Opmerking - Pragma ADE
Opmerking - Pragma ADE Opmerking - Pragma ADE
84 ontstaan. Deze zou het uitgangspunt kunnen zijn voor een gezamenlijke campagne ten gunste van 85 een waarachtig milieubeleid. 14 86 Dan zou de milieubeweging zich wel in de politieke arena moeten storten in plaats van op veilige 87 afstand haar eigen gelijk te blijven opeisen en de afweging van allerlei tegenstrijdige belangen aan 88 anderen over te laten. In ieder geval hoeft de milieubeweging niet al te bang te zijn dat ze het 89 met lobby--activiteiten in de politiek verbruit bij haar achterban. Niet alleen komt het milieu al 90 geruime tijd bij allerlei opiniepeilingen uit de bus als een van de weinige dingen waar mensen 91 zich nog zorgen over maken, ook wordt langzamerhand duidelijk dat men van de regering een veel 92 doortastender optreden verwacht dan de op de individuele burgerconsument gerichte aanpak die 93 het ministerie van VROM nu hanteert. 15 94 Uit de milieubeweging zouden aanzetten moeten komen voor een nieuw, samenhangend rege- 95 ringsbeleid. Zo zou werkgelegenheidsbeleid bijvoorbeeld gekoppeld moeten worden aan herstel 96 en behoud van het milieu. Samenhangend beleid betekent ook een koppeling van milieu aan in- 97 komensbeleid, waardoor de kwaliteit van het bestaan voorrang krijgt boven een verhoging van de 98 koopkracht. Op internationaal vlak zou een dergelijk beleid gericht moeten zijn op een herverdeling 99 van de aanspraken die de naties redelijkerwijs op het milieu kunnen maken, opdat er uiteindelijk 100 een toekomstperspectief ontstaat voor de bevolking in ontwikkelingslanden. 16 101 Een tegenbeweging die weet wat ze wil en die bovendien de publieke opinie mee heeft, kan moeilijk 102 door de politiek worden genegeerd. Hoofdzaak is dat er eindelijk eens politici op het Haagse pluche 103 neerstrijken die weten wat ’duurzame ontwikkeling’ betekent en die daaromtrent een praktisch en 104 samenhangend beleid kunnen voeren. Ook in en rond de grote partijen die periodiek elkaar de 105 macht betwisten, moeten zulke mensen te vinden zijn. examen toelichting instructie vragen antwoorden Nederlands 1995–1 HAVO ◭ ◭ ◮ ◮
2 8 De milieuproblemen spelen op verschillende niveaus. De belangrijkste zijn de aantasting en ver- 9 dwijning van levensvormen, van allerlei soorten planten en dieren door ingrijpen van de mens, het 10 bederf van de materiële basisvoorwaarden voor het menselijk leven op aarde en de achteruitgang 11 van de kwaliteit van het menselijk bestaan in immateriële zin. 3 12 Op het eerste niveau is de natuurbeschermingsbeweging al bijna een eeuw actief in Nederland. In 13 de jaren zestig kreeg deze de wind in de zeilen. Bekend voorbeeld van dit type beweging is de Ver- 14 eniging tot Behoud van Natuurmonumenten of de Vereniging tot behoud van de Waddenzee. Een 15 tweede probleemgebied betreft de kwaliteit van de drie natuurelementen die voor de mens letterlijk 16 van levensbelang zijn: water, grond en lucht. Hier ligt het werkterrein van de moderne milieugroe- 17 peringen als Greenpeace, die zich steeds meer zorgen zijn gaan maken over de milieuvervuiling en 18 de beschikbaarheid van natuurlijke rijkdommen in de toekomst. 4 19 Het derde niveau ten slotte is nog voor een groot deel onontgonnen terrein. Het gaat om de immate- 20 riële kant van het menselijk bestaan en het is daarom heel wat moeilijker de omvang van de schade 21 en de kosten van een eventueel herstel te berekenen dan bij de andere twee niveaus. Enerzijds 22 gaat het om immateriële schade die voortvloeit uit het aantasten van natuurlijke rijkdommen en 23 hulpbronnen, anderzijds om de immateriële schade die de mens zichzelf met zijn gedrag toebrengt. 24 Recent buitenlands onderzoek heeft laten zien dat de groei van de welvaart in de ’ontwikkelde’ 25 landen gepaard is gegaan met een ontreddering van natuur en samenleving. Statistieken hebben 26 aangetoond dat Noorwegen bijvoorbeeld sinds 1960 drie keer zo rijk is geworden en dat tegelij- 27 kertijd verschijnselen als geweld, eenzaamheid, onveiligheid en vervuiling met een factor drie zijn 28 toegenomen. 16 In het tekstgedeelte van de alinea’s 2, 3 en 4 onderscheidt de auteur drie niveaus in de milieuproblematiek. Hieronder staan zes problemen a t/m f die met het milieu te maken hebben. a. De zeldzaamheid van het ijsvogeltje b. Het breken van een mammoettanker met olie in het Kanaal c. Het uitrijden van het mestoverschot op akkers en weilanden d. Het voortzetten van de walvisvangst (door Japan en Rusland) examen toelichting instructie vragen antwoorden antwoord Nederlands 1995–1 HAVO ◭ ◭ ◮ ◮
- Page 415 and 416: 1 47 a Pour examiner Maya. b Pour l
- Page 417 and 418: 1 49 a affaiblies. b contredites. c
- Page 419 and 420: HAVO Nederlands Stelopdracht 1995 M
- Page 421 and 422: Instructie Werk de opdracht uit geg
