Hoofdstuk III. Leden van de Gentse loges tot 1786 ... - Liberaal Archief

de Lange Violettestraat. Priester Pierre Théodore Verhaegen was van februari tot
augustus 1797 de voorlaatste rector van de universiteit van Leuven. Na de sluiting
van de universiteit dook hij geruime tijd onder bij een bevriende familie te
Haasdonk. Na het concordaat tussen Napoleon en het Vaticaan werd Verhaegen
parochiepastoor te Munte. In 1805 werd hij benoemd in de vrij bescheiden bediening
van pastoor van het klein begijnhof. In 1813 weigerde hij deel te nemen aan de
Heilig-Sacramentsprocessie en de daarop volgende hulde aan keizer Napoleon. De
kanunniken de la Bruë, de Meulenaere en de Loen schreven hem een boze brief ("un
scandale inouï de la part d'un prêtre et d'un curé") en schorsten hem uit zijn
bediening ("suspens et interdit"). Door zijn radicale houding won pastoor
Verhaegen de steun van Mgr. de Broglie, die hem enige jaren later benoemde tot
vicaris-generaal van het bisdom Gent.
De ultramontaanse pastoor Pierre Théodore Verhaegen was een oom (en waarschijnlijk
de peter) van Pierre Théodore Verhaegen (1796-1862), liberaal
volksvertegenwoordiger, een van de stichters van de Université libre de Bruxelles
en Grootmeester van de antiklerikale 'Grand Orient de Belgique'. Een kleinzoon van
Pierre Théodore Verhaegen (de ingenieur Arthur Verhaegen, een van de
voormannen van de christen-democraten) huwde een achterkleindochter van
Jacques Clément Lammens*, die uiterlijk in 1784 Voorzittend Meester was van de
loge Les Frères Zélés te Gent (zie onder het lemma Lammens, Jacques Clément).
Priester Pierre Théodore Verhaegen was de medestander van een ander
vooraanstaand ultramontaan, kanunnik Ambroise Goethals (1751-1836), een volle
neef van Adriaen Jacques Goethals* die van 1762 tot 1767 Voorzittend Meester was
van La Discrète Impériale et Royale (zie onder dat lemma).
Kanunnik Goethals was als vertrouwensman van de verbannen Mgr. de Broglie
de effectieve leider van de ultramontaanse meerderheid van de clerus in het
bisdom.
Wanneer de kanunniken Ambroise Goethals, Frans Antoon Martens (1758-1825)
en bisdomsecretaris François René Boussen (1774-1848) in 1821 voor het Hof van
Assisen te Brussel werden vervolgd wegens ongeoorloofde contacten met Mgr. de
Broglie, raadde priester Verhaegen hen aan onder meer zijn neef als raadsman te
kiezen. Samen met de meer ervaren advocaat (en vrijmetselaar) Jean Baptiste
Beyens (zie onder het lemma de Graeve de Cooreman) won de jonge advocaat Pierre
Théodore Verhaegen dit geruchtmakend proces, wat meteen zijn faam vestigde. Uit
dankbaarheid behielden de Zwarte Zusters te Gent Pierre Théodore Verhaegen tot
zijn dood als hun raadsman, hoewel zij waarschijnlijk goed ingelicht waren over zijn
antiklerikale opvattingen.
Tussen de kanunniken de Meulenaere en Goethals was geleidelijk een sfeer van
intense spanning gegroeid. Zij hadden inderdaad een heel andere opvatting over de
verhouding tussen kerk en staat. Kanunnik de Meulenaere meende dat samenwerking
met de politieke overheden vereist was zolang de rechten van kerk en
gelovigen werden gevrijwaard, terwijl kanunnik Goethals als trouw ultramontaan
de MEULENAERE, Maximilien - 383