bijlage 4.5.1.
‘Meetmethode en meetomstandigheden voor het omgevingsgeluid’ bij gunstige
meteocondities (geen regen noch met een windsterkte die de metingen zou
beïnvloeden). Op elk meetpunt werd er op een meethoogte van 1,5 m continu
gemeten gedurende 10 à 15 minuten en op minstens 4 m van een reflecterend
object. De coördinaten van de meetpunten zijn terug te vinden in Bijlage 7.2-1.
Deze metingen leverden de waarden op van de grootheden LAeq,T, LA01,T, LA05,T,
LA10,T, LA50,T en LA95,T uitgedrukt in dB(A) met T de meetperiode. Alle metingen
werden uitgevoerd met een ‘real time frequentie analysator’, van Larson Davis
type 824. Dit meetinstrument voldoet aan de wettelijke bepalingen in VLAREM
II. Het meettoestel werd vooraf gekalibreerd met behulp van een ijkbron
CAL200 van Larson Davis. De meetfout op de gemeten geluidsniveaus bedraagt
+/- 1 dB(A). Tijdens de metingen werden het LAeq en de statistische parameters
bepaald. De meteocondities tijdens de meetcampagne worden in volgende
tabel weergegeven. De meetpunten worden gesitueerd op volgende
figuur.
Tabel 7.2-1: Meteogegevens gedurende meetcampagnes
Meetdata Parameters
Dag van tot Windsnelheid Windrichting Neerslag
Vrijdag 30/09/2011 10u00 17u00 1 – 3 m/s ZO tot Z Geen
Dinsdag 04/10/2011 13u00 17u00 5 m/s W Geen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 58 van 239

Figuur 7.2-1: topografische kaart met aanduiding meetpunten geluid
De meetresultaten voor de 27 ambulante meetpunten op 30/09/2011 en
04/10/2011 tijdens normale werkdagen (meetperiode T = 10 minuten) zijn in
onderstaande tabel weergegeven:
Tabel 7.2-2: Meetresultaten voor de ambulante meetpunten
Mpt Datum Starttijd LAeq,T LA01,T LA05,T LA10,T LA50,T LA95,T
A 30/09/11 11:00:08 61.6 67.7 65.9 64.9 60.2 54.9
B 30/09/11 11:23:44 45.3 49.8 47.3 46.6 44.9 42.5
B bis 04/10/11 15:35:53 51.2 56.0 54.6 53.6 50.6 46.8
C 30/09/11 11:40:58 63.8 74.1 71.2 69.5 52.6 44.2
D 30/09/11 11:58:59 39.1 46.7 42.7 40.9 36.9 34.8
E 30/09/11 12:16:47 64.2 73.7 70.8 68.9 58.6 47.3
F 30/09/11 12:35:29 66.5 78.0 71.1 69.3 62.7 49.6
G 30/09/11 12:52:11 61.0 71.0 67.2 65.7 55.5 42.8
H 30/09/11 13:10:49 61.7 71.7 69.1 66.7 53.3 39.6
I 30/09/11 13:27:33 51.6 65.7 57.2 49.5 39.2 35.1
J 30/09/11 13:42:15 58.3 72.5 63.4 56.4 37.3 34.8
K 30/09/11 13:59:02 65.9 76.8 73.1 71.0 55.8 42.9
L 30/09/11 14:17:26 49.5 57.7 54.4 52.0 47.7 45.1
M 30/09/11 14:32:38 57.2 68.3 57.3 53.6 48.3 45.3
N 30/09/11 14:47:22 62.7 73.5 68.3 66.1 56.5 46.6
O 04/10/11 13:24:27 58.5 63.8 61.2 60.4 57.9 55.3
P 04/10/11 13:51:42 64.3 74.7 71.0 68.5 57.3 49.8
Q 30/09/11 15:03:14 67.6 77.1 73.4 71.1 64.8 54.6
R 30/09/11 15:20:36 62.7 71.0 68.7 67.4 58.7 46.4
S 30/09/11 15:38:17 65.9 75.5 70.9 69.1 62.5 51.5
T 30/09/11 15:55:51 63.6 73.2 68.2 66.6 61.7 54.8
U 30/09/11 16:15:28 57.0 70.3 63.0 59.4 46.3 36.2
V 04/10/11 14:14:51 68.2 79.4 74.9 72.5 58.3 50.3
W 04/10/11 14:30:44 45.7 50.5 48.4 47.5 45.1 43.2
X 04/10/11 14:46:10 57.3 69.9 64.9 59.7 47.1 42.1
Y 04/10/11 15:04:14 72.2 80.0 76.3 74.9 69.4 58.2
Z 04/10/11 15:18:52 67.4 77.6 73.1 71.7 58.6 46.7
Op onderstaande figuur hebben de aangeduide meetpunten op het grondplan
een kleur toegekend gekregen al naargelang het opgemeten geluidsniveau
uitgedrukt in LAeq en LA95 (meetdagen 30/09/11 en 04/10/11 (dagperiodes).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 59 van 239

Figuur 7.2-2: Weergave meetresultaten geluidsmeetpunten
Voor de meetpunten op kortere afstand tot de drukke verkeerswegen (zoals de
A12, N111, N11, N114 en N122) zijn de LAeq,T – niveaus hoog en liggen deze
overal boven de 61 dB(A) wat overeenstemt met een perceptie van ‘lawaaiig’.
Het LA01,T – niveau geeft dan de piekniveaus weer die hoofdzakelijk door
passerend verkeer veroorzaakt worden. Afhankelijk of er een vrachtwagen
passeert kan het LA01,T – niveau op een ander tijdstip hoger of lager liggen. Het
LAeq op andere tijdstippen zal tijdens de dag niet veel verschillen langs deze
wegen waar er sowieso meestal redelijk wat verkeer is.
Niet alle meetpunten werden voorzien langs drukke verkeerswegen. Diverse
meetpunten werden voorzien t.h.v. woningen of kwetsbare gebieden welke na
uitvoering van het project mogelijk langs of in de buurt van de nieuwe wegverbinding
komen te liggen.
Mpt Ligging Resultaat
B Natuurgebied – In de huidige situatie wordt het omgevingsgeluid (afgekort O.G.) uitgedrukt
Fort van Stabroek in LAeq hier met 45 dB(A) waargenomen als ‘stil’. Het continue omgevingsge-
ten Noorden van luid uitgedrukt in LA95 bedraagt hier 42.5 dB(A), wat gunstig is. De MKN
Alternatief 2 (milieukwaliteitsnorm) die het Vlarem oplegt voor de dagperiode (gebieden
onder 3° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II) blijft gerespecteerd.
B bis Natuurgebied – Het O.G. wordt hier voornamelijk bepaald door bladgeruis en verkeer op
Schans van Smou- afstand en het LAeq,T van 51 dB(A) wordt waargenomen als ‘hoorbaar’. Het
takker ten Noorden continue O.G. (LA95) zakt tot 47 dB(A) waardoor de MKN (gebieden onder
van Alternatief 2 2° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II) gerespecteerd blijft.
C woningen te Abts- Op dit punt wordt het omgevingsgeluid bepaald door het verkeer te Abtsdreef,
woongebied dreef en het bedrijf ten zuidwesten van de woningen. Het opgemeten LAeq-
Stabroek ten noorniveau bedraagt 64 dB(A) en heeft een perceptie van lawaaiig. Het continu
den van Alternatief omgevingsgeluid zakt er tot 44 dB(A). De MKN blijft gerespecteerd.
2
D woningen te Lijs- Op dit punt wordt het huidige omgevingsgeluid bepaald door woonactiviteiterbeslaan,woonten
en bladgeruis. Het LAeq-niveau van 39 dB(A) heeft een perceptie van
gebied Stabroek zeer stil. Het continue omgevingsgeluid (LA95) zakt in dit woongebied terug
ten zuiden van tot 35 dB(A) wat zeer gunstig is. De MKN blijft gerespecteerd.
I
Alternatief 2
woningen te ‘s Op dit meetpunt werd er een LAeq-niveau van 52 dB(A) geregistreerd. Dit
Hertogendijk, niveau werd veroorzaakt door plaatselijk verkeer en heeft een perceptie van
woongebied Sta- ‘hoorbaar’. Het continu heersende geluidsniveau uitgedrukt in LA95,T wordt
broek – Hoevenen bepaald door bladgeruis en verkeer op afstand en bedraagt 35 dB(A) wat
ten noorden van zeer gunstig is. De MKN (gebieden onder 3° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM
Alternatief 3A (deel
S 3a.3)
II) blijft makkelijk gerespecteerd.
J woningen te Rij- Op dit meetpunt werd er een LAeq-niveau van 58 dB(A) geregistreerd. Dit
straat te Stabroek niveau werd veroorzaakt door het verkeer in de Rijstraat en heeft een per-
– Hoevenen ten ceptie van ‘druk’. Het continu heersende geluidsniveau uitgedrukt in LA95,T
noorden van Alter- wordt bepaald door bladgeruis en verkeer op afstand en bedraagt 35 dB(A)
natief 3B (deel S wat zeer gunstig is. De MKN (gebieden onder 5.bis° van bijlage 2.2.1. bij
3b.3) en ten zuiden
van Alternatief 3A
(deel S 3a.3)
VLAREM II) blijft makkelijk gerespecteerd.
L Vogelrichtlijnge- Het O.G. wordt hier bepaald door het verkeer op de A12 op afstand en het
bied – ten W van LAeq,T van 49.5 dB(A) wordt waargenomen als ‘hoorbaar’. Het continue O.G.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 60 van 239

M
Alternatief 3A (deel
S 3a.4)
woningen te Krekelberg
te Stabroek
– Hoevenen
ten zuiden van
O
Alternatief 3B (deel
S 3b.3)
woningen te Kerkstraat
te Stabroek
– Hoevenen ten
zuidoosten van
U
Alternatief 3A (deel
S 3a.5)
woningen te Bonapartelaan
te Kapellen
ten zuiden van
Alternatief 3B (deel
S 3b.1)
W woningen te Mertensstraat
te Kapellen
ten noorden
van Alternatief 3B
(deel S 3b.1) en
ten zuiden van
X
Alternatief 3A (deel
S 3a.1)
woningen te Waterstraat,woongebied
Stabroek ten
noorden van Alternatief
3A (deel S
3a.1)
(LA95) zakt tot 45 dB(A) waardoor de MKN (gebieden onder 5°bis van bijlage
2.2.1. bij VLAREM II) nog juist gerespecteerd blijft.
Op dit meetpunt werd er een LAeq-niveau van 57 dB(A) geregistreerd. Dit
niveau werd veroorzaakt door het verkeer te Krekelberg en Ettenhoven en
heeft een perceptie van ‘druk’. Het continu heersende geluidsniveau uitgedrukt
in LA95,T wordt bepaald door verkeer op afstand en bedraagt 45 dB(A).
De MKN (gebieden onder 3° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II) blijft gerespecteerd.
Het omgevingsgeluid wordt er veroorzaakt door het verkeer op de N144 en
het verkeer op de A12, het niveau van 58.5 dB(A) heeft een perceptie van
‘druk’. Het continu heersende niveau (LA95) wordt bepaald door de A12, het
niveau van 55 dB(A) zorgt voor een overschrijding van de MKN.
Op dit meetpunt werd er een LAeq-niveau van 57 dB(A) geregistreerd. Dit
niveau werd veroorzaakt door het verkeer in de Bonapartelaan en heeft een
perceptie van ‘druk’. Het continu heersende geluidsniveau uitgedrukt in
LA95,T wordt bepaald door bladgeruis en verkeer op afstand en bedraagt 36
dB(A) wat zeer gunstig is. De MKN (gebieden onder 3° van bijlage 2.2.1. bij
VLAREM II) blijft makkelijk gerespecteerd.
In de huidige situatie wordt het omgevingsgeluid (afgekort O.G.) uitgedrukt
in LAeq hier met 46 dB(A) waargenomen als ‘rustig’. Het continue omgevingsgeluid
uitgedrukt in LA95 bedraagt hier 43 dB(A), wat gunstig is. De
MKN (milieukwaliteitsnorm) die het Vlarem oplegt voor de dagperiode (gebieden
onder 3° van bijlage 2.2.1. bij VLAREM II) blijft makkelijk gerespecteerd.
Op dit meetpunt werd er een LAeq-niveau van 57 dB(A) geregistreerd. Dit
niveau werd veroorzaakt door het verkeer in de Rijstraat en heeft een perceptie
van ‘druk’. Het continu heersende geluidsniveau uitgedrukt in LA95,T
wordt bepaald door bladgeruis en verkeer op afstand en bedraagt 42 dB(A)
wat gunstig is. De MKN die Vlarem oplegt tijdens de dagperiode in woongebieden
blijft gerespecteerd.
7.2.3 Modellering van het wegverkeerslawaai (huidige situatie en 2020)
Aan de hand van de huidige (gemodelleerde) verkeersintensiteiten, de snelheid
van de voertuigen, de verdeling personenwagens / vrachtwagens en de
wegbedekking wordt een geluidskaart, die de geluidscontouren ten gevolge
van het wegverkeerslawaai weergeeft, opgesteld. Tevens wordt het immissieniveau
in de woonkernen en op de meetpunten berekend. Deze berekende
geluidsniveaus worden getoetst aan het voorstel tot toetsingskader voor de Lden
en Lnight. Dit toetsingskader is gebaseerd op de verschillende ontwerpnormen.
De verkeersgegevens zijn afkomstig van de discipline mobiliteit.
De overdrachtsberekening gebeurt overeenkomstig de Nederlandse Standaard
Rekenmethode (SRM II) (2006). Bij de berekening van de geluidsoverdracht
wordt verder rekening gehouden met:
- de geometrische uitbreiding;
- de afstand van de bronnen tot de immissiepunten;
- het effect van de hoogteverschillen: exacte hoogteligging van bron, receptoren
en tussenliggend maaiveld wordt in rekening gebracht;
- lucht - en bodemabsorptie.
Er wordt geen rekening gehouden met eventuele afschermende objecten zoals
woningen. In de dorpskern kan dit een vertekend beeld geven, waardoor de
contouren sterk zullen afwijken van de werkelijke belasting in het bijzonder
voor de woningen die achter de eerstelijnsbebouwing liggen. Deze woningen
worden immers afgeschermd door deze lintbebouwing. Voor de eerstelijnsbebouwing
komen de resultaten wel goed overeen met de werkelijke belasting.
In het kader van milderende maatregelen wordt wel het effect van geluidsschermen
meegenomen.
De overdrachtberekeningen voor het wegverkeerslawaai voor de huidige situatie
resulteren in Lden-contouren van 40 dB(A) tot 70 dB(A) 22 met een interval
van 5 dB(A). Het Lden wordt op basis van LAeq,dag, LAeq,avond en LAeq,nacht
berekend. Voor de berekening van de LAeq,dag, LAeq,avond en LAeq,nacht wordt rekening
gehouden met actuele percentage van het aantal voertuigen tijdens de
dag, avond en nacht ten opzichte van de avondspits en dit afhankelijk van de
22 De 75 dB(A) geluidscontour ligt te dicht tegen de weg om visueel weer te geven.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 61 van 239

verschillende wegen. In de overdrachtberekening wordt er gebruik gemaakt
van de huidige wegverharding van de wegen tezamen met de maximum snelheid
voor de desbetreffende weg.
De voornaamste wegen, waar mogelijk een verschuiving van de verkeersintensiteiten
plaatsvindt na uitvoering van het project, werden meegenomen in
de modellering. Een van de doelstellingen van het plan is immers het doorgaand
verkeer en vrachtverkeer uit de kernen van Stabroek, Kapellen en
Hoevenen te weren en zo de leefbaarheid te verbeteren. De wegen die zijn
meegenomen in de modellering zijn deze waarvan we verkeersintensiteiten
hebben doorgekregen van de discipline mobiliteit.
7.2.3.1 Rekenresultaten huidige situatie – bespreking en toetsing
De geluidscontouren voor het Lden (huidige situatie) zijn weergegeven in figuur
7.2-3. De rekenresultaten ter hoogte van de immissiepunten (berekeningshoogte
4 m) waar er is gemeten, zijn weergegeven in onderstaande tabel. Ter
controle worden de berekende LAeq niveaus vergeleken met de niveaus die
werden opgemeten langs en op enige afstand van de betrokken wegsegmenten.
Naast het opgemeten en berekende LAeq,dag wordt ook het berekende Lden –
niveau en het Lnight (LAeq,nacht) – niveau weergegeven 23 . De overschrijdingen van
de normen worden gemarkeerd in de tabel.
Het voorstel van toetsingskader voor een bestaande weg houdt rekening met
onderstaande geluidsniveaus. Binnen het studiegebied wordt enkel de A12
beschouwd als een hoofdweg, alle andere wegsegmenten worden beschouwd
als ‘overige wegen’.
Wegentype Norm Lden Norm Lnight
hoofd- en primaire wegen 70 dB(A) 60 dB(A)
overige wegen 65 dB(A) 55 dB(A)
23 De resultaten worden afgerond volgens de normale afrondingsegels.
Tabel 7.2-3: LAeq, Lden en Lnight voor meet- en beoordelingspunten - vergelijking met gemeten
LAeq-niveaus
Immissie
punt
Omschrijving
Lnight
Berekend
Lden LAeq,dag
Opgemeten
niveau
A Abtsdreef 259 (langs A12) 57.6 66.3 65.2 61.6
B Fort van Stabroek 44.5 53.1 52.0 45.3
B bis Schans van Smoutakker 44.7 53.4 52.3 51.2
C Abtsdreef 92 56.6 65.2 64.0 63.8
D Lijsterbeslaan 62 39.7 48.3 47.2 39.1
E Abtsdreef 32 56.8 65.4 64.2 64.2
F Hoogeind 40 (N111) 59.8 68.5 67.4 66.5
G Grote Molenweg 173 52.1 60.9 59.9 61.0
H Kleine Molenweg 235 (N114) 52.6 61.3 60.2 61.7
I 's Hertogendijk 42 38.1 46.7 45.6 51.6
J Rijstraat 36 37.7 46.4 45.3 58.3
K Ettenhoven 73 (N114) 57.5 66.2 65.0 65.9
L 200 m ten W Boterse Weg 41.5 50.2 49.0 49.5
M Krekelberg 11 42.5 51.2 50.0 57.2
N Hoge Weg 76 54.6 63.3 62.2 62.7
O Kerkstraat 166 50.3 59.0 57.9 58.5
P Kerkstraat 86 (N114) 57.6 66.3 65.2 64.3
Q Antwerpse Steenweg 98 (N114) 60.3 68.9 67.8 67.6
R Klein Heiken 86 53.6 62.3 61.2 62.7
S Hoevensebaan 233 56.8 65.5 64.4 65.9
T Antwerpsesteenweg 26 (N11) 57.4 66.0 64.9 63.6
U Bonapartelaan 6 42.4 51.0 49.9 57.0
V Kalmthoutsesteenweg 22 (N122) 59.7 68.3 67.2 68.2
W Mertensstraat 100 40.0 48.6 47.5 45.7
X Waterstraat 37 36.7 45.4 44.2 57.3
Y Kapelsestraat 328 (N11) 65.5 74.2 73.1 72.2
Z Klinkaardstraat 104 (N111) 60.0 68.6 67.5 67.4
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 62 van 239

Figuur 7.2-3: Geluidscontouren situatie 2007
Ter hoogte van de meet- en tevens beoordelingspunten langs de bestaande
gemodelleerde wegenis werd het volgende vastgesteld:
• Voor de woonkern van Stabroek:
- T.h.v. de woningen langs de A12 (mpt A) blijven de normen gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs Abtsdreef (mpt C & E) berekenen we een overschrijding
van de Lnight norm.
- T.h.v. de woningen langs N111 Hoogeind (mpt F) berekenen we een overschrijding
van de Lnight en Lden norm.
- T.h.v. de woningen langs de Grote Molenweg (mpt G) blijven de normen gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs de N114 Kleine Molenweg (mpt H) blijven de normen gerespecteerd.
• Voor de woonkern van Hoevenen:
- T.h.v. de woningen langs de Hoge Weg (mpt N) blijven de normen gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs de N114 (mpt K, P en Q) berekenen we een overschrijding
van de Lnight en Lden norm.
• Voor de woonkern van Kapellen:
- T.h.v. de woningen langs de Hoevensebaan (mpt S) berekenen we een overschrijding
van de Lnight en Lden norm.
- T.h.v. de woningen langs de N11 (mpt T en Y) berekenen we een overschrijding
van de Lnight en Lden norm.
- T.h.v. de woningen langs de N122 Kalmthoutsesteenweg (mpt V) berekenen we
een overschrijding van de Lnight en Lden norm
- T.h.v. de woningen langs N111 Klinkaardstraat (mpt Z) berekenen we een overschrijding
van de Lnight en Lden norm.
• Voor de overige wegenis:
- T.h.v. de woningen langs Klein Heiken (mpt R) blijven de normen gerespecteerd.
Opmerking
Vermits de (ambulante) metingen werden uitgevoerd over een korte periode
geven ze maar een beeld over de akoestische kwaliteit op een bepaald moment.
De berekende geluidsdrukniveaus geven daarentegen een beeld uitgemiddeld
over de tijd. Voor sommige meetpunten komen de berekende en ge-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 63 van 239

meten geluidsdrukniveaus dan ook niet goed overeen. Toch zijn deze metingen
van belang als controle enerzijds maar ook om het algemeen omgevingsgeluid
te relateren t.o.v. het wegverkeer.
Enerzijds zijn de berekeningen gebaseerd op gemiddelde verkeersintensiteiten,
theoretische benaderingen en anderzijds wordt het LAeq op sommige plaatsen
niet alleen door het wegverkeer bepaald. Deze andere geluidsbronnen
worden niet door het model mee in beeld gebracht. Voor de locaties waar er
een hoge verkeersintensiteit heerst en de doorstroming van het verkeer verzekerd
is, komen de resultaten wel goed overeen. Zo zien we dat opgemeten LAeq
niveaus en de berekende LAeq niveaus voor de dagperiode voor de N11, N111,
N114 en N122 slechts enkele dB’s van elkaar verschillen. Ook opgemeten en
berekende niveaus voor lokale wegen zoals de Grote Molenweg en de Hoge
Weg in Stabroek als de Hoevensebaan in Kapellen liggen dicht tegen elkaar.
Voor meetpunt I te ’s Hertogendijk, meetpunt J in de Rijstraat, meetpunt M te
Krekelberg, meetpunt U in de Bonapartelaan en meetpunt X in de Waterstraat
is het opgemeten LAeq - niveau een stuk hoger dan het berekende geluidsniveau.
Dat komt ondermeer omdat niet alle verkeer in het geluidsmodel is opgenomen,
aangezien er niet voor alle straten verkeersintensiteiten beschikbaar
zijn. De beschikbare verkeersgegevens zijn met andere woorden te weinig verfijnd
per deeltraject om de reële variaties in verkeersbelasting en bijgevolg ook
geluidsbelasting weer te geven.
Daarnaast kunnen lokale afschermingen en/of reflecties ook voor een reductie/vermeerdering
van het geluid zorgen. Dergelijke effecten zijn niet altijd te
ondervangen in een geluidsmodel.
Ook kunnen lokale geluidsbronnen zoals een blaffende hond, een passage van
een personenwagen, … voor een beduidende verhoging van het omgevingsgeluid
zorgen. Activiteiten met een belangrijke geluidsproductie (zoals bepaalde
bedrijven in het industriegebied) hebben ook een invloed op het geluidsklimaat.
Het belangrijkste is evenwel dat er een referentiekader is betreffende de geluidsbelasting
zodat een relatief verschil kan gemaakt worden tussen de huidige
en geplande situatie en dit voor de verschillende tracés.
7.2.4 Referentiesituatie
Daar het nog (meerdere) jaren kan duren vooraleer het plan effectief gerealiseerd
wordt, is het nuttig een referentiesituatie te beschrijven met verkeersintensiteiten
die werden berekend voor het jaar 2020. Er zijn immers andere geplande
ontwikkelingen die in het plangebied plaatsgrijpen met extra verkeer tot
gevolg (zie uitwerking aspect mobiliteit). De toekomstige scenario’s met nieuwe
verbindingsweg (Nx), die we in de effectbespreking vergelijken t.o.v. de referentiesituatie,
zijn immers eveneens berekend voor het jaar 2020.
De aannames zoals verkeerssnelheid, type wegdek e.d. zijn uiteraard dezelfde
als voor wat betreft de huidige situatie. Op basis van deze verkeersgegevens
zijn de geluidscontouren berekend en visueel op een plattegrond voorgesteld.
Het Lden over het gehele studiegebied voor de referentiesituatie is terug te vinden
in Figuur 7.2-4. De rekenresultaten ter hoogte van de immissiepunten
waar er werd gemeten en t.h.v. de beoordelingspunten, zijn weergegeven in
onderstaande tabel 7.2-4.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 64 van 239

Figuur 7.2-4: Geluidscontouren situatie 2020
Tabel 7.2-4: Referentiesituatie (2020) in vergelijking met huidige situatie (2007)
Immissie
punt
Omschrijving
Huidige situa-
tie
Referentiesi-
tuatie
Vergelijking
Lnight Lden Lnight Lden Lnight Lden
A Abtsdreef 259 (langs A12) 57.1 65.8 59.8 68.4 +2.7 +2.6
B Fort van Stabroek 43.9 52.5 47.0 55.7 +3.1 +3.2
B bis Schans van Smoutakker 43.7 52.3 45.7 54.4 +2.0 +2.1
C Abtsdreef 92 56.6 65.2 60.9 69.5 +4.3 +4.3
D Lijsterbeslaan 62 38.8 47.5 41.9 50.6 +3.1 +3.1
E Abtsdreef 32 56.8 65.4 61.1 69.7 +4.3 +4.3
F Hoogeind 40 (N111) 58.5 67.1 60.8 69.5 +2.3 +2.4
G Grote Molenweg 173 52.1 60.9 52.1 60.9 0.0 0.0
H Kleine Molenweg 235 (N114) 52.6 61.3 54.5 63.0 +1.9 +1.7
I 's Hertogendijk 42 37.6 46.3 37.3 45.9 -0.3 -0.4
J Rijstraat 36 37.3 45.9 36.8 45.5 -0.5 -0.4
K Ettenhoven 73 (N114) 57.5 66.2 50.2 58.9 -7.3 -7.3
L 200 m ten W Boterse Weg 40.7 49.3 41.7 50.4 +1.0 +1.1
M Krekelberg 11 42.2 50.8 39.4 48.1 -2.8 -2.7
N Hoge Weg 76 54.6 63.3 54.2 62.8 -0.4 -0.5
O Kerkstraat 166 50.2 58.8 46.0 54.6 -4.2 -4.2
P Kerkstraat 86 (N114) 57.6 66.2 50.3 58.8 -7.3 -7.4
Q Antwerpse Steenweg 98 (N114) 59.9 68.6 60.9 69.5 +1.0 +0.9
R Klein Heiken 86 53.6 62.3 57.6 66.2 +4.0 +3.9
S Hoevensebaan 233 56.8 65.5 57.1 65.8 +0.3 +0.3
T Antwerpsesteenweg 26 (N11) 57.4 66.0 59.0 67.7 +1.6 +1.7
U Bonapartelaan 6 42.3 51.0 43.1 51.8 +0.8 +0.8
V Kalmthoutsesteenweg 22 (N122) 59.7 68.3 60.4 69.0 +0.7 +0.7
W Mertensstraat 100 39.9 48.5 40.7 49.4 +0.8 +0.9
X Waterstraat 37 36.4 45.1 37.4 46.1 +1.0 +1.0
Y Kapelsestraat 328 (N11) 65.5 74.2 66.3 75.0 +0.8 +0.8
Z Klinkaardstraat 104 (N111) 59.3 68.0 60.8 69.5 +1.5 +1.5
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 65 van 239

Door de hogere verkeersintensiteiten in de referentiesituatie (2020) neemt het
omgevingsgeluid op de meeste plaatsen toe, we bekomen volgende vaststellingen
ten opzichte van de huidige situatie dd. 2007:
• Voor de woonkern van Stabroek:
- T.h.v. de woningen langs de A12 (mpt A) neemt het O.G. toe met 2.6 tot 2.7 dB(A)
(=matig negatief effect), de normen blijven gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs Abtsdreef (mpt C & E) berekenen we een toename van
het O.G. met 4.3 dB(A) (= significant negatief effect), hierdoor wordt naast de
Lnight norm nu ook de Lden norm overschreden.
- T.h.v. de woningen langs N111 Hoogeind (mpt F) neemt het O.G. toe met 2.3 tot
2.4 dB(A) (=matig negatief effect), de normen blijven overschreden.
- T.h.v. de woningen langs de Grote Molenweg (mpt G) berekenen we een verwaarloosbaar
effect, bijgevolg blijven de normen gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs de N114 Kleine Molenweg (mpt H) neemt het O.G. toe
met 1.7 tot 1.9 dB(A) (=matig negatief effect), de normen blijven gerespecteerd.
• Voor de woonkern van Hoevenen:
- T.h.v. de woningen langs de Hoge Weg (mpt N) berekenen we een verwaarloosbaar
effect, bijgevolg blijven de normen gerespecteerd.
- T.h.v. de woningen langs de N114 Ettenhoven / Kerkstraat (mpt K, P) neemt het
O.G. af met 7.3 tot 7.4 dB(A) (= zeer significant positief effect veroorzaakt door
wegvallen aansluiting N114/A12), hierdoor blijven de normen nu gerespecteerd.
T.h.v. de woningen langs de N114 Antwerpsesteenweg (mpt Q) blijven de normen
overschreden.
• Voor de woonkern van Kapellen:
- T.h.v. de woningen langs de Hoevensebaan (mpt S) berekenen we een verwaarloosbaar
effect, bijgevolg blijven de normen overschreden.
- T.h.v. de woningen langs de N11 (mpt T en Y) neemt het O.G. toe met 0.8 tot 1.7
dB(A) (=matig negatief effect), de normen blijven overschreden.
- T.h.v. de woningen langs de N122 Kalmthoutsesteenweg (mpt V) berekenen
we een verwaarloosbaar effect, bijgevolg blijven de normen overschreden.
- T.h.v. de woningen langs N111 Klinkaardstraat (mpt Z) neemt het O.G. toe met 1.5
dB(A) (=matig negatief effect), de normen blijven overschreden.
• Voor de overige wegenis:
- T.h.v. de woningen langs Klein Heiken (mpt R) berekenen we een toename van het
O.G. met 3.9 tot 4.0 dB(A) (= significant negatief effect), hierdoor worden de normen
nu overschreden.
In volgende tabel wordt de evaluatie van de significantie van de toetsing aan
het toetsingskader beknopt weergegeven:
Tabel 7.2-5: referentiesituatie – evaluatie van de significantie van de toetsing aan het toetsingskader
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 66 van 239

7.2.5 Samenvatting huidige / referentie situatie
De secundaire en lokale wegen binnen en tussen de woonkernen van Stabroek,
Kapellen en Hoevenen kennen in de huidige situatie druk verkeer.
Langs zo goed als al deze wegen werden LAeq,T - niveaus van meer dan 61
dB(A) geregistreerd wat men waarneemt als zijnde ‘lawaaiig’. Langs sommige
wegen bedraagt het LAeq-niveau zelfs 66 dB(A) of meer wat overeenstemt met
een perceptie van ‘zeer lawaaiig’. Er werden overschrijdingen van de Lden en
Lnight normen uit het voorstel tot toetsingskader vastgesteld ter hoogte van de
eerstelijnsbebouwing in de woonkernen van Stabroek (langs Abtsdreef en
N111), Hoevenen (langs N114) en Kapellen (langs N11, N111, N122 en Hoevensebaan).
Voor bewoonde vertrekken (binnen deze woonkernen) die verder tot de drukke
wegen gelegen zijn, liggen de niveaus uiteraard lager. Zo zijn er verschillende
woningen die in de buurt van de nieuwe wegverbinding komen te liggen waar
het geluidsklimaat in de huidige en referentiesituatie nog zeer gunstig is.
Indien er geen nieuwe verbindingsweg voorzien wordt zien we ten gevolge van
het extra verkeer, dat gerelateerd is aan de geplande ontwikkelingen binnen
het plangebied (referentiesituatie 2020), de globale geluidsniveaus binnen het
hele studiegebied toenemen.
7.3 Lucht
7.3.1 Luchtkwaliteitsdoelstellingen
Om de luchtkwaliteit te evalueren, worden de immissieconcentraties (concentraties
in de omgevingslucht) getoetst aan de bestaande normen en richtwaarden.
Deze normen en richtwaarden hebben tot doel:
- de gezondheid en het welzijn van de omwonenden te vrijwaren;
- de hinder tot een minimum te beperken;
- de verontreiniging van de verschillende compartimenten binnen aanvaardbare
grenzen te houden.
De normen en richtwaarden zijn opgenomen onderstaande tabel en hebben
betrekking op de verontreinigende stoffen: koolmonoxide (CO), stikstofdioxide
(NO2), zwaveldioxide (SO2), fijn stof (PM10) en zeer fijn stof (PM2,5).
Tabel 7.3-1: Luchtkwaliteitsnormen
Koolmonoxide, CO (Vlarem II, bijlage 2.5.6.2)
aard waarde omschrijving
10 mg/m
grenswaarde
3 ,
als hoogste 8-uursgemiddelde
van een dag
Stikstofdioxide, NO2 (Vlarem II: bijlage 2.5.5.2)
grenswaarde voor de bescherming
van de mens
middelingstijd grenswaarde omschrijving
1 uur
200 µg/m 3 ,
mag niet meer dan 18 keer per
kalenderjaar worden overschreden
kalenderjaar 40 µg/m 3
kalenderjaar 30 µg/m 3
uurgrenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid
van de mens
jaargrenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid
van de mens
jaargrenswaarde voor de bescherming
van de vegetatie
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 67 van 239

Zwaveldioxide, SO2 (Vlarem II, bijlage 2.5.5.1)
middelingstijd grenswaarde omschrijving
1 uur
350 µg/m 3
mag niet meer dan 24 keer per
kalenderjaar worden overschreden
uurgrenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid
van de mens
24 uur
125 µg/m 3
mag niet meer dan 3 keer per
kalenderjaar worden overschreden
daggrenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid
van de mens
kalenderjaar en winter (1 oktober
t.e.m. 31 maart)
20 µg/m 3
jaargrenswaarde voor de bescherming
van de vegetatie
Zwevende deeltjes , PM10 (Vlarem II, bijlage 2.5.5.3)
middelingstijd grenswaarde omschrijving
kalenderjaar 40 µg/m 3
daggrenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid
van de mens
50 µg/m
24 uur
3 ,
daggrenswaarde voor de be-
maximum 35 keer per kalenscherming van de gezondheid
derjaar te overschrijden
van de mens
Zeer fijn stof, PM2,5 (Europese Richtlijn 2008/50/EG)
middelingstijd waarde omschrijving
kalenderjaar streefwaarde: 25 µg/m 3 Vanaf 1/1/2010
kalenderjaar Grenswaarde: 25 µg/m 3
Vanaf 1/1/2015
20% op 01/01/2009 en daarna
geleidelijk te verminderen tot 0%
op 1 januari 2015
7.3.2 Beschrijving huidige situatie
7.3.2.1 Algemene luchtkwaliteit in het studiegebied
Interpolatiemethode VMM
De VMM stelt een geoloket ter beschikking waarop de luchtkwaliteit in Vlaanderen
gebiedsdekkend wordt benaderd. Deze benadering is gebaseerd op
meetresultaten in combinatie met een interpolatiemodel. Hierbij wordt enkel
gefocust op de concentraties van NO2 en PM10 omdat het naleven van de Europese
grenswaarden voor deze verontreinigende stoffen het meest kritiek is in
Vlaanderen.
Het geoloket maakt gebruik van de RIO-Corine interpolatietechniek die gebruik
maakt van satelliet-landgegevens (CORINE data set). De techniek laat toe de
luchtverontreiniging in te schatten op plaatsen waar geen metingen gebeuren.
Via deze methode berekende de VMM voor elke roostercel (4x4 km) in Vlaanderen
een jaargemiddelde concentratie. De berekeningsmethode kan echter
een over- of onderschatting geven op bepaalde plaatsen.
De interpolatiekaarten bevatten een gemiddelde waarde over de laatste drie
jaar. De luchtkwaliteit wordt op basis van een index ingedeeld in 10 klassen.
Onderstaande figuren geven een uittreksel van de interpolatiekaarten van de
VMM zoals weergegeven in het geoloket. De jaargemiddelde concentraties in
de omgeving van het plangebied zijn:
verontreinigende stof periode jaargemiddelde concentratie eenheid
stikstofdioxide,NO2 2007-2009 25,1 - 45 µg/m 3
fijn stof (PM10) 2007-2009 20,1 - 40 µg/m 3
aantal overschrijidingen PM10 2007-2009 5,1 - 50 /
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 68 van 239

Figuur 7.3-1: Jaargemiddelde concentratie NO2
Figuur 7.3-2: Jaargemiddelde concentratie PM10
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 69 van 239

Figuur 7.3-3: Aantal overschrijdingen norm PM10 daggemiddelde
Achtergrond CAR-Vlaanderen
Binnen het model CAR-Vlaanderen is een achtergrondconcentratie opgegeven.
De jaargemiddelde achtergrondconcentratie bedragen in het plangebied
respectievelijk:
- NO2: 22,7 – 31,8 µg/m 3 ;
- Fijn stof (PM10): 19,0 – 24,4 µg/m 3 ;
- Zeer fijn stof (PM2,5): 14,1 – 17,3 µg/m 3 .
7.3.2.2 Beoordeling van de luchtkwaliteit
In deze paragraaf toetsen we de statistieken van de immissieconcentraties aan
de luchtkwaliteitsdoelstellingen
Stikstofdioxide De VMM berekende ter hoogte van het plangebied achtergrondwaarden tussen
(NO2)
de 25,1 en 45 µg/m 3 . In de zuidwestelijke hoek van het studiegebied (naar de
haven toe) zijn de concentraties gelegen tussen 40,1 en 45. In deze zone zijn
geen wegvakken van de geplande Nx gelegen. De achtergrond bedraagt volgens
CAR-Vlaanderen 22,7 – 31,8 µg/m 3 . De jaargrenswaarde van 40 µg/m 3
wordt in het uiterste zuidwesten van het studiegebied niet gerespecteerd.
Fijn stof (PM10) De achtergrondwaarde in het studiegebied varieert volgens de interpolatiekaartjes
van 20,1 tot 40 µg/m 3 . CAR-Vlaanderen geeft een achtergrondwaarde
van 19,0 – 24,4 µg/m 3 . Deze waarden zijn kleiner dan de jaargrenswaarde
van 40 µg/m 3 , zodat in het plangebied de luchtkwaliteit voor PM10 gerespecteerd
wordt.
Het aantal overschrijdingen van de daggrenswaarde varieert volgens de interpolatiekaarten
in het studiegebied van 5,1 tot 50. De grenswaarde van 35 overschrijdingen
wordt overschreden in de zuid - westelijke hoek van het studiegebied.
Fijn stof (PM2,5) Volgens CAR-Vlaanderen bedraagt de jaargemiddelde achtergrondconcen-tratie
in het plangebied 14,1 – 17,3 µg/m 3 . De luchtkwaliteitsdoelstelling van 25 µg/m 3
wordt in de referentiesituatie gerespecteerd.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 70 van 239

7.3.2.3 Luchtkwaliteit langs de wegen
De luchtemissies van het wegverkeer worden vooral bepaald door het totale
aantal voertuigen en het aandeel vrachtverkeer. Daarnaast spelen ook de rijsnelheid
en de rijdynamiek een rol. De verkeersintensiteiten voor de berekening
van de luchtkwaliteit langs de wegen werden ontleend aan de discipline
mobiliteit. De aangeleverde gegevens hebben betrekking op dagintensiteiten
met onderscheid tussen het aantal personenwagens en het aantal vrachtwagens.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de geselecteerd wegvakken waarin
ten gevolge van het voorgenomen plan mogelijk een belangrijke verandering
van de verkeersintensiteit te verwachten is. In de tabel zijn ook de verkeersintensiteiten
weergegeven. In de volgende tabel zijn de berekende immissieconcentraties
langs deze wegen weergegeven voor NO2, PM10 en PM2,5. De invoer-
en uitvoergegevens van CAR-Vlaanderen zijn opgenomen in Bijlage 7-
3.1
Tabel 7.3-2: Huidige situatie. Overzicht van de verkeersintensiteiten (2007) in de geselecteerde
wegvakken
gemiddelde (voertuigen/dag)
totaal
wegvak
personen- vracht- (vtg/dag)
auto's verkeer
A12, ten noorden van Laageind 18698 14691 33.389
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 28325 18883 47.208
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 36923 19021 55.944
Stabroek, Abtsdreef kant noord 1648 143 1.792
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 1648 143 1.792
Stabroek, kern (N111) (tssn Kl en Gr Molenweg) 10292 3.250 13.542
Stabroek, Kleine Molenweg 3000 261 3.261
Stabroek, Grote Molenweg 2334 203 2.537
Stabroek, Ettenhoven 5601 487 6.088
Stabroek, Hoge Weg 5181 450 5.631
Hoevenen, Kerkstraat 11047 961 12.008
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 15539 1.921 17.459
Hoevenen, Klein Heiken 4177 363 4.541
Kapellen, Hoevensebaan 9215 801 10.016
Kapellen, N11-noord 18522 1.611 20.132
Kapellen, N11-zuid 12829 1.116 13.945
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 71 van 239

Figuur 7.3-4: Huidige situatie. Overzicht van de immissieconcentraties voor NO2, PM10 en PM2,5 langs geselecteerde wegen, berekend met emissiefactoren voor 2010
wegvak NO2 PM10 PM2,5
jaarge- aantal overschrij- jaarge- aantal overschrij- jaarge-
middelde dingen uur- middelde dingen dag- middelde
(µg/m 3 ) gemiddelde (µg/m 3 ) grenswaarde (µg/m 3 )
A12, ten noorden van Laageind 55,8 1 28,5 23 20,2
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 62,8 3 29,9 29 21,2
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 65,9 5 30,3 30 21,5
Stabroek, Abtsdreef kant noord 29,3 0 23,3 5 16,7
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 29,3 0 23,3 5 16,7
Stabroek, kern (N111) (tssn Kl en Gr Molenweg) 42,5 0 25,3 11 18,1
Stabroek, Kleine Molenweg 30,4 0 23,4 5 16,8
Stabroek, Grote Molenweg 29,9 0 23,3 5 16,7
Stabroek, Ettenhoven 32,6 0 23,7 6 17,0
Stabroek, Hoge Weg 30,8 0 23,6 6 16,9
Hoevenen, Kerkstraat 36,9 0 24,3 8 17,4
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 41,9 0 25,1 11 17,9
Hoevenen, Klein Heiken 31,4 0 23,6 5 16,9
Kapellen, Hoevensebaan 33,6 0 20,4 0 15,0
Kapellen, N11-noord 36,2 0 21,2 0 15,5
Kapellen, N11-zuid 33,1 0 20,6 0 15,1
Opmerking: Overschrijdingen van de kwaliteitsdoelstellingen zijn in kleur weergegeven
Bij toetsing van de berekende immissieconcentraties aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen
blijkt dat:
- De luchtkwaliteitsdoelstelling voor de jaargrenswaarde van NO2 (40 µg/m³)
langs de wegvakken ter hoogte van de A12, de N111 en de N114 overschreden
worden. De luchtkwaliteitsdoelstelling wordt langs deze wegvakken
in de referentiesituatie niet gerespecteerd.
- Het aantal overschrijdingen van de uurgrenswaarde voor NO2 (200 µg/m 3 )
bedraagt langs alle wegvakken minder dan 18. De kwaliteitsdoelstelling van
200 µg/m 3 die slechts 18 keer per jaar mag overschreden worden, wordt
langs alle wegen gerespecteerd.
- De luchtkwaliteitsdoelstelling voor de jaargrenswaarde voor PM10 (40
µg/m³) wordt langs alle wegen gerespecteerd;
- Het aantal overschrijdingen van de daggrenswaarde voor PM10 (50 µg/m³)
is langs alle geselecteerde wegen kleiner dan 35. De daggrenswaarde voor
PM10 wordt gerespecteerd.
- De grenswaarde voor PM2,5 wordt langs alle wegvakken gerespecteerd (<
25 µg/m³).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 72 van 239

7.4 Bodem
Topografie
Het studiegebied kent een overwegend vlakke topografie. Het gebied kent een
geleidelijke helling van zuidwest (+2,5mTAW) naar noordoost (+10mTAW).
(zie Kaart 3).
Geologische opbouw
De geologische opbouw is beschreven aan de hand van de Quartair en
Tertiairkaart voor Vlaanderen en data beschikbaar in de Databank Ondergrond
Vlaanderen (DOV, raadpleegbaar via www.dov.vlaanderen.be).
De Quartaire deklaag bestaat ter hoogte van het studiegebied uit een zandlaag
met een dikte die varieert tussen 1m en 12m. In het zuidwestelijk deel van het
studiegebied kan lokaal een bijmenging van klei en/of leem voorkomen.
Onder de Quartaire laag komen de Tertiaire formaties voor. In het overgrote
deel van het studiegebied dagzoomt het Lid van Merksem (Formatie van Lillo).
Deze laag bestaat uit glauconiethoudend en kalkhoudend, grijsgroen tot grijsbruin,
fijn tot middelmatig zand.
Bodemgesteldheid
De beschrijving van de pedologische gesteldheid is gebaseerd op de digitale
bodemkaart 24 . De classificatie van de bodem steunt normaal op de 3 hoofdkenmerken
van de bodem die de kernserie vormen, namelijk de bodemtextuur,
de drainageklasse en de profielontwikkeling.
Op basis van de bodemtextuur kan het studiegebied opgesplitst worden in
twee delen. Het noordoostelijk deel wordt gekenmerkt door zandbodems (Z) en
lemig zandbodems (S) met lokaal zandleembodems (P). Het zuidwestelijk deel
omvat kleibodems (E), zware kleibodems (U) en zandleembodems (P). Het
aandeel aan antropogene bodems (OB, OT) is beperkt tot de woonlinten
tussen Stabroek en Hoevenen.
De natuurlijke drainering van de bodem wordt gekenmerkt door drainageklassen.
Deze drainageklassen hangen op hun beurt nauw samen met de
24 http://geo-vlaanderen.agiv.be/geo-vlaanderen/bodemkaart/
hoogteligging. Over het algemeen zijn de lager gelegen percelen vochtiger en
kennen zij een slechtere afwatering. In het studiegebied domineren vnl.
volgende drainageklassen:
- c: matige drainering (matig vochtige bodem);
- d: onvoldoende gedraineerde gronden (matig natte bodem);
- e: tamelijk slecht gedraineerde gronden met permanent aanwezig grondwater
(sterk natte bodem).
- f: slecht gedraineerde gronden (zeer sterk natte bodem)
De profielontwikkeling in het gebied wordt hoofdzakelijk bepaald door enerzijds
bodems zonder profielontwikkeling (p) en anderzijds door bodems met diepe
antropogene humus A horizont (m).
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de in het plangebied
voorkomende bodemseries. Een aantal bodems wordt gekenmerkt door het
voorkomen van zand op geringe diepte (s), een ijzerrijke bovengrond (m),
lichter wordend met diepte (z), een gevlekte klei-aanrijkingshorizont ((b)) en/of
een sterk antropogene invloed ((o)).
Tabel 7.4-1: Aanwezige bodemseries in het studiegebied
Bodemserie Omschrijving
Edp, sEdp, Eep, sEep matig tot sterk natte klei
OB, OT antropogeen
sPdp, Pep, sPep, sPepm, sPfpm matig tot zeer sterk nat zandleem
Sdm, Sdmz, Sdmmz, Sdmz(b) matig nat lemig zand (antropogeen)
Sdp, Sep, Sep (o), Sepmz, Sepz,
Sfpz, Sfp(o), Sfpmz
matig tot zeer sterk nat lemig zand
sUdp, sUep matig tot sterk natte zware klei
Zcmb, Zdmb, Zem, Zemb matig vochtig tot sterk nat zand (antropogeen)
Zdgb, Zepb, Zepbm matig tot sterk nat zand
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 73 van 239

Bodemgebruik
Ter hoogte van de tracés komt slechts een klein aandeel bewoning (woonlinten)
voor en wordt het grondgebruik ter hoogte van het studiegebied in
hoofdzaak bepaald door landbouw (akkers en weiland). Het betreft hier vnl.
percelen die een (zeer) hoge waardering voor landbouw kennen.
Bodemkwaliteit
De bodemkwaliteit hangt nauw samen met de grondwaterkwaliteit, dewelke bij
de discipline grondwater wordt behandeld. Op kaart 7 zijn de locaties aangeduid
die in de GIS databank van OVAM (www.ovam.be) zijn opgenomen.
Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen de terreinen waar een bodemattest
werd voor afgeleverd, de terreinen waar een beschrijvend bodemonderzoek is
uitgevoerd en de terreinen waar een bodemsaneringsproject is vooropgesteld.
Tevens zijn de dossiernummers vermeld. De percelen waar een beschrijvend
bodemonderzoek of bodemsaneringsproject is uitgevoerd, worden gekenmerkt
door de aanwezigheid van een verontreiniging in bodem en/of grondwater.
Voor wat betreft bodemkwaliteit beperkt het studiegebied zich tot de zone waar
vergraving zal plaatsvinden enerzijds en de invloedssfeer van bemaling anderzijds.
In de omgeving van het plangebied komen een aantal verontreinigde sites
voor, namelijk:
- Een verontreinigde site ter hoogte van de aansluiting van de N111 op de
A12 (BSP15306). Deze site werd reeds gesaneerd.
- Een verontreinigde site ter hoogte van de N11 en de Starrenhoflaan
(BSP14177). Deze site werd reeds gesaneerd.
- Een verontreinigde site ter hoogte van de N114 en de Rijstraat (BBO9127).
- Een verontreinigde site ter hoogte van de verbrandingsoven aan de Boterse
Weg en de Smalle Weg (BBO10747).
7.5 Grondwater
Hydrogeologische opbouw
Geografisch gezien kan het studiegebied in 2 delen opgesplitst worden nl. de
Scheldepolders in het westen en de Antwerpse Noorderkempen.
Uit de geologische opbouw van het gebied kan ook de hydrostratigrafie afgeleid
worden.
- De quartaire laag (Formatie van de Kempen, formatie van Brasschaat) bestaat
uit een zandlaag en kan beschouwd worden als de eerste watervoerende
laag. De dikte varieert van 1 tot 12m;
- Daaronder komen de tertaire formaties voor. Binnen het gebied wordt de
Formatie van Formatie van Lillo waargenomen.
Tabel 7.5-1: Overzicht watervoerende lagen
Periode Tijdvak Formatie Litologie Max.
diepte
hydrogeologie
Kwartair Pleistoceen Kempen Afwisseling van fijn tot 35 m Plaatselijk doorla-
plaatselijk grof zand
tend, plaatselijk
en klei
slecht doorlatend
Kwartair Pleistoceen Brasschaat Fijn tot grof zand 30 m Doorlatend
Tertiair Plioceen Lillo Afwisseling van glauconiethoudend,
schelprijk fijn zand en
glauconiethoudend,
schelprijk kleihoudend
fijn zand tot klei
30 m Doorlatend met
plaatselijk slecht
doorlatende
veau’sni-
Uit bovenstaande tabel blijkt dat de doorlatendheid in het kwartair afhankelijk is
van plaats tot plaats. Kleihoudende bodems zijn slecht doorlatend in tegenstelling
tot zandbodems.
In de regio blijkt uit de gegevens van DOV (www.dov.be ) dat tal van vergunde
grondwaterwinningen voorkomen. De grondwaterwinningen komen voornamelijk
voor op dieptes die schommelen tussen 30 m en 100 m diep. De vergunde
jaargebieden schommelen sterk.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 74 van 239

Grondwaterkwantiteit en -kwaliteit
Gegevens met betrekking tot de grondwaterkwantiteit worden afgeleid uit
meetgegevens van het grondwatermeetnet. Binnen het gebied bevinden zich
een 4-tal meetpunten (www.dov.be ). Uit deze gegevens worden volgende
waarnemingen afgeleid:
- De grondwatertafel schommelt tussen 0,7 en 1,4 m diepte in het meest
westelijk deel
- Grondwaterstanden in de zandgronden bevinden zich allemaal 1 m onder
het maaiveld
Gegevens m.b.t. grondwaterkwaliteit kunnen afgeleid worden uit de meetgegevens
van het grondwatermeetnet (www.dov.be ). De metingen (freatische waterlaag)
liggen verspreid binnen het plangebied.
Voor de toetsing van de analyseresultaten wordt rekening gehouden met
Bijlage 2.4.1 uit Vlarem II waar milieukwaliteitsnormen voor grondwater zijn
opgenomen. Volgende bevindingen kunnen geformuleerd worden:
- Het nitraatgehalte ligt overal lager dan de norm
- De resultaten van ammonium verschillen ifv de locatie. Een meetpunt
gelegen in het westen van het gebied geeft op alle ogenblikken overschrijdingen
aan. De meetpunten in het oosten geven soms overschrijdingen
van de norm aan
- De norm voor geleidbaarheid wordt nergens overschreden. De resultaten
in het westelijk meetpunt liggen wel beduidend hoger in vergelijking tot de
andere meetpunten.
- Voor Mg en Na zijn geen overschrijdingen van de norm vastgesteld. Voor
K zijn er regelmatig overschrijdingen.
Voor informatie mbt. gekende verontreinigingen wordt verwezen naar de
bespreking van de referentietoestand van de discipline bodem.
Grondwaterkwetsbaarheid
Het grondwater is in het volledige studiegebied aangeduid als zijnde zeer
kwetsbaar. Doordat de bovenste watervoerende laag niet bedekt is door een
beschermende deklaag 25 of een dikke onverzadigde zone, is de laag zeer
kwetsbaar. Dit wordt uitgedrukt met een index Ca1 op de grondwaterkwetsbaarheidskaart.
Deze index wijst op een winbare watervoerende laag
bestaande uit zand, met beperkte deklaag en met een onverzadigde zone van
maximum 10 m dikte. Het westelijk deel van het gebied is aangeduid als een
zone met verzilt grondwater in de bovenste winbare watervoerende laag.
Infiltratie
Infiltratiegevoelige bodems ten behoeve van de watertoets werden opgemaakt
om na te gaan in welke gebieden regenwater kan infiltreren. Infiltratie van
regenwater naar de ondergrond is van belang gezien daardoor de oppervlakkige
afstroming vermindert en zo ook de kans op wateroverlast. Door te
infiltreren worden eveneens de grondwatervoorraden aangevuld. De watertoetskaart
m.b.t. infiltratiegevoeligheid duidt een deel van het gebied aan als
infiltratiegevoelig. De zones aangegeven als niet gevoelig voor infiltratie komen
grotendeels overeen met de zones die zijn aangeduid als effectief en mogelijk
overstromingsgevoelig. Leem-, zware klei- en kleibodems, voornamelijk
gelegen in het westen van het gebied, zijn weinig doorlatend.
25 De deklaag is de laag die boven de watervoerende laag voorkomt. Deze moet minstens 5 m dik
zijn om voldoende bescherming aan het grondwater te bieden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 75 van 239

7.6 Oppervlaktewater
Globale afwatering – waterbeheersing – overstromingsproblematiek
Het studiegebied is gelegen in het Benedenscheldebekken, meer bepaald het
deelbekken van de Beneden Schijn. Het zuidelijk deel van het studiegebied
behoort tot de VHA-zone 834 ‘Groot Schijn van monding Oude Donkse Beek
(exclusief) tot monding Rode Beek (inclusief). Het noordelijk deel van het
studiegebied behoord tot de VHA-zone 835 ‘Groot Schijn van monding Rode
Beek (exclusief) tot de monding in Schelde. (zie Kaart 8)
Het Groot Schijn staat in voor de afwatering van het studiegebied. Deze waterloop
van 1 e categorie stroomt parallel aan en ten zuidwesten van de A12 en
bestaat uit twee parallel stromende waterlopen, nl. de Voorgracht en de
Hoofdgracht. Alle waterlopen in het studiegebied monden –al dan niet rechtreeks-
uit in de Voorgracht. De Voorgracht mondt uit in een wachtboezems
waar het water wordt opgespaard alvorens het door de pompen van de Rode
Weel naar het Kanaaldok B1.
In het noorden van het plangebied komt het Antitankkanaal voor. Dit is eveneens
een onbevaarbare waterloop van 1 e categorie. Deze kunstmatige waterloop
wordt via een tapsluis gevoed vanuit het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten
in Sint-Job-in-‘t-Goor en vandaar stroomt het water in twee richtingen (Schelde
te Antwerpen en Albertkanaal te Oelegem). Het Antitankkanaal is voorzien van
een sluizensysteem dat het water vasthoudt in verschillende compartimenten.
Tal van waterlopen (o.a. de Middelwatergang en de ‘s Hertogendijksebeek)
kruisen het Antitankkanaal via duikers of sifons.
De overige waterlopen in het studiegebied betreffen meestal langsgrachten
van de aanwezige wegenis en/of landbouwpercelen. Volgende gecategoriseerde
waterlopen komen in het studiegebied voor (Zie Kaart 8):
- ’s Hertogendijksebeek: deze waterloop ontspringt in Nederland en dwarst
ter hoogte van het Fort van Ertbrand het Antitankkanaal via een sifon. Ze
stroomt langs de Oude Galgenstraat, de Kapelsestraat (N11), de Waterstraat
en ’s Hertogendijk om vervolgens uit te monden in de Afwateringsgracht
ter hoogte van het knooppunt van de A12 en de R2.
- De Rode Beek vindt haar oorsprong in de ringgracht ter hoogte van het
kasteel Irishof dat gevoed wordt vanuit de riool van de Kapelsestraat
(N11). Ze stroomt in westelijke richting langs Krekelberg en de Smalle Weg
om ten zuidwesten van de Havenweg (A12) uit te monden in het Groot
Schijn - Voorgracht. Te Stabroek vloeien de Rode Beek en een niet geklasseerde
waterloop (met de aanvoer van hemelwater van de KMO-zone
Sterrenhof) langs de Bonapartelaan samen wat bij hevige regenval wateroverlast
veroorzaakt langs de Bonapartelaan - Parijse Weg - Krekelberg.
De belangrijkste zijlopen zijn de Ettenhovense Beek, de Ettenhoevense
Beek en een niet geklasseerde waterloop.
- De Ettenhovense Beek (A3021), een waterloop van 3 de categorie, ontspringt
ter hoogte van de Parijse Weg en lopen samen ter hoogte van de
Hoge Weg. Stroomopwaarts is de KMO-zone Sterrenhof gelegen, dat
voorzien is van een buffering. De grachten van het industriegebied werden
doorgetrokken richting de zijloop van de Ettenhovense Beek. Het massaal
aangevoerde hemelwater verzamelt op het laagste punt van de gemeente
Stabroek: ter hoogte van de Hoge Weg, de Rijstraat en de Rode Weg.
Gezien deze aankoppeling van het industrieterrein en de samenloop van
de twee waterlopen wordt het gebied hier dan ook gekenmerkt door recent
overstroomd gebied en effectief overstromingsgevoelig gebied. Vanaf de
Rijstraat volgt de Ettenhovense Beek de Ettenhoven (N114) om ter hoogte
van de kruising met de Smalle Weg en de Krekelberg de Rode Beek te
dwarsen. Hier wordt een deel van het debiet afgeleid naar de Rode Beek,
een ander deel stroomt verder in de Ettenhoevense Beek.
- De Middelwatergang (AS01), een waterloop van 3 de categorie, is een natuurlijke
beek die ontspringt ter hoogte van het domein Moretus – kasteel
Ravenhof, ten noorden van Stabroek. De Middelwatergang wordt tweemaal
gedwarst door het Antitankkanaal, waar ze met een sifon wordt onderdoorgeleid.
De Middelwatergang staat ter hoogte van het Fort van Stabroek
zelfs in verbinding met het Antitankkanaal via een grachtje tussen de
Middelwatergang en de vijver van het Fort van Stabroek (schuifconstructie,
die buiten werking is). Ze mondt uit in de Afwateringsgracht op de gemeentegrens
tussen Antwerpen en Stabroek. De oorspronkelijke natuurlijke
stroming is grotendeels omgevormd tot een rechtlijnige gracht.
- De Zijp (AS014), een waterloop van 3 de categorie, ontspringt langs de Torense
Weg ten westen van Stabroek, kruist de A12 en mondt uit in de Afwateringsgracht.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 76 van 239

Naast de wateroverlast ter hoogte van de bovenvermelde waterlopen, zijn grote
mogelijk overstromingsgevoelige en effectief overstromingsgevoelige zones
afgebakend in de poldergebieden. Deze gebieden werden afgebakend naar
aanleiding van de wateroverlast die in het verleden optreden toen het pompgemaal
Rode Weel het water in de Voor- en de Hoofdgracht onvoldoende kon
verpompen met opstuwing en overstromingen van de polderwaterlopen tot gevolg.
Ook in de vallei van het Groot Schijn komen enkele recent overstroomde
gebieden en effectief overstromingsgevoelig gebieden voor en dit ten gevolge
van een bemoeilijkt onderhoud door de aanwezigheid van rietpartijen.
Ecologische kwaliteit
In het studiegebied moeten nagenoeg alle waterlopen voldoen aan de basiskwaliteit.
Enkel het Antitankkanaal heeft als bestemming viswater. De waterkwaliteit
van de waterlopen binnen het studiegebied wordt beschreven op basis
van de fysico-chemische en biologische waterkwaliteit van de waterlopen.
Hiervoor wordt gebruik gemaakt van respectievelijk de Prati-index (PIO) en de
Belgische Biotische Index (BBI) uit de VMM databank en de gegevens uit het
deelbekkenbeheerplan van de Beneden Schijn.
Volgende meetpunten zijn gelegen binnen het studiegebied en zijn weergegeven
in de onderstaande tabellen:
- 834600 Antitankkanaal, Abtsdreef - afwaarts brug – afwaarts Fort van Stabroek,
- 182688 Middelwatergang, Abtsdreef/weg naar Fort van Stabroek – opwaarts
weg,
- 182680 Afwateringsgracht, Walenhoek – Ettenhovense dijk – afwaarts autoweg,
- 182685 Afwateringsgracht, aan bocht, thv parking en spoorwegoversteek
- 182687 Afwateringsgracht, Berendracht – Antwerpsebaan – opwaarts brug
(stroomopwaarts plangebied),
- 180100 Groot Schijn, Rode Weel – thv bunker aan brug verlegde Schijns,
- 180000 Groot Schijn, Ekeren - Rode Weel – middendijk - afwaarts RWZI
(stroomafwaarts plangebied),
- 182800 Kapellebeek, Ekeren – Hoevenen - Bunderdijkweg – afwaarts A12,
- 182690 ‘s Hertogendijkse Beek, ’s Hertendogendijk-St. Jacobsstraat, opwaarts
1 e brugje,
- 182850 Zijbeek Ettenhovense Beek (A30211), Hoevene, Krekelberg, hoek
Hoge Weg en Rode Weg,
Prati-index
In onderstaande tabel wordt voor de meetpunten gelegen binnen het studiegebied
de Prati-index (PIO) weergegeven. De Prati-index beschrijft de fysicochemische
toestand en geeft aan tot welke kwaliteitsklasse het betreffende
meetpunt behoort inzake zuurstofhuishouding. De fysico-chemische waterkwaliteit
van de ‘kleinere’ waterlopen en het Antitankkanaal varieert van niet tot
matig verontreinigd. Gezien de Afwateringsgracht en het Groot Schijn instaan
voor de ‘ontvangst’ van meerdere kleine waterlopen en enkele wijken hun afvalwater
nog lozen op het Groot Schijn (zie verder) is het water er matig verontreinigd
tot verontreinigd. De waterlopen in het studiegebied stromen hier
door landbouwgebied dat intensief gebruikt wordt. Daardoor hebben deze waterlopen
vaak te kampen met inspoeling van bestrijdingsmiddelen en met eutrofiëring.
Dit is voornamelijk een probleem in de omgeving van de Ettenhovense
Polder te Stabroek.
Tabel 7.6-1: Fysico-chemische (PIO) waterkwaliteit van de verschillende waterlopen
Waterloop Opnamepunt Prati-index (PIO) *
2002 2003 2004 2005 2006 2007
Antitankkanaal 834600 2 3 1 3 3
Afwateringsgracht 182680 4 4 4 4
182685 3
182687 3 3 3 3 3
Groot Schijn 180100 4 4 4 4
180000 4 4 4 4 4
Middelwatergang 182688 3 1 2 3 3
Kapellebeek 182800 3
’s Hertogendijkse Beek 182690 1
Zijbeek
Beek
Ettenhovense 182850 3 2 3 3
* 1 niet verontreinigd (blauw), 2 aanvaardbaar (groen), 3 matig verontreinigd (geel), 4 verontreinigd
(oranje) en 5 zwaar verontreinigd (rood);
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 77 van 239

Belgisch Biotische Index
In onderstaande tabel wordt voor de meetpunten gelegen binnen het studiegebied
de Belgisch Biotische Index (BBI) weergegeven. De BBI beschrijft de
biologische toestand van een waterloop en geeft aan tot welke biologische
kwaliteitsklasse het betreffende meetpunt behoort op basis van de aan- of afwezigheid
van macro-invertebraten. De biologische waterkwaliteit is enkel goed
in het Antitankkanaal. De Kapellebeek, de ’s Hertogendijkse Beek en de
Zijbeek van de Ettenhovense Beek hebben een matige biologische waterkwaliteit.
De Middelwatergang, de Afwateringsgracht en het Groot Schijn hebben
een slechte tot zeer slechte biologische waterkwaliteit. Voor deze laatste
twee waterlopen is dit gecorreleerd met het feit dat deze waterlopen instaan
voor de ontvangst van meerdere kleine waterlopen en dat bepaalde wijken hun
afvalwater rechtstreeks lozen op deze waterlopen (zie verder).
Tabel 7.6-2: Biologische (BBI) waterkwaliteit van de verschillende waterlopen
Waterloop Opnamepunt Belgisch Biotische Index (BBI) *
2002 2003 2004 2005 2006 2007
Antitankkanaal 834600 8 8
Afwateringsgracht 182680 5 4
Groot Schijn 180100 2 2
180000 3 4 3 3
Middelwatergang 182688 4
Kapellebeek 182800 5
’s Hertogendijkse Beek 182690 6 6
Zijbeek
Beek
Ettenhovense 182850 5
*
9-10 zeer goede kwaliteit (blauw), 7-8 goede kwaliteit (groen), 5-6 matige kwaliteit (geel), 3-4
slechte kwaliteit (oranje), 1-2 zeer slechte kwaliteit (rood) en 0 uiterst slechte kwaliteit (zwart);
Structuurkwaliteit
De structuurkwaliteit van de waterlopen wordt beoordeeld met behulp van drie
parameters, namelijk meandering, pool-riffle patroon en de aanwezigheid van
holle oevers. De waterlopen in de poldergebieden hebben plaatselijk nog
waardevolle structuurkenmerken. Het betreft o.a. de afwaartse delen van het
Antitankkanaal, de Zijp, de Kleine Watergang, ’s Hertogendijkse Beek, Ettenhovense
Beek,…) De opwaartse delen van deze waterlopen zijn over grotere
trajecten rechtgetrokken of ingebuisd en hebben dus een matige tot slechte
structuurkwaliteit.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 78 van 239

7.7 Fauna en flora
Biologische waardering
Volgens de biologische waarderingskaart (versie 2 INBO; Kaart 9) omvat het
plangebied in hoofdzaak biologisch minder waardevolle ecotopen en elementen.
Nabij het plangebied komen enkele grotere cluster van biologisch
waardevolle en zeer waardevolle ecotopen en elementen voor. Het gaat hem
hier om de volgende:
- Het Elzenbos met Eiken-Berkenbos (qb-, qb), loofhoutaanplanten (n),
naaldhoutaanplanten (pa, pmb, pmh, ppmb, ppms), struweelopslag (sz),
verruigd grasland (hr, hrb), struisgrasvegetatie op zure bodem (ha-) en
bomenrijen (kbgml, kbq, kbr) en houtkanten (khb);
- Het natuurgebied Rood, het domein Starrenhof en omgeving met Eiken-
Berkenbos (qb), zuur Eikenbos (qs), zuur Beukenbos (fs), Populieraanplanten
(lh, lhb, lhi), naaldhoutaanplanten (pa, pmb, ppmb), struweelopslag
(sz), (kasteel)park (kp, kpk), verruigd grasland (hr), soortenrijk cultuurgrasland
(hp+) en bomenrijen (kbac, kbf, kbq, kbp, kbt) en houtkanten (khp,
khq, kh(qb), kh(sz));
- De Huzarenberg, het Kasteelpark Ravenhof en de Moretusbossen met Eiken-berkenbos
(qb), zuur Eikenbos (qs), zuur Beukenbos (fs), loofhoutaanplanten
(n), naaldhoutaanplanten (pi, pmb, pmh, pms, ppa, ppi, ppmb, ppmh,
ppms), kasteelpark (kpk), struweel opslag (sz), soortenrijk cultuurgrasland
(hp+), verruigd grasland (hr), struisgrasvegetatie op zure bodem (ha-),
heidevegetaties (cg, cgb, cm, cmb), hoogstamboomgaarden (kj+) en bomenrijen
(kbf, kblar, kbp) en houtkanten (khgml, khq, khs, khw);
- Het natuurgebied Kuifeend met poelen (ae, ap), dijken (kd), rietmoeras (mr,
mrb) en ruigte (ku, ku+, kub);
- De Antitankgracht en de forten en schans met in hoofdzaal eutrofe poelen
(ae, ae+), oud militair fort (kf) en houtkanten (khp) en bomenrijen (kbgml,
kbp, kbs).
In de Ettenhovense polder en polder van Stabroek zijn de natuurwaarden
volgens de BWK eerder verspreid. Deze gebieden zijn vooral van belang voor
fauna (zie verder). Deze gebieden vormen echter belangrijke openruimte
corridors met de natuur in het havengebied. Er komen hier verspreid enkele
geïsoleerde biologisch (zeer) waardevolle ecotopen en/of elementen voor, nl.
ruigte (ku), soortenrijk cultuurgrasland (hp+), verruigd grasland (hr), dijk (kd),
Populieraanplanten (lhi), bomenrijen (kbf, kbqkbs) en bermen of perceelsranden
met elementen van rietland (k(mr)).
Natuurtypes
De polders te Stabroek en Ettenhovense polder bestaan uit een mozaïek van
grootschalige weilanden en akkers. Er is een rechtlijnig netwerk van poldersloten
aanwezig. De graslanden betreffen intensief beheerde soortenarme Raaigrasweilanden.
Het gebied is van belang als weidevogelgebied (zie verder). In
de polderbeken van de Ettenhovense Polder worden kalkminnende planten
aangetroffen. Het zijn botanisch zeer interessante waterlopen met onder meer
Paarbladig fonteinkruid, Kleine egelskop en Doorgroeiend fonteinkruid.
De grote biologische waarde van de Antitankgracht schuilt grotendeels in de
aanwezigheid van een aantal gradiëntsituaties. O.a. ter hoogte van het Fort
van Ertbrand worden verschillende bijzondere water- en oeverplanten aangetroffen.
De aanwezigheid van carbonaatrijk water afkomstig uit het Maasbekken
via het kanaal Dessel-Schoten is hierbij van belang. Zo groeien er langs de
oevers ondermeer Naaldwaterbies, blaasjeskruid, Zomprus, Pitrus, Grote kattestaart,
Wolfspoot en Waternavel. Nabij de Schans van Smoutakker bevinden
zich onder meer Grof hoornblad, Smalle waterpest, Klein- en Drijvend fonteinkruid
en Vlottende bies in het kanaal. In een nabije sloot groeien verder Paarbladig
fonteinkruid, Kleine en Grote egelskop, Waterviolier, Holpijp en Zeegroene
muur. Aan het fort van Stabroek vindt men Drijvend en Gekroesd fonteinkruid,
Schedfonteinkruid en Waterpunge in de Antitankgracht en een naburige
sloot (F.O.N. in PNOP).
Drijvende waterweegbree is een aandachtssoort. Deze soort betreft een habitatrichtlijnsoort.
Aan de Antitankgracht ter hoogte van het Fort van Ertbrand
werd de soort zowel in 1999 als in 2006 gemeld. Het is een soort van zoete,
voedselarme wateren met zijn periodiek droogvallende oevers (Stieperaere &
Fransen, 1982).In Vlaanderen is deze soort steeds zeldzamer. Eutrofiëring of
verzuring van het oppervlaktewater zijn vermoedelijk belangrijke oorzaken.
Aan het Fort van Ertbrandt werd in 2006 ook Loos blaasjeskruid vastgesteld.
Paarbladig fonteinkruid is gebonden aan carbonaatrijk, basisch water.
Aarvederkruid werd over vrijwel het gehele traject van de Antitankgracht waargenomen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 79 van 239

De houtkanten langsheen de Antitankgracht worden getypeerd door inheemse
soorten zoals Zwarte els, diverse wilgen, Zomereik en Sporkehout. Op sommige
plaatsen komen ook vrij veel uitheemse soorten voor. Vooral Amerikaanse
vogelkers vormt een probleem, maar ook Amerikaanse eik, Robinia en Noorse
esdoorn zijn soms sterk vertegenwoordigd. De hoge diversiteit aan wilgencultivars
is een opmerkelijk fenomeen. Deze wilgen zijn afkomstig van de oorspronkelijke
oeverversteviging die bestond uit wilgentenen. Doordat ze
voornamelijk vegetatief vermenigvuldigen, zijn deze wilgen genetisch identiek
aan de variëteiten ten tijde van de aanleg van de gracht.
De natte weilanden rond de Antitankgracht (Broek van Stabroek) worden
doorsneden door een netwerk van grachten en sloten met helder water, waarin
verschillende fonteinkruid- en sterrekroossoorten voorkomen. Aanvoer van
gebiedsvreemd water of aanrijking door nutriënten werkt negatief op de
aanwezigheid van deze flora (PNOP Antwerpen). De meeste poldersloten
hebben te steile oevers om moerasvegetatie te kunnen ontwikkelen. Binnen dit
half open landbouwgebied worden de vrij kleine percelen worden er afgezoomd
door KLE’s zoals hagen (o.a. meidoorn), houtwallen (vnl. eiken en
berken) en veel bomenrijen met knotbomen (wilgen). Het gebied vormt een
corridor tussen de Moretusbossen en het Elzenbos.
De forten en schans bezitten een interessante flora omwille van de diverse
microklimaten die er voorkomen. De Schans van Smoutakker herbergt een
bijzondere en rijke vegetatie met een populatie Schubvaren en Koningsvaren.
Door de verwijdering van vooral Amerikaanse vogelkers ontwikkelt een Eiken-
Berkenbos met Ruwe berk, Ratelpopulier, Wilde lijsterbes en Zomereik.
De zone van de Huzarenberg – Kasteelpark Ravenhof en Moretusbossen
omvatten eiken-berkenbos, loofhoutaanplanten en naaldhoutbestanden. Het
kasteelpark omvat een bomenbestand van overwegend Beuk en Zomereik met
rond het kasteel en vijvers enkele markante parkconiferen. Doorheen het
domein lopen dan ook enkele structuurbepalende eiken- en beukendreven. In
de onmiddellijke omgeving van het kasteel treffen we tevens een aantal graslanden
aan, gaande van typische parkgazons tot eerder extensief beheerde
gronden van zure, arme bodem die door de nabijheid van de bomen een
halfbeschaduwd karakter kennen.
De biologische waarde van het eiken-berkenbos en van de jonge loofhoutaanplanten
is hoog tot zeer hoog, deze van de eenvormige naaldhoutaanplanten
met rododendron is kleiner. Vooral het grote aaneengesloten oppervlak van de
Moretusbossen als onderdeel het grensoverschrijdend bosgebied van de Brabantse
Wal geven het een erg hoge ecologische waarde.
Het Elzenbos omvat loofhout- en naaldhoutbestanden. De loofbossen zijn
Zomereiken-Berkenbossen die voornamelijk als hakhout dienstdoen. De kruidlaag
is er weinig ontwikkeld. Op vochtige plaatsen zijn er elementen van elzenbroekbossen
met Zwarte els en Bitterzoet. Deze bestanden werden deels
historisch beheerd als hakhout. De naaldhoutbossen zijn dichte dennenbossen
zonder veel ondergroei. Langs bermen en paden zijn relicten van heidevegetaties
aanwezig. Ook Koningsvaren komt er voor. Voor dit bosgebied werd een
beheerplan opgesteld.
De landbouwgronden van Het Rood is gelegen in het overgangsgebied tussen
polders en kempen. Het bestaat voornamelijk uit intensieve, soortenarme graslanden
in langgerekte percelen, doorsneden met eutrofe sloten. Andere KLE’s
zijn eerder matig aanwezig. Vanwege het open karakter is deze zone een
belangrijk rust- en voedselgebied voor trekvogels. Daarnaast is het gebied
vooral van belang als verbinding tussen de polders en bossen van Kapellen en
het meer gefragmenteerd bosgebied Galgenveld/Elzenbos.
Het gemeentelijk natuurgebied Het Rood is een bosgebied van 20 ha groot.
Het werd oorspronkelijk aangelegd als park van het kasteel Blauwhof. De
bosbestanden bevatten voornamelijk Eiken-Berkenbos met Zomereik,
Amerikaanse eik, Beuk, Ruwe berk, Grove den en Tamme kastanje en dreven
van Beuk en eiken. Daarnaast komen ook Sporkehout, Wilde lijsterbes en Witte
abeel voor. In de ondergroei vestigen Struikheide, Brem en Pilzegge. Valse
salie en Gewone salomonszegel kennen een belangrijke uitbreiding. De
schrale graslanden in het noordoosten van Het Rood worden begraasd door
Gallowayrunderen. Kenmerkende soorten zijn er Reukgras, Kamgras, Kruipganzerik,
Hazenzegge, Knolboterbloem en Gewone ereprijs. In de veedrinkpoelen
komen onder meer Stomphoekig sterrenkroos, Hoge cyperzegge, Gele
lis, Slanke waterbies, Wolfspoot en Waterviolier voor.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 80 van 239

Inventaris autochtone bomen en struiken
In de periode 2003-2005 werd in de Houtvesterij Gent een inventarisatie van
autochtone bomen en struiken uitgevoerd (Maes et al.,2005). Door diverse
oorzaken zijn oorspronkelijk inheemse bomen en struiken in Vlaanderen en
omliggende landen zeldzaam geworden. Van de ruim honderd oorspronkelijk
inheemse boom- en struiksoorten is meer dan de helft zeldzaam tot zeer zeldzaam
of zelfs verdwenen. Vaak zijn niet meer dan relictpopulaties over.
Ook in het studiegebied komen autochtone bomen en struiken voor (Zie volgende
tabel). het betreffen in hoofdzaak bomen en struiken in houtwallen en
houtkanten, maar ook kleine bospercelen in een groter boscomplex. Twee
kleine bospercelen komen voor in het tracé 2.
Tabel 7.7-1: Inventaris autochtone bomen en struiken nabij het plangebied (Maes et al. 2005)
Inheems
karakter 1
Aantal
2
Omschrijving Vegetatietype
274 - heuvels (Elsenbos)
C 5 & 2 oude lijnvormige relicten (houtwal/houtkant)
met eikenspaartelgen
en Alnus glutinosa temidden van
jongere aanplant
Betulo-
Quercetum/Alnion
283 - Fort Stabroek
(zuidoost) - thv.
tracé 2
C 4 & 2 bosje en houtwal met eikenspaartelgen
Betulo-
Quercetum
284 - Fort Stabroek
(zuid)
C 8 & 0 eikenhakhoutrandje Betulo-
Quercetum
285 - Fort Stabroek C 5 & 0 rij knotwilgen (houtkant) n.v.t.
290 - Schans van
Smoutakker
C 13 & 1 Oud fort langs Anti-tankgracht met
oud eikenhakhout, eikenspaartelgen
en oude wilgen, kersen, e.a..
Veel Osmunda regalis
Betulo-
Quercetum
1
Inheems karakter: A - vrijwel zeker autochtoon, B - waarschijnlijk autochtoon, C - mogelijk autochtoon
2
Aantal: aantal autochtone bomen en struiken & aantal oudbosindicatoren
Vogels
De Broedvogelatlas biedt een overzicht van alle broedvogels die tijdens de
inventarisatieperiode tot 2002 waargenomen werden per atlashok. De meest
bijzondere vogelsoorten worden weergegeven in de onderstaande tabel.
Bruine kiekendief, Slechtvalk, Porseleinhoen, Kluut, Zwartkopmeeuw, IJsvogel,
Zwarte specht, Boomleeuwerik en Blauwborst worden beschermd door de
Vogelrichtlijn. Verder komen een heel aantal Rode Lijstsoorten voor en soorten
die (nog) niet bedreigd zijn, maar toch een negatieve tendens kennen.
Tenslotte valt ook het belang op van het gebied voor zogenaamde ‘weidevogels’.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 81 van 239

