Jaarstukken 2009 - Bestuurlijke informatie van de gemeente ...

Jaarstukken
2009

Voorwoord
jaarstukken 2009

Voorwoord van het college bij de jaarstukken 2009
Voor u liggen de Jaarstukken over het jaar 2009. Een jaar dat bijzonder was. Het was het jaar waarin we ons
werk binnen de gestelde kaders van de begroting 2009 goeddeels hebben kunnen uitvoeren. Het voorliggende
jaarverslag en de bijbehorende jaarrekening 2009 laten dit zien. Het grootste deel van de beoogde doelen zijn
daadwerkelijk gerealiseerd, binnen de daarvoor beschikbaar gestelde middelen. Onze accountant bevestigt
dat we onze bedrijfsvoering op orde hebben en heeft een goedkeurende verklaring afgegeven voor zowel de
getrouwheid als –en dat is inmiddels voor het derde jaar op rij- de rechtmatigheid.
Het jaar 2009 is ook te typeren als de stilte voor de (fi nanciële) storm. Althans, vanuit het perspectief van de
gemeentefi nanciën. Want terwijl de ergste fi nancieel-economische crisis sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw
heerste, spreekt een relatieve rust uit de jaarstukken 2009. Natuurlijk kregen we te maken met meer uitkeringsgerechtigden.
En natuurlijk voelden we het eff ect van de crisis op onze bouwgrondexploitaties. Maar echt
grote fi nanciële gevolgen had dat alles nog niet. We kunnen dan ook concluderen dat we er goed in geslaagd
zijn onze doelstellingen te realiseren. Bovendien we hebben ons voorbereid op de eff ecten die de fi nancieeleconomische
crisis op onze activiteiten heeft. Dat alles hebben we gedaan binnen het fi nanciële kader dat
ervoor stond. Dit levert ons een positief saldo op onze programma’s op van € 1,5 miljoen. Daarnaast hebben
we op de grondexploitatie een resultaat van € 1,6 mln behaald. Verder doen we voor een totaal bedrag van
€ 1,6 mln specifi eke bestemmingsvoorstellen. In totaal komt het rekeningresultaat over 2009 hiermee uit op
€ 4,7 mln positief.
Ontwikkelingen dwingen ons echter vooruit te kijken. Komende jaren zullen we de eff ecten van de fi nancieeleconomische
crisis sterker gaan voelen. Daarnaast zullen de rijksbezuinigingen ook onze gemeente raken.
Verder zal ook de groei van het aantal inwoners in onze gemeente achterblijven bij de verwachting. In 2009
hebben we ons ingespannen om op deze situatie voorbereid te zijn. In 2010 borduren we op die strategie
voort. We gaan zo snel mogelijk van start om een pakket van bezuinigingsmaatregelen samen te stellen.
Hierbij onderzoeken we of we slimmer, effi ciënter en daarmee goedkoper kunnen werken.
Tegelijkertijd starten we een takendiscussie, over de vraag: wat is nu echt de taak van de gemeente.
Uitgangspunt hierbij is dat we de sociale kwaliteit in Doetinchem willen behouden.
Het college van burgemeester en wethouders van Doetinchem
3

Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1.* Rekeningresultaat en bestemming 7
Hoofdstuk 2. Programma’s 13
Hoofdstuk 3. Paragrafen 95
paragraaf 1 lokale heffi ngen 97
paragraaf 2 weerstandsvermogen 101
paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen 109
paragraaf 4 fi nanciering 119
paragraaf 5 bedrijfsvoering 125
paragraaf 6 verbonden partijen 133
paragraaf 7 grondbeleid 149
paragraaf 8 rechtmatigheid 163
Hoofdstuk 4.* Analyse van het rekeningresultaat 173
Stand van zaken kredieten 192
Hoofdstuk 5.* Balans en toelichting op de balans 203
Overzicht reserves en voorzieningen 228
Hoofdstuk 6.* Verantwoording in het kader van Single 237
information single audit
Hoofdstuk 7.* Besluit 249
* Deze hoofdstukken maken onderdeel uit van de jaarrekening en vallen onder de controle door
de accountant
5

Hoofdstuk 1
Rekeningresultaat en bestemming
7

Hoofdstuk 1. Rekeningresultaat
1. Het resultaat
Het fi nanciële resultaat 2009 is het resultaat ten opzichte van (de bijstellingen op) de begroting 2009.
Het resultaat na mutaties in reserves bedraagt per saldo € 4.694.000 voordelig. Omdat hiervan €
1.559.000 betrekking heeft op de grondexploitatie en € 1.627.000 op activiteiten die we in 2010 gaan
afronden, is het resultaat over 2009 op de bedrijfsvoering na bestemmingsvoorstellen € 1.508.000.
Rekeningresultaat 2009 bedragen in €
Resultaat voor bestemming 55.746.000
Saldo van mutaties in reserves -51.052.000
Resultaat na mutaties in reserves 4.694.000
Resultaat op grondexploitatie 1.559.000
Resultaat bedrijfsvoering 3.135.000
Totaal resultaat 4.694.000
Resultaat bedrijfsvoering 3.135.000
Bestemmingsvoorstellen/overhevelen budgetten naar 2010 1.627.000
Resultaat bedrijfsvoering na bestemmingsvoorstellen 1.508.000
Analyse resultaat 2009:
Personele lasten 418.000
Rente en investeringslasten 395.000
Investeringen gedekt uit reserves 0
Neutrale posten 0
Vitens 88.000
Algemene uitkering gemeentefonds 308.000
Voorziening dubieuze debiteuren -167.000
Overhead personeel, met name IZA 642.000
Automatisering planning & control 89.000
Werkdeel Wet Werk en Bijstand -341.000
Leerlingenvervoer 129.000
Burgerzaken 86.000
Overige voor- en nadelen -139.000
Totaal resultaat bedrijfsvoering na bestemmingsvoorstellen 1.508.000
Hierboven is het rekeningresultaat op hoofdlijnen geanalyseerd; in hoofdstuk 4 is een uitvoerige
analyse van het resultaat na mutaties in reserves opgenomen.
Dat het resultaat voor mutaties in reserves naar Doetinchemse maatstaven zo hoog is, wordt
veroorzaakt door de verkoop van onze aandelen Nuon voor € 54,7 mln. Van deze verkoopopbrengst
hebben wij € 33,4 mln toegevoegd aan onze algemene reserve. Dit is conform raadsbesluit van
november 2009.
9

2. Resultaatbestemming
Wij stellen u voor het rekeningresultaat 2009 als volgt te bestemmen:
Bestemming rekeningresultaat 2009
a. Het saldo van -€ 84.000 op de grondexploitaties betreffende strategische aankopen
onttrekken aan de reserve strategische aankopen
b. Het overige saldo grondexploitataties van € 1.643.000 toevoegen aan de reserve
grondexploitaties
c. Het resultaat op de bedrijfsvoering incl. de bestemmingsvoorstellen van € 3.135.000
toevoegen aan de algemene reserve
d. Een bedrag van € 1.627.000 ten laste van de algemene reserve brengen en bestemmen zoals
hieronder genoemd (een toelichting staat in hoofdstuk 4, paragraaf 2)
De bestemmingsvoorstellen/over te hevelen budgetten naar 2010 betreff en:
Voor een toelichting van deze voorstellen verwijzen wij u naar hoofdstuk 4 paragraaf 2.
Over te boeken budgetten
1 communicatie 67.000
2 dienstverlening: project Aarhus 21.000
3 dienstverlening: Wabo 106.000
4 veiligheidshuis en wijkveiligheidsteam 60.000
5 onderhoud fietspaden 279.000
6 geluidszonering 460.000
7 voordeel kapitaallasten huisvesting 93.000
8 migratie financieel systeem en managementinfo 57.000
9 landschapscoördinatie Noord en Zuid 50.000
10 maatschappelijke participatie 142.000
11 peuterspeelzaalbeleid 54.000
12 klimaatplan 45.000
totaal 1.434.000
Bestemming deel rekeningsaldo
1 overdracht gemeentelijke gronden naar BUHA 35.000
2 bestemmen deel IZA-gelden 100.000
3 voordeel overhead tbv inrichting kantoren 21.000
4 streekarchivariaat de Liemers 37.000
totaal 193.000
Totaal generaal 1.627.000
10

3. Algemene reserve bedrijfsvoering
Met deze jaarstukken doen wij u een aantal voorstellen die betrekking hebben op de algemene
reserve. Voor de algemene reserve betekenen deze voorstellen, voortvloeiend uit de jaarstukken
2009 het volgende:
Gevolgen jaarstukken 2009 voor algemene reserve bedrijfsvoering bedragen in €
a. toevoeging resultaat bedrijfsvoering 2009 en over te hevelen budgetten 3.135.000
b. bestemmingsvoorstellen/overhevelen budgetten naar 2010 -1.627.000
Totaal toe te voegen aan algemene reserve bedrijfsvoering 1.508.000
Stand van de algemene reserves
De stand van de algemene reserves per 31 december 2009 bedraagt:
Stand algemene reserve bedrijfsvoering 11.401.000
Stand algemene reserve grondexploitaties 5.060.000
Stand algemene reserve NUON-aandelen 33.416.000
Stand algemene reserves 31 december 2009 € 49.877.000
11

4. Overzicht van baten en lasten
Op de volgende pagina staat een totaaloverzicht van baten en lasten zoals deze zijn opgenomen in de
jaarrekening 2009. Hierin staat een recapitulatie van de baten, de lasten en het saldo per programma.
Na dit overzicht zijn de genoemde bedragen per programma uitgewerkt in producten. In het overzicht
is programma 10 gesplitst in algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves en
voorzieningen. Verder laat het overzicht het rekeningresultaat voor en na bestemming, zoals gepresenteerd
aan het begin van dit hoofdstuk, zien. Overigens geldt voor dit overzicht dat de presentatie
en de indeling c.q. opzet worden vereist volgens het Besluit begroting en verantwoording (BBV).
12

Hoofdstuk 2
Programma’s
13

Hoofdstuk 2. Programma’s
In dit hoofdstuk geven we de resultaten weer op de programma’s zoals deze opgenomen stonden
in de programmabegroting. Net als in die begroting doen we ook nu in de vorm van antwoorden op
een aantal vragen verslag over het jaar 2009. Aan de orde komt de vraag Wat is onze visie? waarin
we onze visie op het programma weergeven, gelijk aan de begroting 2009. Daarna komt de beantwoording
van de vragen Wat hebben we bereikt, wat hebben we daarvoor gedaan en wat heeft dat
gekost? als reactie op de vragen Wanneer zijn we tevreden, wat gaan we daarvoor doen en wat zijn
de fi nanciële kaders?
Verder is het bestuurlijk dashboard opgenomen in de programma’s. Middels een kleur wordt de
stand van zaken van de onderwerpen per ultimo 2009 weergegeven. De kleuren hebben de volgende
betekenis:
Resultaat
Resultaat is gehaald of resultaat zal gehaald worden na
bijstelling
Resultaat moet mogelijk bijgesteld worden
Resultaat is niet gehaald
Planning Planning is gehaald, eventueel na bijstelling
Planning staat onder druk
Planning is niet gehaald
Middelen Middelen waren/zijn toereikend
Middelen moeten mogelijk bijgesteld worden
Middelen waren/zijn niet toereikend
Waar hierboven wordt gesproken over bijstelling, bedoelen we bijstelling door de raad. In dat geval
hebben we in het bestuurlijk dashboard een gewijzigde afspraak aan de raad voorgelegd.
15

Programma 1
17

Programma 1: Centrum van wonen
Wat is onze visie?
De gemeente Doetinchem wil een aantrekkelijk en wervend woonmilieu creëren. Ook willen wij de
woningvoorraad uitbreiden om te voorzien in de lokale en regionale woningbehoefte. Met deze doelen
streven wij ernaar om onze centrumpositie in de Achterhoek te versterken.
De Schil
Doetinchem is een vitale stad waar veel mensen wonen, werken, winkelen en ontspannen. Zij voelen
zich in Doetinchem uitstekend thuis. Tot aan 2012 bouwt Doetinchem veel woningen (uiteindelijk
1.600) in De Schil. Met deze uitbreiding van kwalitatief hoogwaardige woonmilieu en van een gevarieerd
woningaanbod voor alle groepen in de samenleving blijft Doetinchem een aantrekkelijke woon-
(en werk)gemeente. Doetinchem kan op deze manier prima de concurrentie aan met de ons omliggende
gebieden en steden, zoals Arnhem en Zutphen.
Nieuwbouw en méér voor vitaliteit dorpen en stad
Ook in Gaanderen en Wehl komt nieuwbouw, om daarmee de vitaliteit van de dorpen te garanderen.
Doetinchem heeft de ambitie om een centrum van wonen te zijn. Maar dit vergt méér en bredere
inspanningen dan het bouwen van woningen alleen. Dat valt heel goed te zien in het gebied rondom
‘het ei’, waar het Masterplan Schil wordt uitgevoerd. In dit gebied komen woningen, maar ook een
theater, kantoren, winkels, een cultuurcluster (’t Brewinc), een praktijkschool, de nieuwe brandweerkazerne
en andere voorzieningen. Zie hiervoor het programma ‘Bruisend Centrum’.
Zoals gezegd, is de ambitie van Doetinchem om een aantrekkelijk woonmilieu te realiseren, waarvan
zowel het ‘groen’ als het ‘grijs’ deel uitmaakt. Groen dient uiteraard ecologische doelen, maar kan
ook dienen als vestigingsplaatsfactor. Groen in de stad is niet alleen natuur, maar staat ten dienste van
de woonfunctie. Hoe Doetinchem dit precies aanpakt, wordt toegelicht in programma 7 ‘Identiteit
van wijken en dorpen’.
Achterstand in bestemmingsplannen wegwerken
Tot slot wil Doetinchem de achterstand in de bestemmingsplannen wegwerken. Dit is een prioriteit
die de nodige inspanning van de ambtelijke organisatie zal kosten.
Wat hebben we bereikt?
Woningmarktonderzoek: woningbouwplanning bijstellen
In 2009 is een woningmarktonderzoek in de gemeente Doetinchem uitgevoerd. Het eindrapport met
daarin een duidelijk beeld van de woningbehoefte is eind mei 2009 opgeleverd. Uit het rapport blijkt
de geplande woningbouw blijkt veel omvangrijker dan de lokale woningbehoefte. De aanbeveling is
dan ook om de programmering, daar waar mogelijk, bij te sturen.
Regionale woonvisie
Het woningmarktonderzoek dient als input voor de nog op te stellen gemeentelijke woonvisie. Op
dit moment wordt vanuit de provincie in het kader van het kwalitatieve woningbouwprogramma
gewerkt aan een regionale woonvisie. In deze visie wordt regionaal (met 7 Achterhoekse gemeenten)
ingestoken op de demografi sche ontwikkelingen en de te grote voorraad aan woningbouwplanning.
Ons college van burgemeester en wethouders geeft deze regionale woonvisie prioriteit.
Gerealiseerde woningbouw
Tot zover de toekomst. Wat is er in 2009 aan de ontwikkeling en woningbouw in de gemeente Doetinchem
daadwerkelijk gebeurd? Duidelijk is, dat de kredietcrisis ook in Doetinchem een duidelijke
19

