13.07.2013 Views

Opmerking - Pragma ADE

Opmerking - Pragma ADE

Opmerking - Pragma ADE

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

10 52 Bij lang kijken neemt evenwel het gevoel van ontspanning af en een veelkijker kan in een vicieuze<br />

53 cirkel raken. Hoe langer hij kijkt, des te minder ontspannen hij wordt, waardoor hij weer gaat<br />

54 kijken omdat hij denkt dat hij er rustig van wordt. De concentratie, voor zover aanwezig, wordt<br />

55 ook minder, en zo raakt een veelkijker in een soort trance. Tv--kijken heeft op die manier een<br />

56 narcotiserend effect. Dat verklaart dat je een hele avond tv kunt kijken, terwijl je je er de volgende<br />

57 dag bitter weinig van weet te herinneren.<br />

11 58 Een andere oorzaak van een beeldbuisverslaving zou je kunnen vinden in het karakter van veel pro-<br />

59 gramma’s. Tv biedt gevriesdroogde ervaringen aan: als kijker word je naar believen geconfronteerd<br />

60 met de ervaringen en levens van anderen en krijg je, zonder daar moeite voor te doen, een blik<br />

61 op vrijwel de gehele wereld. Dat geeft veel mensen een gevoel van ’er--bij--zijn’, van herkenning en<br />

62 van op de hoogte zijn van wat belangrijk is. En dat verzacht misschien het schrijnen van de eigen<br />

63 leefomstandigheden.<br />

12 64 Overmatig tv--kijken mag dan een weinig inspannende bezigheid zijn, er staat wel een prijs tegen-<br />

65 over. Tv--kijken is geen actieve bezigheid, maar biedt een illusie van activiteit. Veelkijkers voelen<br />

66 zich na een avond tv--kijken minder ontspannen en tevreden dan na een avond waarop ze iets<br />

67 anders doen. Op zichzelf is dat logisch. De meeste mensen voelen zich vaak prettiger als ze iets<br />

68 doen waarvoor ze zich lichamelijk of geestelijk moeten inspannen. Veelkijkers melden dan ook vaak<br />

69 een licht schuldgevoel. Voor een aantal mensen is zo’n negatief gevoel voldoende reden om maar<br />

70 weer tv te gaan kijken.<br />

13 71 Welke uitwerking heeft veelkijken op de visie die een overmatige kijker op de wereld heeft? De<br />

72 realiteit zoals die op tv wordt aangeboden, kun je moeilijk gelijkstellen aan ’de’ realiteit. Tv--<br />

73 realiteit is een model van de werkelijkheid, bepaald door technische mogelijkheden, commerciële<br />

74 behoeften van tv--stations en maatschappelijke opvattingen van programmamakers. Onderwerpen<br />

75 halen vaak het nieuws niet eens omdat er geen pakkende beelden van zijn. Eigenlijk is tv geen<br />

76 geschikt medium om complexe informatie door te geven, zeker als er geen passende beelden bij<br />

77 zijn. Tv brengt informatie met weinig diepgang, in flitsende beelden gemonteerd om de aandacht<br />

78 van de kijker vast te houden en ingebed in ander amusement. Zo kan pseudo--geïnformeerdheid<br />

79 over een model van de werkelijkheid ontstaan.<br />

examen<br />

toelichting<br />

instructie<br />

vragen<br />

antwoorden<br />

Nederlands 1995–1 HAVO ◭ ◭ ◮ ◮

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!