KWPN goedgekeurde en erkende hengsten
KWPN goedgekeurde en erkende hengsten
KWPN goedgekeurde en erkende hengsten
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De betek<strong>en</strong>is van fokwaard<strong>en</strong><br />
Cijfers als objectief hulpmiddel bij selectie<br />
Steeds meer fokkers mak<strong>en</strong> bij de h<strong>en</strong>gstkeuze voor hun merrie gebruik van objectieve foktechnische informatie. Deze<br />
wordt weergegev<strong>en</strong> in fokwaard<strong>en</strong> die het <strong>KWPN</strong> sinds 1987 berek<strong>en</strong>t voor diverse k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>, zoals sport, exterieur <strong>en</strong><br />
gezondheid in het <strong>KWPN</strong>-fokdoel. Aan de basis van de fokwaard<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s die afkomstig zijn van de verschill<strong>en</strong>de<br />
ev<strong>en</strong>em<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong> van <strong>KWPN</strong>-geregistreerde paard<strong>en</strong>.<br />
Fokwaard<strong>en</strong><br />
Alles wat we zi<strong>en</strong> of met<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> paard is<br />
e<strong>en</strong> optelsom van de g<strong>en</strong>etische aanleg van<br />
het paard plus e<strong>en</strong> hele reeks milieu-invloed<strong>en</strong>.<br />
Als bijvoorbeeld e<strong>en</strong> paard e<strong>en</strong> goed<br />
springparcours a egt dan wordt dat <strong>en</strong>erzijds<br />
veroorzaakt door zijn g<strong>en</strong>etische aanleg<br />
voor spring<strong>en</strong>, anderzijds zal het goede<br />
nulrondje ook voor e<strong>en</strong> deel toe te schrijv<strong>en</strong><br />
zijn aan de trainingsarbeid die in het paard<br />
gestok<strong>en</strong> is <strong>en</strong> aan de capaciteit<strong>en</strong> van de<br />
ruiter. Voor de fokkerij is alle<strong>en</strong> het eerste van<br />
belang: de g<strong>en</strong>etische aanleg van het paard.<br />
Ruiterkwaliteit<strong>en</strong> word<strong>en</strong> niet doorgegev<strong>en</strong><br />
aan het veul<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> fokwaarde is e<strong>en</strong> schatting van die g<strong>en</strong>etische<br />
aanleg. Het <strong>KWPN</strong> berek<strong>en</strong>t fokwaard<strong>en</strong><br />
voor zowel exterieur-, sport- <strong>en</strong> gezondheidsk<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>.<br />
De exterieur-fokwaard<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong> aan hoe e<strong>en</strong> h<strong>en</strong>gst (of merrie) zich<br />
vererft op exterieuronderdel<strong>en</strong>, de sportfokwaard<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong> aan hoe e<strong>en</strong> paard zich<br />
vererft in dressuur, spring<strong>en</strong> of in de aangespann<strong>en</strong><br />
sport (tuigpaard<strong>en</strong>), daarnaast geeft<br />
de gezondheidsfokwaarde aan hoe e<strong>en</strong><br />
h<strong>en</strong>gst zich vererft op het gebied van osteochondrose.<br />
Fokwaard<strong>en</strong> zijn regelmatig aan veranderin-<br />
g<strong>en</strong> onderhevig. Dat heeft te mak<strong>en</strong> met het<br />
feit dat ieder jaar weer meer meetgegev<strong>en</strong>s<br />
beschikbaar kom<strong>en</strong> waarmee de fokwaard<strong>en</strong><br />
berek<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. War<strong>en</strong> bijvoorbeeld<br />
dit jaar 20 nakomeling<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
h<strong>en</strong>gst actief in de sport, volg<strong>en</strong>d jaar<br />
kunn<strong>en</strong> dat er 40 zijn. De sport noch de<br />
fokkerij zijn allesbehalve e<strong>en</strong> statisch gebeur<strong>en</strong>.<br />
Het zijn lev<strong>en</strong>de elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />
dynamische b<strong>en</strong>adering vereis<strong>en</strong>.<br />
G<strong>en</strong>etisch profi el<br />
Omdat de fokkerij e<strong>en</strong> dynamisch gebeur<strong>en</strong><br />
is, is het belangrijk om vooruit te kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
juiste beslissing<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele<br />
partnerkeuze. Het ultieme fokdoel van het<br />
<strong>KWPN</strong> is paard<strong>en</strong> fokk<strong>en</strong> die op de allerhoogste<br />
sportniveau’s in hun discipline kunn<strong>en</strong><br />
prester<strong>en</strong>, sportk<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> daarmee<br />
mete<strong>en</strong> het belangrijkste k<strong>en</strong>merk in de<br />
<strong>KWPN</strong>-fokkerij. Alle overige k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> zijn<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s belangrijk, maar staan in feite in<br />
di<strong>en</strong>st om tot grote sportprestaties te kunn<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong>. Zo di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> paard e<strong>en</strong> correct <strong>en</strong><br />
functioneel exterieur te hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
functionele manier te kunn<strong>en</strong> beweg<strong>en</strong> of over<br />
goede springmanier<strong>en</strong> te beschikk<strong>en</strong>. Daarnaast<br />