uitwerking heeft gehad. Zo is er minder gebouwd dan verwacht.
In 2009 zijn 128 woningen gereed gemeld volgens de WOZ-statistieken. Het betreff en hier 103
woningen in Doetinchem, 3 in Wehl, 1 in Nieuw-Wehl en 13 in Gaanderen.
Daarnaast zijn weliswaar zeven woningen in Wehl en 1 woning in Gaanderen gereed gekomen, maar
deze zijn nog niet meegenomen in de WOZ-statistieken.
Ter vergelijking: in 2008 werden in Doetinchem in totaal 176 woningen gerealiseerd, 48 meer dan in
2009.
Daarnaast is in het afgelopen jaar met de bouw van 294 woningen gestart. Het gaat hier om 239
woningen in De Schil (onder meer in het Lookwartier, de Veemarkt en Huberroos) en 55 woningen
in de wijk Oosseld. Deze woningen worden in 2010 opgeleverd.
Masterplan De Schil
Ook het Masterplan De Schil heeft in 2009 last gehad van de economische en fi nanciële crisis. Zo
is er vertraging opgetreden bij het stedenbouwkundig plan van Hamburgerbroek Noord Intermeco;
partijen die betrokken zouden worden bij de vastgoedontwikkeling, zijn terughoudend gebleken
om zich vast te leggen. Dit heeft ook gevolgen voor de verdere ontwikkeling van Hamburgerbroek
Noord Oude IJsseloevers. Nu is afgesproken dat dit stedenbouwkundig plan pas wordt opgesteld,
nadat het stedenbouwkundig plan voor het Intermeco-terrein gereed is.
Hamburgerbroek Noord en Zuid
De reconstructie Hamburgerbroek Noord Missetstraat loopt daarentegen voorspoedig. De uitvoering
is in december 2009 daadwerkelijk gestart. Aan dit plan is zelfs een nieuw project toegevoegd: de
realisatie van een fi etstunnel onder de Missetstraat/Havenstraat. Hiervoor heeft Doetinchem van de
provincie Gelderland een extra bijdrage van €1 miljoen ontvangen.
Wat betreft Hamburgerbroek Zuid kan worden vermeld, dat het Inrichtingsplan openbare ruimte in
de maak is. De kavelverkoop aan de Rabobank wordt op dit moment ruimtelijk in het plan ingepast
(inclusief parkeeroplossingen) en zal in voorjaar 2010 worden getransporteerd.
Lookwartier
Naast de 24 woningen waarmee in 2009 in het Lookwartier is gestart, wordt in het kwartier momenteel
gebouwd aan een parkeergarage, de nieuwe schouwburg Amphion en de nieuwe gebouwen voor
de basisschool De Haven en het Graafschap College. De bouw van deze vijf projecten ligt op schema.
Ook zijn tot op heden geen budgettaire afwijkingen te melden. De Schouwburg Amphion wordt
volgens planning in de zomer van 2010 opgeleverd; het nieuwe cultuurseizoen 2010-2011 start dus in
de nieuwe schouwburg!
Waar nieuwe gebouwen verrijzen, verdwijnen de oude. Zo is in 2009 een deel van het oude gebouw
van het Graafschap College gesloopt. De planning was om ook aan de sloop van basisschool De Haven
te beginnen. Deze is echter met enkele maanden vertraagd, vanwege de aanwezigheid van vleermuizen.
Voor deze dieren wordt eerst een voorziening getroff en, alvorens de sloop wordt afgerond.
De Veentjes
Het woningbouwprogramma in de Veentjes is in 2009 herijkt. Dit hield onder meer in dat er qua
woningbouw geen ontwikkelingen in het afgelopen jaar zijn geweest.. Wel is het vastgoed van Nijhuis
verworven en is de juridische procedure gestart voor de bouw van een parkeerdek bij ‘de Slinger’. De
bouwwerkzaamheden beginnen in 2010.
TNT-locatie
Daarnaast heeft het college van burgemeester en wethouders eind 2009 een principebesluit genomen
over de ontwikkelmogelijkheden van de TNT-locatie (huidig postkantoor). Er ligt een plan voor de
vestiging van een Mediamarkt (Saturn) met parkeergarage.
20

Veemarkt en Heelweg
De projectontwikkeling in de deelgebieden Veemarkt en Heelweg verloopt ondanks de crisis redelijk
gestaag. Op de Veemarkt is het bouwrijp maken in juni 2009 afgerond. De kavelverkoop is gestart en
inmiddels is ook de bouw van een aantal woningen begonnen.
De kleinere gemeentelijke kavels langs de Keppelseweg van plan Heelweg zijn in 2009 bijna allemaal
verkocht. Verschillende woningen zijn in aanbouw en één is er reeds bewoond. De verkoop van de
grotere kavels verloopt echter moeizaam. In het middengebied is de concept-exploitatieovereenkomst
nog niet door alle ontwikkelaars getekend. De actualisatie van het bestemmingsplan Heelweg
is in 2009 wel afgerond.
Van Nispenstraat
Bij de Van Nispenstraat zijn begin 2009 enkele noodmaatregelen uitgevoerd om de pijn van de bouwput
te verzachten. Bij de aanleg van de fi etsroute langs de Baptistenkapel ontstond een verzakking bij
de kapel. In de tweede helft van 2009 zijn er herstelwerkzaamheden aan de kapel verricht. Ook is de
aannemer gestart met voorbereidingen voor de bouw van de parkeervoorziening en het appartementencomplex
aan de Van Nispenstraat.
Wijnbergen en Vijverberg-Zuid
Ook de ontwikkelprojecten in Wijnbergen en Vijverberg-Zuid hebben het verslagjaar 2009 vooruitgang
geboekt. Zo is tijdens de woonbeurs in november 2009 het woningbouwproject ‘Het Oosten’ in
Wijnbergen offi cieus in de verkoop gegaan. De in 2009 opgestelde realisatieovereenkomst is inmiddels
ondertekend en het uitwerkingsplan is vastgesteld; hiertegen is echter beroep aangetekend bij
de Raad van State. Het inrichtingsplan voor de openbare ruimte is opgesteld. Voor de andere deelprojecten
‘Midden’ en ‘Westen’ is een samenwerkingsovereenkomst getekend. Deze overeenkomsten
zijn samen met het stedenbouwkundig plan op 17 december 2009 door de gemeenteraad vastgesteld.
Wat betreft Vijverberg-Zuid zijn alle planologische procedures doorlopen. De gemeente is gestart
met de verkoop van de particuliere kavels. Maar door de crisis blijft de verkoop wel wat achter bij de
verwachtingen. Er zijn meerdere opties genomen en er is één kavel verkocht.
Pelgrimterrein
Ook de ontwikkeling van het Pelgrimterrein kent zo zijn eigen dynamiek. Vanwege de crisis hebben
de bouwwerkzaamheden enige tijd stilgelegen. In het laatste kwartaal van 2009 werd duidelijk dat het
project fi nancieel in ‘zwaar weer’ verkeerde. Dankzij gezamenlijke inspanning van Sité, KVO, gemeente
Doetinchem en provincie Gelderland kwamen extra fi nanciële middelen vrij, waardoor het uiteindelijk
is gelukt om dit project weer vlot te trekken. De kans is nu groot dat het terrein toch verder
wordt ontwikkeld.
Nieuwe impuls centrumfunctie
Door de genoemde ontwikkelingen en gerealiseerde doelstellingen heeft de centrumfunctie van Doetinchem
in 2009 een nieuwe impuls gekregen. De nieuwe schouwburg, de uitbreiding van het woning-
en winkelbestand, de bouw van nieuwe scholen en de vergaande voorbereiding van (grootschalige)
bouw – en infrastructurele projecten maken duidelijk dat Doetinchem zijn centrumfunctie scherp op
het netvlies heeft. Daarbij komt, als een mogelijke ‘groeibriljant’ voor de toekomst, de herinrichting
van het stadhuisplein. De gemeenteraad heeft in april 2009 een krediet van € 2 miljoen beschikbaar
gesteld om het stadhuisplein geschikt te maken voor markt en evenementen. In september 2009 is
begonnen met de uitvoering van de plannen, waarna in maart 2010 de eerste warenmarkt op het
plein gaat plaatsvinden.
Dit nieuwe stadsplein met pit en allure zal zeker bijdragen aan een bruisend en groeiende centrumpositie
van onze stad.
21

Naast het werk aan de ‘groei’ van de centrumfunctie, heeft Doetinchem ook gewerkt aan het ‘uitbouwen’
van het cultuurhistorisch en bouwhistorisch erfgoed. In programma 5 ‘Bruisend centrum’
wordt uitvoerig ingegaan op de ontwikkelingen en activiteiten op dit gebied.
Aandacht voor bestemmingsplannen
Tot slot nog een opmerking over de bestemmingsplannen. In 2009 is een goede slag gemaakt in het
wegwerken van de achterstanden in de actualisatie bestemmingsplannen.
Vijf geactualiseerde bestemmingsplannen zijn door de gemeenteraad vastgesteld. Daarnaast zijn drie
geactualiseerde bestemmingsplannen in procedure gegaan. Van de 30 bestemmingsplannen zijn er
nu 18 actueel. Volgens de huidige planning zijn alle bestemmingsplannen voor 1 juli 2013 (wettelijke
termijn) actueel.
22

Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Attractief en wervend woonmilieu
Masterplan Schil
Hamburgerbroek (GSO) Noord:stedenbouwkundig plan Intermeco
Noord:stedenbouwkundigplan Oude IJsseloevers
Noord: uitvoering Missetstraat
Zuid: verkoop kavels
Veentjes (GSO) Herijkt stedenbouwkundig progr. van eisen
Veemarkt Bouwrijpmaken/kaveluitgifte
Heelweg Stedenbouwkundig progr. Saronixterrein
Start bouw centrumgebied
Lookwartier Voortgang woningbouw
Ruimzicht Start bouw appartementen
Burg. van Nispenstraat Start bouw
Wonen op ‘t randje Stedenbouwkundig progr. van eisen
Holterhoek bestemmingsplan
Sportpark-zuid Raadsvoorstel stedenbouwkundig p.v.e.
Bruisend stadsplein Inrichting stadhuisplein
Wijnbergen Oost: Overeenkomst met marktpartijen
Oost: start bouw
Vijverberg-zuid Kaveluitgifte
Wehl-zuid (Heideslag) Bouwrijpmaken
Pelgrimterrein Start bouw
Welstand Welstandsnota
Mid-west: expl.overeenkomst met marktpartij
Woonbeleid Vaststellen woonvisie (actieplan)
Bestemmingsplannen actueel Voortgangsrapportage
Informatie woningmarktscan afgerond
23

Wat heeft dat gekost?
1 CENTRUM VAN WONEN
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
0032 kadaster 24 214 24 215 26 213 3
8100 ruimtelijke ordening 117 1.174 125 1.275 7.140 8.316 -25
8210 stads- en dorpsvernieuwing projecten 0 270 1.600 2.014 158 502 70
8220 bouw- en woningtoezicht 1.978 2.097 1.895 2.132 2.114 2.338 13
8222 volkhuisvesting 78 220 102 -210 177 1.012 -1.146
8300 bouwgrondexploitatie 12.407 12.907 43.074 43.838 15.624 14.061 2.328
Totalen van dit programma
14.604 16.881 46.819 49.265 25.239 26.442 1.243
24

Programma 2
25

Programma 2: Economische motor
Wat is onze visie?
Onderzoek van de provincie Gelderland naar de positie van Gelderse steden geeft aan dat Doetinchem
op veel terreinen goed scoort. Wel verdient de economische activiteit extra aandacht. Deze
economische activiteit wordt ook wel de ‘motor van onze samenleving’ genoemd.
Economische en demografi sche ontwikkelingen als kansen
Net als veel andere regio’s heeft de Achterhoek te maken met een daling van zowel het aantal inwoners
als het aantal arbeidskrachten. De regio Achterhoek moet er rekening mee houden dat door de
vergrijzing sprake wordt van een afname van de potentiële beroepsbevolking. Naar schatting is de daling
tot aan 2025 9,8 procent. Werkgevers merken nu al dat het moeilijker wordt om gekwalifi ceerd
personeel aan te trekken en te behouden. De bestuurlijke uitdaging voor de komende jaren is dan
ook om de economische en demografi sche ontwikkeling als kansen te benutten. Realisme, daadkracht
en integraliteit zijn daarbij sleutelwoorden.
Verbetering ondernemersklimaat en bedrijventerreinen
Natuurlijk hebben de economische ontwikkelingen de afgelopen jaren niet stilgestaan en is er veel
tot stand gebracht ter verbetering van het ondernemersklimaat en bedrijventerreinen. Denk aan het
detailhandelsbeleid, de deelname aan Start Smart, de Kantorennota, de invoering van centrummanagement
met een citymanager en een ondernemersfonds Doetinchem, een analyse van de bedrijfslocaties
in Doetinchem, de revitalisering Keppelseweg en het Masterplan revitalisering Verheulsweide.
Economische visie en actieplan
In 2009 is hard gewerkt aan de totstandkoming van een Economische visie en actieplan Dynamisch
Duurzaam Doetinchem. In het visiedocument zijn de labels dynamisch, duurzaam en Doetinchem
nader uitgewerkt in een Actieplan met een concrete aanpak en zijn acties geformuleerd. In het Actieplan
zijn 27 acties beschreven. De eerste 17 acties zijn in 2009 gestart. De uitvoering van de acties is
een gezamenlijk product van de gemeente en de IG&D.
Uitbreiding en kwaliteitsverhoging van bedrijventerreinen
Om economie als drijvende kracht de duurzame vitaliteit van onze stad te kunnen laten versterken, is
er zowel fysiek als maatschappelijk ruimte nodig om te ondernemen.
Nationaal en provinciaal wordt ingezet op vermindering van het uitbreiden van bedrijfsterreinen,
zeker voor de lange termijn.
Wat hebben we bereikt?
Ontwikkelen van het regionaal bedrijventerrein
Al enige jaren wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein. Vanuit
economische zaken is in 2009 geparticipeerd in de kwartiermakersgroep, de projectgroep en het
communicatieoverleg RBT. Het zwaartepunt heeft hierbij gelegen bij het traject om te komen tot
een samenwerkingsovereenkomst bedrijventerreinen West-Achterhoek. Deze samenwerkingsovereenkomst
is door de betrokken gemeenteraden vastgesteld en begin 2010 ondertekend. Ook zijn
besluiten genomen over het bestemmingsplan en de grondexploitatie.
Opzetten van acquisitie RBT/EBT
Op dit moment wordt er hard gewerkt aan het opstellen van een gezamenlijk promotie- en acquisitieplan
voor het RBT/EBT, dit plan is begin 2010 in concept gereed gekomen. In 2009 is ook al gestart
met het werven van geïnteresseerde bedrijven voor het RBT. Ondermeer door een presentatie op de
bedrijvenmanifestatie bij de Graafschap en een reeks acquisitiegesprekken.
27

Uitgifte kavels op Wijnbergen
Op Wijnbergen waren eind 2009 alle kavels verkocht. Echter voor 5 kavels is weliswaar een koopovereenkomst
afgesloten, maar de juridische levering (overdracht bij de notaris) heeft nog niet plaats
gevonden. Dit betekent dat het in principe mogelijk is dat er in 2010 nog enkele kavels terug kunnen
vallen aan de gemeente.
Parkmanagement
Vanuit het team economische zaken is er een adviseur actief in de parkmanagement organisaties
SBBW (Stichting Beheersfonds Bedrijventerrein Wijnbergen) en SPBK (Stichting parkmanagement
Keppelseweg). De projectleider revitalisering Verheulsweide vervult deze rol op dit moment voor het
bedrijventerrein Verheulsweide, waar nu ook parkmanagment-organisatie voor is opgericht in nauwe
samenwerking met de IG&D. In 2009 is ook gestart met het opzetten van een parkmanagementorganisatie
voor de bedrijventerreinen de Huet.
In 2009 zijn er voor 4 bedrijfsterreinen certifi caten verkregen voor het Keurmerk Veilig Ondernemen
(KVO).
Revitalisering Bedrijventerrein Verheulsweide
De revitaliseringsplannen zijn gebaseerd op het Masterplan dat in 2007 is opgesteld in overleg met
de bedrijven op Verheulsweide. Inmiddels is dit plan zowel inhoudelijk als fi nancieel uitgewerkt in een
grondexploitatie, een concept Inrichtingsplan voor openbare ruimte en een ruimtelijke visie. Deze
documenten zijn in 2009 door het college vastgesteld en gaan begin 2010 naar de gemeenteraad.
Voor de fi nanciele dekking zijn twee aanvragen ingediend bij de provincie Gelderland ter hoogte van
in totaal € 4 miljoen. De eerste beschikking hierop wordt eind maart 2010 verwacht, waarna gestart
kan worden met de realisering van de eerste fase.
De eerste fase betreft de Fabriekstraat en omgeving. De tweede beschikking wordt ook in het
voorjaar van 2010 verwacht. Regelmatig wordt het bestuur van de parkmanagementorganisatie op de
hoogte gesteld van ontwikkelingen en worden zaken afgestemd.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Uitbreiding en kwaliteitsversterking bedrijventerreinen
Economisch beleid Uitvoering economisch actieplan
RBT Grondexploitatie
Bestemmingsplan
Start bouwrijp maken / gronduitgifte
Verheulsweide Start renovatie Verheulsweide
Versterken ondernemersklimaat
Het is niet alleen de fysieke inrichting en een gezonde arbeidsmarkt die het ondernemersklimaat in
een gemeente bepalen. Het gaat óók om zaken als het stimuleren van ondernemerschap, een goede
samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, een effi ciënt en daadkrachtig ondernemerscontact bij
de gemeente en het verminderen van de administratieve lasten van de overheid.
Wat hebben we bereikt?
Ook in 2009 heeft de gemeente vanuit economische zaken geparticipeerd in het programmateam
Duurzame Economie van de regio Achterhoek en het economisch overleg Doetinchem (EOD).
28

