1795.12-E-boek-Co-creatie4

62
Systeemproblemen en
zorginnovatie
1. Het besturingsmodel van de zorg is
complex en versnipperd
De feitelijke besturing vindt
plaats door tariefafspraken,
productieplafonds en af en toe door
direct ingrijpen van de minister.
Daarnaast zijn de rollen en
verantwoordelijkheden verdeeld
over een veelheid van partijen;
oa VWS, Artsen en specialisten,
zorgverzekeraars, gemeentes,
zorgkantoren, NZa en CVZ
Veel partijen dus met elk hun
deelverantwoordelijkheid.
Helaas is er geen enkele partij
die verantwoordelijk is voor het
totaal, die regie voert, doelen
stelt en verantwoording aflegt
over behaalde resultaten. De
ketenpartijen streven naar
innovatie binnen hun positie, maar
hun positie is beperkt in blikveld,
expertise, belang en daadkracht.
Het effect is dat er vooral op
macrobudget wordt gestuurd,
terwijl individuele partijen alleen
invloed hebben op hun eigen
microbudget. Zodoende komt
er weinig terecht van innovatie
en efficiencyverbetering. Omdat
niemand deze uitdagingen in de
zorg in z’n eentje veroorzaakt, is
niemand verantwoordelijk voor
oplossingen.
Het hebben van één
verantwoordelijke partij is
daarom nodig. Een partij die
de overkoepelende regie in
handen heeft en voldoende tijd
en stabiliteit kan nemen om
innovatie de kans te geven. Die
verantwoordelijk is voor het
formuleren van doel en focus, het
stellen van prioriteiten en het in
beweging krijgen van het zorgveld.
2. De belangen van de zorgconsument
worden nauwelijks behartigd
en er is onvoldoende inzicht in
kosten en kwaliteit. De volgende
drie aspecten verhinderen de
zorgconsument om bij te dragen
aan alternatieve oplossingen:
n Er is nog geen krachtige
onafhankelijke
vertegenwoordiging van
patiënt en premiebetaler, die
de belangen van deze groep en
hun mantelzorgers en familie
behartigt.Momenteel is de
zorg vooral een spel tussen
overheid, zorgverzekeraar
en zorgverlener, waarbij de
belangrijkste belanghebbenden,
de zorgconsument en de
premiebetaler, onvoldoende
betrokken zijn.
n Transparantie en inzicht in de
werkelijke kosten ontbreken.
Het zou goed zijn als iedere burger
een eigen inzicht krijgt in de
geleverde zorg en het bijbehorende
prijskaartje. Dat geeft een betere
controle op onjuiste declaraties,
zeker als de zorgverzekeraars er
zichtbaar werk van maken om
meldingen hierover op te volgen.
Het geeft meer prikkels om na te
denken (waren die drie dezelfde
foto’s voor verschillende artsen nou
echt nodig?) en het geeft de kans
om mee te denken wat men zelf kan
doen om de kosten te verminderen.
Daarnaast kunnen zorgaanbieders.
Met deze gegevens onderling de
kostenbeter vergelijken en van
elkaar leren.
n De zorg lijkt ‘gratis’, omdat het al
betaald is, waardoor een rem op
zorgvraag ontbreekt. De burger
ervaart de zorg vaak als ‘gratis’,
zolang er geen directe out-ofpocket
kosten mee gemoeid zijn. De
zorgverlener heeft ook meerdere
redenen om niet snel nee te zeggen
tegen een onnodige zorgvraag.
Daardoor is er onvoldoende rem op
zorgvraag en -aanbod.
3. Er is ruimte, discussie en
bewustwording over een andere
kijk op zorg nodig.
n Te veel zorg, afzondering en
rust ondermijnen de vitaliteit
en gezondheid van ouderen.
Onze maatschappij beschouwt
ouderen te snel en te vaak als
zielig, incapabel en zorgbehoevend.
Ze worden daarbij vaak uit het