De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW

36 ROTTERDAM, DE GETEISTERDE STAD
1944 nauwere samenwerking van deze verzetsorganisaties nodig bleek. Het Locaal
Werkcomité der Illegaliteit (LWC) werd gevormd. Verder werd de verzetsgeest van
de bevolking reeds lang geschraagd door de illegale pers, waarin zich in September
1944 eveneens een concentratie voltrok, die leidde tot de uitgave van De Vrije Pers,
het illegale nieuwsblad van Rotterdam. Al dit werk werd vooral na de invasie ondersteund
door de Landelijke Knokploegen, die politieke gevangenen bevrijdden,
brandkasten forceerden en overvallen uitvoerden.
Een van de eerste belangrijke daden van de LKP-ers in Rotterdam vond plaats op
de dag van de invasie, toen zij het Huis van Bewaring overvielen en 17 politieke gevangenen
bevrijdden.1 Op 15 Juli werd een NSB-er, commies ter Gemeentesecretarie,
met revolverschoten gedood.2 Op 8 Augustus werd het distributiekantoor aan het
Afrikaanderplein in Rotterdam-Zuid „gekraakt”. De buit bedroeg ruim 37.000 algemene
levensmiddelenkaarten en een zeer groot aantal losse bonnen.3 Op 26 Augustus
werd het lijk van een NSB-er gevonden in een sloot onder Rotterdam—Overschie.4
Op 28 Augustus werden drie personen, werkzaam bij het Fahndungskommando van
de SD, neergeschoten. Een opperwachtmeester overleed, de twee anderen werden
gewond.5 Op 4 October werd een inval gedaan in het Spoorwegpostkantoor te
Rotterdam en ruim 1 millioen gulden meegenomen.6 Op 24 October werden 46 personen,
onder wie 35 politieke gevangenen, uit het Hoofdbureau van Politie bevrijd.7
En deze voorbeelden zouden nog met vele te vermeerderen zijn.
Kort na de havenvernielingen trad de LKP op tegen de „putjesgravers”. Teneinde
de vernielingen, die na 25 September hadden plaats gevonden, te voltooien, zochten
de Duitsers werkkrachten om gaten voor springstof in de havenkaden te graven.
Hoewel de publieke opinie zich scherp hiertegen keerde, leenden ook Rotterdammers
zich voor dit vernielingswerk.
Toen greep de illegaliteit in. Bij een inval door de KP-ers op het adres, waar de
mannen zich konden melden, trof men dertig personen aan. De uitvoerder van de
werken en een Bauführer werden op staande voet doodgeschoten. Van de arbeiders
werd het persoonsbewijs afgenomen; het archief van de firma en de aanwezige
financiën werden in beslag genomen. Dezelfde dag nog werden pamfletten verspreid,
1 a. G. J. P. de Vries: Achter de schermen, blz. 32/34;
b. Dagrapport N o. 3823, 6 Juni 1944. Gemeentepolitie Rotterdam.
2 Maandverslag d.d. 17 Juli 1944. Gemeentepolitie Rotterdam.
3 a. G. J. P. de Vries: Achter de schermen, blz. 23/26;
b. Guerilla in Rotterdam, blz. 46;
c. Dagrapport No. 4295, 8 Augustus 1944. Gemeentepolitie Rotterdam.
4 Dagrapport N o. 4415, 26.8.1944. Gemeentepolitie Rotterdam.
6 Dagrapport No. 4424, 28.8.1944. Gemeentepolitie Rotterdam.
6 a. G. J. P. de Vries: Achter de schermen, blz. 31/32;
b. Dagrapport No. 4933, geen datum. Gemeentepolitie Rotterdam.
1 a. G. J. P. de Vries: Achter de schermen, blz. 29/31;
b. Guerilla in Rotterdam, blz. 34/39;
c. Dagrapport N o. 5258, geen datum. Gemeentepolitie Rotterdam.