Accountschap bedrijven (Ondernemersloket)
In 2009 is hard gewerkt aan het vormgeven van een team en werkwijze die het klantcontact met
ondernemers moet versterken. Allereerst is er een nieuw digitaal klantvolg- en registratiesysteem
ingevoerd. Dit zal de gemeente beter dan voorheen in staat stellen een overzicht te geven van de
klantcontacten die er plaats gevonden hebben en inzicht geven in de acquisitieresultaten. Daarnaast
is er een handboek ondernemerszaken in concept ontwikkeld. Dit handboek geeft een overzicht van
informatie die relevant is voor het begeleiden van ondernemers die vragen hebben aan de gemeente
Doetinchem.
Warenmarkt Doetinchem
In maart 2010 zal de warenmarkt bij het stadhuis verplaatst worden naar het voorplein. In 2009 heeft
het proces om te komen tot de verplaatsing plaatsgevonden met de marktkooplieden. Daarnaast zijn
ook de reguliere werkzaamheden ten aanzien van de markt uitgevoerd.
Project ‘Ikstartsmart’
Ook in 2009 heeft de gemeente Doetinchem geparticipeerd in het project. De gemeente had voor
2009 en 2010 30 plaatsen beschikbaar voor het begeleiden van startende ondernemers, alle plekken
zijn reeds in 2009 ingevuld.
Supermarktennota
In 2009 is de supermarktennota vastgesteld door college en raad. Dit is een branchespecifi eke
uitwerking van de gemeentelijke detailhandelsvisie en is tot stand gekomen in samenwerking met de
supermarkten zelf en is begeleid door het adviesbureau BRO.
Deregulering
Dit jaar is de Algemene plaatselijke verordening (Apv) herzien. Een aantal vergunningen is komen te
vervallen of is omgezet naar algemene regels.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Ondernemersklimaat
Startersklimaat 15 startende ondernemers
Adm. lastenverlichtig Inrichten ondernemersloket
Versterken arbeidsmarkt
De belangrijkste ontwikkeling voor de arbeidsmarkt in 2009 was uiteraard de economische crisis en
daarop volgende recessie met de gevolgen daarvan voor de werkgelegenheid. In 2009 is veel tijd en
energie gestopt om samen met partners in de regio maatregelen te nemen om bedrijven zoveel mogelijk
bij te staan en te voorkomen dat er werknemers werkloos zouden worden. Het UWV werkbedrijf
heeft onder andere een mobiliteitscentrum ingericht.
Wat hebben we bereikt?
Deregulering
Re-integratie van uitkeringsgerechtigden tot zelfstandig ondernemers
De toegezegde uitbreiding van de uitvoeringscapaciteit met 0,5 fte is in 2009 ingevuld (was 1 fte).
Het aantal aanvragen voor startende zelfstandigen is in 2009 sterk gestegen; namelijk tot 51. In 2008
werden 26 aanvragen ingediend. Ook het aantal aanvragen door gevestigde zelfstandigen is zeer sterk
gestegen: van 19 in 2008 tot 41 in 2009. Dit komt voor een belangrijk deel door de economische
crisis. De gestelde doelen zijn ruimschoots gehaald.
29

Aantal bijstandsafhankelijke huishoudens (21-65 jaar) terugbrengen tot 575
Dit doel is niet gehaald. Oorzaak is de economische recessie en de bijbehorende gevolgen voor de
werkloosheid. In plaats van een afnemend klantenbestand, zoals in de afgelopen jaren, stijgt het klantenbestand
sinds eind 2008. Dat is ook het landelijk beeld. In het voorjaar van 2009 is een actieplan
opgesteld met als doel de koers van de afdeling werk en inkomen te verleggen. Met die nieuwe koers
moeten de kosten van re-integratie omlaag gaan.
Aantal participatietrajecten
Het doel van 50 trajecten in 2009 is gehaald. In totaal zijn in 2009 62 participatietrajecten gestart
(Basisvaardigheden en Pauropus).
Trajecten niet-uitkeringsgerechtigden (nug-ers)
Het doel van 15 trajecten is niet gehaald. Alle aandacht is gericht geweest op werkloze werkzoekenden.
Door het UWV WERKbedrijf zijn in 2009 geen nug-ers doorverwezen naar de gemeente voor
ondersteuning bij het zoeken van werk.
Inburgeringtrajecten aanzienlijk verhogen
Tot en met 2008 zijn 50 inburgeringtrajecten gestart. Het doel om dit aantal in 2009 aanzienlijk te
verhogen, is geslaagd. In 2009 zijn 153 inburgeringtrajecten gestart. Hiervoor is het gemeentelijk
beleid aangepast (doelgroep verruimd) en is de uitvoering beter georganiseerd.
WSW budgettair uitvoeren en minimaal 15 begeleid-werk geplaatsten
De jaarrekening 2009 van Wedeo is nog niet ontvangen, maar er is geen enkel signaal dat de fi nanciele
doestelling niet gehaald is. Er hoeft dus geen geld bij.
In 2009 zijn 6 SW-geïndiceerden geplaatst in begeleidwerken-banen. De doelstelling van minimaal 15
extra geplaatsten is niet gehaald. De reden hiervoor is volgens Wedeo het tekort aan banen door
de economische crisis. Daardoor is het veel moeilijker om extra mensen buiten het SW-bedrijf te
plaatsen.
Project ‘Kleurrijke zaken vrouwen’ doorontwikkelen en uitvoeren
Dit project is gestart. Er nemen in 2009 9 allochtone vrouwen aan deel. Het project wordt in 2010
geëvalueerd. Op basis daarvan wordt een besluit genomen over het al dan niet doorgaan met dit
project.
Faciliteren gecombineerde dienstverlening gemeenten en ketenpartners
Op het gebied van werkgeversbenadering en intake wordt samengewerkt met het UWV WERKbedrijf.
Samen met de gemeente Doesburg is gekeken naar mogelijkheden voor samenwerking.
Verdere ontwikkeling van samenwerking hangt voor een belangrijk deel af van gezamenlijke huisvesting/dienstverlening
binnen het WERKplein. In 2009 is het overleg met het UWV gestart over gezamenlijke
huisvesting. In 2010 willen we verhuizen.
Met de gemeenten Doesburg, Montferland, Bronckhorst en het UWV WERKbedrijf wordt nu gewerkt
aan een gezamenlijk dienstverleningsconcept.
Doorontwikkelen WSW beleid
Dit doel is gerealiseerd. In de raad van januari 2010 wordt de herziene gemeenschappelijke regeling
ter vaststelling voorgelegd. Ook de werkafspraken tussen de gemeenteraden en de directie is vastgelegd
in een covernance statuut.
Regionaal arbeidsmarktbeleid
Het Servicepunt Werkgevers West Achterhoek is niet geopend in 2009. Het geld voor de startfase
is er wel en een kwartiermaker is aangesteld om het proces te versnellen. Besluitvorming door het
Programmateam duurzame economie (Regio Achterhoek) is gepland voor medio februari 2010. Het
businessplan is klaar en aan de deelnemende partijen aangeboden ter bespreking.
30

Diagnose werkzoekenden
Het gezamenlijk diagnosemodel is met alle ketenpartners ontwikkeld en vastgesteld. De aanmelding
van werkzoekenden voor diagnose is gestart. Met provinciale subsidie (€1.5 miljoen) is het project
uitgebreid tot het project ‘Achterhoekse talenten in beeld’. Met dit extra geld kunnen de komende
anderhalf jaar ongeveer 1.500 werkzoekenden in diagnose worden genomen. De doelstelling is ruim
gehaald.
Career Center Achterhoek (CCA)
Het concept CCA is uitgewerkt en er is een businessplan opgesteld. Op verzoek van de werkgevers
is het moment van invoering uitgesteld. De reden is de economische situatie. Ingeschat werd, dat
de tijd niet gunstig was om extra geld te vragen voor deelname aan het CCA. In 2010 moet worden
vastgesteld of de minimale deelname van 40 bedrijven haalbaar is. In het voorjaar 2009 hebben 20
bedrijven toegezegd mee te willen doen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Arbeidsmarkt
Ondernemersklimaat
Arbeidsparticipatie Aantal bijstandsgerechtigden 50
15 trajecten nuggers
Realisatie servicepunt werkgevers Achterhoek
HBO-onderwijs Oprichting Career Center Achterhoek
2 ECONOMISCHE MOTOR
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
3102 economische zaken 0 786 0 986 60 1.040 6
6110 werkgelegenheid 16.643 18.580 18.703 21.145 16.255 19.113 -416
Totalen van dit programma
16.643 19.366 18.703 22.131 16.315 20.153 -410
31

Programma 3
33

Programma 3: Samenhang versterken
Wat is onze visie?
Inwoners moeten de kans krijgen actief deel te nemen aan de samenleving. Dat versterkt ook de
onderlinge samenhang. Wij willen als Doetinchem een gemeenschap zijn, waarbij wij oog hebben
voor elkaar en waar we elkaar helpen als dat noodzakelijk is. Daarbij doen wij enerzijds een sterk
beroep op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Anderzijds houden we er ook rekening mee
dat de één daar beter toe in staat is dan de ander. De gemeentelijke ondersteuning voor iedereen in
gelijke mate maakt plaats voor gerichte ondersteuning van kwetsbare groepen. De gemeente speelt
in op de verschillen in capaciteit en (fi nanciële) draagkracht. Het voor de Achterhoek kenmerkende
‘naoberschap’ krijgt een nieuwe impuls en draagt ertoe bij dat ouderen, jongeren, allochtonen en
autochtonen vaker met elkaar in contact komen. Wijken, buurten en dorpen behouden en versterken
daardoor hun eigen identiteit.
Samenhangend lokaal sociaal beleid
In het coalitieakkoord ‘Daadkracht naast visie’, vastgesteld op 28 juni 2006, hebben we onze ambitie
voor een samenhangend lokaal sociaal beleid vastgelegd. Om deze ambitie te verwezenlijken, hebben
we afgelopen jaren veel energie, tijd en geld geïnvesteerd in het sociale domein. Uit de Lokale Monitor
Werk, Inkomen en Zorg 2009 van de FNV is gebleken dat Doetinchem behoort tot de top van
sociaal ingestelde gemeenten.
Eigen verantwoordelijkheid van burgers
Dit programma draait om de sociale voorzieningenstructuur in de gemeente (zoals zorg, welzijn). De
kwaliteit van het werkveld wordt voor een groot gedeelte bepaald door de mate en aard van samenwerking
tussen de betrokken partijen. De gemeente heeft een regisserende rol en is een belangrijke
(mede)fi nancier. Maar de gemeente kan niet zonder organisaties en bewoners die hun eigen verantwoordelijkheid
nemen.
Wat hebben we bereikt?
Activiteiten in leefomgeving burgers
Met het samenwerkingsverband Wijkwerk en het opstellen van buurtagenda’s hebben we ook in 2009
de burgers betrokken bij activiteiten in hun leefomgeving. In 2009 is gewerkt aan twee buurtagenda’s:
Buurtagenda Schöneveld
In mei en juni 2009 zijn barbecueavonden georganiseerd bij de speeltuin in de wijk. De opkomst was
met ongeveer 240 bewoners erg groot. Ook was de samenstelling erg divers. De grootste ergernissen
ven bewoners gaan over de achterpaden en het tuinonderhoud in de wijk. In de tweede helft van
2009 heeft overleg geresulteerd in de beslissing van Sité Woondiensten om de achterpaden aan te
pakken. Dit is eind 2009 in de begroting opgenomen. Tevens is een plan van aanpak opgesteld voor
een tuinenproject in de wijk. In februari 2010 vindt een terugkoppelavond plaats waar bewonerswerkgroepen
worden ingericht.
Buurtagenda De Veentjes
De Veentjes scoorde in de Lemonenquête van 2007 als één van de minste buurten. Enkele snelle
acties hebben het afgelopen jaar een positief eff ect gehad. De Lemonenquête bevestigt dit: het totaaloordeel
van de buurt steeg van 6,4 in 2007 naar 6,9 in 2009. De sfeer in het gebied is sterk verbeterd
door een aantal fysieke en sociale maatregelen. Deze zijn in nauwe samenwerking tussen diverse
partijen in de buurt gerealiseerd. De verwachting is echter dat de economische teruggang zijn weerslag
in het gebied zal hebben. Er zijn voor 2010 imagoversterkende activiteiten ontwikkeld. Deze zijn
gericht op ontmoeting. Een structureel activiteitenbudget is hiervoor wenselijk.
35

Breedtesport
Via het BOS-project (Buurt, Onderwijs en Sport) ‘Sportkans, iedereen doet mee’ hebben we burgers
actief gestimuleerd om deel te nemen aan sport- en bewegingsactiviteiten.
Dit project kent de 4 onderdelen Actief op school, Actief in de wijk, Actief op de vereniging en Actief
gezond. In samenwerking met studenten van de afdeling sport en bewegen van het Graafschap College,
Sport United, Stichting IJsselkring, het basisonderwijs en sportverenigingen zijn er bewegingsactiviteiten,
sportclinics en sportdagen georganiseerd. Het basisonderwijs heeft veelal zelf het gezondheidsonderdeel
opgepakt met ontbijtochtenden en gezondheidsweken.
Wijkaccommodatie
Beheers- en exploitatiemodel MFA Oosseld
In de zomer van 2009 is gestart met de bouw van MFA de Zonneboom (Multi Functionele Accommodatie).
Hiervoor zijn in 2008 een Samenwerkingsovereenkomst en in 2009 een Realisatieovereenkomst
vastgesteld. Stichting IJsselkring heeft daarnaast in 2009 met een extern adviseur en met
betrokken partijen een concept-beheerplan voor deze MFA opgesteld. Eind 2009 was er nog geen
overeenstemming over de juridische vorm waarin partijen in de toekomst beheersafspraken met
elkaar willen maken. Waarschijnlijk wordt dit via een addendum op de Samenwerkingsovereenkomst
geregeld. Begin 2010 wordt de laatste hand gelegd aan het beheerplan. De Stichting IJsselkring gaat
het beheer verzorgen en Sité Woondiensten is eigenaar van het gebouw.
De middelen komen vanuit alle partijen die in de Zonneboom gehuisvest worden. Echter, vanuit beide
basisscholen waren de (onderhouds)middelen niet toereikend. Om dit op te lossen, hebben Sité
Woondiensten en de gemeente een bijdrage gedaan. De planning is dat in kerstvakantie van 2010-
2011 de partijen hun intrek nemen in de Zonneboom.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Eigen verantwoordelijkheid van burgers
Wijkwerk Buurtagenda Schöneveld afgerond
Gerichte ondersteuning van kwetsbare groepen
Het vastgestelde Wmo-beleidsplan ‘Iedereen doet mee’ vormt een belangrijk kader voor het gemeentelijke
sociaal beleid. In dit beleidsplan zijn de 9 prestatievelden van de Wmo in 6 clusters geclusterd.
Wat hebben we bereikt?
Buurtagenda de Veentjes afgerond
Breedtesport Project BOS (bewegingsachterstand opheffen)
Uitvoering p.v.a. bewegingsonderwijs (basis)
Wijkaccommodatie Beheers- en exploitatiemodel MFA Oosseld
Cluster 1, Leefbaarheid van dorp en wijk en Meedoen
Dit cluster krijgt vorm en inhoud vanuit ons wijkgericht werken en de methode ‘Wijkwerk’. Hierover
is gerapporteerd onder ‘Eigen verantwoordelijkheid burgers’.
36