- Page 423 and 424: Opgave A: Denken, gedenken, herdenk
- Page 425 and 426: Opgave B Vroeger was er wel eens ee
- Page 427 and 428: In een interview in de schoolkrant
- Page 429 and 430: Soft drugs lijken steeds meer geacc
- Page 431 and 432: De leus ’Een dag zonder krant is
- Page 433 and 434: ’Papa is blijven hangen aan de si
- Page 435 and 436: HAVO Nederlands Leesvaardigheid 199
- Page 437 and 438: Toelichting Dit examen bestaat uit
- Page 439 and 440: Vragen Bezeten van tv Milieubewegin
- Page 441 and 442: 5 24 Hun gegevens bevestigden wat u
- Page 443 and 444: 14 80 Niet alleen voor informatieve
- Page 445 and 446: Tekst 3 naar: Bert Bukman, Biechten
- Page 447 and 448: 10 52 Bij lang kijken neemt evenwel
- Page 449 and 450: 8 42 De meeste mensen die tv--kijke
- Page 451 and 452: 13 71 Welke uitwerking heeft veelki
- Page 453 and 454: 17 98 Of je een tv--verslaving als
- Page 455 and 456: 4 19 Er is al veel onderzoek gedaan
- Page 457 and 458: 8 42 De meeste mensen die tv--kijke
- Page 459 and 460: 16 93 Toch zijn er naar schatting i
- Page 461 and 462: 14 Welke van de onderstaande zinnen
- Page 463 and 464: Milieubeweging moet in de politieke
- Page 465: 55 en grond in beginsel beschouwd a
- Page 469 and 470: 4 19 Het derde niveau ten slotte is
- Page 471 and 472: 8 47 Daarnaast is er ook de invloed
- Page 473 and 474: 11 66 Economen zijn oververtegenwoo
- Page 475 and 476: 12 72 Een politieke factor die ik n
- Page 477 and 478: 16 101 Een tegenbeweging die weet w
- Page 479 and 480: 26 De tekst ’Milieubeweging moet
- Page 481 and 482: 11 66 Economen zijn oververtegenwoo
- Page 483 and 484: 1 1 De wereldconferentie over het m
- Page 485 and 486: 13 78 Als er in onze samenleving é
- Page 487 and 488: Antwoorden Bezeten van tv Milieubew
- Page 489 and 490: 4 2 2 1. Je voelt je steeds minder
- Page 491 and 492: 3 4 De kern van een goed antwoord m
- Page 493 and 494: 3 6 De kern van een goed antwoord m
- Page 495 and 496: 2 8 ’Tv is ... te bieden.’ 1
- Page 497 and 498: 3 10 Waarom kijkt men tv? 0 Waarom
- Page 499 and 500: 3 12 Welke gevolgen heeft tv--versl
- Page 501 and 502: 5 14 a Allerlei onderzoek wijst uit
- Page 503 and 504: 3 16 Het antwoord is: • niveau l:
- Page 505 and 506: 4 2 18 De aarde heeft niet genoeg o
- Page 507 and 508: 3 20 De kern van een goed antwoord
- Page 509 and 510: 2 1 22 Economen zijn oververtegenwo
- Page 511 and 512: 3 24 De kern van een goed antwoord
- Page 513 and 514: 2 26 Deel 2: indien na het kopje aa
- Page 515 and 516: 2 28 Deel 4: indien in een kopje de
84 ontstaan. Deze zou het uitgangspunt kunnen zijn voor een gezamenlijke campagne ten gunste van<br />
85 een waarachtig milieubeleid.<br />
14 86 Dan zou de milieubeweging zich wel in de politieke arena moeten storten in plaats van op veilige<br />
87 afstand haar eigen gelijk te blijven opeisen en de afweging van allerlei tegenstrijdige belangen aan<br />
88 anderen over te laten. In ieder geval hoeft de milieubeweging niet al te bang te zijn dat ze het<br />
89 met lobby--activiteiten in de politiek verbruit bij haar achterban. Niet alleen komt het milieu al<br />
90 geruime tijd bij allerlei opiniepeilingen uit de bus als een van de weinige dingen waar mensen<br />
91 zich nog zorgen over maken, ook wordt langzamerhand duidelijk dat men van de regering een veel<br />
92 doortastender optreden verwacht dan de op de individuele burgerconsument gerichte aanpak die<br />
93 het ministerie van VROM nu hanteert.<br />
15 94 Uit de milieubeweging zouden aanzetten moeten komen voor een nieuw, samenhangend rege-<br />
95 ringsbeleid. Zo zou werkgelegenheidsbeleid bijvoorbeeld gekoppeld moeten worden aan herstel<br />
96 en behoud van het milieu. Samenhangend beleid betekent ook een koppeling van milieu aan in-<br />
97 komensbeleid, waardoor de kwaliteit van het bestaan voorrang krijgt boven een verhoging van de<br />
98 koopkracht. Op internationaal vlak zou een dergelijk beleid gericht moeten zijn op een herverdeling<br />
99 van de aanspraken die de naties redelijkerwijs op het milieu kunnen maken, opdat er uiteindelijk<br />
100 een toekomstperspectief ontstaat voor de bevolking in ontwikkelingslanden.<br />
16 101 Een tegenbeweging die weet wat ze wil en die bovendien de publieke opinie mee heeft, kan moeilijk<br />
102 door de politiek worden genegeerd. Hoofdzaak is dat er eindelijk eens politici op het Haagse pluche<br />
103 neerstrijken die weten wat ’duurzame ontwikkeling’ betekent en die daaromtrent een praktisch en<br />
104 samenhangend beleid kunnen voeren. Ook in en rond de grote partijen die periodiek elkaar de<br />
105 macht betwisten, moeten zulke mensen te vinden zijn.<br />
examen<br />
toelichting<br />
instructie<br />
vragen<br />
antwoorden<br />
Nederlands 1995–1 HAVO ◭ ◭ ◮ ◮