Tabel 7.7-2: Broedvogelgegevens van beschermde soorten, rode lijst-soorten en weidevogels (Bron: Broedvogelatlas 2000-2002)
Broedvogel
Rode lijst 1
Bijlage I
Vogelrichtlijn
Verstoringgevoeligheid
2
Weide-vogel
UTM5 hok
ES ES ES
98A 98B 98C
Zomertaling B 2 X 2
Slobeend N 2 X 3 3 3
Kuifeend N 2 X 3 3 3 3
Bruine kiekendief N X 2 3 2 3
Slechtvalk Z X 2 3
Patrijs K 2 3 2 3
Porseleinhoen B X 3 2
Scholekster N 3 X 3 2 3 3
Kievit N 3 X 3 3 3 3
Grutto N 2 X 2
Kluut K X 1 3 3
Bontbekplevier Z 2 1
Tureluur K 2 X 2 2
Zwartkopmeeuw N X 1 3
Zomertortel B 2
Koekoek A 2 3 3 3
Gierzwaluw N 4 3 3 1 3
IJsvogel N X 2 3 2
Zwarte specht N X 3 3
Boomleeuwerik K X 3 2
Veldleeuwerik K 2 X 2 3 2 2
Oeverzwaluw A 2 3 1 3
Boerenzwaluw A 4 3 3 1 3
Huiszwaluw K 4 3 2 3
ES
98D
Broedvogel
Rode lijst 1
Bijlage I
Vogelrichtlijn
Verstoringgevoeligheid
2
Weide-vogel
UTM5 hok
Boompieper B 3 3 3
Graspieper B 2 X 3 3 3 3
Gele kwikstaart A 2 X 3 2 2 3
Nachtegaal K 3 2 3
Blauwborst N X 3 2 3 3 3
Gekraagde
staartrood-
K 4 2 3 3 3
Kramsvogel B 2 1
Grote lijster N 4 2 2 3
Rietzanger B 4 3 3
Bosrietzanger N 4 3 3 3 3
Grote karekiet U 3 1
Spotvogel N 4 1 2 3
Braamsluiper N 3 3 3
Grauwe
vangervliegen-
N 4 3
Matkop K 4 2 2 3
Wielewaal B 3 2
Spreeuw N 4 3 3 3 3
Huismus A 4 3 3 3 3
Ringmus A 4 3 3 3
Kneu A 3 2 3 3 3
Rietgors B 4 2 3 3
1
Rode Lijst Vlaanderen: U: met uitsterven bedreigd, B: bedreigd, K: kwetsbaar, Z: zeldzaam, A:
achteruitgaand, N: momenteel niet bedreigd;
² Verstoringgevoeligheid: 1: als broedvogel zeer gevoelig, 2: als broedvogel gevoelig, 3: als broedvogel
vrij gevoelig, 4: als broedvogel tamelijk ongevoelig (Bron: Henkens et al. 2003)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 82 van 239

De Antitankgracht vormt een foerageergebied voor verschillende vogelsoorten.
Voorbeelden hiervan zijn: Krakeend, Kuifeend, Aalscholver, Blauwe reiger,
Fuut, Meerkoet en Wilde eend. De Zwarte specht, IJsvogel Wielewaal en Gekraagde
roodstaart werden als broedvogel gedocumenteerd in de onmiddellijke
omgeving van de Antitankgracht. Ook maakt de aanwezigheid van een aantal
langgerekte rietgordels het kanaal erg aantrekkelijk als broed-, rust- en foerageergebied
voor diverse vogelsoorten.
De polders te Stabroek (o.m. Ettenhovense polder) vormen een pleisterplaats
voor Kievit, Grutto en Wulp en dient soms tot winterverblijfplaats voor Grauwe
gans en Rietgans. Het belang voor de weilandvogels is gebonden aan periodieke
hoge grondwaterstanden in winter en voorjaar.
1 Rode Lijst Vlaanderen: U: met uitsterven bedreigd, B: bedreigd, K: kwetsbaar, Z: zeldzaam, A:
achteruitgaand, N: momenteel niet bedreigd
²Verstoringgevoeligheid: 1: als broedvogel zeer gevoelig, 2: als broedvogel gevoelig, 3: als broed-
vogel vrij gevoelig, 4: als broedvogel tamelijk ongevoelig (Bron: Henkens et al. 2003)
Tabel 7.7-3: Waarnemingen avifauna Ettenhovense polder 2009-2011
(Bron: www.waarnemingen.be)
Soort Rode
lijst 1
Soorten- Bijlage I Verstoringbesluit
Vogelrichtlijn gevoeligheid 2
Bergeend N X 2
Blauwe kiekendief / X x 2
Blauwe reiger N X 3
Bruine kiekendief N X x 2
Buizerd N X 3
Goudplevier / X x 2
Graspieper B X 2
Grauwe gans N X 2
Grote gele kwikstaart N X 2
Grote zilverreiger / X x 1
Kerkuil N X 4
Kievit N X 3
Kleine zwaan / X x /
Kokmeeuw N X 2
Nonnetje / X /
Putter N X 4
Rietgors B X 4
Ringmus A X 4
Sperwer N X 3
Spreeuw N X 4
Steenuil N X 4
Stormmeeuw Z X 2
Toendrarietgans / /
Torenvalk N X 4
Veldleeuwerik K X 2
Waterpieper / X /
Winterkoning N X 4
Witte kwikstaart N X 4
Zilvermeeuw N X 1
Zwartkopmeeuw N X x 1
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 83 van 239

Het Broek van Stabroek vormt een rust-, broed- of pleisterplaats voor diverse
weidevogels (bvb. kievit, grutto en roodborsttapuit) en trekvogels (bvb. Rietganzen).
In Het Rood broedt sinds 2000 een kolonie van Blauwe reigers. Het Rood en
haar omgeving zijn van belang voor diverse park- en bosvogels zoals
Roodborst, Tjiftjaf, Zwartkopmees, Boomklever, Boomkruiper, Grote bonte
specht en Bosuil. Verder fungeert de structuurrijke omgeving ook als foerageergebied
voor Sperwer, Torenvalk, Buizerd en Groene specht. Het Rood is
tevens het leefgebied van Ransuil. In de graslanden en de ruigere stukken van
het weiland komen Grasmus en Bosrietzanger voor. Kneu komt er regelmatig
tot broeden.
Het Vormingsstation Antwerpen Noord (met onder meer ‘De Kuifeend’) vormt
een zeer belangrijk gebied voor avifauna. Naast ‘De Kuifeend’ is ook het
Binnenmoeras, het gedeelte ten oosten van "De Kuifeend", gelegen binnen de
beide spoorbundels, van avifaunistisch belang. Deze zeer natte weilanden en
de talrijke poldersloten die erdoor lopen zijn zeer belangrijk voor weidevogels.
De Grote Geul, een restant van een oude Scheldekreek die ontstond rond
1570 na een dijkdoorbraak, is haast even waardevol als "De Kuifeend" zelf. De
kreek ligt tussen de spoorbundels en de Noorderlaan. Het open water van de
kreek wordt omzoomd door uitgebreide rietkragen en is een uitgelezen
broedbiotoop voor allerlei soorten rietvogels.
Zoogdieren
In het natuurgebied van de Schans van Smoutakker zijn naast de verweerde
ruïnes een aantal bunkers aanwezig. In het kader van het Europese
Life-project ‘Bataction’ werden alle bunkers en de restanten van de geschutskoepel
heringericht als winterverblijfplaats voor vleermuizen. De meest
algemene soort is de Watervleermuis met 40 tot 50% van het totale aantal
overwinterende vleermuizen. Daarnaast komen er ook Baard/Brandt’s
vleermuis, Franjestaart en Gewone grootoorvleermuis voor.
Het Fort van Stabroek is minder interessant voor vleermuizen, gezien het gebruik
voor recreatie en het te weinig beschikbaar zijn van geschikte ruimtes om
stabiele overwinteringpopulaties van vleermuizen te herbergen (Opstaele et al.
2010). De forten van Ertbrand en Kapellen zijn gezien hun ontoegankelijkheid
voor het publiek en de huidige stabiliteit interessant voor een aantal
over-winterende vleermuizen. De aanwezigheid van de fortgrachten en de
omgevende bossen maakt het eveneens interessant als foerageergebied.
Daarnaast zijn er in de omgeving van het plangebied talrijke kleinere bunkers
waar vleermuizen overwinteren, onder meer in het Elzenbos
(Bron: vleermuizenwerkgroep, Natuurpunt).
Eekhoorn en Boommarter komen voor langs de Antitankgracht.
Binnen het rangeerstation Antwerpen noord foerageren Meervleermuis, Rosse
vleermuis, Gewone dwergvleermuis, Ruige dwergvleermuis, Laatvlieger en
Watervleermuis (Bron: Van Hove et al. 2004, mondelinge mededeling Levefre
Alex in Van Hove et al. 2004 en www.waarnemingen.be).
De bosbestanden omvatten belangrijke populaties reeën (onder meer in Het
Rood).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 84 van 239

Tabel 7.7-4: Vleermuizen waargenomen nabij het plangebied (Opstaele et al. 2010, Opstaele 2011)
Soort Rode lijst 1 Soortenbesluit Habitatrichtlijn Voorkomen 2
Elsenbos
Fort van
Stabroek
Schans van
Smoutakker
Fort van
Ertbrand
Baard vleermuis/ Brandts vleermuis
B
VB
X
IV
IV
W W W W/F
Franjestaart VB/B X IV W W W W/F
Gewone dwergvleermuis NB X IV W W/Z/F
grootoorvleermuis
VB
B
X
IV
IV
W W W W/F
Ingekorven vleermuis X F
Ruige dwergvleermuis VB X IV F
Watervleermuis NB X IV W Z W W W/Z/F
1 Rode Lijst Vlaanderen: U: met uitsterven bedreigd, B: bedreigd, K: kwetsbaar, Z: zeldzaam, A: achteruitgaand, N: momenteel niet bedreigd
2 F: foeragerend, W: overwinteringspopulatie, Z: zomerpopulatie
Vissen
Er zijn maar weinig soortengegevens beschikbaar over de vissoorten in de
Antitankgracht. In
2000 werden in het kader van het polluentenmeetnet een aantal soorten
gevangen. Paling, Blankvoorn, Snoek en Baars bleken voor te komen in de
Antitankgracht te Brasschaat en Oelegem en in de ringgracht van het Fort van
Stabroek. Daarnaast werd in de ringgracht van het Fort van Stabroek Rietvoorn
aangetroffen.
De Antitankgracht is een belangrijk water voor opgroeiende paling. Glasaaltjes
komen via de tapping op het kanaal Dessel-Schoten in beide takken van de
Antitankgracht terecht, en migreren stroomafwaarts.
Anselin & Kuijken (1995) 26 duiden de Antitankgracht volledig aan als gebied
waar de bescherming van de Kleine modderkruiper als soort van Bijlage II van
de Habitatrichtlijn moet gegarandeerd worden.
26
Anselin A. & Kuijken E. 1995. Speciale beschermingszones voor het Vlaams gewest, in uitvoering
van de habitatrichtlijn 92/43/EEG: inventaris en afbakening. Rapporten van het instituut voor
natuurbehoud, 1995(20). Instituut voor Natuurbehoud: Brussel : Belgium. 29 pp.
Fort van Kapellen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 85 van 239

7.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
7.8.1 Beschrijving huidige situatie op macroniveau
Het studiegebied op macroschaal (2500m) is gelegen in volgende traditionele
landschappen:
- Centraal de ‘Scheldepolders ten oosten van de Schelde’;
- In het oosten ‘Heide- en bosgebied van Kalmthout’;
- In het westen het verstedelijkt gebied van Antwerpen.
De drie tracéalternatieven maken deel uit van het traditionele landschap
‘Scheldepolders ten oosten van de Schelde’ (130040).In dit traditionele landschap
vormen het vlak landbouwgebied en kleine, lage kerndorpen met sterk
verspreide alleenstaande bebouwing de structuurdragende matrix. De
zichtbare openruimten worden gekenmerkt door wijdse panoramische zichten
in vele richtingen. Aan de horizon zijn dijken, groenschermen en industriële
constructies waar te nemen. De dijken en groenschermen zijn er ruimtebepalend.
De perceptieve contrasten ten gevolge van de ligging aan het
Schelde-estuarium, het haven- en industriegebied van Antwerpen en grenzend
aan gesloten landschappen van de Antwerpse Kempen zijn kenmerkend voor
dit traditionele landschap. Ten aanzien van dit traditionele landschap zijn
volgende wenselijkheden geformuleerd:
- behoud van de nog resterende en meestal unieke relicten op cultuurhistorisch-
en natuurvlak;
- behoud van de perceptieve contrasten in de overgang van de landschappen
is aanbevolen.
Ten oosten van de tracéalternatieven is het traditionele landschap ‘Heide- en
bosgebied van Kalmthout’ (310010) gelegen. Het betreft een overwegend vlak
landschap met grote compartimenten. De landbouwzones worden gekenmerkt
door wijdse zichten en grote blokvormige percelen. Het lineaire groen geassocieerd
met beekvalleien of wegen versterkt er de ruimtelijke structuur.
Ten aanzien van dit traditionele landschap zijn volgende wenselijkheden geformuleerd:
- vrijwaren van natuurgebieden als aaneengesloten blokken;
- conflicten tussen bewoning, infrastructuur en industrie bufferen met groenschermen;
- gedifferentieerd ruimtelijk beleid volgens subeenheden gericht op het behoud
van de verscheidenheid;
Op de Ferrariskaart (ca. 1775) is de heirbaan tussen Antwerpen en Bergenop-Zoom
(huidige N11) reeds een belangrijk structurerend gegeven. De weg
loopt nagenoeg gelijk met de grens van het vroegere overstromingsgebied van
de Schelde. De overige wegen in het gebied werden gevormd loodrecht op
deze weg. Hierlangs zijn de eerste landbouwzones en nederzettingen,
vermoedelijk vanaf de 10 de eeuw, ontstaan. De vruchtbare polders werden
vanaf de middeleeuwen systematisch in cultuur gebracht. De gronden werden
ontwaterd via een systeem van dijken en sloten, loodrecht op de Schelde.
Deze elementen zijn herkenbaar op de Ferrariskaart en zijn nog steeds herkenbaar
in het huidige landschap. Het landschap wordt gekenmerkt door haar
open en grootschalig karakter. Het overgangsgebied, waarin zich de dorpskernen
situeren, is kleinschaliger en meer gecompartimenteerd.
De heirbaan werd in 1759 verhard, verbreed en rechtgetrokken. Op de kaart
van Vandermaelen (ca. 1854) valt vooral de rechtlijnige structuur in het landschap
op, dat voor de rest weinig wijzigde. In 1845 werd de spoorweg
Antwerpen –Roosendaal gerealiseerd. In deze periode werd eveneens overgegaan
tot het aanplanten van loof- en naaldbossen (Cf. Elzenbos). Naar aanleiding
van WO-II werd het Antitankkanaal aangelegd ter verdediging van Antwerpen.
In de naoorlogse periode is een duidelijke nivellering van het landschap
in gang gebracht onder meer door de verbeterde landbouwmethodes en
de uitbreiding van de havenactiviteiten. Hierdoor verdwenen kleinschalige
natuurlijke elementen en werden ecologische processen verstoord.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 86 van 239

7.8.2 Beschrijving huidige situatie op mesoniveau
Erfgoedwaarde
Binnen het studiegebied komen volgende relictzones voor (kaart 11):
- ‘Franse en Grote Heide, domein Oude gracht en Eikelenberg;
- ‘Ontginningsblok Stabroek – Kapellen’ (R10011);
- ‘Vormingsstation Antwerpen Noord en Muisbroek (R10023);
- ‘Polder van Zandvliet en Stoppelbergen – Kraaienberg (R10010);
Binnen de relictzone ‘Ontginningsblok Stabroek – Kapellen’ zijn de ankerplaatsen
‘Poldergebied van Stabroek met overgangszone naar de Kempen’
(A10073), ‘Antitankgracht (A10074) en ‘Domein Ravenhof’ (A10003) gelegen.
De het traditioneel poldergebied van ‘Ontginningsblok Stabroek – Kapellen’
wordt gekenmerkt door het groot aantal historische relicten zoals de ’s Hertogendijk
en enkele oude hoeven en landhuizen. Ze vormt de overgang tussen
het poldergebied en de Kempen. De openheid van dit gebied biedt ruimte voor
prachtige vergezichten die evenwel worden afgebakend door de omgevende
haveninfrastructuur in het westen Deze kan als storend worden ervaren maar
is zeer typerend voor het stukje Scheldevallei. De weginfrastructuur en bijhorende
lintbebouwing worden in dit landschap als storend ervaren. De centraal
in de ankerplaats gelegen, sterk bebouwde as tussen Stabroek en Hoevenen
wordt aanzien als een onherstelbare landschapswonde.
De ‘Antitankgracht’ betreft een opvallend lineair landschapselement dat zich
van noordwest richting zuidoost doorheen de Antwerpse Scheldepolders en
Kempen slingert. Over een deel van het traject vormt ze een dominerend element
in het landschap, maar op andere plaatsen gaat ze dan weer helemaal
op in de omgeving.
In onderstaande tabel worden de lijnrelicten, puntrelicten, beschermde dorps –
en landschapsgezichten in een straal van 1500m rond elk tracé alternatief
weergegeven.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 87 van 239

Tabel 7.8-1: Overzicht van de aanwezige lijnrelicten, puntrelicten en beschermde dorps- en landschapsrelicten in een straal van 1500m rondom elk tracé
Tracé 2 Noorden Stabroek Tracé 3a Waterstraat Tracé 3 Rode weg
Lijnrelicten - De zoekzone doorkruist de ‘Duitse bunkerlinie
Hoofdweerstandstelling’ (L10015);
- Antitankgracht (L10014) op ca. 60m;
- ‘Oude dijk bij Berendrecht’ op ca. 90m;
- ‘Oude postbaan’ (L10007) op ca. 800m;
- ‘’s Hertogendijk (L10013) op ca. 1300m;
Puntrelicten - ‘Schans Smoutakker’ (P10103) op ca. 85m;
- ‘Lassonhof’ (P10049) op ca. 115m;
- ‘Duitse Bunkers Hoofdweerstandstellung (P10047)
ca. 160m;
- ‘Fort van Stabroek’ (P10060) op ca. 400m;
- ‘Kasteel Mertens’ (P10048) op ca. 450m;
- ‘Duitse Bunkers Hoofdweerstandstellung (P10050)
op ca. 450m;
- ‘Graf familie Plantin – Moretus’ (P10053) op ca.
750m;
- ‘Ertbrandhof’ (P10044) op ca. 980m;
- ‘Het Ravenhof’ (P10039) op ca. 1150m.
Beschermde monumenten,landschappen
dorps- en stadsgezichten
- Beschermd landschap ‘Antitankgracht (OA000128)
ca. 60m ten noorden van de zoekzone;
- Beschermd landschap ‘Het rood en omgeving’
(OA002659) op ca. 1500m;
- Beschermd dorpsgezicht ‘Ravenhof en omgeving’
(OA002553) op ca. 650m.
- ‘Bunderdijk’ (L 10016) op ca. 100m;
- ‘Afleidingskanaal van de Schijn’ (L10017) op ca. 250m;
- ‘’s Hertogendijk (L10013) op ca. 400m;
- ‘Oude postbaan’ (L10007) op ca. 600m
- ‘Duitse bunkerlinie Hoofdweerstandstelling’ (L10015) op
ca. 1000m van de zoekzone;
- Antitankgracht (L10014) (1200m tot zoekzone);
- ‘O.L.V. kerk Hoevenen’ (P10081) op ca. 600m;
- ‘Boterbergkasteel’ (P10051) op ca. 600m;
- ‘Boterbergkasteel’ (P10051) op ca. 600m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie’ (P10080) 5-6
op ca. 650m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie’ (P10085) 6-7
op ca. 700m;
- ‘Ertbrandhof’ (P10044) op ca. 900m;
- ‘Sterrenhof’ (P10054) op ca. 1000m;
- ‘Duitse Bunkers Hoofdweerstandstellung (P10050) op ca.
1150m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: wachtlokaal Kraagpoort’
(P10079) op ca. 1200m;
- ‘Schans Smoutakker’ (P10103) op ca. 1300m;
- ‘Heidehof’ (P10056) op ca. 1500m.
- Doorkruist het beschermd landschap ‘Het rood en omgeving’
(OA002659);
- Beschermd landschap ‘Antitankgracht (OA000128) ca.
1200m ten noorden van de zoekzone;
- Beschermd dorpsgezicht ‘Iris en de Speelcamere’
(OA002411) op ca. 900m.
- ‘Bunderdijk’ (L10016) op ca. 650m;
- ‘Afleidingskanaal van de Schijn’ (L10017) op ca. 360m;
- ‘’s Hertogendijk (L10013) op ca. 1200m;
- ‘Sterrenhof’ (P10054) op ca. 160m;
- ‘Boterbergkasteel’ (P10051) op ca. 400m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie’ (P10080) 5-6
op ca. 475m;
- ‘Dennenburg’ (P10055) op ca. 650m;
- ‘Heidehof’ (P10056) op ca. 700m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: wachtlokaal Kraagpoort’
(P10079) op ca. 750m;
- ‘O.L.V. kerk Hoevenen’ (P10081) op ca. 960m;
- ‘Irishof’ (P10064) op ca. 1000m;
- ‘Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie’ (P10085) 6-7
op ca. 1200m;
- ‘Mastenhof (P10052) op ca. 1400m.
- Doorkruist het beschermd landschap ‘Het rood en omgeving’
(OA002659);
- Beschermd dorpsgezicht ‘Iris en de Speelcamere’
(OA002411) op ca. 50m.
Bouwkundig erfgoed In de Inventaris voor bouwkundig erfgoed zijn heel wat relicten opgenomen die gelegen zijn in de onmiddellijke omgeving van de tracé alternatieven. In de Dorpsstraat en Kleine Molenweg
te Stabroek, langsheen de N11 en in het centrum van Kapellen zijn een groot aantal relicten gelegen.
Archeologische vindplaatsen
volgens de
CIA
In de onmiddellijke omgeving van de tracé alternatieven worden volgende archeologische vondsten gemeld:
- ‘Lossonhof’ (112012): site met walgracht uit de 17de eeuw;
- ‘Hoeve ’s Hertoghshof’ (103707): alleenstaande hoeve uit de 18e eeuw;
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 88 van 239

Figuur 7.8-1: Uittreksel uit de CAI
- ’s Hertogendijk I (112014): Dijk gebouwd onder Hertog III in de 13e eeuw;
- ‘Fort St-Jacques’ (366159): Fort uit de 18e eeuw;
- ‘Het blauwe hof’ (112005): alleenstaande bebouwing uit de 16e eeuw;
- ‘Hoeve Pauwels’ (112018): alleenstaand lusthof uit eind 16e eeuw;
- ‘Molen van Stabroek’ (103705): molen uit de 18de eeuw;
- ‘De groene zwaan’ (105376): ton uit de 17de eeuw.
Het gekende archeologische erfgoed is echter een beperkte fractie van het gehele archeologische erfgoed. De hoeveelheid ongekend erfgoed is vele malen groter. Bij het ontwikkelen
van de planalternatieven dient daarom nader onderzoek te worden verricht (cfr. Regelgevend kader).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 89 van 239

Structuurbepalende elementen
In het ruimtelijk structuurplan van de provincie Antwerpen worden volgende
landschappelijke elementen aangeduid als structuurbepalend op provinciaal
niveau, relevant voor voorliggend plan:
- De Schelde;
- Ontginningsblok Stabroek – Kapellen
- Bebouwd perifeer landschap ten noordoosten van Antwerpen;
- Zeehaven van Antwerpen;
- Overgang poldergebied – Kempen;
- De fortengordel;
- Het poldergebied van Stabroek – Hoevenen als openruimteverbinding;
Op gemeentelijk niveau (GRS Kapellen en Stabroek) worden volgende relevante
landschapsbepalende elementen aangehaald:
- De N11 vormt de ruggengraat van de deelkernen en doorkruist het open
polderlandschap;
- De spoorlijn en lokale verbindingswegen als barrière in de groenstructuur;
- De markante terreinovergang tussen polders en zandgebied;
- Bepalende reliëfselementen op lokaal vlak (’s Hertogendijk en Bunderdijk);
- Stabroeksepolder en Ettenhovenpolder als gave landschappen;
- Haveninfrastructuur als landschappelijke bakens;
- Antitankkanaal met Fort en Schans als bakens;
- De polders als openruimtecorridor op bovenlokaal niveau
- Openruimteverbindingen op lokaal vlak: Muisbroekpolder, Ettenhovenpolder,
het Rood en Broek.
Landschapsstructuur en landschapsbeeld
Het studiegebied wordt gestructureerd door vlakvormige elementen zoals de
agrarische ontginningslandschappen in de Scheldepolders, de woonwijken van
Stabroek, Hoevenen en Kapellen en verschillende kasteelparken en –
domeinen, waaronder Het Rood en het Starrenhof. Ten westen van de A12
wordt het landschapsbeeld bepaald door de haven van Antwerpen. Ten oosten
van de N11 wordt het landschap gestructureerd door de Naaldbossen op de
Brabantse Wal.
Het polderlandschap wordt doorsneden door belangrijke lijnvormige elementen.
Het betreft het planmatig patroon van Polderwegen in de Scheldepolders,
in het oosten de N11 als interstedelijke hoofdweg en in het westen de A12 als
autosnelweg. In het westen wordt het polderlandschap begrensd door
verschillende dijken. In het noorden wordt het polderlandschap doorsneden
door het Antitankkanaal en in het zuiden is de spoorweg Antwerpen –
Roosendaal gelegen.
Het Fort van Stabroek en de O.L.V. kerk van Hoevenen vormen de puntvormige
landschapskenmerken in het studiegebied.
Perceptieve kenmerken en belevingswaarde
Het polderlandschap tussen Stabroek en Hoevenen bestaat nog uit de zeer
typische laat- en postmiddeleeuwse polderpercelering. Ze vormt een openruimte
corridor op bovenlokaal niveau omwille van de scherpe begrenzing van
de haven en het verstedelijkt gebied. Het havenlandschap, aan de andere
zijde van de A12, is duidelijk waarneembaar vanuit het studiegebied.
Het open vlak landbouwgebied wordt gekenmerkt door de wijdse vergezichten
in vele richtingen en dijken met groenschermen. De ’s Hertogendijk is een
voorbeeld van een dergelijk beplante dijk. Het historische wegenpatroon, het
antitankkanaal (met begeleidende vegetatie), het Elzenbos, het Rood, de
dorpskernen bepalen de structuur van het landschap.
Ten westen van de N11 wordt het landschapsbeeld bepaald door kleine landschapselementen
met enkele dreven, kleine bomengroepen, knotwilgen, …
Tussen de N114 en Hoge Weg is het landschap verstoord door onder andere
de lintbebouwing langs de Hoge Weg. De Hoge Weg wordt duidelijk geaccentueerd
in het landschap door de lintbebouwing en de aanplant van esdoorn
langsheen de weg. Het vormt een visuele barrière tussen het landschap ten
westen en ten oosten ervan.
Ten westen van Ettenhoven (N114) is het landschap veel grootschaliger. De
vergezichten worden begrensd door de A12 en haveninfrastructuur ten westen
ervan, de ’s Hertogendijk, de dorpskernen van Stabroek en Hoevenen en de
grote gebouwen van de landbouwbedrijven. De A12 brengt echter een minder
goed geluidsklimaat met zich mee.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 90 van 239

Ettenhovense Polder
Kerk van Hoevenen als baken in het polderlandschap
Knotwilgen als kleine landschapselementen
‘s Hertogendijk
Polderlandschap met haveninfrastructuur aan de
horizon
Hoge Weg
Fort van Stabroek
Starrenhof
Antitankgracht
Bonapartelaan doorheen ‘Het Rood en omgeving’
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 91 van 239

7.9 Mens
De discipline ruimtelijke aspecten handelt over de mate waarin de diverse
gebruikers van het gebied invloed ondervinden van het plan. Het betreft in dit
geval de gebruikersgroepen: landbouw, bewoning, industrie (en hiermee gerelateerd
transport), natuurbeleving en recreatie.
Bij de beschrijving van de referentiesituatie gaat de aandacht achtereenvolgens
naar:
- ruimtelijke samenhang van diverse functies (wonen, bedrijvigheid, landbouw,
natuur, recreatie, kwetsbare locaties, hoogspanningsleidingen) in
het studiegebied;
- hinderaspecten;
- ontsluiting van de diverse functies;
- belevingswaarde.
De ontsluiting van de bedrijven en de recreatieve fietsroutes in het studiegebied
worden besproken in de discipline mobiliteit, en komen in de discipline
mens – socio-organisatorische aspecten niet opnieuw aan bod.
Er wordt maximaal gebruik gemaakt van de beschikbare gegevens over het
studiegebied. Er wordt uitgegaan van de bodembestemmingen zoals die zijn
vastgelegd in ruimtelijke plannen (gewestplan, BPA, ruimtelijke uitvoeringsplannen),
aangevuld met topografische kaarten, luchtfoto’s en eigen waarnemingen
van de feitelijke toestand. Er zal ook gebruik gemaakt worden van de
inspraakreacties in gevolge de ter inzage legging van de nota voor publieke
consultatie.
In het kader van de bespreking van het ontwikkelingsscenario worden elementen
toegelicht die een duidelijke impact kunnen hebben op de toekomstige
ruimtelijke ontwikkeling en afwikkeling van de verkeersstromen in het studiegebied.
7.9.1 Beschrijving huidige situatie op macroschaal
Het studiegebied omvat de ruimte tussen de stedelijke gebieden van Stabroek
en Kapellen. Het situeert zich in de overgang tussen het Antwerps havengebied
enerzijds en het groot openruimte gebied van de Noorderkempen anderzijds.
De polders maken deel uit van een groene vinger op niveau van de
grootstad Antwerpen. De A12 in het westen vormt een harde grens tussen het
havengebied en het open landbouwgebied.
De woonfuncties in het studiegebied concentreren zich hoofdzakelijk in de
dorpskernen Stabroek, Hoevenen, Kapellen en Putte. De grootste oppervlakte
van het studiegebied bestaat uit landbouwgebied en enkele waardevolle
groenzones. De haven van Antwerpen is een belangrijk economisch gebied
dat aan het studiegebied grenst. De haven voorziet voor een groot deel de
tewerkstelling van de omgeving.
Een aantal grote weginfrastructuren begrenzen of doorsnijden het studiegebied.
In de eerste plaats betreft het hier de autosnelweg A12 in het westen en
de gewestweg N11 in het oosten. Beiden fungeren als verbinding tussen Antwerpen
en Bergen-op-Zoom. Daarnaast doorkruisen de N111 Stabroek –
Kalmthout en de N114 Stabroek – Hoevenen het gebied.
De landbouw is vooral ruimtelijk bepalend voor een groot deel van het studiegebied.
De bedrijvigheid in het studiegebied concentreert zich hoofdzakelijk in
de kernen van Stabroek, Hoevenen, Kapellen en Putte, waar het grootst aantal
bedrijven zijn gevestigd.
7.9.2 Beschrijving huidige situatie op mesoschaal
Wonen
Binnen het studiegebied op mesoniveau zijn woonkernen gelegen. Onderstaande
tabel geeft een overzicht van deze kernen, met hun respectievelijke
kenmerken wat betreft de ruimtelijke nederzettingsstructuur, en een aantal relevante
aspecten in verband met hinder, barrièrewerking en belevingswaarde.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 92 van 239

Woonkern Kenmerken Hinderaspecten, barrièrewerking, belevingswaarde
Stabroek - Hoofdkern van de gemeente Stabroek en voormalig polderdorp met een belangrijk
deel van de maatschappelijke, socio-culturele en handelseconomische voorzieningen;
- Staat in voor een derde van de woningen in de gemeente;
- De kern groeide langs de as Hoogeind – Dorpsstraat – Laageind. De as heeft zich
door de aansluiting met de A12 zijn functie behouden;
- Concentrische opbouw met zwaartepunt ten zuiden van de Dorpsstraat en uitlopers in
de vorm van lintbebouwing (Hoge Weg).
- Ontsluiting van de dorpskern gebeurt via de Dorpsstraat, Kleine Molenweg en Grote
Molenweg
Hoevenen - Hoofdkern van de gemeente Stabroek en eveneens voormalig polderdorp met hoofdzakelijk
een woonfunctie. Huisvest de helft van de woningen van de gemeente.
- Richt zich op handelsgebied op het nabijgelegen Kapellen.
- Kern ontwikkelde zich langs de hoofdassen Kerkstraat (N114)– Molenstraat – Antwerpse
Steenweg (N114).
- De kern is doormiddel van woonlinten verbonden met de kernen van Kapellen en
Ekeren.
Putte - Kleinste kern van de gemeente Stabroek. Fungeert als grensdorp verspreid over het
grondgebied van de gemeenten Woensdrecht (Nederland), Stabroek en Kapellen).
- De N11 is het belangrijkste handelscentrum, waarbij het accent van handel en voorzieningen
zich naar het Nederlandse deel heeft verplaatst. De grensovergang was de
basis voor het ontwikkelen van handelsactiviteiten.
- Straatdorp ontwikkeld op de as Antwerpen – Bergen-Op-Zoom. De kern heeft een
lintvormige structuur met het zwaartepunt op de Staatsgrens.
Kapellen - Verstedelijkte kern van de gemeente Kapellen met een vrij hoge bebouwingsdichtheid.
Het vormt het eigenlijke centrum van de gemeente.
- Centrumgebied situeert zich rond de Antwerpsesteenweg (N11), Hoevensebaan
(N114), Dorpsstraat (N11) en de Stationsstraat. Van hieruit heeft de bebouwing zich
in alle richtingen verspreid.
- Handels- en dienstenactiviteiten concentreren zich voornamelijk in het centrumgebied
en langsheen de N11.
- Ten westen van de N11 bevindt zich een dicht woongebied. Ten oosten ervan heeft
de bebouwing een meer open karakter.
- Door het aanleggen van de Havenweg ten noorden van de gemeente is de verkeersdruk op
de Dorpsstraat, Kleine Molenweg en Grote Molenweg enorm toegenomen, waardoor de
functies langs deze as onder druk komen te staan. De overvloed aan verkeer verlaagt de
verkeersleefbaarheid en zorgt voor een barrièrewerking tussen noord en zuid in de kern.
- Uit de discipline mobiliteit blijkt dat deze gemeente vooral tijdens de ochtendspits veel verkeershinder
ondervindt. De rest van de dag komt de verkeersdrukte verspreid voor, waardoor
overlast beperkt blijft.
- Voor de woonkern van Stabroek worden ’s nachts, ter hoogte van de woningen langs de
Abtsdreef en Hoogeind een overschrijding van de geluidsnorm vastgesteld. De geluidsnormen
voor Hoogeind worden overdag gerespecteerd. Voor de woningen ter hoogte van de
A12, de Grote Molenweg en de Kleine Molenweg worden de normen gerespecteerd.
- Versnippering van het landschap door het aaneengesloten woonlint tussen Hoevenen en
Kapellen;
- Ter hoogte van de woningen langs de Hoge Weg blijven de geluidsnormen gerespecteerd.
Langs de N114 worden de geluidsnpormen zowel overdag als ’s avonds echter overschreden.
- De verkeersintensiteiten op de N11 richting Putte zijn duidelijk hoger tijdens de avondspits
dan tijdens de ochtendspits.
- Voor de woningen in de Klinkaardstraat wordt reeds een overschrijding van de geluidsnorm
waargenomen.
- Kapellen verwerkt ’s ochtends en ’s avonds veel verkeer vanuit Kalmthout richting Antwerpen.
’s Ochtends en ’s avonds heeft de N11 heel veel verkeer te verwerken richting Kapellen.
Richting Putte overschrijden de verkeersintensiteiten op de N11 ’s avonds de capaciteit
van de weg.
- Ter hoogte van de woningen langsheen de Hoevensebaan, de N11, en de Kalmthoutsesteenweg
worden zowel overdag als ’s avonds de geluidsnormen overschreden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 93 van 239

Kwetsbare locaties
De kwetsbare populatie wordt vertegenwoordigd door personen met reeds
verminderde of slechte gezondheidstoestand (in ziekenhuizen), om oudere
personen (bejaarden (65+) in rust- en verzorgingstehuizen), ofwel jonge personen
(scholen – dagopvangcentra).
Binnen het studiegebied zijn vooral scholen gelegen. Ziekenhuizen komen niet
voor, en er zijn 3 RVT’s gelegen.
De scholen die binnen het studiegebied op mesoniveau liggen, zijn:
Tabel 7.9-1: Overzicht scholen
School Afstand tot Tracé 2
Noorden Stabroek
Gemeente Stabroek
Afstand tot Tracé 3a
Waterstraat
Afstand tot Tracé 3b
Rode Weg
‘Deutsche Schule’, private school in de Waterstraat 1200m 80m 1000m
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs – De Stappe in de Geelvinckstraat 950m 1200m 1800m
Vrije Basisschool in de Dorpsstraat 700m 1550m 2150m
Provinciaal Instituut voor Technisch Onderwijs in Laageind 700m 1600m 2300m
Koninklijk Technisch Atheneum in de Sint-Catharinastraat 880m 1300m 1900m
Koninklijk Technisch Atheneum Ruggeveld Deurne-Borgerhout in de Sint-Catharinastraat 880m 1300m 1900m
Vrije Basisschool in de Dorpsstraat 645m 1650m 2350m
Gemeente Kapellen
Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs –Irishof in de Kapelsestraat 3300m 1750m 850m
Gemeentelijke Basisschool –Zon en Hei-Erkend CKG in de Kalmthoutsesteenweg 2700m 1150m 250m
Vrije Basisschool Klavertjevier in de Engelselei 4000m 2500m 1600m
Vrije Basisschool Klavertjevier in de Pastoor Vandenhoudtstraat 4000m 2450m 1500m
Vrije Basisschool Klavertjevier in de Hoevensebaan >4000m 2600m 1950m
Mator Salvatorinstituut in de Dorpsstraat >4000m 2550m 1800m
Koninklijk Atheneum in de Streepstraat >4000m 2700m 1900m
Konlinklijk Technisch Atheneum in de Vandenhoudtstraat 4000m 2450m 1500m
Middenschool van het Gemeenschapsonderwijs in de Streepstraat >4000m 2700m 1900m
Gemeente Hoevenen
Vrije Basisschool in de Hoge Weg >4000m 950m 1250m
Gemeentelijke Basisschool – De Rekke in de Eduard de Beukelaererlaan >4000m 850m 1300m
Vrije Basisschool St-Calasanz in de Witvenstraat >4000m 950m 1250m
Vrije Basisschool Putte-Kapellen in de Partizanenstraat 1200m 1800m 3000m
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 94 van 239

Volgende RVT’s zijn binnen het studiegebied gelegen:
Tabel 7.9-2: Overzicht rust- en verzorgingstehuizen
RVT Afstand Afstand Afstand
tot tot Tot
Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b
Rusthuis Plantijn in de Konigin Astridlaan te Kapellen >4000m 3200m 2500m
Rusthuis Zonnewende in de Kerkstraat te Kapellen >4000m 2650m 1800m
RVT Aalmoezenier Cuypers in Laageind te Stabroek 400m 1700m 2400m
Hoogspanningsleidingen, aardgasleidingen, pijpleidingen
Ten westen van het studiegebied loopt een hoogspanningsleiding.
Bedrijvigheid
Aan de rand van de kern Stabroek is in Laageind het industriegebied met de
terreinen van Mouterij Dingemans, met bedrijfsgebouwen, loodsen en
opslagplaatsen gelegen. Het bedrijf heeft een bovenlokaal karakter gezien de
schaal van bedrijvigheid, de impact op de omgeving, de verkeersstromen en
de dynamiek die wordt voorop gesteld. De ontsluiting van het terrein gebeurt
via de N111 met rechtstreekse aansluiting op de A12, waardoor de hinder voor
de kern dan ook beperkt is.
Volgende bedrijven-en ambachtelijke zones zijn binnen het studiegebied op
mesoniveau gelegen:
- Kapelsestraat – West langs de N11 te Kapellen: bedrijven met een
gemengd karakter met zowel lokale- en bovenlokale bedrijven. Bij deze
bedrijven ontbreekt een aansluiting op het bovenlokaal verkeersnet,
waardoor de kernen van Stabroek en Kapellen te kampen hebben met
overtollig vrachtverkeer. Tracé 3b Rode Weg doorkruist het bedrijventerrein
en sluit aan op de N11 ter hoogte deze terreinen;
- Voormalige brouwerij Vervaert in de Abtsdreef: hier bevinden zich enkele
ambachtelijke bedrijven, kantoren en dienstverlenende bedrijven,
georiënteerd op de haven. Qua schaal en impact is de zone verweefbaar
met de woonomgeving;
- Abtsdreef 145 te Stabroek bevindt zich een vestiging van de Houtnatie
Cuba. Aansluitend hierop zijn een aantal loodsen in functie van opslag en
stockage opgericht. De uitbreiding is echter zonevreemd gelegen. De
Cubanatie is een bovenlokaal bedrijf dat zuiver als havenbedrijf werkzaam
is en zorgt voor een groot aantal verkeersbewegingen die vaak hinderend
zijn voor de woonomgeving. De ontsluiting gebeurt door de dorpskern van
Stabroek via de Abtsdreef en Laageind naar de A12. De zoekzone voor
tracé2 noorden Stabroek doorkruist deze bedrijvenzone;
- Laageind 1 te Stabroek is het bovenlokaal bedrijf Picolo – Van De Poel &
Co conserven gelegen. De ontsluiting gebeurt eveneens via de N111 naar
de A12. De hinder voor de kern is dan ook beperkt;
- Twee kleinere ambachtelijke zones gelegen langs Laageind te Stabroek
bevatten het bovenlokaal bedrijf Aertssen Aannemingsbedrijf. De
ontsluiting gebeurt eveneens via de N111 naar de A12.
- De terreinen van de voormalige verbrandingsoven te Hoevenen aan de
Smalle Weg is op het gewestplan ingetekend als ambachtelijke zone. De
ontsluiting van het gebied vindt plaats langs bestaande landbouwontsluitingswegen.
Tracé 3b Rode weg raakt de terreinen, tracé 3a
Waterstraat is op ca. 400m van de terreinen gelegen.
Zonevreemde bedrijven
In het studiegebied zijn enkele concentratiezones met zonevreemde bedrijven
terug te vinden. In Hoevenen, aan de rand met het poldergebied bevinden zich
de meeste zonevreemde bedrijven. Een aantal van deze bedrijven is hier
reeds gevestigd van voor het tot stand komen van het gewestplan en werden
destijds niet opgenomen in een ambachtelijke zone. Een aantal andere
bedrijven werd zonevreemd bij het overschakelen van agrarische bedrijfszetels
naar landbouwverwerkende of andere bedrijvigheid.
In Stabroek is er de zonevreemde uitbreiding van Houtnatie Cuba. Langs de
Abtsdreef, Laageind en Hoogeind komen eveneens zonevreemde bedrijven
voor.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 95 van 239

Landbouw
Algemeen
Het gebied tussen Kapellen, Hoevenen en Stabroek wordt gekenmerkt door
openlandbouw gebieden. De Ettenhovenpolder, Muisbroekpolder en de polder
van Stabroek zijn de belangrijkste agrarische eenheden in het studiegebied.
De polders worden gekenmerkt door langgerekte, grootschalige akkers en
weilanden, doorsneden door vele grachten en waterlopen die zorgen voor de
lokale afwatering. De landbouwbedrijven zijn aan de rand van de polders
gelegen in aansluiting met de dorpskernen (Laageind en Kerkstraat) en langs
Ettenhoven, Krekelberg en ’s Hertogendijk.
Ten noorden van de kern van Stabroek is een ruim, aaneengesloten landbouwgebied,
het ‘Broek van Stabroek’ gelegen. Het vormt het overgangsgebied
tussen de polders en de kempen. Het gebied is erg open, maar de
percelen zijn er kleiner in vergelijking met de eigenlijke poldergebieden en er
komen verspreide bomenrijen voor.
Ten noorden van Hoevenen is het landbouwgebied ‘Het Rood’ gelegen,
eveneens als overgangsgebied tussen de polders en de kempen. De landbouw
is er voornamelijk gericht op veeteelt.
De landbouwgebieden worden gekenmerkt door grootschalige landbouwactiviteiten.
Het grootste aandeel van de landbouwgronden wordt gebruikt als akkerland
(voornamelijk suikerbieten, aardappelen en maïs), gevolgd door weiland
en grasland. Slechts een klein aandeel wordt gebruikt voor tuinbouw in
open lucht.
Het grootste aandeel van de veestapel bestaat uit runderen, varkens en kippen.
Er is eveneens een belangrijk aandeel aan hobbylandbouwers met paarden
en pony’s. De veehouderij concentreert zich voornamelijk langs Ettenhoven,
Rijstraat en ’s Hertogendijk.
Herbevestigd Agrarisch Gebied
In het studiegebied bevindt zich het grootschalige herbevestigde agrarisch gebied
(HAG) ‘Landbouwgebied tussen Berendrecht, Ertbrand en Ekeren. Voor
dit landbouwgebied wordt gestreefd naar de opmaak van het gewestelijk RUP
voor de differentiatie van de polder als bouwvrij agrarisch gebied. Er wordt
echter marge voorzien voor de acties in kader van de Nx en voor acties inzake
Integraal Waterbeheer in functie van de ontwatering van de polder, zo nodig
via een RUP.
Landbouwtyperingskaart
De landbouwtyperingskaart heeft als doel differentiatie van het agrarisch gebied
te bekomen. Hiervoor wordt in een eerste stap een waardeoordeel toegekend
aan de individuele geregistreerde landbouwpercelen. De waardebepaling
wordt berekend op basis van vier groepen van parameters:
- bodemgeschiktheid
- bemestingsnormen
° perceelskenmerken
° perceelsoppervlakte
° huiskavel-veldkavel
° perceelsafstand tot bedrijfszetel
° hellingsgraad
- bedrijfskenmerken
° hoofdinkomen uit de landbouw
° grondbehoefte voor mestafzet
° vergrijzing bedrijven
° versnipperinggraad van de kavels
In het studiegebied hebben de landbouwpercelen hoofdzakelijk een zeer hoge
tot hoge waardering. Het landbouwgebied tussen de kern van Stabroek en het
Antitankkanaal, tussen de Rode weg en ’s Hertogendijk en tussen Sint-
Jacobsstraat en Smalle Weg hebben een zeer hoge waardering. De overige
percelen ten noorden van Stabroek en tussen Stabroek en Hoevenen hebben
overwegend een hoge tot matige waardering. Rond de kern van Kapellen liggen
percelen met zeer lage tot lage waardering.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 96 van 239

Recreatie
In de omgeving van het Antitankkanaal loopt de bewegwijzerde wandelknooppuntenroute.
Recreatieve fietsroutes binnen het studiegebied
- België-Nederland 49km;
- Gansrijdersroute 49km;
- Kapellenroute: 55km;
- GNOP-route 27km;
- Kapellen Kort 15km;
- Kapellen natuurtocht 27km
- Polderdorpenroute 44km;
- Fietsknooppuntenroute doorheen de omgeving.
Recreatieve zones binnen het studiegebied
- Sportcentrum Stabroek in de Dorpsstraat te Stabroek;
- Sporthal Attenhoven in de Kerkstraat te Hoevenen;
- Sporthal PITO in Laageind te Stabroek;
- Turnzaal De Rekke in De Beukelaerlaan te Hoevenen;
- Gemeentelijke sporthal Kapellen Centrum in de C. Pallemansstraat;
- Sporthal KTA in de Pastoor Vandenhoudtstraat te Kapellen;
- Zwembad in de C. Pallemansstraat te Kapellen;
- Gemeentelijk voetbalterrein in de Frans de Peuterstraat te Kapellen;
- Gemeentelijk voetbalterrein in de Kapelsestraat te Kapellen;
- Tennisbaan, voetbalterrein, … in het Gemeentepark te Kapellen.
Figuur 7.9-1: Recreatie in het studiegebied
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 97 van 239

7.9.2.1 Beschrijving huidige situatie microniveau
Tracé 2
Noorden Stabroek
Bestemming De zoekzone voor het tracé is volgens het gewestplan gele-
GWP
gen in landbouwgebied. Het reservatiegebied ten noorden
van Stabroek voor het Duwvaartkanaal Oelegem – Zandvliet
werd opgegeven met het Gewestelijk RUP (dd. 23 dec
2003).
S2.1 bevat naast landbouwgebied kleine delen van parkgebied
en woongebied met landelijk karakter. S2.2 bevat
eveneens woongebied met landelijk karakter en de zone
voor ambachtelijke bedrijven en kmo’s, de terreinen van de
huidige Cubanatie.
De zoekzone is volledig in het HAG van het ‘Landbouwgebied
tussen Berendrecht, Ertbrand en Ekeren’.
Ruimtegebruik De zoekzone heeft volgens de landbouwtyperingskaart hoge
tot zeer hoge waardering.
De gronden rond de Abtsdreef zijn zeer geschikt voor maïs,
glasteelten, sierboomkwekerij en bosbouwboomkwekerij
volgens de bodemgebruikskaart. De overige gronden binnen
de zoekzone zijn weinig geschikt voor akkerbouw en zijn
voor het overgrote deel in gebruik als weiland.
Binnen de zoekzone zijn de gebouwen van Cubanatie gelegen
(de zonevreemde gebouwen liggen buiten de zoekzone)
en een vijftal woningen langs de Abtsdreef.
Het Antitankkanaal, de groene ader binnen dit landbouwgebied,
is ten noorden van de zoekzone gelegen.
Tracé 3a
Waterstraat
Het tracé en de zoekzone voor het noordelijke segment
loopt door landbouwgebied volgens het gewestplan. Bij de
kruising van de Hoge Weg doorkruist het tracé woongebied
met landelijk karakter. Het vliegveld van Hoevenen wordt
doorsneden.
S3a1, S3a2 en S3a3 zijn volledig in het Herbevestigd agrarisch
gebied gelegen. S3a4 vormt de grens van het HAG ten
oosten ervan. S3a5 is gedeeltelijk in het HAG gelegen.
Het tracé en zoekzone hebben volgens de landbouwtyperingskaart
een hoge tot zeer hoge waardering. S3a4 komt
op reeds bestaande wegenis te liggen.
De gronden dat het tracé doorkruist zijn volgens de bodemgeschiktheidskaart
over het algemeen zeer geschikt voor
maïs, glasteelten, sierboomkwekerij en bosbouwkwekerij.
De gronden van S3a4 en S3a5 zijn weinig geschikt voor
landbouw.
Er zijn geen woningen gelegen langs S3a1, het tracé kruist
de Hoge Weg in een onbebouwde zone. In de zoekzone
voor het kruisen van Ettenhoven is één woning gelegen.
Langs het segment dat Ettenhoven (N114) volgt zijn een 10tal
woningen gelegen waaronder enkele landbouwbedrijfszetels.
Het segment S3a5 doorsnijdt het gebouw van het vliegveld
van Hoevenen. De variant op de Boterseweg doorkruist
geen bewoning en in de omgeving van de variant via de
Dijkstraat zijn enkele woningen gelegen op het kruispunt
met de Kerkstraat.
Tracé 3b
Rode Weg
Het tracé aan op de N11 in een zone voor ambachtelijke
bedrijven en kmo’s; Bij de kruising met de Hoge weg doorkruist
het tracé woongebied met landelijk karakter. De overige
gronden zijn bestemd als landbouwgebied, waarvan de
zone tot aan de Bovenste weg in HAG is gelegen..
Het landbouwgebied dat het tracé doorkruisd is volgens de
landbouwtyperingskaart matig tot hoog gewaardeerd.
De percelen worden hoofdzakelijk voor akkerbouw en weiland
gebruikt. De gronden zijn volgens de bodemgebruikskaart
slechts weinig geschikt voor akkerbouw en weiland.
Aan de kruising ter hoogte van de Parijse Weg is één woning
gelegen. Ter hoogte van de Bovenste Weg zijn enkele
woningen gelegen die mogelijk rechtstreekse effecten kunnen
ondervinden van de weg. De woningen dienen echter
niet onteigend te worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 98 van 239

Ruimtelijke
structuur en
samenhang
Binnengebied/open
ruimte
De zoekzone voor het tracé is gelegen in het openruimte
gebied van de noorderkempen dat deel uitmaakt van de
groene vinger van grootstad Antwerpen.
Barrièrewerking Op heden vormt het Antitankkanaal ten noorden van de
zoekzone een barrière tussen de landbouwgebieden ten
zuiden en ten noorden ervan. De Abtsdreef verdeelt het
landbouwgebied ten zuiden van het Antitankkanaal in een
oostelijk en westelijk deel. De A12 ten westen van het landbouwgebied
vormt de grens met de haven van Antwerpen.
Bereikbaarheid De bedrijven gelegen in de Abtsdreef en Laageind ontsluiten
momenteel via de N111 rechtstreeks op de A12. De landbouwpercelen
zijn toegankelijk via de Abtsdreef, de Torenseweg,
Danckerse weg en via de landbouwbedrijven langs
de Dorpsstraat.
De zoekzone en het tracé (met varianten) zijn gelegen in het
openruimtegebied tussen de gemeente Hoevenen en Stabroek
en de A12. De Hoge Weg, dat het tracé kruist, wordt
gekenmerkt door lintbebouwing.
De N114 Ettenhoven vormt momenteel een barrière in het
landschap. Deze weg doorsnijdt de landbouwgronden in het
polderlandschap.
De landbouwpercelen worden ontsloten via de lokale wegen
in de omgeving. De N114 verbindt Stabroek met Hoevenen
en Kapellen.
Het tracé is gelegen in het open ruimtegebied tussen de
N11 en de lintbebouwing langs de Hoge Weg en het openruimte
gebied tussen de gemeenten Hoevenen, Stabroek en
de A12.
Tracé 3b volgt de Rode Weg. Deze Rode weg vormt momenteel
een beperkte barrière doorheen het landbouwgebied.
De landbouwpercelen worden ontsloten via lokale wegen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 99 van 239

7.9.2.2 Synthesekaart
Figuur 7.9-2: Synthesekaart
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 100 van 239

8 Effectbespreking:
Methodologie
De methodologie voor de effectbespreking is opgebouwd uit vier fasen.
Fase 1: Scoping van relevante disciplines en effectgroepen
In deze fase wordt een doorgedreven scoping doorgevoerd die moet toelaten
om het planMER als een efficiënt gericht en bruikbaar document op te maken
in functie van het later op te maken RUP.
Fase 2: Globale afweging nulalternatief – nul+-alternatief en Nx
In deze fase van de effectbeoordeling wordt per discipline een eerste afweging
op hoofdlijnen gemaakt tussen volgende scenario’s:
- het realiseren van de Nx
- het nulalternatief (geen Nx aanleggen = autonome ontwikkeling)
- het zogenaamde nul + -alternatief (zie hoofdstuk 4.3) waarbij de Nx niet
wordt aangelegd maar waarbij ingrepen op het lokale wegennet worden
doorgevoerd ter bevordering van de verkeerssituatie.
Fase 3: Globale afweging van de tracés
Fase 3 is een effectbeoordeling van de nieuwe lijninfrastructuur als structurerend
element. Het doel van deze afweging is een verdere keuze tussen alternatieven
zodat volgende principiële zaken kunnen vastgelegd worden (keuze
tussen alternatieven en/of binnen alternatieven (varianten)):
- principieel verloop van de weg (ligging ten opzichte van de dorpskernen
en woonlinten, kwetsbare gebieden en landschappen;
- aansluitingspunten op de hoofdweg en aanliggend wegennet, kruisingsoplossingen
met onderliggend wegennet;
- soort weg (wegprofiel, bochtstralen, …).
Fase 4: Detailbeoordeling en milderende maatregelen
In deze fase wordt voor de vanuit milieu haalbaar geachte alternatieven (combinatie
van alternatieven/varianten) de ruimtelijke consequenties (ruimtebeslag)
verder uitgewerkt, specifiek voor de receptordisciplines fauna en flora,
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en mens.
Hiervoor komt een concrete strook in beeld. Deze omvat de ruimte die nodig is
voor de aanleg van de weg en eventuele kunstwerken, aansluitingscomplexen,
inclusief bijhorende infrastructuur zoals langsgrachten of parallelle fietspaden
en ventwegen. Deze fase is dus met andere woorden gericht op het concreet
vertalen van de ruimtelijke inpassing van de weg en synthetiseert alle effecten
en noodzakelijke maatregelen per specifieke locatie.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 101 van 239

9 Effectbespreking_Fase 1
Scoping relevante disciplines en
effectgroepen
De realisatie van de Nx is een realisatie van lijninfrastructuur. De impact van
dergelijke lijninfrastructuur op het milieu situeert zich op drie vlakken:
- De realisatie impliceert een zeker direct ruimtebeslag door de aanwezigheid
van de infrastructuur. Dit ruimtebeslag brengt een aantal milieueffecten
met zich mee zoals het verlies van functies. Deze milieueffecten zijn
doorgaans definitief (gezien het ruimtebeslag doorgaans definitief is) en
onafhankelijk van de exploitatie van de aanwezige infrastructuur. Het ruimtebeslag
ontstaat reeds tijdens de werken (= realisatie van de aanwezigheid
van de infrastructuur).
- De aanwezigheid van de lijninfrastructuur (en mogelijk ook de exploitatie
ervan) heeft een invloed op de ruimtelijke samenhang van een gebied op
diverse vlakken (ecologisch, landschappelijk, verkeerskundig, …). De lijninfrastructuur
vormt enerzijds een barrière (voor dwarse bewegingen) en anderzijds
een nieuwe verbinding (in langsrichting). Deze effecten worden
ook wel netwerkeffecten genoemd.
- De exploitatie van lijninfrastructuur brengt verstoring van de omgeving met
zich mee. Deze verstoring is gerelateerd met emissies (geluid, lucht, licht,
trillingen) van de voertuigen die gebruik maken van de lijninfrastructuur en
is daardoor in belangrijke mate afhankelijk van de intensiteit waarmee de
lijninfrastructuur wordt gebruikt. Daarnaast is ook verstoring mogelijk tijdens
de aanleg van de lijninfrastructuur (door de gebruikte werktuigen en
uitvoeringstechnieken).
Elk van deze clusters van milieueffecten omvat een aantal effectgroepen. Deze
effectgroepen worden in volgende tabel aangehaald en besproken op hun
relevantie rekening houdende met de aard van het plan en het planniveau.
Hierbij wordt er voor de duidelijkheid onderscheid gemaakt tussen de relevantie
tijdens de werken en nadien, bij de exploitatie van de lijninfrastructuur. Niet
alle weergegeven effectgroepen zijn in dezelfde mate relevant. Algemeen
wordt ervan uitgegaan dat effecten enkel relevant zijn voor de bespreking op
planniveau indien ze vermoedelijk significant zullen zijn en/of indien ze mogelijk
van doorslaggevend belang zullen zijn voor de afweging van de voorgestelde
alternatieven.
De effecten binnen effectgroepen die momenteel als niet tot beperkt relevant
worden ingeschat op basis van de kenmerken van voorliggend plan, zullen
bijgevolg enkel aan bod komen in het later projectMER/ontheffingsdossier.
Effecten gerelateerd aan de werkzaamheden worden dus –voor zover het tijdelijke
effecten betreft- niet besproken in het planMER, wel in het project-
MER/ontheffingsdossier; dit omwille van het tijdelijke karakter van deze effecten
en omdat de uitvoeringswijze van de werken momenteel nog niet gekend
is. Uitzondering hierop zijn de werkzaamheden die kunnen leiden tot permanente,
irreversibele effecten. Deze worden bijgevolg relevant geacht op plan-
MER-niveau. Dit wordt duidelijk beschreven in volgende tabel.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 102 van 239

Cluster Effectgroep Aanlegfase Exploitatie- Bespreking relevantie Relevante
fase
milieudiscipline
Direct ruimtebe- R R De aanleg van de Nx gaat gepaard met ruimte-inname. Bodem
slag
Waar gebruik gemaakt wordt van bestaande weginfra- Water
structuur is dit niet van toepassing. De effecten tgv het
ruimtebeslag treden reeds op tijdens de aanlegfase en
Fauna en flora
zijn definitief bij aanvang van de exploitatiefase.
Naast ruimtebeslag door de infrastructuur is er ook
tijdelijk ruimtebeslag tijdens de werken door de stocka-
Landschap
ge van materialen, werfzones, ... Aangezien dit tijdelijk
ruimtebeslag aanleiding kan geven tot permanente
effecten, wordt dit meegenomen in het planMER.
Mens (incl. Mobiliteit)
Direct
ruimtebeslag
Wijziging ruimtelijke samenhang
Verstoring
Wijziging van
verbindingen
Ongevallen
door
aanrijding
Geluidsverstoring
Niet relevant relevant Wegomleggingen kunnen tijdens de aanlegfase een
invloed hebben op de bestaande relaties. Aangezien
het een tijdelijk effect betreft, wordt dit niet verder meegenomen
in het planMER. Daarnaast heeft de infrastructuur
die gerealiseerd wordt een invloed op de ruimtelijke
samenhang. De exploitatie van de infrastructuur
brengt nieuwe verbindingen tot stand of interfereert met
bestaande verbindingen. Dit wordt mee onderzocht op
planniveau
N R Tijdens de aanlegfase kunnen ongevallen door aanrijding
optreden, maar deze kunnen voorkomen worden
door het toepassen van goede praktijken en worden
bijgevolg als niet relevant beschouwd. Relevant voor de
exploitatie voor zowel dieren als mensen.
N R Tijdens de werken treedt geluidsverstoring op door het
gebruik van machines ea. Dit is een tijdelijk effect. Aangezien
de geplande werkzaamheden overdag zullen
uitgevoerd worden, wordt de geluidsverstoring tijdens
de aanlegfase op planniveau als verwaarloosbaar beschouwd.
Geluidsverstoring tijdens de aanlegfase wordt
dan ook niet meegenomen in het planMER. Bij exploitatie
zorgt ondermeer de geluidsproductie van de voertuigen
voor geluidsverstoring van zowel mens als fauna.
Trillingshinder N B Tijdens de werken kan trillingshinder optreden. Dit
hangt af van de uitvoeringstechnieken. Aangezien er
tijdens de uitwerking van het planMER nog geen gegevens
inzake uitvoeringstechnieken beschikbaar zullen
zijn, zal het aspect trillingshinder tijdens de aanlegfase
enkel in het projectMER/ontheffingsdossier aan bod
komen. Bij de exploitatie kan trillingshinder optreden
door de voortplanting van trillingen afkomstig van het
rijdende wegverkeer (vnl. zwaar verkeer). Dit wordt op
planniveau beperkt relevant geacht en wordt kort kwali-
Water
Fauna en flora
Landschap
Mens (incl mobiliteit)
Geluid
Fauna en flora
Mens (incl mobiliteit)
Relevante effectgroep
Wijziging geluidsimmissies
Ecotoopwijziging t.g.v. verstoring
Hinder
Geluid Wijziging trillingen
Wijziging bodemstructuur en -profiel
Wijziging oppervlaktewaterkwantiteit
Ecotoopinname- en creatie
Versnippering en barrièrewerking
Structuur- en relatiewijziging
Wijziging erfgoedwaarde
Wijziging perceptieve kenmerken
Wijziging ruimtegebruikfuncties
Wijziging ruimtelijke structuur en samenhang
Wijziging ruimtelijke kwaliteit
Wijziging verkeersintensiteit en –doorstroming
Wijziging verkeersveiligheid en –leefbaarheid
Wijziging oppervlaktewaterkwantiteit
Wijziging structuurkwaliteit
Vernatting/verdroging
Structuur- en relatiewijziging
Wijziging perceptieve kenmerken
Wijziging ruimtegebruikfuncties
Wijziging ruimtelijke structuur en samenhang
Wijziging ruimtelijke kwaliteit
Wijziging verkeersintensiteit en –doorstroming
Wijziging verkeersveiligheid en –leefbaarheid
Mobiliteit Wijziging verkeersveiligheid
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 103 van 239

Luchtverontrei- N R
tatief beschreven in het planMER.
De mogelijke luchtverontreiniging ten gevolge van het
niging
gebruik van machines tijdens de werken wordt als verwaarloosbaar
klein beschouwd en komt dan ook niet
verder aan bod in het planMER. De belangrijkste invloed
op de luchtkwaliteit zal resulteren uit opwaaiend
stof tijdens de werkzaamheden. De exploitatie van de
Nx zal uitstoot van o.a. CO2, VOS, NOx, SO2, PM2,5
en PM10 met zich meebrengen. Dit wordt onderzocht.
Lichthinder N B Gezien de werken overdag (bij daglicht) zullen uitgevoerd
worden, is lichthinder tijdens de aanlegfase niet
relevant. Dit wordt dan ook niet verder behandeld in het
planMER. Lichthinder t.g.v. het verkeer en de wegverlichting
tijdens de exploitatie van de weg zal in het
planMER behandeld worden door de coördinator.
Visuele versto- N R De ontwikkeling van de Nx brengt visuele verstoring
ring
mee. Dit wordt bijgevolg beoordeeld op planniveau.
Visuele verstoring tijdens de werken is van tijdelijke
aard en wordt bijgevolg niet beoordeeld op planniveau.
Verstoring van
het hydrologisch
en hydraulisch
systeem
R R Tijdens de aanlegfase is mogelijk bemaling vereist zodat
een verstoring van het watersysteem kan optreden.
Dit kan resulteren in permanente effecten (bv. irreversibele
aantasting van grondwaterafhankelijke vegetatie)
zodat dit verder onderzocht wordt in het planMER. Bij
de exploitatie kan het beheer en het gebruik van de
weginfrastructuur mogelijk een invloed hebben op het
watersysteem (bv. inzake kwaliteit).
Lucht
Mens (incl mobiliteit)
Fauna en flora
Mens (incl mobiliteit)
Landschap
Mens (incl mobiliteit)
Water
Fauna en flora
Mens (incl. Mobiliteit)
Wijziging luchtkwaliteit
Hinder
Hinder
Ecotoopwijziging door verstoring
Structuur- en relatiewijziging
Wijziging erfgoedwaarde
Wijziging ruimtelijke beleving
Wijziging ruimtelijke structuur en samenhang
Hinder
Wijziging oppervlaktewaterkwantiteit
Wijziging grondwaterkwantiteit
Wijziging waterkwaliteit
Verdroging/vernatting
Hinder
De effectbespreking van de disciplines bodem en grondwater is van ondergeschikt belang op planniveau doordat deze disciplines immers sterk gerelateerd zijn
aan uitvoeringstechnische aspecten (breedte, diepte,…). Gezien de beperkte relevantie komen in het planMER enkel de effectgroepen structuurwijziging en
profielverstoring aan bod. Niettegenstaande deze disciplines voornamelijk van belang zijn tijdens de aanlegfase – en dus vooral aan bod dienen te komen in
het projectMER/ontheffingsdossier- kunnen deze disciplnies bijkomende informatie aanreiken voor de andere disciplines waaronder oppervlaktewater en fauna
en flora. Deze disciplines worden dan ook algemeen besproken in de fase 2 van de effectbespreking. Doordat ze niet onderscheidend zijn op planniveau zullen
de verschillende tracéscenario’s niet afzonderlijk beoordeeld worden binnen deze disciplines, maw. de bespreking van deze disciplines beperkt zich tot de bespreking
van de referentiesituatie en tot de algemene afweging van de Nx ten opzichte van het nultalternatief en het nul+-alternatief. Eventuele maatregelen of
aanbevelingen voor deze disciplines worden dan ook reeds opgenomen in de bespreking fase 2.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 104 van 239

10 Effectbespreking_Fase 2
Globale afweging nulalternatief –
nul + -alternatief en Nx
10.1 Mobiliteit
Onderstaande beoordeling is ingedeeld zoals omschreven in het deel 4.2.5
(bijkomend tracé-alternatief naar aanleiding van de richtlijnen).
Nul+-alternatief
Alternatieve vervoerswijzen
Fiets
De impact op (en dus verlaging van) het gemotoriseerd verkeer door het stimuleren
van fietsgebruik kan moeilijk gekwantificeerd worden. Doch kan gesteld
worden dat dit waarschijnlijk niet hoger dan enkele procenten is. Uit verschillende
studies (o.a. OVG 27 ) blijkt dat het aandeel fietsverkeer in woonwerkverkeer
relatief beperkt is. Maar voor een beperkte hoeveelheid werknemers
is de fiets een waardig alternatief. Een te grote afstand, weersomstandigheden,
onaangepaste werkuren, … maken dat de fiets niet altijd even populair
is als vervoersmiddel van en naar het werk. Dit neemt niet weg dat verbeteringen
in het fietsnetwerk steeds toegejuicht moeten worden in het kader van
een duurzaam mobiliteitsprofiel.
27 OVG: Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen
Uit de afweging van de verschillende fietsroutes, blijkt dat vooral de route via
de N111-Laageind en deze via de Smalle Weg (en een nieuwe tunnel onder
A12) potentieel vertonen. Inschatten van de kwantitatieve impact op het gemotoriseerd
verkeer is quasi onmogelijk. Het effect mag zeker niet overschat
worden; het faciliteren van deze beide routes zal een beperkt effect hebben op
de intensiteiten in de kernen. Daarenboven zou het enkel een impact hebben
op het personenwagenverkeer en helemaal niet op het vrachtverkeer, dat een
significant negatieve impact op de verkeersleefbaarheid in de kernen heeft.
Het voorzien van deze fietsverbinding wordt op zich wel positief beoordeeld
aangezien dit een realisatie van het BFF zou zijn. Deze maatregelen moeten
eerder in een breed kader als bijdrage tot een stimulans van een duurzame
mobiliteit gezien worden, dan in een rechtstreekse impact op de intensiteiten in
de N111 of in de kernen van de omliggende gemeenten in het algemeen.
Collectief vervoer
Openbaar vervoer
Een kwantitatieve benadering van het klassieke openbaar vervoerssyteem is
problematisch. Enkel indien een correct zicht kan verkregen worden op de
precieze woon-werkrelaties kan hierover een gefundeerde uitspraak gedaan
worden. De volgende vragen zijn hierbij relevant:
- waar wonen de werknemers?
- waar werken ze precies in het havengebied?
- welke werkuren hebben ze? (Afstemming tussen begin- en einduren werkregimes
en uren van de bus)
Deze vragen kunnen hier niet cijfermatig beantwoord worden.
Georganiseerd gemeenschappelijk busvervoer
Wat het collectief georganiseerde busvervoer betreft, kan in relatie tot de Haven,
nog optimalisatie mogelijk zijn, indien bijkomende bedrijven aansluiten bij
het I-bus project. Op heden bedraagt de bezetting immers al 75%.
Voor het openbaar vervoer en bij uitbreiding het georganiseerd busvervoer
door bedrijven moet in het achterhoofd gehouden worden dat, net als bij het
fietsverkeer, de maatregelen enkel een impact kunnen hebben op het personenwagenverkeer
en niet op het vrachtverkeer.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 105 van 239

Tramverlenging en multimodaal transferium
Een tramverlenging tot Leugenberg, gekoppeld aan een multimodaal transferium
kan een belangrijke impact hebben om de bereikbaarheid van Antwerpen
vanuit het noorden. Verwacht wordt dat de tramverlenging tot Leugenberg op
zich geen impact zal hebben op het verminderen van de intensiteiten in de
betrokken kernen, ervan uitgaande dat voor/na transport met de wagen gebeurt.
De tramverlenging zal wel een impact hebben op de intensiteiten op de
A12.
Infrastructurele ingrepen
Optimaliseren van doorstroming op kruispunten
Optimaliseren van de lichtenregeling
Het optimaliseren van de doorstroming op de kruispunten Kleine Molenweg-
Meidoornlaan en de Grote Molenweg zal, mede gezien de wenselijke oversteekbaarheid
van voetgangers en fietsers op de N111, slechts leiden tot een
beperkte verbetering van de doorstroming van het verkeer.
Een coördinatie van het kruispunt N111 – N11 met beide verkeerslichtengeregelde
kruispunten in de dorpskern van Stabroek is niet mogelijk, omdat de afstand
te groot is. Een te grote afstand leidt tot verspreiding van de voertuigen
(geen pelotonvorming meer) zodat een coördinatie steeds inefficiënt zou zijn.
Rotondes
Specifiek voor een rotonde t.h.v. de N111 wordt verwacht dat de verkeersveiligheid
ten aanzien van fietsers, zeker in de bebouwde kom, een probleempunt
vormt. Bij het afslaan wordt de fietser niet steeds tijdig opgemerkt (dode hoek).
Dit leidt tot (bijna-)ongevallen. Een bijkomend nadeel van rotondes is het feit
dat niet ingespeeld kan worden op de fluctuaties in de verkeersintensiteiten,
iets wat met een (halfstarre) verkeerslichtenregeling wel kan. Dit laatste is wel
onder voorwaarde van een moderne, correct afgestelde en regelmatig geüpdate
lichtenregeling. Ook het bevoordelen van de bus in functie van een vlottere
doorstroming kan niet met een rotonde.
Om voorgaande redenen en om de doorstroming in de N111 te bevorderen, is
het voorzien van rotondes geen goede keuze. Bij de aanpak van kruispunten
langs de N111 in functie van het bevorderen van de doorstroming wordt best
uitgegaan van kruispunten met verkeerslichten of van een voorrangsweg.
Optimaliseren van doorstroming op wegvakken
Het wegnemen van de conflicten op de wegen waarbij de doorstroming verbeterd
dient te worden; afsluiten van zijstraten, bundelen van perceelstoegangen
door parallelle wegstructuren, geen langsparkeren meer toelaten,… zijn in tegenstrijd
met de doelstelling om de leebaarheid van de kernen te verbeteren.
Oversteekbaarheid
Omdat de N111 midden door de kern van Stabroek loopt, is een goede oversteekbaarheid
van groot belang. Een tunnel biedt voordelen qua doorstroming
van het verkeer in de N111. Andere maatregelen zoals een lichtengeregelde
oversteek, hebben een negatief effect op de doorstroming van het gemotoriseerd
verkeer. Er moeten evenwel bedenkingen gemaakt worden bij de wenselijkheid
van een tunnel in een dorpskern als deze van Stabroek. Dit type
maatregel is technisch van aard en draagt niet of nauwelijks bij tot een aangename
verblijfsomgeving in een dorpskern. Tenzij dergelijke ongelijkvloerse
kruisingen infrastructureel afdwingbaar gemaakt worden, zullen fietsers en
voetgangers steeds proberen de kortste weg te zoeken (gelijkgronds) wat verkeersonveilige
situaties met zich mee zal brengen.
Behalve deze mogelijke tunnel zorgen beide verkeerslichtengeregelde kruispunten
(indien deze behouden blijven) voor een verbeterde oversteekbaarheid.
Dit maakt dat in de kern van Stabroek op 3 locaties vlot en veilig overgestoken
kan worden. De tussenliggende wegsegmenten zullen moeilijk oversteekbaar
zijn. De verbeterde doorstroming (en hierdoor waarschijnlijk hogere
intensiteiten door opnieuw aantrekken van verkeer) heeft een negatief effect
op de oversteekbaarheid.
Besluit Nul + -alternatief
Over het aanmoedigen van het principe van duurzame mobiliteit bestaat geen
twijfel: het investeren in vervoersmodi fiets en openbaar/collectief vervoer is
noodzakelijk, in eender welk infrastructuur-scenario dan ook gekozen wordt..
Het uitsluitend hierin investeren zal evenwel onvoldoende leiden tot het verbeteren
van doorstroming en verkeersleefbaarheid in de kernen van Stabroek,
Hoevenen en Kapellen.Zowel het aanmoedigen van fietsgebruik door verbe-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 106 van 239

terde en nieuwe fietsinfrastructuur als het verhogen van gebruik van georganiseerd
collectief vervoer, zal een beperkte impact hebben op het verlagen van
de verkeersintensiteiten in de kernen van de gemeenten. Voor het collectief
vervoer zal in elk geval het aantal aangesloten bedrijven moeten toenemen
aangezien het potentieel maximum bijna bereikt is (75%).
Een verbetering van de doorstroming in de N111 is in functie van een selectie
als secundaire weg een logische keuze. Als de weg een regionale functie
krijgt, moet de uitrusting van de weg ook op een dergelijk niveau gebracht
worden. Een vlotte doorstroming is daar een onderdeel van. Voor de infrastructurele
maatregelen zijn de oplossingen voor een verbeterde doorstroming
in combinatie met een goede oversteekbaarheid voor fietsers en voetgangers
niet combineerbaar. Infrastructurele oplossingen die aan zowel doorstroming
en oversteekbaarheid een verbetering aanbieden (scheiden van verkeersstromen
door tunnel / brug) zijn niet passend bij een wegbeeld horende bij een
dorpskern en worden in praktijk niet steeds gebruikt gezien de omrij/loop factor.
Algemeen wordt gesteld dat de verkeersleefbaarheid in de kernen bij het nul + -
alternatief waarschijnlijk niet verbeteren en mogelijks zelfs verslechteren zal.
Er kunnen verschillende maatregelen genomen worden om te trachten de verkeersleefbaarheid
op een aanvaardbaar niveau te brengen. Zo kan de oversteekbaarheid
verbeterd worden of kan de weg heringericht worden. Maar
omdat eveneens de doorstroming verbeterd wordt, blijft het gemotoriseerd
verkeer de dominante factor in het straatbeeld. De mogelijke maatregelen
trachten enkel de negatieve effecten van dit gemotoriseerd verkeer te milderen,
maar de hoeveelheid verkeer, zowel qua personenwagens als vrachtwagens,
blijft aanwezig.
In de beschrijving van de verschillende mogelijke maatregelen blijkt hieronder
dat het verbeteren van de doorstroming met de huidige verkeersintensiteiten in
conflict komt met de leefbaarheid van de kernen (op vlak van lokale bereikbaarheid,
oversteekbaarheid, aandeel ruimte voor verkeersinfrastructuur,…)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 107 van 239

Doorstroming Verkeersleefbaarheid Verkeersveiligheid
Nx Een van de hoofddoelstellingen voor de aanleg van de Nx is
het verzekeren en verbeteren van een vlotte uitwisseling van
het verkeer van en naar de A12. De nevendoelstelling van de
Nx beoogt een afname van het sluipverkeer doorheen de
kernen Stabroek, Kapellen en Hoevenen. De verkeersdoorstroming
zal dus positief beïnvloed worden.
Nul- De bestaande situatie wordt bestendigd. Het verkeer zal nog
alternatief steeds de dorpskernen belasten. Rekeninghouded met de
gekende groeiprognoses zullen de verkeersintensiteiten in de
toekomst toenemen en de doorstroming negatief beïnvloeden
Nul+ Een verbeterde doorstroming kan gerealiseerd worden door
alternatief ingrepen op het lokale wegennet.
Door de beoogde afname van het verkeer in de kernen zal de
verkeersleefbaarheid in de kernen toenemen.
Door de verwachte verkeerstoename zal de verkeersleefbaarheid
in de kernen negatief beïnvloed worden
De verkeersleefbaarheid in de kernen zal niet verbeteren
aangezien een verbeterde doorstroming zal resulteren in
dezelfde of zelfs grotere verkeersintensiteiten doorheen de
dorpskernen.
Door de beoogde afname van het verkeer in de kernen zal de
verkeersveiligheid in de kernen toenemen.
Door de verwachte verkeerstoename zal de verkeersveiligheid
in de kernen negatief beïnvloed worden.
De verkeersveiligheid zal niet verbeteren aangezien een verbeterde
doorstroming zal resulteren in dezelfde of zelfs grotere
verkeersintensiteiten doorheen de dorpskernen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 108 van 239

10.2 Geluid en trillingen
Nx Een van de doelstellingen van de Nx is het verbeteren van de bereikbaarheid van en naar de A12 en tegelijkertijd het verminderen van de verkeersintensiteiten doorheen de kernen
Stabroek, Hoevenen en Kapellen. Indien de Nx inderdaad zorgt voor een verkeersafname in de kernen, zal het geluidsklimaat in de kernen positief beïnvloed worden. Echter, t.h.v. de
geplande Nx zal het geluidsklimaat negatief beïnvloed worden.
Nulalternatief Bij het behoud van het nulalternatief wordt –rekening houdend met de gekende groeiprognoses- een toename van verkeer in de kernen verwacht. Verwacht wordt dat deze verkeerstoename
zal resulteren in een negatieve invloed op het huidige geluidsklimaat.
Nul+ alternatief Zoals blijkt uit de bespreking van de discipline mobiliteit wordt bij het nul+alternatief een toename van verkeersintensiteiten doorheen de woonkernen verwacht. Verwacht wordt dat
deze verkeerstoename zal resulteren in een negatieve invloed op het huidige geluidsklimaat.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 109 van 239

10.3 Lucht
Nulalternatief
Het nulalternatief beschrijft de situatie waarbij het voorliggende plan niet wordt
uitgevoerd maar waarbij rekening wordt gehouden met die bepalingen die
voortkomen uit beslist beleid (vb verdere ontwikkeling van de haven) en de
autonome evolutie van de omgevingsfactoren binnen het plangebied. (vb verwachte
toename autoverkeer).
In de discipline mobiliteit werd de invloed van de ontwikkelingsscenario’s op de
verkeersintensiteiten berekend (basis 2020). De verwachte verkeersintensiteiten
in de geselecteerde wegvakken en de immissieconcentraties langs deze
wegen zijn respectievelijk weergegeven in onderstaande tabellen.
Tabel 10.3-1: Huidige situatie. Overzicht van de verkeersintensiteiten in de geselecteerde
wegvakken
gemiddelde (voertuigen/dag)
totaal
wegvak
personen- vracht- (vtg/dag)
auto's verkeer
A12, ten noorden van Laageind 27262 21420 48.681
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 30721 20481 51.202
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 33317 10096 43.413
Stabroek, Abtsdreef kant noord 4607 401 5.008
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 4607 401 5.008
Stabroek, kern (N111) (tssn Kl en Gr Molenweg) 12874 4.066 16.940
Stabroek, Kleine Molenweg 4403 383 4.785
Stabroek, Grote Molenweg 2355 205 2.560
Stabroek, Ettenhoven 1024 89 1.113
Stabroek, Hoge Weg 4607 401 5.008
Hoevenen, Kerkstraat 1741 151 1.892
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 17907 2.213 20.120
Hoevenen, Klein Heiken 10341 899 11.240
Kapellen, Hoevensebaan 9624 837 10.461
Kapellen, N11-noord 22013 1.914 23.927
Kapellen, N11-zuid 18941 1.647 20.588
N111 9777 1.725 11.502
N122 12286 1.068 13.355
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 110 van 239