Cluster 2, Informatie en advies en Individuele voorzieningen
Kanteling
Dit cluster is een kerntaak van de Wmo-winkel. In 2009 is de pilot van de VNG ‘de Kanteling’ uitgevoerd.
Doel was om te komen tot een brede integrale intake bij meervoudige en complexe vragen.
De pilot is samen met Stichting IJsselkring en Stichting MEE opgepakt. Op basis van de resultaten
wordt het klantmanagement in de Wmo-winkel doorontwikkeld. De brede integrale intake is tevens
onderdeel van de pilot (on)gedeelde zorg die in 2010 van start gaat in de wijk Overstegen. De partners
binnen het sociale domein hebben hiervoor in 2009 de voorbereidingen gedaan. Daarnaast is in
2009 een ‘gekantelde’ Wmo-verordening ontwikkeld en vastgesteld.
Bezuiniging AWBZ
Per januari 2009 heeft het Rijk een bezuiniging doorgevoerd voor de AWBZ-begeleiding. Dit betreft
zowel individuele begeleiding als groepsbegeleiding (dagbesteding). Mensen met lichte beperkingen
komen voor deze vorm van begeleiding niet meer in aanmerking. Zij moeten de ondersteuningsvragen
oplossen binnen hun eigen netwerk of hiervoor gebruik maken van algemene welzijnsvoorzieningen
die de gemeente subsidieert.
Begin 2009 hadden 1.050 personen in de gemeente Doetinchem een AWBZ-indicatie voor begeleiding.
Zij zijn in de loop van 2009 geherindiceerd door het CIZ op basis van het nieuwe regime. Eind
2009 bleken circa 250 personen hun indicatie te zijn kwijtgeraakt of deze was verlaagd.
De gemeente heeft ervoor gekozen om een stukje van de begeleiding mee te nemen in het nieuwe
product ‘praktische thuisondersteuning’ (voorheen ‘hulp bij het huishouden 2’) en geen aanvullende
begeleidingstrajecten te fi nancieren.
Een en ander heeft tot enige onrust geleid bij klanten en organisaties. De gemeente heeft een daarom
twee lokale werkconferenties georganiseerd rond deze maatregel. Tevens is een reddingsactie in touw
gezet voor de overname van Radar-klanten door onder andere GGNet.
Europese aanbesteding
In 2009 is de Europese aanbesteding hulp bij het huishouden afgerond. Per 1 januari 2010 is een
contract voor de levering van huishoudelijke hulp gesloten met zes aanbieders. Voor de levering van
thuisondersteuning is met vijf aanbieders een overeenkomst gesloten. Cliënten konden eind 2009 een
keuze maken voor een andere leverancier. Ongeveer 100 cliënten hebben hiervan gebruik gemaakt.
Aanpassing verdeelmodel Wmo
In 2009 zijn er met succes vervolgstappen gezet om op Rijksniveau een aanpassing te krijgen van het
verdeelmodel Wmo. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat het geen objectief verdeelmodel
is. Hierdoor staat dit onderwerp nu op de agenda bij de VNG en Tweede Kamer. In 2010 beslissen
de ministeries over een eventuele aanpassing van het model.
Budgetoverschrijding
Bij de Tweede fi nanciële monitor 2009 is een budgetoverschrijding van het Wmo-budget gemeld aan
de gemeenteraad. In december 2009 is naar aanleiding hiervan gestart met een onderzoek naar de
oorzaken van de overschrijding. Ook wordt bekeken of het om een structurele of incidentele overschrijding
gaat. In het eerste halfjaar van 2010 volgt hierover duidelijkheid.
Snellere intake CLS
Door de extra middelen die in de 2e helft van 2009 zijn ingezet, is uiteindelijk de doelstelling gehaald
om binnen gemiddeld 2 en uiterlijk 4 weken de intake bij het Centraal Loket Schuldhulpverlening
(CLS) te verrichten.
De doelstelling staat echter blijvend onder druk. Dit komt door een 30 procent hogere instroom ten
opzichte van 2008 (het jaar waarin de prestatie-indicator werd geformuleerd). Per 25 januari 2010
bedraagt de gemiddelde wachtstand 2,7 weken. Per 1 juli 2010 bedraagt de wettelijke vastgestelde
termijn uiterlijk 4 weken. De doelstelling om binnen gemiddeld 2 weken tot een intake te komen,
gaat ver boven de landelijk (gerealiseerde) kengetallen uit.
37

Geslaagde schuldregelingen
In 2009 is bij ‘geslaagde schuldregelingen’ een percentage van 70 procent gehaald. In 2010 wordt een
hogere instroom verwacht in de schuldregelingstraject van mensen met zwaardere achterliggende
problematiek. De verwachting is dat het percentage geslaagde schuldregelingen daardoor gaat dalen.
Voor 2010 wordt een slagingspercentage aangehouden van 60%. Overigens is het slagingspercentage
in Doetinchem nog altijd hoger dan het landelijke percentage. In 2008 bedroeg het landelijke percentage
33%.
Cluster 3, Jeugd met opgroei- en opvoedproblemen
Zie rapportage programma 4.
Cluster 4 en 5, Mantelzorgers en Vrijwilligers
Versterking Steunpunt Mantelzorg
Ook in 2009 is het gemeentelijk beleid gericht geweest op het ondersteunen, activeren en faciliteren
van mantelzorgers en vrijwilligers. Via Stichting IJsselkring is het steunpunt Mantelzorg versterkt.
Vergoeding vrijwilligerswerk verhoogd
De vergoeding voor het verrichten van vrijwilligerswerk is via de re-integratieverordening verhoogd
van € 125,- naar € 450,- per jaar. Er zijn wel aanvullende voorwaarden gesteld, zoals minimale omvang
vrijwilligerswerk. Daarnaast is ook een vergoeding vastgesteld voor deelname aan werkervaringbanen.
Cluster 6, Openbare geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang,
bestrijding huiselijk geweld en verslavingsbeleid
De taken die onder cluster 6 vallen, zijn verder vormgegeven op basis van de vastgestelde kaders. Een
belangrijke ontwikkeling die vanuit dit Wmo-cluster in 2009 vorm en inhoud heeft gekregen, is de
lokale zorgnetwerken multiprobleemsituaties. Doetinchem is hiervoor regionaal opdrachtgever. De
realisatie van de lokale netwerken in de acht Achterhoekse gemeenten en de implemenatie van de
Verwijsindex 0-23 jaar zijn in een regionaal project samengevoegd. De uitvoering is openbaar nationaal
aanbesteed. In mei 2009 heeft Bureau Berenschot de uitvoering van dit project ter hand genomen.
Uiteraard gebeurde dit in nauwe samenspraak met veldpartijen en gemeenten. Op basis van
vastgestelde regionale kaders zijn de gemeenten eind 2009 gestart met de uitwerking van hun eigen
lokale netwerk. Volgens de planning worden deze lokale netwerken en de Verwijsindex 0-23 jaar in
het voorjaar van 2010 operationeel.
Aan de Wmo-clusters zijn in het kader van het sociale beleid in Doetinchem 2 clusters toegevoegd:
Cluster 7, Integratiebeleid
Voortzetting noodopvang en meer samenwerking
In 2009 is de door de gemeente betaalde noodopvang voortgezet. Ook de ondersteuning van asielzoekers
en nieuwe Doetinchemmers door Vluchtelingenwerk is voortgezet. De samenwerking met
de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) is opgepakt voor uitgeprocedeerde asielzoekers die met
hulp van de DT&V uit Nederland vertrekken.
In 2010 wordt de noodopvang volledig gestopt omdat de opvang door het Rijk nu voldoende is
gegarandeerd. Alle asielzoekers die wij volgens de Provincie moesten huisvesten, hebben een woning
gekregen. Binnen het AMA-project zijn 60 alleenstaande minderjarige asielzoekers begeleid. Dit project
eindigt per 1 april 2010.
Ouderenadviseur voor eerste generatie allochtonen
Vanuit Stichting IJsselkring is in 2009 een ouderenadviseur specifi ek voor de eerste generatie allochtonen
actief. Deze adviseur houdt spreekuren voor verschillende diensten in de Moskee.
38

Anti-discriminatievoorziening
In 2009 is de Anti-discriminatievoorziening operationeel geworden.
Cluster 8, Armoedebeleid
FNV-monitor
Op 14 mei 2009 heeft de gemeente de eindresultaten van het armoedebeleid gepresenteerd aan
inwoners en organisaties. De gemeente scoorde positief in de lokale monitor van Werk, Inkomen en
Zorg van het FNV (2009). Inwoners zijn tevreden over de omvang van het armoedebeleid, het bereik
en de dienstverlening. Ook in het SGBO-onderzoek (2009) scoorde de gemeente op deze punten
positief.
Immateriële ondersteuning
Het armoedebeleid is echter nooit af. De gemeente richt zich sinds midden 2009 op immateriële
ondersteuning. Alle huishoudens hebben een zogenaamde ‘minimafl yer’ ontvangen. Hierop staan alle
minimavoorzieningen die er in Doetinchem zijn. Daarnaast konden burgers aangeven of zij een gesprek
wilden hebben met de formulierenbrigade van Stichting IJsselkring. De formulierenbrigade heeft
ruim 200 gesprekken gevoerd met huishoudens over het invullen en aanvragen van de voorzieningen.
Inzet procesmanager woonservicegebieden (Gaanderen, Overstegen, Veentjes en Oosseld)
De, per 1 september 2009 tijdelijk aangestelde procesmanager heeft van de programmaraad woonservicegebieden
de opdracht gekregen een nieuw uitvoeringsprogramma 2010-2014 op te stellen.
Op basis van gesprekken met ‘sleutelfi guren’ en van relevante documenten heeft zij een conceptuitvoeringsprogramma
met actievoorstellen opgesteld. De betrokken directies besluiten in het eerste
kwartaal van 2010 over de defi nitieve versie van dit uitvoeringsprogramma. Ook valt dan het besluit
over structurele voortzetting van het procesmanagement.
Cliëntenparticipatie
In 2009 hebben de Sociale Raad, de cliëntenraad en de Ouderenraad nagedacht en gediscussieerd
over een nieuw organisatiemodel voor cliëntenparticipatie. Dit gebeurde op basis van de door hen
gehouden evaluaties. De discussies hebben geleid tot de contouren van een nieuw organisatiemodel
voor cliëntenparticipatie binnen het sociale domein. De gemeenteraad besluit hierover in 2010.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Gerichte ondersteuning van kwetsbare groepen
Hulpverlening Contract huishoudelijke hulp afgerond
Sluitend zorgnetwerk muliprobleemsituaties
Ondersteunende begeleiding AWBZ
Start pilot Klink
Armoede Situatie armoedebeleid (resultaten onderzoek) afgerond
Schuldhulpverlening Intake CLS gem 2 weken en max. 4 weken
Slagingspercentage regelingen hoger dan 70%
Inburgering Aantal inburgeringstrajecten > 100
Asielzoekers Rapportage t.a.v. taakstelling (incl. gen.pardon) afgerond
Ouderen Inzet coördinator wijken 1,2,4 en Gaanderen
39

Wat heeft dat gekost?
3 SAMENHANG VERSTERKEN
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
3100 handel en ambacht 222 173 134 118 151 144 -9
6100 bijstandverlening 10.189 11.451 10.189 11.994 11.733 13.818 -279
6120 inkomensvoorziening vanuit het rijk 310 414 310 414 423 552 -25
6200 maatschappelijke begeleiding en advies 2.591 12.715 3.321 14.493 4.658 15.511 318
6202 voorziening gehandicapten 200 2.616 34 3.381 240 3.547 40
6204 racisme en discriminatiebestrijding 0 20 0 9 11
6206 gemeentelijk minimabeleid 60 2.227 60 2.561 227 2.807 -79
6208 vreemdelingen 663 773 663 799 1.066 1.202 0
6300 sociaal cultureel werk 25 2.764 1.241 4.438 943 3.822 318
7100 openbare gezondheidszorg 1.987 3.035 1.987 3.185 1.646 2.774 70
Totalen van dit programma
16.247 36.167 17.939 41.402 21.086 44.186 363
40

Programma 4
41

Programma 4: Talent benutten
Wat is onze visie?
Het sociale beleid is in onze visie gericht op de kansen en mogelijkheden van de burger, ondanks zijn
of haar eventuele beperkingen op het gebied van zorg, werk, inkomen of onderwijs. Het ontwikkelen
van capaciteiten en talenten wordt belangrijker dan het compenseren van de beperking. Er wordt
daarmee een grotere nadruk gelegd op wat een burger wel kan in plaats van wat hij niet kan. Daarbij
is een voldoende en gevarieerd aanbod aan scholing en werkgelegenheid belangrijk. Vooral voor de
wat kwetsbaardere jongeren. Investeren in onderwijs en jeugd is van belang voor toekomstige participatie
in de samenleving.
Vraaggericht jeugdbeleid
In het coalitieakkoord ‘Daadkracht naast visie’ van 28 juni 2006 staat onze ambitie voor een vraaggericht
jeugdbeleid, met een sterke regierol voor de gemeente. Inmiddels hebben we zowel een visie als
een agenda en een regiemodel voor ons jeugdbeleid ‘Jongleren in Doetinchem’ ontwikkeld. Hiermee
hebben we een integraal kader voor de doelgroep 0-23 jaar neergezet. Van hieruit moet het jeugdbeleid
de komende jaren vorm en inhoud gaan krijgen. De jeugdagenda bestaat uit agendapunten om de
jeugd en hun ouders/verzorgers daar waar nodig te ondersteunen bij hun ontwikkelingen. Ook zijn
de punten in de jeugdagenda bedoeld om problemen en stagnaties in die ontwikkeling zoveel mogelijk
te voorkomen. Het theoretisch kader van Maslov dient hierbij als uitgangspunt. Deze is gericht op de
basisbehoeften van de mens. Maslov: “De natuur van de mens is erop uit de mogelijkheden en talenten
tot ontplooiing te brengen. Dit geldt op sociaal en maatschappelijk gebied.”
Onderwijsfunctie versterken
Jeugd en onderwijs zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een school is de vindplaats voor jeugd.
Immers, daar besteden de kinderen als het goed is een groot deel van de dag hun tijd. Van oudsher
heeft Doetinchem een belangrijke onderwijsfunctie voor de regio. Deze willen we verder versterken.
Naast 20 basisscholen, 5 scholen voor voortgezet onderwijs, 2 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs
en 1 school voor hoger beroepsonderwijs beschikt Doetinchem over scholen voor speciaal
onderwijs (SBO, Cluster 3 en Cluster 4), Praktijkonderwijs en volwasseneneducatie.
Jeugdagenda en Regiemodel ‘Jongleren in Doetinchem’
De jeugdagenda kenmerkt zich door preventief, laagdrempelig beleid dat is gericht op het thema opvoeden
en opgroeien. Voor de totale doelgroep van 0-23 jaar wordt het aanbod vraaggericht ingezet.
De gemeente stuurt daarbij op samenwerking tussen de diverse instellingen, zodat een gezamenlijk
en sluitend aanbod ontstaat. Het aanbod is gericht op problemen die er al zijn in de ontwikkeling van
kinderen (curatief), maar ook op het voorkomen van problemen (preventief).
Wat hebben we bereikt?
Centrum voor Jeugd en Gezin
Speerpunt van de jeugdagenda 2009 was de aanzet om te komen tot een Doetinchems Centrum
voor Jeugd en Gezin (CJG). De samenwerking met de externe partners heeft ertoe geleid dat de
contouren van dit CJG zichtbaar zijn geworden in de ‘Contourschets Centrum voor Jeugd en Gezin’.
Interne afstemming met betrekking tot het CJG heeft ertoe geleid dat er wat betreft de coördinatie
van zorg een integrale/regionale opdracht is uitgewerkt. Doel hiervan was om te komen tot de implementatie
van Lokale Zorgnetwerken en een Verwijsindex, onder andere binnen het CJG.
Jeugd en veiligheid
Ook het thema jeugd en veiligheid is integraal opgepakt. De succesvolle werkwijze van het Horecateam
Veilige binnenstad wordt uitgerold binnen het wijkveiligheidsteam. Ook wordt het doorontwikkeld
in het kernteam CJG 12+. Met de scholen voor voortgezet onderwijs is een convenant Veilige
school gesloten.
43

