nano nu - Instituut Samenleving en Technologie
nano nu - Instituut Samenleving en Technologie
nano nu - Instituut Samenleving en Technologie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
st<strong>en</strong>ts om dichtgeslibde bloedvat<strong>en</strong> op<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>, zijn bedekt met e<strong>en</strong> <strong>nano</strong>laagje g<strong>en</strong>eesmiddel,<br />
<strong>en</strong>zovoort 45 .<br />
Verwacht wordt dat innovatieve <strong>nano</strong>medische toepassing<strong>en</strong> de gezondheidszorg op fundam<strong>en</strong>tele<br />
wijze kunn<strong>en</strong> verander<strong>en</strong>. Nieuwe mogelijkhed<strong>en</strong> voor diagnose, behandeling <strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tie van ziekte<br />
kom<strong>en</strong> ter beschikking. Verder kunn<strong>en</strong> behandelingsmethod<strong>en</strong> in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de mate precies word<strong>en</strong><br />
afgestemd op het profiel van de patiënt. Het ultieme doel van medische <strong>nano</strong>technologie is om<br />
‘gereedschapp<strong>en</strong>’ te ontwikkel<strong>en</strong> waarmee we specifiek kunn<strong>en</strong> detecter<strong>en</strong> wat in e<strong>en</strong> misloopt cel om<br />
hem vervolg<strong>en</strong>s, al of niet met <strong>nano</strong>technologische g<strong>en</strong>eesmiddel<strong>en</strong>, te reparer<strong>en</strong> of te g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>.<br />
Microg<strong>en</strong>eeskunde vandaag<br />
In de gezondheidszorg heerst al <strong>en</strong>kele dec<strong>en</strong>nia e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>s om de ding<strong>en</strong> te verklein<strong>en</strong>. Vroeger<br />
werd de hele buik op<strong>en</strong>gelegd om e<strong>en</strong> ontstok<strong>en</strong> app<strong>en</strong>dix te verwijder<strong>en</strong>, vandaag gebeurt dat met<br />
e<strong>en</strong> kijkoperatie via e<strong>en</strong> klein gaatje in je buikwand. Ook bij andere medische ingrep<strong>en</strong> wordt getracht<br />
op steeds kleinere schaal te werk<strong>en</strong>, waarbij de arts over steeds kleinere <strong>en</strong> verfijndere<br />
gereedschapp<strong>en</strong> moet beschikk<strong>en</strong>. Hij of zij kan bijvoorbeeld het darmstelsel onderzoek<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
camera ter grootte van e<strong>en</strong> pil 46 of g<strong>en</strong><strong>en</strong> die foutief zijn aangeschakeld in e<strong>en</strong> tumor in één keer<br />
afgelez<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> microrooster – e<strong>en</strong> glasplaatje waarop duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> g<strong>en</strong>fragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn gespot.<br />
Weldra zal hij of zij ook bloedstaaltjes analyser<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> mi<strong>nu</strong>scuul laboratorium-op-e<strong>en</strong>-chip 47 .<br />
In teg<strong>en</strong>stelling tot de micro-elektronica heeft de microg<strong>en</strong>eeskunde echter nog niet de <strong>nano</strong>dim<strong>en</strong>sie<br />
bereikt. Noch de camerapil, noch het lab-op-e<strong>en</strong>-chip, noch de technologie van de microroosters<br />
kunn<strong>en</strong> we vandaag onder de noemer <strong>nano</strong>technologie rangschikk<strong>en</strong>. Toch vorm<strong>en</strong> ze de voorhoede<br />
van e<strong>en</strong> medische technologie die in de nabije toekomst wel in <strong>nano</strong>dim<strong>en</strong>sies zal rek<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Nanog<strong>en</strong>eeskunde morg<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> s<strong>en</strong>sor voor elke kwaal<br />
In de biomedische onderzoekswereld gaat veel aandacht naar bios<strong>en</strong>sor<strong>en</strong>. Het zijn instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die<br />
fysische of biochemische parameters opmet<strong>en</strong>. Toepassing<strong>en</strong> van bios<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> gaan van e<strong>en</strong>voudige<br />
glucosemeters tot de gesofisticeerde DNA- <strong>en</strong> proteïnechips. K<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>d voor bios<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> is hun<br />
vermog<strong>en</strong> om biochemische meting<strong>en</strong> zeer snel, op kleine stal<strong>en</strong> <strong>en</strong> met hoge gevoeligheid uit te<br />
voer<strong>en</strong>. Tev<strong>en</strong>s zijn bios<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> door hun onderligg<strong>en</strong>de meetprincipes geschikt voor miniaturisatie.<br />
Dit is e<strong>en</strong> belangrijk gegev<strong>en</strong> als m<strong>en</strong> aan geïmplanteerde system<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kt die in staat moet<strong>en</strong> zijn<br />
vitale parameters niet alle<strong>en</strong> conti<strong>nu</strong> op te met<strong>en</strong> maar ook bij te regel<strong>en</strong>.<br />
De volg<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eratie bios<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> zal, dankzij het gebruik van <strong>nano</strong>partikels, veel gevoeligere <strong>en</strong><br />
nieuwe moleculaire diagnosetechniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> -toepassing<strong>en</strong> mogelijk mak<strong>en</strong>. Het onderzoeksc<strong>en</strong>trum<br />
IMEC bijvoorbeeld werkt aan de ontwikkeling van e<strong>en</strong> techniek om doelcell<strong>en</strong> (zoals bijvoorbeeld<br />
kankercell<strong>en</strong>) e<strong>en</strong> ‘etiket’ mee te gev<strong>en</strong> van magnetische partikels. Die kunn<strong>en</strong> dan in e<strong>en</strong> lab-op-e<strong>en</strong>chip<br />
verder geanalyseerd word<strong>en</strong>. Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s in IMEC zoek<strong>en</strong> ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> biowet<strong>en</strong>schappers naar<br />
45 Jain, K.K., The role of <strong>nano</strong>biotechnology in drug discovery, Drug Discovery Today, 10 november 2005, p. 1435-1442.<br />
46 PillCam, Giv<strong>en</strong> Diagnostic System, www.giv<strong>en</strong>imaging.com<br />
47 The world of microarrays and microfluids, http://www.lab-on-a-chip.com/<br />
Nano <strong>nu</strong> … <strong>en</strong> morg<strong>en</strong> Basisbrochure – 31 augustus 2007 Pagina 22 van 40
Change language