Hoofdstuk III. Leden van de Gentse loges tot 1786 ... - Liberaal Archief

Dioecesis Gandavensis) opdat hij de banden met die 'nieuwe Jezabel' zou verbreken
en zich daadwerkelijk zou bezig houden met zijn bisdom.
Omdat hij de volkstaal niet machtig was en betere contacten wenste te
onderhouden met de bevolking en met de clerus, benoemde Mgr. de Lobkowitz
kanunnik Maximilien Macaire de Meulenaere tot vicaris-generaal. De rol van de
Meulenaere in het bestuur van het bisdom nam hierdoor aanzienlijk toe. Hij was
waarschijnlijk de auteur van de protestbrief van Mgr. de Lobkowitz tegen het
'Tolerantie-Edict' van 12 november 1781. Dit edict voerde de gelijkberechtiging in
van de katholieke en de protestantse godsdienst.
Kanunnik de Meulenaere vertegenwoordigde tevens de bisschop als 'Officiael' in
het 'Geestelijk hof'. Tijdens deze periode vervulde Jacques Clément Lammens* in
deze kerkelijke rechtbank het ambt van commissaris.
In 1787 werd Maximilien Macaire de Meulenaere bovendien een afgevaardigde
van de geestelijke stand ('Secundarius voor de Clergé van Gend') als Gedeputeerde
van de Staten van Vlaanderen.
In zijn hoedanigheid van Gedeputeerde nam kanunnik de Meulenaere deel aan
de belangrijke rol die de Staten van Vlaanderen vervulden voor en tijdens de
Brabantse Omwenteling (zie bijv. onder het lemma de Graeve, Charles Joseph). Men
bezit evenwel weinig informatie over de opvattingen en het optreden van de
Meulenaere tijdens die periode. Volgens Luc Dhondt was Maximilien de
Meulenaere een vooraanstaand keizersgezinde, die zijn "verlicht monarchale
gezindheid" overigens trouw bleef onder het Frans en het Hollands Bewind. Zo
informeerde hij bijv. geregeld de keizersgezinde Procureur-generaal Maroucx (zie
het lemma van Volden) over de politieke opvattingen binnen de clerus. Maar
anderzijds kan men veronderstellen dat kanunnik de Meulenaere de pen hield voor
diverse gedrukte geschriften van de bisschop tijdens de eerste maanden van de
Brabantse Omwenteling, onder meer tijdens de 'Gentse novemberdagen' (zie onder
het lemma Vilain XIIII, Charles Joseph) om aan de bevolking te vragen dat zij zou
bidden en processies houden met het oog op de bevrijding van de 'buitenlandse
heerschappij' (de bisschop was zelf een Oostenrijkse prins en de broer van
veldmaarschalk prins Karl Maria de Lobkowitz [1727-1802], ridder van het Gulden
Vlies!), en in december 1789 na de overwinning van de Patriotten omdat zij de
godsdienst alsmede de rechten en voorrechten van Vlaanderen hadden hersteld. In
1783 had kanunnik de Meulenaere de Gedeputeerden van de Staten van Vlaanderen
overigens reeds geïnterpelleerd over de door Jozef II bevolen sluiting van 'nutteloze
kloosters'. Men weet ook dat hij tijdens de Brabantse Omwenteling een rol speelde
voor het inzamelen van de financiële steun van het bisdom aan het leger van de
Patriotten.
Men weet niet op welke wijze kanunnik de Meulenaere reageerde op de eerste
(1792) en de tweede (1794) Franse inval.
In 1795 verwierf kanunnik de Meulenaere met zijn collega kanunnik Louis Jean
Papeleu het aloude Kapittelhuis aan de hoek van de Lange Kruisstraat en het
huidige Sint-Baafsplein. Het kapittel van Sint-Baafs hield zijn vergaderingen in dit
378 - de MEULENAERE, Maximilien