Tabel 10.3-2: Overzicht van de immissieconcentraties voor NO2, PM10 en PM2,5 langs geselecteerde wegen, berekend met emissiefactoren voor 2020
wegvak NO2 PM10 PM2,5
jaarge- aantal overschrij- jaarge- aantal overschrij- jaarge-
middelde dingen uur- middelde dingen dag- middelde
(µg/m 3 ) gemiddelde (µg/m 3 ) grenswaarde (µg/m 3 )
A12, ten noorden van Laageind 56,8 1 29,7 28 20,9
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 57,0 1 29,6 28 20,8
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 49,3 0 27,5 20 19,4
Stabroek, Abtsdreef kant noord 28,9 0 23,3 5 16,7
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 28,9 0 23,3 5 16,7
Stabroek, kern (N111) (tssn Kl en Gr Molenweg) 40,4 0 25,3 12 18,0
Stabroek, Kleine Molenweg 28,7 0 23,3 5 16,7
Stabroek, Grote Molenweg 27,5 0 23,1 4 16,6
Stabroek, Ettenhoven 26,6 0 23,0 4 16,5
Stabroek, Hoge Weg 27,9 0 23,3 5 16,7
Hoevenen, Kerkstraat 27,1 0 23,1 4 16,6
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 38,2 0 24,9 10 17,7
Hoevenen, Klein Heiken 32,3 0 23,9 7 17,1
Kapellen, Hoevensebaan 30,2 0 20,2 0 14,8
Kapellen, N11-noord 33,3 0 21,1 0 15,4
Kapellen, N11-zuid 32,0 0 20,9 0 15,2
N111 26,9 0 19,9 0 14,6
N122 31,0 0 24,0 7 17,1
Opmerking: Overschrijdingen van de kwaliteitsdoelstellingen zijn in kleur weergegeven
Bij toetsing van de berekende immissieconcentraties aan de luchtkwaliteitsdoelstellingen
blijkt dat:
- De luchtkwaliteitsdoelstelling voor de jaargrenswaarde van NO2 (40 µg/m³)
langs wegvakken ter hoogte van de A12 en de N111 zal overschreden
worden. De luchtkwaliteitsdoelstelling zal langs deze wegvakken niet gerespecteerd
worden.
- Het aantal overschrijdingen van de uurgrenswaarde voor NO2 (200 µg/m 3 )
zal langs alle wegvakken minder dan 18 bedragen. De kwaliteitsdoelstelling
van 200 µg/m 3 die slechts 18 keer per jaar mag overschreden worden, zal
langs alle wegen gerespecteerd worden.
- De luchtkwaliteitsdoelstelling voor de jaargrenswaarde voor PM10 (40
µg/m³) zal langs alle wegen gerespecteerd worden;
- Het aantal overschrijdingen van de daggrenswaarde voor PM10 (50 µg/m³)
zal langs alle geselecteerde wegen kleiner dan 35 zijn. De daggrenswaarde
voor PM10 zal gerespecteerd worden.
- De grenswaarde voor PM2,5 zal langs alle wegvakken gerespecteerd (< 25
µg/m³) worden.
In vergelijking met de huidige situatie kunnen we vaststellen dat de luchtkwaliteit
zal afnemen langs de A12 en zal verbeteren langs de kleinere wegen in
het plangebied (woonzones). Dit fenomeen kan door twee factoren bepaald
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 111 van 239

worden namelijk een verwachte toename van de verkeersintensiteit en ten
tweede een vermindering van de uitstoot per voertuig (verbeterde technologie,
strengere wetgeving: wat in rekening wordt gebracht door aangepaste immissiefactoren).
Langs de A12 zal de stijging van de verkeersintensiteit de verwachte
emissiedaling per voertuig wellicht niet compenseren.
Nul+-alternatief
In dit alternatief wordt de Nx niet aangelegd zoals in het nulalternatief maar
worden bestaande verkeersknelpunten opgelost. Het gaat dan over verbetering
van de verkeersdoorstroming, het terugdringen van congesties en optimalisatie
van verkeerssituaties. Deze ingrepen zullen een bijkomende positieve
invloed hebben op de luchtkwaliteit in de omgeving.
Realiseren van de wegverbinding tussen N11 en A12
De realisatie van het plan heeft het belangrijke voordeel dat doorgaand verkeer
uit de woonwijken zal gehouden worden. Dit is vooral belangrijk voor Kapellen,
Stabroek en Hoevenen. Als een gevolg van de verminderde verkeersintensiteiten
in deze centra zal de luchtkwaliteit er verbeteren. De verbetering
van de luchtkwaliteit langs de wegen bedraagt ongeveer 2,3% voor NO2, en is
afhankelijk van het gekozen tracé. De luchtkwaliteit voor fijn stof (PM10 en
PM2,5) zal licht dalen, doch heeft geen duidelijk merkbare invloed op de immissieconcentraties.
De aanleg van de Nx zal een verhoging van de immissieconcentraties teweeg
brengen in een zone van ca. 30 m rond deze weg. In deze zone zal de
immissieconcentratie dalen in functie van de afstand tot de weg:
- voor NO2 van ca. 34 µg/m3 (dicht bij de weg) tot ca. 26 µg/m3 (op 30m
afstand van de weg);
- voor PM10 van ca. 25 µg/m3 tot ca. 23 µg/m3;
- voor PM2,5 van ca. 17,5 tot ca. 16,4 µg/m3.
Het blijkt de luchtkwaliteitsdoelstellingen langs de Nx gerespecteerd zullen
worden. Enkel ter hoogte van de kruispunten is er bewoning en kan een kleine
bijdrage van het plan verwacht worden.
Nx De wegverbinding zal een positief effect hebben op de luchtkwaliteit in de bebouwde kommen van Hoevenen, Kapellen en Stabroek. In een zone van 30m aan beide zijden van de Nx zal de
luchtkwaliteit van NO2 dalen. De luchtkwaliteitsdoelstellingen zullen langs de Nx gerespecteerd blijven. Alleen ter hoogte van de kruisingen van de Nx met plaatselijke wegen kan mogelijk een
klein effect (niet-significante verhoging van de immissieconcentratie) naar bewoners optreden.
Nul
alternatief
Nul+
alternatief
Als een gevolg van autonome ontwikkelingen zal de luchtkwaliteit langs de A12 afnemen. In de woonzones van de drie wooncomplexen (Hoevenen, Kapellen en Stabroek) wordt een lichte
verbetering van de luchtkwaliteit verwacht als gevolg van een verwachte vermindering van emissies per voertuig.
Het nul+-alternatief zal de luchtkwaliteit positief beïnvloeden. Door het oplossen van verkeersproblemen zal een verbeterde harmonisatie van de verkeersdoorstroming optreden, wat positief is
voor de luchtkwaliteit.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 112 van 239

10.4 Bodem
Profielverstoring Structuurwijziging
Nx Profielverstoring treedt op waar nieuwe wegenis wordt aangelegd. Oppervlakten met een ander bodemgebruik wor- De nieuwe infrastructuur gaat gepaard met structuurwijziging. De aanden
permanent door nieuwe infrastructuur ingenomen. In het plangebied komen voornamelijk bodems zonder prowezige zand- en lemige zandbodems in het noordoostelijk deel zijn minfielontwikkeling
(p) en bodems met diepe antropogene humus A horizont (m) voor. De voorstelde tracévarianten der gevoelig voor verdichting dan de natte zandleem-, klei- en zware
komen voornamelijk in landbouwgebied te liggen. Het betreft weiland en akkerland. Door de activiteiten op deze
landbouwgronden (bv. ploegen) mag verwacht worden dat het merendeel van de bodems een verstoord profiel
kent. Bij de aanleg van de Nx zal profielwijziging voornamelijk optreden bij uitgravingen van de oppervlakkige bodemlaag
en het aanbrengen van de wegfundering/het weglichaam. De diepte waarover deze werken plaatsvinden is
op heden niet gekend. Er wordt verondersteld dat de Nx op maaiveld niveau wordt aangelegd zodat de diepte
waarover de werken zullen plaatsvinden maximaal 1,5 m bedraagt.
Algemeen wordt het bodemprofiel negatief beïnvloed door de aanleg van de Nx. De impact kan gemilderd worden
indien rekening gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
kleibodems.
Nul
alternatief
Bij uitvoering van het nulalternatief blijft de huidige situatie behouden. Er worden geen effecten verwacht.
Nul+
alternatief
De optimalisatie van het bestaande wegennet kan plaatselijk gepaard gaan met ruimte-inname. Zo zullen een kruispunt
met een rotonde meer plaats in dan een verkeerslichtengeregeld kruispunt. Dit is problematisch in een dorpskern
waar ruimte hoe dan ook heel waardevol is. De aanwezigheid van vrachtverkeer impliceert dan nog een ruime
rotonde (boogstralen en beschikbare ruimte voor de vrachtwagens, route voor uitzonderlijk transport). Ook een
mogelijke verbreding van de A12 gaat gepaard met ruimteinname. Het realiseren van de voetgangers- en fietserstunnel
zal gepaard gaan met grondverzet en een diepere profielwijziging.
De impact kan gemilderd worden indien rekening gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
Gezien de effectgroepen niet onderscheidend zijn op planniveau wordt er geen
beoordeling gegeven per tracéalternatief en worden algemene aanbevelingen
naar de projectuitwerking in dit hoofdstuk mee opgenomen:
- Bodemverdichting beperken door de locatie van werfwegen en stockage
van gronden te voorzien ter hoogte van minder gevoelige bodems. De gevoeligheid
voor bodemverdichting is afhankelijk van de bodemtextuur (hoe
zandiger, hoe minder gevoelig), de bodemstructuur en de waterhuishouding
(hoe natter hoe gevoeliger). De stockage gebeurt dus bij voorkeur op
droge zandgronden.
- De tijdelijke opslag van de gronden dient bij voorkeur te gebeuren ter
hoogte van antropogene zones, waarbij de afwezigheid van belangrijke biotopen
een belangrijke randvoorwaarde is (cfr. discipline fauna en flora).
De voorgestelde ingrepen zullen plaatselijk ook resulteren in ruimteinname
(rotondes ipv kruispunten, voetganers- en fietserstunnel, voorsorteerstroken
A12. De impact kan gemilderd worden indien rekening
gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
- Transportroutes (werfwegen) zo kort mogelijk houden
- Machines inzetten met een groot contactoppervlak (bvb rupsbanden) ter
hoogte van de meest kwetsbare zones ter hoogte van gronden die niet
door blijvende infrastructuur worden ingenomen (bv. landbouwgebieden),
teneinde het huidige bodemgebruik maximaal te kunnen herstellen.
- Nastreven van een gesloten grondbalans, rekening houdend met de vigerende
wetgeving. Eens meer gegevens beschikbaar zijn over de exacte
hoeveelheid en uitvoeringstechnische aspecten moeten de mogelijkheden
tot hergebruik verder onderzocht worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 113 van 239

10.5 Grondwater
Grondwaterkwantiteit Grondwaterkwaliteit
Nx Ervan uitgaande dat de Nx op maaiveldniveau wordt aangelegd, kan er niet met zekerheid De grondwaterkwaliteit kan negatief beïnvloed worden door het optreden van calamiteiten,
gezegd worden dat er bemaling noodzakelijk is. Uitgaande van een worst case scenario (zand- bemaling, grondverzet of vervuild afstromend hemelwater. Met betrekking tot grondverzet en
gronden- grof zand) kan bemaling binnen het plangebied een invloedsstraal van 95 m bereiken calamiteiten is strikte is een strikte regelgeving van toepassing. Om bestaande verontreinigin-
(Formule van Sichard). Indien kleibodems binnen deze invloedsstraal liggen, is het risico op gen niet te verspreiden dienen specifieke bemalingstechnieken gebruikte te worden ter beper-
bodemzettingen reëel. Specifieke bemalingstechnieken ter beperking van de invloedsstraal zijn king van de invloedsstraal bemaling.
dan ook noodzakelijk.
De grondwaterkwaliteit wordt ook beïnvloed door afstromend wegwater. Afstromend wegwater
Waar verharding wordt aangelegd, worrdt infiltratie verhinderd. Volgens het typeprofiel gaat de is beladen met verontreinigende stoffen als zware metalen, polycyclische koolwaterstoffen en
aanleg van de Nx gepaard met langsgrachten waar mogelijk. Vanuit deze grachten kan infiltra- minerale oliën. Deze stoffen komen voor een deel op het wegdek terecht, verwaaien voor een
tie mogelijk zijn. Rekening houdend met de oppervlakte van de verharding, de grondwaterstand deel naar de wegberm en de nabije omgeving en komen met afstromend regenwater (run-off)
en de voorkomende bodemtypes wordt lokaal de grondwatertafel negatief beïnvloed. De im- in de berm en mogelijks het oppervlaktewater terecht (CIW 2002
pact kan gemilderd worden indien rekening gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
28 ). Uit deze studie blijkt dat
vooral dicht bij wegenis en tot een diepte van ongeveer 40 cm in de bodem sprake is van verontreiniging.
De afbreekbare fractie (oliën, deels PAK) worden voor een belangrijk deel omgezet.
Op ongeveer 10 m afstand is de kwaliteit van de bodem vergelijkbaar met de referentietoestand.
Hoewel verwacht wordt dat meer mobiele verontreinigingen op langere termijn kunnen
uitlogen, is daar in de gerapporteerde onderzoeken nauwelijks sprake van. Gezien de zeer
beperkte invloedssfeer wordt de negatieve invloed beperkt geacht. De impact kan gemilderd
worden indien rekening gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
Nul
alternatief
Nul+
alternatief
Bij uitvoering van het nulalternatief blijft de huidige situatie behouden. Er worden geen effecten verwacht.
Bijkomende verharding (rotondes, voorsorteerstrook A12) leidt tot beperking van infiltratie en
een lokale wijziging van de grondwatertafel. Bij het realiseren van de voetgangers- en fietstunnel
kan bemaling noodzakelijk zijn. De negatieve invloed op de grondwaterkwantiteit kan gemilderd
worden indien rekening gehouden wordt met de voorgestelde aanbevelingen.
28 Commissie Integraal Waterbeheer (CIW). 2002. Afstromend wegwater.
Gezien de voorgestelde beperkte ingrepen wordt de effecten verwaarloosbaar geacht.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 114 van 239

De effectgroepen binnen de discipline grondwater worden als niet onderscheidend
geacht op planniveau. Er wordt bijgevolg geen beoordeling gegeven per
tracé-alternatief. Mogelijke maatregelen een aanbevelingen naar het projectniveau
worden hieronder weergegeven:
- Specifieke bemalingstechnieken ter beperking van de invloedsstraal (gesloten
bouwput en infiltratie bemalingswater ter plaatse) ter hoogte van
kleibodems, natte zandleembodems, waterlopen (cfr. Discipline oppervlaktewater)
en verdrogingsgevoelige ecotopen (cfr. discipline fauna en flora).
- Bestemming van bemalingswater in volgorde van belang (Vlarem): infiltreren,
afvoer via waterlopen/grachten, RWA-leidingen
- Goede dimensionering van grachten: De grachten worden bij voorkeur zo
ruim mogelijk gedimensioneerd, onder een flauwe helling en zonder bodemverharding
zodat infiltratie maximaal mogelijk is. Indien de grondwatertafel
doorsneden wordt bij aanleg van de grachten, dan dienen er
drempels in de grachten voorzien te worden opdat er geen grondwater
wordt afgevoerd.
- Strikt naleven van de wettelijke bepalingen mbt calamiteiten en grondverzet.
- Voorzien van KWS-afscheider of andere vorm van zuivering zodat afstromend
hemelwatergezuiverd wordt voordat het na infiltratie in de bodem de
grondwatertafel kan aanvullen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 115 van 239

10.6 Oppervlaktewater
Wijziging oppervlaktewaterkwantiteit Wijziging ecologische kwaliteit Wijziging structuurkwaliteit
Nx Indien bemaling noodzakelijk is, is het belangrijk de invloeds- De ecologische kwaliteit kan gewijzigd worden door verontrei- Wat de structuurkenmerken betreft hebben vooral de waterlostraal
van de bemaling te beperken opdat er geen waterlopen nigd afstromend hemelwater, bemaling en calamiteiten. Zoals pen binnen de poldergebieden waardevolle structuurkenmer-
binnen deze invloedsstraal zouden vallen. (zie discipline reeds aangehaald bij de bespreking van de discipline grondken. Daar waar waterlopen en/of hun oeverzone door een
grondwater). Indien waterlopen gelegen zijn binnen de inwater zal de verontreiniging van afstromend hemelwater in de nieuw wegtracé wordt gedwarst kan een invloed op de strucvloedsstraal
van de bemaling, dan kan het oppervlaktewater- berm en het oppervlaktewater terechtkomen. Bovendien zal tuurkwaliteit optreden. Afhankelijk van de kwaliteit van de
peil immers tijdelijk dalen. Wordt het bemalingswater echter een belangrijk deel van de verontreiniging, indien dit voor- structuurkenmerken kan het effect negatief zijn. Wordt de
op het oppervlaktewater geloosd, dan kan het oppervlaktewakomt, vastgehouden worden door de bodem zodat deze niet waterloop ingebuisd dan is er sprake van een lokaal zeer
terpeil tijdelijk stijgen. De wijzigingen in het oppervlaktewater- in het oppervlaktewater terechtkomt. Indien afstromend re- negatief effect op de structuurkwaliteit. Indien voldoende ruimpeil
worden als matig negatief (-) beoordeeld.
genwater terecht komt in langsgrachten of bufferbekkens kan te voor de waterloop wordt voorzien (voldoende ruim dwars-
de waterkwaliteit toch matig negatief beïnvloed worden. Afprofiel) en de waterloop overwelfd wordt ipv ingebuisd worden
De toename aan verharde oppervlakte gaat gepaard met een stromend wegwater door een KWS-afscheider of een andere de effecten verwaarloosbaar beoordeeld.
versnelde afstroom van hemelwater. In het voorgesteld type- vorm van zuivering te sturen vooraleer het oppervlaktewater Indien bij verlegging van waterlopen met een matige of slechdwarsprofiel
worden langsgrachten voorzien om dit afstro- in de waterlopen terecht komt kan deze invloed beperken. te structuurkwaliteit of bij aanleg van nieuwe grachten rekemende
hemelwater op te vangen. Afhankelijk van de grond- Mits het respecteren van de vigerende wetgeving wordt de ning gehouden wordt met een natuurtechnische inrichting kan
waterstand is infiltratie mogelijk. Indien de toename aan ver- ecologische kwaliteit beperkt negatief beïnvloed.
dit zelfs een positief effect teweeg brengen.
harde oppervlakte gepaard gaat met inname overstromings-
Bij het aanleggen, verleggen of dwarsen van waterlopen dient
gebied, dient dit gecompenseerd te worden. Dit komt aan bod Deze effectgroep zal niet bijdragen tot de keuze van het uit- voldoende ruimte voor de waterloop voorzien te worden in het
in fase 3 van de effectbespreking.
eindelijke tracé. De bespreking van deze effectgroepen is op kader van migratiemogelijkheden voor fauna.
Dwarsing van waterlopen kan de doorstroming in de betrok- planniveau immers vrij algemeen en toepasbaar voor elke
ken waterlopen beïnvloeden zodat bij zware regenval het tracé-alternatief. Deze effectgroep wordt bijgevolg niet verder Deze effectgroep zal niet bijdragen tot de keuze van het uit-
risico op wateroverlast kan toenemen. Een verhoging van het meegenomen in de volgende –meer gedetailleerde- bespreeindelijke tracé. De bespreking van deze effectgroep is op
risico op wateroverlast is immers afhankelijk van:
king van fase 3 en 4.
planniveau immers vrij algemeen en toepasbaar voor elke
- De wijze waarop de dwarsing wordt ingericht (overwel-
tracé-alternatief. Deze effectgroep wordt bijgevolg niet verder
ving of inbuizing; grootte van de dwarssectie van de wa-
meegenomen in de volgende –meer gedetailleerde- bespreterloop
ter hoogte van de dwarsing);
king van fase 3 en 4.
- De lengte van het beïnvloede waterlooptraject.
Wanneer bij de concretisering van voorliggend plan rekening
gehouden wordt met volgende aanbevelingen, wordt de impact
van een dwarsing van de waterloop als verwaarloosbaar
beschouwd:
- Overwelving van de waterloop in plaats van inbuizing;
- Voldoende ruime dwarssecties zodat een vlotte doorstroming
mogelijk is en voldoende buffervolume voor-
handen is.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 116 van 239

Nul
alternatief
Nul+
alternatief
Bij uitvoering van het nulalternatief blijft de huidige situatie
behouden. Voor deze effectgroep wordt bijgevolg geen bijkomend
effect verwacht.
De voorgestelde ingrepen zullen plaatselijk voor een toename
van de verharding zorgen. Bijkomende verharding leidt tot
snellere waterafvoer naar de waterlopen. Rekening houdend
met de beperkte ingrepen en de vigerende wetgeving worden
de negatieve effecten beperkt geacht.
Bij uitvoering van het nulalternatief blijft de huidige situatie
behouden. Voor deze effectgroep wordt bijgevolg geen bijkomend
effect verwacht.
Verwaarloosbaar effect gezien de voorgestelde beperkte
ingrepen.
Bij uitvoering van het nulalternatief blijft de huidige situatie
behouden. Voor deze effectgroep wordt bijgevolg geen bijkomend
effect verwacht.
Rekening houdende met de voorgestelde ingrepen op het
lokale wegennet worden de effecten als verwaarloosbaar
beoordeeld.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 117 van 239

10.7 Fauna en flora
Ecotoop- en habitatwijziging: Versnippering en
Verstoring Verdroging/vernatting Verontreiniging
Verlies en creatie
barrièrewerking
Nx De tracés situeren zich in hoofdzaak De verschillende tracés dwarsen Waar de wegenis doorheen Bij dimensionering van de open berm- Zoals reeds aangegeven bij de
ter hoogte van biologisch minder allen een open landschap, in relatief onverlichte open-ruimtegrachten moet vermeden worden dat bespreking van de discipline bo-
waardevolle ecotopen, maar toch gebruik als akker of (culgebieden of nabij gevoelige deze een drainerend effect uitoefenen dem, grond- en oppervlaktewater
komen er lokaal (zeer) waardevolle tuur)grasland en hebben zo een receptoren (forten, bunkers, (zie discipline grondwater). Vanuit de wordt het risico verontreiniging
ecotopen voor. Deze ecotopen worden versnipperend effect. De sa- schans) komt, treedt geluid- en discipline fauna en flora wordt het be- (calamiteiten, bemaling, afstromend
bovendien gebruikt als habitat door menhang tussen aanwezige lichtverstoring op voor de aanlang van een voldoende hoog waterpeil, hemelwater) als beperkt geacht. De
diverse fauna en delen van bepaalde KLE’s wordt hierbij plaatselijk wezige fauna (oa. Vleermuizen). voornamelijk nabij de vochtige weiland- ecotopen worden bijgevolg beperkt
tracés zijn gelegen ter hoogte van verstoord..
complexen, onderstreept. Wanneer negatief beïnvloed.
SBZ. De negatieve effecten zijn dus
hieraan kan voldaan worden en geen
afhankelijk van het gekozen tracé.
verdroging ontstaat, zijn er bijgevolg
Ecotoopcreatie kan ontstaan bij aanleg
van nieuwe wegbermen en weggrachten.
. Stockage van gronden en
inrichting van werfzones kan gebeuren
binnen de werkzone of op weinig gevoelige
bodems (zie discipline bodem).
Indien hierbij bovendien geen
inname gebeurt van waardevolle ecotopen,
heeft dit geen bijkomend ecotoopverlies
tot gevolg.
geen invloeden op fauna en flora.
Nul
alternatief
Het nulalternatief betreft het behoud van de huidige toestand. Er worden dan ook geen effecten verwacht.
Nul+
alternatief
De realisatie van de voorgestelde
ingrepen gaat gepaard met ruimteinname.
De ingrepen doen zich vnl.
voor t.h.v. antropogene gebieden zodat
ecotoopverlies beperkt zal zijn.
Er worden geen effecten verwacht.
Er worden geen effecten verwacht.
Enkel ter hoogte van de voorgestelde
tunnel kunnen t.g.v. bemaling verdrogingseffecten
optreden in de omgeving.
De voorgestelde aanbeveling om de
invloedstraal van de bemaling te beperken
wordt vanuit de discipline fauna en
flora dan ook onderschreven. Rekening
houdend met specifieke bemalingstechnieken
wordt het aspect verdroging
als een verwaarloosbaar effect beoordeeld.
Er worden geen effecten verwacht.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 118 van 239

10.8 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Wijziging landschapsstructuur en -relaties Wijziging erfgoedwaarde Wijziging perceptieve kenmerken
Nx Door het inbrengen van nieuwe elementen en het verwijde- Aangezien de realisatie van de weg steeds zal gepaard Verstoring van de perceptieve kwaliteiten en belevingswaarde van
ren van bestaande (inname van landbouwpercelen, kleine gaan met vergravingen is er een reële kans dat archeo- het landschap ontstaan door auditieve en visuele verstoring en het
landschapselementen, historische dreven, …) wordt de logische elementen worden aangetast of verdwijnen. minder toegankelijk worden van het landschap. De realisatie van een
structuur van het polder landschap gewijzigd en gaat land- Uitgaande van de vigerende wetgeving wordt de impact wegverbinding zal een schaalverkleinend effect hebben op het open
schappelijke samenhang verloren.
op de erfgoedwaarde beperkt.
polderlandschap. Anderzijds kunnen visueel aantrekkelijke nieuwe
De realisatie van een wegtracé Nx betekent het toevoegen
elementen een opwaardering van het landschap betekenen. De mate
van een nieuw element in het bestaande polderlandschap, De voorgestelde tracés doorsnijjden een ankerplaats en waarin de weg resulteert in een wijziging van perceptieve kenmerken
waardoor het wordt versneden en versnippering optreedt. een relictzone. Beiden worden hierdoor negatief beïn- is ook afhankelijk van het ontwerp zelf. Indien de weg wordt voorzien
De verstoring van de samenhang kan nog versterkt worden vloed.
op een talud zal dit resulteren in een grotere impact.
indien het wegtracé wordt geaccentueerd met aanplantin-
De versterking van recreatieve relaties en het minimaliseren van de
gen en verlichting.
barrièrewerking zodat het landschap beleefbaar blijft, vormen een
belangrijke uitdaging. Dit komt echter aan bod bij de discipline mens.
Licht vormt een belangrijk onderdeel van de visueel landschappelijke
beleving van het landschap. Op planniveau is geen verlichtingsconcept
voorzien.
De Nx zal gepaard gaan met auditieve verstoring ten aanzien van de
landschappelijke waardevolle gebieden.
Nul
alternatief
Er worden geen effecten verwacht, gezien de bestendiging van de bestaande situatie.
Nul+
alternatief
Rekening houdend met de voorgestelde ingrepen zullen de effecten verwaarloosbaar zijn.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 119 van 239

10.9 Mens
Wijziging ruimtegebruikfuncties Wijziging ruimtelijke samenhang
en barrièrewerking
Nx De realisatie van de Nx gaat ge- Door het doorsnijden van de aanpaard
met ruimte-inname. Bij alle gesloten landbouwzone wordt de
tracés zal landbouwgrond worden samenhang tussen de landbouw-
ingenomen. Afhankelijk van de gebieden verstoord. De Nx kan
tracékeuze kan er zelfs een inname hierbij een barrière vormen ten
van de woonfunctie optreden. aanzien van de bereikbaarheid van
de landbouwpercelen en fietsverkeer.
Dit wordt verder onderzocht in
de discipline mobiliteit.
Nul
alternatief
Nul+
alternatief
Er worden geen effecten verwacht.
De optimalisatie van het bestaande
wegennet kan plaatselijk gepaard
gaan met ruimte-inname. Zo zullen
een kruispunt met een rotonde
meer plaats in dan een verkeerslichtengeregeld
kruispunt. Dit is
problematisch in een dorpskern
waar ruimte hoe dan ook heel
waardevol is. De aanwezigheid van
vrachtverkeer impliceert dan nog
een ruime rotonde (boogstralen en
beschikbare ruimte voor de vrachtwagens,
route voor uitzonderlijk
transport).
Rekening houdend met de voorgestelde
ingrepen worden er geen
effecten verwacht.
Bereikbaarheid Hinder Wijziging ruimtelijke belevingswaarde
Een van de hoofddoelstellingen
voor de realisatie van de Nx betreft
het verzekeren en verbeteren van
een vlotte uitwisseling van het verkeer
van en naar de A12. De aanleg
van de Nx beoogt dus maw een
verbeterde bereikbaarheid van de
A12 en de Noorderkempen. daartegenover
staat de mogelijke verminderde
bereikbaarheid van bepaalde
landbouwpercelen en woonhuizen.
Dit wordt onderzocht binnen de
discipline mobiliteit.
Aanpassingen aan het lokale wegennet
komen niet tegemoet aan
de vooropgestelde doelstelling om
de Noorderkempen en de 12 vlotter
met elkaar te verbinden. Het verkeer
blijft zich doorheen de kernen
van Stabroek, Hoevenen en Kapellen
verplaatsen.
Een belangrijke nevendoelstelling
van de Nx omvat het vermijden van
sluipverkeer in de dorpskernen
Stabroek, Hoevenen en Kapellen.
Hierdoor zal de hinder t.g.v. de
hoge verkeersintensiteiten (geluid,
lucht, stof,…) in deze woonkernen
afnemen.
Aan de andere zijde zal de hinder
langsheen het gekozen tracé toenemen.
Het gebied is momenteel
immers een open landbouwgebied.
Dit zal verstoord worden door de
exploitatie van de Nx.
Doordat het verkeer nog steeds
doorheen de kernen zal rijden zal
dit alternatief onvoldoende antwoord
bieden op de huidige hinderaspecten
(geluid, veiligheid, oversteekbaarheid).
Verwacht wordt dat
de vooropgestelde betere doorstroming
in de kernen zelfs zal
leiden tot een verkeerstoename in
de kernen waardoor de hinder nog
kan toenamen.
Het open polderlandschap wordt
doorsneden door een nieuwe infrastructuur.
De recreatieve beleving
(fietsers, wandelaars) van dit gebied
wordt verstoord.
De doorstroming zal verbeterd worden,
maar verwacht wordt dat hierdoor
meer verkeer toch de doorgang
doorheen de kernen zal verkiezen
om de A12 te bereiken/verlaten.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 120 van 239

10.10 Synthese fase 2
De globale afweging van het nulalternatief, het nul+alternatief en de aanleg
van de Nx wordt afgetoetst aan de vooropgestelde doelstellingen van dit plan,
nl. het optimaliseren van de bereikbaarheid en de rol van de A12 en het vermijden
van sluipverkeer in de kernen Stabroek, Kapellen en Hoevenen met
minimale barrière-effecten en onteigeningen.
Indien gekozen wordt voor het nulalternatief wordt de huidige situatie bestendigd.
Er wordt geen nieuwe verbindingsweg aangelegd en er worden ook
geen ingrepen op het lokale wegennet doorgevoerd. Rekening houdend met
de gekende groeiprognoses van de verkeersintensiteiten (autonome ontwikkeling)
wordt bij het nulalternatief een toename van de verkeersintensiteiten verwacht.
Dit impliceert dat de kernen van Stabroek, Kapellen en Hoevenen bijkomend
verkeer te verwerken zullen krijgen, zodat de doorstroming, de verkeersveiligheid
en de verkeersleefbaarheid negatief beïnvloed zullen worden.
Deze verwachte verkeerstoename zal daarenboven het huidige geluidsklimaat
in de kernen negatief beïnvloeden. Rekening houdende met de technologische
vooruitgang van het wagenpark wordt daarentegen een positieve invloed op
de luchtkwaliteit verwacht.
Dit alternatief komt niet tegemoet aan de initieel geformuleerde doelstellingen
van voorliggend plan. In dit scenario wordt immers geen optimalisatie van de
bereikbaarheid en de rol van de A12 bekomen en wordt geen oplossing geboden
aan de huidige verkeerintensiteiten in de kernen. Het nulalternatief wordt
bijgevolg niet weerhouden voor verder onderzoek.
Wat betreft het nul+-alternatief wordt door de voorgestelde ingrepen een betere
doorstroming in de kernen verwacht. De betere organisatie van openbaar
vervoer en busvervoer en de maatregelen ter verbetering van de doorstroming
in de kernen enerzijds en de verkeersveiligheid voor fietsers en voetgangers
anderzijds blijken echter ontoereikend om de verkeersintensiteiten in de kernen
te verlagen. Gelijkaardig aan de situatie van het nulalternatief wordt een
toename van het aantal voertuigen verwacht, ten gevolge van de gekende
groeiprognoses van de verkeersintensiteiten. Verwacht wordt dat deze autonome
verkeerstoename nog versterkt zal worden doordat een betere doorstroming
in de kernen bijkomend verkeer zal aantrekken.
De verwachte verkeerstoename zal gepaard gaan met negatieve effecten op
de verkeersleefbaarheid en –veiligheid maar zal ook bijkomende hinder met
zich meebrengen door de toename aan geluidsemissies. Ook hier wordt verwacht
dat de luchtkwaliteit positief beïnvloed wordt, ten gevolge van de technologische
vooruitgang van het wagenpark.
De realisatie van het Nul+alternatief komt niet volledig tegemoet aan de initieel
geformuleerde doelstellingen van het plan. De bereikbaarheid van de A12 zal
verbeteren doordat de voorgestelde ingrepen en maatregelen gepaard zullen
gaan met een betere doorstroming en bereikbaarheid. De consequentie is echter
dat de kernen meer sluipverkeer zullen aantrekken met de daaraan gekoppelde
negatieve gevolgen voor de verkeersveiligheid en –leefbaarheid in de
kernen. Het nul+alternatief wordt bijgevolg niet weerhouden voor verder onderzoek.
Door de realisatie van de Nx wordt het verkeer tussen de Noorderkempen en
de A12 rechtreeks met elkaar verbonden. De aanleg van de Nx zal bijdragen
tot een afname van de verkeersintensiteiten in de kernen Stabroek, Hoevenen
en Kapellen en een betere bereikbaarheid van de A12. In de kernen zal bijgevolg
de verkeersleefbaarheid en -veiligheid toenemen en zal de hinder afnemen.
Dit alternatief komt tegemoet aan de intieel geformuleerde doelstellingen
van voorliggend plan.
De realisatie van de Nx wordt bijgevolg dan ook weerhouden voor verder onderzoek.
Afhankelijk van het gekozen tracé kan de Nx echter ook gepaard gaan met
negatieve effecten op het open polderlandschap (barrièrewerking, versnippering,
inname landbouwgronden, …), de ecologische waarden van het gebied
(ecotoopinname, verstoring SBZ,…) en de leefomgeving van de betrokken
inwoners (ruimte-inname, hinder,…).
In fase 3 van de effectbeoordeling zullen de milieueffecten per voorgesteld
tracé-alternatief verder in detail in kaart gebracht worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 121 van 239

11 Effectbespreking en –
beoordeling - Fase 3
Globale afweging van tracés
11.1 Mobiliteit
Opbouw van het verkeersmodel
De doorrekeningen zijn uitgevoerd met behulp van het Multimodaal (verkeers)model
Antwerpen (MMA versie 3.5).
Het is belangrijk te beseffen dat het om een macromodel gaat; in de bespreking
van de effecten van een bepaald tracé is het cruciaal te beseffen dat het
macromodel effecten op macroniveau weergeeft en geen gedetailleerde uitspraken
kan doen over het exact aantal voertuigen. De interpretatie van alle
modelgegevens (intensiteiten, herkomsten/bestemmingen,…) dient dan ook
gelezen te worden in grootorde van effecten en niet in absolute waarden van
voertuigen.
Bij de effectbespreking werden volgende gegevens gehanteerd:
- situatie 2007, de bestaande toestand, de referentiesituatie, de basis
- tussenstap; zijnde situatie 2007, maar met afsluiting van de rechts-in,
rechts-uit situatie (afrit / oprit) aan het vliegveldje aan Dijkstraat te Stabroek
- situatie van de Nx per variant, vergeleken met de basis alsook met de situatie
afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12.
Door 2 vergelijkingsbasissen te maken, kan een effect aan een bepaalde effectlocatie
meer gericht worden toegewezen aan een bepaalde maatregel
(zijnde het afsluiten de recht-in-rechts-uit, zijnde het invoeren van een tracé
van de Nx).
Verkeersintensiteiten; vergelijking met situatie afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12
Zoals hierboven vermeld, werd ook de situatie waarbij de verbinding Dijkstraat-
A12 wordt afgesloten doorgerekend in het MMA3.5; zijnde situatie 2007, maar
met afsluiting van de rechts-in, rechts-uit situatie (afrit / oprit) aan het vliegveldje
aan Dijkstraat te Stabroek. Deze ingreep past in het kader om de inrichtingsprincipes
van de weg te laten aansluiten bij het statuut van de weg (A12
als hoofdweg, waarbij recht-in, recht-uit bewegingen niet aan de orde zijn). Het
effect van deze ingreep is relatief belangrijk in het verkeersnetwerk en om effecten
op de verschillende effectlocaties correct te kunnen toewijzen, werd de
vergelijking gemaakt ten opzichte van de situatie 2007 (referentiesituatie) alsook
ten opzichte van deze situatie met afsluiting Dijkstraat.
Tussen de situatie ‘basis’ en de situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ zijn volgende
effecten het meest uitgesproken voor de ochtendspits;
- logischerwijs duidelijke afname van verkeer op de N114 Ettenhoven
- Interne verschuiving van verkeer in Stabroek; verschuiving van verkeer
(over de kern van Stabroek) richting de knoop Laageind op A12 en richting
Abtsdreef, ten noorden van Stabroek.
- Interne verschuiving van verkeer in Hoevenen / Kapellen: verschuiving van
verkeer richting de knoop Leugenberg op A12 en richting N11 (in relatie
met de E19)
Tijdens de avondspits is een gelijkaardig effect waarneembaar, evenwel in
omvang meer uitgesproken.
Deze situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ wordt niet op zich bekeken, maar
geeft inzichten om bepaalde effecten te kunnen kaderen, te kunnen toewijzen.
In de verdere effectbespreking wordt het afsluiten van de Dijkstraat als ‘situatie
afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ benoemd.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 122 van 239

Het verschil tussen beide situaties is het best toonbaar door middel van een
verschillenplot. Een verschillenplot geeft in groene (afname) en rode (toename)
kleur 29 de grootorde van verschil weer tussen situaties. Op onderstaande
verschillenplot uit MMA 3.5 zijn deze effecten van de situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’ merkbaar binnen het studiegebied.
Figuur 11.1-1: Verschil tussen ‘basis’ en ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’;
ochtendspits, situatie 2007
29 Kleurcode in MMA 3.5, in latere versie 3.5.3 hebben deze kleurcodes meer gradatie gekregen.
Figuur 11.1-2: Verschil tussen ‘basis’ en ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’;
avondspits, situatie 2007
Inzake hoeveelheid verkeer en herkomst/bestemming wijzigt er niets:
Tijdens de ochtendspits geeft de selected link analyse hetzelfde beeld in de
kern van Stabroek; zij het dat alle verkeer richting kern van Stabroek en verder
naar de N111 nu via de afrit Laageind aan de A12 verloopt.
Hetzelfde beeld is aan Leugenberg waarneembaar in vergelijking met de ‘basis’,
zij het dat alle verkeer nu via Leugenberg moet en niet meer aan
Dijkstraat de A12 al op kan.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 123 van 239

Figuur 11.1-3: SLA ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ – N111 kern Stabroek
ochtendspits, situatie 2007
Figuur 11.1-4: SLA ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ – Leugenberg
ochtendspits, situatie 2007
11.1.1 Effectbespreking tracé 2: noordelijke omleiding
11.1.1.1 Situatie 2007
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario noordelijke omleiding rond Stabroek (tracé 2) wordt tijdens de
spitsmomenten vastgesteld dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte
van de basissituatie:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met meer dan 60%
tijdens zowel de ochtends- als avondspits;
- in de oost-west-relatie; verkeer van de N122 verschuift richting N111 en
komt hierdoor beter tegemoet aan de categorisering van de wegen;
- In de Abstdreef ten noorden van de Nx neemt het verkeer toe.
In de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ kende het verkeer al een
toename hier, en dit wordt verder versterkt door een vlotte doorstroming
van de Nx;
- Het effect in de kern van Hoevenen is zeer positief (kant Kerkstraat), maar
dit is nagenoeg uitsluitend toewijsbaar aan de situatie ’afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12’ ;
- In de kern van Kapellen (Hoevensebaan) is de verkeersafname tot 26%
positief, maar eveneens nagenoeg uitsluitend toewijsbaar aan de ‘situatie
’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’;
- Lokaal verkeer vanuit Kapellen gaat geen gebruik maken van de Nx. Dit
laatste is waarneembaar op de selected link analyse die voor deze situatie
werd doorgerekend.
Het verschil tussen beide situaties (tracé 2 tov ‘basis 2007’) is het best toonbaar
door middel van een verschillenplot. Een verschillenplot geeft in groene
(afname) en rode (toename) kleur 30 de grootorde van verschil weer tussen situaties.
Op onderstaande verschillenplots is duidelijk de nieuwe Nx (rood) alsook
de afname in de kern van Stabroek (groen) waarneembaar.
30 Kleurcode in MMA 3.5, in latere versie 3.5.3 hebben deze kleurcodes meer gradatie gekregen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 124 van 239

Figuur 11.1-5: Verschil tussen ‘tracé 2’ en ‘basis’; verschillenplot ochtendspits, 2007
Figuur 11.1-6: Verschil tussen ‘tracé 2’ en ‘basis’; verschillenplot avondspits, 2007
De I/C verhouding in de kern van Stabroek wordt sterk verbeterd door aanleg
van deze Nx wat de doorstroming van het verkeer ten goede komt. In de kern
van Hoevenen en de Bonapartelaan en de Hoevensebaan te Kapellen is
eveneens een verbeterde doorstroming waarneembaar, maar zoals gesteld is
deze afname van de verkeersintensiteiten toe te wijzen aan de ‘situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’. Ondanks een lichte verbetering van de I/C in Hoevenen
en Kapellen blijft deze hoog liggen.
Tabel 11.1-1: Tracéalternatief 2_Overzicht I/C verhouding, situatie 2007
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 301 164 38 % - 72 % 21 % - 36 %
richting N11 124 296 16 % - 22 % 37 % - 80 %
Hoevenen - Molenstraat
– Hoevensebaan
richting A12 367 439 46 % - 16 % 55 % +7 %
richting Kapellen 340 324 43 % -6 % 41 % - 24 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 618 995 77 % + 4 % 124 % - 0 %
richting Kapellen 906 691 113 % - 8 % 86 % - 16 %
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast (effectlocatie x1) met
ruim 700 personen-auto-equivalenten (PAE) (in de richting van de A12), wat
tijdens de avondspits ruim 900 pae bedraagt. Gezien het beperkt aantal aansluitpunten
kan worden aangenomen dat de capaciteit van de weg (C) 1000 tot
1200 (gemiddeld 1100) pae/u/rijrichting bedraagt bij een snelheid van 70-80
km/u. De intensiteit / capaciteit verhouding (I/C-factor) op de Nx bedraagt dan:
Tabel 11.1-2: Tracéalternatief 2_Overzicht I/C verhouding op Nx, situatie 2007
maximale C aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
ochtend avond
richting A12 1100 712 316 65 % 29 %
richting N11 1100 293 932 27 % 85 %
De Nx kan, op wegvakniveau, volstaan met een 2x1 rijbaanindeling.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 125 van 239

Herkomst en bestemming
Op onderstaande SLA’s is waarneembaar dat tracé 2 verkeer verwerkt van de
N111 uit regio Kalmthout richting A12. Er wordt nauwelijks verkeer verwerkt
vanuit Kapellen, slechts een kleine hoeveelheid ten noorden van de kern van
Kapellen. De SLA ter hoogte van Leugenberg geeft aan dat verkeer vanuit Kapellen
en Hoevenen via Leugenberg naar de A12 gaat. Er blijft ook nog steeds
een deel vanuit regio Kalmthout door de kern van Kapellen rijden richting A12.
Op bovenstaande verschillenplot is evenwel merkbaar dat een deel van het
verkeer van de N122 naar de N111 verschuift om via tracé 2 (ipv doorheen de
kern van Kapellen) naar de A12 te rijden.
Figuur 11.1-7: SLA op tracé 2; ochtendspits
Figuur 11.1-8: SLA op Leugenberg bij tracé 2; ochtendspits
Doorstroming
Voor wat doorstroming betreft wordt dit tracé 2 in de kern van Stabroek als
zeer significant positief (+++) beoordeeld.
Voor de kern van Hoevenen wordt de doorstroming eveneens als positief (+)
,kant Molenstraat/Hoevensebaan, tot zeer significant positief (+++) –kant
Kerkstraat. Ten opzichte van de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ wordt
het effect als verwaarloosbaar omschreven (0).
Voor de kern van Kapellen kent de doorstroming een matig positief effect (+)
ten opzichte van de ‘basis’ en een verwaarloosbaar effect (0) ten opzichte van
de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 126 van 239

Verkeersleefbaarheid
De verkeersleefbaarheid van de kernen is gekoppeld aan de verkeersintensiteiten
en de I/C verhouding zoals hierboven beschreven.
Voor de kernen van Stabroek en westzijde van Hoevenen zal de oversteekbaarheid,
het aandeel vrachtverkeer en de doorstroming dermate verbeteren
zodat de verkeersleefbaarheid zeer significant positief (+++)zal verbeteren.
Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
nauwelijks wat maakt dat de effecten op de verkeersleefbaarheid verwaarloosbaar
(0) zijn.
Verkeersveiligheid
Een mogelijke herinrichting van de weg en het verhogen van de verkeersveiligheid
(downgrading van de weg) is duidelijk mogelijk in de kernen van Stabroek
en westzijde van Hoevenen. Het aandeel doorgaand (waarvoor een
snelle doorstroming wenselijk is) verkeer vervalt uit de kernen van Stabroek en
westzijde van Hoevenen. De oversteekbaarheid wordt hierboven beschreven.
Dit effect kan voor deze kernen worden omschreven als zeer significant positief
(+++). Voor de kern van Hoevenen (westkant) wordt het effect toegedeeld
aan het afsluiten van de Dijkstraat van de A12 (‘situatie ’afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12’ ’).
Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
nauwelijks wat maakt dat ook de verkeersveiligheid een verwaarloosbaar effect
heeft (0).
Aansluitingen en kruispunten
Het scenario noordelijke omleiding rond Stabroek (tracé 2) kent volgende aansluitingen
- aansluiting op Laageind (N111) te Stabroek
- aansluiting op Hoogeind (N111) te Stabroek
en kruist de wegen:
- Danckerse weg: een recreatieve en lokaal functionele fietsroute
- Abtsdreef: lokale verbindingsweg met Berendrecht
- Torense weg: kassei landbouwweg, ook voor recreatief fietsverkeer.
Ter hoogte van de aansluitingen op de N111 wordt de Nx wenselijk aangelegd
als voorrangsweg; de lokale weg Dorpsstraat / Laageind wordt ondergeschikt
gemaakt aan de Nx; de ondergeschiktheid wordt gerealiseerd door een Tkruispunt,
al dan niet lichtengeregeld.
Een kruispuntvorm in de vorm van een (3-armige) rotonde is niet wenselijk
omdat:
- Een rotonde gelijkwaardigheid van wegen suggereert (en de Nx wenselijk
de hoofdbeweging vormt)
- De doorstroming van het verkeer niet te regelen is, wat in de regeling van
de verkeerslichten wel mogelijk is.
- Deze kruispuntvorm voor fietsers slechte oversteekvoorzieningen (met
verminderde verkeersonveiligheid) biedt.
Aan de kruising met de Abtsdreef wordt de lokale weg eveneens wenselijk ondergeschikt
gemaakt aan de Nx; doordat de Abtsdreef deel noord en deel zuid
wenselijk met elkaar verbonden blijven in het kader van lokale functionele relaties,
wordt dit kruispunt wenselijk uitgevoerd met een lichtengeregeld kruispunt,
waardoor de sturing van het doorgaande verkeer (langere groentijden)
beter mogelijk is.
De kruisingen Danckerse weg en Torense weg zijn landbouwwegen en worden
afgesloten van de Nx. Een fietsoversteek in twee tijden (met ruime middenberm
voor wachtende fietsers uit de voorrang) is mogelijk.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 127 van 239

11.1.1.2 Situatie 2020
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario noordelijke omleiding rond Stabroek (tracé 2) wordt tijdens de
spitsmomenten vastgesteld dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte
van de basissituatie 2020:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met meer dan 60%
tijdens zowel de ochtends- als avondspits;
- het zuidelijke deel van de Abtsdreef (tussen de Nx en de kern van Stabroek)
wordt minder belast en kent een afname van verkeer tot 70%
- verder zijn er geen dalingen of stijgingen (boven 10%) van verkeer op het
netwerk vast te stellen.
Het verschil tussen beide situaties (tracé 2 tov ‘basis’) is het best toonbaar
door middel van een verschillenplot. Een verschillenplot geeft verschillen weer
tussen de betreffende variant en de basissituatie 2020.
Figuur 11.1-9: Verschil tussen ‘tracé 2’ en ‘basis’; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-10: Verschil tussen ‘tracé 2’ en ‘basis’; avondspits, situatie
2020
De I/C-verhoudingen worden weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 11.1-3: Tracéalternatief 2_Overzicht I/C verhouding, situatie 2020
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 410 164 51 % - 84 % 21 % - 51 %
richting N11 210 296 26 % - 44 % 37 % - 102 %
Hoevenen - Molenstraat –
Hoevensebaan
richting A12 310 370 39 % 0 % 46 % - 2 %
richting Kapellen 580 550 73 % 0 % 69 % - 1 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 940 1100 118 % + 2 % 138 % - 6 %
richting Kapellen 1280 1040 160 % - 1 % 130 % + 5 %
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 128 van 239

Er is een sterke afname van de verkeersintensiteiten in de kern van Stabroek
waarneembaar. De verkeersintensiteiten in Kapellen (noorden) in de situatie
2020 zijn evenwel dermate gestegen dat de aanleg van de Nx het toegenomen
verkeer onvoldoende kan verleggen van Kapellen naar de Nx; de I/C verhouding
in de kern van Kapellen daalt te weinig om structureel oplossingen te bieden
aan het verbeteren van doorstroming, verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid,…
Deze verschuiving naar de Nx lukt, logischerwijs, voor de kern van
Stabroek wel.
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast (effectlocatie x1) met
740 PAE (in de richting van de A12), wat tijdens de avondspits 900 pae bedraagt.
Gezien het beperkt aantal aansluitpunten kan worden aangenomen dat
de capaciteit van de weg (C) 1000 tot 1200 (gemiddeld 1100) pae/u/rijrichting
bedraagt bij een snelheid van 70-80 km/u. De intensiteit / capaciteit verhouding
(I/C-factor) op de Nx bedraagt dan:
Tabel 11.1-4: Tracéalternatief 2_Overzicht I/C verhouding op Nx, situatie 2020
maximale C aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
ochtend avond
richting A12 1100 740 380 67 % 35 %
richting N11 1100 340 900 31 % 82 %
De Nx kan, op wegvakniveau, volstaan met een 2x1 rijbaanindeling.
Herkomst en bestemming
Op volgende SLA’s is waarneembaar dat de tracé 2 verkeer verwerkt van de
N111 uit regio Kalmthout richting A12. Er wordt nauwelijks verkeer verwerkt
vanuit Kapellen, slechts een kleine hoeveelheid ten noorden van de kern van
Kapellen.
De SLA ter hoogte van Leugenberg geeft aan dat verkeer vanuit Kapellen en
Hoevenen via Leugenberg naar de A12 gaat. Er blijft ook nog steeds een deel
vanuit regio Kalmthout door de kern van Kapellen rijden richting A12.
Dit beeld is gelijkaardig aan de situatie 2007. In tegenstelling tot situatie 2007,
is er in 2020 geen verschuiving van verkeer van de N122 naar de N111 merkbaar
(om via tracé 2 (ipv doorheen de kern van Kapellen) naar de A12 te rijden.
Doorstroming, verkeersleefbaarheid en -veiligheid
De verschillende effectgroepen zijn, net zoals in situatie 2007, sterk gekoppeld
aan de verkeersintensiteiten; verminderde verkeerintensiteiten geven een verbeterde
doorstroming, verkeersleefbaarheid, oversteekbaarheid, verkeersveiligheid,…Enkel
de wijzigingen in effectbeoordeling ten opzichte van situatie
2007 worden opgenomen in situatie 2020: de algemene effecten van de Nx,
scenario 2, zijn dezelfde als in 2007. Door de algemene toename van verkeerintensiteiten
van situatie 2020 ten opzichte van situatie 2007 en dit op het hele
verkeersnetwerk is evenwel vast te stellen dat de Nx onvoldoende het verkeer
uit Kapellen op de Nx kan brengen en de I/C verhouding ten noorden van Kapellen
onvoldoende daalt om de effectgroepen positief te beoordelen.
11.1.2 Effectbespreking tracé 3a : Waterstraat
11.1.2.1 Situatie 2007
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario 3, tracé 3a ‘Waterstraat’ wordt tijdens de spitsmomenten vastgesteld
dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte van de basissituatie:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met 40 a 60% tijdens
de ochtendspits en met 30 a 50% tijdens de avondspits, afhankelijk van de
rijrichting.
- Er blijft nog steeds doorgaand verkeer in de kern van Stabroek, tot 20%
(merkbaar op de SLA: zie verder)
- in de oost-west-relatie; verkeer van de N122 verschuift richting N111 en
komt hierdoor beter tegemoet aan de categorisering van de wegen;
- Het effect in de kern van Hoevenen is positief, maar wordt in hoofdzaak
gerealiseerd door ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’. De realisatie
van tracé 3a versterkt de afname van verkeer in Hoevenen bijkomend.
- In de kern van Kapellen (Hoevensebaan) is de verkeersafname tot 25%
positief, in de ochtendspits in hoofdzaak toewijsbaar aan de ‘situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ en versterkt door tracé 3a. In de avondspits
is de afname van 15% volledig toewijsbaar aan de aanleg van tracé 3a.
- Lokaal verkeer vanuit Kapellen gaat geen gebruik maken van de Nx. Dit
laatste is waarneembaar op de selected link analyse dewelke op tracé 3a
werd doorgerekend (zie verder)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 129 van 239

- De noordzuid relatie wordt geconcentreerd op de as Grote Molenweg –
Hoge Weg.
Figuur 11.1-11: Verschil ‘tracé 3a’ en ‘basis’; verschillenplot ochtendspits, 2007
Figuur 11.1-12: Verschil ‘tracé 3a’ en ‘basis’ verschillenplot avondspits, 2007
De I/C verhouding in de kern van Stabroek wordt verbeterd door aanleg van
deze tracé3a wat de doorstroming van het verkeer ten goede komt. In de kernen
van Hoevenen en Kapellen is eveneens een verbeterde doorstroming
waarneembaar, wat weergegeven is in onderstaande I/C verhoudingen voor
de Kerkstraat te Hoevenen en de N11-noord te Kapellen. Dit wordt weergegeven
in onderstaande tabel.
Tabel 11.1-5: Tracéalternatief 3a_Overzicht I/C verhouding, situatie 2007
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 372 321 47 % - 63 % 40 % - 17 %
richting N11 217 481 27 % - 11 % 60 % - 57 %
Hoevenen– Molenstraat
- Hoevensebaan
richting A12 374 367 47 % - 15 % 46 % - 2 %
richting Kapellen 304 326 38 % - 11 % 41 % - 24 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 549 798 69 % - 4 % 100 % - 24 %
richting Kapellen 771 655 96 % - 25 % 82 % - 20 %
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast met ruim 800 personenauto-equivalenten
(PAE) (in de richting van de A12), wat tijdens de avondspits
bijna 1100 pae bedraagt.
Gezien het beperkt aantal aansluitpunten kan worden aangenomen dat de capaciteit
van de weg (C) 1000 tot 1200 (gemiddeld 1100) pae/u/rijrichting bedraagt
bij een snelheid van 70-80 km/u.De intensiteit / capaciteit verhouding
(I/C-factor) voor de Nx wordt weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 11.1-6:Tracéalternatief 3a_Overzicht I/C verhouding op Nx
maximale aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
C ochtend avond
richting A12 1100 813 442 74 % 40 %
richting N11 1100 339 1078 31 % 98 %
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 130 van 239

De Nx kan, op wegvakniveau, (met een aangepaste snelheid en voldoende
afwikkeling op de kruispunten en aansluitpunten) volstaan met een 2x1 rijbaanindeling.
Herkomst en bestemming
Op onderstaande SLA is waarneembaar dat de Nx verkeer verwerkt van de
N111 uit regio Kalmthout richting A12. Op de Nx wordt geen verkeer vanuit
Kapellen verwerkt. De SLA op de N111 te Stabroek geeft aan dat nog een
20% van het verkeer door Stabroek doorgaand verkeer is (regio Kalmthout).
De SLA ter hoogte van Leugenberg geeft aan dat verkeer vanuit Kapellen en
Hoevenen via Leugenberg naar de A12 gaat. De Nx trekt ook verkeer van de
N122 aan, maar er blijft ook nog steeds een klein deel vanuit regio Kalmthout
(N122) door de kern van Kapellen rijden richting A12.
Op bovenstaande verschillenplot is evenwel merkbaar dat een deel van het
verkeer van de N122 naar de N111 verschuift om via tracé 3a (ipv doorheen
de kern van Kapellen) naar de A12 te rijden.
Figuur 11.1-13: SLA op Nx tracé 3a; ochtendspits, situatie 2007
Figuur 11.1-14: SLA op N111 Stabroek bij tracé 3a; ochtendspits, situatie 2007
Figuur 11.1-15: SLA op Leugenberg bij tracé 3a; ochtendspits, situatie 2007
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 131 van 239

Doorstroming
Inzake doorstroming worden voor tracé 3a significant positieve effecten (++) in
de kern van Stabroek verwacht.
Voor de kern van Hoevenen wordt de doorstroming eveneens als matig positief
(+) ,kant Molenstraat/Hoevensebaan, tot zeer significant positief (+++),
kant Kerkstraat, beoordeeld ten opzichte van de basis. Voor Hoevenen kant
Kerkstraat is het positieve effect nagenoeg volledig toe te wijzen aan de ‘situatie
’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’.
Voor de kern van Kapellen kent de doorstroming een significant positief effect
(++) ten opzichte van de ‘basis’ en een matig positief effect (+) ten opzichte
van de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’.
Verkeersleefbaarheid
Voor de kernen van Stabroek en Hoevenen zal de oversteekbaarheid, het
aandeel vrachtverkeer en de doorstroming (zie hoger) dermate verbeteren dat
de verkeersleefbaarheid significant positief (++) zal toenemen.
Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
positief tijdens de avondspits wat maakt dat ook de wijziging in de verkeersleefbaarheid
matig positief beoordeeld kan worden (+).
Verkeersveiligheid
Een mogelijke herinrichting van de weg en het verhogen van de verkeersveiligheid
(downgrading van de weg) is duidelijk mogelijk in de kernen van Stabroek
en westelijk deel van Hoevenen.
Een aandeel doorgaand (waarvoor een snelle doorstroming wenselijk is) verkeer
vervalt uit de kernen van Stabroek en Hoevenen.
Dit effect kan voor deze kernen worden omschreven als zeer significant positief
(+++). Voor de kern van Hoevenen wordt het effect toegedeeld aan het
afsluiten van de Dijkstraat van de A12 (situatie afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ).
Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
positief wat maakt dat ook de verkeersveiligheid matig positief beoordeeld kan
worden (+).
Aansluitingen en kruispunten
Het scenario Waterstraat tussen Stabroek en Kapellen (tracé 3a) kent volgende
aansluitingen
- aansluiting op A12 tussen de R2 en de Dijkstraat
- aansluiting op de Kapelsestraat (N11) te Kapellen
en kruist de wegen:
- Ettenhoven (N114); lokale verbindingsweg tussen Hoevenen en Stabroek
- Hoge Weg: lokale verbindingsweg tussen Hoevenen en Stabroek + functionele
fietsroute
- Parijse Weg: onderdeel van het recreatieve fietsroutenetwerk (fietsknooppuntennetwerk)
Ter hoogte van de aansluiting op de A12 dient, conform de richtinglijnen voor
hoofdwegen, een ongelijkvloerse kruising aangelegd te worden.
Ter hoogte van de aansluitingen op de N11 wordt de Nx wenselijk aangelegd
als lichtengeregeld kruispunt waarbij de gewenste hoofdbeweging voor het
verkeer gestuurd kan worden.
Aan de kruising met de Hoge Weg wordt deze lokale weg eveneens wenselijk
ondergeschikt gemaakt aan de Nx; doordat de Hoge Weg deel noord en deel
zuid wenselijk met elkaar verbonden blijven in het kader van lokale functionele
relaties, wordt dit kruispunt wenselijk uitgevoerd met een lichtengeregeld
kruispunt, waardoor de sturing van het doorgaande verkeer (langere groentijden)
beter mogelijk is.
Om het aantal aansluitingen op de Nx te beperken (conflictpunten en beperking
van de doorstroming) wordt de Ettenhoven (N114) –indien niet gebruikt
als Nx- van de Nx afgesloten en dient lokaal verkeer via de Hoge Weg de Ettenhoven
te bereiken.
De kruising Parijse Weg is een lokale weg en wordt afgesloten van de Nx. Een
fietsoversteek in twee tijden (met ruime middenberm voor wachtende fietsers
uit de voorrang) is mogelijk.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 132 van 239

11.1.2.2 Situatie 2020
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario 3, tracé 3a ‘Waterstraat’ wordt tijdens de spitsmomenten vastgesteld
dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte van de basissituatie:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met 25 a 35% tijdens
de ochtendspits en met 30 a 50% tijdens de avondspits, afhankelijk van de
rijrichting.
- Er blijft nog steeds doorgaand verkeer in de kern van Stabroek, tot 20 en
30% (merkbaar op de SLA: zie verder)
- Het effect in de kern van Hoevenen is positief, maar wordt in hoofdzaak
gerealiseerd door ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’. De realisatie
van tracé 3a versterkt de afname van verkeer in Hoevenen bijkomend.
- In de kern van Kapellen (Hoevensebaan) is de verkeersafname tot 25%
positief, in de ochtendspits in hoofdzaak toewijsbaar aan de ‘situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’ ’ en versterkt door tracé 3a .In de avondspits
is de afname van 15% volledig toewijsbaar aan de aanleg van tracé 3a.
- Lokaal verkeer vanuit Kapellen gaat geen gebruik maken van de Nx. Dit
laatste is waarneembaar op de selected link analyse dewelke op tracé 3a
werd doorgerekend (zie verder)
Dit beeld is gelijkaardig aan de situatie 2007. In tegenstelling tot situatie 2007,
is er in 2020 geen verschuiving van verkeer van de N122 naar de N111 merkbaar.
Figuur 11.1-16: Verschil tussen ‘tracé 3a’ en ‘basis’; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-17: Verschil tussen ‘tracé 3a’ en ‘basis’, avondspits, situatie 2020
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 133 van 239

De I/C-verhoudingen worden weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 11.1-7: Tracéalternatief 3a_Overzicht I/C verhouding, situatie 2020
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 820 510 103 % - 32 % 64 % - 15 %
richting N11 360 850 45 % - 25 % 106 % - 33 %
Hoevenen– Molenstraat
- Hoevensebaan
richting A12 360 390 45 % + 6 % 49 % + 1 %
richting Kapellen 620 510 78 % +4 % 64 % - 6 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 960 960 120 % + 4 % 120 % - 24 %
richting Kapellen 1030 930 129 % - 32 % 116 % - 9 %
De verkeersintensiteiten in Stabroek en Kapellen nemen af bij tracé 3a.
De verkeersintensiteiten in Kapellen (noorden) (en in beperktere mate in de
kern van Stabroek) in de situatie 2020 zijn evenwel dermate gestegen dat de
aanleg van de Nx het toegenomen verkeer onvoldoende kan verleggen van
Kapellen naar de Nx; de I/C verhouding in de kern van Kapellen daalt te weinig
om structureel oplossingen te bieden aan het verbeteren van doorstroming,
verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid,…
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast met net geen 1000 personen-auto-equivalenten
(PAE) (in de richting van de A12), wat tijdens de
avondspits bijna 1060 pae bedraagt.
Gezien het beperkt aantal aansluitpunten kan worden aangenomen dat de capaciteit
van de weg (C) 1000 tot 1200 (gemiddeld aan 1100) pae/u/rijrichting
bedraagt bij een snelheid van 70-80 km/u.De intensiteit / capaciteit verhouding
(I/C-factor) voor de Nx wordt weergegeven in volgende tabel.
Tabel 11.1-8: Tracéalternatief 3a_Overzicht I/C verhouding op Nx, situatie 2020
maximale aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
C ochtend avond
richting A12 1100 980 310 89 % 28 %
richting N11 1100 390 1060 35 % 96 %
De Nx kan, op wegvakniveau, (met een aangepaste snelheid en voldoende
afwikkeling op de kruispunten en aansluitpunten) volstaan met een 2x1 rijbaanindeling.
Herkomst en bestemming
Op onderstaande SLA is waarneembaar dat de Nx verkeer verwerkt van de
N111 uit regio Kalmthout richting A12. De SLA op de N111 te Stabroek geeft
aan dat nog een 20% van het verkeer door Stabroek doorgaand verkeer is
(regio Kalmthout).
De SLA ter hoogte van Leugenberg geeft aan dat er nog verkeer vanuit Kapellen
en Hoevenen via Leugenberg naar de A12 gaat. De Nx trekt ook verkeer
van de N122 aan, maar er blijft ook nog steeds een klein deel vanuit regio
Kalmthout (N122) door de kern van Kapellen rijden richting A12. Ten opzichte
van de situatie 2007 is wel merkbaar dat dit laatst vermelde verkeer bestemming
Park & Ride heeft en niet alle doorgaat richting Antwerpen.
Dit beeld is gelijkaardig aan de situatie 2007. In tegenstelling tot situatie 2007,
is er in 2020:
- geen verschuiving van verkeer van de N122 naar de N111 merkbaar (om
via tracé 3a (ipv doorheen de kern van Kapellen) naar de A12 te rijden).
Maar er is ook geen ongewenste verschuiving (van N111 naar N122)
merkbaar)
- Wel een (beperkt) aandeel verkeer vanuit Kapellen (noordkant) dat gebruik
gaat maken van de Nx
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 134 van 239

Figuur 11.1-18: SLA op Nx tracé 3a; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-19: SLA op N111 Stabroek bij tracé 3a; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-20: SLA op Leugenberg bij tracé 3a; ochtendspits, situatie 2020
Doorstroming, verkeersleefbaarheid en -veiligheid
De verschillende effectgroepen zijn, net zoals in situatie 2007, sterk gekoppeld
aan de verkeersintensiteiten; verminderde verkeerintensiteiten geven een verbeterde
doorstroming, verkeersleefbaarheid, oversteekbaarheid, verkeersveiligheid,…
Enkel de wijzigingen in effectbeoordeling ten opzichte van situatie 2007 worden
opgenomen in situatie 2020: de algemene effecten van de Nx, scenario
3a, zijn dezelfde als in 2007
De Nx trekt nauwelijks verkeer aan vanuit de kern van Stabroek of Kapellen,
maar leidt er wel toe dat door het opvangen van het doorgaande verkeer op de
Nx, de verkeersintensiteiten in de kernen dalen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 135 van 239

11.1.3 Effectbespreking tracé 3b : Rode Weg
11.1.3.1 Situatie 2007
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario 3, tracé 3b ‘Rode Weg’ wordt tijdens de spitsmomenten vastgesteld
dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte van de basissituatie:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met 20 a 45%, afhankelijk
van de rijrichting, tijdens zowel de ochtendspits als de avondspits.
- Er blijft nog steeds doorgaand verkeer in de kern van Stabroek, tot 20%
(merkbaar op de SLA: zie verder)
- Het effect in de kern van Hoevenen is positief, maar wordt in hoofdzaak
gerealiseerd door ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’. De realisatie
van de tracé 3b versterkt de afname van verkeer in Hoevenen bijkomend.
- In de kern van Kapellen (Hoevensebaan) is de verkeersafname positief,
evenwel in hoofdzaak toewijsbaar aan de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12’ ’
- In de oost-westrelatie; er wordt een verschuiving van verkeer vastgesteld
van de N111 naar de N122, wat in tegenstrijd is met de categorisering van
de wegen.
- Lokaal verkeer vanuit Stabroek of Kapellen maakt nauwelijks gebruik van
de Nx; dit is waarneembaar op de selected link analyse dewelke op tracé
3b werd doorgerekend (zie verder)
- De noordzuid relatie wordt geconcentreerd op de as Grote Molenweg –
Hoge Weg.
Figuur 11.1-21: Verschil ‘tracé 3b’ en ‘basis’; verschillenplot ochtendspits, 2007
Figuur 11.1-22: Verschil ‘tracé 3b’ en ‘basis’ verschillenplot avondspits, 2007
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 136 van 239

De I/C verhouding in de kern van Stabroek wordt verbeterd door aanleg van
de Nx wat de doorstroming van het verkeer ten goede komt. In de kernen van
Hoevenen en Kapellen is eveneens een verbeterde doorstroming waarneembaar,
wat weergegeven is in onderstaande I/C verhoudingen voor de Kerkstraat
te Hoevenen en de N11-noord te Kapellen.
Tabel 11.1-9: Tracéalternatief 3b_Overzicht I/C verhouding, situatie 2007
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 470 355 59 % - 51 % 44 % - 13 %
richting N11 246 524 31 % - 7 % 66 % - 51 %
Hoevenen– Molenstraat
- Hoevensebaan
richting A12 340 351 43 % - 19 % 44 % - 11 %
richting Kapellen 293 497 35 % - 14 % 62 % -3 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 518 936 65 % - 8 % 117 % - 7 %
richting Kapellen 661 634 83 % - 38 % 79 % - 23 %
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast met 960 personen-autoequivalenten
(PAE) (in de richting van de A12), wat tijdens de avondspits bijna
1500 pae bedraagt.
Gezien het beperkt aantal aansluitpunten kan worden aangenomen dat de capaciteit
van de weg (C) 1000 tot 1200 (gemiddeld 1100) pae/u/rijrichting bedraagt
bij een snelheid van 70-80 km/u.De intensiteit / capaciteit verhouding
(I/C-factor) op de Nx wordt in onderstaande tabel weergegeven.
Tabel 11.1-10: Tracéalternatief 3b_Overzicht I/C verhouding op Nx, situatie 2007
maximale C aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
ochtend avond
richting A12 1100 960 579 87 % 53 %
richting N11 1100 475 1495 43 % 136 %
De Nx kan, op wegvakniveau (deel tussen A12 en de Hoge Weg), niet volstaan
met een 2x1 rijbaanindeling met de vooropgestelde snelheid van 70-80
km/u.
Het tracégedeelte waar de Nx de Starrenhoflaan gebruikt (verzamelweg voor
het industrieterrein) zal bovendien in capaciteit verminderen doordat de weg
hier deze dubbele functie dient te behouden.
Herkomst en bestemming
Op volgende SLA is waarneembaar dat de Nx verkeer verwerkt van de N122
uit regio Kalmthout richting A12. Op bovenstaande verschillenplot is merkbaar
dat verkeer van de N111 verschuift naar de N122.
Op de Nx wordt nauwelijks verkeer vanuit Stabroek verwerkt, lokaal verkeer
van Kapellen maakt geen gebruik van de nieuwe weg.
De SLA op de N111 te Stabroek geeft aan dat nog een 11 a 15 % van het verkeer
door Stabroek doorgaand verkeer is (regio Kalmthout van de N111).
De SLA ter hoogte van Leugenberg geeft aan dat verkeer vanuit Kapellen en
Hoevenen via Leugenberg naar de A12 gaat. Vanuit regio Kalmthout (N122)
komt er geen doorgaand verkeer meer door de kern van Kapellen richting A12.
Figuur 11.1-23: SLA op Nx tracé 3b; ochtendspits, situatie 2007
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 137 van 239

Figuur 11.1-24: SLA op N111 Stabroek bij tracé 3b; ochtendspits, situatie 2007
Figuur 11.1-25: SLA op Leugenberg bij tracé 3b; ochtendspits, situatie 2007
Doorstroming
Inzake doorstroming worden voor tracé 3b in de kern van Stabroek significant
positieve effecten (++) verwacht.
Voor de kern van Hoevenen (deel west) wordt de wijziging in doorstroming
eveneens als significant positief (++) beoordeeld ten opzichte van de basis.
Voor Hoevenen kant Kerkstraat is het zeer significante positieve effect (+++)
nagenoeg volledig toe te wijzen aan de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’
’.
Voor de kern van Kapellen kent de wijziging in doorstroming een significant
positief effect (++) ten opzichte van de ‘basis’. Dit positief effect is deels te
danken aan de maatregelen genomen in de ‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v.
A12’ ’.
Verkeersleefbaarheid
Voor de kernen van Stabroek en Hoevenen zal de oversteekbaarheid, het
aandeel vrachtverkeer en de doorstroming (zie hoger) dermate verbeteren dat
de verkeersleefbaarheid van Stabroek significant positief (++) zal toenemen en
voor Hoevenen zal een zeer significant positief effect (+++) waarneembaar
zijn.
Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
positief wat maakt dat ook de verkeersleefbaarheid significant positief beoordeeld
kan worden (++).
Verkeersveiligheid
Een mogelijke herinrichting van de weg en het verhogen van de verkeersveiligheid
(downgrading van de weg) is duidelijk mogelijk in de kernen van Stabroek
en het westelijke deel van Hoevenen. Een aandeel doorgaand (waarvoor
een snelle doorstroming wenselijk is) verkeer vervalt uit de kernen van
Stabroek en Hoevenen.
De wijziging in verkeersveiligheid wordt beoordeeld als significant positief (++)
voor Stabroek en als zeer significant positief (+++) voor de kern van Hoevenen.
Voor de kern van Hoevenen, westzijde, dient opnieuw te worden vermeld dat
het effect toegewezen dient te worden aan het afsluiten van de Dijkstraat van
de A12 (‘situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ ’).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 138 van 239

Voor de kern van Kapellen wijzigen de verkeerintensiteiten en de I/C factor
positief wat maakt dat ook de verkeersleefbaarheid significant positief beoordeeld
kan worden (++).
Ter hoogte van de Starrenhoflaan, een verzamelweg voor het bedrijventerrein,
wrdt de verkeersveiligheid lokaal als matig negatief (-) beoordeeld.
Aansluitingen en kruispunten
Met uitzondering van de plaats van aansluiting op de N11 (ter hoogte van de
N122), is deze variant inzake aansluiting gelijkaardig aan variant 3a.
11.1.3.2 Situatie 2020
Verkeersintensiteiten netwerk
Bij het scenario 3, tracé 3b ‘Rode Weg’ wordt tijdens de spitsmomenten vastgesteld
dat volgende effecten zich voordoen ten opzichte van de basissituatie:
- het verkeer in de kern van Stabroek (N111) neemt af met 20 a 40%, afhankelijk
van de rijrichting, tijdens de ochtendspits en met 20% afname in
de avondspits.
- Er blijft nog steeds doorgaand verkeer in de kern van Stabroek, 20 tot 30%
(merkbaar op de SLA: zie verder)
- Lokaal verkeer vanuit Stabroek of Kapellen maakt nauwelijks gebruik van
de Nx; dit is waarneembaar op de selected link analyse dewelke op tracé
3b werd doorgerekend (zie verder)
- De noordzuid relatie wordt geconcentreerd op de as Grote Molenweg –
Hoge Weg.
Voor deze aspecten is dit beeld gelijkaardig aan de situatie 2007. In tegenstelling
tot situatie 2007, is er in 2020 geen verschuiving van verkeer van de N122
naar de N111 merkbaar, wel een grote toename van verkeer op de N122 in
zowel de ochtend (+35%) als de avondspits (+50%).
Figuur 11.1-26: Verschil tussen ‘tracé 3b’ en ‘basis’;ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-27: Verschil tussen ‘tracé 3b’ en ‘basis’avondspits, situatie 2020
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 139 van 239

Tabel 11.1-11: Tracéalternatief 3b_Overzicht I/C verhouding, situatie 2020
aantal aantal I/C verschil I/C verschil
PAE PAE ochtend I/C tov avond I/C tov
Stabroek – N111
ochtend avond
I/Cbasis
I/Cbasis
richting A12 840 500 105 % - 30 % 63 % - 16 %
richting N11 340 910 43 % - 27 % 114 % - 25 %
Hoevenen– Molenstraat
- Hoevensebaan
richting A12 410 350 51 % + 12 % 44 % - 4 %
richting Kapellen 460 450 58 % - 15 % 57 % + 13 %
Kapellen – N11 noord
richting Putte 820 850 103 % - 13 % 106 % - 38 %
richting Kapellen 900 790 113 % - 48 % 99 % - 26 %
De verkeersintensiteiten in Stabroek en Kapellen nemen af tracé 3b. De verkeersintensiteiten
in Kapellen (noorden) (en in beperktere mate in de kern van
Stabroek) in de situatie 2020 zijn evenwel dermate gestegen dat de aanleg
van de Nx het toegenomen verkeer onvoldoende kan verleggen van Kapellen
naar de Nx; de I/C verhouding in de kern van Kapellen daalt te weinig om
structureel oplossingen te bieden aan het verbeteren van doorstroming, verkeersleefbaarheid,
verkeersveiligheid,…
Ten opzichte van scenario 3a, is in dit scenario 3b merkbaar dat in de kern van
Hoevenen en Kapellen een iets grotere afname van verkeer vast te stellen is,
maar dat verkeer op de N122 een sterke stijging kent.
Aandeel verkeer op de Nx
Tijdens de ochtendspits wordt de Nx maximaal belast met ruim 1200 personen-auto-equivalenten
(PAE) (in de richting van de A12), wat tijdens de
avondspits met 1170 pae een gelijkaardige grootorde bedraagt.
Gezien het beperkt aantal aansluitpunten kan worden aangenomen dat de capaciteit
van de weg (C) 1000 tot 1200 (gemiddeld aan 1100) pae/u/rijrichting
bedraagt bij een snelheid van 70-80 km/u. De intensiteit / capaciteit verhouding
(I/C-factor) op de Nx wordt in onderstaande tabel weergegeven.
Tabel 11.1-12: Tracéalternatief 3b_Overzicht I/C verhouding op Nx, situatie 2020
maximale C aantal PAE aantal PAE I/C ochtend I/C avond
Nx
ochtend avond
richting A12 1100 1220 500 111 % 45 %
richting N11 1100 690 1170 62 % 106 %
De Nx kan, op wegvakniveau (deel tussen A12 en de Hoge Weg), net volstaan
met een 2x1 rijbaanindeling met de vooropgestelde snelheid van 70-80 km/u.
Het tracégedeelte waar de Nx de Starrenhoflaan gebruikt (verzamelweg voor
het industrieterrein) zal in capaciteit verminderen doordat de weg hier deze
dubbele functie dient te behouden. Voor tracé 3b zal, zeker ter hoogte van
Starrenhoflaan, milderende maatregelen genomen moeten worden om de verkeersafwikkeling
aan kruispunten voldoende vlot te laten verlopen.
Herkomst en bestemming
Op onderstaande SLA is waarneembaar dat de Nx verkeer verwerkt van de
N122 uit regio Kalmthout richting A12.
Op de Nx wordt nauwelijks verkeer vanuit Stabroek verwerkt, lokaal verkeer
van Kapellen maakt nauwelijks tot geen gebruik van de nieuwe weg.
De SLA op de N111 te Stabroek geeft aan dat nog een 20 a 30 % van het verkeer
door Stabroek doorgaand verkeer is (regio Kalmthout van de N111).
Dit beeld is gelijkaardig aan de situatie 2007. In tegenstelling tot situatie 2007,
is er in 2020:
- Een beperkte verschuiving van verkeer van de N111 naar de N122 merkbaar
(om via tracé 3b (ipv doorheen de kern van Kapellen) naar de A12 te
rijden, Er is wel een toename van verkeer op de N122 merkbaar.
- Wel opnieuw verkeer van de N122 ook gebruik zal maken om door de kern
van Kapellen de A12 te bereiken, maar dat dit verkeer ook bestemming
Park & Ride heeft en niet alle doorgaat richting Antwerpen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 140 van 239

Figuur 11.1-28: SLA op Nx tracé 3b; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-29: SLA op N111 Stabroek bij tracé 3b; ochtendspits, situatie 2020
Figuur 11.1-30: SLA op Leugenberg bij tracé 3b; ochtendspits, situatie 2020
Doorstroming, verkeersleefbaarheid en -veiligheid
De verschillende effectgroepen zijn, net zoals in situatie 2007, sterk gekoppeld
aan de verkeersintensiteiten; verminderde verkeerintensiteiten geven een verbeterde
doorstroming, verkeersleefbaarheid, oversteekbaarheid, verkeersveiligheid,…
Enkel de wijzigingen in effectbeoordeling ten opzichte van situatie 2007 worden
opgenomen in situatie 2020: de algemene effecten van de Nx, scenario
3a, zijn dezelfde als in 2007.
De Nx trekt nauwelijks verkeer aan vanuit de kern van Stabroek of Kapellen,
maar leidt er wel toe dat door het opvangen van het doorgaande verkeer op de
Nx, de verkeersintensiteiten in de kernen dalen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 141 van 239

