dyslexie dyscalculie dysorthografie
dyslexie dyscalculie dysorthografie
dyslexie dyscalculie dysorthografie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
d3<br />
<strong>dyslexie</strong><br />
<strong>dyscalculie</strong><br />
dysorthografi e<br />
Postgraduaat leerstoornissen<br />
Levenslang leren<br />
departement Logopedie-Audiologie<br />
academiejaar 2005-2006
1. Woord vooraf<br />
In deze brochure stellen we het Postgraduaat leerstoornissen voor, dat logopedisch geschoolde<br />
professionals wil bekwamen in de problematiek van <strong>dyslexie</strong>, <strong>dysorthografie</strong> en <strong>dyscalculie</strong>.<br />
Deze eenjarige specialisatieopleiding wordt georganiseerd door het departement<br />
Logopedie-Audiologie van de Lessius Hogeschool.<br />
De verschillende domeinen waarmee de logopedist in de praktijk geconfronteerd<br />
wordt, zijn elk op zich bijzonder complex. Vaak ligt een samenspel van factoren<br />
aan de basis van een stoornis. Daarom moet je als logopedist tegelijkertijd een<br />
breed én diepgaand inzicht hebben en over polyvalente vaardigheden beschikken<br />
om het specifieke probleem van je cliënt te verhelpen.<br />
Lees-, schrijf- en rekenstoornissen bij kinderen en jongeren zijn in de logopedische<br />
praktijk aan de orde van de dag, want wie niet vlot kan lezen, schrijven<br />
of rekenen is in onze communicatiemaatschappij op velerlei wijzen benadeeld.<br />
Doordacht helpen ‘leren studeren’, met diagnostiek, remediëring en compensering op maat,<br />
vereist echter een bijzondere expertise. Specialisatie in dit domein is dus een must. Steeds beter<br />
geïnformeerde cliënten verwachten niets minder van een behandelaar dan gespecialiseerde<br />
deskundigheid. De logopedist heeft er zelf ook baat bij dat collega’s en potentiële cliënten hem<br />
als specialist (h)erkennen.<br />
Wil je je (verder) bekwamen in deze materie, dan staat het Postgraduaat leerstoornissen borg<br />
voor een gedegen professionele opleiding.<br />
Kris Lambers<br />
Departementshoofd<br />
Postgraduaat leerstoornissen 2005-2006<br />
1
2. Doelstellingen<br />
3. Doelgroep<br />
2<br />
Wie op jonge leeftijd met <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e of <strong>dyscalculie</strong> worstelt, heeft tijdens zijn<br />
schoolloopbaan vaak lange tijd behoefte aan remediëring en begeleiding: bij lezen en schrijven<br />
in het Nederlands of bij het verwerven van vreemde talen; bij rekenen in het algemeen of bij<br />
vraagstukken en het begrijpen van wiskundige defi nities. Na verloop van tijd kan het nodig zijn<br />
geschikte compenserende hulpmiddelen in te zetten.<br />
Het behoort tot de taak van de logopedist om de problemen van de personen met<br />
leerstoornissen op een wetenschappelijk gefundeerde wijze te helpen reduceren en<br />
– zo mogelijk – elimineren, en hen vaardigheden aan te leren om optimaal te functioneren.<br />
Het Postgraduaat leerstoornissen wil experts vormen die zich onderscheiden door<br />
hun aantoonbare specifi eke deskundigheid, diepgaande kennis en grote ervaring op<br />
het gebied van leerstoornissen bij kinderen en jongeren. Naast hun gespecialiseerde<br />
kennis hebben zij een goede basiskennis van de algemene logopedie. Een nauwe<br />
samenwerking met mensen uit het werkveld verzekert een optimale beroepsgerichtheid.<br />
De opleiding richt zich tot logopedisten. Zij hebben in hun basisopleiding een brede algemene<br />
logopedische vorming genoten en willen nu het domein van de leerstoornissen in de diepte verkennen.<br />
Kandidaat-cursisten zijn bereid om drie personen met <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en/of<br />
<strong>dyscalculie</strong> te zoeken en te begeleiden.
