nano nu - Instituut Samenleving en Technologie

Nooit meer ramen lappen
Fabrikanten van vensterglas, tegels, wastafels en douchecellen adverteren met zelfreinigende ramen
en badkamers. Meestal is het oppervlak van deze materialen gecoat met waterafstotende deeltjes.
Fabrikant Pilkington ontwikkelde Pilkington Activ 20 , glas met een speciale coating die onder invloed
van zonlicht organisch vuil afbreekt waarna de restanten worden weggespoeld met het regenwater.
Nooit meer ramen lappen, dus!
Ook de verf- en bouwmaterialenindustrie zal in de nabije toekomst een belangrijke producent van
nanoproducten worden. Titaandioxide verwerkt in beton, klinkers, verf en plaaster wordt getest op zijn
capaciteit om luchtvervuiling tegen te gaan 21 . Daarnaast zitten ook antigraffiti- en scheurresistente verf
op basis van nanodeeltjes in de pijplijn.
Sportief met nano
Ook de sportindustrie heeft verscheidene nanoproducten op haar verkoopslijstje staan. Tennisballen
met aan de binnenzijde een speciale luchtdichte nanocoating behouden hun druk en veerkracht twee
keer langer dan ‘gewone’ ballen. Golfballen met nanometaaldeeltjes vliegen een rechtere baan,
nanowax maakt ski’s superglad, tennisraketten met nanobuisjes zijn lichter en sterker, kaders van
mountainbikes met nanokoolstofvezels stabieler 22 .
Nanokatalyse
Nanotechnologie hoeft echter niet alleen te leiden tot afgewerkte producten. Nanoproducten doen
vaak ook dienst als ‘tussenproducten’ of ondersteunen productie- en verwerkingsprocessen. Ze
worden bijvoorbeeld al tientallen jaren toegepast in de chemische industrie. De belangrijkste
toepassingen liggen in het domein van de nanokatalysatoren, die chemische reacties versnellen.
Nanotechnologie maakt het mogelijk om katalysatoren te ontwerpen die precies de gepaste
eigenschappen hebben voor de gewenste reacties. Een opmerkelijke vooruitgang is ook het ontwerp
van katalysatoren die veel beter bestand zijn tegen extreme reactiecondities, zoals hoge
temperaturen 23 .
Dit alles is slechts een beperkte greep uit het – voor buitenstaanders veelal onbekende – aanbod van
hedendaagse nanoproducten. In principe kunnen we daar ook de huidige generatie processors op de
chips van uw PC aan toevoegen, of de magnetische schrijfkoppen die gegevens wegschrijven op de
harde schijf, of keramische filters met nanoporiën voor het zuiveren van water en lucht …. Volgens de
meeste nanowetenschappers en nanotechnologen staat nano vandaag echter nog in zijn
kinderschoenen en moeten we de echte nanorevolutie nog meemaken.
20 Pilkington Activ – Self cleaning glass, www.pilkington.com/international+products/activ/.
21 Innovative Facade Coatings with De-soiling and De-polluting properties, Picada project, www.picada-project.com.
22 Jefferis D, Micromachines, 2006, p. 14-15.
23 viWTA dossier 2, Nanotechnologie, stand van zaken, 2005.
Nano nu … en morgen Basisbrochure – 31 augustus 2007 Pagina 13 van 40