11.1.4 Milderende maatregelen
Algemene maatregelen
Volgende algemene maatregelen worden wenselijk geacht, ongeacht het uiteindelijke
gekozen tracé:
- tonnagebeperking in de kernen zodat zwaar verkeer verplicht wordt om de
Nx te gebruiken
- herinrichting van de kernen (met snelheidsbeperking) zodat Nx aantrekkelijker
wordt te gebruiken als doorgaande verbindingsweg.
De milderende maatregelen zijn opgenomen voor zowel de situatie 2007 als
situatie 2020 samen. Voor het deel mobiliteit werden deze milderende maatregelen
beschouwd als inrichtingsprincipes, aandachtspunten bij de verdere uitwerking
indien voor een bepaalde variant wordt gekozen. Deze inrichtingsprincipes
hebben betrekking op:
- Inrichting van de Nx in functie van verkeersveiligheid en doorstroming
- Bereikbaarheid van percelen en dit in relatie tot het gebruik van de Nx bij
scenario 3
- Aansluiting van Nx op bestaande wegenis zodat Nx de vooropgestelde
functie maximaal kan uitoefenen.
- Aansluiting van Nx op de A12 bij scenario 3.
Naast de inrichting van de Nx zelf, dienen de kernen verkeersleefbaar ingericht
te worden, met aandacht voor een gepast snelheidsregime in zowel de
kern zelf als de aanloop naar de kern. Samen met een gepaste bewegwijzering
en kruispuntvormen die de hoofdrichting van de Nx aangeven in vorm en
doorstroming, zal dit leiden tot verplaatsing van doorgaand verkeer vanuit de
kernen naar de Nx.
Inrichting van de Nx
Om een voldoende vlotte doorstroming te krijgen op de Nx en de I/C verhouding
zo optimaal mogelijk te krijgen, wordt voor de Nx vooropgesteld dat er zo
min mogelijk verstorende factoren mogen zijn die de doorstroming tegenwerken.
Zo dient gestreefd te worden naar minimaal aantal (tot geen) perceelstoegangen
op de Nx
In het kader van de verdere uitwerking van het Ruimtelijke Uitvoeringsplan,
wordt hieronder een profieluitwerking weergegeven om ruimte-inschatting te
kunnen maken.
Pechhavens, vluchtstroken of fietsoversteken in twee tijden (met middengeleider
zodat de oversteekbaarheid verbeterd wordt) kunnen gerealiseerd worden
door lokaal het typeprofiel te verbreden of aan te passen.
Voor het minimale typeprofiel wordt uitgegaan van een 2x1 waarbij mogelijk de
rijrichtingen van elkaar worden gescheiden door een dubbele markering zodat
de verkeersstromen uit beide richtingen door het beeld van de weg uit elkaar
worden ‘gedrukt’. 31
referentiebeelden met dubbele centrale markering
31
Bron: tracéstudie Nx, eindrapport, december 2008, Omgeving-Grontmij, in opdracht van Agentschap
Wegen en Verkeer Antwerpen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 142 van 239

Basisprofiel Nx
Bereikbaarheid van percelen en dit in relatie tot het gebruik van de Nx
bij scenario 3
Er worden geen lokale ontsluiting (erfwegen) op de Nx voorzien. Dit wordt als
een algemeen principe gehanteerd. Aantakking van erfontsluitingen op de Nx
wordt niet wenselijk geacht gezien de mogelijke impact op de doorstroming op
de Nx en de verkeersonveilige situatie die hierdoor gecreëerd wordt. Indien de
Nx bepaalde erfontsluitingen hypothekeert, zullen ventwegen voorzien worden
opdat de woningen kunnen ontsluiten naar het meest nabij gelegen lokale wegennet.
Aansluiting op A12, bij scenario 3
Op A12 komt een ongelijkvloerse aansluiting waarbij, vanuit standpunt van
water- en overstromingsgevoeligheid van het gebied, ervan wordt uitgegaan
dat een aansluitpunt boven de A12 wordt aangelegd. De aansluiting met de
lager (ten opzichte van de A12) gelegen Nx, maakt dat een hoogteverschil van
ongeveer 10m overbrugd dient te worden (4m vanuit de polder naar A12 en
6m vrije hoogte van een kunstwerk op A12).
11.1.5 Besluit
Uitgaande van de doelstelling om de verkeersintensiteiten in de kernen van
Stabroek, Hoevenen en Kapellen te laten afnemen en als aanvullende doelstelling
om geen bijkomend verkeer van verderaf aan te trekken, in combinatie
met de beoordelingen in de hierboven beschreven effectgroepen, kunnen voor
de discipline mobiliteit enkele besluiten per tracévariant worden genomen.
Tracé 2 kent een logische bijzonder goede beoordeling voor de afname van
intensiteiten in de kern van Stabroek; alle doorgaand verkeer wordt uit de kern
van Stabroek gehouden.
Het positieve effect voor Hoevenen wordt nagenoeg uitsluitend toegewezen
aan het afsluiten van de Dijkstraat van de A12 (‘situatie ’afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12’ ’). Voor de kern van Kapellen is een status quo tot een lichte afname
(toe te wijzen aan het afsluiten van de Dijkstraat van de A12) van verkeer
te verwachten.
Verkeer vanuit de regio Kalmthout blijft in grootorde gelijk, maar kent een lichte
verschuiving van de N122 naar de N111, wat conform de categorisering van
de wegen een gewenst effect is. Met uitzondering van het naar de N111 verschoven
verkeer, gaan voertuigen van de N122 geen gebruik maken van de
Nx om de A12 te bereiken. Tracé 2 heeft geen effect op de kern van Kapellen.
Ondanks een overblijvend aandeel van 20% doorgaand verkeer, is de verkeersafname
in Stabroek bij tracé 3a is nog steeds goed voor een verbeterde
verkeersleefbaarheid van de kern. Het positieve effect voor Hoevenen wordt
ook in deze variant 3a nagenoeg uitsluitend toegewezen aan het afsluiten van
de Dijkstraat van de A12. Net als bij tracé 2 gaat een lichte -conform de wegencategorisering
gewenste- verschuiving van het verkeer van de N122 naar
de N111 optreden. Verschil met tracé 2 is dat het verkeer van de N122 ook
meer gebruik gaat maken van de Nx, wat een afname van verkeer in de kern
van Kapellen met zich meebrengt. Tracé 3a verdeelt de positieve effecten over
de kernen van Stabroek en Kapellen.
Voor de kernen van Stabroek en westkant van Hoevenen treden er bij tracé 3b
nauwelijks verschillen op in vergelijking met tracé 3a.
Bij tracé 3b wordt vastgesteld dat verkeer vanuit/naar de regio Kalmthout van
de N111 verschuift naar de N122, wat conform de wegencategorisering een
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 143 van 239

ongewenst effect is. Er wordt eveneens vastgesteld dat de Nx bijkomend verkeer
aantrekt uit de regio Kalmthout, wat een (te) zware belasting van de Nx
meebrengt, ervan uitgaande dat de Nx een 2x1 rijbaanindeling zal krijgen. De
Nx kent een belangrijke oost-west-relatie tussen N122 en A12, eerder dan een
verzamelende functie. Tracé 3b kent inzake mobiliteit vanuit de aanvullende
doelstelling (geen bijkomend verkeer aantrekken) meer negatieve gevolgen
dan de varianten 2 en 3a en wordt van deze drie vanuit het oogpunt van de
discipline mobiliteit dan ook als minst goede beschouwd.
Bij tracé 3a en tracé 3b kan een parallelweg voorzien worden tussen het complex
van Nx aansluitend op de A12 en Leugenberg. De parallelweg wordt dan
gezien als een vervollediging van het complex Leugenberg op A12: via het
complex aan Nx wordt ook de verbinding van en naar Nederland geregeld, wat
aan Leugenberg enkel van en naar Antwerpen is (de ‘werfweg / oprit’ richting
Nederland dient beschouwd te worden als een tijdelijke situatie.
Bij een volledige aansluiting ter hoogte van Dijkstraat (complex Nx, combineerbaar
met complex Main Hub kant Haven) is de parallelweg tussen dit
complex en Leugenberg geen noodzakelijke ingreep voor de werking van de
Nx, maar wel erg wenselijk in het functioneren van de lokale wegen. Verkeer
van en naar Nederland met oorsprong / bestemming Hoevenen of Kapellen
dient anders via de kern van Stabroek of de Nx te rijden tot aan Hoge Weg.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 144 van 239

2007 Intensiteiten Doorstroming, leefbaarheid en veiligheid
Tracé 2:
Stabroek: 60% afname
Stabroek: zeer significant positief (+++)
Noorden Stabroek
Hoevenen: 26 % afname
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan: matig positief (+) uitsluitend t.g.v. situatie
’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’
Hoevenen – Kerkstraat: zeer significant positief (+++)
Kapellen: geen afname
Kapellen: verwaarloosbaar (0) tot matig positief (+) uitsluitend tgv. situatie ’afsluiting
Toename Abtsdreef
Verschuiving N122 naar N111
Dijkstraat t.h.v. A12’
Tracé 3a:
Stabroek: afname 40 – 60% (OS)
Stabroek: zeer significant positief (+++)
Waterstraat
Stabroek:Afname 30 – 50% (AS)
Verschuiving N122 naar N111
Tracé 3b:
Rode Weg
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan; afname van 23% (OS) tot 37% (AS, in 1
rijrichting), in hoofdzaak ten gevolge van situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’, en
versterkt door Nx.
Hoevenen-Kerkstraat: afname meer dan 80% nagenoeg uitsluitend tgv situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’, licht versterkt door de aanleg van Nx.
Kapellen: afname 25% (OS) tgv tussen en Nx
Afname 15% (AS) tgv Nx
Stabroek: afname 20-45%
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan: afname van 25 a 30%(OS) en 4 a 8% afname
in de avond (AS): afname deels tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ en voor
de helft versterkt door de aanleg van Nx.
Hoevenen – Kerkstraat: afname meer dan 80% nagenoeg uitsluitend tgv situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’
Kapellen: afname van 10 a 30% (OS) en rond de 15% in de AS. afname deels tgv
situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’ en voor de helft versterkt door de aanleg van
Nx.
Verschuiving N111 naar N122
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan: significant positief (++)
in hoofdzaak tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’, licht versterkt effect door de
Nx
Hoevenen-Kerkstraat: zeer significant positief (+++) in hoofdzaak tgv situatie ’afsluiting
Dijkstraat t.h.v. A12’, licht versterkt effect door de Nx
Kapellen: significant positief (++) in hoofdzaak tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v.
A12’, versterkt effect door de Nx.
Stabroek: significant positief (++)
Hoevenen Molenstraat / Hoevensebaan: matig positief (+) tot significant positief (++).
Hoevenen Kerkstraat: zeer significant positief (+++) nagenoeg uitsluitend tgv situatie
’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’
Kapellen: matig positief (+) tot significant positief (++) tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat
t.h.v. A12’
De veiligheid thv Sparrenhoflaan wordt als matig negatief (-) beoordeeld
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 145 van 239

2020 Intensiteiten Doorstroming, leefbaarheid en veiligheid
Tracé 2:
Stabroek: 60% afname
Idem 2007
Noorden Stabroek
Z deel Abtsdreef: 70% afname
Geen verdere wijzigingen > 10%
Tracé 3a:
Waterstraat
Tracé 3b:
Rode Weg
Stabroek: afname 25-35% (OS)
Stabroek: afname 30-50% (AS)
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan; lichte stijging tot max 16% (OS, 1 rijrichting)
en beperkte afname tot 9% in de AS.
Hoevenen-Kerkstraat: afname tussen de 25 en 80% (afh per rijrichting) in zowel OS
als AS, tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’
Kapellen: afname 10 – 30% (OS) en 5 a 25% (AS) en afname 15%) (AS)
Geen verschuiving van N122 naar N111
Stabroek: afname 20-40% (OS) tot afname 20% (AS)
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan; stijging tot 32% (OS, 1 rijrichting) en afname
tot 21%. Afname tot 20% in de AS.
Hoevenen-Kerkstraat: afname tussen de 40 a 80% (OS) en 25 a 80% in AS. In hoofdzaak
nog tgv situatie ’afsluiting Dijkstraat t.h.v. A12’
Kapellen: afname 10 – 30% (OS) en 5 a 25% (AS) en afname 15%) (AS)
Geen verschuiving van N122 naar N111
Toename N111 met 35-50%
Stabroek: in grote lijn idem aan 2007
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan: matig positief effect (+)
Hoevenen-Kerkstraat: in grote lijn idem aan 2007
Kapellen: in grote lijn idem aan 2007
Stabroek: in grote lijn idem aan 2007
Hoevenen: Molenstraat / Hoevensebaan: in grote lijn idem aan 2007
Hoevenen-Kerkstraat: in grote lijn idem aan 2007
Kapellen: in grote lijn idem aan 2007
Kapellen: in grote lijn idem aan 2007
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 146 van 239

11.2 Geluid en trillingen
11.2.1 Geluid
Onderstaande beoordeling omvat een vergelijking van de situatie met Nx ten
opzichte van de toekomstige situatie 2020. Aan de hand van de toekomstige
(gemodelleerde) verkeersintensiteiten na het realiseren van de nieuwe wegverbinding,
snelheid van de wagens, verdeling personenwagens / vrachtwagens
en de wegbedekking wordt een geluidskaart, die de geluidscontouren ten
gevolge van het wegverkeerslawaai weergeeft, opgesteld. De gegevens zijn
afkomstig uit de discipline mobiliteit, voor de aannames inzake verkeersintensiteiten
verwijzen we naar dit deel. We benadrukken wel dat de verkeeraannames
veronderstellingen zijn en met de nodige nuances moeten gebruikt
worden in het bijzonder de intensiteiten voor de avond- en nachtperiode. Voor
de drie voorliggende tracéalternatieven worden er verschillende overdrachtsberekeningen
uitgevoerd.
Daar er per tracé-alternatief sprake is van een tracé-basisversie, een tracévariante
en/of een tracé-zoekzone werken we met een aantal scenario’s voor
de discipline geluid. Deze worden in volgende tabel verduidelijkt.
Tevens is het immissieniveau op de meet- en beoordelingspunten berekend
voor de verschillende scenario’s en verschillende tracés. Deze berekende geluidsniveaus
worden getoetst aan het voorstel voor een toetsingskader voor
het Lden en Lnight.
Scenario Tracé-Alternatief Detail
1 2 (ten N Stabroek) Segment S2.1 + S2.2 gemodelleerd op de N lijn van Tracé
zoekzone
2 2 (ten N Stabroek) Segment S2.1 + S2.2 gemodelleerd op de Z lijn van Tracé
zoekzone
3 3A (Waterstraat) Segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de N lijn van Tracé
zoekzone
Segment S3a.3 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
Segment S3a.4 gemodelleerd volgens Tracé variante
Segment S3a.5 gemodelleerd volgens W Tracé variante
4 3A (Waterstraat) Segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de Z lijn van Tracé
zoekzone
Segment S3a.3 gemodelleerd volgens Z Tracé variante
Segment S3a.4 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
Segment S3a.5 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
5 3A (Waterstraat) Segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd in het midden van Tracé
zoekzone
Segment S3a.3 gemodelleerd volgens N Tracé variante
Segment S3a.4 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
Segment S3a.5 gemodelleerd volgens O Tracé variante
6 3B (Rode Weg) Segment S3b.1 + S3b.2 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
Segment S3b.3 + S3b.4 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
7 3B (Rode Weg) Segment S3b.1 + S3b.2 gemodelleerd volgens Tracé basisversie
Segment S3b.3 + S3b.4 gemodelleerd volgens Tracé variante
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 147 van 239

De overdrachtberekeningen voor het wegverkeerslawaai resulteert in Ldencontouren
van 40 dB(A) tot 70 dB(A) 32 met een interval van 5 dB. Het Lden
wordt op basis van LAeq,dag, LAeq,avond en LAeq,nacht berekend. Deze overdrachtsberekening
gebeurt overeenkomstig de Nederlandse Standaard Rekenmethode
(SRM II) (2002). Meer details over deze berekening zijn reeds eerder gegeven.
Voor het realiseren van de nieuwe wegverbinding Nx wordt SMA C2 gehanteerd.
Deze wegbedekking is geluidsarmer dan de klassieke asfaltbedekking
en wordt algemeen gehanteerd voor nieuwe gewestwegen. Tevens wordt
voor de nieuwe weg een snelheid van 70 km/h aangenomen voor het geluidsmodel.
De geluidscontouren voor het gehele studiegebied na realisatie van de Nx
(Lden) worden voor de zeven voorliggende scenario’s weergegeven in volgende
figuren.
De rekenresultaten op de immissiepunten voor deze situaties zijn weergegeven
in onderstaande tabel. De overschrijdingen van de normen worden gemarkeerd
in de tabel (voor de bestaande wegen: gele markering ; voor de
nieuwe weg: rode markering). In functie van de leesbaarheid wordt hierna het
voorstel van toetsingskader hernomen. We merken op dat het berekende Lden
en Lnight in de tabel hieronder telkens het totale niveau geproduceerd door alle
(gemodelleerde) wegenis betreft.
Wegentype
Bestaande weg
Norm Lden Norm Lnight
hoofd- en primaire wegen 70 dB(A) 60 dB(A)
overige wegen
Nieuwe weg
65 dB(A) 55 dB(A)
hoofd- en primaire wegen 60 dB(A) 50 dB(A)
overige wegen 55 dB(A) 45 dB(A)
32 De 75 dB(A) geluidscontour ligt te dicht tegen de weg om visueel weer te geven.
Figuur 11.2-1: Scenario 1
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 148 van 239

Figuur 11.2-2: Scenario 2
Figuur 11.2-3: Scenario 3
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 149 van 239

Figuur 11.2-4: Scenario 4
Figuur 11.2-5: scenario 5
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 150 van 239

Figuur 11.2-6: scenario 6
Figuur 11.2-7: Scenario 7
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 151 van 239

Tabel 11.2-1: Berekening Lden en Lnight in de toekomstige situatie voor de 3 tracé -alternatieven (7 scenario’s)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 152 van 239

In vergelijking met de berekende resultaten voor de referentiesituatie bekomen we volgende effecten voor het Lden en Lnight:
Tabel 11.2-2: Vergelijking van de verschillende scenario’s (met Nx) met de referentiesituatie
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 153 van 239

In tabel 11.2-2 zijn – in functie van de leesbaarheid – de dalingen vanaf 1
dB(A) ten opzichte van de referentiesituatie gemarkeerd. Let wel, af- en toenames
zijn weergegeven t.o.v. de berekende referentiesituatie. Voor immissiepunten
waar berekende en opgemeten niveaus niet overeenkomen moeten
deze toe- of afnames met de nodige omzichtigheid benaderd worden.
De secundaire en lokale (bestaande) wegen binnen en tussen de woonkernen
van Stabroek, Hoevenen en Kapellen kennen in de huidige situatie druk verkeer
met een lawaaiige perceptie. Na realisatie van de nieuwe verbindingsweg
Nx zou de verkeersintensiteit op verschillende van deze wegen moeten
afnemen.
In scenario 1 en 2 wordt het tracé 2 (ten N Stabroek)
gerealiseerd. De berekeningen voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid
en toetsingskader (i.f.v. de eerstelijnsbebouwing langs
bestaande wegenis binnen en tussen de woonkernen):
Tabel 11.2-3: Tracé 2 – BP’s t.h.v. bestaande wegenis – evaluatie van de significantie van
de toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
Uit de berekeningen blijkt dat er enkel in de woonkern van Stabroek, specifiek
t.h.v. de woningen te Abtsdreef en N111 Hoogeind, een significant positief effect
op de geluidsimmissie (afname omgevingsgeluid tussen 3 en 6 dB(A))
plaatsvindt. T.h.v. de woningen te Abtsdreef (mpt E) blijft de norm voor Lden en
Lnight overschreden. T.h.v. de woningen te N111 Hoogeind (mpt F) wordt enkel
de Lnight norm nog beperkt overschreden (in de referentiesituatie werd Lden en
Lnight overschreden).
Voor de overige immissiepunten te Stabroek, Hoevenen en Kapellen heeft de
realisatie van de Nx een verwaarloosbaar effect op het heersende geluidsklimaat
t.h.v. de bestaande wegenis (en dus ook t.o.v. het toetsingskader).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 154 van 239

In scenario 3, 4 en 5 wordt het tracé 3A (Waterstraat) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. de eerstelijnsbebouwing langs bestaande wegenis binnen
en tussen de woonkernen):
Tabel 11.2-4: Tracé 3A – BP’s t.h.v. bestaande wegenis – evaluatie van de significantie van
de toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
In de woonkern van Stabroek berekenen we t.h.v. de woningen te Abtsdreef
(mpt C/E) en N111 Hoogeind (mpt F) een matig positief effect op de geluidsimmissie
(afname omgevingsgeluid tussen 1 en 3 dB(A)). In beide straten
blijft de norm voor Lden en Lnight echter overschreden. Ook t.h.v. de eerstelijnsbebouwing
langs de N114 Kleine Molenweg berekenen we een matig positief
effect op de geluidsimmissie, de gedifferentieerde referentiewaarden voor Lden
en Lnight werden in de referentiesituatie reeds gerespecteerd. In de Grote Molenweg
(mpt G) zien we de geluidsimmissie na realisatie van de Nx met 2
dB(A) toenemen (= matig negatief), de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight blijven wel gerespecteerd.
In de woonkern van Hoevenen wordt t.h.v. de Hoge Weg (mpt N) als t.h.v. de
N114 Kerkstraat (mpt P) en de N114 Antwerpse Steenweg (mpt Q) een matig
positief effect op de geluidsimmissie berekend (afname omgevingsgeluid tussen
1 en 3 dB(A)). In de Hoge Weg en de N114 Kerkstraat werden de normen
voor Lden en Lnight in de referentiesituatie reeds gerespecteerd. Ter hoogte van
de woningen langs de Antwerpse Steenweg blijven de normen overschreden.
We merken op dat er in scenario 3 (hier maakt men gebruik van tracé variant
parallel met Ettenhoven) een verwaarloosbaar effect op de geluidsimmissie
wordt vastgesteld te Ettenhoven terwijl er in scenario 4 en 5 (hier loopt Nx via
Ettenhoven) een zeer significant negatief effect wordt vastgesteld. Dit zeer
significant negatief effect dient men te nuanceren. Deze berekening voor de
toekomstige situatie met Nx wordt immers vergeleken t.o.v. de referentiesituatie
anno 2020 waar Ettenhoven een verkeersluwe straat geworden is. In de
huidige situatie anno 2007 ligt de immissie langs deze weg een stuk hoger
(maar liefst 7 dB(A)) waardoor het effect een stuk lager ligt (stijging van nog
minder dan 4 dB(A)).
Voor de overige immissiepunten, voornamelijk te Kapellen heeft de realisatie
van de Nx een verwaarloosbaar effect op het heersende geluidsklimaat t.h.v.
de bestaande wegenis (en dus ook t.o.v. het toetsingskader).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 155 van 239

In scenario 6 en 7 wordt het tracé 3B (Rode Weg) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. de eerstelijnsbebouwing langs bestaande wegenis binnen en
tussen de woonkernen):
Tabel 11.2-5: Tracé 3B – BP’s t.h.v. bestaande wegenis – evaluatie van de significantie van
de toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
In de woonkern van Stabroek berekenen langs de N114 Kleine Molenweg een
matig positief effect op de geluidsimmissie, de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight werden in de referentiesituatie reeds gerespecteerd.
In de Grote Molenweg (mpt G) zien we de geluidsimmissie na realisatie
van de Nx met 2 dB(A) toenemen (= matig negatief), de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight blijven wel gerespecteerd. Voor de overige
wegenis in Stabroek heeft de realisatie van de Nx een verwaarloosbaar effect
op het heersende geluidsklimaat t.h.v. de bestaande wegenis (en dus ook
t.o.v. het toetsingskader).
In de woonkern van Hoevenen wordt t.h.v. de N114 Kerkstraat (mpt P) en de
N114 Antwerpse Steenweg (mpt Q) een matig positief effect op de geluidsimmissie
berekend (afname omgevingsgeluid tussen 1 en 3 dB(A)). In de N114
Kerkstraat werden de normen voor Lden en Lnight in de referentiesituatie reeds
gerespecteerd. Ter hoogte van de woningen langs de Antwerpse Steenweg
blijven de normen overschreden. Voor de overige gemodelleerde wegenis in
Hoevenen heeft de realisatie van de Nx een verwaarloosbaar effect op het
heersende geluidsklimaat t.h.v. de bestaande wegenis (en dus ook t.o.v. het
toetsingskader).
In de woonkern van Kapellen berekenen we langs de N11 Kapelsestraat (mpt
Y) een matig positief effect op de geluidsimmissie, de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight blijven wel overschreden. In de N122 Kalmhoutsesteenweg
(mpt V) zien we de geluidsimmissie na realisatie van de Nx
met 1 dB(A) toenemen (= matig negatief), de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight werden in de referentiesituatie reeds overschreden. Voor
de overige wegenis in Kapellen heeft de realisatie van de Nx een verwaarloosbaar
effect op het heersende geluidsklimaat t.h.v. de bestaande wegenis
(en dus ook t.o.v. het toetsingskader).
In de referentiesituatie werd aangegeven dat er verschillende woningen zijn
binnen de woonkernen van Stabroek, Hoevenen en Kapellen die in de buurt
van de nieuwe wegverbinding komen te liggen waar het geluidsklimaat in de
huidige situatie nog gunstig is. Na realisatie van de nieuwe wegverbinding (Nx)
wordt volgend effect op het omgevingsgeluid verwacht:
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 156 van 239

In scenario 1 en 2 wordt het tracé 2 (ten N Stabroek) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving
van de nieuwe wegverbinding):
Tabel 11.2-6: Tracé 2 – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
Indien men opteert de Nx te realiseren ten noorden van Stabroek moeten we
rekening houden met volgende beoordelingspunten (woningen of kwetsbare
gebieden in de directe omgeving):
Fort van Stabroek (mpt B)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de noordelijke lijn van de zoekzone (= scenario
1) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 1 dB(A) (=
matig negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd door
de nieuwe wegverbinding (Lden = 47.7 en Lnight = 39.0) respecteert de gedifferentieerde
referentiewaarden.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de zuidelijke lijn van de zoekzone (= scenario
2) blijkt het effect op de geluidsimmissie verwaarloosbaar. Ook hier
stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde
referentiewaarden.
Schans van Smoutakker (mpt Bbis)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de noordelijke lijn van de zoekzone (=
scenario 1) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 2.6 à
2.7 dB(A) (= matig negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd
door de nieuwe wegverbinding (Lden = 55.9 en Lnight = 47.3) overschrijdt
de gedifferentieerde referentiewaarden.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de zuidelijke lijn van de zoekzone (= scenario
2) blijkt het effect op de geluidsimmissie verwaarloosbaar. Het specifiek
geluidsniveau dat wordt geproduceerd door de nieuwe wegverbinding
(Lden = 53.4 en Lnight = 44.8) respecteert, weliswaar juist, de normen.
Woningen Abtsdreef (mpt C)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de noordelijke lijn van de zoekzone (=
scenario 1) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 2.3
dB(A) (= matig negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd
door de nieuwe wegverbinding (Lden = 65.4 en Lnight = 56.8) overschrijdt
de gedifferentieerde referentiewaarden.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de zuidelijke lijn van de zoekzone (= scenario
2) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 1.2 dB(A)
(= matig negatief). Deze toename wordt veroorzaakt door de hogere intensiteit
te Abtsdreef (ten N Nx) en niet door de Nx zelf. Het specifiek geluidsniveau
dat wordt geproduceerd door de nieuwe wegverbinding (Lden =
46.8 en Lnight = 38.2) respecteert de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Lijsterbeslaan (mpt D)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuiden van de toekomstige wegverbinding.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 157 van 239

- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de noordelijke lijn van de zoekzone (=
scenario 1) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 1.1
dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking tot
het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- Indien men de Nx voorziet t.h.v. de zuidelijke lijn van de zoekzone (= scenario
2) berekenen we een toename van de geluidsimmissie met 7.5 dB(A)
(= zeer significant negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd
door de nieuwe wegverbinding (Lden = 57.3 en Lnight = 48.7)
overschrijdt de gedifferentieerde referentiewaarden.
In scenario 3, 4 en 5 wordt het tracé 3A (Waterstraat) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving
van de nieuwe wegverbinding):
Tabel 11.2-7: Tracé 3A – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
Indien men opteert de Nx te realiseren ten zuiden van Stabroek moeten we
rekening houden met volgende beoordelingspunten (woningen of kwetsbare
gebieden in de directe omgeving):
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 158 van 239

Woningen ’s Hertogendijk (mpt I)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens Tracé basisversie,
m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen te ’s Hertogendijk. We berekenen
een toename van de geluidsimmissie met 4.3 dB(A) (= significant
negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren
van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens de Z tracé variante.
In deze situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie met
3.1 dB(A) (= significant negatief). Ook hier stelt zich geen probleem met
betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 5 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens de N tracé variante.
In deze situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie met
3.8 à 3.9 dB(A) (= significant negatief). Ook hier stelt zich geen probleem
met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Rijstraat (mpt J)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuidoosten van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens Tracé basisversie.
We berekenen een toename van de geluidsimmissie met 2.0 à 2.1
dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking tot
het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens de Z tracé variante,
m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen te Rijstraat. In deze situatie
berekenen een toename van de geluidsimmissie met 3.6 dB(A) (= significant
negatief). Ook hier stelt zich geen probleem met betrekking tot het
respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 5 wordt segment S3a.3 gemodelleerd volgens de N tracé variante.
In deze situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie met
3.1 à 3.2 dB(A) (= significant negatief). Ook hier stelt zich geen probleem
met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Vogelrichtlijngebied (mpt L)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten westen van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.4 gemodelleerd volgens de tracé variante,
m.a.w. door het vogelrichtlijngebied. We berekenen een toename van
de geluidsimmissie met 2.7 à 2.8 dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich
geen probleem met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde
referentiewaarden.
- In scenario 4 en 5 wordt segment S3a.4 gemodelleerd volgens de tracé
basisversie. We berekenen in dit geval een verwaarloosbaar effect op de
geluidsimmissie. Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren
van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Krekelberg (mpt M)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten oosten van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.4 gemodelleerd volgens de tracé variante.
We berekenen een toename van de geluidsimmissie met 1 dB(A) (=
matig negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren
van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 en 5 wordt segment S3a.4 gemodelleerd volgens het tracé
basisversie m.a.w. gelijk met N114 Ettenhoven en zo dicht mogelijk t.o.v.
de woningen te Krekelberg. We berekenen een toename van de geluidsimmissie
met 6.2 dB(A) (= zeer significant negatief). Er stelt zich geen
probleem met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Kerkstraat (mpt O)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten oosten van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.5 gemodelleerd volgens de W tracé variante.
We berekenen in dit geval een verwaarloosbaar effect op de geluidsimmissie.
Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren
van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 wordt segment S3a.5 gemodelleerd volgens het tracé basisversie.
We berekenen ook in dit geval een verwaarloosbaar effect op de
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 159 van 239

geluidsimmissie. Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het respecteren
van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 5 wordt segment S3a.5 gemodelleerd volgens de O tracé variante
m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen in de Kerkstraat. In deze
situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie met 9.1 à 9.2
dB(A) (= zeer significant negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt
geproduceerd door de nieuwe wegverbinding (Lden = 63.3 en Lnight =
54.7) overschrijdt de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Mertensstraat (mpt W)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuiden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de N lijn van
tracé zoekzone. We berekenen in dit geval een verwaarloosbaar effect op
de geluidsimmissie. Er stelt zich geen probleem met betrekking tot het
respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de Z lijn van
tracé zoekzone, m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen in de Mertensstraat.
We berekenen een toename van de geluidsimmissie met 1.2 à
1.3 dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking
tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 5 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd in het midden
van tracé zoekzone. We berekenen in dit geval een verwaarloosbaar effect
op de geluidsimmissie. Er stelt zich geen probleem met betrekking tot
het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Waterstraat (mpt X)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 3 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de N lijn van
tracé zoekzone, m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen in de Waterstraat.
In deze situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie
met 9.5 à 9.6 dB(A) (= zeer significant negatief). Het specifiek geluidsniveau
dat wordt geproduceerd door de nieuwe wegverbinding (Lden =
55.2 en Lnight = 46.5) overschrijdt de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 4 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd op de Z lijn van
tracé zoekzone. We berekenen een toename van de geluidsimmissie met
2.9 à 3.0 dB(A) (= significant negatief). Er stelt zich geen probleem met
betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 5 wordt segment S3a.1 + S3a.2 gemodelleerd in het midden
van tracé zoekzone. We berekenen een toename van de geluidsimmissie
met 5.0 dB(A) (= significant negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking
tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 160 van 239

In scenario 6 en 7 wordt het tracé 3B (Rode Weg) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving van
de nieuwe wegverbinding):
Tabel 11.2-8: Tracé 3B – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies
Woningen Rijstraat (mpt J)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten noorden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 6 wordt segment S3b.3 gemodelleerd volgens Tracé basisversie.
We berekenen een toename van de geluidsimmissie met 6.3 dB(A) (=
zeer significant negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking tot
het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
- In scenario 7 wordt segment S3b.3 gemodelleerd volgens de tracé variante,
m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen te Rijstraat. In deze situatie
berekenen een toename van de geluidsimmissie met 7.8 dB(A) (= zeer
significant negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd
door de nieuwe wegverbinding (Lden = 52.5 en Lnight = 43.8) respecteert de
gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Krekelberg (mpt M)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuidoosten van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 6 wordt segment S3b.3 gemodelleerd volgens Tracé basisversie,
m.a.w. zo dicht mogelijk t.o.v. de woningen te Krekelberg. We berekenen
een toename van de geluidsimmissie met 9.7 dB(A) (= zeer significant
negatief). Het specifiek geluidsniveau dat wordt geproduceerd door de
nieuwe wegverbinding (Lden = 57.3 en Lnight = 48.6) overschrijdt de gedifferentieerde
referentiewaarden.
- In scenario 7 wordt segment S3b.3 gemodelleerd volgens de tracé variante.
In deze situatie berekenen een toename van de geluidsimmissie met
2.6 dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich geen probleem met betrekking
tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
Woningen Bonapartelaan (mpt U)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuiden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 6 en 7 worden segmenten S3b.1 + S3b.2 gemodelleerd volgens
Tracé basisversie. We berekenen in dit geval een verwaarloosbaar
effect op de geluidsimmissie. Er stelt zich geen probleem met betrekking
tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
-
Woningen Mertensstraat (mpt W)
Dit beoordelingspunt bevindt zich ten zuiden van de toekomstige wegverbinding.
- In scenario 6 en 7 worden segmenten S3b.1 + S3b.2 gemodelleerd volgens
Tracé basisversie. In deze situatie berekenen een toename van de
geluidsimmissie met 0.9 tot 1.0 dB(A) (= matig negatief). Er stelt zich geen
probleem met betrekking tot het respecteren van de gedifferentieerde referentiewaarden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 161 van 239

Conclusie
Indien men tracé 2 (ten N Stabroek) realiseert kunnen we stellen dat de nieuwe
wegverbinding ten noorden van Stabroek (al naargelang de inplanting) een
matig tot zeer significant negatief effect teweeg brengt op de geluidsimmissie
t.h.v. de woningen en kwetsbare gebieden in de directe omgeving van de
nieuwe wegverbinding. Ter hoogte van de Schans van Smoutakker (mpt Bbis),
de woningen te Abtsdreef ten noorden van Nx (mpt C) en de woningen in de
Lijsterbeslaan (mpt D) kunnen de gedifferentieerde referentiewaarden voor
Lden en Lnight overschreden worden. Naar de woonkernen van Hoevenen en
Kapellen wordt een verwaarloosbaar effect berekend. Door het realiseren van
deze verbindingsweg wordt verwacht dat de geluidshinder in de dorpskernen
van Stabroek, Kapellen en Hoevenen zal afnemen. Uit de berekening blijkt dat
er enkel in de woonkern van Stabroek t.h.v. de woningen te Abtsdreef en N111
Hoogeind een significant positief effect op de geluidsimmissie wordt verwezenlijkt
(afname omgevingsgeluid tussen 3 en 6 dB(A)). Voor de overige immissiepunten
te Stabroek, Hoevenen en Kapellen heeft de realisatie van de Nx
een verwaarloosbaar effect op het heersende geluidsklimaat t.h.v. de bestaande
wegenis.
Indien men tracé 3A (Waterstraat) realiseert kunnen we stellen dat de nieuwe
wegverbinding ten zuiden van Stabroek (al naargelang de inplanting) een matig
tot zeer significant negatief effect teweeg brengt op de geluidsimmissie
t.h.v. de woningen en kwetsbare gebieden in de directe omgeving van de
nieuwe wegverbinding. Ter hoogte van de woningen in de Waterstraat ten
noorden van Nx (mpt X) en de woningen in de Kerkstraat (mpt O) kunnen de
gedifferentieerde referentiewaarden voor Lden en Lnight overschreden worden.
Naar de woonkern van Stabroek wordt een verwaarloosbaar tot zelfs matig
positief effect op de heersende geluidsimmissie berekend. Door het realiseren
van deze verbindingsweg wordt verwacht dat de geluidshinder in de dorpskernen
van Stabroek, Kapellen en Hoevenen zal afnemen. In de woonkern van
Stabroek berekenen we t.h.v. de woningen de Abtsdreef (mpt C/E), N111
Hoogeind (mpt F) en N114 Kleine Molenweg (mpt H) een matig positief effect
op de geluidsimmissie (afname omgevingsgeluid tussen 1 en 3 dB(A)). Echter,
in de Grote Molenweg (mpt G) zien we de geluidsimmissie na realisatie van de
Nx met 2 dB(A) toenemen (= matig negatief), de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight blijven wel gerespecteerd. In de woonkern van
Hoevenen wordt t.h.v. de Hoge Weg (mpt N) als t.h.v. de N114 Kerkstraat (mpt
P) en de N114 Antwerpse Steenweg (mpt Q) een matig positief effect op de
geluidsimmissie berekend (afname omgevingsgeluid tussen 1 en 3 dB(A)).
Voor de overige immissiepunten, voornamelijk te Kapellen heeft de realisatie
van de Nx een verwaarloosbaar effect op het heersende geluidsklimaat t.h.v.
de bestaande wegenis.
Indien men tracé 3B (Rode Weg) realiseert kunnen we stellen dat de nieuwe
wegverbinding ten zuiden van Stabroek (al naargelang de inplanting) een matig
tot zeer significant negatief effect teweeg brengt op de geluidsimmissie
t.h.v. de woningen en kwetsbare gebieden in de directe omgeving van de
nieuwe wegverbinding. Ter hoogte van de woningen te Krekelberg ten zuiden
van Nx (mpt M) kunnen de gedifferentieerde referentiewaarden voor Lden en
Lnight overschreden worden (indien men kiest voor S3b.3 tracé basisversie).
Naar de woonkern van Stabroek wordt een verwaarloosbaar tot zelfs matig
positief effect op de heersende geluidsimmissie berekend. Door het realiseren
van deze verbindingsweg wordt verwacht dat de geluidshinder in de dorpskernen
van Stabroek, Kapellen en Hoevenen zal afnemen. In de woonkern van
Stabroek berekenen langs de N114 Kleine Molenweg een matig positief effect
op de geluidsimmissie. In de Grote Molenweg (mpt G) zien we de geluidsimmissie
na realisatie van de Nx met 2 dB(A) toenemen (= matig negatief), de
gedifferentieerde referentiewaarden voor Lden en Lnight blijven wel gerespecteerd.
In de woonkern van Hoevenen wordt t.h.v. de N114 Kerkstraat (mpt P)
en de N114 Antwerpse Steenweg (mpt Q) een matig positief effect op de geluidsimmissie
berekend (afname omgevingsgeluid tussen 1 en 3 dB(A)). In de
woonkern van Kapellen berekenen we langs de N11 Kapelsestraat (mpt Y)
een matig positief effect op de geluidsimmissie. Langs de N122 Kalmhoutsesteenweg
(mpt V) zien we de geluidsimmissie na realisatie van de Nx met 1
dB(A) toenemen (= matig negatief), de gedifferentieerde referentiewaarden
voor Lden en Lnight werden in de referentiesituatie reeds overschreden. Voor de
overige wegenis heeft de realisatie van de Nx een verwaarloosbaar effect op
het heersende geluidsklimaat t.h.v. de bestaande wegenis.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 162 van 239

11.2.2 Aspect trillingen
Naast het wegverkeerslawaai moet ook aandacht geschonken worden aan het
aspect trillingen. Dit wordt hierna kwalitatief benaderd.
Een rijdend voertuig kan een bron van trillingen zijn naar de omgeving toe.
Oneffenheden in het wegdek genereren krachten op de wielen en het wegdek.
Deze krachten zijn een bron van trillingen die zich voortplanten in alle richtingen.
Deze trillingen zetten zich ook verder in de gebouwen langsheen deze
wegen. Onder bepaalde omstandigheden kunnen deze trillingen aldus in de
huiskamer waargenomen worden en zelfs als hinderlijk ervaren worden.
De belangrijkste oorzaken voor het genereren van trillingen zijn het type wegdek
en de wegdekoneffenheden. De weg-types kunnen ingedeeld worden in
asfalt, beton en elementverhardingen. De oneffenheden van de weg zijn de
primaire oorzaak van de trillingen. Door het rijden over oneffenheden wordt het
voertuig verplicht zich te verplaatsen. Hierdoor zullen dynamische krachten op
het wegdek worden uitgeoefend die op zich de bron zijn van de trillingen die
verder propageren via de ondergrond. Deze ondergrond speelt natuurlijk ook
een belangrijk rol in de propagatie van deze trillingen.
De sterkte van de trillingen in de gebouwen is afhankelijk van de bouwconstructie
- de aard van de fundering en het materiaal van de vloeren - en kan
dus behoorlijk verschillen van woning tot woning. Omdat er tot nu toe in ons
land geen regelgeving bestaat in verband met de trillingen wordt een evaluatie
veelal uitgevoerd volgens de Duitse normen.
De belangrijkste reden voor trillingshinder voor personen blijkt de vrees te zijn
dat deze trillingen hun woning schade kan toebrengen. Nochtans wordt in studies
van probleemsituaties geen oorzakelijk verband gevonden tussen de geobserveerde
schade en de opgemeten trillingen. De gemeten trillingsniveaus
zijn veel lager dan de grenswaarden die voor structurele schade gehanteerd
worden. Het Agentschap Wegen en Verkeer heeft nogal wat trillingsmetingen
uitgevoerd in woningen die zich op korte afstand tot de weg bevonden. Uit de
meeste metingen blijkt dat er geen problemen zijn inzake trillingshinder indien
er geen oneffenheden zijn in de weg. Tevens wijzen deze metingen uit dat in
veel gevallen in de omgeving van oneffenheden en passerende vrachtwagens
inderdaad sprake is van trillingshinder voor de bewoners, maar dat de verkeerstrillingen
te zwak zijn om structurele schade te veroorzaken.
Trillingsmetingen uitgevoerd in het kader van andere studies of MER’s wijzen
uit dat trillingsniveaus ten gevolge van lokale defecten en oneffenheden 10
maal groter kunnen zijn dan deze van een wegdek in goede staat. Binnen het
studiegebied werden oneffenheden geconstateerd t.h.v. de Abtsdreef, Hoge
Weg en N11 Kapelsestraat. Op basis van meetresultaten kan men stellen dat
er trillingshinder door wegverkeer over een weg in normale staat kan voorkomen
tot 14 m van de weg. De overige wegen bestudeerd in het PlanMER zijn
allen in normale staat.
Ter hoogte van de bestaande wegen (drukke secundaire wegen in en tussen
Stabroek en Hoevenen en Kapellen) kan het zijn dat er zich in de huidige situatie
reeds trillingshinder voordoet t.h.v. de eerstelijnsbebouwing. Daar het realiseren
van de doortrekking van de Nx tot doel heeft het doorgaand verkeer in
en tussen de dorpskernen te verminderen verwachten we een positief effect
naar deze woningen toe.
In theorie worden er geen oneffenheden in de nieuwe Nx verwacht zodat we
kunnen we stellen dat voor woningen op een grotere afstand dan 14 m er geen
trillingshinder zal voorkomen. In de praktijk zal dit echter niet het geval zijn.
Waar er trillingshinder voor een woning zal optreden zal sterk afhangen of er al
dan niet een oneffenheid in het wegdek aanwezig is. Voor woningen die dichter
dan 14 m tot de Nx zijn gelegen, bestaat de kans dat er trillingshinder optreedt
maar dit is momenteel moeilijk in te schatten omdat zoveel factoren invloed
hebben op het voorkomen van trillingen (opbouw woningen, bodemgesteldheid,..).
Dit moet op projectniveau verder onderzocht worden, eens de
exacte ligging van het tracé bepaald is..
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 163 van 239

11.2.3 Milderende maatregelen
Naar verschillende beoordelingspunten in de woonkernen van Stabroek, Hoevenen
en Kapellen (in de nabije omgeving van de Nx) treedt er mogelijk (afhankelijk
van de inplanting) een zeer significant negatief effect op na realisatie
van de nieuwe wegverbinding. Nodige maatregelen zijn aangewezen indien
de geluidsnormering ter hoogte van kwetsbare gebieden overschreden wordt
In de nota publieke consultatie werd gesteld dat er een geluidsarm wegdek
voor het complex wordt voorzien, deze maatregel is dus reeds benut bij het
doorrekenen van de modellen.
De maatregelen moeten echter nog afgewogen worden met de andere milieudisciplines.
Indien op een aantal punten een geluidsscherm of gronddam niet
wenselijk is, moet overgegaan worden op gevelisolatie (bijvoorbeeld het verbeteren
van geluidsisolatie van beglazing, extra geluidsisolatie van daken,…). De
dimensionering van dergelijke maatregelen moet uitgewerkt worden op projectniveau
indien concretere plannen met de exacte locaties beschikbaar zijn.
Voor de toekomstige situaties is voor de 3 mogelijke tracé-alternatieven (in 7
scenario’s) een gronddam met een tophoogte 3,5 m hoog doorgerekend over
heel het tracé (op 9 m van beide zijden Nx). Als geluidsmilderende maatregel
is een geluidsscherm even efficiënt. Er wordt in dit planMER echter uitgegaan
van een gronddam, aangezien een gronddam een worstcase scenario inzake
ruimte-inname impliceert. De resultaten van deze berekeningen zijn weergegeven
op volgende figuren.
Het effect voor het desbetreffend tracé is weergegeven op basis van geluidscontouren
en berekend voor de individuele immissiepunten. De exacte lengte
en ligging van de bermen/schermen kan pas gebeuren indien het juiste tracé is
gekend. Ook moet nog een verdere afweging gebeuren ten opzichte van de
andere disciplines. Er moet nagegaan worden of per receptorgroep een
gronddam/geluidsscherm nodig is en dit op basis van enerzijds het ‘stand-stillprincipe’,
met andere woorden ‘geen effect’ op het immissiepunt en anderzijds
op basis van grenswaarde ter hoogte van woningen en de verstoringsdrempel
van 40 dB(A) voor broedvogels.
Figuur 11.2-8: Scenario 1 na milderende maatregelen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 164 van 239

Figuur 11.2-9: Scenario 2 na milderende maatregelen
Figuur 11.2-10: Scenario 3 na milderende maatregelen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 165 van 239

Figuur 11.2-11: Scenario 4 na milderende maatregelen
Figuur 11.2-12: Scenario 5 na milderende maatregelen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 166 van 239

Figuur 11.2-13: Scenario 6 na milderende maatregelen
Figuur 11.2-14: scenario 7 na milderende maatregelen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 167 van 239

Tabel 11.2-9: berekening Lden en Lnight in de toekomstige situatie voor de 3 tracé-alternatieven (7 scenario’s) na milderende maatregelen
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 168 van 239

We bekijken nu opnieuw het (berekende) effect op het omgevingsgeluid en
toetsingskader t.h.v. de woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving
van de nieuwe wegverbinding. Enkel de beoordelingspunten waar een
negatief effect werd vastgesteld in de effectbespreking worden hier aangehaald.
Voor de beoordelingspunten waar er in de toekomstige situatie zonder
gronddam geen effect (op de geluidsimmissie als t.o.v. het toetsingskader)
werd vastgesteld zal dit na doorvoering van de milderende maatregelen zeker
niet het geval zijn. Het voorzien van een gronddam langs de Nx oefent uiteraard
geen invloed uit op de geluidsimmissie heersende t.h.v. eerstelijnsbebouwing
langs bestaande wegenis binnen en tussen de woonkernen van Stabroek,
Hoevenen en Kapellen.
In scenario 1 en 2 wordt het tracé 2 (ten N Stabroek) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving
van de nieuwe wegverbinding) na doorvoering van de milderende maatregelen:
Tabel 11.2-10: Tracé 2 – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies na
doorvoering milderende maatregelen
Na plaatsing van de gronddam (tophoogte 3.5 m) aan weerszijden van de Nx
berekenen we enkel nog een overschrijding van de gedifferentieerde richtwaarden
t.h.v. de dichtst bijgelegen woningen te Abtsdreef ten noorden van de
Nx (mpt C) en enkel indien men de nieuwe wegverbinding voorziet op de
noordelijke lijn van tracé zoekzone (= scenario 1). Bovendien wordt het specifieke
geluidsniveau dat wordt geproduceerd door de nieuwe wegverbinding
(Lden = 57.8 en Lnight = 49.1) gemaskeerd door de niveaus afkomst van Abtsdreef.
In scenario 3, 4 en 5 wordt het tracé 3A (Waterstraat) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving
van de nieuwe wegverbinding) na doorvoering van de milderende maatregelen:
Tabel 11.2-11: Tracé 3A – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies na
doorvoering milderende maatregelen
Na plaatsing van de gronddam (tophoogte 3.5 m) aan weerszijden van de Nx
berekenen we enkel nog een beperkte overschrijding van de gedifferentieerde
richtwaarden t.h.v. de dichtst bijgelegen woningen in de Kerkstraat (mpt O) ten
oosten van de Nx en enkel indien men segment S3a.5 van de nieuwe wegverbinding
modelleert volgens de oostelijke tracé-variante (= scenario 5). Het
specifieke geluidsniveau dat wordt geproduceerd door de nieuwe wegverbinding
(Lden = 55.2 en Lnight = 46.5) veroorzaakt een stijging van de geluidsimmissie
van nog maximaal 3 dB(A) (t.o.v. 9 dB(A) zonder gronddam).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 169 van 239

In scenario 6 en 7 wordt het tracé 3B (Rode Weg) gerealiseerd. De berekeningen
voorspellen volgend effect op het omgevingsgeluid en toetsingskader
(i.f.v. woningen en kwetsbare gebieden in de nabije omgeving van
de nieuwe wegverbinding) na doorvoering van de milderende maatregelen:
Tabel 11.2-12: Tracé 3B – BP’s nabije omgeving Nx – evaluatie van de significantie van de
toetsing aan het toetsingskader + significantie van de wijziging in geluidsimmissies na
doorvoering milderende maatregelen
Na plaatsing van de gronddam (tophoogte 3.5 m) aan weerszijden van de Nx
blijven de normen voor Lden en Lnight op alle beoordelingspunten gerespecteerd.
11.2.4 Besluit
Na doorvoering van milderende maatregelen onder de vorm van een gronddam
met een tophoogte van 3.5 m aan weerzijden van de Nx over het hele
traject stellen we vast dat:
- Indien men tracé 2 wenst te realiseren nog een overschrijding van de norm
mogelijk is t.h.v. de dichtst bijgelegen woningen te Abtsdreef ten noorden
van de Nx (mpt C) en enkel indien men de nieuwe wegverbinding voorziet
op de noordelijke lijn van tracé zoekzone. Het specifieke geluidsniveau
geproduceerd door het verkeer aanwezig op de nieuwe wegverbinding zal
de heersende geluidsimmissie in het projectgebied nog nauwelijks beïnvloeden.
- Indien men tracé 3A wenst te realiseren nog een beperkte overschrijding
van de norm mogelijk is t.h.v. de dichtst bijgelegen woningen in de Kerkstraat
(mpt O) ten oosten van de Nx en enkel indien men segment S3a.5
van de nieuwe wegverbinding modelleert volgens de oostelijke tracévariante
(Dijkstraat). Buiten de Kerkstraat (enkel bij S3a.5 in O tracé variant)
en Waterstraat (enkel bij S3a.1 op N lijn van tracé zoekzone) zal het
specifieke geluidsniveau geproduceerd door het verkeer aanwezig op de
nieuwe wegverbinding de heersende geluidsimmissie in het projectgebied
nog nauwelijks beïnvloeden.
- Indien men tracé 3B wenst te realiseren geen overschrijding van de normen
meer mogelijk is. Buiten de Rijstraat (zowel bij S3b.3 volgens tracé
basisversie als bij S3b.3 volgens tracé variant) en Krekelberg (enkel bij
S3b.3 volgens tracé basisversie) zal het specifieke geluidsniveau geproduceerd
door het verkeer aanwezig op de nieuwe wegverbinding de heersende
geluidsimmissie in het projectgebied nog nauwelijks beïnvloeden.
We merken op dat eventuele positieve effecten op de geluidsimmissie na
plaatsing van de gronddammen met de nodige omzichtigheid moet worden
benaderd. Voor elk scenario zijn er steeds gronddammen voorzien over heel
het traject van de Nx. Hierdoor is het mogelijk dat de immissie afkomstig van
de bestaande wegenis in het projectgebied wordt afgeschermd. Wanneer men
in de praktijk dan een gronddam of geluidsscherm voorziet ter hoogte van
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 170 van 239

slechts een gedeelte van het traject zal deze afname beperkt tot verwaarloosbaar
zijn.
Behalve de individuele maatregelen zijn er een aantal conceptverbeteringen
mogelijk die ook in het ontwerp mobiliteitsplan worden aangehaald. Het ontwerp
Mobiliteitsplan Vlaanderen neemt volgende “aangrijpingspunten voor
verkeersleefbaarheidsaspecten” op die relevant zijn met betrekking tot het project:
- stimuleren van een geluidsarme rijstijl, meer gelijkmatig rijden aan een
lagere snelheid en vermijden van snelheidspieken, in het bijzonder ’s
nachts, en aanwenden van een techniek om dit te bekomen (zone 30,
groene golf, ISA, verkeersmanagement, herinrichting, …). Het project
heeft hierop een positieve invloed omdat de snelheid gelijkmatiger wordt
(minder kruispunten). Deels ontstaat er echter een negatief effect omdat
de snelheid toeneemt;
- geluidsisolatie aan de gevels;
- beperken van ontwikkeling van gevoelige activiteiten in geluidsbelaste zones
(geen nieuwe woongebieden binnen 100m langs de ringweg);
- wijziging van de bestemming van gebouwen (idem).
In de toekomst is er een vermindering van de verstoring door verkeersgeluid te
verwachten door reductie bij de bron. Nieuwe wagens en vooral vrachtwagens
produceren minder motorgeluid. De bandenfabrikanten ontwikkelen banden
met minder rolgeluid. De globale verbetering omwille van deze evolutie mag
evenwel niet worden overschat. De te verwachten verbetering zal slechts enkele
dB(A) bedragen (wat op zich al optimistisch is). Door strengere productnormen
kan de verbetering worden gestimuleerd. De Europese regelgeving
voor nieuwe voertuigen geeft vooral aandacht aan het motorgeluid. Voor personenwagens
is het motorgeluid ondergeschikt aan het bandengeluid vanaf 60
km/uur.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 171 van 239

11.3 Lucht
11.3.1 Afweging
De criteria voor de vergelijking van de tracés hebben invloed op:
- lengte van het tracé;
- afstand tot rand woonzones;
- oriëntatie tot woonzones;
- aantal woningen binnen zone van 100 m.
Lengte tracé
De lengte van het tracé bepaalt het brandstofverbruik van de wagens dat op
zijn beurt de totale emissies naar de atmosfeer bepaalt. Hoe korter het tracé
hoe minder in principe de luchtemissie zal zijn. In onderstaande tabel zijn de
benaderde lengten van de basistracés weergegeven. Uit de tabel blijkt dat
voor dit criterium tracé 3b het beste scoort (kortste afstand). Tracé 3a scoort
voor dit criterium het slechtst.
Figuur 11.3-1: Lengte van de tracés
tracé lengte % score
Tracé 2 - Noorden Stabroek 4750 16% -1
Tracé 3a – Waterstraat 5190 27% -2
Tracé 3b - Rode Weg 4100 0% 0
minimum 4100
Opmerking: Bovenstaande redenering betreft een worst case scenario omdat
bij de opgave van de lengte uitgegaan werd van een volledig nieuw tracé. Er
wordt bijgevolg geen abstractie gemaakt van medegebruik van reeds aanwezige
wegenis.
Afstand tot de rand van woonzones
De kortste afstand tot de rand van woonzones is belangrijk als deze afstand
kleiner is dan 300 m. Bij grotere afstanden heeft dit criterium geen invloed
meer en krijgt een score 0. De afstand tot de woonzones is weergegeven in
onderstaande tabel. Voor dit criterium scoort tracé 2 minder goed. Bij de overi-
ge tracés is de afstand groter dan 300 m zodat er geen invloed meer wordt
verwacht.
Figuur 11.3-2: Korste afstand tot woonzones
tracé bebouwde kom
afstand tot bebouwde
kom (m)
score
Tracé 2 - Noorden Stabroek Stabroek 220 -2
Tracé 3a – Waterstraat Stabroek 700 0
Hoevenen 1270 0
Tracé 3b - Rode Weg Stabroek 1330 0
Hoevenen 675 0
Woonzones gelegen ten noordoosten van de tracés
De overheersende windrichting in onze streken is de zuidwestenwind. Bij deze
windrichting worden de woonzones ten noordoosten van de bron het meest
beïnvloed.
Figuur 11.3-3: Woonzones ten noordoosten van de tracés
tracé omschrijving score
Tracé 2
Noorden Stabroek
Tracé 3a
Waterstraat
Tracé 3b
Rode Weg
De Nx vertrekt ter hoogte van Hoogeind. De aanleg van de Nx
zal een verhoogde verkeersintensiteit tot gevolg hebben op de
N111 ter hoogte van Putte. De N111 loopt door het zuidelijk
deel van Putte. Het grootste gedeelte bevindt zich ten NO en
ligt onder invloed van de weg.
Een klein gedeelte van Stabroek ligt ten NO van het tracé. De
afstand bedraagt ca. 700 m. De weg zal geen significante invloed
meer hebben op de immissieconcentraties in de woonwijk
Stabroek is ten N-NO gelegen van het tracé. De kortste afstand
tot de bebouwde kom bedraagt ca. 1300 m. Er zijn geen
effecten meer te verwachten in de bebouwde kom.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
-2
0
0
Pagina 172 van 239

Aantal woningen binnen zone van 100 m
Het aantal woningen binnen een zone van 100 m langs de weg is opgenomen
in onderstaande tabel.
Figuur 11.3-4: Aantal woningen in zone van 100 m
tracé aantal woningen score
Tracé 2 - Noorden Stabroek 5 -1
Tracé 3a – Waterstraat 14 -2
Tracé 3b - Rode Weg 20 -3
Afweging
Een samenvatting van de scores is weergegeven in onderstaande tabel.
Figuur 11.3-5: Samenvattende tabel voor de afweging van de tracés.
tracé score
tracé 2 tracé 3a tracé 3b
lengte weg -1 -2 0
afstand bebouwd kom -2 0 0
ligging ten NO -2 0 0
Aantal woningen -1 -2 -3
Totale score -6 -4 -3
Uit de tabel blijkt dat tracé 2 het minst goed scoort. De scores van tracé 3a en
3b zijn vrijwel gelijkaardig. Tracé 3a scoort t.o.v. tracé 3b minder goed voor de
lengte van de weg maar scoort beter voor het aantal woningen in de omgeving.
Het verlies aan lengte wordt grotendeels teruggewonnen op de A12,
waardoor dit criterium in principe minder zwaar doorweegt dan het aantal woningen
binnen de zone van 100m. We kunnen dan ook besluiten dat voor de
discipline lucht de tracés 3a en 3b gelijkwaardig zijn.
11.3.2 Effectbespreking
De discipline mobiliteit berekende de verkeersintensiteiten voor de verschillende
tracé-alternatieven voor het jaar 2020. Deze verkeersintensiteiten omvatten
zowel de realisatie van de Nx alsook de gekende ontwikkelingen. De verkeersintensiteiten
werden berekend voor volgende scenario’s:
- scenario 2: noordelijke omleiding in 2020;
- scenario 3a: Waterstraat in 2020;
- scenario 3b: Rode weg in 2020.
De immissieconcentraties langs de weg worden berekend met CAR-
Vlaanderen en emissiefactoren voor 2020. Als gevolg van technologische vernieuwingen
wordt algemeen verwacht dat de emissies in Vlaanderen geleidelijk
zullen dalen. De verwachte dalingen zijn verrekend in de emissiefactoren
voor het jaar 2020.
De verwachte immissieconcentraties zijn voor de verschillende scenario’s opgenomen
onderstaande tabellen. Uit de tabellen blijkt dat:
- de luchtkwaliteit voor NO2 tegen 2020 langs de meeste wegvakken in de
woonzones zal verbeteren;
- De luchtkwaliteit langs de A12 slechter zal worden;
- De luchtkwaliteit t.h.v. de Nx eveneens slechter zal worden.
Het is evident dat de luchtkwaliteit ter hoogte van de Nx slechter zal worden. In
de referentiesituatie - waar nog geen weg of enkel een lokale wegaanwezig is
- is de achtergrondconcentratie van toepassing. Het gebruik van de Nx zal een
relatief belangrijke verkeersemissie tot gevolg hebben die zich vertaalt in hogere
immissieconcentraties. Volgens het significantiekader wordt een stijging
van de immissieconcentratie met 3 µg/m 3 (7,5% van de luchtkwaliteitsdoelstelling
van 40 µg/m 3 ) als “belangrijk (---)” beschouwd. De verhoging van de immissieconcentratie
is meestal beperkt tot een afstand van 30 m tot de weg.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 173 van 239

11.3.2.1 Scenario 2: noordelijke omleiding in 2020
Tabel 11.3-1 Scenario 2 - Noordelijke omleiding. Vergelijking van de immissieconcentraties in 2020 met de referentiesituatie .
jaarconcentratie (µg/m
verontreinigende stof/wegvak
3 )
beoordeling
verschil
t.o.v.
referentiesituatie
geplande
situatie
t.o.v. norm
(%)
significantiekader
jaarconcentratie (µg/m 3 )
referentie-
situatie
Stikstofdioxide, NO2 Fijn stof (PM10)
Nx 27,9 33,4 13,8% --- 23,1 24,4 3,2% -
parallelweg tussen knoop (Nx)/A12 en Leugenberg 31,8 33,9 5,2% -- 24,4 25,2 2,0% 0
A12, ten noorden van Laageind 52,6 56,5 9,8% --- 27,0 29,7 6,8% --
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 59,7 63,2 8,8% --- 28,0 30,5 6,3% --
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 62,9 49,5 -33,5% +++ 28,4 27,6 -2,0% 0
Stabroek, Abtsdreef kant noord 29,3 29,9 1,5% 0 23,3 23,5 0,5% 0
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 29,3 27,4 -4,8% + 23,3 23,1 -0,5% 0
Stabroek, kern (N111) (tussen Kl en Gr Molenweg) 39,4 31,5 -19,8% +++ 24,7 23,7 -2,5% +
Stabroek, Kleine Molenweg 30,4 29,1 -3,2% + 23,4 23,4 0,0% 0
Stabroek, Grote Molenweg 29,9 27,6 -5,7% ++ 23,3 23,1 -0,5% 0
Stabroek, Ettenhoven 32,6 26,7 -14,8% +++ 23,7 23,0 -1,8% 0
Stabroek, Hoge Weg 30,8 28,0 -7,0% ++ 23,6 23,3 -0,8% 0
Hoevenen, Kerkstraat 36,9 27,1 -24,5% +++ 24,3 23,1 -3,0% +
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 41,1 37,8 -8,3% +++ 24,9 24,8 -0,2% 0
Hoevenen, Klein Heiken 31,4 32,0 1,5% 0 23,6 23,9 0,7% 0
Kapellen, Hoevensebaan 33,6 30,1 -8,8% +++ 20,4 20,1 -0,7% 0
Kapellen, N11-noord 36,2 33,2 -7,5% +++ 21,2 21,1 -0,2% 0
Kapellen, N11-zuid 33,1 32,4 -1,8% 0 20,6 21,0 1,0% 0
N111 28,0 26,2 -4,5% + 19,8 19,8 0,0% 0
N122 33,7 30,9 -7,0% ++ 24,1 23,9 -0,5% 0
geplande
situatie
verschil
t.o.v.
norm
(%)
beoordeling
t.o.v.
significantie-
kader
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 174 van 239

11.3.2.2 Scenario 3a: Waterstraat in 2020
Tabel 11.3-2 Scenario 3a, Waterstraat. Vergelijking van de immissieconcentraties in 2020 met de referentiesituatie.
verontreinigende stof/wegvak
jaarconcentratie (µg/m 3 )
referentie- geplande
situatie situatie
verschil
t.o.v. norm
(%)
beoordeling
t.o.v.
significantiekader
Jaarconcentratie (µg/m³)
referentie-
situatie
verschil
t.o.v. norm
(%)
Stikstofdioxide, NO2 Fijn stof (PM10)
Nx 27,9 32,6 11,8% --- 23,1 24,2 2,7% -
parallelweg tussen knoop (Nx)/A12 en Leugenberg 31,8 33,7 4,8% - 24,4 25,2 2,0% 0
A12, ten noorden van Laageind 52,6 56,0 8,5% --- 27,0 29,5 6,3% --
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 59,7 62,2 6,3% -- 28,0 30,2 5,5% --
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 62,9 57,2 -14,3% +++ 28,4 29,6 3,0% -
Stabroek, Abtsdreef kant noord 29,3 28,3 -2,5% + 23,3 23,2 -0,3% 0
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 29,3 28,3 -2,5% + 23,3 23,2 -0,3% 0
Stabroek, kern (N111) (tussen Kl en Gr Molenweg) 39,4 37,6 -4,5% + 24,7 24,8 0,3% 0
Stabroek, Kleine Molenweg 30,4 28,1 -5,7% ++ 23,4 23,2 -0,5% 0
Stabroek, Grote Molenweg 29,9 28,2 -4,3% + 23,3 23,2 -0,3% 0
Stabroek, Ettenhoven 32,6 35,6 7,5% --- 23,7 24,5 2,0% 0
Stabroek, Hoge Weg 30,8 27,5 -8,3% +++ 23,6 23,2 -1,0% 0
Hoevenen, Kerkstraat 36,9 26,5 -26,0% +++ 24,3 23,0 -3,3% +
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 41,1 35,1 -15,0% +++ 24,9 24,4 -1,3% 0
Hoevenen, Klein Heiken 31,4 31,5 0,3% 0 23,6 23,8 0,5% 0
Kapellen, Hoevensebaan 33,6 30,0 -9,0% +++ 20,4 20,1 -0,7% 0
Kapellen, N11-noord 36,2 32,2 -10,0% +++ 21,2 20,9 -0,8% 0
Kapellen, N11-zuid 33,1 31,5 -4,0% + 20,6 20,8 0,5% 0
N111 28,0 26,8 -3,0% + 19,8 19,9 0,2% 0
N122 33,7 31,0 -6,8% ++ 24,1 24,0 -0,3% 0
geplande
situatie
beoordeling
t.o.v.
significantie-
kader
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 175 van 239

11.3.2.3 scenario 3b: KMO zone in 2020
Tabel 11.3-3 Scenario 3b, KMO-zone. Vergelijking van de immissieconcentraties in 2020 met de referentiesituatie.
jaarconcentratie (µg/m
verontreinigende stof/wegvaj
3 )
referentiesituatie
geplande
situatie
verschil
t.o.v. norm
(%)
beoordeling
t.o.v.
significantiekader
jaarconcentratie (µg/m 3 )
referentie-
situatie
geplande
situatie
verschil
t.o.v. norm
(%)
Stikstofdioxide, NO2 Fijn stof (PM10)
gebruik van de Nx 27,9 34,3 16,0% --- 23,1 24,6 3,8% -
parallelweg tussen knoop (Nx)/A12 en Leugenberg 31,8 32,9 2,7% - 24,4 25,0 1,5% 0
A12, ten noorden van Laageind 52,6 55,7 7,8% --- 27,0 29,5 6,3% --
A12, tussen Laageind en vliegveldje (ten zuiden van R2) 59,7 62,1 6,0% -- 28,0 30,2 5,5% --
A12, tussen vliegveldje en Leugenberg 62,9 57,8 -12,8% +++ 28,4 29,7 3,3% -
Stabroek, Abtsdreef kant noord 29,3 28,4 -2,3% 0 23,3 23,3 0,0% 0
Stabroek, Abtsdreef kant zuid (aan kern Stabroek) 29,3 28,4 -2,3% 0 23,3 23,3 0,0% 0
Stabroek, kern (N111) (tussen Kl en Gr Molenweg) 39,4 38,0 -3,5% + 24,7 24,9 0,5% 0
Stabroek, Kleine Molenweg 30,4 28,0 -6,0% ++ 23,4 23,2 -0,5% 0
Stabroek, Grote Molenweg 29,9 27,9 -5,0% ++ 23,3 23,2 -0,3% 0
Stabroek, Ettenhoven 32,6 37,7 12,8% --- 23,7 24,8 2,8% -
Stabroek, Hoge Weg 30,8 28,0 -7,0% ++ 23,6 23,3 -0,8% 0
Hoevenen, Kerkstraat 36,9 26,5 -26,0% +++ 24,3 23,0 -3,3% +
Hoevenen, N114 Hoevenen - Leugenberg (N) 41,1 34,7 -16,0% +++ 24,9 24,3 -1,5% 0
Hoevenen, Klein Heiken 31,4 31,2 -0,5% 0 23,6 23,7 0,2% 0
Kapellen, Hoevensebaan 33,6 29,3 -10,8% +++ 20,4 20,0 -1,0% 0
Kapellen, N11-noord 36,2 31,2 -12,5% +++ 21,2 20,7 -1,3% 0
Kapellen, N11-zuid 33,1 31,1 -5,0% ++ 20,6 20,7 0,2% 0
N111 28,0 25,5 -6,3% ++ 19,8 19,6 -0,5% 0
N122 33,7 32,6 -2,8% + 24,1 24,3 0,5% 0
beoordeling
t.o.v.
significantie-
kader
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 176 van 239

11.3.3 Milderende maatregelen
Algemene aanbevelingen naar projectniveau
Om de verkeeremissies zoveel mogelijk te beperken, moet men streven naar
een lage en constante voertuigsnelheid, zodat een geharmoniseerde verkeersstroom
ontstaat. Uit onderzoek is gebleken dat de emissies per voertuig
sterk afhankelijk zijn van het ritpatroon: naast de gemiddelde snelheid is ook
de ritdynamiek (grote versnellingen) bepalend voor de emissies. Maatregelen
die het aantal snelheidswisselingen beperken, zorgen voor emissiereducties.
Ook maatregelen ter voorkoming van congesties hebben een gunstige invloed
op de verkeersemissies. Een trajectbewaking van de snelheid heeft een gunstig
effect op de emissies. Emissiebeperkingen in de grootteorde van 15 à
25% zijn hierdoor mogelijk.
Aanbevelingen naar parallelweg
Vanuit de discipline lucht worden geen specifieke vereisten voor de concrete
ligging (ten noorden of ten zuiden van de A12) van een eventuele parallelweg
tussen de Main Hub en het complex Leugenberg geformuleerd.
Tracé 2
Het tracé bevindt zich op korte afstand ten noorden van de woonwijk Moorland.
Om hinder als gevolg van luchtverontreiniging maximaal te beperken,
wordt de Nx aangelegd in functie van de afstand tot woningen. Een minimale
afstand van 50 m tot de woningen wordt voorgesteld.
Tracé 3a
Voor dit tracé worden geen milderende maatregelen voorgesteld. De luchtkwaliteitsdoelstellingen
langs de weg zullen gerespecteerd worden. Bewoning
langs het tracé is gering.
De variante van een meer zuidelijke aantakking op de N114 betekent een verkorting
van de Nx. De luchtemissies zullen hierdoor lager zijn.
De variante om de N114 – Ettenhoven te vermijden door de weg langs de Boterseweg
ten westen van de N114 langs de Boterseweg aan te leggen is voor
de discipline lucht minder relevant. Het aantal woningen langs de Boterseweg
is weliswaar geringer waardoor het aantal potentieel gestoorden door luchtverontreiniging
afneemt.
De variante om de doorsnijding door het vliegveld te vermijden en een wijde
boog omheen het vliegveld te voorzien, is voor de discipline lucht minder optimaal.
Een langere weg betekent immers meer verkeersemissies.
Tracé 3b
Voor dit tracé worden geen milderende maatregelen voorgesteld. De luchtkwaliteitsdoelstellingen
langs het tracé zullen worden gerespecteerd.
De variant waarbij het kruispunt N114 en Smalle Weg/Krekelweg vermeden
wordt, heeft geen significante invloed op de luchtemissies.
11.3.4 Besluit
Tracé 2 - Noorden
Stabroek
Tracé 3a –
Waterstraat
Tracé 3b - Rode
Weg
Dit tracé sluit in het oosten aan op de N111 die door de bebouwde kom van
Putte loopt. De verhoogde verkeersintensiteit zal een relatief grote invloed
hebben op de woningen in de bebouwde kom. Voor de discipline lucht is dit
het minst gunstige scenario.
Dit tracé is het langste tracé en kent hierdoor de grootste luchtemissies. Het
tracé is op voldoende afstand van woonzones gelegen zodat geen hinder
wordt verwacht.
Tracé 3b scoort het minst goed voor het aantal woningen op korte afstand (<
100m). Voor de overige criteria scoort dit scenario goed.
De tracés 3a en 3b zijn voor de discipline lucht gelijkaardig en te verkiezen
boven tracé 2.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 177 van 239

11.4 Oppervlaktewater
11.4.1 Effectbespreking
De oppervlaktewaterkwantiteit is afhankelijk van volgende aspecten:
- Bemaling
- Toename afstromend hemelwater t.g.v. toename verharde oppervlakte
- Inname overstromingsgebied
Bemaling
Indien de waterloop binnen de invloedsstraal van bemaling valt zal het oppervlaktewaterpeil
tijdelijk dalen. Dit wordt als een matig negatief effect (-) beoordeeld.
Indien bemalingswater rechtstreeks op het oppervlaktewater wordt geloosd,
zal de oppervlaktewaterpeil tijdelijk stijgen. Rekening houdend met de
gekende wateroverlast in het zuiden van het plangebied, kan dit tijdelijk effect
significant negatieve gevolgen (--) hebben.
Toename verharde oppervlakte
Door de aanleg van de verharde wegoppervlakte zal regenwater lokaal niet
kunnen infiltreren en afstromen. Hierdoor neemt de belasting van het oppervlaktewater
toe. Hoe sterk de belasting toeneemt is afhankelijk van volgende
elementen:
- De omvang van de verharde oppervlakte;
- De wijze van opvang en afvoer van de afstromend wegwater:volgens het
typeprofiel worden aan weerszijden van de Nx langsgrachten voorzien. Deze
langsgrachten worden van de Nx gescheiden door een berm (breedte =
1,50m). Het afstromende hemelwater zal dus via een doorlatende berm
naar een langsgracht afstromen. Hierdoor kan water infiltreren vooraleer
het via de lanngsgracht vertraagd wordt afgevoerd.
Ruwweg kan de toename aan verharde oppervlakte door de realisatie van
de Nx als volgt berekend worden:
Toename verharde oppervlakte (m²) =
lengte van de nieuwe infrastructuur (m) x de breedte van de nieuwe infrastructuur
(m)
Rekening houdend met het voorgestelde dwarsprofiel, wordt bij de verdere
berekeningen een breedte van 9m gehanteerd. Plaatselijke bedieningsfietspaden
langsheen de Nx worden hierbij niet in rekening gebracht, aangezien deze
fietspaden in halfverhard materiaal worden aangelegd en bijgevolg dan ook
infiltratie toelaten.
De bijkomende verharde oppervlakte van de aansluitingspunten wordt niet in
rekening gebracht. Er zijn momenteel immers geen gekende inplantingsplannen
van de knooppunten voorhanden Globaal wordt gesteld dat hoe groter
het knooppunt, hoe groter het ruimtebeslag, hoe groter de verharde oppervlakte
en dus hoe groter de benodigde buffercapaciteit bedraagt. In onderstaande
tabel wordt de totale oppervlakte weergegeven per alternatief.
Toename van verharde oppervlakte in overstromingsgevoelig gebied kan het
overstromingsrisico doen toenemen. Hier is het van belang dat de hoeveelheid
regenwater dat overstroomt van de verharde oppervlakte gebufferd wordt. Indien
die mogelijkheid er zich niet toe leent in overstromingsgevoelig gebied
kan de te bufferen hoeveelheid stroomopwaarts geborgen worden. In overstromingsgevoelige
gebieden is infiltratie niet steeds mogelijk, voor het te bergen
volume dient hier bijgevolg rekening gehouden te worden.
Tabel 11.4-1: Oppervlakte Nx
Lengte (m) Breedte (m) Oppervlakte (m²)
Tracé 2 4.750 9 42.750
Tracé 3a 5.190 9 46.710
Tracé 3b 4.100 9 36.900
Voor tracéalternatieven 3a en 3b vormt bovenstaande berekening een worst
case scenario aangezien deze alternatieven deels gebruik maken van bestaande
wegenis (bv. N114). Ter hoogte van de bestaande wegenis worden
geen effecten verwacht aangezien de Nx, net als deze wegen, ontworpen is
als een 2x1 weg, zodat er plaatselijk geen significante toename van de verharde
oppervlakte verwacht wordt.
Bij een regenbui met een retourperiode van 5 jaar die een uur duurt stroomt,
overeenkomstig de intensiteit volgens de IDF-gegevens, 21,7 mm/uur af. Dit
komt neer op 0,20m³/m (21,7 mm x 9m). In onderstaande tabel wordt het totaalvolume
afstromend hemelwater per alternatief weergegeven:
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 178 van 239

Tabel 11.4-2: Afstromend volume hemelwater
Oppervlakte (m²) Intensiteit (mm/u) Volume (m³/u)
Tracé 2 42.750 21,7 927,7
Tracé 3a 46.710 21,7 1.013,6
Tracé 3b 36.900 21,7 800,7
Om de dimensies van de langsgrachten te berekenen wordt als volgt te werk
gegaan:
- Ervan uitgaande dat de beschikbare buffercapaciteit van de te voorziene
gracht reeds met voor 2/3 is opgevuld, dan dient de totale beschikbare buffer
0,3 m³/m te bedragen. (=(0,20 m³/m) x 3/2).
- Uitgaande van een continue langsgracht aan beide zijden van de Nx moet
deze bijgevolg een minimale doorsnede hebben van 0,15 m²/m. (= 0,3
m³/m / (2 x lengte Nx))
- Een trapeziumvormige gracht van 0,75m topbreedte, 0,25m bodembreedte
en 0,7m diepte langs weerzijden van de Nx zou dus volstaan.
In realiteit zal het echter niet overal mogelijk zijn een langsgracht te realiseren
(bv. ter hoogte van een dwarsing met bestaande wegenis en waterlopen). Bovendien
wordt het plangebied gekenmerkt door een ondiepe grondwaterstand,
zodat bij voorkeur voldoende ruimte buffercapaciteit wordt voorzien. Dit kan
door ruime dimensionering van de langsgrachten en door het lokaal voorzien
van extra buffercapaciteit.
Daarnaast is het belangrijk te vermelden dat afstromend wegwater naar het
rioleringsstelsel niet wenselijk is. Dit betekent immers een extra belasting van
het stelsel met grote waterhoeveelheden van betrekkelijk goede kwaliteit. Dit
kan resulteren in:
- Afname efficiëntie waterzuivering;
- Toename overstortfrequentie met mogelijke impact op zowel waterkwantiteit
als waterkwaliteit;
- Toename risico van wateroverlast door overdruk op het rioleringsstelsel.
Inname overstromingsgebied
Wijziging van de waterkwantiteit kan tevens ook optreden t.g.v. het innemen
van overstromingsgevoelig gebied en/of waterlopen waardoor het overstromingsregime
wijzigt.
Daarenboven zal de realisatie van de Nx gepaard gaan met een inname van
het overstromingsgebied (zie kaart 8). Inname van overstromingsgevoelig gebied
wordt als een significant negatief effect (--) beoordeeld. Indien ook effectief
overstromingsgevoelig gebied ingenomen wordt, wordt de beoordeling
strenger: zeer significant negatief effect (---).
Volgens de principes van het integraal waterbeheer dient een inname van het
kombergend vermogen maximaal gecompenseerd te worden, bij voorkeur met
behoud van de hoogte-oppervlakterelatie. Dergelijke compensatie gebeurt bij
voorkeur binnen het plangebied. Indien compensatie binnen het plangebied
niet mogelijk is, dient compensatie buiten het plangebied te gebeuren, bij
voorkeur stroomopwaarts.
Uitgaande van dat de Nx op maaiveld ligt, wordt op basis van de contouren
van de watertoetskaart en het DHM voor elk alternatief berekend welk volume
overstromingsgebied er wordt ingenomen. Bij de berekening wordt uitgegaan
van de basisalternatieven (dus de varianten, zoals weergegeven in stippelijn
op Kaart 8 worden hierbij niet in rekening gebracht. Deze berekening geeft het
volume weer op hoofdlijnen en is te interpreteren als een indicatief volume.
Deze berekening dient opnieuw uitgevoerd te worden eens de exacte ligging
van het tracé en de ontwerpgegevens mbt de Nx gekend zijn. De ingenomen
volumes worden weergegeven in onderstaande tabel
Tabel 11.4-3: afstromend volume hemelwater
Mogelijk
Effectief
Totaal
overstromingsgevoelig overstromingsgevoelig
Tracé 2 3.200 m³ 3.200 m³
Tracé 3a 6.600 m³ 180 m³ 6.780 m³
Tracé 3b 4.200 m³ 260 m³ 4.460 m³
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 179 van 239