4. Curriculum<br />
Het postgraduaat duurt één academiejaar en bestaat uit 15 opleidingsdagen (20<br />
studiepunten), plus zelfstudieopdrachten: o.m. literatuurstudie, onderzoek en<br />
behandeling van drie kinderen of jongeren met leerstoornissen, en researchopdrachten.<br />
Het curriculum vertrekt vanuit een samenhangende, actuele en wetenschappelijke<br />
visie op leerstoornissen en steunt op twee pijlers: wetenschappelijke vorming<br />
en verdieping enerzijds, en gespecialiseerde praktijkervaring anderzijds.<br />
contacturen studietijd studiepunten<br />
wetenschappelijke vorming min. 50 200 8<br />
praktijkgerichte vorming min. 50 300 12<br />
totaal 100 500 20<br />
Wetenschappelijke vorming (8 studiepunten)<br />
Het onderdeel ‘wetenschappelijke vorming’ vindt steeds in de voormiddag plaats. Het verduidelijkt<br />
de kijk op <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en <strong>dyscalculie</strong> vanuit de orthopedagogie, de genetica, de<br />
neurofysiologie en de neuropsychologie. Verklaringsmodellen, diagnostiek en therapie worden<br />
uitgebreid besproken. Binnen de diagnostiek en behandeling spelen leerprocessen een centrale<br />
rol. Daarom komt ook functie- en betekenisanalyse aan bod. Daarnaast worden andere stoornissen<br />
die samen met leerstoornissen kunnen voorkomen, belicht.<br />
Postgraduaat leerstoornissen 2005-2006<br />
3
4. Curriculum<br />
4<br />
Donderdag 13 oktober 2005<br />
Leerstoornissen. Onderzoeksmodellen en hun behandelingsconsequenties<br />
Prof. dr. Pol Ghesquière – hoogleraar K.U.Leuven, dept. Pedagogische Wetenschappen<br />
Vrijdag 21 oktober 2005<br />
De complexe erfelijkheid van leermoeilijkheden<br />
Prof. dr. Eric Legius – buitengewoon hoogleraar K.U.Leuven, dept. Menselijke Erfelijkheid<br />
Vrijdag 4 november 2005<br />
Leerstoornissen. De neuropsychologische invalshoek<br />
Prof. dr. Evert Thiery – Universiteit Gent en Benelux Universitair Centrum (Eindhoven); Gedragsneurologische<br />
en Neuropsychologische Consultatie (Gent)<br />
Vrijdag 18 november 2005<br />
Leerprocessen. Betekenis- en functieanalyse m.b.t. <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en <strong>dyscalculie</strong><br />
• Cathérine Cornette – lector Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
• Mark Meersman – praktijklector Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
Vrijdag 2 december 2005<br />
Deel 1. Neurofysiologie. De basis om cognitieve problemen te onderzoeken<br />
Deel 2. Neurofysiologie en leerproblemen<br />
Prof. dr. Lieven Lagae – U.Z. Leuven, afdeling Kindergeneeskunde; deeltijds hoogleraar<br />
K.U.Leuven, dept. Ontwikkelingsbiologie
4. Curriculum<br />
Vrijdag 16 december 2005<br />
Recente verklaringsmodellen voor <strong>dyslexie</strong> en dysorthografi e<br />
• Dr. Eric Manders - docent Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie, en docent<br />
K.U.Leuven, Logopedische en Audiologische Wetenschappen<br />
‘Gesproken taal als basis voor lezen en schrijven’<br />
• Rik Elen - lector Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
‘De metafonologische benadering’<br />
Vrijdag 13 januari 2006<br />
Recente verklaringsmodellen voor <strong>dyscalculie</strong><br />
Ludo Cuyvers – voorzitter vzw Centrum voor Leerstoornissen (Neerpelt) en gastprofessor Lessius<br />
Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
Vrijdag 27 januari 2006<br />
Diagnostiek vanuit de praktijk: dynamic assessment<br />
Ludo Cuyvers – voorzitter vzw Centrum voor Leerstoornissen (Neerpelt) en gastprofessor Lessius<br />
Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
