finalVersion

Inleiding
We leven in een disciplinaire samenleving. In onze sociale en individuele levens heerst discipline.
We kunnen ons hier allemaal wel wat bij voorstellen. We vragen ons wel af wat het precies betekent
in een disciplinaire samenleving te leven en hoe het zo gekomen is.
Twee grote twintigste-eeuwse filosofen, Charles Taylor en Michel Foucault, behandelen
ieder in een van hun boeken uitgebreid het thema van de disciplinaire samenleving. Michel
Foucault doet dat in zijn Discipline, Toezicht en Straf. De Geboorte van de Gevangenis en Charles
Taylor doet dat in zijn A Secular Age. Beide auteurs proberen een hedendaags verschijnsel te
verklaren, respectievelijk de moderne gevangenis en het huidige secularisme, door historische
uiteenzettingen te geven, waarvan de geschiedenis van de disciplinaire samenleving deel uitmaakt.
Ze richten zich op Noord Atlantische (Westerse) landen, waaronder vooral Europa, maar ook de
Verenigde Staten. De boeken zijn uiteraard ook doorspekt met filosofisch materiaal.
Ik vraag me af of Foucault en Taylor wat betreft de disciplinaire samenleving het over
dezelfde zaken hebben en of ze elkaar tegenspreken dan wel met elkaar in overeenstemming zijn.
Om de vergelijking tussen Foucault en Taylor bij hun behandeling van het thema effectief te kunnen
maken zal ik eerst afzonderlijk op de twee auteurs ingaan zodat de lezer zich een goed beeld kan
vormen van wat ze over de disciplinaire samenleving leren.
Bij Foucault zal ik, alvorens in te gaan op zijn behandeling van het thema van de
disciplinaire samenleving, de context schetsen waarin die behandeling zijn plaats heeft. Bij Taylor
zal ik slechts zeer beperkt ingaan op zijn boek in het algemeen. Dit komt omdat het thema van de
disciplinaire samenleving een veel belangrijkere rol in Foucaults boek speelt dan in die van Taylor.
Je zou zelfs eventueel 'de disciplinaire samenleving' als belangrijkste thema in het boek van
Foucault kunnen zien.
Mijn onderzoeksvraag luidt: 'Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en verschillen tussen
de behandeling van het thema van de disciplinaire samenleving door Foucault en Taylor?'
3