Hoofdstuk III. Leden van de Gentse loges tot 1786 ... - Liberaal Archief

et la médaille, deux canons en sautoir et il n'y eut jamais plus de bonne, grosse et
presque aimable gaieté dans ville pendant huit jours".
Prins de Ligne was tijdens het koningschap van Lodewijk XV en Lodewijk XVI
ook bevriend met al wie naam had te Versailles of te Parijs. Op een bepaald ogenblik
hielp hij de vrij kritische toneelschrijver Pierre Auguste Caron de Beaumarchais
(1732-1799), auteur van onder meer de sociaal-satirische Le mariage de Figaro
("Qu'avez-vous fait pour tant de biens? Vous vous êtes donné la peine de naître, rien
de plus"), aan een nakende arrestatie te ontsnappen, door hem in allerijl over de
grens te brengen en hem enige tijd bij vrienden (een vriendin?) te Gent te laten
onderduiken. In januari 1785 had het bewuste toneelstuk van de Beaumarchais
zoveel bijval te Gent, dat bijkomende vertoningen moesten worden gegeven.
Na de Franse Revolutie trok prins de Ligne zich definitief terug te Wenen. Om
het hoofd te bieden aan toenemende financiële problemen schreef hij de 34
boekdelen van zijn Mélanges militaires, littéraires et sentimentaires [sic], die te
Dresden verschenen van 1795 tot 1811. De boeken van prins de Ligne, die sterk
onder de invloed staan van Voltaire (voor wie de prins grote verering koesterde),
zijn gekenmerkt door een vinnige, 'moderne' stijl. Over hem schreef Madame de
Staël (met wie hij op hogere leeftijd een literaire vriendschap sloot): "il donne de la
vie à tout parce qu'il ne met de l'art à rien".
Madame de Staël Holstein (zo luidde haar volledige naam) deed veel om
bekendheid te geven aan de werken van prins de Ligne. Omdat zijn 34 boekdelen
niet vlot van de hand gingen, zorgde zij in 1808-1809 voor de publicatie van zijn
kortere Lettres et pensées die onmiddellijk heel veel bijval kenden, en spoedig
werden vertaald (onder meer in het Engels: Letters and Reflections of the Austrian
Field-Marshal Prince de Ligne). Het jaar daarop liet zij te Genève in twee delen de
Oeuvres choisies van de prins publiceren.
Prins de Ligne was nochtans niet steeds vriendelijk geweest met Madame de
Staël. In een gedicht Suite de Valérie had hij over haar geschreven:
"Mais à force d'avoir de l'âme,
Staël par trop de chaleur a gâté le métier,
Et philosophe tout entier".
Met het oog op de publicatie van de Lettres et Pensées in 1808 gaf prins de Ligne
aan zijn literaire medewerkster Caroline Murray (zie onder het lemma de Thiennes)
de opdracht dat Madame de Staël onder geen beding van deze versjes kennis mocht
krijgen:"Je vous prie ... de ne pas prêter le tome où est la 'Suite de Valérie' où l'on
m'a dit que je parlais de Mme de Staël".
Waarschijnlijk was Madame de Staël Holstein verwant met ene baron Joseph
Clément de Staël d'Holstein (geboren in 1739) die in 1770 lid werd van La Vraie et
Parfaite Harmonie te Mons. Hij was kapitein in het regiment Theismester te
Düsseldorf.
Roland Mortier typeert als volgt de stijl van prins Charles Joseph de Ligne:
"L'apparente aisance du prince est le fruit d'un travail soigneusement occulté, d'une
recherche voulue de la concision, du contraste et de l'ellipse ... Le miracle du prince
de LIGNE - 333