De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW

DE RAZZIA IN DE BUITENWIJKEN 91
snel zijn zoon op een fiets te laten wegrijden, toen vele Duitsers bij hem de straat
binnenkwamen en voor zijn huis halt hielden. De twee soldaten die bij hem thuis
kwamen, vroegen naar zijn zoon, doch namen genoegen met de mededeling, dat hij
op straat was.1 Bij een arts vroeg een Duitser alleen, of er nog mannen beneden de
veertig jaar in huis waren; huiszoeking vond niet plaats. De zoon van de dokter zat
verborgen in de kelder.2 Een blijk van volkomen medewerking ontving B. uit Schiedam,
die zijn leeftijd op het persoonsbewijs veranderd had. Een Duitser controleerde
het persoonsbewijs en zag kennelijk dat het veranderd was. Toen ondertussen een
tweede Duitser binnenkwam, liet hij het deze niet zien maar zeide, dat Bl. kon thuisblijven.3
Blijk van een goede gezindheid jegens de Rotterdammers gaven ook enkele Duitsers,
die bij zieken of pseudo-zieken kwamen. Een vrouw had haar zoon in bed gestopt.
De soldaat die zich liet overtuigen dat de jongen ziek was, gaf hem een hand,
wenste beterschap en vertrok.4 Een ander, die geen kans had gehad een attest te
krijgen, daar hij door wachtposten was teruggestuurd, kroop op aanraden van zijn
moeder maar in bed. Tegen de Duitser, die huiszoeking verrichtte, zeide hij, dat hij
keelpijn had en nog geen medicijnen; de dokter moest nog komen. Met deze verklaring
nam de Duitser genoegen en vertrok.5 Daarentegen traden Duitsers in soortgelijke
gevallen ook heel anders op. De G. had griep en besloot in bed te blijven liggen; de
medicijnen stonden op het nachtkastje. Toen de Duitsers boven kwamen, zei hij, dat
hij al veertig jaar was en waarschijnlijk een besmettelijke ziekte had. De G. moest
echter het bed uit en had ternauwernood gelegenheid een broek en jas aan te trekken.6
Dat de Duitsers ook werkelijk ernstige zieken meenamen, blijkt hieruit, dat zich
onder de weggevoerden bevonden: epileptici, t.b.c.-patiënten, geslachtszieken, lijders
aan hartziekten, asthma-patiënten, enz.7
Nadat de huiszoeking was verricht, kwamen in verschillende straten de Duitsers
nog eens terug. Bij een arts was deze controle „veel strenger, onbeschaamd”8. Daarentegen
vertrok een Duitser direct, toen hij zag, dat Mevrouw G. een baby zat te voeden
en zij zeide, dat er geen mannen in huis waren9. Soms, zoals in Tuindorp-Vreewijk,
kwam een luidsprekerwagen opdagen. Er werd bekend gemaakt, dat men zich nu
nog ongestraft kon melden; degene die bij huiszoeking nog zou worden gevonden,
zou doodgeschoten worden. Enkelen die zich ’s morgens verborgen hadden gehouden,
gingen zich daarop melden. In de laan waar S. woonde, vijf man.10
1 Rapport van de hoofdagent van politie Th. P. de J., Rotterdam, 29 December 1948.
2 Verslag van de bespreking met L., blz. 8.
3 Brief van D. J. B., Schiedam, 12 Juni 1948.
4 Brief van Mevr. P. W. S. van W. aan R. v. O., Rotterdam, Juni 1948.
6 Verslag van de bespreking met J. W. B., blz. 1 en 2.
6 Verslag van de bespreking met D. de G., blz. 1 en 2.
7 „Het Roode Kruis contra Hakenkruis”. Kampen. Blz. 19 tot en met 37.
8 Verslag van de bespreking met E., blz. 2.
9 Verslag van de bespreking met J. W. G., blz. 3.
10 Brief van C. S. aan R. v. O., Rotterdam, 9 Mei 1949.