Vrijdag 17 februari 2006<br />
Diagnose <strong>dyslexie</strong>: niet alleen een taak-, maar vooral een procesanalytische benadering in een<br />
breed kader<br />
Jos Claessens – coördinator Cognitio Praktijk voor Logopedie en Leerstoornissen (Essen)<br />
Postgraduaat leerstoornissen 2005-2006<br />
5
4. Curriculum<br />
6<br />
Vrijdag 3 maart 2006<br />
Diagnostiek vanuit de praktijk: voorbeelden binnen een zelfstandige praktijk<br />
• Hilde Coppens – praktijklector Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
• An Lowette – stagecoördinator/praktijklector Lessius Hogeschool, dept. Logopedie-Audiologie<br />
Vrijdag 17 maart 2006<br />
Compenserende hulpmiddelen bij ernstige lees- en spellingproblemen<br />
Dirk Lembrechts – coördinator MODEM, Communicatie- en Computercentrum (Wilrijk)<br />
Vrijdag 31 maart 2006<br />
Alternatieve therapieën oftalmologie: brillen, kijktraining, Mesker, Hendrickx, Spierich,<br />
Tomatis en luistertherapie, osteopathie, voeding<br />
Vrijdag 28 april 2006<br />
Comorbiditeit van <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en <strong>dyscalculie</strong>:<br />
• Attention Defi cit and Hyperactivity Disorders (ADHD): diagnostiek en therapie<br />
• Emotionele stoornissen: diagnostiek en therapie<br />
• Autismespectrumstoornissen (ASS): diagnostiek en therapie
4. Curriculum<br />
Vrijdag 5 mei 2006<br />
• GON, een inclusief samenwerkingsverband tussen gewoon en buitengewoon onderwijs<br />
Lode De Geyter – Pedagogisch adviseur-netcoördinator GON/ION-VVKBuO en adviseur wetgeving<br />
BuO<br />
• Integratie in het dagelijkse leven<br />
• Zelfhulpgroepen<br />
Vrijdag 19 mei 2006<br />
Levenslang leren: netwerk opbouwen, zelfstudie uitbouwen<br />
Praktijkgerichte vorming (12 studiepunten)<br />
De praktijkgerichte vorming vindt telkens in de namiddag plaats. In dit onderdeel<br />
staan cursisten zelf in voor de diagnose en behandeling van kinderen met<br />
leermoeilijkheden. Daartoe begeleiden zij elk drie kinderen met <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en/of<br />
<strong>dyscalculie</strong> (doelgroep: 3e leerjaar t.e.m. 2e jaar middelbaar onderwijs). De deelnemers zoeken<br />
zelf drie cliënten die hiervoor in aanmerking komen. Uiteraard worden zij gecoacht bij elke<br />
diagnostische en therapeutische stap, met de metafonologische benadering als uitgangspunt.<br />
Naast diagnose en therapie, komen ook compensatiemogelijkheden en hulpmiddelen aan bod<br />
(o.m. recente software).<br />
Specifi eke aandacht gaat uit naar de begeleiding van kinderen met dysorthografi e bij het leren<br />
van een tweede taal (i.c. het Frans).<br />
Postgraduaat leerstoornissen 2005-2006<br />
7
5. Docenten<br />
8<br />
Een gemotiveerd docententeam begeleidt de cursisten:<br />
• Ludo Cuyvers en Liesbeth Van Den Eynden, gastprofessoren,<br />
• Hilde Coppens en An Lowette, praktijklectoren.<br />
6. Praktische organisatie<br />
7. Getuigschrift<br />
De opleiding start op 13 oktober 2005 (uitzonderlijk een donderdag) en loopt tot eind mei 2006.<br />
De opleiding vindt telkens op vrijdag plaats, van 09.00 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17.00 uur,<br />
op campus Sanderus (Lessius Hogeschool, Sanderusstraat 45, 2018 Antwerpen).<br />
De opleiding leidt tot een postgraduaatgetuigschrift. Dat wordt uitgereikt op basis van:<br />
• permanente evaluatie,<br />
• voorbereiding op en interactie tijdens de contactsessies,<br />
• toetsen die voornamelijk naar kennis en inzicht peilen,<br />
• rapportering over de gespecialiseerde praktijkervaring.