moet e<strong>en</strong> paard natuurlijk gezond zijn.<br />
Alle belangrijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> uit het <strong>KWPN</strong>fokdoel<br />
zijn per fokrichting overzichtelijk<br />
terug te vind<strong>en</strong> in het zog<strong>en</strong>aamde ‘g<strong>en</strong>etische<br />
pro el’ per h<strong>en</strong>gst. Door middel van dit<br />
g<strong>en</strong>etische pro el is het e<strong>en</strong>voudig om alle<br />
belangrijke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> in één oogopslag met<br />
elkaar in verband te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> af te weg<strong>en</strong>.<br />
Zo is het gemakkelijk om h<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> met<br />
elkaar te vergelijk<strong>en</strong> om tot e<strong>en</strong> goede partnerkeuze<br />
te kom<strong>en</strong>.<br />
De partnerkeuze op het gebied van exterieur,<br />
beweging <strong>en</strong> spring<strong>en</strong> kan nog verder uitgediept<br />
word<strong>en</strong> met behulp van de fokwaard<strong>en</strong><br />
die weergegev<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de detailk<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
exterieur, beweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> spring<strong>en</strong>. Per<br />
detailk<strong>en</strong>merk bek<strong>en</strong>d van het lineaire score<br />
formulier wordt e<strong>en</strong> fokwaarde geschat.<br />
Deze fokwaarde geeft aan wat het gemiddelde<br />
verervingsbeeld is van e<strong>en</strong> h<strong>en</strong>gst.<br />
Het gemiddelde<br />
Zoals we de schofthoogte van e<strong>en</strong> paard<br />
uitdrukk<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van het vloeroppervlak,<br />
zo moet ook het g<strong>en</strong>etische niveau (de<br />
fokwaarde) van e<strong>en</strong> paard uitgedrukt word<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong> opzichte van iets. Dat iets, is het gemiddelde<br />
g<strong>en</strong>etische niveau van alle <strong>KWPN</strong>-<br />
paard<strong>en</strong>. Preciezer uitgedrukt: alle <strong>KWPN</strong>-<br />
paard<strong>en</strong> die in het databestand zitt<strong>en</strong>. Aan<br />
dit bestand wordt ieder jaar nieuwe informatie<br />
toegevoegd. Het bestand wordt dus ieder<br />
jaar iets groter <strong>en</strong> daarom zal ook het gemiddelde<br />
niveau van elk k<strong>en</strong>merk ieder jaar wat<br />
verander<strong>en</strong>. Het zal langzaam ieder jaar iets<br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong> omdat de paard<strong>en</strong> die aan het<br />
bestand toegevoegd word<strong>en</strong> ieder jaar g<strong>en</strong>etisch<br />
weer e<strong>en</strong> stukje beter zijn.<br />
Het belangrijkste in dit verband echter, is de<br />
wet<strong>en</strong>schap dat de fokwaarde (het g<strong>en</strong>etische<br />
niveau) van ieder individueel paard<br />
uitgedrukt wordt t<strong>en</strong> opzichte van het g<strong>en</strong>etische<br />
niveau van alle <strong>KWPN</strong>-paard<strong>en</strong>. Het<br />
g<strong>en</strong>etische niveau (voor elk van de k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>)<br />
van alle paard<strong>en</strong> in het bestand wordt<br />
ieder jaar simpelweg gelijkgesteld aan 100<br />
punt<strong>en</strong>. Dit is het gemiddelde waarmee we<br />
alles vergelijk<strong>en</strong>, deze 100 punt<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong><br />
als het ware het ‘vloeroppervlak’.<br />
Wat is hoog <strong>en</strong> wat is laag<br />
E<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de vraag di<strong>en</strong>t zich aan. E<strong>en</strong><br />
h<strong>en</strong>gst die voor bijvoorbeeld het k<strong>en</strong>merk<br />
‘dressuur’ e<strong>en</strong> fokwaarde heeft van 115<br />
punt<strong>en</strong>, is dat nu normaal, hoog of zeer<br />
hoog? De fokwaarde ligt bov<strong>en</strong> het gemiddelde<br />
van 100, maar betek<strong>en</strong>t dit dat deze<br />
h<strong>en</strong>gst normaal, veel of erg veel dressuuraanleg<br />
doorgeeft aan zijn nakomeling<strong>en</strong>? We<br />
hebb<strong>en</strong> het begrip standaardafwijking nodig<br />
om deze vraag te kunn<strong>en</strong> beantwoord<strong>en</strong>. Dit<br />
k<strong>en</strong>getal komt uit de statistiek, net als e<strong>en</strong><br />
ander f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>, de zog<strong>en</strong>aamde normaalverdeling.<br />
Elke normaalverdeling k<strong>en</strong>t e<strong>en</strong><br />
gemiddelde met daar rondom he<strong>en</strong> e<strong>en</strong> standaardafwijking<br />
(ook wel spreiding g<strong>en</strong>oemd).<br />
De standaardafwijking voor de diverse sportfokwaard<strong>en</strong><br />
is vastgesteld op 20 punt<strong>en</strong>, die<br />
voor de overige k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>, exterieur,<br />
OC-gezondheid, stokmaat <strong>en</strong> de detailk<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
op 4 punt<strong>en</strong>. De theorie rondom<br />
normaalverdeling<strong>en</strong> zegt nu het volg<strong>en</strong>de:
Change language