Voor tracéalternatieven 3a en 3b vormt bovenstaande berekening een worst
case scenario aangezien deze alternatieven deels gebruik maken van bestaande
wegenis (bv. N114). Ter hoogte van de bestaande wegenis worden
geen effecten verwacht aangezien de Nx, net als deze wegen, ontworpen is
als een 2x1 weg, zodat er plaatselijk geen significante toename van de verharde
oppervlakte verwacht wordt
11.4.2 Milderende maatregelen
Algemene aanbevelingen naar projectniveau
- Goede dimensionering van afwateringsgrachten of bufferbekkens al dan
niet in combinatie met infiltratie.
- Compensatie van het ingenomen overstromingsgevoelig gebied.
- Rekening houdend met de gekende overstromingsproblematiek is het
noodzakelijk de waterlopen als open waterloop te behouden en de waterlopen
plaatselijk te overwelven ipv in te buizen. Er dient hierbij rekening
gehouden te worden voor voldoende ruime dwarssectie teineinde geen bijkomende
barrière voor waterdoorstroming te voorzien en voldoende migratiemogelijkheden
voor fauna te realiseren.
- Geen aansluiting van verharde oppervlakten op het rioleringsstelsel
- Geen rechtstreeks lozing van bemalingswater op de het oppervlaktewater
toestaan. Voorkeur voor plaatselijke infiltratie in de bodem.
Tracé 3a en 3b
- Om de aansluiting van de Nx met de A12 mogelijk te maken, dient de Nx
plaatselijk in ophoging toe te nemen. Dit is ter hoogte van het effectieve
overstromingsgebied, (tracé 3a en 3b). Het is noodzakelijk dat doorsteken
voorzien worden om de verbinding tussen beide delen van het overstromingsgebied
mogelijk maken.
-
11.4.3 Besluit
Vanuit de discipline oppervlaktewater kan geen eenduidig besluit geformuleerd
worden inzake de voorkeur voor een bepaald tracé. In eerste instantie zou de
voorkeur gegeven worden aan tracé 2 aangezien dit tracé de kleinste bijkomende
verharde oppervlakte en de kleinste inname van overstromingsgevoelig
gebied omvat. Dit tracé neemt daarenboven geen effectief overstromingsgevoelig
gebied in. Dit dient echter genuanceerd te worden aangezien tracé 3a
en tracé 3b lokaal gebruik maken van bestaande wegenis. Dit werd in de
voorgaande berekeningen echter beschouwd als nieuw aan te leggen infrastructuur
waardoor dit resulteert in een overschatting van de negatieve effecten.
Vanuit de discipline oppervlaktewater wordt mbt de concrete ligging (ten noorden
of ten zuiden van de A12) van een eventuele parallelweg tussen de Main
Hub en het complex Leugenberg, de voorkeur gegeven aan de zuidzijde van
de A12 aangezien er aan de zuidzijde geen effectief overstromingsgevoelig
gebied dient ingenomen te worden. Indien toch geopteerd wordt voor een ligging
ten noorden van de A12, dan dient de nodige compensatie door van het
ingenomen overstromingsgebied doorgevoerd te worden.
Tracé 2
Noorden Stabroek
Tracé 3a
Waterstraat
Tracé 3b
Rode Weg
Wijziging oppervlaktewaterkwantiteit
Indien waterlopen binnen de invloedsstraal bemaling vallen, wordt de tijdelijke
oppervlaktewaterwijziging als matig negatief (-) beoordeeld. Indien bemalingswater
rechtstreeks op de waterlopen wordt geloosd, wordt dit als een
significant negatief effect (--) beoordeeld.
Het afstromend volume van een 5jaarlijkse bui bedraagt in totaliteit 927,7m³
Het volume ingenomen overstromingsgebied bedraagt 3.200m³
Indien waterlopen binnen de invloedsstraal bemaling vallen, wordt de tijdelijke
oppervlaktewaterwijziging als matig negatief (-) beoordeeld. Indien bemalingswater
rechtstreeks op de waterlopen wordt geloosd, wordt dit als een
significant negatief effect (--) beoordeeld.
Het afstromend volume van een 5jaarlijkse bui bedraagt in totaliteit
1.013,6m³
Het volume ingenomen overstromingsgebied bedraagt 6.780m³
Indien waterlopen binnen de invloedsstraal bemaling vallen, wordt de tijdelijke
oppervlaktewaterwijziging als matig negatief (-) beoordeeld. Indien bemalingswater
rechtstreeks op de waterlopen wordt geloosd, wordt dit als een
significant negatief effect (--) beoordeeld.
Het afstromend volume van een 5jaarlijkse bui bedraagt in totaliteit 800,7m³
Het volume ingenomen overstromingsgebied bedraagt 4.460m³
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 180 van 239

11.5 Fauna en flora
11.5.1 Effectbespreking
Tracé 2
Noorden
Stabroek
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
Het tracé omvat overwegend biologisch
minder waardevolle ecotopen.
Het gebied omvat namelijk
een cultuurland. Afhankelijk van
de ligging van het tracé kunnen
plaatselijk echter (zeer) waardevolle
ecotopen ingenomen worden
die onderdeel uitmaken van SBZgebied
en de inventaris autochtone
bomen en struiken. Afhankelijk
van de ligging van het tracé worden
er dus matig (-) tot zeer significant
negatieve (---) effecten verwacht.
Versnippering en barrièrewerking
Het tracé houdt een versnippering
van het open ruimtegebied ten
noorden van woonlint N111. het
betreft hier een op heden vrij aaneengesloten
noordelijke open
ruimte met poldergebied, Antitankgracht
en bosgebied. Het
westelijk deel van het tracé zit
echter reeds ingesloten door bestaande
wegenis. De effecten
worden dan ook beoordeeld als
significant negatief (--).
Afname van de habitatkwaliteit
van de corridor Antitankgracht
door verstoring (zie effectengroep
verstoring).
Verstoring Verdroging/vernatting Verontreiniging
Uit het terreinbezoek bleek dat de
huidige geluidsverstoring ter hoogte
van dit tracé op heden, gezien
de bufferende impact van de aanwezigheid
van de N111, toch eerder
beperkt is. Gezien het de ‘achterzijde’
van een woongebied
betreft is de lichtverstoring er op
heden ook eerder beperkt. Het
gebied is enerzijds van belang
voor vleermuizen (gezien de ligging
aan de Antitankgracht, de
Schans van Smoutakker en in
mindere mate het Fort van Stabroek
en diverse verdedigingbunkers)
en anderzijds in beperkte
mate voor weidevogels (gezien de
ligging in de Stabroekse polder en
de nabijheid van SBZ). De verstoring
ten gevolge van de nieuwe
infrastructuur wordt beoordeeld als
matig tot zeer significant negatief
(-/---), afhankelijk van de ligging
binnen deze zoekzone. Ten aanzien
van vleermuizen is een meer
zuidelijke ligging van het tracé
nodig.
De impact van mogelijke verdroging
ten gevolge van bemaling
hangt af van de invloedssfeer
ervan en bijgevolg van de tracékeuze
en uitvoeringstechnieken.
Verdroginggevoelige zones zijn de
Antitankgracht en de natte weilanden
in de omgeving ervan (Broek
van Stabroek) thv het oostelijk
deel van het tracé. Indien de invloedssfeer
reikt tot deze zones,
kan dit een zeer negatief effect
hebben op de bijzondere vegetaties
die er voorkomen (zeer significant
negatief effect ---). Ter
hoogte van het westelijk deel van
het tracé betreft het een eerder
beperkte invloedssfeer gezien de
bodemsoort en komen er in
hoofdzaak geen waardevolle,
verdrogingsgevoelige vegetaties
binnen deze invloedssfeer voor.
Dit vormt een verwaarloosbaar
effect (0).
Indien strooizouten, verwaaien
van milieubelastende stoffen,
afstromend wegwater of calamiteiten
leiden tot een afname van de
oppervlaktewaterkwaliteit van de
Antitankgracht en de ringgracht
van het Fort van Stabroek, zal dit
gevolgen hebben voor het visbestand.
Gezien de aanduiding van
de Antitankgracht als belangrijk
voor de Kleine modderkruiper en
gezien de gevoeligheid van deze
soort voor verontreiniging, moet dit
absoluut vermeden worden. De
impact hangt af van de afstand
van het tracé en bijbehorende
knooppunt tot deze waterloop.
Afhankelijk van de ligging van het
tracé zal dit verwaarloosbaar
(meer zuidelijk tracé) tot significant
negatief (meer noordelijk tracé)
zijn.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 181 van 239

Tracé 3a
Waterstraat
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
Het tracé ligt in hoofdzaak ter
hoogte van minder waardevolle
ecotopen. Deze inname wordt dan
ook beoordeeld als matig negatief
(-). Ter hoogte van het SBZ-V
fungeren deze ecotopen echter als
weidevogelgebied. Afhankelijk van
de ligging van het tracé (al dan
niet t.h.v. of aansluitend op de
bestaande wegenis) kunnen significant
negatieve (--) effecten ontstaan.
Versnippering en barrièrewerking
Het tracé doorsnijdt een open
ruimtegebied. Het noordoostelijk
deel vormt een ecologische verbinding
vormt tussen de Schans
van Smoutakker en het Elzenbos
ten noorden en de omgeving van
Het Rood ten zuiden. Het zuidwestelijk
deel is aangemeld als
SBZ-V en is van belang voor weidevogels.
Het tracé dwarst een
aantal bomenrijen en waterlopen,
dewelke een corridorfunctie hebben.
Als het tracé aansluit op de
bestaande wegenis en daardoor
deze corridors maximaal gevrijwaard
worden, wordt de bijkomende
versnippering en barrièrewerking
als matig negatief (-) beoordeeld.
Bij aantasting van de
corridorfunctie van de bomenrijen
en waterlopen in het studiegebied
en een ligging verder weg van de
bestaande infrastructuur, zullen de
versnippering en barrièrewerking
omvangrijker zijn en ontstaan
significant tot zeer significant negatieve
effecten (--/---).
Verstoring Verdroging/vernatting Verontreiniging
Het tracé is gelegen in een open
ruimte gebied dat van belang is
voor verstoringgevoelige receptoren
(weidevogels, trekvogels en
vleermuizen). Het gebied is op
heden slechts beperkt verstoord
ter hoogte van de bestaande wegenis.
Afhankelijk van de ligging
van het tracé, sluit de nieuwe
infrastructuur aan op de bestaande
verstoringsbronnen, waardoor
de bijkomende verstoring eerder
beperkt (0/-) is. Indien echter gekozen
wordt om het tracé verder
weg te leggen van deze bestaande
verstoringsbronnen, zal een
ruimer invloedssfeer van verstoring
op het SBZ-V, Ettenhovense
Polder en weidevogelgebied ontstaan.
Deze effecten worden beoordeeld
als significant tot zeer
significant negatief (--/---).
Het tracé loopt in hoofdzaak thv
van weinig verdrogingsgevoelige
ecotopen. Bovendien is de invloedssfeer
van bemaling (zeer)
beperkt gezien het voorkomen van
klei. Afhankelijk van de ligging van
het tracé komen er echter lokaal
(alternatief Boterstraat) alsnog
verdrogingsgevoelige ecotopen
voor, die bovendien onderdeel
uitmaken van het SBZ-V. Afhankelijk
van de gekozen ligging van het
tracé worden deze effecten verwaarloosbaar
(0) tot matig à significant
negatief (-/--) geacht.
Afstromend hemelwater wordt als
verontreinigd beschouwd. Aangezien
het strooizouten, PAK, olie
en andere milieubelastende stoffen
kan bevatten. Zoals reeds
aangehaald bij de bespreking van
de discipline grondwater, beperkt
de impact zich vnl. tot een strook
van ca. 10m rondom de infrastructuur.
De grootste impact wordt verwacht
zich ter hoogte van de SBZ-V. De
effecten worden hier matig significant
negatief (-) tot significant
negatief (--) beoordeeld indien
gekozen wordt voor de Boterseweg.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 182 van 239

Tracé 3b
Rode Weg
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
Het tracé ligt in hoofdzaak ter
hoogte van minder waardevolle
ecotopen. Verspreid komen er
enkele geïsoleerde percelen met
waardevolle ecotopen voor. Ter
hoogte van het SBZ-V fungeren
deze ecotopen echter als weidevogelgebied.
De inname wordt
bijgevolg beoordeeld als matig tot
significant negatief (-/--).
Versnippering en barrièrewerking
Het tracé doorsnijdt een open
ruimtegebied. Het noordoostelijk
deel vormt een ecologische verbinding
vormt tussen de Schans
van Smoutakker en het Elzenbos
ten noorden en de omgeving van
Het Rood ten zuiden. Het Rood
komt bij de realisatie van dit tracé
nog meer geïsoleerd te liggen. Het
zuidwestelijk deel is aangemeld
als SBZ-V en is van belang voor
weidevogels. Het effect is hier
afhankelijk van de versnipperingsindex
en wordt dus bepaald door
de exacte ligging van het tracé.
Het tracé dwarst bovendien een
aantal bomenrijen en waterlopen,
dewelke een corridorfunctie hebben.
Het effect is significant negatief
(--).
Verstoring Verdroging/vernatting Verontreiniging
Het oostelijke deel van het tracé is
gelegen in een open ruimte gebied
dat op heden slechts beperkt verstoord
is, namelijk ter hoogte van
de bestaande wegenis, en dat van
belang is voor verstoringgevoelige
receptoren (weidevogels, trekvogels
en vleermuizen). Het westelijke
deel van het tracé t.h.v. het
weidevogelgebied/SBZ-V wordt
omgeven door verschillende verstoringsbronnen,
nl. de N114, de
A12 en de luchthaven.
De impact op het natuurgebied
Rood is beperkt gezien dit gelegen
is op zo’n 925 m van het tracé en
er bovendien ‘afgeschermd’ wordt
door hoogopgaande vegetaties,
zoals bosjes, bomenrijen en
struikgewas. De avifauna die in
Het Rood voorkomt is bovendien
relatief weinig gevoelig voor verstoring.
De landbouwgronden rond
het tracé zijn echter een rustgebied
voor trekvogels. Door verstoring
(en versnippering) neemt de
habitatkwaliteit van dit rustgebied
af. Deze effecten worden beoordeeld
als matig tot significant negatief
(-/--) beoordeeld.
Het tracé loopt in hoofdzaak thv
van weinig verdrogingsgevoelige
ecotopen. Bovendien is de invloedssfeer
van bemaling (zeer)
beperkt. Ter hoogte van het SBZ-
V komen er echter alsnog verdrogingsgevoelige
ecotopen voor.
Deze effecten worden beoordeeld
als matig tot significant negatief (-
/--).
Afstromend hemelwater wordt als
verontreinigd beschouwd. Aangezien
het strooizouten, PAK, olie
en adere milieubelastende stoffen
kan bevatten. Zoals reeds aangehaald
bij de bespreking van de
discipline grondwater, beperkt de
impact zich vnl. tot een strook van
ca. 10m rondom de infrastructuur.
De grootste impact wordt verwacht
zich ter hoogte van de SBZ-V. De
effecten worden hier matig tot
significant negatief (-/--) beoordeeld
indien het SBZ-V doorsneden
wordt.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 183 van 239

11.5.2 Milderende maatregelen
Algemene aanbevelingen naar projectniveau
- Tijdens aanlegfase: het gebruik van vaste rijroutes die maximaal via bestaande
wegen of door weinig kwetsbare/waardevolle ecotopen lopen. De
opslag van grond dient eveneens te gebeuren ter hoogte van percelen met
weinig kwetsbare/waardevolle ecotopen of waar in een latere fase verharding
(wegenis) is voorzien (zie ook discipline bodem; aandachtspunt voor
project-MER). Het is aangewezen de kleine landschapselementen maximaal
te vrijwaren
- Geen inbuizing: voorkeur open waterloop en overwelven met voldoende
ruime en hoge dwarssecties. Hoge overbrugging bij kruising van waterlopen
is noodzakelijk in functie van vleermuizen. Voor Watervleermuis is een
overbrugging hoger dan 50 cm boven waterniveau nodig;
- Behoud van actuele corridors en stapstenen is prioritair: maximaal behoud
van bestaande bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en waterlopen;
- Beperken van wegverlichting tot het strikt noodzakelijke in functie van de
veiligheid, aangepaste wegverlichting aan kruispunten (neerwaarts gericht,
verkeersgeleidend licht);
- Beperken invloedsstraal bemaling door aangepaste bemalingstechnieken
- Zuinig ruimtegebruik;
- Minimaliseren inname en doorsnijding SBZ
- Minimaliseren verontreiniging door hiermee rekening te houden in het
technisch ontwerp (bv. voorzien KWS afscheider).
- De ecotoopcreatie kan als een milderende maatregel ten aanzien van de
ecotoopinname beschouwd worden. Ecotoopcreatie kan geoptimaliseerd
worden door:
o aanplantingen met inheems, standplaatsgeschikt en bij voorkeur autochtoon
genetisch materiaal
o op ecologische wijze aanleggen, inrichten en beheren van bermen, taluds,
grachten;
o streekeigen grondspecie, bij voorkeur arm aan organisch materiaal,
voor aanleg taluds (voor zover relevant);
o inrichting bufferbekken conform voorschriften Natuurtechnische Milieubouw
(NTMB).
- Indien bij de aansnijding van het tracé een bos wordt ingenomen is men
volgens het bosdecreet verplicht om aan boscompensatie te doen. Een
stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing kan pas verkregen worden
met een goedgekeurd compensatievoorstel (door het Agentschap voor Natuur
en Bos – ANB). Boscompensatie kan op verscheidene manieren toegepast
worden, namelijk:
o compensatie door nieuwe terreinen te (laten) bebossen. Hierbij dient te
ontbossen oppervlakte gecompenseerd worden, rekening houdend met
een compensatiefactor:
compensatiefactor 1: niet inheems loofhout of naaldbos (minstens 80
%);
compensatiefactor 1,5: gemengd bos, inheems loofhout oppervlakte
van 20 à 80 %;
compensatiefactor 2: inheems loofbos (minstens 80 %).
o financiële compensatie door een bosbehoudsbijdrage te betalen. Deze
bijdrage bedraagt 1,98 euro per vierkante meter ontboste oppervlakte,
rekening houdend met de compensatiefactor.
o combinatiecompensatie door de combinatie van bebossing en betaling
van een bosbehoudsbijdrage.
Tracé 2
- Noordelijk aansluitingspunt op de N111 niet in SBZ-H
- Ter hoogte van de Abtsdreef de zeer waardevolle zone niet doorsnijden
- Voorkeur voor zuidelijke ligging in functie van ecologische waarde Antitankgracht
Tracé 3a
- Behoud van de bomenrij ten zuiden van de Waterstraat
- Maximaal behoud SBZ-V: geen ligging via de Boterseweg en voorkeur voor
ligging via de Dijkstraat.
Tracé 3b
Een doorsnijding van het SBZ-V volgens het basisalternatief of de variante
wordt vanuit de discipline fauna en flora niet toegelaten. De ligging van deze
tracémogelijkheden zorgt immers voor een belangrijke en niet te milderen versnippering
van dit gebied; Indien geopteerd wordt voor tracé 3b dan dient dit
tracé vanaf de kruising met de Ettenhoven het tracé 3a te volgen met een
voorkeur voor een ligging via de Dijkstraat, Ingenomen SBZ-V dient gecompenseerd
te worden conform de vigerende wetgeving.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 184 van 239

11.5.3 Besluit
De verschillende tracés situeren zich in hoofdzaak t.h.v. biologisch minder
waardevolle ecotopen. Doch worden er verspreide en/of geïsoleerde biologisch
(zeer) waardevolle ecotopen ingenomen. Het betreft hier o.a. ecotopen
die onderdeel uitmaken van SBZ-gebied, ecotopen die opgenomen zijn in de
inventaris Autochtone bomen en struiken en elementen die een corridorfunctie
hebben, nl. waterlopen en bomenrijen. Deze biologisch minder waardevolle
ecotopen zijn lokaal van belang als habitat voor diverse fauna, zoals o.a.
vleermuizen, trekvogels en weidevogels.Door de aanleg van de nieuwe wegenis
wordt de ruimtelijke samenhang van het gebied verder versnipperd, gaan
corridors verloren en ontstaan barrières voor bepaalde fauna. Deze barrières
zullen bovendien door verstoring versterkt worden.
De invloedssfeer van bemaling is over het gehele plangebied veelal zeer beperkt
ingeschat (cfr. discipline grondwater). Bovendien komen er in en nabij
het plangebied in hoofdzaak weinig verdrogingsgevoelige ecotopen voor. Doch
komen er lokaal alsnog verdrogingsgevoelige ecotopen voor die van uiterst
belang zijn voor bepaalde (beschermde) fauna. Het betreft hier o.a. de Antitankgracht,
het Broek van Stabroek en natte weilanden in het SBZ-V.
Vanuit de discipline fauna en flora wordt de voorkeur gegeven voor tracé 3a,
met ligging via de Ettenhovenn en de Dijkstraat. Dit tracé loopt maximaal via
het bestaande wegennet en heeft minimale impact op het SBZ-V. In vergelijking
met tracé 3b wordt het SBZ-V minder doorsneden. Tracé 3b maakt maximaal
gebruik van bestaande wegenis in vergelijking met tracé 2. Een ligging
van de Nx langsheen de Boterseweg is dan ook niet toelaatbaar gezien de
ecotoopinname en de versnipperings- en verstoringseffecten die hiermee gepaard
gaan.
Wat betreft de ligging van de mogelijke parallelweg tussen Main Hub en complex
Leugenberg, worden er geen vereisten geformuleerd, aangezien er op die
locatie geen belangrijke natuurwaarden parallel met de A12 aanwezig zijn.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 185 van 239

11.6 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
11.6.1 Effectbespreking
Wijziging
landschapsstructuur
en –relaties
Wijziging
erfgoedwaarde
Tracé 2
Noorden Stabroek
Het tracé doorsnijdt het open poldergebied ten noorden
van de gemeente Stabroek. Het tracé wordt bovendien
haaks op de bestaande perceelsstructuur voorzien. De
openruimte van het poldergebied wordt door de realisatie
van het wegtracé significant aangetast. Het effect
wordt als zeer significant negatief beoordeeld (---).
Tracé 3a
Waterstraat
Het tracé doorsnijdt het openruimte gebied gelegen
tussen de lintbebouwing langs de N11 in het oosten,
Stabroek in het noorden, Hoevenen in het zuiden en de
A12 in het westen. Een deel van het tracé is voorzien
op bestaande wegenis van de N114, waardoor het
versnipperend effect op het poldergebied gemilderd
wordt. De bestaande versnippering door de N114 wordt
echter versterkt door het nieuwe tracé. Het effect wordt
matig tot significant negatief beoordeeld (-/--).
Tracé 3b
Rode Weg
Het tracé doorsnijdt eveneens het openruimte gebied zoals beschreven
bij tracé 3a. Bij dit tracé wordt echter voor een klein deel
gebruik gemaakt van bestaande onverharde wegenis (Rode
Weg). De ligging van het tracé resulteert in een versnippering van
het open polder gebied. Het effect wordt significant negatief beoordeeld
(--).
De lijnrelicten ‘Duitse Bunkerlinie Hoofdweerstandstel- Tracé 3a doorsnijdt de Ankerplaats ‘Poldergebied van ‘Tracé 3b doorsnijdt de Ankerplaats ‘Poldergebied van Stabroek
ling (L10015) en ‘Antitankgracht’ (L10014), eveneens Stabroek met overgangszone naar de Kempen’ en het met overgangszone naar de Kempen’ en het Beschermd Land-
beschermd landschap, zijn respectievelijk in de zoek- Beschermd Landschap ‘Het Rood en omgeving’. Voor schap ‘Het Rood en omgeving’. Voor de ankerplaats wordt de
zone voor het tracé gelegen en op 60m van de boven- de ankerplaats wordt de aanwezige weginfrastructuur aanwezige weginfrastructuur reeds als knelpunt gezien. Door de
grens van de zoekzone. De realisatie van de verbin- reeds als knelpunt gezien. Door de aanleg van de aanleg van de nieuwe wegverbinding zal de ankerplaats nog
dingsweg kan een grote impact hebben op de context nieuwe wegverbinding zal de ankerplaats nog meer meer worden versneden en versnipperd. De Hoge Weg wordt nu
en ensemblewaarde van de Antitankgracht. De graad worden versneden en versnipperd. De Hoge Weg wordt al beschouwd als een onherstelbare wonde binnen de anker-
van de impact op het erfgoed zal afhankelijk zijn van de nu al beschouwd als een onherstelbare wonde binnen plaats. Het Rood en omgeving’ vormt het overgangsgebied tus-
tracékeuze binnen de zoekzone. Globaal gezien kan de ankerplaats. Het Rood en omgeving’ vormt het sen de polders en het zandgebied van de Kempen. Het land-
beoordeeld worden dat het tracé significant tot zeer overgangsgebied tussen de polders en het zandgebied schap wordt er gekenmerkt door de goed gestructureerde bomen-
significant negatieve effecten (--/---) zal hebben op het van de Kempen. Het landschap wordt er gekenmerkt rijen, houtkanten en ruigtes. Tracé 3b doorsnijdt het beschermd
lijnrelict Duitse Bunkerlinie.
door de goed gestructureerde bomenrijen, houtkanten landschap middendoor waardoor de context- en ensemblewaarde
en ruigtes. Tracé 3a doorsnijdt het beschermd land- van het beschermd landschap aangetast wordt. De effecten van
schap. Hierdoor wordt de context- en ensemblewaarde de wegverbinding op het beschermd landschap worden als signi-
van het beschermd landschap aangetast. De effecten
van de wegverbinding op het beschermd landschap
worden als matig tot significant beoordeeld (-/--) rekening
houdend met de ligging op de grens van het landschap.
.
ficant negatief (--) beoordeeld.
De tracés zijn gelegen in de relictzone ‘Ontginningsblok Stabroek – Kapellen’ (R10011). Voor deze relictzone zijn volgende bewenselijkheden geformuleerd: het vrijwaren van het open
landschap en het vrijwaren van bebouwing en ruilverkaveling. Het inplanten van de verbindingsweg heeft een dan ook een significant negatieve impact op waardevol erfgoed (--)
Wijziging Het ganse studiegebied wordt gekenmerkt door het Het ganse studiegebied wordt gekenmerkt door het open polderlandschap met weidse vergezichten. De omgevende haven-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 186 van 239

perceptieve
kenmerken
open polderlandschap met weidse vergezichten. De
omgevende haveninfrastructuur ten westen van de A12
kan als storend worden ervaren, maar is zeer typerend
voor deze polders en ze vormt een opvallend baken in
het landschap. Het inbrengen van deze nieuwe weg in
de polders zal resulteren in een schaalverkleining van
het landschap. Een significant negatief effect (-).
infrastructuur ten westen van de A12 kan als storend worden ervaren, maar is zeer typerend voor deze polders en ze vormt
een opvallend baken in het landschap. Het inbrengen van deze nieuwe weg in de polders zal resulteren in een schaalverkleining
van het landschap. Tracés 3a en 3b doorkruisen het Beschermd landschap ‘Het Rood en omgeving’ waar men de
overgang van Polders naar de Kempen ervaren. Het landschap is er kleinschaliger dan in de open polders. Deze belevingswaarde
wordt ernstig verstoord door de inplanting van het tracé. Dit wordt als een matig tot significant negatief effect (-/--)
beoordeeld.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 187 van 239

11.6.2 Milderende maatregelen
Algemene aanbevelingen naar projectniveau
- Beperken van werfwegen, bodemverdichting en ruimte-inname, vooral
onverstoorde en waardevolle zones zijn maximaal te ontzien (ankerplaats,
relictzone);
- Voorkeur voor maximale bundeling met bestaande infrastructuren en
verstedelijking ter beperking versnippering landschap. Tevens worden ook
de onverstoorde bodems niet verstoord ten voordele van ongekend erfgoed.
- Voorafgaand terreinonderzoek in functie van ongekend archeologisch
erfgoed conform richtlijnen Agentschap RO, Onroerend erfgoed. Wanneer
archeologische sites bedreigd zijn, dient een preventieve archeologische
opgraving te gebeuren om het bodemerfgoed te documenteren;
- Opgaande beplanting langsheen de Nx wordt bij voorkeur niet voorzien,
omdat deze de wegenis verder zou benadrukken en de weg de dominante
richting van de perceelsstructuur zou benadrukken. Er wordt voorgesteld
om het tracé zo sober mogelijk in te planten, waardoor de infrastructuur minimaal
aanwezig zal zijn in de open ruimte;
- Indien geopteerd wordt om de weg in ophoging aan te leggen is het aangewezen
de hoogte van deze ophoging te minimaliseren zodat het versnipperend
effect op het polderlandschap beperkt wordt.
- Aanleg nieuwe perceelsrandbegroeiing met streekeigen typologie en bij
voorkeur autochtoon plantgoed;
- Continuïteit van lijnelementen (houtkanten, bomenrijen, grachten, e.d.) bewaren;
Tracé 2
Om de verstoring op de contextwaarde van de Antitankgracht zo klein mogelijk
te houden kan worden geopteerd om de nieuwe weg te realiseren op zo groot
mogelijke afstand van de Antitankgracht en zo dicht mogelijk tegen reeds verstoord
landschap, namelijk de verstedelijkte kern van Stabroek.
Om tot een zo minimaal mogelijke versnijding van het Lijnrelict ‘Duitse Bunkerlinie
Hoofdweerstandstelling (L10015) te komen kan worden geopteerd om het
tracé vanaf Hoogeind te laten vertrekken vanaf het punt waar het lijnrelict
reeds wordt doorsneden door Hoogeind. De aftakking van Hoogeind zou bijgevolg
iets zuidelijker kunnen gebeuren (zie schets). Het lijnrelict dient slechts
eenmaal te worden aangesneden. Het tracé loopt vervolgens ten zuiden van
beide lijnrelicten.
Figuur 11.6-1: voorstel (rode) tracé met maximale afstand tot antitankgracht, minimale versnijding
Hoofdweerstandstelling
Tracé 3a
Voor tracé 3a wordt geopteerd om de weg ten noorden van de bestaande
dreef te voorzien met een minimale mogelijke afstand tot de Waterstraat. De
weg wordt door de dreef afgeschermd van het beschermd landschap en het
landschap wordt zo minimaal mogelijk versneden en aangetast.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 188 van 239

11.6.3 Besluit
De realisatie van een weg in het openruimte gebied zal bij de drie tracéalternatieven
resulteren in de versnijding en versnippering van het poldergebied. Bij
het noordelijke tracé zal de versnijding en versnippering nog meer uitgesproken
zijn, daar het tracé de lang uitgestrekte percelen dwars doorsnijdt. Het
tracéalternatief 3a wordt voor een groot gedeelte voorzien op bestaande wegenis,
waardoor het versnipperend effect globaal minder sterk zal zijn, maar
het bestaande versnipperend effect van de N114 zal versterkt worden. Het
derde tracé 3b resulteert eveneens in versnippering van het open ruimtegebied.
Hier wordt echter, over beperkte afstand, gebruik gemaakt van bestaande
wegenis. Het gaat hier echter over lokale wegen. Door de aanleg van het
tracé zal het versnipperend effect van deze lokale wegen versterkt worden.
De erfgoedwaarde wordt bij de drie tracéalternatieven sterk aangetast. Bij de
noordelijke tracékeuze wordt het lijnrelict ‘Duitse Bunkerlinie’ minimum tweemaal
doorsneden, afhankelijk van de tracékeuze binnen de zoekzone. De context
en ensemblewaarde van het lijnrelict ‘Antitankgracht’ wordt significant
aangetast.
Bij de realisatie van tracéalternatieven 3a of 3b wordt het beschermd landschap
‘Het Rood en omgeving’ doorsneden. Voor tracé 3a kan dit effect evenwel
worden gemilderd indien wordt gekozen voor een tracé ten noorden van
de aanwezige dreef, en zo dicht mogelijk tot de waterstraat. Op deze manier
wordt het Beschermd landschap minimaal versnipperd en kan de dreef als buffer
optreden.
De realisatie van de weg zal bij de drie tracéalternatieven een schaalverkleinend
effect hebben op het open polderlandschap. De wijdse zichten in het
poldergebied zullen worden aangetast. Vooral bij het noordelijke tracé zal het
open polder karakter sterk verstoord worden. Indien de weg wordt voorzien op
een talud zal dit effect nog versterkt worden. Het landschappelijk karakter van
het overgangsgebied tussen de polders en de zandrug van de Kempen zal
worden aangetast door de realisatie van tracé 3a of 3b.
Vanuit de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie wordt de
voorkeur gegeven aan tracé 3a.
Wat betreft de ligging van de mogelijke parallelweg tussen Main Hub en complex
Leugenberg, worden er geen vereisten geformuleerd. Er wordt wel aandacht
gevraagd de weg zo dicht mogelijk bij de A12 aan te leggen opdat het
voorkomen van restruimten geminimaliseerd wordt.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 189 van 239

11.7 Mens
11.7.1 Effectbespreking
Impact op ruimtegebruikfuncties
Impact op ruimtelijke
samenhang en barrièrewerking
Tracé 2
Noorden Stabroek
Het tracé resulteert voornamelijk in een verlies aan landbouwfuncties
en bedrijfsgebouwen van Cubanatie, welke
voor een deel echter zonevreemd zijn gelegen. Er zijn
geen woningen bedreigd. Algemeen wordt dit als matig tot
significant negatief (-/--) beoordeeld.
Over de lengte van het ganse tracé worden noord-zuid
georiënteerde landbouwgronden dwars doorsneden. De
weg betekent een barrière voor de landbouwgronden
gelegen ten noorden van de weg.
De percelen gelegen ten noorden van de weg zullen
moeilijk tot niet meer bereikbaar zijn door de aanwezigheid
van de wegverbinding.
Dit wordt als matig tot significant negatief (-/--) beoordeeld.
Gezondheid In stabroek wordt een significant positief effect op het
omgevingsgeluid van de woningen in de Abtsdreef en de
N111 verwacht. Voor de overige kernen worden geen
Tracé 3a
Waterstraat
Het tracé resulteert voornamelijk in een verlies aan landbouwfuncties.
Naar het zuiden toe zijn enkele landbouwbedrijven
en de gebouwen van het lokale vliegveld bedreigd.
Het verlies aan ruimtegebruikfuncties is hier echter
beperkter omdat het tracé over een lange afstand op
reeds bestaande wegenis komt te liggen. Algemeen wordt
dit als matig negatief (-) beoordeeld
De ruimtelijke versnippering zal eerder beperkt zijn, daar
het tracé ongeveer parallel met de richting van de perceelsgrenzen
wordt voorzien en het over relatief grote
afstand op bestaande wegenis wordt voorzien. Het doorsnijden
van bestaande percelen heeft een versnipperend
effect;
De bereikbaarheid van landbouwpercelen komt in het
gedrang. De bereikbaarheiid van particuliere percelen die
door de aanleg van de Nx onbereikbaar worden dient
gegarandeerd te worden door de aanleg van ventwegen.
Bij de kruising van bestaande wegen worden functionele
en/of recreatieve fietsroutes gekruist.
Dit wordt algemeen als matig negatief beoordeeld (-).
Voor de aansluiting op de A12 wordt de voorkeur gegeven
voor een ligging via het basistracé, zodat de woningen
aan de noordzijde van de Dijkstraat nog steeds bij de
woningen van de Kerkstraat kunnen aansluiten. Zodat
barrièrewerking beperkt wordt (0). Indien geopteerd wordt
voor een ligging via de Dijkstraat worden deze woningen
geïsoleerd (-). De nodige bereikbaarheidsgarantie dient te
worden onderzocht.
In Stabroek wordt t.h.v. de Abtsdreef, Hoogeind en de
Kleine Molenweg een matig positief effect op het geluidsklimaat
verwacht. T.h.v de Grote Molenweg wordt het
Tracé 3b
Rode Weg
Er gaat voornamelijk landbouwgrond verloren. Enkele
recente nieuwbouwwoningen zijn bedreigd bij deze tracékeuze.
Dit wordt als significant negatief (--) beoordeeld.
Het doorsnijden van bestaande percelen heeft een versnipperend
effect. De bereikbaarheid naar landbouwpercelen
kan in het gedrang komen door het barrière-effect
van de weg.
Bij de kruising van bestaande wegen worden functionele
en/of recreatieve fietsroutes gekruist.
Dit wordt algemeen als matig negatief (-) beoordeeld.
Wat het geluidsklimaat betreft wordt de N114 in Stabroek
matig positief beïnvloed. Langsheen de Grote Molenweg
worden matig negatieve effecten verwacht. De overige
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 190 van 239

effecten verwacht.
Vanuit de bespreking discipline lucht wordt verwacht dat
de luchtkwaliteit in 2020 langs de meeste woonzones van
het studiegebied zal verbeteren. Ter hoogte van de A12
en de Nx zelf wordt een duidelijke afname van de luchtkwaliteit
verwacht.
Algemeen worden de effecten als verwaarloosbaar tot
matig positief (Stabroek) (0/+) beoordeeld.
Ruimtelijke kwaliteit De geplande ontwikkelingen zullen een achteruitgang
betekenen van de kwaliteit van de leefomgeving. De recreatieve
functies in de omgeving van het Antitankkanaal
(wandel- en fietsroutes) zullen in waarde verminderen.
De verkeersleefbaarheid in de kernen van Stabroek en
Hoevenen zal zeer significant positief verbeteren. Het
effect op de kern van Kapellen is te verwaarlozen tot matig
positief.
geluidsklimaat matig negatief beïnvloed. In Hoevenen
wordt t.h.v. de Hoge Weg en de N14 een matig positief
effect op het geluidsklimaat verwacht. Langsheen de Nx
worden belangrijk negatieve effecten op het geluidsklimaat
verwacht. In Kapellen worden verwaarloosbare effecten
op het geluidsklimaat verwacht. In de discipline
geluid werd als milderende maatregel de aanleg van een
gronddam doorgerekend. Hieruit blijkt dat ter hoogte van
de woningen in de Kerkstraat de norm beperkt overschreden
wordt indien de Nx via de Dijkstraat verloopt. Rekening
houdend met het aanwezige geluidsklimaat wordt
binnen de discipline mens dit als matig tot significant negatief
(-/--) beoordeeld. Indien geopteerd wordt voor de
baisligging worden de effecten verwaarloosbaar (0) geacht.
Vanuit de bespreking discipline lucht wordt verwacht dat
de luchtkwaliteit in 2020 langs de meeste woonzones van
het studiegebied zal verbeteren. Ter hoogte van de A12
en de Nx zelf wordt een duidelijke afname van de luchtkwaliteit
verwacht.
Algemeen worden de effecten voor de overige locaties
als verwaarloosbaar tot matig positief (0/+) beoordeeld.
De verkeersleefbaarheid voor de kern van Stabroek wordt
zeer significant positief beoordeeld, de kern van Hoevenen
matig tot zeer significant positief. Voor de kern van
Kapellen wordt het effect significant positief beoordeeld.
effecten op het geluidsklimaat in Stabroek worden verwaarloosbaar
geacht. In Hoevenen worden matig positieve
effecten verwacht langsheen de N114. Voor de overige
wegenis worden verwaarloosbare effecten verwacht. In
Kapellen worden matig negatieve effecten langsheen de
N11 en matig positieve effecten langsheen de N122 verwacht.
Voor de overige wegenis worden verwaarloosbare
effecten op het geluidsklimaat verwacht.
Vanuit de bespreking discipline lucht wordt verwacht dat
de luchtkwaliteit in 2020 langs de meeste woonzones van
het studiegebied zal verbeteren. Ter hoogte van de A12
en de Nx zelf wordt een duidelijke afname van de luchtkwaliteit
verwacht.
Algemeen worden de effecten als verwaarloosbaar tot
matig positief (0/+) beoordeeld.
De verkeersleefbaarheid voor de kern van Stabroek wordt
significant positief beoordeeld, de kern van Hoevenen
matig tot zeer significant positief. Voor de kern van Kapellen
wordt het effect matig tot significant positief beoordeeld.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 191 van 239

11.7.2 Milderende maatregelen
Algemene aanbevelingen naar projectniveau
Na realisatie van het plan is er een verlies aan landbouwgrond. Het verlies aan
landbouwareaal kan mogelijk enigszins gemilderd worden door financiële
compensatie of door gronden op een andere locatie in de nabije omgeving
(van landbouwbedrijven die hun activiteiten stopzetten) aan te kopen en op te
nemen in een lokale grondenbank. Deze grondenbank biedt de mogelijkheid
om gronden dan vrijwillig te ruilen. Een ruilverkaveling heeft als doelstelling de
agrarische structuren te optimaliseren. Enerzijds worden percelen van landbouwers
gehergroepeerd, anderzijds wordt ook het wegennet aangepakt om
zo de toegang tot de percelen te verbeteren. Grondenruil kan ook bijdragen tot
het verbeteren van de bereikbaarheid van de percelen. Eens de keuze voor
het definitieve tracé gemaakt is, kan de uitwerking van een landbouwgevoeligheidsanalyse
bijdragen om de gevolgen voor de individuele landbouwer beter
in te schatten en concrete maatregelen hieromtrent uit te werken. Bijkomend
aspect is het belang van veilige bereikbaarheidsmogelijkheden van landbouwers
tot hun percelen.
De realisatie van de wegverbinding betekent een inname van herbevestigd
agrarisch gebied. Door de herbevestiging van het agrarisch gebied wordt
landbouwgrond planologisch verankerd. Een herbevestiging betekent niet dat
gemeentelijke en provinciale planningsinitiatieven hier niet meer mogelijk zijn,
maar de projecten moeten de agrarische hoofdbestemming wel maximaal respecteren,
conform de omzendbrief RO/2005/01 betreffende de beleidsmatige
herbevestiging van de gewestplannen in het kader van de afbakening van de
gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur in uitvoering van het Ruimtelijk
Structuurplan Vlaanderen.
Als milderende maatregel dient het ingenomen gebied gecompenseerd te
worden door het herbevestigen van agrarisch gebied of het herbestemmen
van een andere bestemming in agrarisch gebruik naar agrarisch gebied in de
regio.
Langsheen het tracé van de Nx worden significant negatieve effecten op het
geluidsklimaat verwacht. Indien er woningen heel dicht tegen de Nx komen te
liggen, kan de leefbaarheid van deze woningen in het gedrang komen. Indien
voldoende ruimte is om de Nx en geluidsmilderende maatregelen te realiseren,
dan is het aangewezen om te woningen in eerste instantie te behouden en het
geluidsklimaat bij exploitatie van de Nx te monitoren. Achteraf dient dan met
de bewoners in dialoog gegaan te worden om na te gaan of de leefkwaliteit
voldoende gegarandeerd kan worden. Indien uit de dialoog en op basis van de
monitoringsgegevens blijkt dat de hinderaspecten onvoldoende gemilderd
kunnen worden, kan in samenspraak met de bewoners nagegaan worden welke
bijkomende maatregelen mogelijk zijn. Deze maatregelen kunnen gaan van
gevelisolatie tot eventuele onteigening van de woning waarbij een correcte
vergoeding moet worden voorzien.
De tracés 3a en 3b kruisen functionele-, alternatieve functionele – en recreatieve
fietsroutes. De kruispunten dienen voldoende veilig te worden voorzien
voor de fietsers.
11.7.3 Besluit
De verschillende tracés situeren zich voornamelijk op landbouwgrond, zowel
akker- als weiland. Afhankelijk van de tracé keuze kunnen enkele landbouwbedrijven,
bedrijfsgebouwen (Cubanatie) of woningen bedreigd zijn.
Tracés 3a en 3b volgen gedeeltelijk bestaande wegenis, waardoor de bijkomende
ruimte-inname wordt beperkt.
Het versnipperend effect zal het grootst zijn voor het noordelijke tracé. Het tracé
wordt loodrecht op de lang uitgestrekte percelen voorzien. De bereikbaarheid
van de noordelijke percelen komen er in het gedrang. De impact op versnippering
bij de tracés 3a en 3b is kleiner, doordat het tracé voornamelijk
wordt voorzien evenwijdig met de perceelsrichting en perceelsgrenzen. Het
gebruik van bestaande wegenis mildert eveneens het versnipperende effect en
zorgt voor een minimale ruimte-inname.
Specifiek voor tracé 3a wordt vanuit de discipline mens een voorkeur gegeven
dat de aantakking aan de A12 verloopt via het basistracé omdat vanuit de discipline
geluid blijkt dat het voorzien van een gronddam t.h.v. de Dijkstraat onvoldoende
om het geluidsklimaat t.h.v. de woningen in de Dijkstraat te beschermen.
Zelfs met de aanleg van een gronddam worden bij het tracéalternatief
via de Dijkstraat nog steeds (beperkte) overschrijdingen van de
norm waargenomen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 192 van 239

11.8 Synthesetabel
In onderstaande tabel wordt een de synthese van de effectbespreking voor de verschillende disciplines en de verschillende tracé-alternatieven weergeven in een
overzichtelijke tabel. Hierbij wordt tevens het resterend effect, na doorvoering van de milderende maatregelen opgelijst.
Discipline MILIEUEFFECT
Doorstroming
Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b MILDERENDE MAATREGEL Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b
Stabroek
Kapellen
+++
+/+++
+++
++/+++
++
+/+++
Minimaal aantal perceelstoegangen
Hoevenen
Verkeersveiligheid
+ ++ +/++
Stabroek +++ +++ ++
Kapellen +/+++ ++/+++ +/+++
Hoevenen + ++ +/++ Tonnagebeperking in de kernen en herinrichting kernen opdat gebruik Nx
Verkeersleefbaarheid
gestimuleerd wordt
Stabroek +++ +++ ++
Kapellen +/+++ ++/+++ +/+++
Hoevenen + ++ +/++
Stabroek
Kapellen
Hoevenen
0/++
0
0
-/+
0
+
-/+
0
+
Gronddam, geluidsscherm, technologische vooruitgang, geluidsolatie gevels,
geen ontwikkeling activiteiten in geluidsbelaste zones
0/++
0
0
0/+
0
+
0/+
0
+
Mobiliteit
Geluid
Lucht 33
NO2
Nx --- --- --- - - -
A12 --- --- --- - - -
bebouwde kom +/++ +/++ +/++ +/++ +/++ +/++
PM10
Nx
A12
-
--
-
--
-
--
50m afstand tot de woningen
autonome ontwikkeling
-
-
-
-
-
-
PM2,5
bebouwde kom 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+
Nx - - - - - -
A12 -- -- -- - - -
33
De aanleg van de Nx wordt in de tabel voor NO2 beoordeeld als ‘belangrijk negatief’. Dit is een gevolg van het toegepaste significantiekader waar een concentratiestijging van meer dan 3 µg/m3 als ‘belangrijk’
wordt aanzien. Omdat in de referentiesituatie deze weg niet aanwezig is, is een concentratiewijziging van 3 µg/m3 echter niet abnormaal.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 193 van 239

Discipline MILIEUEFFECT Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b MILDERENDE MAATREGEL Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b
bebouwde kom 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+ 0/+
Oppervlaktewater
Fauna en flora
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Waterkwantiteit -/-- -/-- -/-- Geen lozing van bemalingswater op oppervlaktewater
Buffering/compensatie
Verbinding overstromingsgebied bij doorsnijding
Beperkte inbuizing
Voorkeur voor overwelving
Ruime dwarssecties
Geen aansluiting op riolering
Ecotoop- en habitatwijziging - tot --- - tot -- - tot -- Tijdens aanlegfase stockage materieel en werfzones op locaties met beperkte
(ecotoopinname)
ecologische waarde
Optimaliseren ecotoopcreatie
Boscompensatie
Maximaal gebruik van bestaande wegenis
Minimaliseren inname SBZ, zoniet compensatie
Versnippering en barrièrewerking
-- - tot --/--- -- Overwelving ipv inbuizing
Maximaal behoud van bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en open waterlopen
Miniamliseren doorsnijden SBZ
Verstoring - tot --- 0/- tot --/--
-
-/-- Beperken wegverlichting en aangepaste verlichting
Minimaliseren inname en doorsnijden SBZ-H
0 0 0
- tot -- - -
- 0 tot -/-- -
-/-- 0/- tot -/-- -/--
Verdroging/vernatting 0 tot --- 0 tot -/-- -/-- Aangepaste bemalingstechnieken ter beperking grootte invloedsstraal 0/- 0/- 0/-
Verontreiniging 0 tot -- -/-- -/-- KWS-afscheider 0/- 0/- 0/-
Wijziging landschapsstruc- --- -/-- -- niet/weinig voorzien van opgaande beplanting, bundeling met bestaande in- --
-
--
tuur en –relaties
frastructuren, behoud lijnelementen
---
-
--
Wijziging erfgoedwaarde
-
Verstoring ankerplaats, --/--- -/--
-- tracékeuze met minimale versnijdingsindex, maximale bundeling met be- --
-
-/-relictzone
en landschapsestaande
infrastructuren
cologisch erfgoed
minimale aantasting van erfgoed en beschermingen
Aantasting archeologisch
erfgoed
--
--
--
beperkte ruimte-inname onverstoorde bodems;
voorafgaand archeologisch terreinonderzoek, cfr. richtlijnen Archeologie
-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
-
-
Pagina 194 van 239

Discipline MILIEUEFFECT Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b MILDERENDE MAATREGEL Tracé 2 Tracé 3a Tracé 3b
Mens
Wijziging perceptieve kenmerken
Impact op ruimtegebruikfuncties
Ruimtelijke samenhang
Barrièrewerking
-- -/-- -/-- geen beplanting langsheen Nx om Nx niet te benadrukken
Nx bij voorkeur op maaiveld en beperking verhoogde ligging
-/-- - -- compensatie van ingenomen landbouwgrond
compensatie HAG
begeleiding en billijke onteigeningsvergoeding
-/--
-
-
Veilige kruispunten voor fietsers en landbouwvoertuigen -/--
- 0/- 0/-
-/-- - -/--
Gezondheid 0/+ -/-- tot 0/+ 0/+ Ligging via basisalternatief om aan te sluiten op de A12 0/+ 0/+ 0/+
Ruimtelijke kwaliteit -/-- tot ++ +/++ +/++ Lokaal (grenzned aan de Nx) kan de leefkwalitiet sterk aangetast worden. Het
is noodzakelijk om het geluidsklimaat te monitoren en in dialoog te treden met
de inwoners van de aangrenzende woningen. Indien de leefbaarheid van de
woningen na mildering onvoldoende gegarandeerd kan worden, kan alsnog
overgeaan worden tot bijkomende maatregelen (bv. gevelisolatie) of zelfs
onteigening van de betrokken woningen, waarbij een correcte onteigeningsvergoeding
en begeleiding van de bewoners noodzakelijk is.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
-
Pagina 195 van 239
-

11.9 Beoordeling van de milderende maatregelen
In onderstaande tabel wordt een beknopte beoordeling van de milderende maatregelen weergegeven.
De mogelijke effecten t.g.v. de milderende maatregelen worden binnen elke discipline onderzocht. Deze analyse isw belang om een totaalbeeld te kunnen krijgen alle milieueffecten waarmee het project gepaard gaat bij realisatie van de Nx incl. de milderende maatregelen.
Milderende maatregelen en aanbevelingen mobiliteit geluid lucht bodem grondwater oppervlaktewater Fauna & flora Landschap Mens
Minimaal aantal perceelstoegangen op Nx Goed doorstroming op Goede doorstroming Goede doorstroming Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Beperking hinder (0) Niet van toepassing Beperking hinder (0)
de Nx (0)
heeft een gunstig effect minimaliseert de impact
op het geluidsklimaat (0) op de luchtkwaliteit (à)
Tonnagebeperking in de kernen
Positieve invloed op de
Herinrichting van de kernen
verkeersleefbaarheid en
–veiligheid (+)
Parallelweg ontsluiting particuliere woningen Bereikbaarheid van
particuliere percelen
garanderen, al dan niet
met omrijfactor (0/-)
Positieve invloed op het
geluidsklimaat
kernen (+)
in de
Gronddam/geluidsscherm Niet van toepassing minimale impact op het
geluidsklimaat thv
kwetsbare locaties (0/-)
Gevelisolatie Niet van toepassing Minimaliseren
(0/-)
hinder
Geen ontwikkeling activiteiten in geluidsbelaste Niet van toepassing Geen afname van het
zones
geluidsklimaat (normoverschrijding)
(0)
Positieve invloed op de
luchtkwaliteit in de kernen
(+)
Niet van toepassing Niet van toepassing Ruimte-inname en toename
structuur- en profielwijziging
(-)
Niet van toepassing Gronddam: ruimteinname
en toename
structuur- en profielwijziging
(0/-)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren hinder in
de kernen (+)
Bijkomende verharding
resulteert in afname
infiltratie. Lokaal karakter
(0/-)
Bijkomende verharding
resulteert in toename
afstromend hemelwater.
Lokaal karakter (0/-)
Niet van toepassing Gronddam: mogelijke
inname overstromingsgebied
(-). Compensatie
noodzakelijk conform
vigerende wetgeving
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 196 van 239
Ecotoopinname (-) Bundeling met andere
geplande/bestaande
infrastructuur en versterken
(0/-)
barrièreeffect
gronddam: ecotoopinname
(-). Voorkeur voor
geluidscherm t.h.v.
waardevolle ecotopen
Versterking barrièrewerking
Nx, verstoring polderlandschap
(-/--)
Versterken barrièrewerking,
inname landbouwfunctie
(-)
Minimaliseren hinder (-)
Wijziging perceptieve
kenmerken en ruimtelijke
belevingswaarde
(-/--)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren
(0/-)
hinder
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren hinder
kwetsbare zones (0)
Niet van toepassing Minimaliseren hinder (0)
Voorkeur minimale afstand van 50m tot woningen Niet van toepassing Minimaliseren hinder (0) Minimaliseren hinder (0) Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren hinder
Stockage materieel en werfwegen op minder ver- Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren bodemdichtingsgevoelige
bodems, bij voorkeur op antropogene
zones, werfzone minimaliseren . Machines
met groot contactoppervlakte bij tijdelijke
werfzones (bv. landbouwgebieden)
verdichting (0/-)
Gesloten grondbalans Beperken werfverkeer Niet van toepassing Niet van toepassing Maximaal hergebruik
(0)
conform vigerende wetgeving
(0)
Specifieke bemalingstechnieken ter beperking van Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Beperken risico zettin-
de invloedsstraal (gesloten bouwput en infiltratie
bemalingswater ter plaatse) ter hoogte van kleibodems,
natte zandleembodems, waterlopen (cfr.
Discipline oppervlaktewater) en verdrogingsgevoelige
ecotopen (cfr. discipline fauna en flora).
gen (0)
Bestemming van bemalingswater in volgorde van
belang (Vlarem): infiltreren, afvoer via waterlopen/grachten,
RWA-leidingen
Goede dimensionering van grachten: De grachten
worden bij voorkeur zo ruim mogelijk gedimensioneerd,
onder een flauwe helling en zonder bodemverharding
zodat infiltratie maximaal mogelijk
is. Indien de grondwatertafel hoog is, dan dienen
er drempels in de grachten voorzien te worden
opdat er geen grondwater wordt afgevoerd.
Strikt naleven van de wettelijke bepalingen mbt
calamiteiten en grondverzet.
Voorzien van KWS-afscheider of andere vorm van
zuivering zodat afstromend hemelwater gezuiverd
Minimaliseren bodemverdichting
in relatie tot
infiltratie (0/-)
Niet van toepassing Minimalle ecotoopinname
(0/-)
Niet van toepassing Niet van toepassing Minimale hinder werfverkeer
(0)
Beperken invloed op
grondwatertafel (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren impact
grondwaterkwantiteit (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren impact
grondwaterkwantiteit (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Geen verspreiding bodemverontreiniging
(0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimale impact grondwaterkwaliteit
(0)
Geen verspreiding
grondwaterverontreiniging
(à)
Minimale impact oppervlaktewaterkwaliteit
(0)
Beperken invloed op
oppervlaktewaterkwantiteit
(0)
Minimaliseren oppervlaktewaterkwantiteit
(0)
Minimaliseren oppervlaktewaterkwantiteit
(0)
Minimaal risico aantastingverdrogingsgevoelige
ecotopen (0)
Minimaal risico aantastingverdrogingsgevoelige
ecotopen (
Minimaal risico aantastingverdrogingsgevoelige
ecotopen (
Minimale verstoring
polderlandschap (0)
Minimale ruimte-inname
(bv. in relatie tot landbouw)
(0/-)
Niet van toepassing Minimale hinder werfverkeer
(0)
Niet van toepassing Niet van toepassing
Niet van toepassing Niet van toepassing
Niet van toepassing Niet van toepassing
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing
Minimale impact oppervlaktewaterkwaliteit
(0
Minimale verontreiniging
ecotopen (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing

Milderende maatregelen en aanbevelingen
wordt voordat het na infiltratie in de bodem de
grondwatertafel kan aanvullen.
mobiliteit geluid lucht bodem grondwater oppervlaktewater Fauna & flora Landschap Mens
Geen rechtstreekse lozing van bemalingswater op Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud grondwatertafel Minimaliseren overstro- Minimale impact op Niet van toepassing Niet van toepassing
oppervlaktewater, maar voorkeur voor infiltratie in
(0)
mingsrisico (0)
verdrogingsgevoelige
de bodem
ecotopen (0)
Compensatie ingenomen overstromingsgevoelig
gebied, bij voorkeur in plangebied, zoniet stroomopwaarts
Behoud open waterlopen, geen inbuizing, maar
plaatselijke voldoende hoge overwelving (50 cm)
met voldoende ruime dwarssecties
Nx in ophoging thv effectief overstromingsgevoelig
gebied, met kokers zodat beide zijden van overstromingsgevoelig
gebied met elkaar in verbinding
kunnen blijven staan.
Behoud bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en
waterlopen
Beperken wegverlichting Functionele verlichting
thv kruispunten in relatie
tot verkeersveiligheid
(0)
Ecotoopcreatie door volgens streekeigen structuren
inheems materiaal en principes NTMB
Inname bos vermijden, zoniet boscompensatie bij
voorkeur door effectieve bebossing ipv financiële
compensatie.
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud ruimte voor
water; Overstromingsproblemenschuiven
(0)
niet ver-
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimale impact grondwatersysteem
(0)
Minimaliseren knelpunten
inzake doorstroming
oppervlaktewater. Geen
bijkomende problemen
inzake oppervlaktewaterkwnatiteitveroorzaken
(0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren bijkomende
barrières voor
oppervlaktewater. (0/-)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 197 van 239
Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren hinder (0)
Behoud corridorfunctie
specifieke fauna (bv.
vleermuizen) (0)
Niet van toepassing Minimaliseren hinder (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Geen effecten Geen effecten Geen effecten Geen effecten Behoud landschapsstructuur
en structurerende
kenmerken (0)
Niet van toepassing
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren hinder (0) Niet van toepassing Minimaliseren hinder
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Ecotoopcreatie (+) Versterking huidige
klandschapsstructurerende
elementen (+)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Financiële compensatie
(-/--
Effectieve
(0/-))
bebossing
Behoud bomenrij (dreef) parallel met Waterstraat Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud
(0)
corridorfunctie
Voorkeur maximaal gebruik bestaande wegenis
en maximale bundeling met bestaande wegenis
Voorafgaand terreinonderzoek ifv archeologisch
erfgoed
Nx bij voorkeur niet begeleiden door opgaande
beplanting
Perceelsrandbegroeiing middels streekeigen autochtoon
plantgoed
Bij voorkeur ligging op maaiveld en minimaliseren
hoogte bij ligging in ophoging
Knippen lokale wegenis
en bereikbaarheid van
particuliere percelen
wordt gewijzigd (0/-)
Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren structuuren
profielwijziging (0/-)
Minimaliseren toename
verharde oppervlakte in
relatie tot infiltratie (0/-)
Minimaliseren toename
verharde oppervlakte in
relatie tot de afstroming
(0/-)
Minimaliseren ecotoopinname
(0/-)
Wijziging landschapskenmerken
(-)
Behoud landschapsbeeld.
Behoud buffer Nx
– beschermde landschap
(0)
Versterking barrièrewerking
bestaande wegenis
(-), minimaliseren wijziginglandschapsstructuur)
(0/-)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Minimaliseren aantasting
ongekend archeologisch
erfgoed (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Geen landschappelijke
versterking van de aanwezigheid
van de Nx (0)
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Ecotoopcreatie (+) Versterken landschapsstructurerendeting
(+)
beplan-
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud vlak en open
polderlandschap (0)
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Visuele buffer Nx vanuit
het beschermde landschap
(0)
Minimale ruimte-inname
(0/-)
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Compensatie ingenomen landbouwgrond Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud ruimtegebruikfunctie
of financiële

Milderende maatregelen en aanbevelingen mobiliteit geluid lucht bodem grondwater oppervlaktewater Fauna & flora Landschap Mens
vergoeing (0)
Compensatie HAG Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Behoud garantie landbouwfunctie
(0)
gevelisolatie Niet van toepassing Beperken geluidshinder Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Beperken geluidshinder
(0)
(0)
Begeleiding en billijke onteigeningsvergoeding Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Correcte compensatie
Veilige kruispunten voor fietsers en landbouw- Maximaliseren ver- Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing
voor onteigening (0)
Garantie veiligheid (0)
voertuigenkeersveilige
situatie(0)
Monitoring geluidsklimaat van woningen aangrenzend
aan de Nx
Niet van toepassing Overzicht geluidsklimaat.
Nagaan overschrijdinggeluidsnormering.
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Garanderen
heid (0)
leefbaar-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 198 van 239

11.10 Synthese fase 3
Een van de doelstellingen van de Nx is de bereikbaarheid tussen de Noorderkempen
met de A12 te verbeteren waarbij met vermindering van sluipverkeer
doorheen de kernen van Stabroek, Kapellen en Hoevenen.
Algemeen wordt gesteld dat enerzijds investeren in duurzame vervoersmodi
(fiets, en collectief vervoer (openbaar en georganiseerd gemeenschappelijk)
een noodzaak is om de mobiliteit in de regio duurzaam uit te bouwen. Hiermee
zijn diverse actoren op heden actief bezig terwijl andere initiatieven recent opgestart
zijn of nog opgestart dienen te worden. De effecten hiervan zijn op
langere termijn te zien (en moeten te zien zijn om gelijkaardige effecten van te
veel intensiteiten in de kernen in “toekomst 2020” niet opnieuw voor te hebben).
Anderzijds zijn kleinschalige aanpassingen aan de infrastructuur op
kruispuntniveau of wegvakniveau van die aard dat ze mogelijk wel de doorstroming
kunnen verbeteren, maar een nefaste invloed hebben op de doelstelling
de verkeersleefbaarheid in de kernen te verbeteren; beide doelstellingen
realiseren door middel van het sleutelen aan bestaande infrastructuur is dus
niet mogelijk.
Het investeren in een duurzame mobiliteit is steeds aan de orde (en actueel)
maar zal niet afdoende zijn om het aandeel verkeer in de kernen van Stabroek,
Hoevenen en Kapellen te verminderen en de leefbaarheid te verhogen.
De aanleg van een Nx is dan ook noodzakelijk voor de kernen. Maar ook tijdens
of na de realisatie van de Nx dient in een verdere uitwerking van een actieprogramma
voor het uitbouwen van gebruik van alternatieve vervoerswijzen
voorzien te worden. Enkele acties hebben rechtstreekse impact met de realisatie
van de Nx; de fietsverbinding naar de Haven kan mogelijk gecombineerd
worden met een aansluitcomplex van Nx op de A12, het verbeteren van een
rechtstreekse fietsverbinding vanuit de kernen naar de P&R aan Leugenberg
kan gecombineerd worden met de realisatie van de Nx. Andere acties kunnen
nog opgestart worden zoals het creëeren van carpoolparkings en/of het openbaar
vervoer nog dichter tegen de kern van Stabroek te brengen of frequente
shuttlediensten te voorzien tussen het gebied ten noorden van Kapellen en
Stabroek om zo naar Leugenberg (tram) of Kapellen (trein) te geraken zonder
de kern van Kapellen of Hoevenen te moeten doorkruisen.
De beoordeling van de tracés van een Nx binnen de verschillende disciplines
leidt tot volgende synthese.
Tracé 2
Door tracé 2 zal alle doorgaand verkeer uit de kern van Stabroek gehouden
worden waardoor de verkeersleefbaarheid, de verkeersveiligheid en de doorstroming
in deze kern significant tot zeer significant positief beïnvloed worden.
Ook voor de kern van Hoevenen worden tot zeer significant positieve effecten
verwacht, al zijn deze effecten voornamelijk toe te schrijven aan het afsluiten
van de Dijkstraat t.h.v. de A12 en niet aan de realisatie van de Nx.
Voor de kern van Kapellen zijn de effecten matig significant positief. Er is immers
een status quo tot een lichte afname van verkeer te verwachten. Ook
deze afname is daarenboven eerder toe te wijzen aan het afsluiten van de
Dijkstraat.
Verkeer vanuit de regio Kalmthout blijft in grootorde gelijk, maar kent een lichte
verschuiving van de N122 naar de N111, wat conform de categorisering van
de wegen een gewenst effect is. Met uitzondering van het naar de N111 verschoven
verkeer, gaan voertuigen van de N122 geen gebruik maken van de
Nx om de A12 te bereiken.
Doordat de verkeerintensiteiten van de N122 naar de N111 verschuiven, zal
langsheen de N111 de luchtkwaliteit negatief beïnvloed worden.
Dit tracé maakt geen gebruik van bestaande wegenis, zodat de versnippering
en de versnijding van het landschap en de ecologische waarden meer uitgesproken
zijn van bij de andere tracés.
Het tracé volgt daarenboven de bestaande perceelstructuur niet, maar dwarst
de lang uitgestrekte percelen waardoor het polderlandschap significant wordt
aangetast.
Tracé 2 doorsnijdt het lijnrelict ‘Duitse Bunkerlinie’ minimum tweemaal en zorgt
voor een significant negatieve aantasting van de context en ensemblewaarde
van het lijnrelict ‘Antitankgracht’.
Afhankelijk van de ligging van het tracé (oostelijk knooppunt op N11) wordt
SBZ-H ingenomen. Inname SBZ-H moet maximaal vermeden worden, zoniet
dient dit gecompenseerd te worden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 199 van 239

Het gebied is momenteel beperkt verstoord en is van belang voor vleermuizen
en weidevogels. De verstoring die gepaard zou gaan met de Nx zou als significant
tot zeer significant negatieve effecten kunnen leiden.
Tracé 2 doorsnijdt mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Het volume ingenomen
overstromingsgevoelig gebied bedraagt grootte-orde 3.200m³. Dit ingenomen
volume dient gecompenseerd te worden binnen het plangebied, zoniet
bij voorkeur stroomopwaarts van het plangebied.
Tracé 3a
Ondanks een overblijvend aandeel van 20% doorgaand verkeer, is de verkeersafname
in Stabroek bij tracé 3a is nog steeds goed voor een significant
verbeterde verkeersleefbaarheid, –veiligheid en doorstroming in de kern. De
zeer significant positieve mobiliteitseffecten voor de kern van Hoevenen zijn
nagenoeg uitsluitend toe te wijzen aan het afsluiten van de Dijkstraat van de
A12. Net als bij tracé 2 gaat een lichte -conform de wegencategorisering gewenste-
verschuiving van het verkeer van de N122 naar de N111 optreden.
Verschil met tracé 2 is dat het verkeer van de N122 ook meer gebruik gaat
maken van de Nx, wat een afname van verkeer in de kern van Kapellen met
zich meebrengt zodat ook in de kern van Kapellen significant positieve effecten
op de doorstroming, verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid optreden.
Tracé 3a verdeelt met andere woorden de positieve effecten over de kernen
van Stabroek en Kapellen.
Doordat de verkeerintensiteiten van de N122 naar de N111 verschuiven, zal
langsheen de N111 de luchtkwaliteit negatief beïnvloed worden.
Het feit dat dit tracé gebruik maakt van bestaande wegenis wordt vanuit de
disciplines fauna en flora, landschap en mens als een positief punt ervaren.
Gebruik maken van bestaande wegenis beperkt de ecotoopinname en de impact
op de huidige landschappelijke structuur. Het bestaande versnipperend
karakter van de lokale wegen zal daarentegen versterkt worden.
Vanuit de disciplines fauna en flora wordt de voorkeur gegeven aan een ligging
via de Ettenhovenn en de Dijkstraat zodat er een minimale impact op de
SBZ-V optreedt. Een ligging van de Nx langsheen de Boterseweg is dan ook
niet toelaatbaar gezien de ecotoopinname en de bestendiging en versterking
van de versnipperings- en verstoringseffecten die hiermee gepaard gaan. De
ligging via de Dijkstraat impliceert echter dat de geluidsnormen t.h.v. de woning
in de Kerkstraat –zelfs na milderende maatregelen- niet gerespecteerd
worden. Vanuit de discipline mens wordt dan ook geopteerd om op de A12
aan te sluiten via het basisalternatief. Indien toch geopteerd wordt voor de
Dijkstraat is monitoring van het geluidsklimaat noodzakelijk. Indien de normen
niet gerespecteerd blijken dient, in samenspraak met de betrokken inwoners,
nagaan te worden welke maatregelen bijkomend noodzakelijk zijn. Dit kan
gaan van gevelisolatie tot onteigening van specifieke woningen waarbij een
correcte vergoeding dient te worden voorzien.
Tracé 3a en tracé 3b doorsnijden het beschermd landschap ‘Het Rood en omgeving’.
Het versnipperend effect is kleiner bij tracé 3a dan bij tracé 3b gezien
de ligging van de rand van dit beschermd landschap.
Tracé 3a doorsnijdt mogelijk en effectief overstromingsgevoelig gebied. Dit
ingenomen volume dient gecompenseerd te worden binnen het plangebied,
zoniet bij voorkeur stroomopwaarts van het plangebied Het totaal volume ingenomen
overstromingsgevoelig gebied bedraagt grootte-orde 6.780m³. Hierbij
dient vermeld dat deze inschatting een worst case scenario betreft. Dit tracé
maakt plaatselijk immers gebruik van bestaande en verharde wegenis die
reeds in overstromingsgevoelig gebied gelegen is. De exacte inname en de
daaraan gekoppelde compensatie dient te worden herbekeken bij het uitwerken
van het ontwerp van de weg.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 200 van 239

Tracé 3b
Voor de kernen van Stabroek en westkant van Hoevenen treden er bij tracé 3b
nauwelijks verschillen in mobiliteitseffecten op in vergelijking met tracé 3a.
Bij tracé 3b wordt vastgesteld dat verkeer vanuit/naar de regio Kalmthout van
de N111 verschuift naar de N122, wat conform de wegencategorisering een
ongewenst effect is. Er wordt eveneens vastgesteld dat de Nx bijkomend verkeer
aantrekt uit de regio Kalmthout, wat een (te) zware belasting van de Nx
meebrengt, ervan uitgaande dat de Nx een 2x1 rijbaanindeling zal krijgen.
De Nx kent een belangrijke oost-west-relatie tussen N122 en A12, eerder dan
een verzamelende functie. Doordat de verkeerintensiteiten van de N111 naar
de N122 verschuiven, zal langsheen de N111 de luchtkwaliteit negatief beïnvloed
worden
Tracé 3b maakt beperkt gebruik van bestaande wegenis, waardoor het versnipperend
effect groter is dan bij tracé 3a.
Dit tracé doorsnijdt het SBZ-V middendoor. Dit is vanuit de discipline fauna en
flora, rekening houdend met het interntionaal belang van SBZ-V niet toelaatbaar.
Tracé 3b doorsnijdt mogelijk overstromingsgevoelig gebied. Het volume ingenomen
overstromingsgevoelig gebied bedraagt grootte-orde 4.460m³ en dient
gecompenseerd te worden in het plangebied, zoniet bij voorkeur stroomopwaarts
het plangebied.
Hierbij dient vermeld dat ook hier de inschatting een worst case scenario betreft,
aangezien dit tracé plaatselijk gebruik maakt van bestaande en verharde
wegenis die reeds in overstromingsgevoelig gebied gelegen is. De exacte inname
en de daaraan gekoppelde compensatie dient te worden herbekeken bij
het uitwerken van het ontwerp van de weg
Tracé 3a en tracé 3b doorsnijden het beschermd landschap ‘Het Rood en omgeving’.
Het versnipperend effect is groter bij tracé 3b dan bij tracé 3a gezien
de centrale ligging van dit tracé in dit beschermd landschap.
Parallelweg
Bij tracé 3a en tracé 3b kan een parallelweg voorzien worden tussen het complex
van Nx aansluitend op de A12 en Leugenberg. De parallelweg wordt dan
gezien als een vervollediging van het complex Leugenberg op A12: via het
complex aan Nx wordt ook de verbinding van en naar Nederland geregeld, wat
aan Leugenberg enkel van en naar Antwerpen is (de ‘werfweg / oprit’ richting
Nederland dient beschouwd te worden als een tijdelijke situatie.
Bij een volledige aansluiting ter hoogte van Dijkstraat (complex Nx, combineerbaar
met complex Main Hub kant Haven) is de parallelweg tussen dit
complex en Leugenberg geen noodzakelijke ingreep voor de werking van de
Nx, maar wel erg wenselijk in het functioneren van de lokale wegen. Verkeer
van en naar Nederland met oorsprong / bestemming Hoevenen of Kapellen
dient anders via de kern van Stabroek of de Nx te rijden tot aan Hoge Weg.
Vanuit de verschillende disciplines blijkt geen specifieke voorkeur voor de
exacte ligging van deze parallelweg. Rekening houdend met de geplande ontwikkelingen
van het gebied ten zuiden van de A12, wordt algemeen de voorkeur
voor een ligging ten noorden van de A12 geformuleerd.
Algemeen besluit
Vanuit de milieubeoordeling wordt de voorkeur gegeven aan tracé 3a voor de
realisatie van de Nx en dit om volgende redenen:
- Dit tracé resulteert in positieve mobiliteitseffecten in de kernen van zowel
Stabroek, Kapellen en Hoevenen. Daarenboven wordt een verschuiving
van verkeerintensiteiten van de N122 richting N111 verwacht, waardoor
tegemoet gekomen wordt aan de vooropgestelde wegencategorisering;
- Dit tracé maakt –in vergelijking met de andere tracés- maximaal gebruik
van het bestaande wegennet, waardoor bijkomende ruimte-inname –in
vergelijking met de andere tracés- beperkt is;
- Dit tracé beperkte de versnippering van het SBZ-V en het beschermd
landschap in vergelijking met tracé 3b.
De keuze voor dit tracé is onafhankelijk van de voorgestelde milderende maatregelen,
maw. ook na doorvoering van de voorgestelde maatregelen wordt
voor dit tracé gekozen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 201 van 239

Een combinatie tussen tracé 3a en 3b wordt niet wenselijk geacht om volgende
redenen (Zie Kaart 12):
- De combinatie 3a + 3b vertrekt vanaf knooppunt K.3a.1 en loopt via het
basistracé door tot het knooppunt K.3a.5. Vanaf dit punt wordt tracé 3b
gevolgd via het basistracé over S.3b.4. voorgestelde combinatie wordt niet
wenselijk geacht aangezien de Nx hierbij de SBZ-V middendoor snijdt en
versnippert.
- De combinatie 3b + 3a vertrekt vanaf knooppunt K3b.1 en loopt vervolgens
via het tracé 3b via het basisalternatief tot aan knooppunt K3b.4.
Vanaf dit punt kan verder gegaan worden via tracé 3a, nl. via S.3a.5. Dit is
geen wenselijke combinatie omdat ook hier het verkeer vanuit/naar de regio
Kalmthout van de N111 verschuift naar de N122, wat conform de wegencategorisering
een ongewenst effect is. Er wordt eveneens vastgesteld
dat de Nx bijkomend verkeer zal aantrekken uit de regio Kalmthout, wat
een (te) zware belasting van de Nx meebrengt, ervan uitgaande dat de Nx
een 2x1 rijbaanindeling zal krijgen.
Concrete aanbevelingen voor de exacte ligging worden als volgt geformuleerd:
- een ligging zo dicht mogelijk bij de Waterstraat, ten noorden van de dreef
zodat de aantasting van het beschermde landschap ‘Het Rood en omgeving’
tot een minimum beperkt wordt en de dreef als visuele buffer kan
fungeren tussen de Nx en het beschermd landschap.
- Vanaf Sa3.3 (Zie Kaart 12) wordt de voorkeur gegeven aan het basisalternatief,
dit wil zeggen een voorkeur voor de ligging waarbij de bestaande
perceelsstructuur maximaal gerespecteerd wordt.
- Een ligging via de Boterstraat wordt niet toegelaten gezien het internationaal
belang van het SBZ-V. Het is aangewezen de Nx via de bestaande
Ettenhovenn te laten verlopen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 202 van 239

12 Effectbespreking en –beoordeling - Fase 4
Detailbeoordeling en milderende maatregelen
Onderstaande evaluatie moet eerder beschouwd worden als een soort synthese,
aangezien de resultaten van de verschillende disciplines maximaal vertaald
worden binnen de bespreking van de receptordisciplines fauna en flora,
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en mens.
12.1 Fauna en flora
Knooppunt en
kruising
/Segment (S)
(K)
K 3a.1 N11-
Kapelsestraat
S 3a.1 N11 tot
Parijse Weg
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
In zoekzone voor knooppunt zijn er vnl.
minder waardevolle ecotopen. Ecotoopinname
is dan ook verwaarloosbaar (0). Indien
het knooppunt echter ter hoogte van
de waardevolle bomenrij (kbqr) gesitueerd
wordt, is ecotoopinname wel relevant. Inname
ervan is een verwaarloosbaar tot
matig negatief effect (0/-) gezien de beperkte
oppervlakte.
Met uitzondering van een waardevolle bomenrij
(kbq, kbqr) zijn er geen waardevolle
ecotopen aanwezig. Ecotoopinname is dan
ook verwaarloosbaar (0), tenzij bij inname
van deze bomenrij; dan is ecotoopinname
Versnippering en barrièrewerking Verstoring Verdroging/vernatting
Het knooppunt sluit aan op de bestaande
wegenis en er ontstaat geen aantasting van
structuren van belang voor migratie, zodat
dit een verwaarloosbaar (0) effect is.
Het tracé ligt aan de rand van openruimtegebied.
Deze zone vormt een ecologische
verbinding tussen het Elzenbos en
de omgeving van Het Rood. Indien goede
aansluiting op bewoning van Waterstraat, is
Dit knooppunt is gelegen ter hoogte van
bestaande wegenis (N11) en bebouwing. Er
zijn geen gevoelige receptoren in de nabije
omgeving. Bijgevolg is de bijkomende verstoring
verwaarloosbaar (0).
De wegenis leidt tot licht- en geluidverstoring
van het open-ruimtegebied en van de
trekvogels die er gebruik van maken. Indien
de wegenis goed aansluit op de bewoning
van de Waterstraat, is dit effect verwaar-
Gezien beperkte invloedsstraal bij eventuele
bemaling en afwezigheid van verdroginggevoelige
ecotopen, is dit effect verwaarloosbaar
(0).
Gezien beperkte invloedsstraal bij eventuele
bemaling en afwezigheid van verdroginggevoelige
ecotopen, is dit effect verwaarloosbaar
(0).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 203 van 239

Knooppunt en
kruising
/Segment (S)
(K)
K 3a.2 Parijse
Weg
S 3a.2 Parijse
Weg tot Hogeweg
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
matig negatief (-). versnippering matig negatief tot verwaarloosbaar
(0/-). Indien het tracé zuidelijker
ligt, is de versnippering matig tot significant
negatief (-/--). Bij aantasting van de bomenrij
in deze zoekzone, gaat de corridorfunctie
van deze bomenrij verloren. Onder meer
vleermuizen volgen preferentieel dergelijke
structuren. Gezien de bescherming van
dergelijke soorten, is het effect matig tot
significant negatief (-/--). Indien de bomenrij
behouden blijft wordt het effect als verwaarloosbaar
tot matig negatief beoordeeld (0/-)
behouden blijft.
Ter hoogte van de zoekzone voor de kruising
is een waardevolle bomenrij (kbs)
aanwezig. Aantasting ervan door de kruising
is gezien de beperkte oppervlakte
(ongeveer 0,03 ha) verwaarloosbaar tot
matig negatief (0/-).
Er komen geen waardevolle ecotopen voor.
Bijgevolg wordt ecotoopinname verwaarloosbaar
(0) beschouwd. Er is geen significant
verschil tussen de tracéalternatieven.
K 3a.3 Hoge Weg Er komen geen waardevolle ecotopen voor.
Bijgevolg wordt ecotoopinname verwaarloosbaar
(0) beschouwd.
S 3a.3 Hoge Weg
tot N114
Er komen geen waardevolle ecotopen voor.
Bijgevolg wordt ecotoopinname verwaarloosbaar
(0) beschouwd.
Versnippering en barrièrewerking Verstoring Verdroging/vernatting
Bij aantasting van de bomenrij, gaat de
corridorfunctie ervan verloren. Gezien de
beperkte continuïteit ervan, is dit effect
slechts matig negatief tot verwaarloosbaar
(0/-).
Het tracé ligt aan de rand van openruimtegebied.
Daarom is de versnippering
vrij beperkt (matig negatief -). Een meer
noordelijk tracé verdient de voorkeur, hoewel
het verschil in versnipperend effect
binnen de zoekzone niet doorslaggevend
is.
Er worden op deze locatie geen effecten
verwacht.(0)
Gezien geen corridor- of stapsteenstructuren
voorkomen en gezien deze zone op
heden al ingesloten is tussen bebouwing en
loosbaar tot matig negatief (0/-). Indien de
Nx ten zuiden van de bestaande dreef komt
te liggen wordt een sterkere verstoring
verwacht (matig tot significant negatief -/--).
De zoekzone voor deze kruising is gesitueerd
ter hoogte van bestaande wegenis en
bebouwing. Er zijn geen gevoelige receptoren
in de nabije omgeving. Bijgevolg is de
bijkomende verstoring verwaarloosbaar (0).
De nabijheid van de N114 leidt reeds tot
verstoring van deze omgeving. De nieuwe
wegenis leidt tot een beperkte bijkomende
Gezien beperkte invloedsstraal bemaling en
afwezigheid van verdroginggevoelige ecotopen,
is dit effect verwaarloosbaar (0).
Gezien beperkte invloedsstraal bemaling en
afwezigheid van verdroginggevoelige ecotopen,
is dit effect verwaarloosbaar (0).
Gezien beperkte invloedsstraal bij mogelijke
bemaling en afwezigheid van verdroginggevoelige
ecotopen, is dit effect verwaarloosbaar
(0).
Het tracé loopt doorheen graslanden met
een vochtig karakter. Echter gezien de
beperkte biologische waarde ervan en de
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 204 van 239

