De razzia van Rotterdam. 10-11 november 1944 - KNAW

DE TOCHT TE VOET 165
peren, chocolade, melk, belegd brood, en naaigerei. Zelfs waren er mensen, die hun
kapotte schoenen konden vervangen door betere. Anderen kregen kledingstukken als
kousen, hoeden en petten. In tegenstelling echter tot de overvloed aan mededelingen
over de hulp die van Rotterdam tot Utrecht aan de weggevoerden werd verleend, is
het aantal berichten over de bijstand na Utrecht geringer. Enkelen van onze berichtgevers
melden, dat er minder levensmiddelen werden verstrekt. Verschillenden slaagden
er echter in met medewerking van de bevolking te ontvluchten.1 Wij komen er
nog later op terug, hoe de bevolking van Amersfoort en omgeving steun verleende
aan de mannen die in deze streken te werk werden gesteld.
En hoe reageerden nu de weggevoerde Rotterdammers op al deze hulp? Wij zouden
hun gevoelens van dank wel kunnen omschrijven, maar veel zou verloren gaan
van de emotie die tot uiting komt in hun eigen woorden, wanneer zij aan deze hulp
terugdenken. Daarom moge hier uit de vele berichten, die zij ons hieromtrent deden
toekomen, enkele voorbeelden volgen.
,,De hulp der Nederlanders langs de weg was overweldigend” .2 „Voor dit gebaar
van de bevolking niets dan lof”.3 „Een eresaluut voor Delft!!” 4 Van de hulp, die tussen
Delft en Waddinxveen werd verleend, sprak men als „nobele daden, die door de
slachtoffers op hoge prijs werden gesteld”.5 „De spontane hulp van de bewoners van
Waddinxveen dient wel extra te worden vermeld” .6 „Er leven toch nog mensen met je
mee, wat je goed doet”.7
„De bevolking van Gouda heeft zich buitengewoon sympathiek gedragen” .8 „Onze
conclusie was: wij zijn vol lof over de bewoners van Gouda” .8 „Onderweg van Gouda
naar Utrecht is de bevolking buitengewoon geweest” .10,, Ze hadden alleen één doel: om
te helpen” .11 „Bravo, voor Woerden en Bodegraven”.12 „Nog altijd dankbaar... voor
de hulp, die zij ons gegeven hebben” .13 „Deze daad van de bevolking van Woerden en
omstreken ligt bij velen nog in d’r geheugen en mag waarlijk ook niet vergeten worden” .14
„De bevolking van Utrecht is geweldig geweest... Ze hebben ontzettend hun best
gedaan”.15 „Rode Kruiszusters hielpen ons de gehele nacht” . „Daar hadden wij
1 a. Verslag van de bespreking met K. P. de G., blz. 12 en 13.
b. Verslag van de bespreking met B. A. B., blz. 7.
c. Brief van W. M., 30 Januari 1949.
2 Vragenlijst, ingevuld door Chr. V.
3 Vragenlijst, ingevuld door C. de V.
4 Vragenlijst, ingevuld door W. van der R.
5 Brief van V. C. G„ 15 Juli 1948.
6 Brief van J. van H., 8 Februari 1948.
7 Dagboek van J. A. M.
8 Vragenlijst ingevuld door W. J. S.
9 Verslag van de bespreking met P. W., blz. 13.
10 Verslag van de bespreking met L. C. van der L., blz. 10.
11 Verslag van de bespreking met B. W., blz. 7.
12 Vragenlijst ingevuld door Fr. S.
13 Verslag van de bespreking met P. W. van D.
14 Brief van F. Th. S., 12 Juni 1948.
15 Verslag van de bespreking met A. C. K., blz. 7.