Ontwikkelingen onderwijs en kinderopvang
De samenwerking met het onderwijs is in 2009 verbreed en verdiept. De Brede School heeft zich
verder uitgebreid naar het dorp Gaanderen. Bekeken wordt of de scholen in het centrum willen aansluiten
bij de bestaande werkgroepen. De gemeente is in haar rol als beleidsregisseur getreden. De
Lokaal educatieve agenda is geïntegreerd in de jeugdagenda.
Binnen het onderwijsachterstandenbeleid wordt het VVE-beleid uitgevoerd, gericht op voorkomen
van taalachterstanden. De ontwikkelingen betreff ende het passend onderwijs worden vooral getrokken
door de samenwerkingsverbanden van het primair en voortgezet onderwijs. Zij dienen aan te
sluiten op de ontwikkelingen binnen het CJG.
Peuterspeelzalen en kinderopvang maken een grote ontwikkeling door. In 2009 is samen met de aanbieders
gewerkt aan planvorming rondom de wijzigingen in de Wet Kinderopvang en het wetsvoorstel
Ontwikkelingskansen en Educatie (invoering 1 augustus 2010).
Leren en werken
Er is in Doetinchem voor basisschoolleerlingen een technieklokaal gerealiseerd. De gemeente heeft
besloten om hiervoor jaarlijks een subsidie te verstrekken.
Binnen het jongerenloket Jouw Unit is succesvol trajectbegeleiding gerealiseerd.
Het project De Graafschap helpt scoren is succesvol gecontinueerd en heeft ook in 2009 45 jongeren
naar scholing en/of werk toegeleid.
Activiteitenaanbod sport en cultuur
Vanuit het participatiebudget van het Ministerie van VWS en vanuit wijkgericht werken is een aantal
succesvolle activiteiten in gang gezet op het gebied van sport en cultuur. Deze activiteiten zijn gericht
op toeleiding naar verenigingen, toegankelijkheid vergroten, verruiming preventief aanbod en beter
bereik van de doelgroep.
Jongerenparticipatie
De jongerenparticipatie heeft in 2009 serieus vorm en inhoud gekregen met het online gaan van de
jongerensite www.jongin.doetinchem.nl en met de nieuwe jongerenraad. Daarnaast is gestart met een
onderzoek naar de realisatie van een MFA (multifunctionele accommodatie) Jeugd.
Outreachend jongerenwerk
Binnen het wijkveiligheidsteam en het CJG kernteam 12+ is gestart met de uitwerking ven een vernieuwende
vorm van jongerenwerk (proactief, outreachend en integraal). Stichting IJsselkring levert
de jongerenwerker en Lindenhout/JEKK verzorgt de methodische begeleiding.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Jeugdagenda ‘Jongleren in Doetinchem’
Jeugdagenda Start Centrum voor Jeugd en Gezin
Onderwijshuisvesting
Wat hebben we bereikt?
Integraal Huisvestingsplan
In 2009 is een nieuw Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) ontwikkeld. Deze is in juni 2009
vastgesteld door de gemeenteraad. In 2009 is gestart met de projecten voor de 1e fase: tijdelijke
maatregelen voor de scholen in Noord (opknappen Het Palet, tijdelijk huisvesting Rietveld Lyceum)
en de groei van cluster 4 De Isselborgh (korte en lange termijn).
44

Doordecentralisatie onderwijshuisvesting
Door twee ontwikkelingen is het traject dat voor de doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting
met de schoolbesturen in gang was gezet, tijdelijk stopgezet. Allereerst wachten we op een landelijk
advies dat hierover in ontwikkeling is. Daarnaast is door de mogelijke fusie tussen Covoa en Orchidee
Scholengroep, waarbij de demografi sche ontwikkeling van onze regio een grote rol speelt, de
vraag gerezen in hoeverre doordecentralisatie van onderwijshuisvesting gewenst is.
Nieuwbouw basisschool De Haven
Het nieuwe gebouw van basisschool De Haven is volgens planning gebouwd en wordt per 1 februari
2010 in gebruik genomen.
Tijdelijke voorziening Dichteren
Na de negatieve uitspraak van de rechter over de locatie Sicco Mansholtweg is gekozen voor permanente
nieuwbouw op het bestaande schoolgebouw van het Kleurrijk. De oplevering wordt voorzien
met ingang van het schooljaar 2010/2011. Voor de realisatie moet begin 2010 een aanvullend krediet
gevraagd worden.
Oplevering nieuwbouw Praktijkschool
Het gebouw is conform de planning gebouwd en wordt per 1 januari 2010 in gebruik genomen.
Huisvesting speciaal basisonderwijs
Het gebouw aan de Jongstraat (nu Vondelstraat) is volgens planning gerenoveerd en per 1 november
2009 in gebruik genomen. De geplande renovatie van het gebouw aan de Calslaan is nog niet
uitgevoerd. Dit kimt door de daling van het aantal leerlingen. De oorspronkelijke plannen worden
heroverwogen en naar alle waarschijnlijkheid aangepast. Verwacht wordt dat eind 2010 de renovatie
gereed is.
Krediet uitbreiding cluster 4 De Isselborgh
De uitbreiding is volgens planning gebouwd en inmiddels in gebruik genomen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Onderwijshuisvesting
onderwijshuisvesting Integraal huisvestingsplan (incl. Brede School) afgerond
Onderzoek decentralisatie huisvesting
Oplevering tijdelijke voorziening Dichteren
praktijkschool Oplevering nieuwe school afgerond
huisvesting spec.basisonderw. Realisatie renovatie De Jongstraat afgerond
Realisatie renovatie Calslaan
Krediet bouw school de Haven afgerond
Krediet uitbreiding cluster 4 school afgerond
45

Vraag en aanbod onderwijsvoorzieningen
De gemeente Doetinchem stimuleert en verwacht dat de scholen in Doetinchem zelf gezamenlijk het
voortouw nemen in de ontwikkeling van het onderwijs. Alleen door samenwerking tussen scholen
onderling en tussen scholen en overige voorzieningen kan er een doorlopende leerlijn worden gerealiseerd.
Daarbij is het van belang dat veel beter wordt ingespeeld op de vraag vanuit de samenleving.
De onderwijsinfrastructuur is van groot belang.
Wat hebben we bereikt?
Onderzoek onderwijsbehoefte
In de tweede helft van 2009 heeft bureau Berenschot een onderzoek uitgevoerd naar de behoeften
op het gebied van scholing van (aankomende) studenten en werkenden. Gemeente Doetinchem was
opdrachtgever van dit onderzoek. Met dit onderzoek is beter in beeld gebracht waar de kansen en
uitdagingen liggen voor de uitbreiding van het mbo+- en hbo-onderwijs in de regio Achterhoek. Het
onderzoek wordt begin 2010 afgerond, waarna de resultaten worden gepresenteerd op een werkconferentie.
Hiervoor worden onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en regiogemeenten uitgenodigd.
Uit het onderzoek is gebleken dat vooral werkende mbo’ers behoefte hebben om op hbo-niveau
geschoold te worden. Maar ook (aankomende) studenten hebben behoefte aan hbo-onderwijs in de
Achterhoek. Kansrijke hbo-opleidingsrichtingen zijn vaktechnische en managementopleidingen in de
sectoren techniek, economie, zorg en onderwijs. In 2010 volgt besluitvorming hierover. Dan worden
ook de uitkomsten omgezet in concrete plannen en acties.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Vraag en aanbod onderwijsvoorzieningen
Hbo/mbo-onderwijs Haalbaarheidsstudie uitbreiding aanbod voorz.
Voorkomen schooluitval
Om schooluitval te voorkomen en terug te dringen en om leerlingen zoveel mogelijk te stimuleren
een startkwalifi catie te behalen, voeren wij samen met de regiogemeenten een actief leerplicht- en
RMC-beleid (Regionaal Meld- en Coördinatiepunt voortijdig schoolverlaten). Hiervoor faciliteren we
het jongerenloket ‘JOUW Unit’.
Wat hebben we bereikt?
Oprichting Carreercentrum Achterhoek Zie programma 2
Sluitende keten onderwijs en arbeidsmarkt
In 2009 hebben we via het jongerenloket JOUW Unit een sluitende keten in relatie tot onderwijs en
arbeidsmarkt gerealiseerd voor jongeren van 16 tot 23 jaar. In de begroting van 2009 stond als streefcijfer
10 procent minder nieuwe voortijdig schoolverlaters in de Achterhoek. In schooljaar 2008-2009
is ruim 19 procent gerealiseerd. (mbo –11 procent en vo –25 procent). Daarnaast was het streven
naar 10 procent minder Achterhoekse jongeren zonder opleiding of startkwalifi catie. In het schooljaar
2008-2009 zijn 689 Achterhoekse voortijdig schoolverlaters gemeld. Dit is 14,5 procent minder
dan het jaar ervoor. Uit Doetinchem waren dit er 155. Dit is een daling van 32 procent.
Van de 689 gemelde voortijdig schoolverlaters zijn er 405 na begeleiding vanuit de leerplicht en
JOUW Unit weer positief uitgestroomd. Dit betekent dat bijna 65 procent teruggaat naar school, een
leerwerk traject gaat volgen of uitstroomt naar een ander traject. Een dergelijk ‘ander’ traject kan
resulteren in het alsnog behalen van een startkwalifi catie voor de arbeidsmarkt (diploma havo, vwo of
mbo niveau 2).
In de regio Doetinchem zijn via bemiddeling van JOUW Unit voor 80 werkende jongeren zonder
startkwalifi catie leerwerktrajecten (opleidingsduur 1 à 2 jaar) gerealiseerd.
46

Doetinchem en de regio behalen dus goede resultaten op het voorkomen van schooluitval. In 2009
hebben we daarvoor ook landelijke erkenning gehad.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Voorkomen schooluitval
Trajectbegeleiding RMC > 80 succesvolle trajecten via jongerenloket
Wat heeft dat gekost?
Jaarlijks 10% minder nieuw geregistreerden
4 TALENT BENUTTEN
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
4300 openbaar voortgezet speciaal 0 2 0 0 0 0 0
4310 openbaar voortg. spec. onderw.:
huisvesting
0 557 0 557 0 630 -73
4330 openbaar voortg. speciaal onderwijs:
huisvesting
0 768 0 780 0 798 -18
4400 openbaar voortgezet onderwijs 0 35 0 -1 0 15 -16
4410 openbaar voortgezet onderwijs:
huisvesting
5 189 5 230 5 235 -5
4430 bijzonder voortgezet onderwijs:
huisvesting
0 1.195 0 1.341 0 1.351 -10
4800 leerlingzaken 883 1.990 1.487 2.531 1.950 2.865 129
4802 onderwijs huisvesting 22 289 22 429 4 1.217 -806
4804 onderwijsachterstand 334 553 329 553 723 947 0
4806 onderwijsbegeleiding 0 204 0 150 0 171 -21
4808 diverse onderwijsproducten 18 63 0 24 0 22 2
4820 volwasseneducatie 3.045 3.057 582 594 625 641 -4
Totalen van dit programma
4.308 8.901 2.424 7.188 3.308 8.892 -820
47

Programma 5
49

Programma 5: Bruisend centrum
Wat is onze visie?
De aantrekkingskracht van de stad wordt steeds belangrijker om bewoners, bedrijven en bezoekers
te binden. Evenementen, cultuur, topsport en toeristische voorzieningen vormen hiervoor de dragende
peilers. Ook vanuit economisch perspectief komt daarom steeds meer aandacht voor de belevingswaarde
van de stad. Goederen en diensten vertegenwoordigen niet louter een fi nanciële marktwaarde,
maar evenzeer - of misschien wel belangrijker - een emotionele belevingswaarde. Ook steden
en dorpen vertegenwoordigen een emotionele waarde. Daarom moet Doetinchem ruimte bieden aan
creativiteit en diversiteit om deze waarde uit te dragen en te versterken.
Wij maken onze visie concreet door:
- De kwaliteit van de binnenstad als regionaal koopcentrum te vergroten;
- Het aanbod aan evenementen te versterken;
- Versterken van de sportvoorzieningen.
Winkelen
Wat hebben we bereikt?
Centrumplan Ei
Het jaar 2009 is gebruikt om het Centrumplan Ei nader uit te werken. De gemeente heeft hiervoor
samen met ondernemers uit het Lookwartier, Hofstraat en het Catharinakwartier en nagedacht over
een wijziging van de ruimtelijke structuur van het centrum. Kernbegrippen in dit overleg waren de
kwaliteit van het winkelen, wonen, beleven en recreëren en de bereikbaarheid van het centrum. Het
college van burgemeester en wethouders hecht bijzonder veel waarde aan een kwalitatief en economisch
gezond centrum. Het college wil deze kwaliteitsontwikkeling komende jaren oppakken, maar
wel in nauw overleg en samenwerking met alle betrokken stakeholders (ondernemers, winkeliers en
bewoners van het centrumgebied). De bestuuropdracht is nagenoeg afgerond, waarna het voorjaar
van 2010 wordt gebruikt om met de planvorming van het Centrumplan Ei te beginnen.
Renovatie Stadhuisplein
Inmiddels is in 2009 wel gestart met de renovatie van het Stadhuisplein. Dit plein wordt in de toekomst
gebruikt voor evenementen en festiviteiten. Daarnaast komt hier vanaf maart 2010 de warenmarkt.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Winkelen
Centrumgebied Verplaatsing warenmarkt
Evenementen
Wat hebben we bereikt?
Masterplan centrum (Ei)
Evenementenkalender
Onder regie van de gemeente is in 2009 met externe partijen (binnenstadondernemers en organisatoren
van evenementen) een eerste aanzet gedaan voor een digitale versie van een evenementenkalender.
Naar verwachting komt dit instrument begin 2010 gereed en wordt het dan onderdeel van de
website www.doetinchemmen.nl.
51