Knooppunt en
kruising
/Segment (S)
(K)
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
K 3a.4 N114 Et- Het knooppunt ligt ter hoogte van SBZ-V.
tenhoven
Het ligt echter aan de rand ervan en er
komen er geen te beschermen habitattypes
voor. Met uitzondering van een beperkte
oppervlakte bomenrij nabij de zoekzone,
komen er geen waardevolle ecotopen voor.
Daarom is ecotoopinname matig negatief
tot verwaarloosbaar (0/-).
S 3a.4 N114 Er wordt slechts een zeer beperkte oppervlakte
waardevolle ecotopen ingenomen
(basisalternatief: 0,01 ha bomenrijen; alternatief
Boterseweg: 0 ha). Het basisalternatief
3A sluit aan op de bestaande N114 en
is aan de rand van SBZ-V gelegen. Om de
woningen langsheen de Ettenhoven te
kunnen ontsluiten zijn ventwegen noodzakelijk.
De realisatie van deze ventwegen
gaat gepaard met ecotoopinname (-). Het is
belangrijk de inname van het SBZ-V te
minimaliseren en eventuele inname te
compenseren.
Bijgevolg is bij het basisalternatief ecotoopinname
verwaarloosbaar (0). Het alternatief
Boterseweg betekent inname van
ecotopen binnen SBZ-V. Dit wordt als matig
tot significant negatief (-/--) beoordeeld
K 3a.5 N114 – Er komen geen waardevolle ecotopen voor.
Smalle Weg / Bijgevolg wordt ecotoopinname verwaar-
Krekelberg loosbaar (0) beschouwd. Bij alternatief
Versnippering en barrièrewerking Verstoring Verdroging/vernatting
wegenis, is versnippering verwaarloosbaar
(basisalternatief) tot matig negatief (0/-)
(variant). Een goede aansluiting op de
N114 via het basisalternatief heeft de voorkeur.
Er worden op deze locatie geen effecten
verwacht.(0)
Het basistracé alternatief 3A sluit aan op de
N114. Versnippering is daarom verwaarloosbaar
(0). Het alternatief Boterseweg
leidt tot een sterke versnippering van de
Ettenhovense polder en van de SBZ-V.
Gezien deze sterke versnijding en gezien
de bescherming van het gebied, is dit een
significant tot zeer significant negatief effect
(--/---).
Aantasting van de corridorfunctie van de
Rode beek, Ettenhovense Beek, de Ettenhoevensebeek
en hun oevers kan ontstaan
verstoring. Eventueel kunnen hierdoor
vleermuizen negatief beïnvloed worden
(verwaarloosbaar tot matig negatief 0/-). Er
is geen significant verschil tussen de alternatieven.
De zoekzone voor deze kruising is gesitueerd
ter hoogte van bestaande wegenis en
bebouwing. Er zijn geen gevoelige receptoren
in de nabije omgeving. Bijgevolg is de
bijkomende verstoring verwaarloosbaar (0).
Omdat het basisalternatief aansluit op de
N114 is de bijkomende impact op SBZ-V en
Ettenhovense Polder en de voorkomende
weidevogels verwaarloosbaar (0). Het alternatief
Boterseweg leidt tot een belangrijke
verstoring van de SBZ-V, Ettenhovense
Polder en weidevogels. Het is bekend dat
weidevogels sterk gevoelig zijn voor menselijke
aanwezigheid/bewegingen en voor
geluidsverstoring en een relatief ruime zone
in de nabijheid van wegenis hierdoor minder
geschikt wordt als habitat. Bijgevolg is
dit een significant tot zeer significant negatief
(--/---) effect.
zeer beperkte invloedssfeer van een eventuele
bemaling, is het effect verwaarloosbaar
(0).
Het tracé loopt doorheen graslanden met
een vochtig karakter. Echter gezien de
beperkte biologische waarde ervan en de
zeer beperkte invloedssfeer van een eventuele
bemaling, is het effect verwaarloosbaar
(0).
In de omgeving van het basisalternatief zijn
slechts beperkt verdroginggevoelige ecotopen
aanwezig. Verdroging is er dan ook
verwaarloosbaar tot matig negatief (0/-).
Het alternatief Boterstraat is gelegen in
vochtig weidegebied dat beschermd is als
SBZ-V. Door bemaling kan verdroging ervan
optreden. Gezien de beperkte invloedssfeer
is dit een matig tot significant
negatief (-/--) effect.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 205 van 239

Knooppunt en
kruising
/Segment (S)
(K)
S 3a.5 Smalle
Weg / Krekelberg
tot A12
K 3a.5 Aansluitingscomplex
met
de A12
Ecotoop- en habitatwijziging:
Verlies en creatie
Boterseweg komt de kruising in SBZ-V.
Ook bij dit alternatief zijn er echter geen
waardevolle of beschermde ecotopen en is
ecotoopinname verwaarloosbaar (0).
De inname van waardevolle ecotopen omvat
verwaarloosbare oppervlakten (basisalternatief:
0,04 ha bomenrijen (kbs, kbae);
alternatieven Boterseweg en Dijkstraat: 0
ha). De alternatieven verschillen in de mate
dat habitats binnen SBZ-V en weidevogelgebied
ingenomen worden. Bij het basisalternatief
is dit vrij beperkt en is de ecotoopinname
matig negatief (-). Bij het alternatief
dijkstraat wordt slechts een zeer
beperkte oppervlakte aan de rand van de
SBZ-V ingenomen en is het verlies aan
habitat voor weidevogels zeer beperkt.
Bijgevolg is bij dit alternatief ecotoopinname
verwaarloosbaar tot matig negatief (0/-).
Het alternatief Boterseweg betekent echter
een relatief belangrijke inname van ecotopen
binnen SBZ-V en verlies van habitat
voor weidevogels. Ecotoopinname is dan
ook significant negatief (--).
Het aansluitingscomplex is gelegen aan de
rand van SBZ-V en sluit aan op de A12.
Ecotoopinname betreft een zeer beperkte
oppervlakte waardevol loofhout op de berm
van de A12. Bijgevolg wordt dit verwaarloosbaar
(0) beoordeeld.
Versnippering en barrièrewerking Verstoring Verdroging/vernatting
door inbuizing of inkokering. Op heden zijn
deze beken er echter reeds ingekokerd. Dit
effect wordt dan ook beoordeeld als verwaarloosbaar
(0).
Zowel bij het basisalternatief 3A als bij het
alternatief Dijkstraat is er een vrij goede
aansluiting op bestaande infrastructuren
(wegenis, vliegplein). Bovendien zijn deze
tracés aan de rand van SBZ-V gelegen en
leiden tot een zeer beperkte versnippering
ervan. De bijkomende versnippering is
daarom voor beide alternatieven verwaarloosbaar
tot matig negatief (0/-).
Indien bij alternatief Dijkstraat aantasting
van de corridorfunctie van de Rode beek en
zijn oevers zou ontstaan, is dit een significant
negatief effect (--). Op heden betreft
het namelijk een open waterloop.
Het alternatief Boterseweg sluit niet aan op
bestaande infrastructuren en leidt tot een
meer uitgesproken versnippering van SBZ-
V Ettenhovense Polder. Daarom is versnippering
er significant negatief (--).
Er worden op deze locatie geen effecten
verwacht.(0)
Bij het basisalternatief en het alternatief
Dijkstraat komt de nieuwe wegenis nabij
bestaande verstoringbronnen als de N114,
het vliegveld en de A12. Bovendien is de
verstoorde zone van het SBZ-V, Ettenhovense
Polder en weidevogelgebied beperkt.
Daarom is de bijkomende verstoring verwaarloosbaar
tot matig negatief (0/-).
Ook voor het alternatief Boterseweg zijn er
al belangrijke verstoringbronnen relevant,
maar de invloedssfeer van het SBZ-V, Ettenhovense
Polder en weidevogelgebied is
ruimer. Bijgevolg is dit een significant negatief
(--) effect.
De zoekzone voor deze kruising is gelegen
ter hoogte van bestaande wegenis (A12).
Bijgevolg is de bijkomende verstoring matig
negatief (-).
De alternatieven doorsnijden vochtig weidevogelgebied
dat beschermd is als SBZ-V.
Dit is het meest uitgesproken bij het alternatief
Boterstraat, en beperkter bij het basisalternatief
en alternatief Dijkstraat. Gezien
de beperkte invloedssfeer, is het effect
respectievelijk matig tot significant negatief
(-/--) en matig negatief (-).
Indien de invloedssfeer van bemaling reikt
tot aan de vochtige graslanden van de Ettenhovense
Polder, ontstaat een matig tot
significant (-/--) effect. Bij beperktere invloedssfeer
(specifieke bemalingstechnieken)
is het effect verwaarloosbaar (0).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 206 van 239

12.2 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Knooppunt en kruising (K)
/Segment (S)
Wijziging landschapsstructuur en -relaties Wijziging erfgoedwaarde Wijziging perceptieve kenmerken
K 3a.1 N11-Kapelsestraat De zoekzone voor het tracé is parallel gelegen met de De dreef gelegen in de zoekzone maakt deel uit van de Het landschap wordt gekenmerkt door de duidelijke
S 3a.1 N11 tot Parijse Weg bestaande perceelsgrenzen van het open poldergebied. landschapskenmerken van het beschermd landschap overgang tussen het polderlandschap en het zandge-
K 3a.2 Parijse Weg
Dit resulteert in een beperkte verdere versnippering van ‘Het Rood en omgeving’. Het tracé doorsnijdt het bebied van de Kempen. Kleine landschapselementen,
het open ruimtegebied. Dit kan tot een minimum worden schermd landschap, waardoor de context en ensem- bosjes, open akkers en weiland wisselen elkaar af. De
herleid indien bestaande wegen of perceelsgrenzen blewaarde en kleine landschapselementen zoals knot- belevingswaarde in het gebied is er vrij groot. De komst
worden gebruikt voor het tracé, of indien het tracé zo wilgen van het beschermd landschap verloren gaan. van de weg in deze zone betekent dan ook een aantas-
dicht mogelijk bij de bestaande weg Waterstraat ten Indien het tracé binnen de zoekzone dicht bij en parallel ting van de perceptieve kenmerken. Dit resulteert in een
noorden van de zoekzone wordt voorzien Afhankelijk aan de Waterstraat wordt voorzien en ten noorden van matig negatief effect (-). Vanuit de disicpline landschap
van de keuze van de exacte ligging van het tracé kan de bestaande dreef wordt het effect matig negatief be- wordt het aanbevolen om de ligging van de Nx niet te
de dreef worden aangetast of verloren gaan. Indien de oordeeld (-). De versnijding van het beschermd land- versterken door opgaande begroeiing.
dreef aangetast wordt dit als een significant negatief schap is dan minimaal en het beschermd landschap
beoordeeld (--). Indien de dreef behouden blijft worden wordt van de weg afgeschermd door de aanwezige
er geen effecten verwacht.
dreef. Wordt echter gekozen voor een meer zuidelijk
tracé wordt het effect als significant negatief beoordeeld
(--).
S 3a.2 Parijse Weg tot Hogeweg
K 3a.3 Hoge Weg
De zoekzone voor het tracé is loodrecht gelegen op de
perceelsgrenzen waardoor de bestaande ruimtelijke
structuur verder wordt versnipperd in het reeds aangetaste
landschap aan de rand van het open ruimtegebied.
De bijkomende versnippering zal bijgevolg eerder
beperkt zijn (matig significant negatief (-)).Een meer
noordelijk tracé verdient de voorkeur, hoewel het verschil
in mate van versnippering binnen de zoekzone niet
doorslaggevend is.
S 3a.3 Hoge Weg tot N114 Het tracé is gelegen tussen bestaande wegenis en bewoning
op de rand van het openruimte gebied. De ver-
K 3a.4 N114 Ettenhoven snippering van de landbouwpercelen wordt als matig
negatief beoordeeld (-). De oostelijke variant doorsnijdt
de percelen over een grotere afstand, de versnippering
zal hier van een grotere orde zijn. Het effect is significant
negatief (--).
S 3a.4 N114 Het tracé volgt de bestaande weg Ettenhoven (N114)
K 3a.5 N114 – Smalle Weg /
waardoor de impact op samenhang of verstoring van
De zoekzone is in de ankerplaats Poldergebied van
Stabroek en overgangszone naar de Kempen gelegen.
Hiervoor gelden dezelfde effecten als bij de algemene
bespreking.
Het tracé is in de ankerplaats Poldergebied van Stabroek
en overgangszone naar de Kempen gelegen.
Hiervoor gelden dezelfde effecten als bij de algemene
bespreking.
Het tracé volgt de bestaande weg dat de ankerplaats
‘Poldergebied van Stabroek en overgangszone naar de
Het polderlandschap is er reeds verstoord door wegenis
en lintbebouwing langs de Hoge Weg, waardoor de
komst van het tracé slechts beperkte bijkomende negatieve
impact zal hebben op het reeds aangetaste landschap.
Het effect wordt matig significant negatief (-)
beoordeeld.
Het tracé wordt voorzien in een reeds verstoord gebied.
Bestaande bewoning en wegenis verstoren reeds de
beeldwaarde van het oorspronkelijke polderlandschap.
De aanleg van de weg heeft slechts een beperkte bijkomende
negatieve invloed op de reeds aangetaste- en
perceptieve kenmerken (-).
Het tracé volgt de bestaande weg, waardoor de komst
van de weg geen grote bijkomende effecten zal hebben
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 207 van 239

Knooppunt en kruising (K)
/Segment (S)
Wijziging landschapsstructuur en -relaties Wijziging erfgoedwaarde Wijziging perceptieve kenmerken
Krekelberg processen te verwaarlozen is (0).
Kempen’ reeds doorsnijdt. De aanleg van de weg zal de op de beeldwaarde van het landschap (0).
Indien gekozen wordt voor de westelijke variant zullen aantasting van de ankerplaats versterken. Het effect Dit is evenwel afhankelijk van het ontwerp van het tracé.
meer percelen worden doorsneden wat voor bijkomen- wordt als matig significant negatief beoordeeld (-). De Indien gekozen wordt voor de westelijke variant zal dit
de versnippering zorgt. De variant is voorzien evenwij- twee varianten hebben geen bijkomende of milderende een grotere negatieve impact hebben op de beeldwaardig
met de bestaande perceelsgrenzen waardoor de effecten.
de en perceptieve kenmerken van het landschap. De
versnippering als matig significant negatief (-) kan wor-
aanleg van het tracé evenwijdig en op korte afstand van
den beoordeeld. Het tracé volgt vervolgens de bestaan-
de bestaande N114 resulteert in een verdere aantasting
de weg Boterse Weg. Het ontwikkelingen van deze
van de beeldwaarde van het landschap. Het effect is
lokale weg tot een verbindingsweg, op korte afstand van
de reeds bestaande verbindingsweg tussen Hoevenen
en Stabroek (N114), versterkt de verstoring en versnippering
van de landschappelijke structuur van de Ettenhovense
polder. Het effect wordt als significant negatief
(--) beoordeeld.
significant negatief (--).
S 3a.5 Smalle Weg / Kre- Het tracé wordt voorzien op de bestaande weg Ettenho- Het tracé is ca. 100m ten westen van het lijnrelict ‘Bun- Het bestaande landschapsbeeld van het poldergebied is
kelberg tot A12
ven en buigt vervolgens af naar de A12 waarbij de perderdijk’ (L10016) gelegen. De aansluiting van de reeds beperkt verstoord door de aanwezige infrastructucelen
haaks worden aangesneden. Het huidige vlieg- Dijkstraat op de A12 is gelegen op de Bunderdijk, waarren, waaronder het vliegveld. De aanleg van de weg
veld als grasland is niet opvallend aanwezig in het landdoor het lijnrelict reeds is aangetast en de bijkomende resulteert echter in een verdere aantasting van de perschap,
enkel de kenmerkende bakens voor een vlieg- effecten te verwaarlozen zijn (0). De oostelijke variant ceptieve kenmerken. Het effect is matig significant neveld
(windzak, bakens op de landingsbaan) zijn duidelijk zal resulteren in een verdere aantasting van dit lijnrelict gatief (-).
aanwezig. De reeds bestaande verstoring is bijgevolg (-).
beperkt. De verbindingsweg zal resulteren in een ver- Het effect van de oostelijke en westelijke variant op het
snijding en versnippering van de bestaande landschap- lijnrelict is te verwaarlozen (0).
K 3a.6 Aansluitingscomplex pelijke structuur. Rekening houdend met de dominante De aansluiting met de A12 wordt binnen de zoekzone Op plan niveau is de inrichting van de aansluiting met
met de A12
aanwezigheid van de A12 wordt dit effect als matig tot bij voorkeur niet op de Bundersdijk voorzien om verdere de A12 nog niet bekend. De effecten op de beeldwaar-
significant negatief (-/--) beoordeeld.
aantasting van het lijnrelict te voorkomen.
de en perceptieve kenmerken zullen afhankelijk zijn van
De oostelijke variant wordt voorzien in het verlengde
de inrichting van het aansluitingscomplex. Indien op-
van de Boterse weg om vervolgens af te buigen naar de
gaande elementen worden voorzien zal dit een effect
A12. Het tracé resulteert in een verdere versterking van
de versnippering van het open landschap van de polder.
Deze wordt als het ware in twee delen verdeeld. Het
tracé volgt echter de perceelsgrenzen, waardoor de
versnippering van de percelen beperkt zal blijven. Het
effect wordt significant negatief beoordeeld (--)
hebben op de beeldwaarde en perceptieve kenmerken.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 208 van 239

Dreef in S3a1
Vliegveld van Hoevenen
Landschap in S3a1
Boterse Weg
Ettenhoven
Bundersdijk
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 209 van 239

12.3 Mens
Knooppunt en kruising
(K) /Segment (S)
K 3a.1 N11-
Kapelsestraat
S 3a.1 N11 tot Parijse
Weg
Impact op ruimtegebruikfuncties Impact op ruimtelijke samenhang en barrièrewerking Ruimtelijke kwaliteit
Het kruispunt ligt in een niet-bebouwde open ruimte langs
de N11. Er gaat geen woonfunctie verloren. Het effect is
hierdoor te verwaarlozen (0).
Het tracé binnen de zoekzone resulteert in een vermindering
van de landbouwfunctie, vooral akkerbouw. Er gaan
echter geen woningen verloren. Ten aanzien van het
verlies aan landbouwareaal wordt het effect als significant
negatief (--) beoordeeld. Dit kan gemilderd worden
door maximaal de perceelsranden te respecteren (-)
K 3a.2 Parijse Weg De zoekzone voor het tracé kruist de Parijse Weg in open
landbouwgebied,
verloren gaan (-).
waardoor enkele landbouwfuncties
S 3a.2 Parijse Weg tot
Hogeweg
De zoekzone en tracé doorkruisen hier landbouwgebied.
Er gaat landbouwfunctie, vooral akkerbouw en in beperkte
mate weiland verloren. Er gaan geen woningen verloren.
Het effect wordt als matig significant negatief (-)
beoordeeld.
Er worden geen effecten verwacht. De normen worden op deze locatie momenteel overschreden.
De gevolgen van de Nx op het geluidsklimaat
worden op deze locatie echter verwaarloosbaar geacht.
De impact op de leefomgeving wordt dan ook tov de
huidige situatie als verwaarloosbaar (0) beoordeeld.
De zoekzone is noordoost – zuidwest georiënteerd, net
als de landbouwpercelen. Om een minimale versnippering
van de landbouwpercelen na te streven dient het
tracé gekozen te worden evenwijdig met de percelen en
bij voorkeur langs perceelsgrenzen. Op deze manier
wordt de ruimtelijke versnippering beperkt en kan het
effect als matig negatief (-) beoordeeld worden.
De landbouwpercelen worden heden ontsloten door de
aanwezige (private) dreef tussen de N11 en de Parijse
Weg. De bereikbaarheid van de percelen dient te worden
gegarandeerd.
Langsheen de Parijse Weg loopt de fietsknooppuntenroute.
Het kruispunt dient voldoende beveiligd te worden
voor de kruisende fietsers (-).
Het tracé staat loodrecht op de richting van de percelen,
waardoor ze worden doorsneden door het tracé. Bijgevolg
worden de landbouwpercelen verder versnipperd.
De landbouwpercelen worden ontsloten via de landbouwbedrijven
gelegen langs de ’s Hertogendijk en Parij-
Er wordt een significante afname van het geluidsklimaat
t.h.v. de woningen in de Waterstraat verwacht, maar de
geldende normen blijven wel gerespecteerd. Het effect
op de leefomgeving wordt hierdoor dan ook matig negatief
(-) beoordeeld. Een geluidsmilderende maatregel is
wenselijk, maar wordt niet noodzakelijk geacht. Indien
een geluidsberm wordt aangelegd, worden de effecten
verwaarloosbaar (0) beoordeeld.
Ten westen van de zoekzone langsheen de Parijse Weg
is een landbouwbedrijf gelegen dat momenteel bezig is
met uitbreiding en opwaardering. De Nx wordt bij voorkeur
zo ver mogelijk van deze woning ingericht. De impact
van het tracé op de leefbaarheid van dit bedrijf zal
zeer groot zijn. Het effect wordt als matig tot significant
negatief (-/--) Afhankelijk van de exacte ligging van de nx
tov dit landbouwbedrijf dienen geluidsmilderende maatregelen
noodzakelijk te zijn. Dit dient verder onderzocht
te worden op projectniveau, eens de exacte ligging van
het tracé gekend is.
Ter hoogte van de woningen in de Waterstraat wordt een
zeer significante toename van het geluidsklimaat verwacht.
De normen worden echter niet overschreden, Het
effect wordt als matig negatief tot significant negatief (-/--)
beoordeeld. Geluidsmilderende maatregelen zijn niet
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 210 van 239

K 3a.3 Hoge Weg De aansnijding van de Hoge Weg gebeurt in een openruimte
tussen bestaande lintbebouwing langs de Hoge
Weg. Er gaan geen woonfuncties verloren.
S 3a.3 Hoge Weg tot
N114
K 3a.4 N114 Ettenhoven
Het tracé en de twee varianten resulteren in een verlies
van landbouwfuncties. Bij de 3 varianten gaan geen
woonfuncties verloren (-).
De zoekzone is gelegen in een openruimte langs Ettenhoven.
Binnen de zoekzone is slechts één woning gelegen.
De locatie voor het kruispunt wordt bij voorkeur
gekozen, zodat de onteigening van deze woning kan
voorkomen worden (--).
S 3a.4 N114 Het basistracé volgt de bestaande N114 , waardoor geen
functies verloren gaan (0).
De variant, als parallelweg van de N114, doorkruist 3
landbouwpercelen, om vervolgens de wegenis van de
Bovenste Weg te volgen. Hierdoor gaan slechts een
beperkt aantal landbouwfuncties verloren, wat resulteert
se Weg. De bereikbaarheid van de percelen ten zuiden
van het tracé dient te worden gewaarborgd.
De versnippering van de landbouwpercelen en de verminderde
bereikbaarheid ervan worden als matig tot
significant negatief (-/--) beoordeeld.
Langs de Hoge Weg loopt de alternatieve functionele
route en zal doorsneden worden door de aanleg van het
tracé. Het kruispunt dient bijgevolg voldoende te worden
beveiligd voor fietsers en voetgangers (-).
De drie varianten resulteren in een versnippering van het
landbouwareaal. Doordat de tracés bijna loodrecht op de
perceelsrichting zijn gelegen wordt de bestaande versnippering
versterkt. Dit resulteert in een matig tot significant
negatief (-/--) effect voor dit segment.
De landbouwpercelen worden ontsloten via de Rijstraat
en ’s Hertogendijk. De aanleg van de weg heeft hier een
te verwaarlozen effect (0) op.
De Nx sluit aan op de Ettenhoven. Het deel van de
Eteenhoven ten noorden van de Nx, kan niet onsluiten op
de Nx. De ontsluiting van deze woningen dient bijgevolg
te verlopen via ’s Hertogendijk.
De bestaande functie van de N114 wordt versterkt, De
particuliere woningen kunnen niet rechtstreeks aansluiten
op de Ettenhoven. Ventwegen tot de Smalle Weg en tot
de Ettenhoven-‘sHerttogendijk dienen te worden aangelegd..
De parallelle variant op de Bovenste Weg zorgt voor een
noodzakelijk, maar worden wel wenselijk geacht. Indien
een geluidsberm wordt aangelegd, worden de effecten
verwaarloosbaar beschouwd.
Op korte afstand van de kruising zijn enkele nieuwbouwwoningen
gelegen. De impact op de leefbaarheid van
deze woningen wordt als significant negatief (--) beoordeeld.
De normen worden hier niet gerespecteerd. Een
geluidsmilderende maatregel is noodzakelijk. Rekening
houdend met het behoud van het kruispunt is een doorlopend
geluidsscherm/geluidsberm niet realiseerbaar.
Het geluidsklimaat dient na exploitatie te worden gemonitord.
Indien duidelijk blijkt dat de normen niet gerespecteerd
worden, dan dienen , in samenspraak met de betrokken
inwoners, bijkomende maatregelen voorzien te
worden. Dit kan gaan van gevelisolatie tot onteigening
van de woningen.
Aantal gehinderden inzake wijziging luchtkwaliteit
Hinder ten aanzien van geluid voor de omwonenden
Het geluidsklimaat zal zeer significant negatief beïnvloed
worden, maar de normen blijven gerespecteerd.De impact
op de leefbaarheid van de noordelijke gelegen woningen
wordt als matig negatief beoordeeld. Een geluidsmilderende
maatregel is wenselijk, maar niet noodzakelijk.
Het geluidsklimaat wordt zeer significant negatief beïnvloed,
maar de normen blijven gerespecteerd. De impact
op de leefbaarheid van de noordelijke gelegen woningen
wordt als matig negatief beoordeeld. Een geluidsmilderende
maatregel is wenselijk, maar niet noodzakelijk
De impact op het geluidsklimaat is zeer significant negatief.
De normen worden niet gerespecteerd. Geluidsmilderende
maatregelen (gronddam/geluidsscherm) zijn dan
ook noodzakelijk. Rekening houdend dat het een overstromingsgevoelig
gebied betreft, wordt de voorkeur gegeven
aan een geluidsscherm.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 211 van 239

K 3a.5 N114 – Smalle
Weg / Krekelberg
S 3a.5 Smalle Weg /
Krekelberg tot A12
in een matig significant negatief effect (-). verdere versnippering van het open ruimtegebied. De
ruimtelijke samenhang wordt hierdoor lokaal significant
verstoord (--).
De bereikbaarheid van de percelen ten westen van de
Boterse Weg komt in gedrang, daar de percelen hoofdzakelijk
worden ontsloten via de bedrijven gelegen langs
Ettenhoven. Het effect voor de variant Boterse Weg
wordt bijgevolg significant negatief (--) beoordeeld.
Het betreft een bestaande kruising, waardoor geen functies
verloren gaan. Het effect is bijgevolg te verwaarlozen
(0).
Bij de variant parallel via de Bovenste Weg betreft het
eveneens een bestaande kruising.
Het tracé volgt verder de N114 en buigt ter hoogte van
het gebouw van het vliegveld van Hoevenen af in zuidwestelijke
richting naar de A12. Hierdoor gaan de gebouwen
van een landbouwbedrijf en de aangrenzende
terreinen van het vliegveld verloren.
Ook gaat landbouwfunctie verloren na het afbuigen van
de N114. Deze effecten worden als significant negatief (--
) beoordeeld.
De oostelijke variant gaat rondom het vliegveld en sluit
aan op de bestaande Dijkstraat. Hierdoor gaat slechts
een beperkte oppervlakte landbouwfunctie verloren, de
terreinen van het vliegveld en het landbouwbedrijf worden
gevrijwaard (-).
De varianten in het verlengde van de Bovenste Weg
resulteren in het verlies van landbouwfunctie. Deze percelen
zijn echter niet in het HAG gelegen (-).
Beide tracés kruisen de functionele fietsroute langs de
Smalle Weg. Er dient bijgevolg voldoende aandacht worden
besteed aan de verkeersveiligheid van het kruispunt
voor de zwakker weggebruiker. Het effect wordt als matig
significant negatief (-) beoordeeld.
Het basistracé resulteert in de verdere versnippering van
de landbouwpercelen en de versnippering van de terreinen
van het vliegveld. De gebouwen van het vliegveld
worden door het tracé afgesneden van de rest van het
vliegveld. Het is onzeker of de activiteiten hierdoor kunnen
blijven bestaan. Dit resulteert in een matig tot significant
negatief (-/--) effect. De woningen die zich situeren
in de oksel van de Ettenhoven/Dijkstraat blijven aansluiting
vinden bij de woningen in de kerkstraat. Er worden
hier dan ook geen effecten (0) verwacht.
Indien gekozen wordt voor de oostelijke variant, dan
worden er geen effecten verwacht op de vliegveldactiviteiten.
De woningen in de oksel Ettenhoven_Dijkstraat
worden wel geisoleerd van de overige woonfunctie. Dit
wordt matig negatief (-) beoordeeld. Om de bereikbaarheid
van deze woningen te garanderen dient een onderdoorgang
van de Nx voorzien te worden zodat deze kun-
De impact op de leefbaarheid van de nabij gelegen woningen
wordt als significant negatief (--) beoordeeld. De
normen worden hier niet gerespecteerd. Een geluidsmilderende
maatregel is noodzakelijk. Rekening houdend
met het behoud van het kruispunt is een doorlopend
geluidsscherm/geluidsberm niet realiseerbaar. Het geluidsklimaat
dient na exploitatie te worden gemonitord.
Indien duidelijk blijkt dat de normen niet gerespecteerd
worden, dan dienen , in samenspraak met de betrokken
inwoners, bijkomende maatregelen voorzien te worden.
Dit kan gaan van gevelisoloatie tot onteigening van de
woningen.
Indien een ligging via de Dijkstraat gekozen wordt dan
wordt het geluidsklimaat t.h.v. de woningen in de Kerkstraat
zeer significant negatief beïnvloed waardoor significant
negatieve effecten op de ruimtelijke kwaliteit verwacht
worden. De normen worden niet gerespecteerd.
Geluidsmilderende maatregelen (gronddam
/geluidsscherm) zijn dan ook noodzakelijk. Rekening
houdend dat het een overstromingsgevoelig gebied betreft,
wordt de voorkeur gegeven aan een geluidsscherm.
Indien geopteerd wordt voor een ligging via het basistracé,
dan worden de effecten op de leefbaarheid in de
Kerkstraat verwaarloosbaar (0) beoordeeld.
Bij beide varianten wordt het geluidsklimaat van de woningen
in de oksel Ettenhoven-dijkstraat significant negatief
aangetast, zodat een geluidsmilderende maatregel
wenselijk is
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 212 van 239

K 3a.6 Aansluitingscomplex
met de A12
Landbouwpercelen ter hoogte van K3a1
Ettenhoven
Voor de aansluiting op de A12 gaan in alle varianten
landbouwfunctie verloren (-), behalve bij de aansluiting
via de bestaande aansluiting van de Dijkstraat.
Recreatieve fietsroutes Parijse
Weg
nen aansluiten op de Kerkstraat. Op deze manier kan
dan ook het vliegveld ontsloten worden.
Rekening houdend met de dominante aanwezigheid van
de A12 worden de effecten als verwaarloosbaar tot matig
negatief beoordeeld (0/-)
Nieuwbouwwoningen langs Hoge Weg
Vliegveld Hoevenen
Rekening houdend met de dominante aanwezigheid van
de A12 worden de effecten als verwaarloosbaar tot matig
negatief beoordeeld (0/-)
Alternatieve functionele fietsroute Hoge Weg
Bestaande aansluiting Dijkstraat op de A12
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 213 van 239

13 Effectbespreking tov ontwikkelingsalternatief
Het relevante ontwikkelingen worden weergegeven in hoofdstuk 5. Zoals reeds
aangehaald in hoofdstuk 5.6 wordt voor de bespreking van de disciplines mobiliteit,
geluid en lucht uitgegaan van een referentietoestand 2020, waarbij de
geplande ontwikkelingen reeds vervat zitten in de referentietoestand. Het betreft
volgende ontwikkelingen:
- Het masterplan Antwerpen 34
- De ontdubbeling van de Tijsmanstunnel
- De tramverlenging tot Leugenberg, inclusief een P&R aan Leugenberg
- De ontwikkeling van de Main Hub, logistiek park ten zuidwesten van
de A12, inclusief de realisatie van een volwaardig verkeerscomplex op
de A12.
- De heraanleg van een parallelweg tussen het complex Main Hub en
het halve complex Leugenberg, met afsluiting van de op- en afrit t.h.v.
het vliegveld. De ligging van deze parallelweg is niet bepaald en werd
in het model aan de zijde van Stabroek opgenomen. (de ligging of
ontdubbeling aan weerzijden van de A12 heeft op dit schaalniveau
geen of verwaarloosbare mobiliteitseffecten).
Dit impliceert dat de in het model reeds opgenomen ontwikkelingen reeds in
de referentietoestand 2020 vervat zitten en dat deze dus niet meer als afzonderlijk
ontwikkelingsscenario zullen worden besproken bij de disciplines mobili-
34
Rapportage Evaluatie Masterplan 2020. Berichtgeving 23/09/2011. Bron:
www.verkeerscentrum.be
Effectbespreking tov ontwikkelingsalternatief
teit, geluid en lucht. Deze ontwikkelingen zullen, indien relevant, wel aan bod
komen bij de bespreking van de andere disciplines.
13.1 Bodem
De geplande ontwikkelingen inzake wegenis en bedrijvigheid zullen gepaard
gaan met bijkomende structuurwijziging en profielwijziging (grondverzet) in de
omgeving van het studiegebied.
13.2 Grond- en oppervlaktewater
Als gevolg van de geplande ontwikkelingen inzake wegenis en bedrijvigheid
zal de verharde oppervlakte in de omgeving van het studiegebied toenemen,
met versnelde afvoer van hemelwater en een noodzaak tot afdoende buffervoorzieningen
tot gevolg.
Binnen het deelbekkenbeheerplan worden acties mbt de wateroverlast voorzien
en worden maatregelen voorgesteld m.b.t. kwantiteit.
Een toename aan verharde oppervlakte beperkt de infiltratie naar de bodem.
Mits het voorzien van infiltratiegrachten en –bufferbekkens wordt ingespeeld
op de acties van het deelbekkenbeheerplan voor het aspect grondwaterkwantiteit.
Deze buffersystemen mogen echter geen hypotheek leggen op de acties
voorzien in het deelbekkenbeheerplan.
Door acties binnen het deelbekkenbeheersplan wordt wateroverlast (deels)
aangepakt en worden ook maatregelen voorgesteld m.b.t. waterkwaliteit.
Door het uitvoeren van de acties van het deelbekkenbeheersplan m.b.t. waterkwaliteit
zal deze verbeteren. Wanneer een KWS-afscheider voorzien wordt of
een andere vorm van zuivering alvorens het afstromend regenwater in de waterlopen
terecht komt zal er geen bijkomende invloed zijn op de waterkwaliteit.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 214 van 239

13.3 Fauna en flora
In het studiegebied staan enerzijds een aantal plannen (verbreding A12 en
havenuitbreidingen) op stapel die lokaal voor een bijkomende verstoring zullen
zorgen. De effecten van het voorliggend plan zullen hierdoor lokaal minder
uitsprekend zijn. Anderzijds staan er een aantal plannen op stapel die de huidige
natuurwaarden verder opwaarderen (compensatiegebieden en Antitankgracht).
De effecten van het voorliggend plan zal dan nog omvangrijker zijn.
De voorgestelde milderende maatregelen en de voorgestelde ligging van het
(deel)tracé nemen dan ook in noodzaak en belang toe.
13.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
De geplande ontwikkelingen inzake bedrijvigheid en wegenis zullen de landschappelijke
structuur verder beïnvloeden. Door de geplande bedrijvigheid
wordt het Havenlandschap wordt versterkt. Een bijkomende rijstrook op de
A12 en een eventuele parallelweg tussen de Main hub en het complex Leugenberg
zullen de aanwezige infrastructuur verder versterken.
13.5 Mens
De geplande ontwikkelingen inzake bedrijvigheid zullen resulteren in een toename
van de tewerkstellingsmogelijkheden in het gebied, maar ook voor een
verkeerstoename van en naar de A12.
Effectbespreking tov ontwikkelingsalternatief
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 215 van 239

14 Leemten in de kennis
14.1 Geluid
- Op Plan MER –niveau is de juiste inplanting van de weg niet voldoende
gekend. Hierdoor zit er een fout op de berekende resultaten. Hoeveel
deze fout is hangt af van de onzekerheid op de verschillende input
gegevens. Een beduidende verschuiving van het tracé heeft uiteraard
ook zijn effect op het berekend specifiek geluidsniveau.
- Ter bepaling van het omgevingsgeluid kan uiteraard niet aan elke woning
langs het tracé gemeten worden. Met andere woorden het bepalen
van het omgevingsgeluid is locatieafhankelijk. Daarnaast blijven de
meetresultaten voor de ambulante meetpunten een moment opname.
- Momenteel is er geen juridisch toetsingskader voor wegverkeerslawaai
zodat de milderende maatregelen nog moeten worden gedimensioneerd
indien dit toetsingskader door de overheid wordt opgesteld. De
SRM II is een overdrachtsberekening die uiteraard ook zijn foutmarge
heeft.
14.2 Bodem en grondwater
- Technische gegevens ontbreken met betrekking tot exacte tracélengte,
het al dan niet uitvoeren van bemaling, locatie van infiltratievoorzieningen.
14.3 Oppervlaktewater
Leemten in de kennis
- Het noodzakelijke bergingsvolume kan op dit niveau onmogelijk ingeschat
worden evenals het verlies aan komberging. Tevens ontbreken
technische gegevens met betrekking tot het dwarsen van waterlopen,
de exacte tracé-lengte en het al dan niet uitvoeren van bemaling.
14.4 Mens
- Wegens het ontbreken van een landbouwgevoeligheidsanalyse (LGA)
en/of een landbouweffectenrapport (LER) is het bij het verlies aan
landbouwgrond niet mogelijk effecten in te schatten tot op het niveau
van de individuele landbouwer.
- Mens: indien het vliegveld doorsneden wordt (tracé 3a), kan op heden
niet gezegd worden of de activiteiten op deze locatie kunnen blijven
bestaan (lengte start- en landingsbaan).
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 216 van 239

15 Monitoring
Vanuit de discipline mens en de discipline geluid wordt het noodzakelijk geacht
om na aanleg van de Nx ter hoogte van de particuliere woningen grenzend
aan de Nx een monitoring door te voeren van het geluidsklimaat. Zoals blijkt
uit de bespreking van de discipline geluid wordt langsheen de Nx het geluidsklimaat
immers sterk significant negatief beïnvloed. Indien de geluidsmilderende
maatregelen (gronddam/geluidsscherm) de geluidseffecten onvoldoende
kunnen milderen, dan zullen de geluidsnormen plaatselijk overschreden worden
waardoor de leefbaarheid ter hoogte van de woningen niet gegarandeerd
kan worden. Indien inderdaad uit de monitoringsgegevens blijkt dat de normen
niet gerespecteerd worden is het noodzakelijk om in dialoog te gaan met de
bewoners en om hen bijkomende maatregelen voor . Deze maatregelen kunnen
gaan van gevelisolatie tot de mogelijkheid om de woning te onteigenen.
Het is belangrijk dat dan een correcte onteigeningsvergoeding wordt aangeboden.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 217 van 239

16 Synthese en doorvertaling naar
het RUP
16.1 Algemene synthese
Nx
Algemeen wordt gesteld dat enerzijds investeren in duurzame vervoersmodi
(fiets, en collectief vervoer (openbaar en georganiseerd gemeenschappelijk)
een noodzaak is om de mobiliteit in de regio duurzaam uit te bouwen. Hiermee
zijn diverse actoren op heden actief bezig terwijl andere initiatieven recent opgestart
zijn of nog opgestart dienen te worden. De effecten hiervan zijn op
langere termijn te zien (en moeten te zien zijn om gelijkaardige effecten van te
veel intensiteiten in de kernen in “toekomst 2020” niet opnieuw voor te hebben).
Anderzijds zijn kleinschalige aanpassingen aan de infrastructuur op
kruispuntniveau of wegvakniveau van die aard dat ze mogelijk wel de doorstroming
kunnen verbeteren, maar een nefaste invloed hebben op de doelstelling
de verkeersleefbaarheid in de kernen te verbeteren; beide doelstellingen
realiseren door middel van het sleutelen aan bestaande infrastructuur is dus
niet mogelijk.
Het investeren in een duurzame mobiliteit is steeds aan de orde (en actueel)
maar zal niet afdoende zijn om het aandeel verkeer in de kernen van Stabroek,
Hoevenen en Kapellen te verminderen en de leefbaarheid te verhogen.
De aanleg van een Nx is dan ook noodzakelijk voor de kernen. Maar ook tijdens
of na de realisatie van de Nx dient in een verdere uitwerking van een actieprogramma
voor het uitbouwen van gebruik van alternatieve vervoerswijzen
voorzien te worden. Enkele acties hebben rechtstreekse impact met de realisatie
van de Nx; de fietsverbinding naar de Haven kan mogelijk gecombineerd
worden met een aansluitcomplex van Nx op de A12, het verbeteren van een
rechtstreekse fietsverbinding vanuit de kernen naar de P&R aan Leugenberg
kan gecombineerd worden met de realisatie van de Nx. Andere acties kunnen
nog opgestart worden zoals het creëeren van carpoolparkings en/of het openbaar
vervoer nog dichter tegen de kern van Stabroek te brengen of frequente
shuttlediensten te voorzien tussen het gebied ten noorden van Kapellen en
Stabroek om zo naar Leugenberg (tram) of Kapellen (trein) te geraken zonder
de kern van Kapellen of Hoevenen te moeten doorkruisen.
Voor de uitbouw van de Nx werden drie tracéalternatieven onderzocht, elk met
hun mogelijk zoekzones en varianten. Vanuit de milieubeoordeling wordt de
voorkeur gegeven aan tracé 3a voor de realisatie van de Nx en dit om volgende
redenen:
- Dit tracé resulteert in positieve mobiliteitseffecten in de drie kernen, nl.
Stabroek, Kapellen en Hoevenen. Dit in tegenstelling tot de andere tracés
waarbij de positieve mobiliteitseffecten slechts in één kern optreden.
Daarenboven wordt een verschuiving van verkeerintensiteiten van de
N122 richting N111 verwacht, waardoor tegemoet gekomen wordt aan de
vooropgestelde wegencategorisering;
- Dit tracé maakt –in vergelijking met de andere tracés- maximaal gebruik
van het bestaande wegennet, waardoor bijkomende ruimte-inname –in
vergelijking met de andere tracés- beperkt is;
- Dit tracé minimaliseert de doorsnijding en versnippering van het SBZ-V en
het beschermd landschap ‘Het Rood’ in vergelijking met tracé 3a.
Parallelweg
Bij tracé 3a en tracé 3b kan een parallelweg voorzien worden tussen het complex
van Nx aansluitend op de A12 en Leugenberg. De parallelweg wordt dan
gezien als een vervollediging van het complex Leugenberg op A12: via het
complex aan Nx wordt ook de verbinding van en naar Nederland geregeld, wat
aan Leugenberg enkel van en naar Antwerpen is (de ‘werfweg / oprit’ richting
Nederland dient beschouwd te worden als een tijdelijke situatie.
Bij een volledige aansluiting ter hoogte van Dijkstraat (complex Nx, combineerbaar
met complex Main Hub kant Haven) is de parallelweg tussen dit
complex en Leugenberg geen noodzakelijke ingreep voor de werking van de
Nx, maar wel erg wenselijk in het functioneren van de lokale wegen. Verkeer
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 218 van 239

van en naar Nederland met oorsprong / bestemming Hoevenen of Kapellen
dient anders via de kern van Stabroek of de Nx te rijden tot aan Hoge Weg.
Vanuit de verschillende disciplines blijkt geen specifieke voorkeur voor de
exacte ligging van deze parallelweg. Rekening houdend met de geplande ontwikkelingen
van het gebied ten zuiden van de A12, wordt algemeen de voorkeur
voor een ligging ten noorden van de A12 geformuleerd.
16.2 Voorstel concrete ligging Nx
In onderstaande tabel wordt een concrete beschrijving opgenomen van opgenomen
van het meest milieuvriendelijke alternatief tracé 3a. Er wordt hiervoor
gesteund op indeling zoals weergegeven op Kaart 12.
16.3 Voorstel locaties monitoring
Volgende locaties voor monitoring worden voorgesteld:
- de knooppunten K.3a.3 en K.3a.5:. Doordat de kruisingen met het bestaande
wegennet behouden blijven is het immers niet mogelijk om
geluidsschermen/gronddammen over de volledige lengte van de Nx te
voorzien, waardoor de efficiënte werking van de milderende maatregel
in het gedrang kan komen..
- woning t.h.v. de kruising met de Parijse Weg
- woningen t.h.v. de Kerkstraat bij keuze van aansluiting op de A12 via
de Dijkstraat
Knooppunt en Vertaling van de ligging naar de receptordisciplines
kruising (K)
Segment (S)
Disciplines Concrete ligging
K 3a.1 N11-
Vanuit de discipline mobiliteit wordt aanbevolen om het kruispunt met de N11 in te richten als een verkeerslichtengeregeld kruispunt waarbij de gewenste hoofdbeweging voor het
Kapelsestraat verkeer gestuurd kan worden. Het aansluitingspunt met de N11 wordt gekozen tussen de Waterstraat en de dreef. De bestaande dreef wordt behouden en kan de Nx visueel afschermen
van het groter zuidelijk gelegen geheel van het beschermd landschap. De Nx doorsnijdt nog steeds het beschermde landschap, maar door de ligging aan de rand , wordt de versnippering
van dit beschermde landschap beperkt. Rekening houdend met de aanbevelingen van de disciplines lucht, wordt de voorkeur gegeven aan een ligging op maximale afstand
(met een minimumafstand van 50m) ten opzichte van bewoning. Uitgaande van de orthofoto (zie Kaart 3) worden de waterstraat en de dreef van elkaar gescheiden door drie aan elkaar
parallel liggende landbouwpercelen. Voorgesteld wordt om de Nx in te richten op het middenste perceel (breedte ca. 70m) aansluitend aan de zuidelijke perceelsgrens Op deze
manier kunnen de overige parallelle landbouwpercelen hun functie behouden en blijven deze bereikbaar via de Waterstraat en de bestaande dreef. Op deze manier wordt ook voldoende
afstand tot de Waterstraat (bewoning) en de dreef (corridorfunctie voor vleermuizen) gerespecteerd en wordt de bestaande percelering niet doorsneden zodat de landschapsstructuur
maximaal behouden blijft.
In het kader van verkeersveiligheid lijkt het aangewezen om verlichting te voorzien op het aansluitingspunt Nx-N11. Het betreft aangepaste verlichting (aangepaste armaturen, neerwaarts
lichtstralen, e.d.) in functie van beperking van verstoring voor omgeving (bewoning, vleermuizen) .
S 3a.1 N11 tot Parijse
Weg
De Nx verloopt parallel aan de perceelsgrenzen richting Parijse Weg. De bestaande percelering wordt maximaal gevolgd. Ook de dreef met de specifieke landschapsstructuur en corridorfunctie
wordt behouden. Deze dreef doet tevens dienst als toegangsweg voor verschillende landbouwpercelen. De voorkeur wordt gegeven om het tracé maximaal te laten verlopen
met de perceelsgrenzen, zodat versnippering en barrièrewerking beperkt wordt.
Verlichting langsheen het tracé wordt niet wenselijk geacht om de hinder (lichthinder, wijziging ruimtelijke beleving) voor de woningen in de Waterstraat tot een minimum te beperken
en om de corridorfunctie die de dreef voor vleermuizen heeft niet te hypothekeren.
Vanuit de discipline geluid wordt aangegeven dat ter hoogte van de woningen van de Waterstraat een significant negatieve invloed verwacht wordt op het omgevingsgeluid. De nor-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 219 van 239

men worden echter niet overschreden, zodat een geluidsmilderende maatregel (gronddam/geluidsscherm) niet noodzakelijk, maar wel wenselijk geacht wordt.
K 3a.2 Parijse Weg De bomenrij (dreef) wordt behouden.
De Nx dwarst de Parijse Weg tussen de dreef en de aanwezige woningen.
De Parijse Weg wordt ingericht als lokale weg en wordt afgesloten van de Nx. Een fietsoversteek in twee tijden -met ruime middenberm voor de wachtende fietsers uit de voorrang- is
wenselijk. Ter hoogte van de woningen in de Waterstraat worden de geluidsnormen gerespecteerd, maar de effecten op het geluidsklimaat worden wel als significant tot zeer significant
negatief beoordeeld. Rekening houdend met de korte afstand tot de woningen in de Parijse Weg, wordt een geluidsmilderende maatregel (geluidsscherm/geluidsberm) noodzakelijk
geacht.
S 3a.2 Parijse Weg Vanaf het knoppunt K.3a.2 loopt de Nx bij voorleur op de noordelijke grens van de zoekzone tot knooppunt K.3a.3. op deze manier wordt bijkomende versnippering van het open ruim-
tot Hogeweg tegebied maximaal beperkt.
Langsheen dit traject wordt een zeer significant negatieve invloed op het geluidsklimaat van de woningen in de Waterstraat verwacht, maar de geluidsnormenn worden niet overschreden.
Een gronddam of geluidsscherm is wenselijk maar niet noodzakelijk.
K 3a.3 Hoge Weg De kruising met de Hoge Weg wordt bij voorkeur aangelegd als een lichtengeregeld kruispunt zodat het noordelijke en het zuidelijk deel van Hoge Weg met elkaar in verbinding kunnen
blijven staan in het kader van o.a. functionele fietsrelaties. De Hoge Weg wordt hier bij voorkeur ondergeschikt gemaakt aan de Nx. Het is aangewezen om de Nx middenin deze
ruimte in te passen zodat aan weerszijden een maximale afstand tot deze woningen bekomen wordt. Het geluidsklimaat wordt zeer negatief beïnvloed en de geluidsnormen worden
niet gerespecteerd. Een geluidsmilderende maatregel wordt noodzakelijk geacht om de leefbaarheid te garanderen. Een doorlopende gronddam/geluidsscherm is echter niet mogelijk
rekening houdend met het behoud van het kruispunt Nx-Hoge Weg. Het is noodzakelijk het geluidsklimaat na toepassing van de geluidsmilderende maatregel te monitoren. Indien
blijkt dat de geluidsnormen niet gerespecteerd kunnen worden, dient in dialoog gegaan te worden met de bewoners.
S 3a.3 Hoge Weg
tot N114
Het tracé volgt bij voorkeur het basistracé zodat de bestaande percelering van het gebied maximaal gerespecteerd blijft en de landbouwgronden maximaal hun functie kunnen behouden.
Het is aangewezen om de Nx gelijk aan de perceelsgrenzen in te passen.
Het geluidsklimaat wordt zeer significant negatief beïnvloed maar de normen blijven gerespecteerd. Een geluidsmilderende maatregel is wenselijk maar niet noodzakelijk.
K 3a.4 N114 Etten- De Nx takt aan op de Ettenhoven. Het deel van Ettenhoven tussen de aansluiting van de Nx en de ‘sHertogendijk wordt geknipt en wordt dus niet aangesloten op de Nx. Dit deel van
hoven
de Ettenhoven krijgt een lokaal statuut en dient te ontsluiten via de ‘sHertogendijk.
Het geluidsklimaat van de woningen in het noorden van dit knooppunt wordt zeer significant negatief beïnvloed, maar de normen blijven gerespecteerd. Een geluidsmilderende maatregel
is niet noodzakelijk maar wel wenselijk.
S 3a.4 N114 Een ligging via de Boterseweg is niet toegestaan omdat de significant negatieve effecten op het SBZ-V niet voldoende gemilderd kunnen worden. De Nx loopt via de bestaande Ettenhoven
richting A12. Particuliere erfaansluiting op de Nx worden niet wenselijk geacht. De lokale woningen worden niet meer ontsloten via de Ettenhoven/Nx. Het is aangewezen deze
woningen te ontsluiten via ventwegen naar de meest nabijgelegen lokale weg (Smalle weg en het geknipte deel van de Ettenhoven). Indien hiervoor een beperkte inname van het
SBZ-V noodzakelijk is, dan dient dit conform de vigerende wetgeving gecompenseerd te worden.
Het huidige geluidsklimaat respecteert de normen niet. Door de aanleg van de Nx zal dit geluidsklimaat sterk significant negatief beïnvloed worden. Een geluidsmilderende maatregel
is dan ook noodzakelijk. Rekening houdend met het aanwezige overstromingsgebied wordt de voorkeur voor een geluidsscherm geformuleerd omdat hier de ruimte-inname beperkt
wordt. .
K 3a.5 N114 – De Smalle Weg wordt afgesloten van de Nx. De bestaande functionele fietsroute wordt behouden door een fietsoversteek in twee tijden te voorzien met ruime middenberm voor de
Smalle Weg / Krekelberg
wachtende fietsers uit de voorrang.
S 3a.5 Smalle Weg / Ligging via het basistracé
Ligging via de Dijkstraat
Krekelberg tot A12 Ligging via het basistracé impliceert een doorsnijding van het SBZ-V. De versnipperings- De lokale woningen worden niet meer ontsloten via de Ettenhoven/Nx maar dienen te
graad is echter beperkt, gezien de ligging nabij de rand van het SBZ-V. Inname van SBZ- ontsluiten via ventwegen naar de meest nabijgelegen lokale weg. Indien hiervoor een
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 220 van 239

K 3a.5 Aansluitingscomplex
met de A12
V dient gecompenseerd te worden.
Door deze ligging blijven de woningen van de Dijkstraat aansluiting vinden bij de woningen
van de Kerkstraat.
Deze ligging impliceert echter een bijkomende versnippering van de landbouwstructuur.
De landschappelijk langgerekte polderpercelen worden dwars doorsneden.
Dit tracéalternatief doorsnijdt ook het vliegveld zodat ook een deel recreatie verloren gaat.
Het is op heden onduidelijk of deze recreatieve functie behouden kan blijven in relatie tot
de verkorte lengte van de start- en landingsbaan. .
De Nx dient in hoogte toe te nemen om te kunnen aansluiten op de A12. Inname van het
overstromingsgebied dient gecompenseerd te worden bij voorkeur in de onmiddellijke
omgeving van het plan, zoniet stroomopwaarts. Beide delen van het overstromingsgebied
dienen met elkaar in verbinding te staan door kokers onder de Nx
(beperkte inname van het SBZ-V noodzakelijk is, dan dient dit conform de vigerende wetgeving
gecompenseerd te worden.
Indien gekozen wordt voor een gebundelde ligging met de Dijkstraat blijft de impact op het
SBZ-V beperkt en blijft de landbouwstructuur en –functie maximaal behouden.
Ter hoogte van de woningen in de Kerkstraat worden echter zeer significant negatieve
effecten op het geluidsklimaat verwacht zodat de geluidsnormen overschreden zullen
worden. Geluidsmilderende maatregelen (gronddam/geluidsscherm) zijn dan ook noodzakelijk.
Rekening houdend met het aanwezige overstromingsgebied wordt de voorkeur
voor een geluidsscherm geformuleerd. Ook ter hoogte van de woningen in de Oksel Ettenhoven-Dijkstraat
zijn geluidsmilderende maatregelen wenselijk.
Vanuit de bespreking van de discipline geluid blijkt dat de respecteren van de geluidsnormen
– na toepassing van een geluidsdam/geluidsscherm- geen garantie is. In dit
scenario dient het geluidsklimaat dan ook gemonitord te worden.
Door een ligging via de Dijkstraat worden de woningen ten noorden van de Dijkstraat
geïsoleerd en afgezonderd van de woonkern van Hoevenen. De woningen kunnen niet
ontsluiten op de Nx zodat de nodige oplossingen noodzakelijk zijn. Een mogelijke oplossing
kan zijn om deze woningen via een doorgang onder het nodige talud voor de aansluiting
op de A12 te verbinden met de Kerkstraat Op deze manier kan ook de bereikbaarheid
van het vliegveld gegarandeerd worden.
De Nx dient in hoogte toe te nemen om te kunnen aansluiten op de A12. Inname van het
overstromingsgebied dient gecompenseerd te worden bij voorkeur in de onmiddellijke
omgeving van het plan, zoniet stroomopwaarts beide delen van het overstromingsgebied
dienen met elkaar in verbinding te staan door kokers onder de Nx.
Conform de richtlijnen voor hoofdwegen dient het aansluitingscomplex met de A12 ongelijkgronds aangelegd te worden. Rekening houdend met de aanwezige wateroverlast is het niet
aangewezen om dit aansluitingscomplex onder maaiveldniveau te voorzien en wordt de voorkeur gegeven aan een verhoogd complex. Dit impliceert dat vanaf S.3a.5 de Nx in hoogte
zal moeten toenemen om het complex te bereiken. Deze verhoogde ligging komt tegemoet aan de dwingende maatregel vanuit de discipline oppervlaktewater om onder de Nx kokers
te voorzien zodat beide delen van het overstromingsgevoelig gebied met elkaar in verbinding kunnen blijven staan. De plaatselijk verhoogde ligging van de Nx wordt vanuit de discipline
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie als een matig negatief effect beoordeeld, rekening houdend met de reeds verhoogde ligging van de A12.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 221 van 239

16.4 Vertaling van de milderende maatregelen
In onderstaande tabel wordt een duidelijk aangegeven hoe de voorgestelde
milderende maatregelen vertaald dienen te worden in het verder proces. Er
wordt hierbij ook getracht om duidelijk weer te geven of deze maatregelen
dwingend geformuleerd zijn (D) of dat deze als aanbeveling gelden (A).
Vertaling in
Discipline Milderende maatregelen en aanbevelingen A / D Ruimtelijk Inrichtings- Vergunning Technisch
Algemeen
(*) uitvoeringsplanplan
ontwerp
Mobiliteit Minimaal aantal perceelstoegangen op Nx D X X X X
Tonnagebeperking in de kernen
Herinrichting van de kernen
A X X
Geluid Gronddam/geluidsscherm A/D X X X X
Gevelisolatie A X
Geen ontwikkeling activiteiten in geluidsbelaste zones A X X
Lucht 50m afstand tot de woningen A X X
Bodem Stockage materieel en werfwegen op minder verdichtingsgevoelige bodems, bij voorkeur op antropogene
zones, werfzone minimaliseren
A X
Machines met groot contactoppervlakte bij tijdelijke werfzones (bv. landbouwgebieden) A X
Gesloten grondbalans A X
Grondwater Specifieke bemalingstechnieken ter beperking van de invloedsstraal (gesloten bouwput en infiltratie
bemalingswater ter plaatse) ter hoogte van kleibodems, natte zandleembodems, waterlopen
( Discipline oppervlaktewater) en verdrogingsgevoelige ecotopen ( discipline fauna en flora).
Bestemming van bemalingswater in volgorde van belang (Vlarem): infiltreren, afvoer via waterlopen/grachten,
RWA-leidingen
Goede dimensionering van grachten: De grachten worden bij voorkeur zo ruim mogelijk gedimensioneerd,
onder een flauwe helling en zonder bodemverharding zodat infiltratie maximaal mogelijk
is. Indien de grondwatertafel hoog is, dan dienen er drempels in de grachten voorzien te worden
opdat er geen grondwater wordt afgevoerd.
D X
D X
D X
Strikt naleven van de wettelijke bepalingen mbt calamiteiten en grondverzet. D X
Voorzien van KWS-afscheider of andere vorm van zuivering zodat afstromend hemelwater gezuiverd
wordt voordat het na infiltratie in de bodem de grondwatertafel kan aanvullen.
A X
Oppervlaktewater Geen rechtstreekse lozing van bemalingswater op oppervlaktewater, maar voorkeur voor infiltratie D X
Andere
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 222 van 239

in de bodem
Goede dimensionering buffervoorzieningen in combinatie met infiltratie D X
Compensatie ingenomen overstromingsgevoelig gebied D X
Behoud open waterlopen, geen inbuizing, maar plaatselijke overwelving met voldoende ruime
dwarssecties
Nx in ophoging thv effectief overstromingsgevoelig gebied, met kokers zodat beide zijden van
overstromingsgevoelig gebied met elkaar in verbinding kunnen blijven staan.
D X
D X
Fauna en flora Stockage en werfzones thv percelen met weinig kwetsbare ecotopen A X
Maximaal gebruik bestaande wegenis tijdens de aanlegfase A X
Geen inbuizing, maar voorkeur voor plaatselijke overwelving met voldoende ruimte dwarssecties.
Overwelving minimaal 50cm hoog
D X
Behoud bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en waterlopen A X X
Specifieke bemalingstechnieken ter beperking van de invloedsstraal (gesloten bouwput en infiltratie
bemalingswater ter plaatse) ifv verdrogingsgevoelige ecotopen.
D X
Beperken wegverlichting A X
Ecotoopcreatie door volgens streekeigen structuren inheems materiaal en principes NTMB A X X
Inname bos vermijden, zoniet boscompensatie bij voorkeur door effectieve bebossing ipv financiële
compensatie.
D X X
Behoud bomenrij (dreef) parallel met Waterstraat D X X X X
Geen ligging via Boterseweg D X X X X
Ligging via Dijkstraat D X X X X
Landschap Beperken werfwegen en werfzones, voorkeur voor gebruik antropogene zones A X X
Voorkeur maximaal gebruik bestaande wegenis en maximale bundeling met bestaande wegenis A X X X X
Voorafgaand terreinonderzoek ifv archeologisch erfgoed D X X
Nx bij voorkeur niet begeleiden door opgaande beplanting A X X
Perceelsrandbegroeiing middels streekeigen autochtoon plantgoed A X
Ligging tussen Waterstraat en bomenrij (dreef) A X X
Beperkte inname onverstoorde bodems A X X
Bij voorkeur ligging op maaiveld en minimaliseren hoogte bij ligging in ophoging A X
Mens Compensatie ingenomen landbouwgrond D X
Compensatie HAG D X X
Begeleiding en billijke onteigeningsvergoeding D X X
Veilige kruispunten voor fietsers en landbouwvoertuigen D X X
Monitoring geluidsklimaat t.h.v. woningen aangrenzend aan de Nx D X X X
(*) A: aanbeveling / D: dwingende maatregel
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 223 van 239

17 Kaartenbundel
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 224 van 239

LEGENDE
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
STABROEK
PLAN - MER Nx
kaart 1: Algemene situering van het plan
en de nabije omgeving
november 2011
(bron: NGI Top 50r 2002)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
°
0 375 750 1.500 m

$
#
LEGENDE
# Kruising
#
#
Zoekzone kruising
$ Knooppunt
$ Zoekzone knooppunt
#
$
Tracé variante
Tracé basisversie
Tracé zoekzone
#
#
$
$ $
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 2: Situering van het plangebied
op de luchtfoto
november 2011
(bron: AGIV; ortho Provant 2003)
Grontmij
P\250504\G\Fase10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

$
#
LEGENDE
#
# Kruising
# Zoekzone kruising
$ Knooppunt
$ Zoekzone knooppunt
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
#
$
#
#
$
$ $
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 3: Situering van het plangebied
op de topografische kaart
november 2011
(bron: Top 10r)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

RT
T
T
R
N
R
$
A
#
LEGENDE
P
contour BPA
#
SINT-MICHIELSVELDEN
T
A
0100- woongebied
R
SPORTCENTRUM
0101- woongebied met kultureel, historische en/of esthetische waarde
0102- woongebied met landelijk karakter
0104- woonpark
0105- woonuitbreidingsgebied
0110- gemengde woon- en industriegebieden
0200- gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut
0401- gebieden voor dagrecreatie
0405- vliegveld / recreatiegebied
0500- parkgebieden
T 0600- bufferzones
# Kruising
# Zoekzone kruising
$ Knooppunt
$ Zoekzone knooppunt
N
Tracé basisversie
Tracé variante
CENTRUM RIJKSSCHOOL
N
R
P
HAVENWEG
0700- groengebied
0701- natuurgebied
#
N
$
#
#
$
VOSSEN VELDEN
P
$ $
0702- natuurgebied met wetenschappelijke waarde of natuurreservaten
0800- bosgebieden
0810- bosgebieden met ecologisch belang
0900- agrarische gebieden
1000- industriegebieden
1030- bijzondere industriegebieden
1100- ambachtelijke bedrijven en kmo's
1181- reservegebieden voor ambachtelijke bedrijven en kmo's
1380- reservegebied voor sliblagunering
1500- bestaande autosnelwegen
Tracé zoekzone
#
P
#
N
#
PAUWELSDREEF AKKERSTRAAT
P
DOMEIN WITVEN
BLOKWEGVELDEN
Blokwegvelden
$
1 DORPSKOM BESTEMMINGS-EN ROOILIJNPL.
1 DORPSKOM
N
P
N
P
P
17A LEUGENBERG-NOORD
LEUGENBERG
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 4: Gewestplan voor het plangebied en de
nabije omgeving met aanduiding BPA's
november 2011
(bron gewestplan: AGIV; BPA's: Provant)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
P
N
P
$
°
0 125 250 500 m
P

A12
Beveren
LEGENDE
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
Zwijndrecht
R2
A12
N111
Stabroek
N114
Antwerpen
N180
N11
N114
A12
N111
N114
N180
R1
N122
Kapellen
Kalmthout
STABROEK
PLAN - MER Nx
Brasschaat
kaart 5a: Wegenstructuur in de ruime
omgeving van het plangebied
november 2011
(bron: NGI Top 50r 2002)
N11
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
A1-E19
N1
N111
N115
N1
Schoten
°
0 375 750 1.500 m

ABTSDREEF
$
#
TORENSE WEG
#
LEGENDE
# Kruising
#
$ Knooppunt
$
OUD BROEK
LAAGEIND
Zoekzone kruising
Zoekzone knooppunt
SIERKERSLAAN
ESDOORNLAAN
POLDERVLIETWEG
SPORTWEG
BROUWERSSTRAAT
SMOUTAKKER
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
KLEINE MOLENWEG
'S HERTOGENDIJK
VLEMINCKWEG
HAVENWEG
DANCKERSE WEG
N111
BINNENPAD
BOTERSE WEG
RODE WEEL
#
DORPSSTRAAT
GRIMALDILAAN
HAVENWEG
GROENE SWAENLAAN
GROTE MOLENWEG
$
N114
#
RIJSTRAAT
ETTENHOVEN
SMALLE WEG
#
$
$ $
PLANTINLAAN
HOOGEIND
'S HERTOGENDIJK
STEENLANDLAAN
#
DIJKSTRAAT
HEUVELS
#
VELDSTRAAT
RODE WEG
WATERSTRAAT
#
KREKELBERG
BLOKWEG
ERTBRANDSTRAAT
MOLENSTEEG
FRANS HOTAGSTRAAT
HOGE WEG
KLINKAARDSTRAAT
PARIJSEWEG
ACACIALAAN
WITVENSTRAAT
KERKSTRAAT
ROSDIJKWEG
HARKLAAN
GALGENVELD
OUDE GALGENSTRAAT
$
MERTENSSTRAAT
CANADALAAN
PLATANENLAAN
BERKENLAAN
KAPELSESTRAAT
BONAPARTELAAN
HINKELPAD
SLIJKWEG
$
STREEPSTRAAT
LEUGENBERG
STABROEK
PLAN-MER Nx
PLASSTRAAT
BREDESTRAAT
BIARTLEI
HOEVENSEBAAN
kaart 5b: Stratenplan voor plangebied en
omgeving
november 2011
(bron NGI: Top 10r)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
N11
KLEIN HEIKEN
°
0 125 250 500 m

$
#
LEGENDE
#
# Kruising
$ Knooppunt
#
$
Zoekzone kruising
Zoekzone knooppunt
Tracé variante
Tracé basisversie
Tracé zoekzone
#
$
#
#
$
$ $
#
Alternatieve functionele fietsroute
Functionele fietsroute
Fietsknooppuntennetwerk
#
85
#
14
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 6: Situering van de fietsroutes
november 2011
(bron NGI: Top 10r; Provant: BFF 2008)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

$
#
LEGENDE
#
01. Antropogeen
03. Nat zand
04. Vochtig zand
05. Droog zand
06. Nat zand antr
07. Vochtig zand antr
08. Droog zand antro
# Kruising
# Zoekzone kruising
$ Knooppunt
$ Zoekzone knooppunt
09. Nat zandleem
10. Vochtig zandleem
15. Natte klei
16. Vochtige klei
18. Natte Zware Klei
19. Vochtige Zware Klei
27. Landduin
#
$
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
#
#
$
$ $
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 7: Situering op de bodemkaart
november 2011
(bron NGI: Top 10r;
AGIV: bodemkaart 2001)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

$
#
LEGENDE
#
Bevaarbaar
Geklasseerd, eerste categorie
Geklasseerd, tweede categorie
Geklasseerd, derde categorie
Niet geklasseerd
# Kruising
#
$ Knooppunt
$
Zoekzone kruising
Zoekzone knooppunt
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
#
Niet overstromingsgevoelig
$
Effectief overstromingsgevoelig
Mogelijk overstromingsgevoelig
#
#
$
$ $
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 8: Situering van de waterlopen en
overstromingsgevoelige gebieden
november 2011
(bron NGI: Top 10r; AGIV watertoetskaart
overstromingsgevoelige gebieden)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

$
#
LEGENDE
#
#
$
$
#
biologisch minder waardevol
complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen
complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen
complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen
biologisch waardevol
complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen
biologisch zeer waardevol
Kruising
Zoekzone kruising
Knooppunt
Zoekzone knooppunt
Tracé basisversie
Tracé variante
#
Tracé zoekzone
$
#
#
$
$ $
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 9: Situering op de biologische
waarderingskaart
november 2011
(bron: NGI Top 10r; Inbo BWK versie 2)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats
$
#
LEGENDE
#
Schorren en polders van de Beneden-Schelde
De Kuifeend
Vogelrichtlijngebieden
Habitatrichtlijngebieden
VEN-gebieden
De Kuifeend en de Blokkersdijk
Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats
# Kruising
#
$ Knooppunt
$
Zoekzone kruising
#
Zoekzone knooppunt
$
#
#
$
$ $
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
#
#
#
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 10: Situering van de speciale
beschermingszones en VEN-gebieden
november 2011
(bron NGI: Top 10r; AGIV: Natura 2000;
VEN-IVON 2006)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

DE ANTITANKGRACHT
Antitankgracht
$
#
Antitankgracht
#
's Hertogendijk
LEGENDE
lijnrelicten
ankerplaatsen
relictzone
beschermd landschap
beschermd dorpsgezicht
Afleidingskanaal van de Schijn
#
Poldergebied van Stabroek met overgangszone naar de Kempen
#
#
$
$
Domein Ravenhof
Kruising
$
Bunderdijk
Zoekzone kruising
Knooppunt
Zoekzone knooppunt
#
#
$
$ $
#
#
Oude postbaan
Duitse Bunkerlinie Hoofdweerstandstelling
PHARAZIJNSHOF, HOF TE VIJVERS, HEIDEHOF EN STARRENHOF MET OMRINGENDE PARKEN, GRACHTEN, BERMEN ...
HET ROOD EN OMGEVING
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
#
O.L.V.KERK EN OMGEVING
$
STABROEK
PLAN-MER Nx
kaart 11: Beschermde landschappen, stads- en dorpsgezichten
en relictenatlas voor het plangebied en nabije omgeving
november 2011
(bron NGI: Top 10r; AGIV: rest)
P\250504\G\Fase 10\GIS
$
°
0 125 250 500 m

K 2.2
Cubanatie
Aertssen
S 2.2
Complex
Laageind
R2
Abtsdreef
K 2.3
LEGENDE
K 2.2
# Kruising
# Zoekzone kruising
$ Knooppunt
$ Zoekzone knooppunt
Woonwijk
Moorland
A12
S 2.1
Tracé basisversie
Tracé variante
Tracé zoekzone
Antitankgracht
N111
STABROEK
K 3a.4
Boterseweg
Hoogeind woonwijk
Smalle Weg
K 3b.5
Alternatief 2: ten noorden van Stabroek
Alternatief 3A: Waterstraat
Alternatief 3B: Rode Weg
Alternatief 3A: Waterstraat
Alternatief 3B: Rode Weg
Alternatief 3A: Waterstraat
Alternatief 2: ten noorden van Stabroek
S 3b.4
S 3a.4
K 3a.3
Rijstraat
‘Main Hub’
haven Antwerpen
Hoge Weg
K 3b3
N114 Ettenhoven
K 3a.5
K 2.1
S 3a.3 S 3a.2
K 3a.5
K 3a.5
K 3b.4
S 3a.5
S 3b.3
K 3a.2
Krekelberg
Dijkstraat
A12
Parijse Weg
K 3b.2
S 3b.2
Waterstraat
S 3a.1
N11
S 3b.1
Dreef
HOEVENEN
K 3a.1
STABROEK
Kapellestraat
PLAN-MER Nx
K 3b.1
Bonapartelaan
Starrenhoflaan
KAPELLEN
kaart 12: Ruimtelijke situering, cfr. Hoofdstuk 5
november 2011
(FOF versie 01.01.2008)
Grontmij
P\250504\G\Fase 10\GIS
°
0 125 250 500 m

18 Bijlagen
Bijlage 3-1: Juridische en beleidsmatige situering
Bijlage 4.2-1 BFF
Bijlage 7-1.1: Dagverloop intensiteiten N111, kmp 0,9
Bijlage 7-1.2: Dagverloop intensiteiten complex Laageind
Bijlage 7-2.1: Coördinaten meetpunten geluid
Bijlage 7-3.1: CAR-gegevens
Bijlage 7-7.1: Passende beoordeling
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 225 van 239

18.1 Bijlage 3-1: Juridische en beleidsmatige situering
Algemeen
m.e.r-decreet
ringsbesluit
en uitvoe-
Plan-m.e.r.-decreet en uitvoeringsbesluit
Decreet houdende de organisatie
van de ruimtelijke
ordening en integratiespoorbesluit
Stedenbouwkundige vergunning
Decreet betreffende de ruimtelijke
ordening, gecoördineerd
op 22 oktober 1996.
Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen
Ruimtelijk Structuurplan
Provincie
(RSPA)
Antwerpen
Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
Decreet: 18 december 2002
Besluit: 10 december 2004
Decreet: 27 april 2007
Besluit: 12/10/20007
Decreet: 18 mei 1999
Besluit: 18 april 008
Decreet van 18 mei 1999,
Hoofdstuk III, afdeling 1,
art. 99
28 oktober 1996
(en latere wijzigingen)
23 september 1997
(herziening BS 21 maart
1998 en herziening BS 21
april 2004)
Regelt de m.e.r.-procedure en geeft de categorieën van ingrepen
waarvoor een milieueffectrapport moet worden opgemaakt
Dit decreet (B.S. 20/06/2007) vormt een wijziging op het
m.e.r.-decreet en is sinds 01/12/07 in voege. Het regelt het
toepassingsgebied, de inhoud en de procedure voor de opmaak
van een planMER
Regelt de organisatie van de ruimtelijke ordening in Vlaanderen.
Het uitvoeringsbesluit regelt de plan-m.e.r.-procedure in
functie van een ruimtelijk uitvoeringsplan
Vergunning nodig voor het uivoeren van werken die gespecificeerd
zijn in het ‘Decreet houdende de organisatie van de
ruimtelijke ordening’
Gecoördineerde tekst van de voormalige Stedenbouwwet van
1962 en latere aanvullingen
Geeft een toekomstvisie over hoe we in Vlaanderen met onze
schaarse ruimte moeten omgaan om een zo groot mogelijke
ruimtelijke kwaliteit te krijgen (planhorizon loopt tot 2007); Het
RSV behandelt de structuurbepalende elementen op Vlaams
niveau.
24 maart 2004 Het PRSV behandelt de structuurbepalende elementen op
provinciaal niveau.
Ja PlanMER nodig voor de RUP-procedure. Project-MER-plichtig in
functie van de vergunningsaanvraag. Afhankelijk van de lengte van
het gekozen tracé kan een ontheffing mogelijk zijn.
Ja Een plan dat wordt opgesteld om middels een wetgevingsprocedure
(hier: RUP) door de Vlaamse Regering te worden vastgesteld én
dat het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor
een project valt binnen het toepassingsgebied van het planMERdecreet.
Gezien er bovendien ook een passende beoordeling nodig
is, valt het plan sowieso onder de plan-m.e.r.-plicht
Ja Basis voor het ruimtelijk planningsstelsel op die bestuursniveaus,
regelt de ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen,
stedenbouwkundige verordeningen, stedenbouwkundige
vergunningen, …Het planMER wordt opgemaakt conform de bepalingen
van het integratiespoorbesluit.
Ja Een stedenbouwkundige vergunning is onder andere vereist voor
het aanleggen van verhardingen, reliëfwijzigingen (grondwerken)
en voor het gebruik van grond om een vaste inrichting op te plaatsen
(bvb. Wegverharding)
Ja Basis voor de plannen van aanleg (gewestplannen en bijzondere
plannen van aanleg). De gewestplanbestemming wordt weergegeven
op kaart 4. De plannen van aanleg in de omgeving van het
plangebied worden eveneens weergegeven op Kaart 4.
Ja Ter hoogte van het plangebied is de A12 geselecteerd als hoofdweg.
Ja In het richtinggevend gedeelte wordt een aanzet gegeven voor het
voorstedelijk vervoer voor Antwerpen en voor het personenvervoer
in de haven.
In het bindende gedeelte worden de volgende secundaire wegen
geselecteerd:
- type I (verbindend): N117 tussen E19 en de Nederlandse grens
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 226 van 239

Afbakening buitengebied
Antwerpse
Brabant
Gordel/Klein-
Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan
Stabroek
Gemeentelijk ruimtelijk structuurplan
Kapellen
Afbakening van het grootstedelijk
gebied Antwerpen
Besluit houdende nadere
regels inzake de ruimtelijke
veiligheidsrapportage
Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
- type II (verzamelend): N111 tussen N117 en N11 (verzamelende
functie naar A12 en de haven en voor Kalmthout)
- type III (drager van belangrijkste fiets- en openbaarvervoerverbindingen):
N11 tussen N1 en de Nederlandse grens.
In Hoofdstuk ‘Overleg en onderhandeling’ stelt de provincie voor
een streefbeeldstudie op te maken voor de A12 tussen Antwerpen
en de Nederlandse grens waarbij de problematiek van een mogelijke
secundaire verbinding tussen het noordoosten van Antwerpen
en de haven wordt bekeken.
27 maart 2009 In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
stelde de Vlaamse overheid in 2008 een ruimtelijke visie op
landbouw, natuur en bos op voor de regio Antwerpse Gordel -
Klein-Brabant.
Op 27 maart 2009 nam de Vlaamse regering kennis van deze
visie en keurde ze de beleidsmatige herbevestiging van de
bestaande gewestplannen voor ca. 9.700 ha agrarisch gebied
én een operationeel uitvoeringsprogramma goed.
In het operationeel uitvoeringsprogramma is aangegeven
welke gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen de Vlaamse
overheid de komende jaren zal opmaken voor de afbakening
van de resterende landbouw-, natuur- en bosgebieden
22 maart 2004 Het GRS behandelt de structuurbepalende elementen op
gemeentelijk niveau
20 juni 2005 Het GRS behandelt de structuurbepalende elementen op
gemeentelijk niveau
Goedgekeurd op 30 april
2009
Verdere invulling van het RSV; geeft inhoud aan het stedelijk
gebied en stelt een afbakeningslijn van het stedelijk gebied
voor
26 januari 2007 Regelt de ruimtelijke veiligheidsrapportage Nee /
Ja De mogelijke tracéalternatieven doorsnijden de afgebakende gebieden.
Ja In de bindende bepalingen van het GRS is opgenomen dat de
gemeente nauw overleg pleegt met de provincie en het Vlaamse
gewest voor het uitwerken van een eventuele verbindingsweg tussen
A12 en N11 ten einde de mobiliteitsproblemen te verkleinen/op
te lossen.
Ja In het bindend deel van het GRS Kappellen staat aangegeven dat
de gemeente met het provinciebestuur en het Vlaams gewest overleg
zal plegen omtrent de aanleg van de verbindingsweg Nx tussen
de N11 en de A12.
Nee Het plangebied is niet opgenomen in de afbakening van het grootstedelijk
gebied Antwerpen.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 227 van 239

