Hoofdstuk III. Leden van de Gentse loges tot 1786 ... - Liberaal Archief

en discipel van Mgr. de Broglie voorhield dat de rechten van de kerk nooit mochten
wijken voor de eisen van de staat.
Kanunnik de Meulenaere werd bijv. op de duur zeer gewaardeerd door Frédéric
Christophe d'Houdetot (1778-1859), van 1808 tot 1813 'Préfet' van het Scheldedepartement,
en die onder meer als volgt getuigt: "Monsieur de Meulenaere est
doyen du chapitre. Il appartient à l'une des meilleures familles du pays. Son frère,
le baron, est membre du Corps Législatif et de la Légion d'honneur. Une fortune
honnête, des manières libérales, un caractère loyal, très attaché au gouvernement
français, l'ont toujours fait considérer même de ses ennemis ... Il a été l'objet de la
haine du parti ultramontain".
In zijn rapporten aan zijn oversten had de Préfet het over de "toegevende
gesteltenis en verkleefdheid aan de regering" van de Meulenaere, "de enige uit het
kapittel op wie ik mag rekenen".
Later rapporteerde de Préfet nog dat hij er, zonder de invloed van kanunnik de
Meulenaere, nooit zou in geslaagd zijn de slechte wil van sommige leden van het
kapittel te overwinnen.
In ieder geval probeerde kanunnik de Meulenaere in goede verstandhouding te
leven met de Fransen. In 1810 was hij bijv. (overigens samen met d'Houdetot) een
van de eenentwintig intekenaren voor het uitreiken van een prijs in de beeldhouwkunst
over het thema van 'de onsterfelijkheid van Napoleon'.
Ongeveer een eeuw later schreef de historicus van het bisdom, kanunnik
F. Claeys-Boùùaert, dat de Meulenaere blijk gaf van "betreurenswaardige zwakheden".
Verder had hij het nog over zijn "zware misslagen" en "dwalingen", alsmede
over zijn "gewoonte halve maatregelen te nemen" en "een verblindheid die
maar al te lang geduurd heeft". Ook pater Vander Moere meende reeds in 1863 en,
in 1875, pastoor van Bavegem in zijn 'Martelaarsboek', dat kanunnik de Meulenaere
tijdens het Frans Bewind fouten had begaan. Vander Moere voegde er nochtans aan
toe dat de Meulenaere die fouten herstelde door zijn kordate weerstand tegen de
onderwijspolitiek van koning Willem I.
Waarschijnlijk kwam de Meulenaere over als het type van de 'liberale' priester die
nooit op veel sympathie kon rekenen in ultramontaanse kringen.
Tijdens het Congres van Wenen (1814) redigeerden de vicarissen-generaal de
Meulenaere en Goethals een Mémoire ... adressé aux Hautes Puissances assemblées
dans le Congrès de Vienne. In dit vertoog van 20 pagina's (dat in druk werd
uitgegeven bij Bernard Poelman te Gent) stelden de vicarissen-generaal dat zij
konden instemmen met de aanwijzing van de prins van Oranje (de latere Willem I)
als vorst van het nieuw op te richten koninkrijk, op voorwaarde dat de toekomstige
koning zich verbond tot volgende beloften: hij zou de vrije uitoefening van de
katholieke eredienst eerbiedigen, de 'wereldlijke' voorrechten van de geestelijkheid
en de kloosters herstellen, geen protestantse tempels oprichten in de zuidelijke
provincies (behalve in zijn eigen paleis), de 'honderdste penning' opnieuw invoeren
ten gunste van de clerus en de kloosters, de kerkelijke rechtbanken opnieuw met
384 - de MEULENAERE, Maximilien