De jaarlijkse evenementen in 2009, zoals ‘Het Stadsfeest’, ‘Straattheater’ en ‘Huntenkunst’, zijn
wederom goed bezocht door inwoners van onze gemeente. Maar óók door een toenemend aantal
toeristen en dagjesmensen. Naast de culturele en gastronomische ‘waarde’ van deze feesten, versterken
deze evenementen ook het imago van Doetinchem als centrum van Achterhoekse cultuur en
gastvrijheid.
Zoals in programma 1 wordt aangegeven, speelt het ‘Bruisend Stadsplein’ om het stadhuis vanaf 2010
een centrale rol bij grootschalige evenementen in onze stad. Uiteraard geldt dit ook voor de andere
evenementenlocaties in het centrum.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Evenementen
Evenementenbeleid Opstellen evenementenkalender
Cultuur en Cultuurhistorie
Wat hebben we bereikt?
Realisatie locaties voor evenementen
Hoogste punt Amphion
In de zomer van 2009 is ‘het hoogste punt’ bereikt van de bouw van het nieuwe theater Amphion.
Naar verwachting wordt de schouwburg in mei 2010 opgeleverd. Het nieuwe theaterseizoen 2010-
2011 vindt dus in de nieuwe schouwburg plaats.
‘t Brewinc
Het is echter niet alleen de nieuwe schouwburg die Doetinchem cultureel in de Achterhoek op de
kaart zet. Het cultuur- en informatiecluster ‘t Brewinc is in 2009 óók een stap verder gekomen. De
betrokken partijen, waaronder de bibliotheek en het regionaal Historisch Centrum (fusie van Streekarchief
en Staring Instituut) hebben een huurcontract getekend, waarna de bouw van dit centrum
daadwerkelijk kon beginnen.
Oude Postkantoor
Tegelijkertijd zijn de plannen voor de renovatie van het Oude Postkantoor aan de Van Nispenstraat
verder ontwikkeld. In dit historisch pand krijgt onder het Stadsmuseum een nieuwe behuizing. Voor
de renovatie van dit culturele, Doetinchemse erfgoed heeft de provincie Gelderland een bedrag van
€ 1,5 miljoen beschikbaar gesteld.
Graansilo Wehl
Ook heeft de gemeente Doetinchem in 2009 de historische graansilo in Wehl aangekocht. Deze
wordt de komende periode gerenoveerd. Ook voor dit project heeft de provincie Gelderland geld
beschikbaar gesteld en wel € 500.000,-.
Uitbreiding functies cultuurdragers
Wij vinden het belangrijk dat Doetinchem een spil is in het Achterhoekse culturele leven.
Dit onderstrepen wij door aan Doetinchemse cultuurdragers, zoals de Gruitpoort en de Muziekschool
te vragen om hun regionale functies verder uit te breiden. Door afstemming in de programmering
met andere gelijksoortige instituten in de regio Achterhoek en door uitbreiding en aanvulling van
programma’s en producten wordt hiertoe de komende jaren een belangrijke aanzet gegeven.
52

Uitbouwen cultuurhistorisch en bouwhistorisch erfgoed
Cultuur is voor ons niet alleen hedendaagse beleving, maar ook conservering en het beschikbaar krijgen
van historisch en authentiek (erf)goed en gebruiken. Daarom is Doetinchem in 2009 intensief aan
de slag gegaan met het ‘uitbouwen’ van haar cultuurhistorisch en bouwhistorisch erfgoed.
In het verslagjaar zijn 3 archeologische waarden en verwachtingen en 3 archeologische beleidskaarten
vervaardigd. De laatste wordt momenteel gecontroleerd, waarna vaststelling kan volgen. Ook heeft
Doetinchem voor het eerst een ‘Dag van de cultuurhistorie’ georganiseerd en heeft zij diverse (cultuur)historische
organisaties gefaciliteerd in het organiseren van de Open Monumenten Dag.
Gebiedsvisie Bethlehem
Op voorstel van het college van Burgemeester en Wethouders heeft de gemeenteraad in 2009 de
gebiedsvisie Bethlehem vastgesteld. Het gebied Bethlehem tussen Gaanderen en de A18 bezit grote
cultuurhistorische, recreatieve en landschappelijke waarden. Hier heeft in de periode 1179-1579 het
klooster Bethlehem gestaan. Dit klooster was van nationaal belang en stond aan de basis van het
ontstaan van de gemeente Doetinchem. Ook kent dit gebied een belangrijke relatie met de ijzerindustrie.
Het gebied herbergde namelijk de eerste ijzergieterij van ons land.
Commissie Cultuurhistorie
Tot slot is afgelopen jaar de nieuwe monumentencommissie ingesteld met 4 professionals als vaste
kern. De commissie heeft de naam Commissie Cultuurhistorie. Ten behoeve van deze wijziging en
een verdere professionalisering is de Verordening voor de commissie cultuurhistorie vastgesteld. Om
het draagvlak bij monumenteneigenaren te vergroten en tijdig onderhoud en restauratie van cultuurhistorisch
waardevolle panden te stimuleren, is de Verordening stimuleringsleningen voor monumenten
en karakteristieke panden vastgesteld.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Cultuur
Samenwerking Budgetcontracten met instellingen
Cultuurcluster ’t Brewinc Start bouw
TCC Start RO-procedure
Amphion Voortgang nieuwbouw Amphion
Monumentenbeleid Aangepaste opzet commissie en verordening afgerond
(Top)Sport
Wat hebben we bereikt?
Archeologische waardenkaart
Beoordeling > 10 panden
Invent. industrieel erfgoed (tussenpresentatie)
Dag van de cultuurhistorie afgerond
Gebiedsvisie Bethlehem afgerond
Dit college van Burgemeester en Wethouders stimuleert ‘top, breedte en recreatie’ sport en is
bereid om hiervoor de noodzakelijke initiatieven en basisvoorzieningen te treff en.
Taskforce nieuw stadion
Wat betreft de topsport heeft het college in 2009 een verzoek van BVO de Graafschap ontvangen
om mee te denken over een nieuw stadion. Om het college inzicht te geven in de totale problema-
53

tiek van een nieuw stadion, is een interne interdisciplinaire taskforce opgericht. Opdracht van deze
taskforce is onderzoek te doen en informatie te vergaren en deze in relatie te brengen tot bestaande
regelingen en beleidskaders. In de zomer van 2010 biedt deze taskforce het college een integraal
advies aan.
Topsporthal
Naast het initiatief van BVO De Graafschap (voetbal) is er in 2009 ook een particulier initiatief in
Doetinchem gestart voor de ontwikkeling van een nieuwe topsporthal. In deze hal zou onder meer
de volleybalvereniging Orion haar (inter)nationale wedstrijden kunnen spelen.
Het initiatief is inmiddels uitgemond in een ‘businesscase’. Eventuele besluitvorming van de gemeente
Doetinchem hierover vindt plaats in 2010.
Sportbeleid
In het najaar van 2009 is met alle betrokken ‘sportieve’ stakeholders in onze gemeente een sportdebat
gehouden. De uitkomsten van dit debat worden samen met de resultaten van werkgroepbijeenkomsten
en een interne beleidsevaluatie meegenomen in een aantal nieuwe beleidskaders over sport.
Deze beleidsvisie wordt na de zomer van 2010 met de gemeenteraad besproken.
Concrete sportontwikkeling
Naast deze beleidsexercitie is ook daadwerkelijk aan sportontwikkeling ‘gewerkt’.
In de zomer is het BOS-project ‘Sportkans, iedereen doet mee’ van start gegaan (zie ook programma
4).
Onderwijs is wat betreft sport en bewegen in Doetinchem echt aan zet. Dit ziet het college van
Burgemeester en Wethouders onder meer terug in de ‘kwaliteitsimpuls beter gym’. Om de gymlessen
uitdagender en afwisselender te maken, verzorgt het Graafschap College bijscholing en intervisie voor
groepsdocenten van de scholen De Wijngaard, Mozaïek, Wilhelminaschool, Timpaan en Overstegen.
Zwembad Rozengaarde
Ook is in 2009 de verdere ontwikkeling van het zwembad Rozengaarde doorgegaan. De verzelfstandiging
van dit zwembad heeft zijn beslag gekregen. Dit betekent dat Rozengaarde nu nieuwe initiatieven
kan ontplooien om deze sport- en recreatievoorziening aantrekkelijk te maken, maar ook concurrerend
‘in de Gelderse markt’ te zetten.
Het college ondersteunt en faciliteert alle bovengenoemde initiatieven van harte, omdat dit de visie
en het beleid van dit college onderschrijft. Het college wil immers een actief en breed sportklimaat in
onze gemeente.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Sport
Zwemmen Herinrichting zwembad Rozengaarde
Sportbeleid Kaderstellende beleidsnota
Recreatie & Toerisme
Wat hebben we bereikt?
Imagocampagne Achterhoek
Ook in 2009 is de uitvoering van het Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan van de Achterhoekse
gemeenten (inclusief Zutphen en Lochem) verder voortgezet.
Zo is in maart 2009 een contract getekend met het Achterhoeks Bureau voor Toerisme (ABT) voor
54

het project ‘Imagocampagne’. Dit project, bedoeld om het imago van de Achterhoek eigentijds en actueel
breed neer te zetten, gaat in 2010 van start. Ook het bedrijfsleven wordt nadrukkelijk bij deze
campagne betrokken.
Fietsknooppuntennetwerk
Het Achterhoekse fi etsknooppuntennetwerk is in het voorjaar van 2009 beschikbaar gekomen. Het
netwerk maakt het voor toeristen en recreanten mogelijk de regio zonder kaart of routebeschrijving
per fi ets te ontdekken. De doorgaande fi etsverbinding van Doetinchem naar het noorden (Doesburg)
en oosten (Anholt - Dld) is voor veel toeristen en inwoners van onze gemeente een populaire route.
Na het eerste seizoen heeft er een consumentenonderzoek plaatsgevonden. De gebruikers beoordelen
het fi etsknooppuntensysteem in de Achterhoek met gemiddeld een 8,2.
Achterhoek Spektakel Toer
De Achterhoek Spektakel Toer kende in 2009 binnen de gemeente Doetinchem een etappeplaats. De
kunstenaarskaravaan sloeg op 2 augustus 2009 in Wehl haar tenten op en mede door de inzet van het
lokale bedrijfsleven werd deze Spektakeldag een klinkend succes.
Betere informatievoorziening
Tot slot is in 2009 een aanzet gemaakt met de verbetering van de informatievoorziening voor toeristen
en recreanten. Het project ‘Database en website’ is in uitvoering en een projectgroep is bezig
met de ontwikkeling van welkomstportalen. Wij vinden het van belang dat toeristen en recreanten in
Doetinchem en de Achterhoek hun plezier en ontspanning vinden. Dit college doet er dus ook alles
aan om de aantrekkelijkheid van ons gebied te verhogen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Recreatie en toerisme
Promotie gD in toerschema Achterhoek Spektakel Toer
Wat heeft dat gekost?
Aanleg informatiezuilen
Fietsrecreatie Aanleg fietsknooppuntensysteem
5 BRUISEND CENTRUM
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
5100 bibliotheekwerk 61 1.566 60 1.620 62 1.619 2
5110 muziekschool 2 1.149 2 1.153 1 1.153 0
5302 sport 1.057 3.883 938 3.810 943 3.768 47
5304 sport; zwemmen 656 1.766 87 1.274 87 1.288 -14
5400 kunstzinnige vorming 287 3.046 953 3.997 924 3.998 -30
5410 cultuurhistorie en monumentenzorg 29 822 1.045 1.967 1.640 2.026 536
5600 toerisme en recreatie 41 515 41 579 50 567 21
Totalen van dit programma
2.134 12.747 3.126 14.400 3.708 14.419 563
55

Programma 6
57

Programma 6: Bereikbare stad
Wat is onze visie?
‘Doetinchem beter bereikbaar met auto, fi ets en openbaar vervoer’ is de kern van het Mobiliteitsplan.
Doetinchem moet als centrumgemeente goed bereikbaar zijn: nu en in de toekomst. Dat geldt niet
alleen voor de eigen inwoners, maar ook voor de duizenden mensen die de stad geregeld bezoeken
voor werk, onderwijs, gezondheid, sport of cultuur. Doetinchem is immers centrumstad van de Achterhoek.
Wat hebben we bereikt?
Bereikbaarheid
Mobiliteitsplan
Oostelijke Randweg
Doetinchem moet beter bereikbaar zijn met de auto. Daarom is het Mobiliteitsplan ontwikkeld,
waarvan het Uitvoeringsprogramma voor 2010 eind 2009 door het college van Burgemeester en
Wethouders is vastgesteld. In het Mobiliteitsplan is een Oostelijke Randweg benoemd als oplossing
voor de verkeersproblemen aan de oostkant van Doetinchem. Het doel van de Oostelijke Randweg is
enerzijds het ontlasten van de drukke route Terborgseweg, J.F. Kennedylaan en Varsseveldseweg. Anderzijds
is het doel de leefbaarheid, verkeersveiligheid en bereikbaarheid in dit deel van de gemeente
te verbeteren (station en oostkant centrum). Daarnaast verbetert de randweg de verkeersafwikkeling
voor (doorgaand) verkeer tussen Zelhem en de A18.
In 2009 is gestart met de MER-procedure voor deze weg. Op 9 juli 2009 is de MER Oostelijke
Randweg aanvaard en samen met het voorontwerpbestemmingsplan vrijgegeven voor inspraak. Eind
2009 is er een positief toetsingsadvies van de Commissie voor de NMER ontvangen. De procedure is
daarmee afgerond.
In 2010 wordt het ontwerp en defi nitieve bestemmingsplan voor de Oostelijke Randweg afgerond en
vastgesteld. Ook starten dan de voorbereidingen voor de uitvoering. Met de provincie Gelderland
is gedurende het gehele verslagjaar regelmatig overlegd over de fi nanciering van deze randweg. Dit
overleg loopt ook in 2010 door.
Verkenningsstudie Europaweg
De verbetering van de verkeerscapaciteit van de Europaweg is ook onderdeel van het Mobiliteitsplan.
In 2009 is door de Technische Universiteit Twente een verkenningsstudie uitgevoerd naar de noodzaak
van de verdubbeling van de Europaweg. Mede op basis van de onderzoeksresultaten wordt in
2010 een voorlopig ontwerp opgesteld. Ook een kostenraming wordt hierin opgenomen. Daarna gaat
Doetinchem in overleg met de provincie Gelderland en regio Achterhoek om na te gaan welk belang
zij hechten aan een betere verkeersdoorstroming van de noord-zuid route van Doetinchem. Ook
stelt Doetinchem hen dan de vraag in hoeverre zij fi nancieel aan dit project willen bijdragen.
Wegcategoriseringsplan
In vervolg op het in 2007 vastgestelde Mobiliteitsplan heeft de gemeenteraad in juli 2009 het wegcategoriseringsplan
voor Doetinchem vastgesteld. In dit plan zijn de functies van het Doetinchemse
wegennet beschreven, inclusief de bijbehorende kenmerken qua inrichting en gebruik.
Verkeersafwikkeling rondom stadhuis
In 2009 is studie gedaan naar de toekomstige verkeersafwikkeling in Hamburgerbroek Noord. Bij het
onderzoek zijn de mogelijkheden van de IJsselkade, de Spinbaan en Melkweg bekeken in relatie tot de
verkeersafwikkeling rond het stadhuis (Plantenstraat en Tjalmastraat). Naar verwachting worden de
resultaten begin 2010 voor besluitvorming voorgelegd aan het college van Burgemeester en Wethou-
59

ders. Daarna gaan de resultaten ter behandeling en vaststelling naar de gemeenteraad.
De gekozen voorkeursafwikkeling is medebepalend voor de inrichting van de C. Missetstraat. Voor
de realisatie van het verkeersafwikkelingproject is vanuit het Uitvoeringsprogramma 2009 reeds een
reservering van €910.000,- gedaan.
Openbaar Vervoer
Aanvalsplan openbaar vervoer
Ook heeft het college in 2009 nadrukkelijk aandacht besteed aan het openbaar vervoer.
Zo hebben de provincie Gelderland, Syntus en de gemeente Doetinchem samen het ‘aanvalsplan
openbaar vervoer’ opgesteld. Het aanvalsplan maakt onderdeel uit van de samenwerkingsagenda tussen
de provincie en de gemeente Doetinchem.
Het aanvalsplan gaat in op maatregelen die de veiligheid en het gebruik van bus en trein moeten
bevorderen. Mogelijke maatregelen zijn onder meer het beveiligen van de onbewaakte overwegen,
het uitbreiden van fi etsstallingen bij stationhaltes en het aanleggen of uitbreiden van parkeer- en
reismogelijkheden. Begin 2010 wordt de nota ter besluitvorming aan het college van Burgemeester en
Wethouders aangeboden.
Veiligheidsarrangement
Daarnaast zijn in het najaar van 2009 de voorbereidingswerkzaamheden afgerond voor de uitvoering
van het in 2007 gesloten convenant over het veiligheidsarrangement spoorlijn Arnhem-Winterswijk.
Het veiligheidsarrangement betreft het verbeteren van de sociale veiligheid op stations en stationsomgevingen.
In 2010 komen er meer fi etsenstallingen op de stations Doetinchem Centraal en
Doetinchem De Huet en wordt onder meer het aanblik van deze fi etsenstallingen verbeterd. Ditzelfde
geldt voor het toezicht op de stations.
Prioriteit voor busvervoer
Tot slot is in de nieuwe regeling van de kruispunten in 2009 bewust ruimte gemaakt voor het busvervoer.
De bussen van het openbaar vervoersnetwerk hebben ‘geconditioneerd prioriteit’ gekregen. Dit
betekent dat zij vlotter kunnen doorstromen, waardoor er minder snel vertraging optreedt voor de
reizigers en de bussen sneller en veiliger door de gemeente worden geleid.
Aanbesteding openbaar vervoer
In 2009 is het openbaar vervoer (trein en bus) in de Achterhoek aanbesteed. Dit proces is door de
provincie Gelderland georganiseerd en uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een nieuwe aanbieder
voor het openbaar vervoer te weten het bedrijf Arriva.
Veiligheid en leefbaarheid
Verkeersveiligheid
In 2009 is hard gewerkt aan het meerjarenplan Verkeersveiligheid 2010-2014.
Dit verkeersveiligheidsplan geeft inzicht in de kwetsbare doelgroepen, het aantal ongevallen, het
soort ongevallen, de onveilige locaties en het tijdstip van de ongevallen. Tevens geeft dit plan aanbevelingen
over de te nemen maatregelen om de veiligheid in het verkeer te verbeteren. Naar verwachting
is de beleidsvisie begin 2010 gereed. Daarna wordt het document ter besluitvorming aan het
bestuur en de gemeenteraad aangeboden. De concrete maatregelen worden in combinatie met onder
andere het realiseringsprogramma fi ets uitgevoerd.
Veilig verkeer in Gaanderen
In het mobiliteitsbeleid en het landelijk beleid Duurzaam Veilig is met de gemeenteraad afgesproken
dat ook het verkeer in de buitengebieden veiliger en milieubewuster moet. In dit kader is het buitengebied
van het dorp Gaanderen in 2009 aangewezen en ingericht als 60 km-gebied.
60