Decreet houdende algemene
bepalingen in verband
met milieubeleid (DABM)
Vlarem I en II en milieukwaliteitsnormen
Mobiliteit
Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
5 april 1995 Creëert een algemeen juridisch kader voor het milieubeleid ter
overkoepeling van de bestaande sectorale regelingen en
omvat dus de doelstellingen en de beginselen voor het milieubeleid
in Vlaanderen
Vlarem I: 1 september 1991
Vlarem II: 1 augustus 1995
en latere wijzigingen
Omvat het Vlaamse reglement op de milieuvergunningen;
bevat onder meer de te respecteren immissienormen voor
lucht, bodem, water en geluid
Mobiliteitsplan Vlaanderen Oktober 2003 Bepaalt het Vlaamse mobiliteitsbeleid voor de komende jaren.
Het plan tracht de bereikbaarheid van steden en dorpen te
garanderen, iedereen gelijkwaardig toegang tot mobiliteit te
geven, de verkeersveiligheid te vergroten, een leefbare mobiliteit
te realiseren en de milieuvervuiling terug te dringen.
Gemeentelijk mobiliteitsplan
Stabroek
Gemeentelijk mobiliteitsplan
Kapellen
Streefbeeldstudie A12 tussen
E19 en Nederlandse
grens
Bovenlokaal functioneel
fietsroutenetwerk
Geluid
Besluit van de Vlaamse
regering inzake de evaluatie
en beheersing van omgevingslawaai
2002 conformverklaring In een gemeentelijk mobiliteitsplan worden alle ruimtelijke en
verkeersontwikkelingen in kaart gebracht en worden samenhangende
verkeersmaatregelen en ruimtelijke en ondersteunende
maatregelen voorgesteld, die nadien in concrete acties
worden omgezet.
2004 conformverklaring In een gemeentelijk mobiliteitsplan worden alle ruimtelijke en
verkeersontwikkelingen in kaart gebracht en worden samenhangende
verkeersmaatregelen en ruimtelijke en ondersteunende
maatregelen voorgesteld, die nadien in concrete acties
worden omgezet.
Mei 2008 In deze studie werd een toekomstvisie voor de A12 tussen de
E19 en de Nederlandse grens uitgewerkt.
Dit geeft een selectie van functionele, alternatief functionele
en non-stop fietsroutes.
22 juli2005 Dit besluit bevat de omzetting van de Europese richtlijn
20002/49/EG in Vlarem. In dit besluit wordent de factoren
Lden en Lnight als geluidsbelastingsindicator naar voor geschoven.
Daarnaast wordt een methodiek mbt beheersing van
ja De gemeentelijke milieubeleidsplannen beschrijven acties met
betrekking tot mobiliteit, natuurwaarden, integraal waterbeheer,
geluidshinder, afval, … voor zover relevant zullen deze bij de respectievelijke
disciplines aan bod komen.
ja Milieukwaliteitsnormen voor water, bodem en geluid
Ja Dit plan vormt een algemeen kader voor het mobiliteitsbeleid en de
duurzame mobiliteit in Vlaanderen. Hierbij worden doelstellingen en
beleidsvoornemens inzake verkeersveiligheid geformuleerd.
Ja In het beleidsplan worden twee hypothesen uitgewerkt – al of geen
verbindingsweg. Er wordt verwezen naar de oplossingen voor de
regionale ontsluiting die in het streefbeeld A12 zullen worden uitgewerkt.
Ja In het verslag van de auditor van april 2004 wordt aangegeven dat
alle nieuwe ontwikkelingen die zich rond de streefbeeldstudie A12
zullen voordoen geen deel meer uitmaken van het beleidsplan. In
het beleidsplan wordt een nieuwe ontsluiting aangegeven (Nx)
tussen N11 en A12
Ja Het streefbeeld bevat modelmatige berekeningen van varianten in
ligging en aansluiting van en op de Nx. De inhoud van deze streefbeeldstudie
wordt in het MER aangewend als inputnota, informatiebron
en werkdocument, maar vormt geen verdere basis inzake
verdere besluitvorming.
Ja Omvat belangrijke fietsrelaties in woon-werk, woon-school en
woon-winkel verkeer.
ja De geluidsbelastingsindicator Lden en de verschillende maatregelen
worden gehanteerd bij de uitwerking van de discipline geluid
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 228 van 239

Data Inhoudelijk
het omgevingsgeluid vastgelegd (opstellen geluidsbelastingskaart,
vaststellen knelpunten, voorlichting en opmaak actieplan).
Relevant Bespreking relevantie
Ontwerptekst verkeersgeluid 1998 In 1998 heeft Aminal in samenspraak met AWV en een college
van erkende MER-deskundigen in de discipline geluid en
trillingen een ontwerptekst opgesteld voor wegverkeersgeluid.
De bepalingen in de ontwerptekst zijn enkel van toepassing
op het geluid voortgebracht door het wegverkeer op openbare
wegen (gewestwegen, provinciale wegen) met een jaargemiddelde
verkeersintensiteit (lv) van minstens 20.000 voertuigen
pae (16-uurswaarde: 6 tot 22 h).
Ja Dit wordt meegenomen binnen de discipline geluid
Ontwerp KB 1991 1991 In het Ontwerp Koninklijk Besluit tot vaststelling van grenswaarden
voor lawaai binnenshuis en buitenshuis uit 1991
worden richtwaarden en maximale waarden voorgesteld voor
LAeq, T van wegverkeer.
Lucht
Kaderrichtlijn (96/62/EG) en
dochterrichtlijn inzake luchtkwaliteit
27 september 1996 Vormt de basis voor het luchtbeleid binnen de Europese Unie.
In de dochterrichtlijnen worden voor 13 luchtverontreinigende
stoffen luschtkwaliteitsnormen opgelegd
Kyoto protocol 1997 Protocol waarbij verschillende industrielanden de verbintenis
aangaan de uitstoot van broeikasgassen tussen 2008 en 2012
met gemiddeld 5% te verminderen t.o.v. 1990. De broeikasgassen
die in het Protocol worden beschouwd zijn koolstofdioxide,
methaan, lachgas, HFK’s, PFK’s en SF6. Het protocol
is in werking getreden sinds 23/10/2004
Europese richtlijn lucht
(2008/50/EG)
Europese richtlijn: 21 mei
2008
Deze nieuwe richtlijn bundelt alle vorige richtlijnen in verband
met de kwaliteit van de omgevingslucht, stroomlijnt de wetgeving
en stelt nieuwe normen voor met betrekking tot fijn stof
(PM2,5). Ten laatste 2 jaar later dient de richtlijn vertaald te
wordennaar nationale en/of regionale wetgeving. De uiterste
termijn voor naleving van de grenswaarden die in de richtlijn
staan, kan worden uitgesteld op voorwaarde dat de EUwetgeving
volledig wordt gevolgd en de nodige beleidsmaatregelen
zijn genomen om tegen de nieuwe uiterste datum de
grenswaarden wel na te leven. Voor PM10 bedraagt de termijn
van mogelijk uitstel 3 jaar na de publicatie van de richtlijn.
Ja Dit wordt meegenomen binnen de discipline geluid.
Ja Dit wordt meegenomen in de discipline lucht
Ja Dit wordt meegenomen in de discipline lucht
Ja Tegen 2020 moeten de lidstaten de PM2,5-stofdeeltjes in stedelijke
gebieden met gemiddeld 20% terugdringen t.o.v. het niveau in
2010. Tegen 2015 moet de concentratie PM2,5-stofdeeltjes in deze
gebieden lager zijn dan 20 microgram/m³. Op hun volledige grondgebied
moeten de lidstaten een PM2,5-grenswaarde van 25 microgram/m³
in acht nemen. Deze grenswaarde moet uiterlijk in 2015
gerespecteerd worden. Ook wordt een indicatieve grenswaarde
ingevoerd voor PM2,5 tegen 2020: dan zou deze tot 20 microgram/m³
moeten zijn teruggebracht.Dit wordt meegenomen in de
discipline lucht.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 229 van 239

Europese richtlijn
2001/81/EG: het NECreductieprogramma
Bodem
Delfstoffendecreet en uitvoeringsbesluit
Bodemsaneringsdecreet
Uitvoeringsbesluit en Vlarebo
Decreet betreffende de bodemsanering
Vlaams reglement betreffende
de bodemsanering en
bodembescherming
Afvalstoffendecreet
en Vlarea
Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
27 november 2001 De in 2010 te bereiken emissieplafonds (National Emission
Ceilings, NEC), worden vermeld in bijlage 1 van de NEC richtlijn.
Naast het voldoen aan deze emissieplafonds legt de richtlijn
op dat de lidstaten een programma opstellen voor een
geleidelijke vermindering van de nationale emissies van de
betrokken stoffen (NOx, SO2, VOS en NH3).
Op 12/12/03 keurde de Vlaamse Regering het reductieprogramma
goed. Het programma legt de grote lijnen van het
emissiereductiebeleid voor deze stoffen tot 2010 vast.
4 april 2003 Streeft naar een beter beheer van de oppervlaktedelfstoffen
en wil minstens de effectieve ontginning mogelijk maken. De
nodige instrumenten worden in het decreet voorzien
Decreet: 22 februari 1995
en wijzigingen
Besluit: 5 maart 1996 en
aanvullingen
Decreet: 27 oktober 2006
Vlaams Reglement: 14
december 2007
Decreet: 2 juli 1981 en
wijzigingen
Vlarea: 17 december 2004
Mestdecreet en MAP 22 december 2006 en wijzigingen
Het decreet schept een wettelijk kader dat toelaat beslissingen
inzake bodemsanering op systematische wijze te nemen
Het nieuw bodemdecreet is in werking sinds 01/06/08 en vervangt
het vroegere bodemsaneringsdecreet
Regelgeving met betrekking tot het achterlaten, opslaan, verwijderen
en beheren van afval
Hebben tot doel om het leefmilieu te beschermen tegen verontreinigingen
van meststoffen
Ja Dit wordt meegenomen in de discipline lucht.
Nee Geen impact inzake ontginningen
Ja Voor grondverzet van meer dan 250 m³, ook van niet-verdachte
gronden, moet een technisch verslag en bodembeheerrapport
worden opgemaakt, zelfs indien de uitgegraven grond wordt toegepast
binnen dezelfde kadastrale werkzone of op de eigendom van
de eigenaars van de uitgegraven grond.
Ja In het nieuwe decreet zijn de fundamentele principes uit het oospronkelijke
bodemsaneringsdecreet behouden. Een aantal wijzigingen
situeren zich op het gebied van:
- saneringsplicht en overdracht van gronden: er wordt een duidelijke
definitie gegeven van de saneringsplichtige, het begrip
overdracht van gronden werd gewijzigd;
- bodemonderzoek en –sanering: de procedures werden gewijzigd
i.f.v. een efficiënter proces en afstemming met het
(her)ontwikkelen van een grond.
Ja Een grondbalans is momenteel nog niet beschikbaar. Verwacht
wordt dat bij de werkzaamheden grond vrijkomt. Deze dient als
afvalstof te worden beschouwd en kan enkel als aan de voorwaarden
van Vlarea is voldaan gebruikt worden als secundaire grondstof
(hergebruik als bodem). Bij aanvoer moet de aangevoerde
bodem voldoen aan de specifieke voorschriften (attest) (zie ook
Vlarebo)
Ja Binnen de discipline mens-ruimtelijke aspecten wordt de inname
van agrarisch gebied en verlies van mestafzettingsgebied onder-
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 230 van 239

Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
zocht.
Grond- en oppervlaktewater
Grondwaterbescherming
(grondwaterdecreet)
Waterkwaliteitsdoelstellingen
Decreet integraal waterbeleid
Gewestelijke stedenbouwkundige
verordening
Krachtlijnen voor een geïntegreerd
rioleringsbeleid
Wet op de onbevaarbare
waterlopen
Wet op de bevaarbare waterlopen
24 oktober 1984, gewijzigd
bij Decreten van 12 december
1990 en 20 december
1996
24 mei 1983 en aanvullingen
Decreet: 19 juni 2003 en
aanvullingen
Uitvoeringsbesluit:
31oktober 2006
Regelt de bescherming van het grondwater tegen verontreiniging.
Het omvat onder meer de reglementering betreffende de
grondwaterwinning, alsook bepaalt het de afbakening van
waterwingebieden en beschermingszones rond drinkwaterwinningen
Met dit besluit werden door de Vlaamse regering de oppervlaktewateren
aangeduid die bestemd zijn voor de productie
van drinkwater, zwemwater, schelpdierwater en viswater.
Voor deze oppervlaktewateren gelden de overeenkomstige
milieudoelstellingen zoals bepaald in hoofdstuk 2.3 van titel II
van Vlarem
Legt de principes, doelstellingen en structuren vast voor een
duurzaam waterbeleid conform de bindende bepalingen van
de Europese Kaderrichtlijn Water. Via dit decreet worden een
aantal nieuwe instrumenten ingevoerd - zoals de watertoets -
die de overheid in staat moeten stellen een effectief beleid
inzake integraal waterbeheer te voeren. Het waterbeheer
wordt voortaan beschouwd per deelbekken
01 oktober 2004 Stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten,
infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden
lozing van afvalwater en hemelwater.
23 maart 1999 Dit besluit regelt de voorwaarden en de verhoudingen waarin
het Gewest bijdraagt bij de bouw en verbetering van openbare
riolen. Tevens werden een aantal codes van goede praktijk
(herwaardering van grachtenstelsels en hemelwaterputten en
infiltratievoorzieningen) toegevoegd aan de bestaande codes
28 december 1967 Deelt de waterlopen in in verschillende categorieën, geeft aan
wie er bevoegd is voor het beheer alsook bepalingen naar
beheer en onderhoud toe
5 oktober 1992 Duidt onder meer aan welke waterlopen als bevaarbare waterlopen
worden beschouwd
Ja De impact van o.a. het bemalen wordt nagegaan bij de discipline
grondwater.
Ja Het Antitankkanaal heeft als kwaliteitsdoelstelling viswater. De
overige waterlopen in het plangebied hebben als kwaliteitsdoelstelling
basiskwaliteit.
Ja Het plan is onderhevig aan de verplichting tot opmaak van een
watertoets. Het MER zal hiertoe de nodige elementen aanleveren.
De overstromingsgebieden worden weergegeven op Kaart 8.
Relevante acties uit het deelbekkenbeheerplan worden in de discipline
water geverifieerd met voorliggend plan.
Ja Voorzien van de nodige maatregelen bij het realiseren van bijkomende
verharding.
Ja Vooral de codes van goede praktijk met betrekking tot te voorziene
buffervolumes en infiltratiemogelijkheden zijn van belang.
Ja Hieronder wordt een overzicht gegeven van de verschillende onbevaarbare
waterlopen die relevant zijn bij de discipline water. Deze
worden weergegeven op Kaart 8.
Ja Er wordt een overzicht gegeven van de verschillende bevaarbare
waterlopen die relevant zijn bij de discipline water. Ten noorden
van tracé 2 loopt het Antitankkanaal. Dit wordt weergegeven op
Kaart 8.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 231 van 239

Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
Regelgeving inzake Polders 3 juni 1957 Regelt de bevoegdheid van de polders met als doel om het Ja Binnen het studiegebied ligt ten noorden de Polder van Stabroek,
binnendijkse land te behoeden voor overstromingen door de
zee, en het instellen van een optimaal peil in functie van het
multifunctioneel gebruik van de gronden
centraal Polder Ettenhoven en ten zuiden Polder van Muisbroek.
Regelgeving inzake wateringen
Fauna/Flora
Regelgeving betreffende
vrije vismigratie
Decreet betreffende het
natuurbehoud en het natuurlijke
milieu
Vlaamse en/of erkende natuurreservaten
NATURA 2000; Speciale
beschermingszones
5 juli 1956 Regelt de bevoegdheid van de wateringen met als doel in te
staan voor de permanente afwatering van lagergelegen gronden.
Oorspronkelijk was dit voornamelijk in functie van landbouw,
maar sedert het decreet integraal waterbeleid is de taak
van de wateringen meer multifunctioneel.
26 april 1996 en 18 juli
2003
21 oktober 1997 en aanvullingen
Art. 32 en 33 van natuurdecreet
Europese regelgeving die
werd omgezet in Vlaamse
wetgeving via het natuurdecreet
In de Beschikking van de Benelux Economische Unie (26 april
1996) en in het Decreet Integraal Waterbeleid wordt vooropgesteld
dat in alle waterlopen van de hydrografische stroomgebieden
van de Benelux vrije migratie van alle vis-soorten
mogelijk gemaakt wordt tegen begin 2010
Heeft tot doel een verregaande bescherming, ontwikkeling en
herstel van het natuurlijk milieu te verwezenlijken. Belangrijk
hierbij is het standstill principe. Tevens voorziet het in de afbakening
van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) en het
Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON)
tussen betsaande grote eenheden natuur (GEN) of te vormen
grote eenheden natuur (GENO)
Natuurgebieden die van belang zijn voor het behoud en ontwikkeling
van de natuur of het natuurlijk milieu kunnen door de
Vlaamse regering worden aangewezen of erkend als natuurreservaat
NATURA 2000 is het streven van Europa als gevolg van de
Habitatrichtlijn (92/43/EEG) om een samenhangend Europees
netwerk te vormen van gebieden waarin maatregelen genomen
worden om de natuurlijke habitats in een gunstige staat
te behouden voor de bedoelde soorten uit de Habitatrichtlijn;
speciale beschermingszones zijn gebieden aangewezen door
de Vlaamse regering in toepassing van de Europese Vogelen
Habitatrichtlijn
Ramsargebieden 1971 De Conventie van Ramsar heeft tot doel de bescherming van
waterrijke gebieden van internationaal belang. Deze gebieden
Nee Binnen het studiegebied zijn geen wateringen gelegen.
Ja Daar waar het tracé waterlopen kruist dient de nodige aandacht te
worden besteed aan vrije vismigratie.
Ja Er ligt geen VEN-gebied in het plangebied. Ten zuiden van het
studiegebied, voorbij de A12, ligt het GEN-gebied ‘De Kuifeend’.
Ja Er zijn twee erkende natuurreservaten in het plangebied aanwezig,
nl. ’Het rood’ (ten zuiden van tracé 3b en ten oosten van de Parijse
Weg) en ‘Schans van Smoutakker’ (ten oosten van de oostelijke
kruising tracé 2 met de N111).
Ja Ter hoogte van het Antitankkanaal ligt het habitatrichtlijngebied
‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’.
De tracés 3a en 3b doorsnijden het vogelrichtlijngebied ‘Schorren
en polders van de Beneden-Schelde’.
Ten zuiden van de A12 ligt het vogelrichtlijngebied ‘De Kuifeend en
de Blokkersdijk’.
neen Er is geen Ramsargebied aanwezig in of in de buurt van het studiegebied.
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 232 van 239

Data Inhoudelijk
werden in Vlaanderen omgezet tot speciale beschermingszones
voor vogels
Relevant Bespreking relevantie
Bosdecreet 13 juni 1990 Regelt het behoud, bescherming, aanleg en beheer van bossen
in Vlaanderen; omvat naast bostechnische gegevens ook
specifieke verwijzingen naar ecologische en recreatieve functies
van een bos
Beschermde dieren en planten
Overeenkomst voor de bescherming
van vleermuizen
als uitvloeisel van de Conventie
van Bonn
16 februari 1976
22 september 1980
Conventie werd door België
ondertekend op 1 oktober
1990 en op 3 mei 2002
door Vlaanderen bekrachtigd;
trad in werking op 2
juni 2003
Regelgeving die bescherming regelt van dieren en planten en
beperkingen inhoudt naar vervoer, plukken of vangen, …
Deze conventie handelt over de bescherming van migrerende
wilde diersoorten, dus bescherming over de grenzen heen.
Bepaalt dat het opzettelijk vangen, houden of doden van
vleermuizen verboden is. Tevens dienen sites te worden aangeduid
en beschermd die belangrijk zijn voor instandhouding
van deze dieren (zoals ook voorzien in de Europese Habitatrichtlijn
92/43/EEG (21 mei 1992)
Bermdecreet 27 juni 1984 Doet aanbevelingen naar bermbeheer in functie van de bescherming
van fauna en flora
Regionaal landschap Art. 54 van decreet op na- Betreft een gebied met landschappelijk waarde en waarrond
tuurbehoud
op initiatief van de Provincie een samenwerkingsverband
tussen gemeenten wordt opgezet.
Gemeentelijk natuurontwik- 1996 Kaderde in het milieuconvenant (overeenkomst tussen de
kelingsplan Stabroek
Vlaamse en lokale overheden) en heeft als bedoeling om op
gemeentelijk vlak het natuurbestand in kaart te brengen en
het beleid te schetsen dat ervoor moet zorgen dat de natuur
maximale overlevings- en ontplooiingskansen krijgt. Deze
werden meestal vertaald in specifieke acties
Gemeentelijk natuurontwik- 1995 Kaderde in het milieuconvenant (overeenkomst tussen de
kelingsplan Kapellen
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Vlaamse en lokale overheden) en heeft als bedoeling om op
gemeentelijk vlak het natuurbestand in kaart te brengen en
het beleid te schetsen dat ervoor moet zorgen dat de natuur
maximale overlevings- en ontplooiingskansen krijgt. Deze
werden meestal vertaald in specifieke acties
Decreet tot bescherming
stads- en dorpsgezichten,
03 maart 1976 en aanvullingen
Regelt de bescherming, instandhouding, onderhoud en herstel
van monumenten, stads- en dorpsgezichten
ja Tussen de Dorpsstraat en de waterstraat ligt, ten oosten van de
kern van Stabroek een bosgebied. Ten noorden van het Antitankkannaal
en ten oosten van de Kapelsestraat zijn nog bosgebieden
ingekleurd op het gewestplan.
Ja Bij de discipline flora en fauna zal worden nagegaan of er soorten
van deze lijsten in het plangebied voorkomen
Ja De historische fortengordels van Antwerpen vormen belangrijke
vleermuizenhabitats. Ten noorden van het plangebied ligt het habitatrichtlijngebied
‘Historische fortengordels van Antwerpen als
vleermuizenhabitats’. (Zie Kaart 10).
Ja De wegbermen zullen na de werken overeenkomstig de regelgeving
moeten worden beheerd.
Ja Het plangebied behoort tot het Regionaal Landschap De Voorkempen.
Dit wordt meegenomen bij de discipline Landschap, Bouwkundig
erfgoed en archeologie.
Ja De acties die hierin zijn opgenomen worden in de discipline fauna
en flora geverifieerd om te kijken of er zich conflicten met voorliggend
plan kunnen voordoen
Ja De acties die hierin zijn opgenomen worden in de discipline fauna
en flora geverifieerd om te kijken of er zich conflicten met voorliggend
plan kunnen voordoen
Ja Kaart 11 geeft de beschermde landschappen en dorpsgezichten
weer. De beschermde monumenten worden niet op deze kaart
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 233 van 239

Data Inhoudelijk Relevant Bespreking relevantie
monumenten weergegeven, en worden, indien relevant, besproken bij de discipline
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie.
Landschapsatlas 15 juni 2001 De Landschapsatlas geeft een inventaris van de landschappe- Ja
Er zijn geen beschermde stadsgezichten in het studiegebied.
In de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
lijke relictgebieden van Vlaanderen. Volgende soorten relicten
worden de relevante relictzones, ankerplaatsen, lijn- en puntrelic-
worden onderscheiden: relictzones, ankerplaatsen, lijnrelicten,
ten opgesomd en besproken. Deze worden weergegeven op Kaart
puntrelicten en zichten.
11.
Decreet betreffende de 16 april 1996 en recentere Regelt de bescherming van landschappen en de instandhou- Ja De beschermde landschappen en de ankerplaatsen worden be-
landschapszorg
wijzigingen
ding, het herstel en het beheer van beschermde landschapsproken
bij de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archepen,
ankerplaatsen en erfgoedlandschappen. Stelt maatregeologie.
De ankerplaatsen worden echter reeds gesitueerd op Kaart
len vast voor de bevordering van de algemene landschapszorg.
Ankerplaatsen kunnen worden aangeduid bij besluit van
de Vlaamse regering. Wanneer de bepalingen uit de ankerplaatsen
worden opgenomen in de ruimtelijke uitvoeringsplannen,
spreekt men van erfgoedlandschappen.
11
Conventie van Malta 16 januari 1992 Verdrag inzake de bescherming van het archeologisch erf- Ja Maatregelen dienen te worden genomen om het archeologisch
goed.
bodemarchief te beschermen of te onderzoeken. Hierop zal verder
• Art. 5.3. stelt dat milieueffectrapportages en de daaruit
ingegaan worden bij de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed
voortvloeiende beslissingen ten volle rekening houden met
archeologische vindplaatsen en hun context;
en archeologie.
• Art. 5.4. legt op om zorg te dragen, wanneer bestanddelen
van archeologisch erfgoed zijn gevonden gedurende
bouwwerkzaamheden.
Decreet op het archeolo- 30 juni 1993 en 28 februari Regelt de bescherming van het archeologisch patrimonium. Ja Maatregelen dienen te worden genomen om het archeologisch
gisch patrimonium
2003
bodemarchief te beschermen of te onderzoeken (zie discipline
landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 234 van 239

18.2 Bijlage 7-1.1: Dagverloop intensiteiten N111, kmp 0,9
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 235 van 239

WERKDAGGEMIDDELDEN N111
Telpost 77771 KMPT 0,9 (rep. + 0,9) Laageind
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N111 richting Stabroek centrum
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 43 15 9 12 21 105 249 350 483 324 314 350 389 498 607 564 614 607 617 426 232 316 356 80
1200
1000
800
600
400
200
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Telpost 77770 KMPT 0,9 (rep. - 0,9) Laageind
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N111 richting A12
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 11 7 10 17 70 490 786 1073 836 474 351 356 432 575 366 355 474 387 372 256 189 255 116 38
1200
1100
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
@ Grontmij P:\250504\A\ING\BER\250504_verwerking_intensiteiten-N111.xls / blad: N111 kmpt 0,9

WERKDAGGEMIDDELDEN N111
Telpost 77774 KMPT 7,2 (rep. + 7,2) Klinkaardstraat
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N111 richting Putte
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 12 5 7 10 42 229 366 374 378 209 195 198 199 257 173 233 272 249 198 121 103 107 49 22
500
400
300
200
100
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Telpost 77773 KMPT 7,2 (rep. - 7,2) Klinkaardstraat
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N111 richting Kalmthout
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 18 8 5 7 11 34 134 213 317 183 188 172 167 211 244 292 403 400 318 224 138 112 138 45
500
400
300
200
100
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
@ Grontmij P:\250504\A\ING\BER\250504_verwerking_intensiteiten-N111.xls / blad: N111 kmpt 7,2

18.3 Bijlage 7-1.2: Dagverloop intensiteiten complex Laageind
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 236 van 239

WERKDAGGEMIDDELDEN N122
Telpost 77775 KMPT 1,6 (rep. + 1,6) Kalmthoutsesteenweg
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N122 richting Kalmthout
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 28 10 7 4 5 15 70 184 253 213 224 198 201 269 263 351 428 426 365 220 138 112 121 68
500
400
300
200
100
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Telpost 77776 KMPT 1,6 (rep. - 1,6) Kalmthoutsesteenweg
AANTAL voertuigen maart 2009 (di 24-03-2009) bron basisdata: AWV, grafische verwerking; Grontmij
N122 richting Kapellen
uur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
waarde 14 7 8 7 13 68 203 429 396 275 290 235 203 250 251 258 255 266 198 165 118 74 64 34
500
400
300
200
100
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
@ Grontmij P:\250504\A\ING\BER\250504_verwerking_intensiteiten-N111.xls / blad: N122 kmpt 1,6

18.4 Bijlage 7.2-1: Coördinaten meetpunten geluid
Mpt Adres
Lambert Coördinaten
X Y
A Abtsdreef 259, 2940 Stabroek 148 490 225 931 5.bis° Agrarisch gebied
Bestemming volgens gewestplan / indeling volgens tabel bijlage 2.2.1. bij Vlarem II
B Fort van Stabroek, 2940 Stabroek 148 929 225 705 3° Natuurgebied < 500 m van KMO gebied
B bis Schans van Smoutakker, 2940 Stabroek 151 294 225 978 2° Natuurgebied < 500 m van gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut
C Abtsdreef 92, 2940 Stabroek 149 001 225 355 3° Woongebied < 500 m van KMO gebied
D Lijsterbeslaan 62, 2940 Stabroek 149 482 225 285 3° Woongebied < 500 m van KMO gebied
E Abtsdreef 32, 2940 Stabroek 149 390 224 905 2° Woongebied < 500 m van gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut
F Hoogeind 40, 2940 Stabroek 150 605 225 249 4° Woongebied
G Grote Molenweg 173, 2940 Stabroek 150 822 224 395 4° Woongebied
H Kleine Molenweg 235, 2940 Stabroek 150 418 223 911 3° Woongebied < 500 m van KMO gebied
I 's Hertogendijk 42, 2940 Stabroek 150 723 223 793 3° Woongebied < 500 m van KMO gebied
J Rijstraat 36, 2940 Stabroek 151 243 223 251 5.bis° Agrarisch gebied
K Ettenhoven 73, 2940 Stabroek 150 909 222 984 5.bis° Agrarisch gebied
L 200 m ten W Boterse Weg, 2940 Stabroek 150 383 222 536 5.bis° Agrarisch gebied
M Krekelberg 11, 2940 Stabroek 151 358 222 420 3° Agrarisch gebied < 500 m van KMO gebied
N Hoge Weg 76, 2940 Stabroek 152 200 222 270 4° Woongebied
O Kerkstraat 166, 2940 Stabroek 151 756 221 510 5.bis° Agrarisch gebied
P Kerkstraat 86, 2940 Stabroek 152 118 221 643 4° Woongebied
Q Antwerpse Steenweg 98, 2940 Stabroek 152 830 221 574 4° Woongebied
R Klein Heiken 86, 2180 Antwerpen 153 370 220 923 4° Woongebied
S Hoevensebaan 233, 2950 Kapellen 153 517 222 346 4° Woongebied
T Antwerpsesteenweg 26, 2950 Kapellen 154 192 222 586 4° Woongebied
U Bonapartelaan 6, 2950 Kapellen 153 028 223 834 3° Natuurgebied < 500 m van KMO gebied
V Kalmthoutsesteenweg 22, 2950 Kapellen 153 532 224 426 2° Woongebied < 500 m van gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut
W Mertensstraat 100, 2950 Kapellen 152 462 224 395 3° Agrarisch gebied < 500 m van KMO gebied
X Waterstraat 37, 2940 Stabroek 151 839 224 742 4° Woongebied
Y Kapelsestraat 328, 2950 Kapellen 152 453 225 696 4° Woongebied
Z Klinkaardstraat 104, 2950 Kapellen 152 618 226 666 2° Woongebied < 500 m van gebied voor gemeenschapsvoorziening en openbaar nut
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 237 van 239

18.5 Bijlage 7-3.1: CAR-gegevens
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 238 van 239

18.6 Bijlage 7-7.1: Passende beoordeling
250504 PlanMER Nx_ontwerprapport_definitief
Pagina 239 van 239

PlanMER Gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan Nx tussen N11 en A12
Passende beoordeling/Verscherpte natuurtoets
Definitief
Grontmij Vlaanderen
Mechelen, november 2011
250504_Passende beoordeling_definitief, Revisie 0

Verantwoording
Titel : PlanMER Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx tussen
N11 en A12
Subtitel : Passende beoordeling/Verscherpte natuurtoets
Projectnummer : 250504
Referentienummer :
Revisie : 1
Datum : November 2011
Auteur(s) : Arne Maes
E-mail adres : Xenia.Goessens@grontmij.be
Gecontroleerd door : Paul Durinck
Paraaf gecontroleerd :
Goedgekeurd door : Paul Durinck
Paraaf goedgekeurd :
Contact : Stationsstraat 51
B-2800 Mechelen
T +32 15 45 13 00
F +32 15 45 13 10
mechelen@grontmij.be
www.grontmij.be
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 2 van 53

Inhoudsopgave
STAP 1. Passende beoordeling van de gevolgen van het plan of project op de SBZ .................. 6
1 Beschrijving plan of project ........................................................................................... 6
1.1 Aanleiding ..................................................................................................................... 6
1.1.1 Streefbeeld A12 ............................................................................................................ 6
1.1.2 Afbakening zeehavengebied Antwerpen ...................................................................... 7
1.2 Situering project ............................................................................................................ 7
1.3 Aard van het plan .......................................................................................................... 7
1.4 MER-plicht ..................................................................................................................... 7
1.5 Relatie tussen het plan en de SBZ inzake .................................................................... 8
2 Juridisch kader .............................................................................................................. 9
2.1 Vogel- en Habitatrichtlijn ............................................................................................... 9
2.2 Verbod op wijziging van vegetaties ............................................................................ 11
2.3 Soortenbesluit ............................................................................................................. 11
3 Beschrijving van SBZ en project ................................................................................. 12
3.1 Beschrijving SBZ ......................................................................................................... 12
3.1.1 Vogelrichtlijngebied (SBZ-V) ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ .......... 12
3.1.2 Vogelrichtlijngebied (SBZ-V) ‘De Kuifeend en de Blokkersdijk’ .................................. 13
3.1.3 Habitatrichtlijngebied (SBZ-H) ‘Historische fortengordels van Antwerpen als
vleermuizenhabitats’ ................................................................................................... 15
3.2 Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) ............................................................................ 17
3.3 In de omgeving aanwezige natuur- of bosreservaten ................................................. 17
3.4 Strikt te beschermen soorten van de bijlage IV Habitatrichtlijn en bijlage I
Vogelrichtlijn ................................................................................................................ 18
3.5 Habitats waarvoor een verbod op wijziging geldt ....................................................... 19
3.6 Beschrijving referentiesituatie ..................................................................................... 20
3.6.1 Beschouwde tijdsperiode ............................................................................................ 20
3.6.2 Abiotische kenmerken ................................................................................................. 20
3.6.3 SBZ-H ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’ ............... 21
3.6.4 SBZ-V ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ ............................................. 22
3.6.5 SBZ-V ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’ .......................................................................... 23
3.6.6 Beschrijving VEN-gebied ‘De Kuifeend’ ...................................................................... 26
3.6.7 Integriteit van het gebied ............................................................................................. 27
3.6.8 Overige relevante informatie ....................................................................................... 28
3.7 Beschrijving project ..................................................................................................... 31
4 Effecten ....................................................................................................................... 33
4.1 Methodologie .............................................................................................................. 33
4.2 Elementen met mogelijke impact ................................................................................ 34
4.2.1 Ecotoopinname en -creatie ......................................................................................... 34
4.2.2 Versnippering en barrière-effecten ............................................................................. 35
4.2.3 Ecotoopwijziging door wijziging van standplaatskenmerken (hydrologie) .................. 35
4.2.4 Verstoring .................................................................................................................... 36
4.2.5 Vervuiling .................................................................................................................... 37
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 3 van 53

4.2.6 Besluit ......................................................................................................................... 37
4.3 Effectbeoordeling ........................................................................................................ 38
4.3.1 Algemene milderende maatregelen en randvoorwaarden .......................................... 38
4.3.2 Effectbeoordeling en milderende maatregelen ten aanzien van SBZ-H ‘Historische
fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’ .............................................. 39
4.3.3 Effectbeoordeling ten aanzien van SBZ-V ‘Schorren en Polders van de Beneden-
Schelde’ ...................................................................................................................... 40
4.3.4 Effectbeoordeling ten aanzien van SBZ-V ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’ .................. 45
4.3.5 Effectbeoordeling ten aanzien van VEN en natuurreservaat ...................................... 46
4.3.6 Effectbeoordeling ten aanzien van overige beschermde soorten ............................... 47
4.3.7 Effectbeoordeling rekening houdend met toekomstige ontwikkelingen
(ontwikkelingsscenario) ............................................................................................... 47
4.4 Conclusie .................................................................................................................... 47
STAP 2. Onderzoek naar alternatieve oplossingen .................................................................. 49
1 Samenvatting van de onderzochte alternatieve oplossingen ..................................... 49
2 Redenen waarom de bevoegde nationale autoriteit beoordeeld heeft dat de
alternatieve mogelijkheden geen oplossing bieden .................................................... 49
3 Beoordeling alternatieven ........................................................................................... 49
STAP 3. Dwingende redenen van openbaar belang .................................................................. 50
STAP 4. Compenserende maatregelen ..................................................................................... 51
4 DWINGENDE REDENEN VAN OPENBAAR BELANG .............................................. 52
5 COMPENSERENDE MAATREGELEN ...................................................................... 53
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 4 van 53

Lidstaat: België - Vlaams gewest
Datum: November 2008
Informatie aan de Europese Commissie inzake plan/project
in Natura 2000 vogelrichtlijngebieden (SBZ-V) en
habitatrichtlijngebieden (SBZ-H)
in navolging van artikel 6 van de Habitatrichtlijn (Richtlijn
92/43/EEG)
Naam en code betrokken
Natura 2000-gebied:
Vogelrichtlijngebied BE2300222 De
Kuifeend en de Blokkersdijk
Habitatrichtlijngebied
BE2100045 Historische fortengordels
van Antwerpen als vleermuizenhabi-
tats
Titel en locatie betreffend
plan / project:
Documentatie overgemaakt:
Bevoegde nationale instantie:
Adres:
Contactpersoon - algemeen:
Telefoon:
Telefax:
e-mail:
Contactperso(o)n(en) - betreffend
SBZ:
Telefoon:
Telefax:
e-mail:
Document opgesteld door:
Adres:
Telefoon:
Telefax:
e-mail:
een SBZ-V aangeduid onder de Vogelrichtlijn
een SBZ-H aangemeld onder de Habitatrichtlijn
een gebied waar een prioritair habitat voorkomt
PlanMER Gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Nx tussen N11 en A12
ter informatie (art. 6, lid 4, 1 e alinea)
of:
voor opinieverstrekking (art. 6, lid 4, 2 e alinea)
Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap
Beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie
Agentschap voor Natuur en Bos
Koning Albert II laan 20, bus 8
1000 - Brussel
Paul Durinck, Arne Maes,
Grontmij, Grontmij
erkend MER-deskundige Fauna & Flora
Meersstraat 138A; 9000 Gent
+32 9 241 59 20
+32 9 241 59 30
gent@grontmij.be
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 5 van 53

STAP 1. Passende beoordeling van de gevolgen
van het plan of project op de SBZ
1 Beschrijving plan of project
Het plan betreft het GRUP voor de verbindingsweg Nx tussen de N11 te Kapellen/Stabroek en
de A12. De hierin opgenomen bestemmingswijzigingen moeten een kader bieden voor het afleveren
van een stedenbouwkundige vergunning in functie van de aanleg van deze nieuwe ontsluitingsweg.
1.1 Aanleiding
1.1.1 Streefbeeld A12
In het RSV wordt ervoor geopteerd het bestaande wegennet te optimaliseren. Deze optimalisering
houdt een functionele categorisering van het wegennet in. De A12 wordt hierbij als hoofdweg
geselecteerd. Hoofdwegen zijn wegen met een internationale en een gewestelijke verbindingsfunctie.
Op heden stellen zich echter problemen wat de doorstroming op deze hoofdweg
A12 betreft en naar de verkeersleefbaarheid en –veiligheid in de kernen van Stabroek, Kapellen
en Hoevenen.
De selectie van de secundaire wegen gebeurt in de provinciale ruimtelijke structuurplannen.
Secundaire wegen zijn wegen met een verbindingsfunctie en verzamelfunctie op lokaal en bovenlokaal
niveau. Het provinciaal structuurplan Antwerpen bepaalt dat de Nx een in het streefbeeld
van de A12 te onderzoeken secundaire verbinding tussen de N11 en de A12 vormt. Deze
Nx vormt een alternatief voor de N111.
In opdracht van AWV Antwerpen werd het streefbeeld opgemaakt voor het gedeelte van de A12
tussen de E19 en de Nederlandse grens. Deze studie onderzoekt het ontwikkelingsperspectief
van de A12 in functie van de landschappelijke, de bebouwde en de economische omgeving,
waarbij de aanpassingen aan het onderliggend wegennet verder dienen uitgewerkt te worden in
start – en projectnota’s. In het streefbeeld A12 worden zowel lokale omleidingswegen als een
nieuwe weg (Nx genoemd) tussen de kernen van Hoevenen en Stabroek voorgesteld. De functie
van de N111 (secundaire type II) is verzamelen naar het hoofdwegennet op bovenlokaal niveau
tussen de N117 en de A12, waarbij de vraag kan gesteld worden hoe groot respectievelijk
de verzamelende en de verbindende functie van de NX kan zijn.
Een vlotte uitwisseling van het verkeer van en naar de A12 vanuit de kernen in het hinterland
wordt zo verzekerd en verbeterd. De leefbaarheid in de kernen van Stabroek, Kapellen en Hoevenen
zal worden verhoogd.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 6 van 53

1.1.2 Afbakening zeehavengebied Antwerpen
Beschrijving plan of project
De haven van Antwerpen wordt in het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV) geselecteerd
als zeehaven, een poort op Vlaams niveau. In uitvoering van het RSV en het havendecreet
wordt een strategisch plan voor de zeehaven van Antwerpen opgesteld, met het oog op de opmaak
van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan waarin de afbakening en het programma
voor de zeehaven juridisch worden verankerd. Het (tussentijds) strategisch plan voor de haven
van Antwerpen werd afgerond in juni 2006 en vormt de basis voor de opmaak van het ‘Plan-
MER voor het ontwerp-strategisch plan voor en de afbakening van de haven van Antwerpen in
haar omgeving’. In verschillende varianten (B1, B2 en B3 – uitbreiding van de haven i.p.v. inbreiding)
wordt de Nx, een nieuwe gewestweg vanaf de A12 tot aan de N11 voor de verbinding
van het hinterland, meegenomen als randvoorwaarde.
1.2 Situering project
Het plangebied situeert zich in het noorden van de provincie Antwerpen, meer bepaald ten
noordoosten van de Antwerpse haven. Het plangebied ligt op minder dan 2 km van de Nederlandse
grens. Het wordt ruimtelijk ingesloten door de A12 en de Antwerpse haven in het westen,
de Nederlandse grens in het noorden, de N11 in het oosten en de A12 en Hoevenen in het
zuiden.
1.3 Aard van het plan
Het voornemen tot de aanleg van de ontsluitingsweg Nx betreft een plan, waarbij binnen de
plan-MER een aantal tracéalternatieven zullen worden afgewogen. Doordat de realisatie van de
ontsluitingsweg niet verenigbaar is met de huidige bestemmingen op het gewestplan dient een
gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt te worden. Deze plan-MER fungeert als voorbereiding
op het GRUP.
1.4 MER-plicht
Een plan dat wordt opgesteld om middels een wetgevingsprocedure (in dit geval een Gewestelijk
Ruimtelijk Uitvoeringsplan – GRUP) door de Vlaamse Regering te worden vastgesteld en
dat het kader vormt voor de toekenning van een vergunning voor een project valt binnen het
toepassingsgebied van het plan-m.e.r.-decreet. Doordat het voorgenomen plan eveneens een
invloed kan hebben op vogel- en/of habitatrichtlijngebieden dient daarenboven een passende
beoordeling te worden uitgewerkt waardoor het te beoordelen plan sowieso van rechtswege
plan-m.e.r.-plichtig is.
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde
mer/vr-decreet, hierna “het decreet” genoemd) beschrijft de m.e.r.-procedure (B.S.
13 februari 2003). Dit decreet is op het vlak van milieueffectrapportage voor plannen en programma’s
gewijzigd (B.S. 20/06/2007) en aangevuld met een uitvoeringsbesluit betreffende milieueffectrapportage
over plannen en programma’s (B.S. 07/11/2007). Deze wijziging trad in
voege vanaf 1 december 2007.
Voor wat betreft plan-MER’s in het kader van een RUP-procedure voorziet het nieuwe decreet
het zogenaamde integratiespoor. In Art. 4.2.4. van het plan-m.e.r.-decreet 1 wordt de mogelijkheid
voorzien om via een decreet of een besluit de procedure tot de opmaak van een plan-MER
1 Decreet houdende wijziging van titel IV van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid
en van artikel 36ter van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk
milieu (BS. 20 juni 2007).
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 7 van 53

Beschrijving plan of project
te integreren in de opmaakprocedure van een plan of een programma. Voor ruimtelijke uitvoeringsplannen
(RUP’s) is de procedurele integratie van het plan-MER en het RUP uitgewerkt in
het integratiespoorbesluit voor RUP’s. Het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende het
integratiespoor voor de milieueffectrapportage voor een ruimtelijk uitvoeringsplan werd bekrachtigd
op 18 april 2008. (BS 20 mei 2008).
1.5 Relatie tussen het plan en de SBZ inzake
• Locatie, afstand:
De tracéalternatieven en zoekzones zijn deels gelegen binnen de Stabroekse en Ettenhovense
Polder die deel uitmaken van het Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden
Schelde’ (BE2301336) (Kaart 10).
De zoekzone voor tracéalternatief 2 ligt in de onmiddellijke nabijheid van het Habitatrichtlijngebied
‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’ (BE2100045), meer bepaald
de Schans van Smoutakker en het Fort van Stabroek.
Tenslotte ligt ten zuiden van de aansluiting op de A12, op ongeveer 500 m afstand, het Vogelrichtlijngebied
‘De Kuifeend en de Blokkersdijk’ (BE2300222).
Op basis van de habitatkaart (Paelinckx et al. INBO, versie 2008; afgeleid uit de BWK-kaart, zie
kaart 9) kan afgeleid worden dat binnen het plangebied geen habitatrichtlijnwaardige ecotopen
voorkomen die zullen verdwijnen.
• Projectuitvoering:
Afhankelijk van het tracéalternatief, zal de uitvoering van dit plan rechtstreeks terrein innemen
dat onder de bescherming als Vogelrichtlijngebied valt. Eveneens kunnen er, gezien de nabijheid
van SBZ-gebieden, mogelijks effecten ontstaan zoals toename barrièrewerking, verstoring,
vervuiling en wijziging van de hydrologie die de natuurwaarden van deze gebieden kunnen beïnvloeden.
Daarom worden deze effecten in onderhavig document onderzocht.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 8 van 53

2 Juridisch kader
2.1 Vogel- en Habitatrichtlijn
Juridisch kader
Hiernavolgende toelichting 2 geeft informatie over de procedure die dient gevolgd te worden inzake
een activiteit, plan of programma in een Speciale Beschermingszone (SBZ) of met mogelijke
impact op een SBZ op basis van art. 6 van de Habitatrichtlijn en de omzetting hiervan in
art. 36 ter van het Decreet Natuurbehoud zoals gewijzigd op 19 juli 2002.
In het kader van de Europese Richtlijn 79/409/EEG 3 (Vogelrichtlijn) en de Europese Richtlijn
92/43/EEG 4 (Habitatrichtlijn) werden in Vlaanderen 23 Speciale Beschermingszones (SBZ)
aangewezen als Vogelrichtlijngebied (SBZ-V) en 38 speciale beschermingszones aangewezen
als Habitatrichtlijngebied (SBZ-H). Beide richtlijnen beogen de realisatie van een Europees netwerk
van natuurgebieden (NATURA 2000).
Art. 6 van de Habitatrichtlijn, leden 1 en 2, betreffen de instandhouding- en beschermingsmaatregelen
voor SBZ's. Lid 3 schrijft een passende beoordeling voor van plannen en projecten
die significante gevolgen kunnen hebben voor een SBZ. Toestemming kan slechts verleend
worden indien uit de beoordeling blijkt dat er zekerheid is dat de natuurlijke kenmerken van het
gebied niet worden aangetast. De bepalingen van lid 4 vormen een afwegingskader op deze
bescherming voor de ontwikkeling van plannen/projecten: zij omschrijven de omstandigheden
waarin plannen en projecten met significante effecten al dan niet worden toegestaan. De bepalingen
garanderen een evenwicht tussen economische en andere niet-ecologische eisen met
ongunstige effecten voor het milieu enerzijds en de instandhoudingdoelstellingen anderzijds.
Het afwegingskader geeft een opeenvolging van stappen aan die in de besluitvorming zorgvuldig
dienen gevolgd te worden bij de beoordeling of een voorgenomen plan of ingreep al of niet
significante gevolgen voor de natuurwaarden van het gebied kan hebben. Bij negatieve beoordeling
en ontstentenis van alternatieve oplossingen, mag een plan/ingreep slechts gerealiseerd
worden om dwingende redenen van groot openbaar belang. Hierbij dienen verzachtende maatregelen
genomen te worden en alle nodige compenserende maatregelen om te waarborgen dat
de gehele samenhang van NATURA 2000 in stand blijft.
De bepalingen van art. 6, leden 1 en 2, van de Habitatrichtlijn werden opgenomen in het Decreet
Natuurbehoud 5 in art. 36 ter, §§ 1 en 2. Deze beschrijven dat de administratieve overheid
de nodige instandhoudingmaatregelen dient te nemen die beantwoorden aan de ecologische
vereisten van de habitats in l van het natuurdecreet en de soorten in de bijlagen II, III en IV. Tevens
neemt de administratieve overheid alle nodige maatregelen om elke verslechtering van de
natuurkwaliteit en het natuurlijke milieu en elke betekenisvolle verstoring in een SBZ te vermijden.
2
Werd samengesteld op basis van: Dienstorder LIN 2004/11 ‘Procedures Beschermingsgebieden’, de bepalingen van
art. 6 van de Habitatrichtlijn en EC Interpretatiegids "Bescherming van Natura 2000 gebieden", gewijzigd Decreet Natuurbehoud
(19 juli 2002) (B.S. 30 augustus 2002).
3
Richtlijn van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 2 april 1979 inzake het behoud van de vogelstand
(79/409/EEG). PB 25 april 1979, nr. L 103, blz.1.
4
Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde
fauna en flora. PB van 22 juli 1992, nr. L 206/7.
5
Decreet van 21 oktober 1997 1997 (BS 10 januari 1998), gewijzigd bij Decreet van 19 juli 2002 (BS 31 augustus
2002).
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 9 van 53

Juridisch kader
De bepalingen van art. 6, leden 3 en 4, van de Habitatrichtlijn werden opgenomen in het Decreet
Natuurbehoud 6 in art. 36 ter, §§ 3 - 6. Deze bepalingen gelden voor een vergunningsplichtige
activiteit (= activiteit waarvoor vergunning, toestemming of machtiging is vereist), een plan
of programma, dat afzonderlijk of in combinatie met bestaande of geplande activiteiten, plannen
of programma's, een betekenisvolle aantasting kan veroorzaken van de natuurlijke kenmerken
van een SBZ. Deze bepalingen vormen eveneens een afwegingskader voor de ontwikkeling
van dergelijke activiteiten, plannen of programma's en omschrijven de voorwaarden waaronder
deze al of niet kunnen toegestaan worden. Het betreft volgende bepalingen:
• Art. 36ter §3: verplichting tot het maken van een passende beoordeling wat betreft de betekenisvolle
effecten voor het betrokken gebied;
• Art. 36ter §4: de overheid die over de vergunningsaanvraag of over het plan of programma
moet beslissen, mag de vergunning slechts toestaan of het plan of programma slechts
goedkeuren indien de uitvoering van de activiteit of het plan of programma geen betekenisvolle
aantasting van de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied kan veroorzaken,
eventueel door het opleggen van voorwaarden;
• Art. 36ter § 5: bepaalt de voorwaarden waaronder van art. 36ter, § 4, kan worden afgeweken
om een vergunningsplichtige activiteit toch toe te staan of een plan of programma toch
goed te keuren niettegenstaande de uitvoering van de activiteit of het plan of programma
een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied kan
veroorzaken. Hierbij worden drie voorwaarden aangegeven die eerst vervuld moeten zijn alvorens
de afwijking kan toegestaan worden:
° er is aangetoond dat er geen minder schadelijke alternatieven zijn;
° er is sprake van een dwingende reden van groot openbaar belang;
° de nodige compenserende maatregelen zijn genomen en de nodige actieve instandhoudingmaatregelen
zijn of worden genomen die waarborgen dat de algehele samenhang
van de speciale beschermingszone en –zones bewaard blijft; deze compenserende maatregelen
zijn van die aard dat een evenwaardig habitat van minstens gelijkaardige oppervlakte
in principe actief is ontwikkeld;
• Art 36ter, § 6: de overheid houdt bij haar beslissing rekening met het goedgekeurde MER,
passende beoordeling of advies van het Agentschap voor Natuur en Bos, en geeft een onderbouwing
van de beslissing inzake elke stap.
Krachtens het gewijzigde decreet Natuurbehoud dienen die projecten en plannen niet alleen
beoordeeld te worden naar de gevolgen die zij kunnen hebben voor de habitats of de soorten
waarvoor het betrokken gebied door de Vlaamse Regering is aangewezen als speciale beschermingszone,
maar ook naar de gevolgen die zij in dat gebied kunnen hebben voor de eventueel
in dat gebied aanwezige soorten van Bijlage III van het Decreet Natuurbehoud 7, ook al zijn
die gebieden niet voor die soorten aangewezen of voorgesteld als speciale beschermingszone.
Het plangebied is gedeeltelijk gesitueerd in het Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van
de Beneden Schelde’ (BE2301336), meer bepaald de Stabroekse Polder en de Ettenhovense
Polder. In de nabijheid zijn het Habitatrichtlijngebied ‘Historische fortengordels van Antwerpen
als vleermuizenhabitats’ (BE2100045) en het Vogelrichtlijngebied ‘De Kuifeend en de
Blokkersdijk’ (BE2300222) gelegen.
6 Decreet van 21 oktober 1997 (BS 10 januari 1998), gewijzigd bij Decreet van 19 juli 2002 (BS 31 augustus 2002).
7 Met name dier- en plantensoorten van communautair belang (Bijlage IV van de Habitatrichtlijn) die voorkomen in
Vlaanderen.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 10 van 53

2.2 Verbod op wijziging van vegetaties
Juridisch kader
Art. 7 van het ‘Besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering
van het decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu’( 23
juli 1998) beschrijft de kleine landschapselementen en vegetaties waarvoor een verbod op wijziging
geldt. Het betreft holle wegen, graften, bronnen, vennen en heiden, moerassen en waterrijke
gebieden, duinvegetaties en, in groen-, park-, buffer- en bosgebied, historisch permanent
grasland en poelen.
2.3 Soortenbesluit
Het Besluit van de Vlaamse Regering met betrekking tot soortenbescherming en soortenbeheer
(15 mei 2009), kortweg het Soortenbesluit, beoogt een meer systematische omzetting van de
‘rechtstreekse soortenbescherming’ (tweede pijler van zowel de Vogelrichtlijn als de Habitatrichtlijn)
in de Vlaamse regelgeving. Het Soortenbesluit is van toepassing op inheemse soorten
en de uitheemse soorten die onder het toepassingsgebied van de Vogelrichtlijn, de Habitatrichtlijn
of het Verdrag van Bern vallen.
De soortenbescherming biedt zowel een passieve (verbodsbepalingen) als actieve bescherming
(soortenbeschermingsprogramma’s) ten aanzien van de beschermde soorten. Hierbij worden
afwijkingsmogelijkheden, voor ondermeer volkgezondheid en openbare veiligheid, maar ook
voor bepaalde vergunningen, ontheffingen of plannen, ingecalculeerd. Deze afwijkingen kunnen
slechts toegestaan worden na het indienen van een aanvraag bij en een goedkeuring door het
ANB.
Het Soortenbesluit heft enkele voorgaande Koninklijke en Vlaamse besluiten ivm soortenbescherming
en soortenbeheer op.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 11 van 53

3 Beschrijving van SBZ en project
3.1 Beschrijving SBZ
3.1.1 Vogelrichtlijngebied (SBZ-V) ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’
Het niet-integraal Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ (3.6)
werd aangewezen als Speciale Beschermingszone uit hoofde van de Vogelrichtlijn. Ingevolge
een Besluit van de Vlaamse Regering van 23.06.1998 (BS 25/7/1998) werd de begrenzing van
dit SBZ-V aangepast in het kader van de uitbreidingswerken in het havengebied van Antwerpen.
Enerzijds werd een zone geschrapt voor de bouw van het Deurgankdok; anderzijds werd
ter compensatie hiervoor het gebied van de Kruibeekse Polder bij de SBZ-V ‘Durme en Middenloop
van de Schelde’ gevoegd.
Het gebied beslaat hierbij een totale oppervlakte van 7085 ha.
Beschermde habitats zijn er slikken en brakwaterschorren, dijken, kreken en hun oevervegetaties.
De meest op vallende Annex I-soorten betreffen 350 broedgevallen van de Kluut, met een
maximum aantal van 1800. Niet broedende Annex I-soorten betreffen 2000 Goudplevieren en
1400 Kemphanen. Daarnaast zijn er een aantal watervogels met internationaal belangrijke aantallen,
nl. Rietgans, Kolgans, Grauwe gans, Bergeend, Krakeend en Slobeend.
3.1.1.1 Criteria aanwijzing
Het gebied werd aangemeld met vermelding van volgende gegevens (Van Vessem & Kuijken
1986 8 ):
Tabel 1. Criteria aanmelding SBZ-V ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’
Soort Aantal broedparen Maximaal aantal niet- Aantallen winterbroedende
vogels aanwezig /trekvogels*
Parelduiker X
Roodkeelduiker 4
Kuifduiker X
Aalscholver 45
Kleine zwaan 32 32
Wilde zwaan 4
Bruine kiekendief 2
Kluut 350 1800
Goudplevier 2 2000
Kemphaan 1400
Blauwborst 26
Dodaars 55
Fuut 90
Aalscholver 45
Blauwe reiger 100
Knobbelzwaan 55
8 Van Vessem J. & Kuijken E. 1986. Overzicht van de voorgestelde speciale beschermingszones in Vlaanderen voor het
behoud van de vogelstand (E.G.-Richtlijn 79/409/EEG van 2 april 1979). Instituut voor Natuurbehoud, Hasselt.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 12 van 53

Soort Aantal broedparen Maximaal aantal nietbroedende
vogels aanwezig
Beschrijving van SBZ en project
Aantallen winter-
/trekvogels*
Rietgans 800
Kolgans 3000
Grauwe gans 440
Bergeend 4000
Smient 3000
Krakeend 230
Wintertaling 3200
Wilde eend 6230
Pijlstaart 240
Slobeend 1700
Tafeleend 450
Kuifeend 850
Nonnetje 85
Meerkoet 2300
Grutto 800
Regenwulp x
Wulp 140
* De vet gedrukte waarden geven de aantallen vogels weer, die de numerische internationale norm overtreffen.
3.1.1.2 Instandhoudingsdoelstellingen (IHDS) en staat van instandhouding
De IHDS voor het Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en polders van de Beneden Schelde’ zijn uitgewerkt
in verschillende deelstudies. De IHDS voor de Ettenhovense Polder gelegen ten oosten
van de A12 nabij Stabroek en Hoevenen worden opgenomen in Van Hove et al. 2004 9 .
In deze studie worden de Instandhoudingsdoelstellingen voor broedvogels in de Ettenhovense-
Stabroekse polder gesteld op 5 broedparen Blauwborst. Gezien het ontbreken van consistente
gegevens is het niet mogelijk om IHD op te stellen voor niet-broedende vogels.
Binnen het ‘Technisch deelrapport fauna en flora’ van de Plan-MER over het strategisch plan
voor en de afbakening van de haven van Antwerpen in haar Omgeving (THV Haven 2030; Resource
Analysis – Technum NV 2008) wordt gesteld dat globaal de IHDS voor vogels binnen
het Vogelrichtlijngebied 3.6 ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ behaald worden.
3.1.2 Vogelrichtlijngebied (SBZ-V) ‘De Kuifeend en de Blokkersdijk’
Het integraal Vogelrichtlijngebied ‘De Kuifeend en de Blokkersdijk’ (2.2) werd aangewezen als
Speciale Beschermingszone uit hoofde van de Vogelrichtlijn, met een totale oppervlakte van
192 ha.
Het belangrijkste kenmerk voor dit gebied is het voorkomen van 1220 Krakeenden en 1400
Slobeenden, naast een redelijk aantal andere watervogels, van nationaal belang. Eveneens
komen er enkele Annex I-soorten voor.
De Kuifeend betreft een voormalig poldergebied. Sinds de aanleg van een spoorwegvormingsstation
werden de afwateringskanalen er afgesneden en kwam het oorspronkelijke weidegebied
onder water te staan. Het geheel vormt hierdoor nu een mozaïek van plassen, moerassige gedeelten,
hoger gelegen drogere plaatsen, opgespoten terreinen en bermen.
9 Van Hove D., Adriaensen F.. & Meire P. 2004. Opstellen van instandhoudingsdoelstellingen voor SBZs in het kader
van de Vogelrichtlijn 79/409/EEG, de Habitatrichtlijn 92/43/EEG en eventuele watergebieden van internationale betekenis
(Conventie van Ramsar) in de Zeehaven van Antwerpen, Poort van Vlaanderen in het Ruimtelijk Structuurplan. Gebiedsspecifieke
uitwerking Vogelrichtlijngebied ‘Beneden Schelde: schorren en polders op rechter- en linkeroever’: addendum
deelgebied Ettenhovense Polder. Universiteit Antwerpen, ECOBE 04-N13.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 13 van 53

Beschrijving van SBZ en project
3.1.2.1 Criteria aanwijzing
Het gebied werd aangemeld met vermelding van volgende gegevens (Van Vessem & Kuijken
1986):
Tabel 2. Criteria aanmelding SBZ-V ‘De Kuifeend en de Blokkersdijk’
Soort Aantal broedparen Maximaal aantal nietbroedende
vogels aanwezig
Aantallen winter-
/trekvogels*
Roodkeelduiker X
Kuifduiker X
Aalscholver 40
Roerdomp 2
Kleine zwaan 3 3
Wilde zwaan 9
Bruine kiekendief 2
Dodaars 200
Fuut 120
Aalscholver 40
Blauwe reiger 40
Knobbelzwaan 60
Bergeend 270
Smient 330
Krakeend 1220
Wintertaling 1340
Wilde eend 1900
Pijlstaart 450
Slobeend 1400
Tafeleend 1400
Kuifeend 1150
Nonnetje 60
Meerkoet 2580
Wulp X
* De vet gedrukte waarden geven de aantallen vogels weer, die de numerische internationale norm overtreffen.
3.1.2.2 Instandhoudingsdoelstellingen en staat van instandhouding
In de studie van Van Hove et al. 2004b 10 worden de instandhoudingsdoelstellingen voor ‘De
Kuifeend en Blokkersdijk’ uitgewerkt. In deelrapport I wordt De Kuifeend behandeld.
Tabel 3. De kwantitatieve instandhoudingsdoelstellingen voor vogels voor het SBZ-V ‘De Kuifeend
en Blokkersdijk’, deelgebied De Kuifeend (Bron: Van Hove et al 2004b)
Soort Minimum Maximum In stand te houden
oppervlakte (ha)
Biotoop
Broedvogels: rietvogels
Bruine kiekendief 2 4 80-400 Poldergebied, waarvan 10-20 ha
rietland
Rietzanger 87 109 50-60 Rietland, ruigte en struweel
Blauwborst 77 103 18-33 Rietland, natte ruigte en struweel
Roerdomp 2 2 80-100 Vijvergebied, waarvan 20-50 ha
rietland
Broedvogels: watervogels
Krakeend 25 35 62.5-116 Ondiep open water, moeras,
10 Van Hove D., Nijssen D. & Meire P. 2004b. Opstellen van IHD voor SBZs in het kader van de vogelrichtlijn
79/409/EEG, de habitatrichtlijn 92/43/EEG en eventuele watergebieden van internationale betekenis (Conventie van
Ramsar) in de Zeehaven van Antwerpen, Poort van Vlaanderen in het Ruimtelijk Structuurplan. Universiteit Antwerpen,
ECOBE.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 14 van 53

Beschrijving van SBZ en project
Soort Minimum Maximum In stand te houden
oppervlakte (ha)
Biotoop
weilandcomplexen met sloten
Kuifeend 85 119 121-300 Weilandcomplexen met sloten,
open water, moerassen
Broedvogels: kust- en koloniebroeders
Bergeend 25 40 166-266 Grasland
akkerland
(grondhol), weiland,
Niet-broedende vogels
Slobeend 700 700 ’s Winters op alle waterpartijen,
drassige structuurrijke grazige
Krakeend 1000 1200
vegetaties
Open water, natte graslanden en
moerassen
Kleine zwaan 3 15 Overwintert op graslanden, plassen
en akkerland
Wilde zwaan 0 9 Overwintert op meren, open water,
weiden en akkers
3.1.3 Habitatrichtlijngebied (SBZ-H) ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’
Het Habitatrichtlijngebied ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’
werd aangewezen als Speciale Beschermingszone uit hoofde van de Habitatrichtlijn, omvat delen
van de gemeenten Antwerpen, Beveren, Bornem, Borsbeek, Duffel, Edegem, Kapellen, Lier,
Mechelen, Mortsel, Nijlen, Puurs, Ranst, Schoten, Sint-Katelijne-Waver, Stabroek, Temse, en
Wommelgem met een totale oppervlakte van 359 ha.
3.1.3.1 Beschrijving
Voor een duurzame instandhouding van deze (vleermuizen)soorten is het aanduiden van zowel
winter- als zomerverblijfplaatsen noodzakelijk. De fortengordel vervult zeker als winterverblijfplaats
een belangrijke rol. Het is een complex van oude forten, schansen en bunkers, inclusief
historische grachten, van de eerste en tweede verdedigingsgordel rond Antwerpen.
3.1.3.2 Criteria aanwijzing
Dit gebied werd voorgesteld als habitatrichtlijngebied voor volgende soorten:
• Bijlage II-soorten van de Habitatrichtlijn:
o Ingekorven vleermuis: Myotis emarginatus 1321;
o Meervleermuis: Myotis dasycneme 1318.
Ingekorven vleermuis en Meervleermuis werden niet waargenomen in winterobjecten in de omgeving
van het plangebied, noch zijn er zomerwaarnemingen van deze soorten gekend (Bron:
mond. med. Zoogdierenwerkgroep, Natuurpunt).
3.1.3.3 LIFE-project ‘Bataction’
In het natuurgebied van de Schans van Smoutakker zijn naast de verweerde ruïnes een aantal
bunkers aanwezig. In het kader van het Europese Life-project ‘Bataction’ (2006-2010) werden
de zes bunkers en de restanten van de geschutskoepel heringericht als winterverblijfplaats voor
vleermuizen.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 15 van 53

Beschrijving van SBZ en project
Concreet werd alle afval en puin verwijderd en werden de lokalen uitgegraven die volledig met
zand gevuld waren. Verder werd er werk gemaakt van het aanbrengen van nieuwe hanggelegenheden
voor vleermuizen, werden tochtgaten gedicht en werden nieuwe (vandalismebestendige)
deuren met invliegopeningen voor vleermuizen geïnstalleerd. Tenslotte werden de bunkers
ook waterdicht gemaakt en zal er water ingepompt worden zodat er een hoge luchtvochtigheid
ontstaat, wat een vereiste is voor overwinterende vleermuizen.
3.1.3.4 Instandhoudingsdoelstellingen en staat van instandhouding
De instandhoudingsdoelstellingen voor het deelgebied 17 (Fort Stabroek) en het deelgebied 32
(Schans van Smoutakker) binnen de SBZ ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat’
kunnen in het kort als volgt omschreven worden (ANB 2010) 11 :
• Het Fort Stabroek bevindt zich in een gedeeltelijk aangetaste actuele staat van instandhouding
als vleermuizenhabitat (Tabel 4):
° Potenties: Op termijn kan er zich in het fort een vaste overwinteringpopulatie vestigen als
de ondergrondse delen meer geschikt worden gemaakt als overwinteringplaats voor
vleermuizen en de ecologische verbinding met onder meer het uitgestrekt noordelijk bosgebied
wordt verbeterd.
° Doelstellingen:
− Landschapsecologisch: door de aanleg van houtkanten en boomrijen wordt de verbinding
naar het noordelijk bosgebied Kraaienberg verbeterd. De onderdoorgang van de
Antitankgracht wordt donker gehouden.
− Gebruik: indien de landschapsecologische- en inrichtingsdoelstellingen voldoende blijken
om de aantallen overwinterende vleermuizen te laten toenemen, kan het huidig
gebruik (deels in gebruik voor recreatie (o.a. paintball, lasergames, …), recepties, …)
worden behouden met uitbreiding van natuureducatie.
− Inrichting: niet gebruikte fortdelen worden vleermuisvriendelijk ingericht.
• De Schans van Smoutakker bevindt zich in een gedeeltelijk aangetaste actuele staat van
instandhouding als vleermuizenhabitat (Tabel 5):
° Potenties: Er is in de ingerichte bunkers nog potentie voor een toename van de overwinteringpopulaties.
Dit gezien onder meer de ligging langs de Antitankgracht (gunstig voor
o.a. Watervleermuis) en door het voorzien van een betere ecologische verbinding naar
het bosgebied rond het Kasteel Ravenhof en ook naar het Elsenbos (gunstig oa.
Baard/Brandts vleermuis en Franjestaart).
° Doelstellingen:
− Landschapsecologisch: betere verbinding met noordelijk bosgebied Ravenhof door
aanleg opgaande groenelementen. De verbinding naar het Elsenbos kan verbeteren
door het creëren van een donkere zone over de N111 en bosuitbreiding ten zuiden van
de N111.
− Gebruik: het gebruik als vleermuizenreservaat en wandelgebied (onder begeleiding)
blijft behouden.
− Inrichting: bunkers en koepel zijn reeds meermaals ingericht. Wegens continu vandalisme
zijn er momenteel slechts 2 ingerichte bunkers afgesloten.
Tabel 4. Beoordeling van criteria en indicatoren habitatkwaliteit van het Fort Stabroek (ANB 2010)
Criteria en indicatoren Omschrijving Beoordeling
Winterhabitat
- temperatuur maar twee temperatuurklassen aanwezig voldoende
- luchtvochtigheid over grote delen een luchtvochtigheid > 80% aanwezig voldoende
- luchtcirculatie tocht aanwezig in delen gedegradeerd
- verstoring Vrij sterk door recreatieve activiteiten gedegradeerd
Zomerhabitat
- verlichting kolonieplaats geen gegevens
11
Opstaele B. & Devlaeminck R. (Grontmij), Rykaert K. & De Schryver H. (Agentschap voor Natuur en Bos) (2010).
Rapport 17 – Ontwerprapport Instandhoudingsdoestellingen voor speciale beschermingszones – BE2100045 Historische
fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 16 van 53

Beschrijving van SBZ en project
Criteria en indicatoren Omschrijving Beoordeling
- holle loofbomen met diameter > 40 cm
Jachthabitat
< 2 % holle bomen gedegradeerd
- open water, kwaliteit oevervegetatie Fortgracht van 4,3 ha aanwezig met bosstrook errond voldoende
en met beperkt oevervegetatie maar groeit deels dicht
- opgaande lineaire landschapselementen
of watergangen (> 2,5 m) in omgeving
aanwezig, met onderbrekingen < 25 m voldoende
- bos- en parkgebieden in omgeving niet aanwezig gedegradeerd
- lichtpollutie vliegroutes gelegen in vrij sterk verstedelijkt gebied met verstoring gedegradeerd
nachtlandschap o.a. door nabijgelegen A12 en havengebied
- lichtpollutie jachtplaatsen
Zwerm- en paarhabitat
geen lichtverstoring wateroppervlak, op fortdomein verlichting
voldoende
- lichtpollutie op zwermplaatsen geen gegevens
- verstoring zwerm- en paarhabitat geen gegevens
Tabel 5. Beoordeling van criteria en indicatoren habitatkwaliteit van de Schans van Smoutakker
(ANB 2010)
Criteria en indicatoren
Winterhabitat
Omschrijving Beoordeling
- temperatuur maar één temperatuurklassen aanwezig gedegradeerd
- luchtvochtigheid over maar een beperkt deel een luchtvochtigheid > 80% gedegradeerd
aanwezig
- luchtcirculatie In niet ingerichte delen tocht aanwezig gedegradeerd
- verstoring
Zomerhabitat
Illegale betreding en vandalisme gedegradeerd
- verlichting kolonieplaats geen zomerkolonie aanwezig
- holle loofbomen met diameter > 40 cm
Jachthabitat
< 2 % holle bomen gedegradeerd
- open water, kwaliteit oevervegetatie Gracht (aftakking Antitankgracht) aanwezig rond voldoende
- opgaande lineaire landschapselementen
of watergangen (> 2,5 m) in omgeving
schansdomein en omgeven door smalle boszones
aanwezig, met onderbrekingen < 25 m voldoende
- bos- en parkgebieden in omgeving aanwezig in de onmiddellijke omgeving van de schans voldoende
- lichtpollutie vliegroutes gelegen in vrij sterk verstedelijkt gebied met lichtverstoring
nachtlandschap
gedegradeerd
- lichtpollutie jachtplaatsen
Zwerm- en paarhabitat
op schansdomein geen verlichting voldoende
- lichtpollutie op zwermplaatsen geen gegevens
- verstoring zwerm- en paarhabitat geen gegevens
3.2 Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN)
Het dichtstbij gelegen VEN-gebied betreft De Kuifeend (GEN303) op ongeveer 850 m van het
projectgebied.
3.3 In de omgeving aanwezige natuur- of bosreservaten
De volgende erkende natuurreservaten situeren zich in de omgeving van het projectgebied:
• Schans van Smoutakker: beheerd door Natuurpunt;
• Het Rood: beheerd door Natuurpunt.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 17 van 53

Beschrijving van SBZ en project
3.4 Strikt te beschermen soorten van de bijlage IV Habitatrichtlijn en bijlage I Vogelrichtlijn
Anselin & Kuijken (1995) 12 duiden de Antitankgracht volledig aan als gebied waar de bescherming
van de Kleine modderkruiper (Cobitis taenia) als soort van Bijlage II van de Habitatrichtlijn
moet gegarandeerd worden.
Ook Drijvende waterweegbree (Luronium natans), eveneens een soort van Bijlage II, komt voor
in de Antitankgracht.
Binnen het rangeerstation Antwerpen noord komen volgende soorten van Bijlage II en IV van de
Habitatrichtlijn voor (Bron: Van Hove et al. 2004; mondelinge mededeling Levefre Alex in Van
Hove et al. 2004):
• Bijlage II:
o Meervleermuis (Myotis dasycneme)
• Bijlage IV:
o Rosse vleermuis (Nyctalus noctula)
o Gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrelus)
o Laatvlieger (Eptesicus seroinus)
o Watervleermuis (Myotis daubentonii)
o Rugstreeppad (Bufo calamita)
In het natuurgebied van de Schans van Smoutakker zijn naast de verweerde ruïnes een aantal
bunkers aanwezig. In het kader van het Europese Life-project ‘Bataction’ werden alle bunkers
en de restanten van de geschutskoepel heringericht als winterverblijfplaats voor vleermuizen.
De meest algemene soort is de Watervleermuis met 40 tot 50% van het totale aantal overwinterende
vleermuizen. Daarnaast komen er ook Baard/Brandt’s vleermuis, Franjestaart en Gewone
grootoorvleermuis voor.
Tabel 6. Vleermuizen waargenomen nabij het plangebied (Opstaele et al. 2010, Opstaele 2011)
Soort Rode
lijst 1
Soorten-
besluit
Habitat-
richtlijn
Voorkomen 2
Elsenbos
Fort van
Stabroek
Schans van
Smoutakker
Fort van
Ertbrand
Fort van
Kapellen
Baard vleermuis/
Brandts vleermuis
B
VB X
IV
IV
W W W W/F
Franjestaart VB/B X IV W W W W/F
Gewone dwergvleermuis
NB X IV W W/Z/F
grootoorvleermuis
VB
B X
IV
IV
W W W W/F
Ingekorven vleermuis EB X II F
Ruige dwergvleermuis VB X IV F
Watervleermuis NB X IV W Z W W W/Z/F
1 Rode Lijst Vlaanderen: NB: momenteel niet bedreigd, VB: vermoedelijk bedreigd, B: bedreigd, EB: ernstig bedreigd
2 F: foeragerend, W: overwinteringspopulatie, Z: zomerpopulatie
Het Fort van Stabroek is minder interessant voor vleermuizen, gezien het gebruik voor recreatie
en het te weinig beschikbaar zijn van geschikte ruimtes om stabiele overwinteringpopulaties van
vleermuizen te herbergen (Opstaele et al. 2010). Volgens het rapport van de instandhoudingsdoelstellingen
worden er enkel zomerpopulaties van Watervleermuis waargenomen. Uit oudere
waarnemingen (van de winter 1976-1977 en 1986-1987 (Bron: zoogdierendatabank, data
16/06/2009)) blijkt dat er vroeger alsnog populaties Watervleermuis en Baard/Brandt’s vleermuis
overwinterd hebben. In de ruimere omgeving bevinden zich de forten van Ertbrand en Kapellen,
dewelke gezien hun ontoegankelijkheid voor het publiek en de huidige stabiliteit interes-
12
Anselin A. & Kuijken E. 1995. Speciale beschermingszones voor het Vlaams gewest, in uitvoering van de habitatrichtlijn
92/43/EEG: inventaris en afbakening. Rapporten van het instituut voor natuurbehoud, 1995(20). Instituut voor Natuurbehoud:
Brussel. 29 pp.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 18 van 53

Beschrijving van SBZ en project
sant zijn voor een aantal overwinterende vleermuizen. De aanwezigheid van de fortgrachten en
de omgevende bossen maakt ze eveneens interessant als foerageergebied.
Daarnaast zijn er in de omgeving van het plangebied talrijke kleinere bunkers waar vleermuizen
overwinteren, onder meer in het Elzenbos (Bron: vleermuizenwerkgroep, Natuurpunt).
In de Ettenhovense Polder werden ook Grote zilverreiger (Casmerodius albus) en Zwartkopmeeuw
(Larus melanocephalus) waargenomen, hoewel het gebied niet aangemeld is voor deze
Bijlage I Vogelrichtlijnsoorten. Analoog werden in de Kuifeend en omgeving onder meer Blauwborst
(Luscinia svecica), Blauwe kiekendief (Circus cyaneus), Grote zilverreiger, IJsvogel (Alcedo
atthis), Kleine zilverreiger (Egretta garzetta), Lepelaar (Platalea leucorodia), Ortolaan (Emberiza
hortulana), Porseleinhoen (Porzana porzana), Rode wouw (Milvus milvus), Slechtvalk
(Falco peregrinus), Visarend (Pandion haliaetus), Visdief (Sterna hirundo), Wespendief (Pernis
apivorus), Zwarte stern (Chlidonias niger) en Zwartkopmeeuw waargenomen.
3.5 Habitats waarvoor een verbod op wijziging geldt
Bossen zijn beschermd door het Bosdecreet. Een stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing
kan in principe niet worden verleend tenzij in een aantal duidelijk omschreven situaties,
onder meer in zones met de bestemming woongebied of industriegebied in de ruime zin. De
stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing wordt verleend na voorafgaand advies van het
Bosbeheer.
Met het oog op het behoud van een gelijkwaardig bosareaal wordt door de houder van de stedenbouwkundige
vergunning tot ontbossing compensatie gegeven.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 19 van 53

3.6 Beschrijving referentiesituatie
3.6.1 Beschouwde tijdsperiode
Beschrijving van SBZ en project
Bij beschrijving van de referentiesituatie wordt vooreerst duidelijk aangegeven welke de beschouwde
tijdsperiode van het referentiebeeld is. Vervolgens wordt een globale beoordeling
van de huidige ecologische waarde van het studiegebied uitgevoerd.
De Passende Beoordeling dient de toetsing altijd uit te voeren ten opzichte van een in de tijd
welbepaalde referentiesituatie. Volgens de interpretatie van de EC wordt met de referentiesituatie
de toestand bij het van kracht worden van betreffende richtlijn bedoeld. De Vogelrichtlijn
79/409/EEG van 2 april 1979 werd van kracht in 1981. De Habitatrichtlijn 92/43/EEG van 21 mei
1992 werd van kracht op 21 mei 1994.
Anderzijds wordt de referentiesituatie bepaald op basis van de situatie bij aanduiding van de
betreffende Speciale Beschermingszones. Indien geen gebiedsspecifieke gegevens van die
periode gekend zijn wordt de situatie van de aanwijzing van betreffend gebied als referentiesituatie
genomen.
De SBZ-H gebieden, onder meer SBZ-H gebied ‘Historische fortengordels van Antwerpen als
vleermuizenhabitats’ werden definitief vastgesteld per ‘Besluit van de Vlaamse Regering van 24
mei 2002 (B.S. van 17 augustus 2002) en aangemeld bij de Europese Commissie. De SBZ-V
gebieden ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’ en ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’ werden
aangewezen op 17 oktober 1988. Ingevolge een Besluit van de Vlaamse Regering van 23
juni 1998 (B.S. van 25 juli 1998) werd de begrenzing van de SBZ-V ‘Schorren en polders van
de Beneden-Schelde’ aangepast in het kader van de uitbreidingswerken in het havengebied
van Antwerpen. Een zone werd geschrapt voor de bouw van het Deurgankdok.
Gegevens die een verbeterde situatie van de habitats/soorten, waarvoor het SBZ werd aangewezen,
weergeven tegenover de aangegeven referentiesituatie worden eveneens vermeld om
de trends aan te tonen die in het gebied aanwezig zijn sinds de aanwijzing. Deze verbeterde
situatie kan dan als referentiesituatie aangewend worden bij de verdere afwegingen in de procedure
13 .
3.6.2 Abiotische kenmerken
Het studiegebied wordt gekenmerkt door enerzijds matig tot zeer natte (lemige) zandgronden
(noordoosten) en anderzijds matig tot zeer natte (zware) klei- en zandleemgronden (zuidwesten).
Door de vlakke topografie is het gebied als weinig erosiegevoelig aangeduid.
De geologische opbouw wordt gevormd door een dun tot relatief dik (1 tot 12 m) Quartair pakket.
Onder de Quartaire laag komt de Formatie van Lillo voor als dagzomende Tertiaire laag.
Ter hoogte van de verschillende tracéalternatieven komen enkele verontreinigde sites voor (zie
discipline bodem).
De grondwatertafel in het studiegebied vertoont typische seizoenale schommelingen. In het
voorjaar treedt een ondiepe grondwaterstand tussen 0,68 tot 1,28 m-mv op. In het najaar
schommelt de grondwatertafel rond 0,85 tot 1,50 m-mv.
De belangrijkste watervoerende lagen in het plangebied behoren tot de Quartaire Aquifersystemen
(Quartaire polderafzettingen Waasland-Antwerpen en Pleistocene zandafzettingen) en het
Kempens Aquifersysteem (zandlagen van de Formatie van Lillo). Binnen het studiegebied liggen
een aantal vergunde winningen die water uit deze laatste afzetting onttrekken. De grondwa-
13
Toelichting over de te volgen procedure voor een activiteit/plan/programma in of met impact op een SBZ in navolging
van art. 6 van de Habitatrichtlijn 92/43/EEG en van art. 36ter van het Decreet Natuurbehoud (Els Martens, AMINAL
Natuur, maart 2003).
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 20 van 53

