nano nu - Instituut Samenleving en Technologie

Van zenuwchip tot cyborg
In 1998 liet de Britse professor Kevin Warwick een chip inplanten in zijn rechteronderarm 77 . De chip
zendt een signaal uit naar de centrale computer van de universiteit. Telkens de professor zijn
werkruimte binnenkomt, gaat de deur automatisch open, worden de lichten ontstoken en schalt een
“Hello, Kevin” door de luidsprekers van de pc van professor. In 2002 kreeg Warwick zijn tweede chip
ingeplant. Deze keer werd de chip via een honderdtal elektroden verbonden met een zenuwbaan in
zijn arm. Het zenuwstelsel van de professor staat sindsdien in directe verbinding met zijn computer.
Via de chip kan Warwick een elektrisch aangedreven rolstoel besturen of een artificiële hand doen
bewegen. In de toekomst, aldus Warwick, zal signalenuitwisseling tussen menselijke en machinale
breinen doodnormaal worden. Daarmee krijgt het menselijk brein toegang tot de geheugen- en
rekencapaciteit van de computer. Via die interface en internet zullen hersenen van mensen over heel
de wereld rechtstreeks met elkaar communiceren. Uiteindelijk zal de ‘niet-geconnecteerde’ mens een
lagere levensvorm worden, niet langer in staat om in competitie te treden met de cyborg, de ultieme
combinatie tussen mens en machine, nog steeds volgens Warwick 78 .
Is Warwick een knettergekke excentriekeling of neemt hij een optie op een toekomst waarin onze
kinderen en kleinkinderen het normaal vinden dat ze elektronische gadgets in hun lichaam dragen en
een directe connectie maken tussen brein en computer?
Een elektrode in je hoofd
De interactie tussen chip en zenuwcel staat hoog op het prioriteitenlijstje van sommige nanoonderzoekers.
Via contactpunten ter grootte van enkele nanometer proberen ze optimale verbindingen
te leggen zodat wederzijdse elektrische communicatie mogelijk wordt. Het doel van het onderzoek is
de ontwikkeling van elektronische zintuigen en de vereniging van zenuwcellen en microchips. Of nog,
de logische verwerkingseenheid uit onze hersenen combineren met die van de computer.
Op het eerste gezicht lijkt het allemaal verre sciencefiction maar aan de andere kant heeft de
medische praktijk niet eens gewacht op een volledige optimalisatie van die verbinding tussen chip en
zenuwcel. Nu reeds wordt bij een aantal patiënten met de ziekte van Parkinson een elektrode in hun
hersenen aangebracht die verbonden is met een onderhuids geïmplanteerde elektronische stimulator
(vergelijkbaar met een pacemaker voor het hart). De elektrische impulsen naar de hersencellen
verminderen de verschijnselen van stramheid en bewegingsproblemen die typisch zijn voor parkinson.
Andere voorbeelden van verfijnde communicatie tussen brein en elektronica zijn de hedendaagse
cochleaire implantaten (interne hoorapparaten die rechtstreeks verbonden zijn met de gehoorzenuw)
of elektrode-implantaten, waardoor verlamde mensen via een computerscherm kunnen communiceren
met hun omgeving 79 80 .
77 www.kevinwarwick.com.
78 Warwick, K., I want to be a cyborg, The Guardian, 26 januari 2000.
79 Braingate, Cyberkinetics Neurotechnology System, www.cyberkineticsinc.com.
80 viWTA dossier 7 Assistieve technologie, 2007.
Nano nu … en morgen Basisbrochure – 31 augustus 2007 Pagina 34 van 40