8. Diensten en faciliteiten<br />
Cursisten krijgen een Lessiusmailadres en een studentenkaart en kunnen gebruikmaken van<br />
alle faciliteiten en diensten van de hogeschool. Het studeercentrum, met o.m. vakliteratuur,<br />
testen, video’s en databanken, zet zijn deuren open en via het teleleerplatform Toledo kunnen<br />
presentaties, oefeningen, groepsopdrachten, nuttige links enz. op verschillende tijdstippen en<br />
locaties geraadpleegd worden. Ook de cafetaria is vrij toegankelijk.<br />
9. Inschrijvingen<br />
Om een kwaliteitsvolle begeleiding te waarborgen, wordt het aantal deelnemers beperkt tot 20.<br />
In het kader van posthogeschoolvorming worden een aantal opleidingsdagen als afzonderlijke<br />
studiedagen voor een ruimer publiek opengesteld.<br />
Inschrijvingsvoorwaarden<br />
Om in te schrijven moet je:<br />
• een diploma van Gegradueerde of Licentiaat in de logopedie en audiologie - optie logopedie<br />
behaald hebben;<br />
• bereid zijn zelf drie cliënten met <strong>dyslexie</strong>, dysorthografi e en/of <strong>dyscalculie</strong> te zoeken en te<br />
begeleiden;<br />
• over een pc met internetaansluiting beschikken.<br />
Postgraduaat leerstoornissen 2005-2006<br />
9
Op dinsdag 13 september<br />
2005 (10.00 uur)<br />
organiseert het departement<br />
een info- en<br />
inschrijvingssessie op<br />
campus Sanderus.<br />
Inschrijvingsgeld<br />
10<br />
Het inschrijvingsgeld bedraagt € 900.<br />
Volgens het systeem van de Vlaamse opleidingscheques is de Lessius Hogeschool een erkend<br />
opleidingscentrum. Dat betekent dat je met dergelijke cheques als zelfstandige logopedist of als<br />
logopedist in dienstverband een deel van het inschrijvingsgeld kan betalen. Meer inlichtingen bij<br />
de opleidingscoördinatoren of via www.opleidingscheques.be<br />
Om je voor de opleiding aan te melden, bezorg je bijgevoegd formulier, een kopie van je diploma<br />
en een pasfoto aan:<br />
Hilde Coppens<br />
Lessius Hogeschool • departement Logopedie-Audiologie<br />
Sanderusstraat 45 • 2018 ANTWERPEN<br />
Word je tot de opleiding toegelaten, dan sturen we je voor 25 september 2005 een schriftelijke<br />
bevestiging en de betalingsgegevens.<br />
10. Informatie<br />
Heb je nog vragen of wil je meer weten, dan kan je contact opnemen met:<br />
• hilde.coppens@lessius-ho.be – tel. 03 241 08 29,<br />
• an.lowette@lessius-ho.be – tel. 03 241 08 29.
Postgraduaat leerstoornissen<br />
Departement Logopedie-Audiologie<br />
Campus Sanderus<br />
Sanderusstraat 45 • 2018 ANTWERPEN<br />
tel. + 32 3 241 08 29<br />
fax + 32 3 206 04 81<br />
hilde.coppens@lessius-ho.be<br />
an.lowette@lessius-ho.be<br />
www.lessius-ho.be/d3