De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW

DE TOCHT PER SCHIP 181
men op de grond. Zelfs werden mensen naar de vliering gebracht. In de paardenstal
was het zo mogelijk nog erger. Vele mannen moesten na de ontberingen van
de reis daar nog een nacht staande doorbrengen. Volgens L. wisselde men staan en
zitten met elkaar af.1 Rug aan rug zat men dan op koffers. Mensen vielen flauw.
Een verpleegster van het Rode Kruis vertelde, dat zij zich daar slechts met moeite een
weg kon banen. Zij moest soms over de mannen heen stappen. „Hoofden en schouders
gingen opzij, als we er door moesten”.2 Op de stenen vloer lag wat stro gespreid,
maar dit was al spoedig geheel vertrapt en vervuild. Even ernstig was de vervuiling
van de WC’s. Zij waren verstopt en stroomden over. Het vuil liep zelfs de trappen af.3
Het zou ons te ver voeren, hier ook de toestand in de scholen te beschrijven. In
sommige was het niet zo ernstig, in andere daarentegen was het weer even vol en vuil
als in de kazerne. In een dergelijke omgeving lagen velen een nacht, anderen weer
drie of vier dagen. Uit de weggevoerden zelf kwamen personen naar voren, die enige
orde in de chaos wilden brengen. Zo greep men in bij het verdelen van eten. Groepjes
vrijwilligers trachten zoveel mogelijk de vervuiling van WC’s tegen te gaan en anderen
voelden zich genoopt het Rode Kruis te helpen met het wegbrengen van zieken.
Zelfs wist men in de zgn. paardenstal nog wat ontspanning te geven door een avond
te organiseren met varieténummers, zang en declamatie.4
Inmiddels werd van de zijde van de Kampense bevolking het uiterste gedaan om de
mannen in hun moeilijke toestand bij te staan. Van de organisaties kan in de eerste
plaats genoemd worden het Nederlandse Rode Kruis. Wij wezen er reeds op, dat zij
behulpzaam was bij het verstrekken van voedsel en drinken op de kade. Tegelijkertijd
haalden artsen, verpleegsters en ander personeel van het Rode Kruis zieken uit de
schepen en uit de colonnes op de kade. In de kazerne werd een ziekenzaal ingericht,
waar de eerste verpleging plaats vond. Dagelijks werden ziekenrapporten gehouden,
werden mannen verzorgd en anderen naar inmiddels ingerichte noodziekenhuizen in
Kampen en IJsselmuiden overgebracht. De artsen verdeelden onderling het werk aan
de kade, in de kazerne en in de noodziekenhuizen. Transportcolonisten waren dag en
nacht aanwezig om patiënten te vervoeren en eerste hulp te verlenen. Verder nam het
Rode Kruis de rijke gaven van de bevolking in ontvangst en deelde deze onder de
mannen uit. Het hielp met medewerking van de burgerij bij ontvluchtingen, zowel van
zieken als van gezonde, nam ondanks het strenge verbod post in ontvangst en zorgde
voor doorzending. Ook de leden van de Technische Noodhulp en van de Centrale
1 Verslag van de bespreking met W. van L., blz. 6.
2 Verslag van de bespreking met Mevrouw J. W. van S.—K., blz. 5.
3 a. Verslag van de bespreking met C. F.
b. Brief van P. de Z., Juni 1948.
c. Verslag van de bespreking met Mej. C. S., blz. 2.
1 a. Verslag van de bespreking met W. A. ’t H., blz. 16.
b. Verslag van de bespreking met G. C. K., blz. 13.
c. Brief van J. L., Juni 1948.
d. Herinneringen aan Oelde, door H. N ., blz. 9.
e. Verslag van de bespreking met A. K., blz. 10.