Beschrijving van SBZ en project
terkwaliteit vertoont overschrijdingen van de maximaal toelaatbare concentratie voor een aantal
elementen. Door de geologische opbouw is de grondwatertafel zeer kwetsbaar in het gehele
studiegebied.
Het studiegebied behoord tot het Benedenscheldebekken, meer bepaald het deelbekken van de
Beneden Schijn. Het studiegebied stroomt in hoofdzaak af via de Afwateringsgracht en het
Groot Schijn – Voorgracht naar het Churchilldok via het pompstation Rode Weel. Deze waterlopen
en hun zijlopen staan in voor de afwatering van de gemeentes Stabroek en Kapellen. In het
studiegebied zijn heel wat grachten aanwezig. De belangrijkste waterlopen worden besproken
binnen de discipline oppervlaktewater. Binnen het studiegebied zijn enkele ROG-gebieden gesitueerd.
De fysico-chemische waterkwaliteit van de ‘kleinere’ waterlopen en het Antitankkanaal varieert
van niet tot matig verontreinigd. Gezien de Afwateringsgracht en het Groot Schijn instaan voor
de ‘ontvangst’ van meerdere kleine waterlopen en enkele wijken hun afvalwater nog lozen op
het Groot Schijn (zie verder) is het water er matig verontreinigd tot verontreinigd. De waterlopen
in het studiegebied stromen hier door landbouwgebied dat intensief gebruikt wordt. Daardoor
hebben deze waterlopen vaak te kampen met inspoeling van bestrijdingsmiddelen en met eutrofiëring.
Dit is voornamelijk een probleem in de omgeving van de Ettenhovense Polder te Stabroek.
De biologische waterkwaliteit is enkel goed in het Antitankkanaal. De Kapellebeek, de ’s Hertogendijkse
Beek en de Zijbeek van de Ettenhovense Beek hebben een matige biologische waterkwaliteit.
De Middelwatergang, de Afwateringsgracht en het Groot Schijn hebben een slechte
tot zeer slechte biologische waterkwaliteit. Voor deze laatste twee waterlopen is dit gecorreleerd
met het feit dat deze waterlopen instaan voor de ontvangst van meerdere kleine waterlopen en
dat bepaalde wijken hun afvalwater rechtstreeks lozen op deze waterlopen.
In het deelbekken van de Beneden Schijn volgen de waterlopen in hoofdzaak de bestaande
weginfrastructuur. Het betreft dan ook veelal rechtgetrokken, verbrede en verdiepte waterlopen
waarvan de oevers en taluds (lokaal) verstevigd zijn door steenslag, schanskorven en/of grasdallen
waardoor de meeste structuurkenmerken er verdwenen zijn. Daar waar de waterlopen de
bestaande wegenis dwarsen, zijn de waterlopen er veelal ingekokerd.
foto: Ettenhovense Beek langs de N114 foto: dwarsing Rode Beek met de N114
3.6.3 SBZ-H ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’
Dit gebied werd als Speciale Beschermingszone aangeduid in 2002 en definitief als zodanig
aangewezen door de Europese Commissie in 2004. De Schans van Smoutakker werd heringericht
in het kader van het LIFE-project ‘Bataction’. In het kader van het uitwerken van de instandhoudingsdoelstellingen
(ANB 2010) werd per deelgebied de huidige toestand nagegaan
op basis van de beschikbare gegevens (vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt vzw). Deze ge-
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 21 van 53

Beschrijving van SBZ en project
gevens zijn te vinden onder 3.4. De referentieperiode komt dus zo goed als overeen met de
huidige toestand.
3.6.3.1 Beschrijving en biologische waardering
Van het studiegebied is een ontwerp - biologische waarderingskaart versie 2 beschikbaar (IN-
BO) (Kaart 9).
Volgens deze BWK omvat het fort van Stabroek waardevolle tot zeer waardevolle ecotopen.
Concreet gaat het om een centrale waardevolle zone met het fort en boomrijen (kf, kbp, kbgml),
zeer waardevolle slotgracht (ae) en daarrond een waardevolle houtkant met zeer waardevolle
elementen (khp/khgml). In de polders rondom dit fort zijn verspreid waardevolle percelen (hp+,
sz, ku) en kreken, grachten, struweel en boomrijen (k(mr), mr, sg, kb, kbp, kbs, kbgml) aanwezig.
De Schans van Smoutakker omvat een zeer waardevolle fortsite (kf) met erlangs zeer waardevol
eiken-berkenbos (qb) en begroeide oude mu(u)r(en) (km+) en met een gracht (aom). Het
velledige gebied wordt omgeven door de Antitankgracht (ae), struweel (sz) en boomrijen (kbq).
Bovendien werd het gebied op de BWK aangeduidt als faunistisch voornaam gebied, omwille
van de aanwezige vleermuizen. De Schans van Smoutakker herbergt een bijzondere en rijke
vegetatie met een populatie Schubvaren en Koningsvaren. Door de verwijdering van vooral
Amerikaanse vogelkers ontwikkelde een Eiken-Berkenbos met Ruwe berk, Ratelpopulier, Wilde
lijsterbes en Zomereik. In de nabijheid ervan bevindt zich het Elzenbos, een complex van waardevolle
en zeer waardevolle bosbestanden, afgewisseld met landbouwpercelen.
Het Antitankkanaal dat langs deze forten en schans gesitueerd is, is biologisch zeer waardevol
(ae) en wordt begrensd door (zeer) waardevolle elementen zoals boomrijen (kbq, kbs, kbgml),
houtkanten (khp, khs, khgml) en bermen (k(mr)).
3.6.3.2 Beschrijving soorten
De meest algemene vleermuizensoort van de Schans van Smoutakker is de Watervleermuis
met 40 tot 50% van het totale aantal vleermuizen. Daarnaast overwinteren er ieder jaar ook
Baard/Brandt’s vleermuis, Franjestaart en Gewone grootoorvleermuis. Er zijn geen waarnemingen
van Ingekorven vleermuis of Meervleermuis.
Het Fort van Stabroek is minder interessant voor vleermuizen, er worden slechts enkel zomerpopulaties
van Watervleermuis waargenomen.
Daarnaast zijn er in de omgeving van het plangebied talrijke kleinere bunkers waar vleermuizen
overwinteren, onder meer in het Elzenbos (Bron: vleermuizenwerkgroep, Natuurpunt).
3.6.4 SBZ-V ‘Schorren en polders van de Beneden-Schelde’
De referentiesituatie wordt beschreven op basis van de gegevens van Van Vessem & Kuijken
(1986).
De huidige situatie voor de Ettenhovense Polder wordt beschreven op basis van de website
waarnemingen.be, de Broedvogelatlas en Van Hove et al. 2004.
3.6.4.1 Referentiesituatie
Hoger worden de gegevens van Van Vessem & Kuijken voor het betreffende SBZ-V gebied opgegeven
(zie 3.1.1.1). Hierbij dient evenwel de bemerking geformuleerd worden dat deze gege-
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 22 van 53

Beschrijving van SBZ en project
vens voor het gehele Vogelrichtlijngebied gelden, en het niet mogelijk is af te leiden wat het belang
is van deelzones.
Het gebied werd als volgt omschreven: ‘Het grootste gedeelte van het gebied omvat nu nog
polders, enkele op de rechterscheldeoever, maar het merendeel op linkeroever. Verder wordt
dit gebied gekenmerkt door weiland, landbouwgrond, industriële inplantingen, de Schelde en
opgespoten terreinen, en tevens schorren en slikken. Samen met het Schor Ouden Doel vormen
het Groot Buitenschoor en het Galgenschoor de enige nog resterende brakwaterschorren
in ons land. Het gebied kan goed vergeleken worden met het uitgestrekte Verdronken Land van
Saeftinghe in Nederland, waar het oorspronkelijk een uitloper van is. De schorren worden gekenmerkt
door een typische afwisseling van zoet/zout, eb/vloed en land/water. Hierdoor ontstaat
er een karakteristieke levensgemeenschap met een specifieke soortenrijkdom.
De Ettenhovense polder is mee opgenomen in het betreffende vogelrichtlijngebied en dit voornamelijk
voor zijn voormalige waarde voor overwinterende (Grauwe) ganzen waar echter weinig
gegevens over bestaan. In de periode van aanmelding bestond het gebied al nagenoeg volledig
uit akkers zodat de toenmalige waarde voor broedvogels laag was (Adriaensen et al 2004).
3.6.4.2 Huidige situatie
De Ettenhovense-Stabroekse Polder is van nature een gedeelte van de Scheldepolders. Het is
momenteel een intensief agrarisch gebied met een zeer hoge waardering. Het landgebruik
wordt gedomineerd door akkerland en in mindere mate (intensief) grasland. In het zuidelijk deel
is een sportvliegveld aanwezig.
In zuidelijke richting sluit het gebied aan bij de natuurgebieden in het NMBS-rangeerstation
Rangeerstation Noord, deelgebied van SBZ-V ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’. Het wordt hiervan
echter gescheiden door de A12.
Volgens Van Hove et al. 2004 zijn voor dit gebied nauwelijks telgegevens beschikbaar, met uitzondering
van de inventarisatie van speciale soorten in het kader van de broedvogelatlas (Vermeersch
et al. 2004) (Tabel 7).
Tabel 7. Resultaten voor de te karteren soorten in het kader van het atlaswerk in Ettenhovense-
Stabroekse polder (Bron: Vermeersch in Van Hove et al. 2004).
Soort Aantal vastgesteld in 2001
Blauwborst 5
Boompieper 1
Buizerd 1
Graspieper 15
Patrijs 3
Roodborsttapuit 10
Sperwer 1
Veldleeuwerik 18
De website waarnemingen.be vermeldt voor de Ettenhovense Polder waarnemingen van een
foeragerende Bruine kiekendief, Blauwe kiekendief, Kleine zwaan, Goudplevier, Nonnetje en
Grote Zilverreiger en van solitaire of groepen Zwartkopmeeuwen in de periode 2010 - 2011.
Momenteel worden er nog steeds af en toe kleine groepen ganzen waargenomen in het gebied.
3.6.5 SBZ-V ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’
De referentiesituatie wordt beschreven op basis van de gegevens van Van Vessem & Kuijken
(1986). Hierbij dient evenwel de bemerking geformuleerd worden dat deze gegevens voor het
gehele Vogelrichtlijngebied gelden, en het niet mogelijk is af te leiden wat het belang is van
deelzones.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 23 van 53

Beschrijving van SBZ en project
De huidige situatie wordt beschreven op basis van de website waarnemingen.be en de Broedvogelatlas.
3.6.5.1 Referentiesituatie
Hoger worden de gegevens van Van Vessem & Kuijken voor het betreffende SBZ-V gebied opgegeven
(zie 3.1.2.1).
Dit natuurreservaat ontstond als gevolg van de voortschrijdende uitbreiding van de Antwerpse
haven begin van de jaren ’60. Ook het toenmalige vormingsstation Antwerpen- Noord, dat sinds
1928 in Ekeren was opgericht, werd vergroot. Van het nieuw aangelegde station werd meer dan
30 ha onaangeroerd gelaten. Dit overblijfsel van de oude polder liep geleidelijk door neerslag
onder water, waardoor een mozaïek van een grote en een zestal kleinere plassen ontstond. Op
korte tijd veranderde het gebied in een waar eldorado voor watervogels en steltlopers allerhande.
Ook in andere delen van het vormingsstation ontstonden uitgestrekte waterpartijen, moerasgebieden
en voor weidevogels interessante weilandcomplexen. In het begin van de jaren '70
was het gebied inmiddels uitgegroeid tot een grote waterplas, omzoomd door moerassige zones
en rietkragen. Aan de randen van het gebied vormde zich een mozaïek van kleinere waterplassen
doorsneden met spoordijken en oude wegen. Al vlug bleek dat het terrein bijzonder
waardevol was als broed- en pleistergebied voor vele watervogels. Het werd aangeduid als vogelrichtlijngebied
dankzij de aanwezigheid van zeldzame soorten zoals Roerdomp, Bruine kiekendief,
Kluut en Blauwborst.
3.6.5.2 Huidige situatie
Behalve het eigenlijke reservaat ‘De Kuifeend’ zijn er binnen het Vormingsstation Antwerpen
Noord nog andere waardevolle natuurgebieden (het Binnenmoeras, de Grote Geul)
Heel wat watervogelsoorten worden regelmatig pleisterend in ‘De Kuifeend’ aangetroffen:
Knobbelzwaan, Wilde eend, Winter- en Zomertaling, Krakeend, Slobeend, Pijlstaart, Kuifeend,
Tafeleend, Bergeend zijn er broedvogel. In de winter komen er eveneens Wilde en Kleine
zwaan, Smient, Brilduiker, Nonnetje, Rosse stekelstaart, Grote en Middelste zaagbek, Meerkoet,
enz. voor. Andere soorten zoals de Aalscholver pleisteren er het ganse jaar. Sommige
eendensoorten bereiken regelmatig belangrijke aantallen. De Krakeend bijvoorbeeld bereikt in
het najaar aantallen tot 1.700 exemplaren of 8 procent van haar populatie in Noordwest-Europa.
Het maximum aantal waargenomen Slobeenden bedroeg ongeveer 1.400 vogels, goed voor
meer dan 3 procent van de populatie in Noordwest-Europa. Naast de vele watervogelsoorten is
het reservaat ook van betekenis voor een aantal zangvogelsoorten.
In Van Hove et al. 2004 wordt een beschrijving opgenomen van het aantal broedparen en aantal
niet broedende aandachtssoorten voor het volledige rangeerstation (De Kuifeend, Binnenmoeras
en de Grote Geul) gedurende de periode 1986-2001 (Tabel 8).
Tabel 8. Aantal broedparen van de broedende aandachtssoorten (Bron: Benoy L. in Van Hove et al.
2004)
Soort 86 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01
Aalscholver 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2
Bergeend 24 20 15 18 21 17 14 15 26 25 33 25 40 39
Blauwborst 45 41 69 53 61 59 88 78 83 103 99 102 77 83
Boerenzwaluw 15 9 15 0 1 1 1 3 1 1 0 0 0 0
Bruine kiekendief 2 1 2 2 1 1 1 2 2 1 1 1 1 2 4
Buidelmees 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0
Dodaars 14 13 7 5 5 0 1 2 1 0 0 0 0 1
Fuut 15 9 6 9 9 8 6 7 5 3 3 3 4 1
Gekraagde roodstaart 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1
Geoorde fuut 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 24 van 53

Beschrijving van SBZ en project
Soort 86 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01
Graspieper 7 9 8 6 0 3 4 8 2 4 10 3 3 2
Grutto 7 6 4 7 5 2 2 0 3 1 0 0 0 1
Huismus 2 5 3 2 3 4 5 1 4 5 5 2 0 0
IJsvogel 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 1
Kievit 33 10 27 25 8 22 20 25 15 18 21 18 33
Kleie plevier 1 3 5 3 0 2 2 1 0 0 0 1 0 1
Kluut 0 6 1 14 6 1 2 4 14 8 3 0 0 0
Knobbelzwaan 3 2 1 2 3 4 6 4 4 3 3 5 4 4
Krakeend 28 40 29 37 27 23 20 31 32 25 29 28 36 35
Kuifeend 72 79 73 97 83 85 104 89 110 110 85 88 119 103
Kuifleeuwerik 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Meerkoet 43 57 41 40 35 25 54 55 51 58 49 115 85 89
Nachtegaal 0 0 0 0 0 1 1 1 3 2 3 3 1 2
Oeverzwaluw 0 0 0 0 0 0 0 75 0 9 80 6 (63) (75)
Patrijs 2 2 2 2 2 3
Pijlstaart 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Porseleinhoen 2 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1
Rietgors 24 41 47 36 40 37 55 40 43 43 35 36 24 22
Rietzanger 76 88 115 67 82 62 53 95 133 87 109 105 104 106
Ringmus 2 2 4 2 1 1 3 4 2 10 4 3 0 0
Roerdomp 2 2 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Roodborsttapuit 2 6 7 5 7 7 6 7 6 7 10 8 4 4
Scholekster 8 9 12 10 8 3 8 8 12 9 8 10 7 12
Slobeend 35 18 19 26 15 15 15 15 15 17 22 22 14 20
Spreeuw 0 1 1 2 2 2 2 1 2 3 1 2 1 1
Sprinkhaanrietzanger 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 2
Tafeleend 40 32 24 21 9 22 23 28 21 21 25 23 34 25
Tureluur 1 1 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
Veldleeuwerik 1 0 2 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0
Waterhoen 2 18 10 4 5 20 6 19 11 5 11 25 27 19
Wilde eend 71 45 45 40 25 25 25 35 18 40 23 25 29 31
Wintertaling 2 2 3 2 2 1 0 1 0 0 0 0 0 0
Zomertaling 5 5 4 5 4 3 4 4 2 2 2 1 0 1
Zomertortel 2 3 1 1 5 1 2 1 0 0 0 0 0 0
(): broedgevallen in de onmiddellijke omgeving
In onderstaande tabel worden waarnemingen van Bijlage I Vogelrichtlijnsoorten in De Kuifeend
in de periode 2010 - 2011 opgesomd (Tabel 9).
Tabel 9. Waarnemingen Bijlage I Vogelrichtlijnsoorten ‘De Kuifeend’ (Bron: www.waarnemingen.be)
Soort Aantal Gedrag
Minimaal Maximaal
waargenomen waargenomen
Blauwborst 1 4 Ter plaatse
Blauwe kiekendief 1 1 Overvliegend / jagend / ter plaatse
Boomleeuwerik 2 2 Ter plaatse
Brandgans 1 2 Ter plaatse
Bruine kiekendief 1 2 overvliegend / jagend
Dwergmeeuw 1 3 Ter plaatse
Goudplevier 3 3 overvliegend
Grauwe kiekendief 1 1 overvliegend
Grote zilverreiger 1 12 Ter plaatse / overvliegend
IJsvogel 1 2 Ter plaatse / overvliegend
Kemphaan 1 1 overvliegend
Kleine zilverreiger 1 4 Ter plaatse (nest) / overvliegend
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 25 van 53

Beschrijving van SBZ en project
Soort Aantal Gedrag
Minimaal Maximaal
waargenomen waargenomen
Kleine zwaan 1 24 Ter plaatse / overvliegend / foeragerend
Kluut 1 3 Ter plaatse / foeragerend
Kolgans 2 982 Overvliegend / ter plaatse
Kraanvogel 4 4 overvliegend
Lepelaar 1 3 Ter plaatse / overvliegend / foeragerend
Nonnetje 1 16 Ter plaatse / foeragerend
Noordse stern 1 1 Ter plaatse / overvliegend
Ooievaar 1 2 Overvliegend
Ortolaan 1 1 Ter plaatse
Rode wouw 2 2 overvliegend
Roerdomp 1 2 Ter plaatse / overvliegend / foeragerend
Slechtvalk 1 2 Ter plaatse / overvliegend / jagend
Smelleken 1 1 Overvliegend
Visarend 1 1 foeragerend
Visdief 1 4 Ter plaatse / foeragerend / overvliegend
Waterrietzanger 1 2 Ter plaatse
Wilde zwaan 2 3 Ter plaatse
Witoogeend 1 1 Ter plaatse
Zwarte stern 2 22 Ter plaatse / foeragerend
Zwartkopmeeuw 1 30 Ter plaatse / overvliegend / foeragerend
Ook in het rangeerstation Antwerpen noord werden diverse soorten van Bijlage I vastgesteld.
Het betreft onder meer Blauwe kiekendief, Bruine kiekendief, Nonnetje en Zwartkopmeeuw.
3.6.6 Beschrijving VEN-gebied ‘De Kuifeend’
Op basis van: Achtergrondnota Natuur. Afdeling natuur – Aeolus 2006.
Het gebied betreft een waterrijk gebied met open water, verlandingsvegetaties, moerassige zones,
poldergraslanden en antropogene milieus). Binding met de Schelde is essentieel voor dit
gebied. Vanwege de havenuitbreiding en de landbouwactiviteit in de polders zijn de natuurlijke
moerasgebieden langs de Schelde verdwenen op rechteroever, met uitzondering van het complex
van De Kuifeend. Het VEN-gebied bevat regionaal belangrijke vegetaties. De vijver van De
Kuifeend is een oude polder die door de ophoging van omliggende gronden onder water is komen
te staan. Het deelgebied de ‘Grote Kreek’ bestaat uit restanten van een voormalige kreek.
Een belangrijk broed-, trek-, foerageer- en overwinteringgebied voor de avifauna in de Scheldevallei.
Voorkomende en beschermde vegetaties conform het Besluit van 23 juli 1998 van de Vlaamse
Regering tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het decreet van 21 oktober 1997
(Natuurdecreet) en conform het Bosdecreet zijn er:
ae eutrofe plas (diverse plantengemeenschappen)
mr rietland (ook andere Phragmition-vegetaties)
hf natte ruigte met Moerasspirea (Filipendulion)
hp+ soortenrijk permanent cultuurgrasland met relicten van halfnatuurlijke graslanden
hpr soortenrijk weilandcomplex met veel sloten en/of microreliëf
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 26 van 53

3.6.7 Integriteit van het gebied
• Structurele en functionele relaties:
Beschrijving van SBZ en project
De betreffende SBZ-gebieden zijn gesitueerd in een sterk dynamische omgeving, beïnvloed
door haven- en infrastructurele ontwikkeling.
Om de natuurwaarden in deze omgeving te ondersteunen en tegemoet te komen aan de instandhoudingsdoelstellingen
(IHD) voor de betreffende SBZ-gebieden wordt in de Achtergrondnota
Natuur (Afdeling Natuur & Aeolus 2006) de realisatie van hoogwaardige natuurgebieden
met natuur als hoofdfunctie als basisprincipe vooropgesteld. De potenties van deze hoogwaardige
natuurgebieden dienen maximaal te worden aangegrepen om de IHD van de betreffende
SBZ-gebieden te realiseren.
De Ecologische Infrastructuur (E.I.) van het zeehavengebied Antwerpen bestaat uit permanente
onderdelen, aangevuld met niet-permanente onderdelen. In de praktijk zal de E.I. vooral natuurwaarden
omvatten die tot stand komen als nevenfunctie bij voortschrijdende haven- en infrastructurele
ontwikkeling.
In de omgeving van het plangebied leiden niet enkel de haven, maar ook de overige infrastructuren
en wegenis (A12, N111, N114), bedrijvigheid en bewoning tot versnippering van de ecologische
infrastructuur in het algemeen en de SBZ-deelgebieden in het bijzonder.
• Knelpunten instandhouding:
De instandhouding van de habitats en de soorten hangt in belangrijke mate af van de milieukwaliteit
en de abiotische (standplaats)condities van het gebied. THV Haven 2030, RA -
Technum (2008) 14 beschrijven volgende knelpunten:
o Geen duurzame verweving van verschillende functies
Zoals hoger beschreven, heeft de haven- en infrastructurele ontwikkeling belangrijke implicaties
voor de SBZ-gebieden in de invloedssfeer ervan.
In de Ettenhovense polder gaat de huidige bedrijfsvoering in regel gepaard met een hoge bemestingsgraad,
een lage grondwatertafel, een beperkt graslandareaal en het nagenoeg afwezig
zijn van restruimten met ecologische waarden. Hierdoor zijn er momenteel slechts beperkte ornithologische
waarden aanwezig en worden de kansen voor de weide- en rietvogelsoorten die
zijn opgenomen in de instandhoudingsdoelstellingen (IHDS) beperkt.
In de beschrijving van het ontwikkelingsscenario van de discipline fauna en flora wordt ingegaan
op de toekomstige ontwikkeling van deze omgeving. Hierbij wordt aangegeven dat het
‘havengerelateerde programma’ in significant negatieve effecten resulteert voor het rangeerstation
Antwerpen-Noord en in het bijzonder voor de SBZ-V Kuifeend. Bepaalde deelgebieden
staan op het punt te verdwijnen. In dit kader werd een ecologische compensatie uitgewerkt in
het Opstalvalleigebied dat op termijn de instandhoudingsdoelstellingen van De Kuifeend dient
waar te maken.
Ook volgens de ‘Bird Life IBA Factsheet’ 15 zijn drooglegging van wetlands, industrialisatie en
urbanisatie en infrastructuren belangrijke bedreigingen, naast intensivering van landbouw (in
geval van Schorren en Polder van de Beneden-Schelde).
14 THV Haven 2030; Resource Analysis – Technum NV 2008. Technisch deelrapport fauna en flora’ van de Plan-MER
over het strategisch plan voor en de afbakening van de haven van Antwerpen in haar Omgeving
15
BirdLife International (2009) Important Bird Area factsheet: Kuifeend and Blokkersdijk, Belgium. Schorren en Polder
van de Beneden-Schelde, Belgium. http://www.birdlife.org
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 27 van 53

o Versnippering, randinvloeden en verstoring
Beschrijving van SBZ en project
De natuurgebieden binnen het plangebied zijn op heden sterk versnipperd en staan hierdoor in
sterke mate bloot aan randeffecten. De Kuifeend en de resterende gebieden met ornithologische
waarden in de omgeving ervan zijn door de uitbouw van de haven meer en meer geïsoleerd
komen te liggen. De Kuifeend kent momenteel een geluidsklimaat tussen de 45 en de 50
dB(A). Alhoewel het gebied nog steeds grote ornithologische waarde kent waren deze vroeger
groter. Hierdoor evolueert de staat van instandhouding negatief.
Ook voor de Antitankgracht zijn versnippering en verstoring belangrijke bedreigingen. Om zich
te verplaatsen tussen de jachtgebieden en de zomerverblijfplaatsen vermijden de meeste
vleermuizensoorten open gebied. Het Antitankkanaal vormt een belangrijke vliegroute voor de
watergebonden vleermuizensoorten. In het Landschapsbeheerplan Antitankgracht (PIH 2007)
wordt het volgende gesteld: ‘De Antitankgracht verbindt verschillende belangrijke groengebieden.
…Nu zijn er vaak te weinig van die stapstenen. Infrastructuur zorgt voor verdere versnippering.’
3.6.8 Overige relevante informatie
3.6.8.1 Beschermde dieren en planten
Soortenbesluit
In het projectgebied of de omgeving komen een aantal beschermde diersoorten voor zoals
vleermuizen (Meervleermuis, Gewone dwergvleermuis, Laatvlieger, Watervleermuis, Rosse
vleermuis, Franjestaart, Baard/Brandt’s vleermuis, Gewone grootoorvleermuis). Amfibieën en
reptielen (Rugstreeppad in het havengebied, Levendbarende hagedis, Vinpootsalamander,
Kleine watersalamander, Alpenwatersalamander, Bruine en Groene kikker) komen voor in het
havengebied, echter niet in het eigenlijke plangebied. De hoger vermelde Kleine modderkruiper
die voorkomt in de Antitankgracht is beschermd volgens de Wet op de Riviervisserij.
Drijvende waterweegbree, die voorkomt in de Antitankgracht, is een volledig beschermde soort.
3.6.8.2 Beschermd landschap, dorpsgezicht, relicten of ankerplaats, erfgoedwaarden:
Volgend beschermd erfgoed komt voor in de omgeving van het plangebied:
- De Antitankgracht: beschermd landschap (B.S. 1994-03-10)
- Het Rood en omgeving: beschermd landschap (B.S. 1999-08-27)
- Ravenhof en omgeving: beschermd dorpsgezicht (B.S. 1979-06-21)
- Pharazijnshof, Hof te vijvers, Heidehof en starrenhof met omringende parken, grachten, bermen
...: beschermd dorpsgezicht (B.S. 1994-06-09)
- Iris en de Speelcamere: beschermd dorpsgezicht
Volgende ankerplaatsen zijn relevant in de omgeving van het plangebied:
- Antitankgracht (A10074)
- Domein Ravenhof (A10033)
- Poldergebied van Stabroek met overgangszone naar de Kempen (A10073)
Volgende relictzones zijn relevant in de omgeving van het plangebied:
- Franse en Grote Heide, domein Oude gracht en Eikelenberg
- Polder van Zandvliet en Stoppelbergen – Kraaienberg (R10010)
- Ontginningsblok Stabroek – Kapellen (R10011)
- Vormingsstation Antwerpen Noord en Muisbroek (R10023)
Volgende lijnrelicten zijn relevant in de omgeving van het plangebied:
- Antitankgracht (L10014)
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 28 van 53

- Duitse Bunkerlinie Hoofdweerstandstelling (L10015)
- Oude dijk bij Berendrecht (L10011)
- Afleidingskanaal van de Schijn (L10017)
- Bunderdijk (L10016)
- ‘Oude postbaan’ (L10007)
- ‘’s Hertogendijk (L10013)
Volgende puntrelicten zijn relevant in de omgeving van het plangebied:
- Het Ravenhof (P10039)
- Ertbrandhof (P10044)
- Duitse Bunkers Hoofdweerstandstellung
(P10047)
- Kasteel Mertens (P10048)
- Lassonhof (P10049)
- Duitse Bunkers Hoofdweerstandstellung
(P10050)
- Boterbergkasteel (P10051)
- Mastenhof (P10052)
- Graf familie Plantin – Moretus (P10053)
- Sterrenhof (P10054)
- Dennenburg (P10055)
3.6.8.3 Archeologisch erfgoed
Beschrijving van SBZ en project
- Heidehof (P10056)
- Fort van Stabroek (P10060)
- Irishof (P10064)
- Veiligheidsomwalling Noord: wachtlokaal
Kraagpoort (P10079)
- Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie
(P10080)
- O.L.V. kerk Hoevenen (P10081)
- Veiligheidsomwalling Noord: caponnerie
(P10085)
- Schans Smoutakker (P10103)
In de onmiddellijke omgeving van de tracé alternatieven worden volgende archeologische
vondsten gemeld (Bron: Centraal Archeologische Inventaris, Agiv).:
- ‘Lossonhof’ (112012): site met walgracht uit de 17de eeuw;
- ‘Hoeve ’s Hertoghshof’ (103707): alleenstaande hoeve uit de 18e eeuw;
- ’s Hertogendijk I (112014): Dijk gebouwd onder Hertog III in de 13e eeuw;
- ‘Fort St-Jacques’ (366159): Fort uit de 18e eeuw;
- ‘Het blauwe hof’ (112005): alleenstaande bebouwing uit de 16e eeuw;
- ‘Hoeve Pauwels’ (112018): alleenstaand lusthof uit eind 16e eeuw;
- ‘Molen van Stabroek’ (103705): molen uit de 18de eeuw;
- ‘De groene zwaan’ (105376): ton uit de 17de eeuw.
3.6.8.4 Gewestplan
De voorgestelde tracé-alternatieven doorsnijden voornamelijk gebieden met bestemming landbouw.
De tracé-alternatieven uit scenario 3 (Tracé Waterstraat en Tracé Hoge Weg) doorsnijden
plaatselijk woonuitbreidingsgebied.
3.6.8.5 Relevante toekomstige ontwikkelingen
De Nx is gesitueerd in een gebied dat onderhevig is aan een hoge dynamiek inzake ruimtelijke
ontwikkeling, vooral naar mobiliteit en economische activiteiten. Hierbij vormt de ontwikkeling
van de Haven van Antwerpen een belangrijk aandachtspunt. Volgende geplande ontwikkelingen
zijn relevant:
• een geplande natuurcompensatie voor de bestaande broedplaats van de zwartkopmeeuw
t.g.v. de werkzaamheden in het kader van de havenontwikkeling. Deze compensatie
wordt momenteel voorzien t.h.v Stabroek, meer bepaald, t.h.v. de verkeerswisselaar
van de A12 met de R2.
• Havengerelateerde ontwikkelingen in de omgeving van het natuurcomplex ‘De Kuifeend’,
met onder meer uitbreiding van de mainhub en bouw van een freight village,
demping van de zandwinningsplas, uitbreiding van het logistiek park Hoevenen door afschaffing
van de Verlegde Schijns en uitbreiding van het rangeerstation in het binnen-
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 29 van 53

Beschrijving van SBZ en project
moeras. Gezien deze ontwikkelingen kunnen resulteren in significant negatieve effecten
voor het SBZ-V Kuifeend (Van De Genachte 2006 16 ) dient voorzien te worden in een
gepaste ecologische compensatie. In dit kader werd een ecologische compensatie uitgewerkt
in het Opstalvalleigebied zodat dit gebied op termijn kan in staan voor de volledige
instandhoudingsdoelstellingen van De Kuifeend.
• een verbreding van de A12, waarbij bijkomend een derde rijstrook en een pechstrook
voorzien worden. Deze verbreding kadert in het verbeteren van de doorstroming op de
A12 bij voorziene havenuitbreidingen, nl een logistiek park ten zuiden van de A12.
• Binnen de streefbeeldstudie voor de A12 is een ecotunnel voorzien waar de A12 de
Snelle Kreek kruist en ter hoogte van de Smalle weg.
Daarnaast wordt in het kader van de Beheervisie landschapsbeheerplan Antitankgracht (provincie
Antwerpen) gestreefd naar het behoud en de verdere ontwikkeling van de natuur(wetenschappelijke)
waarde van de Antitankgracht door een aangepast beheer.
16 Van de Genachte G. 2006. Strategisch Plan Rechterscheldeoever haven van Antwerpen - Deelstudie buffering van
de haven
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 30 van 53

3.7 Beschrijving project
Beschrijving van SBZ en project
Voorliggend plan omvat de realisatie van een aansluitingsweg tussen de N11 te Kapellen/Stabroek
en de A12. De verkeerskundige doelstellingen waaraan het uiteindelijke tracé
moet beantwoorden worden onderverdeeld in hoofd- en nevendoelstellingen.
- Hoofddoelstellingen
o Het verzekeren en het verbeteren van vlotte uitwisseling van het
verkeer van en naar de A12 (bestaande of geplande aansluitings-complexen);
o Een optimalisatie van de rol van de A12 in het verzamelen en verdelen van het verkeer
van en naar het gebied ten noordoosten van de haven van Antwerpen (Noorderkempen).
- Nevendoelstellingen
o Het vermijden van het sluipverkeer (hoge verkeersbelasting) door de dorpskernen van
Stabroek, Kapellen en Hoevenen;
o Het vermijden van barrière-effecten op het onderliggende wegennet door de aanleg van
de Nx;
o Het aantal te onteigen woningen tot een minimum beperken.
Op basis van een voorafgaande tracéstudie werden drie tracé-alternatieven weerhouden voor
verder onderzoek. Het betreft volgende tracé-alternatieven
- Een weg ten noorden van de kern van Stabroek (tracé 2);
- Tracé Waterstraat in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen (tracé 3a);
- Tracé Rode Weg in de zone tussen Stabroek en Kapellen / Hoevenen (tracé 3b).
Deze tracés worden weergegeven op volgende figuur.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 31 van 53

Figuur 1. Situering van de verschillende tracéalternatieven
Beschrijving van SBZ en project
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 32 van 53

4 Effecten
Significant negatieve effecten
Geen of positieve effecten
Beoordeling van de mogelijk negatieve effecten op het gebied 17 .
4.1 Methodologie
De opdracht bestaat erin voor het projectgebied na te gaan welke de randvoorwaarden
zijn die vanuit milieu geformuleerd worden, rekening houdend met onder meer de belangrijke
natuurwaarden in en rondom het gebied. In overeenstemming met deze opdracht,
zal ook de passende beoordeling nagaan welke de potentiële negatieve effecten
zijn op de nabije NATURA 2000-gebieden en op de beschermde soorten. Deze elementen
met mogelijke impact worden in eerste instantie afgebakend (zie 4.2).
Omdat geen negatieve effecten op de NATURA 2000-gebieden en de beschermde
soorten mogen ontstaan, wordt verder voor de relevante effecten nagegaan of randvoorwaarden
en milderende maatregelen geformuleerd kunnen worden. De effectbeoordeling
zal rekening houden met deze randvoorwaarden en milderende maatregelen.
De effectbeoordeling en besluitvorming inzake het al dan niet optreden van significante
effecten (betekenisvolle aantasting) is gebaseerd op volgende bepalingen van de Habitatrichtlijn
(Interpretatiegids ‘Beheer van NATURA 2000-gebieden, Europese Commissie,
2000):
• verslechtering van de kwaliteit van een habitat treedt op wanneer in een bepaald
gebied de door deze habitat ingenomen oppervlakte afneemt of wanneer het met
de specifieke structuur en functies die voor de instandhouding van de habitat op
lange termijn noodzakelijk zijn, dan wel met de staat van instandhouding van de
met deze habitat geassocieerde typische soorten, in dalende lijn gaat in vergelijking
met de begintoestand. Deze evaluatie geschiedt in het licht van de bijdrage
van het gebied tot de coherentie van het netwerk;
• verstoring van een soort in een gebied treedt op wanneer uit populatiedynamische
gegevens betreffende die soort in dat gebied blijkt dat de soort het gevaar
loopt, in vergelijking met de begintoestand niet langer een levensvatbare component
van de natuurlijke habitat te zullen blijven. Deze evaluatie geschiedt in het
licht van de bijdrage van het gebied tot de coherentie van het netwerk;
• aan het begrip “significant” moet een objectieve inhoud worden gegeven. Tegelijk
moet de significantie van effecten worden vastgesteld in het licht van de specifieke
bijzonderheden en milieukenmerken van het beschermde gebied waarop een plan of
project betrekking heeft, waarbij met name rekening gehouden wordt met de instandhoudingdoelstellingen
voor het gebied.
17
Deze samenvatting dient specifieke aandacht te geven aan de habitats en soorten waarvoor het gebied
werd aangewezen voor het Natura 2000 netwerk en de soorten van Bijlage III Decreet Natuurbehoud die in
het gebied voorkomen en geïllustreerd met het gepaste kaarten materiaal. Tevens kunnen de reeds goedgekeurde
mitigerende maatregelen hierbij toegelicht worden.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 33 van 53

Effecten
Dit betekent dat in het kader van de effectbeoordeling volgende vragen moeten worden
beantwoord:
• in welke mate wijzigt de oppervlakte van habitats?
• in welke mate treedt er verstoring op van soorten?
• in welke mate zijn deze effecten significant?
De effectbeoordeling binnen de passende beoordeling dient in principe louter ten aanzien
van de kwalificerende soorten en habitats plaats te vinden. Indien in de huidige
situatie andere soorten van de Vogel- en Habitatrichtlijn voorkomen, worden deze mee
in beschouwing genomen, weliswaar in tweede orde.
Bij de effectbeoordeling wordt steeds rekening gehouden met de huidige staat van instandhouding
maar wordt tevens rekening gehouden met het streven naar de gunstige
staat van instandhouding 18 .
Volgende effectgroepen worden beschouwd:
• ecotoopwijziging: ecotoopverlies door ruimte-inname en ecotoopcreatie;
• wijziging van de waterhuishouding;
• verstoring;
• versnippering en impact op migratie;
• vervuiling.
4.2 Elementen met mogelijke impact
4.2.1 Ecotoopinname en -creatie
Afhankelijk van het tracéalternatief onder beschouwing, maakt het projectgebied deel uit
van een Speciale Beschermingszone (SBZ).
Bij het alternatief 2 gaat het meer bepaald om de zoekzone van het knooppunt K2.1.
Deze zoekzone ligt ter hoogte van de Schans van Smoutakker, die deel uitmaakt van
SBZ-H ‘Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’. Er komen
echter geen habitatrichtlijnwaardige ecotopen voor ter hoogte van deze zoekzone. Toch
is een doordachte situering van dit knooppunt belangrijk om ecotoop- en habitatinname
in de SBZ-H te vermijden.
Het tracéalternatief 3A doorsnijdt de Ettenhovense Polder, beschermd binnen het SBZ-
V ‘Schorren en Polders van de Beneden-Schelde’. Bij de basisversie van dit alternatief
is het aansnijden van de SBZ beperkt tot de zuidoostrand ervan. Uitgaand van een
wegbreedte van 25 m betekent dit dat ongeveer 2 ha ingenomen wordt. Bij de tracévariant
Dijkstraat is het aansnijden beperkter: ongeveer 1,4 ha. Bij het alternatief Boterseweg
wordt in belangrijkere mate oppervlakte van de SBZ ingenomen, namelijk ongeveer
6,4 ha of, wanneer dit alternatief zou aansluiten op tracéalternatief S 3b.4 en aantakt op
knooppunt K 3b.5, betreft dit 5,6 ha. Bij deze verschillende varianten worden echter
geen beschermde of aangemelde habitats ingenomen.
Tenslotte betekent ook tracéalternatief 3B ecotoopinname binnen het SBZ-V ‘Schorren
en Polders van de Beneden-Schelde’. Bij de basisversie van het tracé gaat het over
ongeveer 2,2 ha; bij de variante Rode Weg over ongeveer 3,3 ha. Ook bij deze varianten
worden geen beschermde of aangemelde habitats ingenomen.
Bijgevolg verdient het aanbeveling om bij de tracékeuze inname van SBZ zoveel mogelijk
te vermijden.
18 hoewel de habitats en soorten zich in de huidige situatie niet noodzakelijk in deze gunstige staat van instandhouding bevinden
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 34 van 53

Effecten
Er moet ook rekening gehouden worden met het habitatgebruik van beschermde soorten
in het plangebied, met name foerageergebied van vleermuizen. De kwaliteit van dit
habitat kan gewijzigd worden door versnippering en verstoring ervan. Dit komt aan bod
bij volgende effectengroepen.
4.2.2 Versnippering en barrière-effecten
De negatieve impact van versnippering op de duurzame instandhouding van gebieden
en populaties ontstaat door enerzijds het verlies aan leefgebied en anderzijds het effect
van isolatie. Verlies van leefgebied leidt ertoe dat de habitatdiversiteit en –kwaliteit afneemt,
de overgebleven habitats blootstaan aan verhoogde randeffecten en deze kleinere
populaties herbergen. Toegenomen isolatie impliceert dat de uitwisseling tussen
populaties bemoeilijkt tot volledig verhinderd wordt. Waar migratieroutes doorsneden
worden, worden deze door organismen verlaten of, indien ze toch gevolgd worden, leidt
dit tot een grotere inspanning en groter risico en uiteindelijk een grotere mortaliteit. De
resultante van deze processen is een verminderde kans op duurzame instandhouding
van de betrokken populaties.
In geval van de tracéalternatieven 3A Waterstraat en 3B Rode Weg, met hun varianten,
wordt de SBZ-V Ettenhovense Polder versnipperd. Omwille van de rand- en barrièreeffecten
van de nieuwe verkeersinfrastructuur, dewelke ruimer zijn dan louter geluidsverstoring,
zal het afgesneden gebied veel van zijn ecologische waarde en potentie inboeten.
Het gebied zit namelijk volledig gekneld tussen wegenis en het vliegveld.
Voorts wordt ingegaan op het mogelijk barrière-effect ten aanzien van de relevante Bijlage
III-soorten van het natuurdecreet, met name dier- en plantensoorten van communautair
belang die voorkomen in Vlaanderen (Bijlage IV Habitatrichtlijn).
Waar het tracéalternatief 2 ten noorden van Stabroek in de buurt komt van het Antitankkanaal,
kan een beïnvloeding van deze voor vleermuizen belangrijke migratiecorridor
ontstaan. Deze beïnvloeding kan ontstaan door licht- en geluidverstoring bij zowel aanleg
van het wegtracé als in de exploitatiefase. Het effect van verstoring wordt verder
besproken.
Binnen het plangebied zijn de omgeving van De Kuifeend en de Antitankgracht belangrijk
foerageergebieden voor diverse vleermuizensoorten. Er kan aangenomen worden
dat vleermuizen zich verplaatsen tussen deze beide zones. De verschillende tracéalternatieven
voor de Nx kunnen leiden tot een negatieve impact op deze migratieroutes. De
routes kunnen in habitatkwaliteit inboeten door de toegenomen verstoring (zie verder).
Anderzijds is bekend dat verkeerswegen kunnen leiden tot een hoge mortaliteit onder
vleermuizen wanneer vleermuizen deze wegen moeten dwarsen. Voor diverse vleermuizensoorten
is er een kans op betekenisvolle effecten.
Versnippering is dan ook een potentieel belangrijke effectengroep.
4.2.3 Ecotoopwijziging door wijziging van standplaatskenmerken (hydrologie)
Meetpunten van het grondwatermeetnet geven aan dat het grondwater schommelt tussen
0,68 tot 1,28 m-mv in het voorjaar en 0,85 tot 1,50 m-mv in het najaar (zie discipline
grondwater – plan MER). Uit de discipline grondwater blijkt eveneens dat de invloedssfeer
van een mogelijke bemaling bij realisatie van de NX bij worst-case-scenario ongeveer
13 m bedraagt.
Ondanks de beperkte invloedssfeer is verdroging relevant gezien het belang van vochtige
weilanden en grachten en sloten voor ganzen en in het licht van de IHD (broedpa-
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 35 van 53

Effecten
ren Blauwborst). Ook voor deze effectengroep zijn dan ook milderende maatregelen
nodig.
4.2.4 Verstoring
Effecten van verstoring omvatten de impact van geluid, verlichting en beweging (voertuigen,
aanwezigheid van mensen, e.d.). Verstoring ontstaat zowel tijdens de werken
als bij exploitatie van de wegenis.
Tijdens de werken kan een vrij intensieve geluidsverstoring ontstaan. Bij exploitatie
van de wegenis kan de NX beschouwd worden als een continue en permanente verstoringbron,
waarvan niet verwacht wordt dat deze ook plotse of discontinue verstoringen
zal veroorzaken. In die zin kan enige tolerantie verwacht worden.
De gevoeligheid voor verstoring door te hoge geluidsniveaus is soortafhankelijk. Reijnen
et al. (1992, 1997) onderzochten het effect van verstoring door snelwegen op de broedvogeldichtheid
bij Grutto. Grutto staat hierbij als modelorganisme voor weidevogels.
Hieruit blijkt dat vanaf 48 dB(A) de broedvogeldichtheid van weidevogels afneemt. Deze
grenswaarde van broedvogeldichtheid is mogelijks ook toe te passen op ganzen.
Op basis van veldonderzoek naar dichtheden van Kleine rietgans en Kolgans stellen
Kuijken et al. (2001) volgende afstanden vast:
• 600 tot 1000m ten opzichte van type 1 wegen (omschreven als brede, verharde
wegen met rijstroken en met gemiddeld meer dan 50 wagens per dag);
• 300 à 400m ten opzichte van type 2 wegen (smalle, verharde, niet in rijstroken
ingedeelde wegen met gemiddeld 10 à 50 wagens per dag bv. de meeste polderwegen).
Volgende opmerkingen dienen in geval van voorliggend plangebied geformuleerd te
worden:
• de verkeersintensiteit is er heel wat hoger;
• anderzijds is er een meer continu patroon aanwezig van voorbijrijdende wagens,
in tegenstelling tot het type wegen beschouwd in het onderzoek van Kuijken,
waardoor minder plotse verstoringen optreden;
• fietsers en bromfietsers op de fietspaden kunnen aanleiding geven tot extra
verstorende effecten;
• het plangebied wordt al in belangrijke mate verstoord door vooral de A12, het
vliegveld, de N111 en de N114.
De effecten van verlichting op fauna werden onder meer onderzocht in de studie van
de Molenaar et al. (2000) 19 . Hieruit blijkt dat wegverlichting een afname van de habitatkwaliteit
voor Grutto betekent. Wegverlichting beïnvloedt de fenologie 20 van voortplanting,
rui en trek en heeft een significant negatieve invloed op de geschiktheid als broedterrein,
die zich lijkt uit te strekken over enige honderden meters afstand van de verlichting.
Ook voor vleermuizensoorten geldt dat de meeste soorten lichtmijdend zijn. Wegverlichting
(en geluidsverstoring) kunnen een afname van de geschiktheid van een gebied als
foerageerhabitat of migratiecorridor veroorzaken. Bij tracéalternatief 2 is dit zeer relevant
gezien het belang van de Antitankgracht, het Fort van Stabroek en de Schans van
Smoutakker voor vleermuizen. Voor de tracéalternatieven 3A en 3B is lichtverstoring
19
De Molenaar J.G., Jonkers D.A. & Sanders M.E. 2000. Wegverlichting en natuur. III. Lokale invloed van
wegverlichting op een Gruttopopulatie. Alterra.
20
Fenologie: de timing van (jaarlijks) terugkerende fenomenen in de natuur.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 36 van 53

Effecten
potentieel relevant gezien de waarschijnlijke aanwezigheid van foeragerende vleermuizen
in de Ettenhovense Polder en het voorkomen van migratieroutes tussen de Antitankgracht
en de Kuifeend.
Milderende en beperkende maatregelen kunnen gezocht worden om de verstoringinvloed
zo beperkt mogelijk te houden.
4.2.5 Vervuiling
Tijdens de werken kan verontreiniging ontstaan ten gevolge van morsverliezen, lekken
of calamiteiten. Ervan uitgaand dat de nodige voorzorgsmaatregelen genomen worden,
is dit risico zeer beperkt. Daarom wordt dit niet verder besproken en wordt enkel stil gestaan
bij de effecten bij exploitatie van de wegenis.
Afstromend wegwater is beladen met verontreinigende stoffen als zware metalen, polycyclische
koolwaterstoffen en minerale oliën. Deze stoffen komen voor een deel op het
wegdek terecht, verwaaien voor een deel naar de wegberm en de nabije omgeving en
komen met afstromend regenwater (run-off) in de berm en mogelijks het oppervlaktewater
terecht (CIW 2002 21 ).
Uit deze studie blijkt dat vooral dicht bij wegenis en tot een diepte van ongeveer 40 cm
in de bodem sprake is van verontreiniging. De afbreekbare fractie (oliën, deels PAK)
worden voor een belangrijk deel omgezet. Op ongeveer 10 m afstand is de kwaliteit van
de bodem vergelijkbaar met de referentietoestand. Hoewel verwacht wordt dat meer
mobiele verontreinigingen op langere termijn kunnen uitlogen, is in daar in de gerapporteerde
onderzoeken nauwelijks sprake van.
Ondanks de zeer beperkte invloedssfeer van verontreiniging, moet toch vermeden worden
dat vervuilinggevoelige habitats en ecotopen in deze invloedssfeer terecht komen.
Meer bepaald de Antitankgracht is zeer gevoelig voor verontreiniging. Deze waterloop is
belangrijk als lijnvormig gebied waarin de bescherming van de Kleine modderkruiper
gegarandeerd moet worden. Daarnaast is ook het voorkomen van Drijvende waterweegbree
in deze waterloop van belang.
Kleine modderkruipers komen enkel voor in zuivere waterlopen. De nauwe band van
deze soort met het substraat maakt dat deze gevoelig is voor verontreiniging, zowel van
het water als van het substraat. Bijgevolg is het beschermen van de water- en de waterbodemkwaliteit
van groot belang (Seeuws et al. 1999 22 ).
Drijvende waterweegbree is een soort van zoete, voedselarme wateren met zijn periodiek
droogvallende oevers (Stieperaere & Fransen, 1982). In Vlaanderen is deze soort
steeds zeldzamer. Eutrofiëring of verzuring van het oppervlaktewater zijn vermoedelijk
belangrijke oorzaken. Maar ook vervuiling zou een belangrijke factor zijn.
Aangezien vervuiling van de Antitankgracht vermeden moet worden, is dit een belangrijk
aandachtspunt binnen deze passende beoordeling.
4.2.6 Besluit
Voor de nabije SBZ-gebieden en de aangemelde soorten zijn vooral versnippering en
verstoring kritisch.
21
Commissie Integraal Waterbeheer (CIW). 2002. Afstromend wegwater.
22
Seeuws P., Van Liefferinge C., Verheyen R.F. & Meire P. 1999. Ecologie en habitatpreferentie van beschermde
vissoorten. Soortbeschermingplan voor de Kleine modderkruiper. Onderzoeksopdracht AMI-
NAL/NATUUR/1996/NR14. Universitaire Instelling Antwerpen. In opdracht van AMINAL Afdeling Natuur.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 37 van 53

Effecten
Ecotoopinname en verdroging zijn van belang voor de SBZ-V Ettenhovense Polder ten
gevolge van de tracéalternatieven 3A en 3B en voor de SBZ-H Schans van Smoutakker
door het knooppunt K2.1. Vervuiling is kritisch ten aanzien van de in de Antitankgracht
voorkomende beschermde soorten. De uitwerking en realisatie van randvoorwaarden
en milderende maatregelen zijn dan ook onontbeerlijk.
Gezien de bepalingen van art. 6, leden 3 en 4, van de Habitatrichtlijn, opgenomen in art.
36 ter, §§ 3 – 6 van het Decreet Natuurbehoud, kan het project niet vergund worden
indien dit een betekenisvolle aantasting van de natuurlijke kenmerken van het betrokken
gebied kan veroorzaken. Daarom worden de betreffende randvoorwaarden en milderende
maatregelen als ‘harde’ voorwaarden beschouwd die in het project meegenomen
dienen te worden.
4.3 Effectbeoordeling
Om de impact van het plan te minimaliseren zullen een aantal milderende maatregelen
worden genomen en randvoorwaarden worden opgelegd. Hierbij wordt rekening gehouden
bij het beoordelen van de effecten op het Vogel- en Habitatrichtlijngebied, VENgebied,
natuurreservaat en beschermde soorten en habitats.
4.3.1 Algemene milderende maatregelen en randvoorwaarden
De milderende maatregelen die relevant zijn ten aanzien van SBZ worden in onderstaande
paragrafen bespoken. De algemene milderende maatregelen worden besproken
in het plan-MER en hieronder beknopt samengevat:
Met betrekking tot ecotoopinname:
• langsgrachten op een natuurtechnische wijze,
• inheems, standplaatsgeschikt en bij voorkeur autochtoon genetisch plantgoed
Verder moet gewezen worden op de plicht tot boscompensatie indien bij de aansnijding
van het tracé bos wordt ingenomen.
Met betrekking tot versnippering:
• maximaal behoud van bestaande bomenrijen, houtkanten, rietgrachten en waterlopen;
• aanleg nieuwe corridors en faunapassages waar het tracé bestaande migratieroutes
en corridors doorsnijdt
• vermijden inbuizen van waterlopen en langsgrachten;
• behoud oeverzone en voldoende hoge overbrugging;
• maatregelen om aanrijdingen van fauna te beperken;
• beperken van verlichting.
Met betrekking tot verstoring:
• timing van de werken afstemmen op broedseizoen van vogels;
• beperken werken bij kunstlicht;
• beperken van wegverlichting en aangepaste wegverlichting;
• voorzien van ‘donkere zones’ langs het tracé op belangrijke migratieroutes;
• geluidswerende maatregelen.
Met betrekking tot vervuiling:
• gecontroleerde infiltratie in weggrachten;
Met betrekking tot wijziging hydrologie:
• Retourbemaling
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 38 van 53

Effecten
4.3.2 Effectbeoordeling en milderende maatregelen ten aanzien van SBZ-H ‘Historische
fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitats’
Noch in het fort van Stabroek, noch in de Schans van Smoutakker of de omgeving ervan
komen aangemelde vleermuissoorten voor. Zoals hoger beschreven, wordt rekening
gehouden met overige Bijlage IV-soorten van de Habitatrichtlijn, met name alle
voorkomende vleermuizen.
Tabel 10. Relevante vleermuizensoorten in SBZ-H Schans van Smoutakker en Fort van
Stabroek
Home range 1 Vliegroute 1 Jachtgebied Gevoeligheid
voor verlichting 1
Watervleermuis 1-20 km Langs lineaire structuren (bomen- Beken, plas- Lichtmijdend
rijen, waterlopen, e.d.)
sen, kanalen
Baardvleermuis 1-10 km Langs lineaire structuren (bomen- Kleinschalige Lichtmijdend
rijen, e.d.)
landschappen
Franjestaart 1-10 km Langs lineaire structuren (bomen- Bosrijke om- Lichtmijdend
rijen, e.d.)
geving
grootoorvleermuis 0-5 km Langs lineaire structuren (bomenrijen,
bosranden, hagen, e.d.)
Kleinschalige
landschappen
1 Bron: Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde. 2004. Met vleermuizen overweg
4.3.2.1 Ecotoopinname
Lichtmijdend
Ecotoopinname kan ontstaan ter hoogte van knooppunt K2.1. De zoekzone ervan is
namelijk deels in SBZ-H gesitueerd. Deze ecotoopinname kan vermeden worden door
dit knooppunt buiten de SBZ-H te lokaliseren.
Bij realisatie van het tracé worden geen ecotopen ingenomen die deel uit kunnen maken
van de habitat van voorkomende vleermuissoorten. Er komen nl. geen ecotopen
voor die voor deze soorten van belang zijn (Tabel 10). Doch kunnen ze fungeren als
corridor aan de N111 bij migratie naar het Elzenbos (zie verder).
De ecotoopinname door tracéalternatief 2 wordt als matig negatief (-)beoordeeld.
4.3.2.2 Versnippering
Door de realisatie van tracéalternatief 2 zal waarschijnlijk versnippering ontstaan van
migratieroutes die vanaf de omgeving Antitankkanaal/forten richting De Kuifeend en
vice versa verlopen. In de zoekzone zijn echter slechts weinig lineaire structuren aanwezig
die kunnen fungeren als migratiecorridors.
Belangrijker is de corridorfunctie van de Antitankgracht. Door eventuele verstoring kan
de geschiktheid ervan als corridor afnemen (zie verder).
Ook de ‘corridor’ tussen de Schans van Smoutakker en het Elzenbos, dewelke reeds
sterk verstoord is door de aanwezige N111, vormt een belangrijk aandachtspunt. Bij de
instandhoudingsdoelstellingen van het SBZ-H werd er namelijk een ‘donkere zone’
voorgesteld ter herwaardering van de migratie tussen beide gebieden. Bij de realisatie
van het knooppunt K2.1 nabij deze schans en/of de inname van de ‘hop-over’ elementen
(zie eerder) wordt de verstoring van deze corridor nog verder versterkt. De keuze
van de ligging van dit knooppunt en de inrichting ervan dient aldus rekening te houden
met deze elementen en moet de suggestie van de ‘donkere zones’ incorporeren. Indien
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 39 van 53

Effecten
de NX alsnog nabij de Schans van Smoutakker op de N111/Hoogeind wordt ontsloten,
worden deze versnipperingeffecten als matig tot significant negatief (-/--) beoordeeld.
4.3.2.3 Wijziging hydrologie
Slechts weinig relevant.
4.3.2.4 Verstoring
Tijdens de exploitatie van de wegenis kunnen zowel geluid als licht tot verstoring van de
vleermuizenhabitats leiden. Uit Tabel 10 blijkt dat de relevante vleermuizensoorten
lichtmijdend zijn. De verstoringseffecten worden bovendien versterkt door de beweging
van het verkeer.
De effecten van lichtverstoring worden beoordeeld rekening houdend met de afstand
van het tracé tot gevoelige receptoren (Antitankgracht, Fort van Stabroek, Schans van
Smoutakker) en rekening houdend met de milderende maatregelen.
Binnen de zoekzone voor tracéalternatief 2 zijn de verstoringeffecten meer uitgesproken
bij een meer noordelijke situering van het tracé. Hoe verder zuidelijk, en dus hoe verder
verwijderd van de Antitankgracht en de forten, hoe kleiner de kans op verstoring is. Indien
hierbij een aangepast type verlichting gebruikt wordt, is de verlichting door het
wegtracé slechts een verwaarloosbare verstoringbron.
Echter knooppunt K2.1 is in de onmiddellijke omgeving van de Schans van Smoutakker
gesitueerd. Verlichting van dit knooppunt zal dan ook tot verstoring van de Schans en
de aanwezige migratieroutes (zie eerder) leiden.
4.3.2.5 Vervuiling
Slechts weinig relevant.
4.3.3 Effectbeoordeling ten aanzien van SBZ-V ‘Schorren en Polders van de Beneden-Schelde’
Hoger staat beschreven dat de effectbeoordeling rekening houdt met de kwalificerende
soorten in het gebied en met overige Bijlage I-soorten van de Vogelrichtlijn. Volgende
tabel geeft de relevante soorten weer met indicatie van hun biotoop en verstoringgevoeligheid.
Tabel 11. Relevante vogelsoorten in SBZ-V Ettenhovense Polder
Soort Voorkomen in plangebied
Habitat Rust
Akkers Weilanden Sloten met rietkragen,
moeras
Blauwborst Foerageergebied - - XX 0
Broedgebied - - X X
Ganzen Overwinterend X XX X XX
Bruine kiekendief Foerageergebied X XX XX 0
Grote zilverreiger Foerageergebied - X XX X
Nonnetje Rust- en foerageergebied
- - X XX
Goudplevier Rust- en foerageergebied
X XX X X
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 40 van 53

Zwartkopmeeuw Rust- en foerageergebied
4.3.3.1 Ecotoopinname
- - X 0
Effecten
Zoals beschreven in 4.2.1 veroorzaakt de aanleg van de NX inname van ecotopen in
het SBZ-V bij de tracéalternatieven 3A en 3B en hun varianten. In onderstaande tabel
wordt deze ecotoopinname begroot.
Tabel 12. Ecotoopinname door de tracéalternatieven en hun varianten binnen de SBZ-V
Tracéal- Variant Totaal Akkers Weilanden Sloten met riet- Beoordeling
ternatiefkragen,
moeras
3A Basis 2 ha 1,4 ha 0,4 Verwaarloosbaar -
Alternatief Dijkstraat 1,4 ha 0,6 ha 0,8 ha Verwaarloosbaar 0/-
Alternatief Boterseweg 6,4 ha 4,3 1,8 ha / --
Alternatief Boterseweg
knooppunt K3b.5
5,6 ha 3,5 ha 1,8 ha / --
3B Basis 2,2 ha 2,1 0,0 ha / -/--
Alternatief Rode Weg 3,3 ha 2,9 0,4 ha / -/--
Uit Tabel 11 blijkt dat vooral weilanden en rietkanten van belang zijn voor de aangemelde
vogelsoorten, de instandhoudingdoelstellingen (Blauwborst) en de overige voorkomende
Bijlage I-soorten. Akkers zijn van ondergeschikt belang binnen deze habitats.
Afhankelijk van het tracéalternatief wordt er besloten met een verwaarloosbaar tot matig
negatief effect (0/-) tot een significant negatief (--) effect.
Tabel 12 toont aan dat zowel de totale ecotoopinname als de inname van weilanden het
grootst is bij tracéalternatief 3A variant Boterseweg. Er worden geen rietkanten ingenomen,
noch andere beschermde of aangemelde habitats.
De totale inname betreft bij tracéalternatief 3A basis of variant Dijkstraat zeer beperkte
oppervlakten. De beperkte inname van sloten en rietkanten dient gecompenseerd te
worden door de inrichting van grachten en door begeleidende maatregelen (cfr. milderende
maatregelen). Ecotoopinname is voor deze tracés dan ook verwaarloosbaar tot
matig negatief (0/-).
Het tracéalternatief 3B neemt een intermediaire positie in ten aanzien van de beoordeling
van de verschillende tracéalternatieven binnen tracé 3A. Dit wordt beoordeeld als
een matig tot significant negatief (-/--) effect.
4.3.3.2 Versnippering
De impact ervan wordt beoordeeld rekening houdend met de afgesneden oppervlakte
van de SBZ, aansluiting op aanwezige infrastructuren (vliegveld, N114, A12) en met het
belang van het gebied voor migratie van avifauna.
Tabel 13. Versnippering SBZ-V door wegtracé
Tracé Afgesneden deel SBZ-V Ettenhovense Polder
in ha en tov totale oppervlakte (%)
Tracé 3A Waterstraat basisversie 5,96 ha, dat grotendeels in gebruik is
als vlieghaven en bedrijvigheid
1,48 % -
Tracé 3A variante Dijkstraat 0,72 ha akkerland 0,17% 0/-
Tracé 3A variante Boterseweg met 86,21 ha akker- en weiland 21,37 --
Beoordeling
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 41 van 53

Tracé Afgesneden deel SBZ-V Ettenhovense Polder
in ha en tov totale oppervlakte (%)
aansluiting op knooppunt K3a5 %
Tracé 3A variante Boterseweg met
aansluiting op knooppunt K3b5
98,94 ha akker- en weiland 24,53
%
Tracé 3B Rode Weg basisversie 41,35 ha, dat deels in gebruik is als
vlieghaven en bedrijvigheid
Tracé 3B variante Rode Weg 50,08 ha, dat deels in gebruik is als
vlieghaven en bedrijvigheid
10,25
%
12,42
%
Effecten
Uit bovenstaande tabel blijkt dat tracé 3A variant Boterseweg ertoe lijdt dat een aanzienlijke
zone binnen de Ettenhovense Polder afgesneden wordt, maar ook dat hiermee
een aaneengesloten open landbouwgebied wordt doorsneden. Bovendien is de aansluiting
op bestaande infrastructuren bij deze variant zeer beperkt. Dit betreft dan ook een
significant negatief (--) effect.
Tracé 3 A basisversie en variant Dijkstraat leiden tot een beperkte versnippering van de
SBZ-V, sluiten goed aan op de N114 en het vliegveld en bedrijvigheid. Bovendien worden
geen structuren of gebieden van groot belang voor migratie van organismen doorsneden.
Bij deze varianten wordt dan ook besloten tot een verwaarloosbaar tot matig
negatief (0/- en -) effect.
De tracés 3B hebben ten aanzien van de versnippering van de SBZ-V een intermediair
effect. Dit wordt beoordeeld als een matig tot significant negatief (-/--) effect.
4.3.3.3 Wijziging hydrologie
Zoals hoger vermeld is de invloedssfeer van bemaling beperkt tot 13 m in een worstcase
scenario. Bij toepassing van retourbemaling is deze invloedssfeer nog beperkter (zie
discipline grondwater). Er mag dan ook aangenomen worden dat deze bemaling geen
aanleiding zal geven tot verdroging van natte weilandpercelen of rietkanten, en bijgevolg
geen impact betekent op habitats van aangemelde soorten. Wijziging van de hydrologie
door bemaling is dan ook een nuleffect (0), en dit voor alle tracés.
4.3.3.4 Verstoring
De hiernavolgende bespreking gaat dieper in op de effecten van verstoring bij exploitatie
van de NX. Hierna bespreken we voor een aantal in het gebied belangrijke vogelsoorten
de mogelijke impact van verstoring door geluid.
Blauwborst
Rietvogels komen voor in moerasgebieden, rietkragen en oevers. Blauwborst bouwt
nesten in dichte moerasvegetaties en rietruigtes. Deze vogels zijn relatief minder gevoelig
voor geluidsverstoring.
Ganzen
De Ettenhovense Polder werd aangemeld voor overwinterende (Grauwe) ganzen. Ook
op heden komen nog kleine groepjes ganzen voor. Overwinterende ganzen zijn bijzonder
gevoelig voor verstoring. Elke verstoring die ganzen aanzet tot wegvliegen heeft
een belangrijk energieverlies tot gevolg (Lensink et al. 2001).
Bruine kiekendief
Beoordeling
250504_Passende beoordeling_definitief
--
-/--
-/--
Pagina 42 van 53

Effecten
Bruine kiekendief is als broedvogel zeer gevoelig voor verstoring. Het broedbiotoop van
de Bruine Kiekendief bestaat uit uitgestrekt rietland. Er bevindt zich geen broedterritorium
in het plangebied. Foeragerende Bruine kiekendieven zijn minder gevoelig voor verstoring.
Grote zilverreiger
Grote zilverreiger kan foeragerend waargenomen worden in natte weilanden en rietvelden.
Deze soort is matig gevoelig voor verstoring.
Nonnetje
Nonnetje is een eendensoort van de kust, waterlopen en moerassen. Deze soort is gevoelig
aan verstoring. Hoewel deze soort in het plangebied vastgesteld wordt, zijn er
amper geschikte habitats aanwezig en betreft het vermoedelijk een toevalswaarneming.
Goudplevier
Goudplevier is een steltloper die foeragerend in het plangebied vastgesteld werd. Deze
soort is matig gevoelig tot gevoelig voor verstoring.
Zwartkopmeeuw
Ook Zwartkopmeeuw is als broedvogel zeer gevoelig voor verstoring. Er bevinden zich
echter geen broedterritora in het plangebied. Verstoring is minder belangrijk voor rust-
en foerageergebied.
In het kader van de discipline geluid (cfr. Plan-MER) werden geluidscontouren berekend
op basis van verkeerssimulaties. Figuur 2 geeft de geluidscontouren (Lden) van 45 dB
(gele lijn) tot 70 dB (paarse lijn) met een interval van 5 dB weer ter hoogte van het Vogelrichtlijngebied
‘Schorren en Polders van de Beneden-Schelde’. Zoals blijkt uit deze
geluidscontouren is binnen het SBZ-V ‘Schorren en Polders van de Beneden-Schelde’,
zowel in de huidige situatie als met de ontwikkeling van de NX, het geluidsniveau
steeds boven de 45 dB. Dit valt te verklaren door de ligging aan de A12/Havenweg en in
mindere mate de N111/Laageind en de N114/Ettenhoven. Het ‘rustigste deel’ (gebied
binnen de geluidscontour 50 dB) van het SBZ-V is gebundeld in het noordelijk deel.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 43 van 53

Referentiesituatie Tracé 3A variante Waterstraat - basisversie
Tracé 3A variante Dijkstraat Tracé 3A variante Boterseweg
Effecten
Tracé 3B Rode Weg basisversie Tracé 3B variante Rode Weg
Figuur 2. Geluidscontouren t.h.v. het Vogelrichtlijngebied ‘Schorren en Polders van de Beneden-
Schelde’ in de huidige situatie en met de verschillende tracéalternatieven
Zoals reeds eerder aangehaald neemt de broedvogeldichtheid voor Grutto (=een modelorganisme
voor weidevogels) af vanaf 48 dB(A). Om de geluidsverstoring van de
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 44 van 53

Effecten
verschillende tracés met elkaar te vergelijken, wordt in Tabel 14 de oppervlakte binnen
de geluidscontour van 50 dB (Lden) vergeleken met de referentiesituatie.
Tabel 14. Verstoring SBZ-V door wegtracé
Tracé Oppervlakte (ha) SBZ-V binnen de geluidscontour
50 dB (Lden), tov referentiesituatie (%)*
Tracé 3A Waterstraat basisversie 128,75 ha of 83,45 %
Tracé 3A variante Dijkstraat 122,21 ha of 79,21 %
Tracé 3A variante Boterseweg met
aansluiting op knooppunt K3a5
78,19 ha of 50,68 %
Tracé 3A variante Boterseweg met
aansluiting op knooppunt K3b5
78,19 ha of 50,68 %
Tracé 3B Rode Weg basisversie 145,22 ha of 94,13 %
Tracé 3B variante Rode Weg 132,98 ha of 86,19 %
* oppervlakte binnen de geluidscontour 50 dB(Lden) bij de referentiesituatie = 154,28 ha.
Gezien de tracéalternatieven van 3B meer zuidelijk het SBZ-V gebied aansnijden/ aangrenzen,
zijn ze verder gelegen van het ‘rustconcentratiegebied’. De tracéalternatieven
3A basisversie en variante Dijkstraat vrijwaren het ‘rustconcentratiegebied’. Gezien het
grensvlak met dit ‘rustconcentratiegebied’ echter groter is, is het verlies aan oppervlakte
iets groter. Het verschil tussen deze twee varianten wordt hoofdzakelijk bepaald door de
aankoppeling van het tracé op de huidige N114/ Ettenhoven. De tracéalternatieven 3A
Boterseweg doorsnijden het SBZ-V en het ‘rustconcentratiegebied’ grotendeels in twee,
waarbij de oppervlakte aan rustgebied halveert.
Naast geluidsverstoring speelt ook de aanwezigheid en de beweging van voertuigen
een grote rol bij het aspect verstoring ten aanzien van vogels. Zo gaat men in literatuur
uit van een zone van 600 tot 1000m met significante daling van dichtheden van ganzen
ten opzichte van brede, verharde wegen met meerdere rijstroken én met meer dan 50
wagens per dag (zie eerder). Om de verschillende tracéalternatieven met elkaar te vergelijken,
dient aldus ook rekening gehouden worden met de doorsnijdingsfactor van het
SBZ-V (zie eerder).
De verstoring van vogels binnen het SBZ-V door de verschillende tracéalternatieven
wordt op basis van de geluidsverstoring en rekening houdend met de doorsnijdingsfactor
dan ook als volgt beoordeeld:
Tracé Beoordeling
Tracé 3A Waterstraat basisversie -
Tracé 3A variante Dijkstraat -
Tracé 3A variante Boterseweg met aansluiting op knooppunt K3a5 --/---
Tracé 3A variante Boterseweg met aansluiting op knooppunt K3b5 --/---
Tracé 3B Rode Weg basisversie -
Tracé 3B variante Rode Weg -/--
4.3.3.5 Vervuiling
Zoals hoger beschreven (4.2.6) is vervuiling ten aanzien van deze SBZ-V van verwaarloosbare
relevantie. Vervuiling is dan ook een nuleffect, en dit voor alle tracés.
4.3.4 Effectbeoordeling ten aanzien van SBZ-V ‘De Kuifeend en Blokkersdijk’
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 45 van 53

Effecten
Deze SBZ is op ongeveer 850 m van de tracéalternatieven 3A en 3B gelegen, ervan
gescheiden door de A12 en ophogingen van de zeehaven tussen het Groot Schijn en
de A12. Gezien deze afstand worden dan ook geen effecten wat betreft ecotoopinname,
vervuiling of gewijzigde hydrologie (verdroging) verwacht.
Aangezien er geen trekroutes van avifauna naar of vanuit deze SBZ-V over het plangebied
gesitueerd zijn, wordt evenmin impact van versnippering of barrièrewerking ten
aanzien van aangemelde soorten of overige Bijlage I-soorten verwacht. Bovendien is de
relatie tussen het plangebied en de omgeving van de Kuifeend reeds ernstig verstoord
door bestaande infrastructuren en in het bijzonder de A12.
Gezien de tussenliggende ophogingen en de A12 wordt ten aanzien van verstoring
eveneens weinig effecten verwacht. Dit blijkt eveneens uit de geluidscontouren (figuur
2) bepaald bij de discipline geluid (cfr. Plan-MER).
4.3.5 Effectbeoordeling ten aanzien van VEN en natuurreservaat
Gezien de sterke overlap tussen het VEN-gebied ‘De Kuifeend’ en de SBZ-V, wordt
voor de effectbeoordeling verwezen naar 4.3.4.
Analoog wordt voor de effectbeoordeling ten aanzien van het natuurreservaat ‘Schans
van Smoutakker’ verwezen naar de betreffende SBZ (4.3.2).
Bij realisatie van de tracéalternatieven 3A en 3B komt de NX tussen het erkend natuurreservaat
‘Het Rood’ en het meer noordelijke Elzenbos. De relatie tussen beide gebieden
wordt hierbij verder versnipperd. Vooral in geval van alternatief 3B, maar ook bij
alternatief 3A komt Het Rood geïsoleerd te liggen, omsloten door wegenis (N11, NX,
Parijseweg) en bewoning. Dit betreft een negatieve impact op de duurzame instandhouding
van de daar aanwezige populaties. Met name voor overvliegende vogels en
vleermuizen wordt aanbevolen om opgroeiende bomenrijen te voorzien langs de NXsegmenten
tussen het erkend natuurreservaat ‘Het Rood’ en het meer noordelijke Elzenbos
23 . Zo worden vogels over de nieuwe wegenis ‘gestuurd’ om de weg op grotere
hoogte te kruisen (hop-over). Indien deze voorzien worden t.h.v. gedwarste lijnvormige
elementen fungeren ze eveneens als ‘hop-over’ voor vleermuizen.
Parallelle hoog opgroeiende bomenrijen voor vogels
Verbreding gedwarst KLE voor vleermuizen
Het natuurgebied Rood is gelegen op zo’n 925 m van het tracéalternatief 3B en wordt er
bovendien van ‘afgeschermd’ door hoogopgaande vegetaties, zoals bosjes, bomenrijen
23 Hierbij dient opgemerkt dat deze maatregelen niet toegepast mogen worden t.h.v. het SBZ-V ‘Schorren en
Polders van de Beneden-Schelde’ (zie hoger), gezien het belang van de openheid van het gebied voor de
daar aanwezige en/of aangemelde soorten (o.a. ganzen).
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 46 van 53

Effecten
en struikgewas. De avifauna die in Het Rood voorkomen zijn bovendien relatief weinig
gevoelig voor verstoring. Er worden dan ook weinig effecten m.b.t. verstoring ten aanzien
van dit natuurreservaat verwacht.
4.3.6 Effectbeoordeling ten aanzien van overige beschermde soorten
Voor de populaties Drijvende waterweegbree en Kleine modderkruiper in de Antitankgracht
zijn vervuiling en verstoring van het ecosysteem door vb. bemaling of lozing van
bemalingswater kritisch.
Zoals hoger beschreven, is de invloedssfeer van vervuild wegwater beperkt tot een
grootte-orde van ongeveer 10 m van de wegenis, van bemaling tot ongeveer 13 m van
de wegenis. Instroom van run-off-water van de wegenis moet absoluut vermeden worden.
4.3.7 Effectbeoordeling rekening houdend met toekomstige ontwikkelingen (ontwikkelingsscenario)
Door de ontwikkelingen komt de SBZ-V ‘De Kuifeend’ verder onder druk te staan en
neemt de natuurwaarde van het Rangeerstation Antwerpen-Noord in belangrijke mate
af. De natuurcompensatie in het Opstalvalleigebied zal deze aantasting moeten compenseren
zodanig dat dit gebied kan instaan voor de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen
voor De Kuifeend.
Aangezien de Nx weinig tot geen effect heeft qua verstoring op de SBZ-V, zijn de effecten
in dit ontwikkelingsscenario eveneens verwaarloosbaar.
Daarentegen neemt in het ontwikkelingsscenario het belang van het Opstalvalleigebied
sterk toe. Bovendien wordt verwacht dat door de natuurinrichting in het Opstalvalleigebied
het belang van het Antitankgracht eveneens nog zal toenemen. Dit vormt een bijkomende
motivatie om, indien voor tracéalternatief 2 geopteerd wordt, deze zo zuidelijk
mogelijk en dus zo ver mogelijk van zowel de Antitankgracht als de forten en het Opstalvalleigebied
te situeren, dit teneinde verstoringinvloeden en versnipperende invloeden
op migratieroutes die hierbij zullen ontstaan of versterkt worden, te vermijden.
Er wordt geen impact op de natuurcompensatie voor de Zwartkopmeeuw ter hoogte van
de verkeerswisselaar van de A12 met de R2 verwacht. De verstoring die kan ontstaan
ten gevolge van de NX is namelijk van die aard dat die geen aanleiding zal geven tot
significante wijziging van het geluidsklimaat in die zone.
Bij verbreding van de A12 ontstaat ecotoopinname waar verhardingen in de SBZ-V Ettenhovense
polder gerealiseerd worden. Hierdoor is de versnippering van deze SBZ
door de tracéalternatieven 3A en 3B nog meer uitgesproken: de afgesneden oppervlakte
is dan nl. relatief groter ten aanzien van de volledige oppervlakte van dit deelgebied.
4.4 Conclusie
In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de beoordeling van de tracéalternatieven
per effectgroep. Een aantal milderende maatregelen (zie eerder) dienen
toegepast te worden, eender welk tracéalternatief uiteindelijk gekozen wordt. De effecten
ten aanzien van de speciale beschermingszones, VEN, natuurreservaten en hun
habitats en soorten blijven het meest beperkt bij de tracéalternatieven 3A Waterstraat
basisversie en variante Dijkstraat. Bij tracéalternatief 3A variante Boterseweg ontstaan
significant tot zeer significant negatieve effecten ten aanzien van SBZ-V. Deze effecten
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 47 van 53

Effecten
zijn bovendien moeilijk te milderen. Van deze tracéalternatieven wordt er dan ook best
afgestapt.
Tracéalternatieven Ecotoopinname
versnippering
wijziging
hydrologie
verstoring
Tracé 2 noordelijke ligging - - tot -- -- -- tot --- 0
Tracé 2 zuidelijke ligging - - tot -- 0 -/-- 0
Tracé 3A Waterstraat basisversie - - 0 - 0
Tracé 3A variante Dijkstraat 0/- 0/- 0 - 0
Tracé 3A variante Boterseweg met
aansluiting op knooppunt K3a5
-- -- 0 --/--- 0
Tracé 3A variante Boterseweg met
aansluiting op knooppunt K3b5
-- -- 0 --/--- 0
Tracé 3B Rode Weg basisversie -/-- -/-- 0 - 0
Tracé 3B variante Rode Weg -/-- -/-- 0 -/-- 0
Vanuit de passende beoordeling wordt besloten tot een nuleffect ten aanzien van de
instandhoudingdoelstellingen. Ook de verscherpte natuurtoets toont aan dat geen significante
effecten ontstaan. Deze conclusie werd bekomen rekening houdend met een
aantal milderende maatregelen.
vervui
ling
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 48 van 53

STAP 2. Onderzoek naar alternatieve oplossingen
STAP 2. Onderzoek naar alternatieve oplossingen
1 Samenvatting van de onderzochte alternatieve
oplossingen
Niet van toepassing
2 Redenen waarom de bevoegde nationale
autoriteit beoordeeld heeft dat
de alternatieve mogelijkheden geen
oplossing bieden
Niet van toepassing
3 Beoordeling alternatieven
Niet van toepassing
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 49 van 53

STAP 3. Dwingende redenen van openbaar belang
Aangezien er geen significante effecten vastgesteld worden, is geen onderzoek van dwingende
redenen van openbaar belang van toepassing.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 50 van 53

STAP 4. Compenserende maatregelen
Aangezien er geen significante effecten vastgesteld worden, zijn geen compenserende maatregelen
van toepassing, andere dan reeds in het project opgenomen zijn.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 51 van 53

4 DWINGENDE REDENEN VAN OPENBAAR
BELANG
Aangezien er geen significante effecten vastgesteld worden, is geen onderzoek van dwingende
redenen van openbaar belang van toepassing.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 52 van 53

5 COMPENSERENDE MAATREGELEN
Aangezien er geen significante effecten vastgesteld worden, dienen geen compenserende
maatregelen genomen te worden.
250504_Passende beoordeling_definitief
Pagina 53 van 53