Verkeersontwikkeling Doetinchem noord
Het college heeft het plan om tot een andere inrichting van het verkeersgebied Doetinchem noord
te komen. Actuele ontwikkelingen in 2009 (onder meer een ongeval op de Haareweg) hebben er toe
geleid, dat dit proces is versneld en het college zich nadrukkelijk met de inrichting van dit verkeersgebied
is gaan bezighouden.
Zo heeft het college besloten, om de voorrangssituatie op de kruising Haareweg-Leerinkstraat aan te
passen, om op deze wijze de verkeersveiligheid in dit gebied te verbeteren.
Daarnaast is in het verslagjaar door het college van Burgemeester en Wethouders besloten om de
verkeerssituatie in Doetinchem noord uitvoerig met buurtbewoners, betrokken stakeholders en
deskundigen te bespreken. Zo worden begin 2010 tijdens rondetafel bijeenkomsten de mening van
belanghebbenden gepeild. Zij kunnen over twee onderwerpen meedenken: een lange termijnoplossing
voor de verkeersstructuur Doetinchem-Noord én een korte termijnoplossing voor de verkeersafwikkeling
en verkeersveiligheid op de Haareweg, de Kruisbergseweg en mogelijk het gebied ertussen.
Ook zijn er begin 2010 twee expertmeetings. Op basis van de uitkomsten van de rondetafel bijenkomsten,
de expertmeetings en het advies van een ambtelijke commissie neemt het college in maart
2010 een besluit.
Aanpak spoorwegovergangen in Doetinchem
De gemeente Doetinchem heeft binnen haar gemeentegrenzen een aantal spoorwegovergangen, die
als lastig of onveilig worden ervaren. In 2009 heeft de gemeente verkenningen uitgevoerd naar het
beveiligen van spoorwegovergangen. Tegelijkertijd is hierover overleg gestart met de provincie Gelderland
en ProRail. Zo is overeengekomen dat de spoorwegovergang Ooijmanlaan wordt voorzien
van een ahob-beveiliging; deze is in december 2009 daadwerkelijk geïnstalleerd. Ook de spoorwegovergang
van de Dassenboomse Allee wordt voorzien van een beveiliging (mini ahob); deze wordt
begin 2012 geïnstalleerd. Tot slot is de spoorovergang bij de Wielstraat aangepakt. Deze spoorovergang
wordt door veel inwoners van Doetinchem als onveilig ervaren en is daarom voorzien van een
klaphek.
Eind 2009 heeft het college van Burgemeester en Wethouders besloten om de spoorovergang Wielstraat
af te sluiten en aan de openbaarheid te onttrekken. In 2010 wordt hiervoor een onttrekkingbesluit
genomen en de spoorwegovergang daadwerkelijk gesloten.
Fijnstof IJsselkade en Hofstraat
In 2009 is voor het eerst een verbetering van de luchtkwaliteit geconstateerd. Omdat dit berekende
concentraties zijn, heeft de gemeenteraad in 2009 besloten om de komende jaren de luchtkwaliteit
in de IJsselkade en Hofstraat te meten. In september 2009 is de (gecertifi ceerde) meetdienst van de
provincie Gelderland begonnen met het meten van de waarden van fi jnstof en stikstofdioxide in de
Hofstraat.
Tegelijkertijd zijn in het verslagjaar vanuit het Regionaal Samenwerkingsprogramma Lucht de eerste
maatregelen getroff en om de luchtkwaliteit in Doetinchem te verbeteren. Hierdoor wordt ook de
concentratie fi jnstof verlaagd. Tot de maatregelen behoren onder meer carpoolvoorzieningen, extra
fi etsenstallingen bij het treinstation en aanvullende wegbewijzering.
Fiets
Fietsplan ‘Ga toch Fietsen’
Het fi etsplan ‘Ga toch Fietsen’ is in het voorjaar van 2009 door het college van Burgemeester en
Wethouders vastgesteld. De gemeenteraad heeft het fi etsplan, het bijbehorende Uitvoeringsprogramma
en de Nota van zienswijzen op 9 juli 2009 vastgesteld. Met de vaststelling heeft de raad het
hoofd- en aanvullend fi etsnetwerk bepaald. Ook heeft de raad aangegeven welke maatregelen nodig
zijn om het fi etsen te bevorderen.
61

Het fi etsplan geeft inzicht in het huidige fi ets(paden)netwerk, de knelpunten en de sterke kanten van
de fi etsvoorzieningen. Daarnaast bevat het plan een realiseringsprogramma voor de komende jaren.
Het fi etsplan betreft uitvoeringsbeleid dat past binnen de kaders in het Mobiliteitsplan.
Fietspaden langs Oude IJssel
In het verslagjaar is ook gestart met de uitvoering van een recreatieve fi etsvoorziening langs de Oude
IJssel. Dit gebeurt in samenwerking met diverse gemeenten, het recreatieschap en het waterschap
Rijn en IJssel. De aanleg van het fi etspad is gepland tussen Doesburg en Isselburg in Duitsland. In 2009
is het gedeelte tussen Doesburg en Doetinchem de Huet gerealiseerd. In 2010 volgt het gedeelte tussen
Wijnbergen in Doetinchem en Terborg.
Fietsen in het centrum
Het centrum vormt door het voetgangersgebied een barrière voor doorgaand fi etsverkeer. De gemeente
wil nagaan of er fi etsroutes door en/of rondom het centrum mogelijk zijn. In september 2009
is een onderzoek naar dergelijke fi etsroutes opgestart. De uitkomsten van dit onderzoek en de input
van de resultaten van een koopstroomonderzoek vormen de basis voor een besluit van het college
van Burgemeester en Wethouders omtrent het fi etsen in het centrum van Doetinchem. Dit koopstroomonderzoek
wordt in overleg met de winkeliersvereniging OVD, de Kamer van Koophandel en
Economische Zaken eind 2009 uitgevoerd.
Ongelijkvloerse kruising Missetstraat / Havenstraat
In het kader van de samenwerkingsagenda van de gemeente Doetinchem en de provincie Gelderland
is in het najaar van 2009 overeenstemming bereikt over een ongelijkvloerse kruising voor fi etsers van
de Missetstraat / Havenstraat. Afgesproken is dat beide overheden de kosten van deze voorziening
delen. In 2010 worden de noodzakelijke voorbereidingen voor de aanleg van deze fi etsvoorziening
getroff en.
Fietstunnel
Tot slot is in 2009 onderzoek gedaan naar de realisatie van een fi etstunnel onder de Energieweg
tussen de Energieweg en het Zaagmolenpad. Verschillende varianten (één of meerdere tunnels) zijn
in beeld gebracht en besproken. Op verzoek van het college van Burgemeester en Wethouders is er
ook een quickscan uitgevoerd naar de huidige verkeerssituatie. Overigens heeft het vergroten van de
opstelruimte bij de verkeerslichten (in 2009) al geleid tot een verlichting van het probleem. In 2010
neemt de gemeente een besluit over het structureel verbeteren van de verkeersituatie.
Met de plannen, maatregelen en voorzieningen voor de fi ets geven wij aan dat dit vervoersmiddel een
belangrijke rol in de mobiliteit van Doetinchem speelt. Het college van Burgemeester en Wethouders
geeft de fi ets dan ook ‘alle ruimte’.
Parkeren
Extra parkeerplaatsen
Het aanpakken van de parkeerproblematiek in Doetinchem heeft voor het college van Burgemeester
en Wethouders prioriteit. In verband hiermee is in 2009 hard gewerkt aan de bouw van 2 grote parkeervoorzieningen,
namelijk een garage in het Lookwartier (410 parkeerplaatsen) en een parkeerdek
aan de Varkensweide. De garage in het Lookwartier wordt in 2010 opgeleverd. Daarnaast wordt de
Catharinagarage uitgebreid met 60 openbare parkeerplaatsen.
Park & Ride in Wehl
Tot slot is in december van 2009 overeenstemming bereikt over de vestiging van een Park & Ride
voorziening bij het station Wehl. De vergunning hiervoor is eind 2009 aangevraagd en de uitvoering
van deze voorziening start in 2010.
62

Nieuw betaalsysteem
De nieuwe garages krijgen een systeem met achteraf betalen. Zodra de garages open zijn, wordt een
parkeerverwijzingssysteem ingevoerd.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Bereikbaarheid
Park & Ride station Wehl Herinrichting stationsomgeving
fietsplan afgerond
parkeervoorzieningen Bouw parkeergarage Lookwartier
Wat heeft dat gekost?
Upgrading parkeerdek de Veentjes
Planprocedure parkeerdek Varkensweide
Mobiliteitsvisie Europaweg (subsidiewerving)
Plan van aanpak parkeerverwijzingssysteem afgerond
Notitie achteraf betaald parkeren afgerond
Plan van aanpak monitoren parkeergedrag afgerond
Gratis bewaakte rijwielstalling afgerond
Oostelijke Randweg MER
Oostelijke Randweg ontwerp bestemmingsplan
Ruimzichtlaan start uitvoering
Plan verkeerssituatie ‘Bruisend stadsplein’
Moderniseren 8 verkeersregelinstallaties afgerond
Fijnstof Afwikkelen fijnstofproblematiek IJsselkade afgerond
60 km zones Plan Gaanderen afgerond
Omgeving station
Doetinchem
quickscan
6 BEREIKBARE STAD
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
2100 hoofdwegen 0 515 0 1.017 0 1.292 -275
2102 gladheidbestrijding 0 244 0 282 0 311 -29
2110 verkeersmaatregelen 10 638 41 679 0 581 56
2120 openbaar vervoer 95 364 94 396 110 428 -16
2140 parkeren 3.801 2.594 3.678 1.656 3.755 1.547 186
Totalen van dit programma
3.907 4.355 3.813 4.030 3.865 4.159 -78
63

Programma 7
65

Programma 7: Identiteit van wijken en dorpen
Wat is onze visie?
Wij erkennen de leefbaarheid en kwaliteit van de gemeente Doetinchem en zijn er trots op. Je kunt
in Doetinchem wonen in het stadscentrum, in wijken of in dorpen. Met steeds op korte afstand
een aantrekkelijk centrum met veel voorzieningen. Én in een groene omgeving met parken, lanen en
tuinen. Tegelijkertijd ligt dichtbij het groene buitengebied met een waardevol cultuurlandschap. Deze
combinatie is uniek en stelt Doetinchem in staat om zich qua woonmilieu te onderscheiden van omliggende
dorpen en steden.
Winnen van vertrouwen
Dorpen en kernen zijn eigen gemeenschappen. In het coalitieakkoord ‘Daadkracht naast visie’ hebben
we de ambitie geformuleerd om de stap te zetten van het ‘stadse denken’ naar het ‘winnen van
vertrouwen’. Het zelfdragende vermogen van dorpen en kernen staat daarin centraal. Juist daar liggen
kansen om verantwoordelijkheden dichtbij de mensen neer te leggen.
Het doel van programma 7 ‘Identiteit van wijken en dorpen’ is dat we de leefbaarheid en unieke kwaliteit
van de gemeente Doetinchem handhaven. Maar ook dat we deze, waar mogelijk, verder versterken
en als leidraad gebruiken voor de verdere ruimtelijke en sociale ontwikkeling. In zekere zin is programma
7 het fysieke complement van programma 3 ‘Samenhang versterken’. In beide programma’s
staat de sociale cohesie centraal. Gaat het bij programma 3 vooral om de burgers zelf, bij programma
7 gaat het om de daarbij horende (fysieke) voorzieningen (zoals brede scholen en welzijnsvoorzieningen)
en het beheer van de openbare ruimte.
Dit doel willen we bereiken door:
- het evenwicht tussen stad, dorpen en buitengebied te bewaren;
- de kwaliteit van onze leefomgeving te behouden en, waar mogelijk, te verbeteren;
- de sociale cohesie in de wijken en dorpen te versterken.
Wat hebben we bereikt?
Evenwicht tussen stad, dorpen en buitengebied
Wijkontwikkeling en woonservicegebieden
Multifunctioneel centrum in Oosseld
In 2009 is het fysieke en sociale herstructureringsprogramma voor de Wijk Oosseld verder afgerond.
De bouw van een multifunctioneel centrum (De Zonneboom genaamd) is in 2009 daadwerkelijk
gestart. In dit centrum komen onder andere een brede school en een sportaccommodatie.
De start van de bouw ging in september 2009 gepaard met een groot evenement. Hierbij waren kinderen
van de betrokken scholen aanwezig. Het evenement was een groot succes en draagt bij
aan een gezamenlijk gevoel bij De Zonneboom.
De deelnemende partijen (Stichting IJsselkring, basisscholen de Vijverberg en de Julianaschool,
gemeente (sporthal), Yunio en Sensire hebben een Samenwerkingsovereenkomst en Realisatieovereenkomst
getekend. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het beheerplan. De Stichting
IJsselkring gaat het beheer verzorgen en Sité Woondiensten is eigenaar van het gebouw. Naast de
eerdergenoemde hoofdbewoners krijgen ook Zozijn (dagbesteding voor jongeren met een beperking)
en de bibliotheek een plek in De Zonneboom. De planning is dat in de kerstvakantie van 2010- 2011
alle partijen hun intrek nemen in De Zonneboom.
Daarnaast is het college druk bezig om na te gaan hoe de rol van dit multifunctioneel centrum verder
kan worden uitgebouwd. Binnen de middelen van het programma GSO III wordt gekeken naar de
mogelijkheden om samen met de bibliotheek een uitgebreide mediatheek in dit gebouw te vestigen.
67

