Uniformering van de tijd - Protestantse Gemeente Zevenaar ...

3
Jaargetijden, maanden en dagen
Voor de Egyptenaren was de rivier de Nijl van levensbelang.
Het nieuwe jaar begon met de overstroming van de Nijl. Deze
overstroming gaf vruchtbaarheid aan het land. Het jaar bestond
uit drie jaargetijden: overstroming, winter en zomer. Elk
jaargetijde had vier maanden van dertig dagen. Omstreeks
2000 v. Chr. stelden de Egyptenaren hun tijdsindeling meer op
de zon dan op de maan af. Er kwamen nu twaalf maanden van
dertig dagen (verdeeld in drie maal tien dagen). Aan het eind
van de twaalfde maand voegden ze vijf schrikkeldagen toe om
het maandjaar gelijk te maken aan het zonnejaar.
De Babyloniërs (Chaldeeën) verdeelden vanaf circa
3000 v. Chr. het jaar in twaalf perioden van 29,5 dagen. Omdat
een zonnejaar ruim tien dagen langer duurt dan een maanjaar,
voegden ze er zeven keer in de negentien jaar een
schrikkelmaand aan toe. Er waren dus jaren van twaalf en van
dertien maanden. De dag van de nieuwe maan (als de maan
precies tussen de aarde en de zon stond en alleen de schaduwkant
van de maan was
waar te nemen) gold als
zeer bijzonder. In een
Akkadische hymne, gericht
tot de maangod
Sin (patroongod van
Ur), horen we: ‘De dag
van de nieuwe maan is
de dag van uw orakel,
van het geheimenis van
de grote goden; de dertigste
dag van de
Babylonisch kleitablet met daarop de data
voor de maansverduisteringen tussen 518
and 465 v. Chr..
Joodse kalender
De joden namen (zeker vanaf de zevende eeuw
v. Chr.) de Babylonische tijdsindeling over. Met
nieuwe maan begon de nieuwe maand. De eerste
dag van de maand was een feestdag (vergelijk 1
Samuël 20). De bevoegdheid tot het vaststellen
van de eerste dag van de nieuwe maan lag in
handen van het Gerechtshof van de Tempel
(Beth Din). Dit hoogste bestuurslichaam was bij
de uitvoering van deze taak aangewezen op informatie.
Iedere jood was gerechtigd die informatie
te geven. Wie meende de eerste glimp van
de nieuwe maan te hebben gezien, mocht dit
melden aan het gerechtshof. Ten tijde van Jezus
stond het gerechtshof gereserveerd tegenover
lieden die wat al te gemakkelijk kwamen melden
dat ze de nieuwe maan hadden gezien. De noodzaak
ontstond om tot een berekende kalender te
komen. In 358 stond het synagogale Grote Sanhedrin,
de opvolger van het Gerechtshof van de
Tempel, toe te leven volgens de berekende kalender.
maand is uw feestdag,
een dag van feestelijkheid
voor uw godheid.’
Babylonisch kleitablet uit 1100-800 v.
Chr. Met daarop de twaalf maanden van
de Babylonische kalender. Per maand
worden de dagen aangegegeven waarop
elke onderneming voorspoedig zal verlopen.
Vloermozaïek in de Beth Alfa Synagoge, Beit Alpha (Noord-
Israël), circa 550.
De joodse kalenderberekening volgt nog altijd in eerste instantie de loop van de maan om
de aarde en is in principe een maanjaar, maar wordt vervolgens zoveel mogelijk in overeenstem-