13.07.2013 Views

Opmerking - Pragma ADE

Opmerking - Pragma ADE

Opmerking - Pragma ADE

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Maandagochtendziekte<br />

’Maandagochtendziekte’ komt niet alleen voor bij scholieren. Bij een werkpaard kan maandagochtendziekte<br />

ontstaan wanneer het dier, na een weekend rust, weer volop moet werken. Spierarbeid<br />

wordt bij paarden op dezelfde wijze geleverd als bij de mens. Wanneer het paard tijdens de rustdagen<br />

dezelfde hoeveelheid voer krijgt als tijdens de werkdagen, hoopt zich een bepaalde stof (P) op<br />

in de spieren. Zodra het paard op maandagochtend plotseling weer volop moet gaan werken, kan<br />

bij onvoldoende doorbloeding van de spieren de maandagochtendziekte ontstaan. De verschijnselen<br />

zijn acute uitputting en spierverstijving. Ze worden veroorzaakt doordat de concentratie van een<br />

bepaald stofwisselingsprodukt (Q) in de spieren sterk toeneemt. Een paard met deze ziekte valt<br />

neer en blijft verstijfd en zwetend liggen.<br />

Vier stoffen zijn alcohol, glycogeen, koolstofdioxide en melkzuur.<br />

Welke van deze stoffen is stof P?<br />

15 a alcohol<br />

b glycogeen<br />

c koolstofdioxide<br />

d melkzuur<br />

examen<br />

toelichting<br />

instructie<br />

vragen<br />

antwoorden<br />

antwoord<br />

Biologie 1995–1 VWO ◭ ◭ ◮ ◮

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!