De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW
De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW
De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ROTTERDAM NA DE RAZZIA 231<br />
verkeerden. Op initiatief <strong>van</strong> enkele predikanten en een geestelijke werd daarop een<br />
poging aangewend om contact tot stand te brengen tussen de verschillende groepen,<br />
met name de kerken en het I.W.A. Het kwam dus tot een coördinatie <strong>van</strong> alle werkzaamheden<br />
op het gebied <strong>van</strong> de geestelijke en materiële verzorging <strong>van</strong> de weggevoerde<br />
mannen. Op 3 Januari 1945 werden de verschillende werkgroepen samengevoegd<br />
onder de initialen <strong>van</strong> de oude, particulier werkende groep, het I.W.A.<br />
(Inzamelingsbureau Weggevoerde Arbeidskrachten). Het I.W.A. organiseerde reizen<br />
naar de kampen in Nederland en Noordwest Duitsland om pakketten en post te<br />
bezorgen. Naast deze zendingen, die bestemd waren voor particulieren, hield het zich<br />
ook bezig met de collectieve verzending <strong>van</strong> verband- en geneesmiddelen, schoenen,<br />
textiel, huishoudelijke artikelen als zeep, scheermesjes, tandpasta, borstels en dergelijke.<br />
Voor al deze artikelen werd niet vergeefs een beroep gedaan op de medewerking<br />
<strong>van</strong> <strong>Rotterdam</strong>se firma’s. In de periode <strong>van</strong> 4 Januari tot en met 27 Maart 1945<br />
werden door het I.W.A. 19 tochten uit <strong>Rotterdam</strong> ondernomen, waar<strong>van</strong> zes keer<br />
naar Duitsland.1 Ook werkte het samen met een drietal <strong>Rotterdam</strong>se tewerkgestelden<br />
in Duitsland, die toestemming hadden gekregen om naar <strong>Rotterdam</strong> te gaan en daar<br />
pakketten voor de weggevoerden in Dalum en Lingen in te zamelen.2<br />
Wij hebben in het bovenstaande gezien, hoe <strong>van</strong> verschillende zijden in <strong>Rotterdam</strong><br />
gepoogd werd met de mannen in contact te komen en hen eventueel naar <strong>Rotterdam</strong><br />
terug te voeren. Eenmaal in de stad terug werden de ontvluchten door de illegaliteit<br />
voorzien <strong>van</strong> stempels of vervalste papieren. Behalve deze vluchtelingen moesten<br />
ook degenen, die tijdens de <strong>razzia</strong> waren ondergedoken, geholpen worden. Hierdoor<br />
ontstond een uitbreiding <strong>van</strong> de illegale activiteit. Op de verzetsgroepen werd een<br />
zware last gelegd. Hoewel enkelen tijdens de <strong>razzia</strong> als illegale werkers waren herkend<br />
en gegrepen, was de bestaande illegaliteit als geheel niet getroffen. Slechts weinige<br />
actieve medewerkers <strong>van</strong> illegale groepen waren weggevoerd, en de meesten <strong>van</strong> hen<br />
keerden na enkele dagen weer naar <strong>Rotterdam</strong> terug. Wel moesten sommige voorzorgsmaatregelen<br />
worden genomen. Enkele groepen ondergingen een interne reorganisatie<br />
of schakelden voor een deel <strong>van</strong> hun werk meisjes in. Het werk ging<br />
echter door. <strong>De</strong> illegale pers bleef zonder onderbreking verschijnen.<br />
Direct na de <strong>razzia</strong> wist de illegaliteit officiële vrijstellingspapieren en door de<br />
Duitsers afgestempelde persoonsbewijzen in handen te krijgen. Op grote schaal<br />
werden stempels en papieren vervalst. Koeriersters zamelden persoonsbewijzen <strong>van</strong><br />
1 a. Archief <strong>van</strong> het Inzamelingsbureau Weggevoerde Arbeidskrachten. <strong>De</strong>ze organisatie staat<br />
onder verschillende namen bekend. Zij werd ook aangeduid als Inlichtingendienst Weggevoerde<br />
Arbeidskrachten o f Inlichtingen Weggevoerde Arbeidskrachten.<br />
b. Verslag <strong>van</strong> de bespreking met H. C.<br />
c. Verslag <strong>van</strong> de bespreking met B.<br />
d. Verslag <strong>van</strong> de bespreking met W. H. A. M. <strong>van</strong> der D.<br />
2 a. Verslag <strong>van</strong> de bespreking met J. de G., blz. 18—40.<br />
b. Bericht über die Sammelaktion für hollandische Schanzarbeiter, eingesetzt in den Kreisen<br />
LingenjEms, Dalum bei Meppen/Ems und Bentheim. <strong>Rotterdam</strong>, 12 Januari 1945 (met bijlagen).<br />
c. Archief <strong>van</strong> het Inzamelingsbureau Weggevoerde Arbeidskrachten.