Hoofdstuk III. Leden van de Gentse loges tot 1786 ... - Liberaal Archief

Rose-Croix'. Ook in de werkwijze van Heredon Kilwinning bestond sedert
omstreeks 1750 de graad van 'chevalier de l'Aigle', die gelijkgesteld werd met die
van 'souverain prince Rose-Croix'. In de 'Groote Loge' in Holland was in 1757 de
graad van 'chevalier de l'Aigle' bekend als een van de hogere graden. De Groote
Loge besliste die graden "in hun waarde te laaten", maar tevens "gesepareert te
houden, en niet vermengende met de aloude vrije metzelarije, zooals wy de zelve
uit Engeland ontfangen hebben, en waarin maar Drie Trappen erkend zijn, als
Leerling, Metgezel en Meester". In La Parfaite Amitié te Brussel was een
afzonderlijke graad van 'Chevalier de l'Aigle' nog in gebruik in 1772, los van die
van 'Rose-Croix'. De gewezen Voorzittend Meester van die loge, baron H.F. de
Visscher de Celles (geboren in 1739), gedeputeerde van de Staten van Brabant, was
toen met die graad bekleed, terwijl de Voorzittend Meester, advocaat de Turck,
'Rose-Croix' was. Ook Grootmeester markies de Gages alsmede enkele andere
leden van zijn loge La Vraie et Parfaite Harmonie te Mons waren in 1770 bekleed
met de graad 'chevalier de Leigle [sic] et Rose-Croix'.
"Albert François, baron de Pottelsberghe" is de Gentenaar Albert François Marie
Joseph, baron van Pottelsberghe, heer van Boulanchy (1730-1804). Hij was een zoon
van de in 1681 geboren baron Bernard François van Pottelsberghe, heer van
Boulanchy, en Marie Thérèse Ximenes y Luna Manriquez de Cara, die aan de
Kouter woonden, waar zij twee meiden, een knecht en een koetsier in dienst hadden.
Bernard François van Pottelsberghe was kolonel in een Frans regiment, na eerst (tot
1716) officier te zijn geweest in de Gardes Wallonnes in Spaanse dienst.
De rechten op het leen van Boulanchy kwamen in de familie van Pottelsberghe
door het huwelijk van overgrootvader Antonius van Pottelsberghe, heer van
Herleghem, met Maria Veranneman, vrouwe van Boulanchy, wier moeder Maria
Triest een zus was van bisschop Antonius Triest (1576-1657).
Hun zoon Antoine van Pottelsberghe, heer van Boulanchy, Helsfeld, Wineburg,
&c. (1652-1734) huwde in 1677 te Gent Marie Madeleine de Camargo, barones van
het Heilige Roomse Rijk.
Antoine van Pottelsberghe, die kapitein was in een Duits regiment in dienst van
de Spaanse kroon, verkreeg in 1686 de erfelijke titel van baron. Hij speelde een
actieve rol in het bestuur van Gent. Tussen 1694 en 1730 was hij herhaaldelijk
schepen van Gedeele, schepen en voorschepen van de Keure. Hij was lid van de
adelstand van het graafschap Vlaanderen. In die hoedanigheid beloofde hij in 1717
trouw aan keizer Karel VI bij diens inhuldiging als graaf van Vlaanderen.
In 1708 was voorschepen baron Antoine van Pottelsberghe verwikkeld in een
zwaar incident. Op dat tijdstip woedde de Spaanse Successieoorlog. Gent was een
mikpunt van zowel de Spaans-Franse troepen als van het Anglo-Bataafs leger, die
beide in de nabijheid gelegerd waren. Dank zij medeplichtigen van in de stad kon
een Spaans-Franse compagnie (aangevoerd door de gewezen hoogbaljuw van Gent,
veldmaarschalk Ferdinand Hippolyte della Faille, heer van Huysse) zich bij verrassing
meester maken van de Sint-Lievenspoort en de stad openstellen voor de rest
van het Spaans-Franse leger. Een aantal Gentse notabelen werden ervan verdacht
van POTTELSBERGHE - 445