Herstructurering Overstegen, Muziekbuurt IJkenberg
Herstructureren van een wijk is meer dan stenen stapelen en de inzet van welwillende mensen. Juist
door samenwerking en wilskracht van maatschappelijke partners, bewoners en gemeente wordt de
sociale samenhang uiteindelijk verbeterd en wordt een wijk schoon, veilig en prettig om in te wonen.
Na de wijk Oosseld zijn de woonwijken rondom de Schil aan de beurt. In het stadscontract zijn afspraken
gemaakt over herstructurering van de wijken Overstegen, Muziekbuurt en IJkenberg. In 2009
is begonnen met een intensieve opknapbeurt van de openbare ruimten in deze wijken.
Procesmanager voor inrichten woonservicegebieden
Ook rondom het inrichten van woonservicegebieden waren in 2009 nieuwe ontwikkelingen te
melden. Zo is per 1 september 2009 tijdelijk een procesmanager voor de woonservicegebieden
Gaanderen, Overstegen, Veentjes en Oosseld aangesteld. Deze heeft van de Programmaraad woonservicegebieden
de opdracht gekregen om een nieuw uitvoeringsprogramma 2010-2014 op te stellen.
De procesmanager heeft op basis van gesprekken met ‘sleutelfi guren’ en op basis van relevante documenten
een concept-uitvoeringsprogramma met actievoorstellen opgesteld. De betrokken directies
besluiten in het eerste kwartaal van 2010 over de defi nitieve versie van dit uitvoeringsprogramma en
het voorstel voor structurele voortzetting van het procesmanagement.
Dorpen Gaanderen en Wehl
Centrumplan Wehl
In het afgelopen jaar is een stevige aanzet gedaan voor de uitvoering van het Centrumplan Wehl. In
overleg met belanghebbenden, zoals bewoners en winkeliers, is het ruimtelijke kader voor de toekomstige
ontwikkelingen van het centrum van dit dorp opgesteld. Daarna is dit Centrumplan door de
gemeenteraad vastgesteld.
Uitbreiding aantal parkeerplaatsen Wehl
Daarnaast is in de ontwikkelingsvisie Wehl een uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen op het Koningin
Wilhelminaplein aangegeven. Het plan is inmiddels opgesteld, teruggekoppeld met belanghebbenden
en staat in de steigers om uitgevoerd te worden.
Herinrichting plein ‘t Ganderije
Zoals bekend, is de Rijksweg in Gaanderen gereconstrueerd. Zo zijn onder andere een overrijdbare
middenbermscheiding, plateaus en markeringen aangebracht. Ook is de kruising van de Rijksweg met
de Hoofdstraat en Vulcaanstraat aangepast. Door deze aanpassing is de Hoofdstraat ter hoogte van
’t Ganderije versmald. Er is daardoor een overhoek ontstaan op het parkeerterrein van ’t Ganderije.
Na realisatie van de bouw op het Pelgrimterrein wordt de Hoofdstraat heringericht. Vooruitlopend
hierop zijn, in uitgebreid overleg met omwonenden, de Dorpsraad Gaanderen, het wijkteam, de
Ondernemersfederatie Gaanderen en Super de Boer, in 2009 impulsgelden ingezet om het plein bij
’t Ganderije opnieuw in te richten. Hierbij is de overhoek benut om het aantal parkeerplaatsen met
dertien plekken uit te breiden.
Het defi nitieve plan voor de herinrichting van het plein bij ‘t Ganderije is voorgelegd en goed bevonden
door het wijkteam en de Dorpsraad Gaanderen. De uitvoering is daarna voortvarend ter hand
genomen en op 7 december 2009 is het plein heropend.
Verbetering kwaliteit wonen en winkelen
De kwaliteit van wonen en winkelen is het afgelopen jaar in de dorpen Wehl en Gaanderen aanzienlijk
verbeterd. Deze verbetering is gerealiseerd met de inbreng en inspraak van de inwoners van deze
dorpen. Wij vinden deze inspraak erg belangrijk, omdat woon– en leefkwaliteit in eerste aanleg naar
ons idee een zaak is van de dorpbewoners zelf is: zij bepalen (in overleg met de gemeente) hoe zij
hun eigen leefomgeving gestalte willen geven!
68

Externe veiligheid
Voorbereidingen beleidsvisie
Afgesproken is dat voor externe veiligheid een beleidsvisie wordt opgesteld. Deze beleidsvisie
moet met name antwoord geven op de vraag hoe de gemeente Doetinchem wil omgaan met externe
veiligheidsrisico’s. Hierbij valt te denken aan grootschalige milieuvervuiling, ernstige wateroverlast en
bijvoorbeeld grote risico’s voor de volksgezondheid. In 2009 zijn hiervoor voorbereidende werkzaamheden
verricht; de beleidsvisie wordt naar verwachting in 2010 afgerond.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Evenwicht stad, dorp en buitengebied
Wehl Centrumplan Wehl afgerond
Wat hebben we bereikt?
Kwaliteit van de leefomgeving
Afgesproken was dat wat betreft de kwaliteit van water, bodem en lucht Doetinchem gaat voldoen
aan de wettelijke norm! Om dit te bereiken, zijn er in het verslagjaar extra activiteiten uitgevoerd.
Inmiddels staat vast dat de gemeente Doetinchem aan de basisinspanning voldoet. Opmerkelijk hierbij
is dat de scores die de gemeente heeft behaald in de Leefbaarheidsmonitor 2009 (Lemon) op de
onderdelen “kwaliteit Leefomgeving” (6,7), “overlast vuil/stank” (6,3) en “kwaliteit groenvoorziening”
(6,5), licht gedaald zijn ten opzichte van de behaalde scores in 2007.
Water
Wat betreft het water heeft de gemeente volgens afspraak met het Waterschap Rijn en IJssel 50%
van de vuiluitworp vanuit de riolering teruggebracht. Dit is gebeurd door in een aantal wijken (Muziekbuurt,
Schöneveld, de Horsten en de Schrijvers/Dichtersbuurt) het hemelwaterafvoer van de
riolering af te koppelen. Hierdoor kan het water in de bodem infi ltreren. Dit betekent echter nog
niet dat alle waterkwaliteitsknelpunten in het stedelijk water zijn opgelost. Volgens onderzoek in het
zogenaamde waterkwaliteitsspoor blijken er nog enkele knelpunten waar het water niet aan de wettelijke
normen voldoet. De resultaten van dit waterkwaliteitsspoor komen in 2010 aan de orde in het
college van Burgemeester en Wethouders. Dan wordt er ook een uitvoeringsprogramma vastgesteld
om deze knelpunten te verhelpen. Daarnaast is in 2009 een nieuw gemeentelijk Rioleringsplan opgesteld
(GRP). In dit plan zijn keuzes gemaakt voor de benodigde investeringen op het rioleringsgebied;
het GRP wordt vanaf 2010 in Doetinchem uitgevoerd.
Lucht
Op het gebied van luchtkwaliteit is in 2009 voor het eerst een duidelijke verbetering geconstateerd:
de berekende concentraties over 2008 voldoen aan de norm. Omdat dit berekende concentraties
zijn, heeft de gemeenteraad in 2009 besloten om de komende jaren de luchtkwaliteit te meten.
De luchtkwaliteitsmetingen (fi jnstof en stikstofdioxide) zijn in september 2009 gestart en worden tot
en met 2011 uitgevoerd. De eerste resultaten zijn medio 2010 te verwachten. De metingen worden
door de (gecertifi ceerde) meetdienst van provincie Gelderland uitgevoerd.
Bodem
De gemeente Doetinchem stelt om de 2 jaar een bodemprogramma op. Dit programma geeft inzicht
in de bodemproblematiek van de gemeente Doetinchem en het beheer van de bodemkwaliteit. Uit
het bodemprogramma van februari 2009 blijkt dat 15% van de onderzochte bodemprojecten ernstig
is verontreinigd, 6 % matig is verontreinigd en 52% licht is verontreinigd. Dit onderzoek vormt de
basis om met de nodige prioriteit en energie de verbetering van de Doetinchemse bodem aan te pakken.
69

Robuust groen
Nieuw natuurterrein
Met het project Robuust Groen wil Doetinchem door middel van structurele fi nanciële middelen het
groenareaal van de gemeente Doetinchem uitbreiden. Daarom is het terrein van het in 2009 afgebroken
asielzoekerscentrum AZC ingericht en teruggegeven aan de natuur. Het nieuwe natuurterrein
tevens toegankelijk gemaakt voor publiek.
Natuur Akkermansbeek en Kapperskolk
Daarnaast zijn de eerste fasen van de projecten Akkermansbeek en Kapperskolk uitgevoerd. In het
gebied Akkermansbeek worden weidegronden omgevormd tot natuur met recreatieve voorzieningen.
Hier is een brug geplaatst en het grondverzet uitgevoerd. In Kapperskolk is de aanleg van de ecologische
verbindingszone (fase1) gerealiseerd.
Vervolg bomenplan
Ook is de gemeente in 2009 verder gegaan met het 3.000 bomenplan. In het afgelopen jaar zijn er 80
bomen extra geplant.
Meer groen Gios-gebied
Tegelijkertijd is hard gewerkt aan de afspraak om meer hectare groen toegankelijk te krijgen in het
Gios-gebied. Het gaat hier in het bijzonder het project Wehsle Broeklanden, waarbij wandel- en
fi etspaden worden aangelegd en een rabattenbos wordt aangelegd. In 2009 zijn de plannen van aanpak
vastgesteld. Ook heeft de gemeenteraad krediet beschikbaar gesteld en is een commissie Wehlse
Broeklanden ingericht. Er is nu een gebiedsvisie Wehlse Broeklanden voorbereid. Op 19 februari
2010 worden de eerste 8 hectare van dit natuur- en recreatieterrein geopend voor publiek.
Klimaatplan
Klimaatverandering moet zoveel mogelijk worden tegengegaan. De Doetinchemse ambitie is om
zelf het goede voorbeeld te geven, door de eigen processen en producten zo duurzaam mogelijk in
te richten. Daarnaast willen we een inspiratiebron en stimulans zijn voor burgers en bedrijven. De
gemeente ondersteunt en faciliteert duurzame initiatieven en neemt, waar mogelijk, zelf het initiatief.
We leggen geen bovenwettelijke verplichtingen op aan burgers, bedrijven en instellingen. Wel willen
we hen met een positieve stimulans benaderen om mee te doen; bij alle projecten streven we naar
zoveel mogelijk concreet rendement.
Aardgasvulstation en duurzame inkoop energie
In 2009 zijn diverse activiteiten uit het klimaatplan uitgevoerd. Zoals de opening van een aardgasvulstation
aan de Braamtseweg in Doetinchem en het duurzaam inkopen van energie door de gemeente.
De energieprestatie van bestaande woningen is verbeterd door de subsidieregeling ‘De Achterhoek
bespaart 2009’, waarbij burgers subsidie konden krijgen voor energiebesparende maatregelen aan/
in eigen woning. (spouwmuurisolatie, thermopeen, etc.). De subsidieregeling is succesvol gebleken,
omdat het maximum van 106 subsidieaanvragen al in augustus 2009 was bereikt.
Tegengaan klimaatverandering in ‘gemeentebedrijf’
Het college van Burgemeester en Wethouders wil dat ook de gemeentelijke organisatie de klimaatverandering
tegengaat. Daarbij richten we ons zoveel mogelijk op concrete projecten, zoals op energiebesparing
in de eigen gebouwen en op een energiezuinig wagenpark.
Verkenningen
Op dit moment lopen verkenningen naar de mogelijkheid voor een biomassa-installatie op het A18-
Bedrijvenpark. Ook lopen er voorbereidingen voor een bijzonder energiezuinige en duurzame school
(de kleine Prins) en voor elektrische oplaadpunten voor auto’s. Verder wordt gekeken naar verdere
70

vervanging van openbare verlichting, van gemeentelijke wagens op aardgas (of op brandstof die nog
duurzamer en/of schoner is) en de vertaling van de energiebesparende maatregelen uit de energiescans
in het onderhoudsprogramma van de gemeentelijke accommodaties.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Kwaliteit leefomgeving
Waterplan 2004-2008 Realiseren basisinspanning m.b.t. riolering afgerond
Klimaatplan Uitvoering
Externe veiligheid Kaderstelling externe veiligheid
Riolering en watervoorz.GSO Rioleringplan (incl. beleid voor wateroverlast) afgerond
Sociale cohesie
Muziekbuurt (afkoppeling) GSO afgerond
Schoneveld (afkoppeling) afgerond
Dichters-/schrijversbuurt (afkoppeling)
Groenbeleid ‘robuust groen’ Aanleg 30 ha groen
Groen in en om de stad Visie GIOS-gebied
Aanbesteding bergbezinkbassin IJsselstraat afgerond
Locatiekeuze bergbezinkbassin Gaswal afgerond
3.000-bomenplan/ project ‘groene waas’
Herinrichting 1 e fase Akkermansbeek Gnd
Oplevering EVZ Wijnbergen (Kapperskolk)
Luchtkwaliteit Aanschaf meetapparatuur luchtkwaliteit afgerond
Twee metingen uitvoeren
Geluid Kaders geluidbeleid
Bedrijfsverplaatsing Besluit over verplaatsing Esbro naar RBT
Openbare ruimte Invoeren van kwaliteit gestuurd beheer afgerond
Afhandeling meldingen 80% binnen 3 dagen
Kwalteitsslag centrum (impulsgeld) afgerond
Kwaliteitsslag uitvalswegen (impulsgeld) afgerond
Herinrichting Wilhelminaplein (impulsgeld)
Herinrichting terrein Ganderije (impulsgeld)
Openbare verlichting Masterclass taskforce regio afgerond
Horsten Inrichten van twee hofjes afgerond
Accommodaties Evaluatie POGG (onderhoudsprogramma) afgerond
Afval Invoering kleinschalig kunststof inzamelen afgerond
Start renovatie afvalbrengstation afgerond
Wat hebben we bereikt?
Zichtbare identiteit van dorpen en wijken
Ook in 2009 is gewerkt aan het zichtbaarder maken van de eigen identiteit van dorpen en wijken. En
dan niet alleen fysiek, maar juist sociaal. Alleen als mensen zich voldoende met hun woonomgeving
kunnen identifi ceren, ontstaat echte buurtbetrokkenheid (ofwel: sociale cohesie). Uit de Lemonen-
71

quête 2009 blijkt dat de score voor de gemeente als totaal op ‘de buurtbetrokkenheid’ gelijk is aan
de score in 2007 (namelijk 6,6). Hiermee kunnen we tevreden zijn en gemotiveerd worden om door
te gaan met de ingezette werkmethode wijkwerk. In programma 3 is al gerapporteerd over de buurtagenda’s
in twee wijken in Doetinchem.
Uitbreiding bredeschoolnetwerk
Scholen, met name in het basisonderwijs, spelen in de buurtbetrokkenheid van een wijk of dorp een
cruciale rol. De ontwikkeling van zogenaamde brede scholen versterkt de ontmoetingsfunctie van
de school en maakt het mogelijk dat eventuele sociale en ontwikkelingsproblemen in een vroegtijdig
stadium worden gesignaleerd.
In augustus 2009 is het bredeschoolnetwerk uitgebreid met het dorp Gaanderen. Ten aanzien van
de basisscholen in het centrum van Doetinchem wordt onderzocht of deze zich willen aansluiten bij
reeds bestaande werkgroepen in de nabijgelegen wijken. Op deze manier streven we naar een dekkend
netwerk van bredeschoolactiviteiten in de gehele gemeente Doetinchem. De gemeente is, zoals
vastgesteld bij de evaluatie in 2008, in haar rol als beleidsregisseur getreden en heeft de vormgeving
en uitvoering volledig overgedragen aan de partners in het bredeschoolnetwerk.
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs
Bij raadsbesluit van 9 juni 2009 is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2009 (IHP) vastgesteld.
Hierin is de ambitie van de gemeente vastgelegd om onderwijshuisvesting ook in te zetten als instrument
dat bijdraagt aan de versterking van de sociaal maatschappelijke structuur van een wijk. Voor
de uitvoering van de 1e fase van het IHP is het project ‘planvorming in Noord’ opgenomen. In 2010
wordt dit verder uitgewerkt.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Sociale cohesie
Brede school Ontw. Onderdeel integraal huisvestingsplan Afgerond zie progr 2
Bewonesrinitatieven Resultaat project 'Doetinchem-ton'
Wat heeft dat gekost?
7 IDENTITEIT VAN WIJKEN EN DORPEN
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
2101 wijkstraten 395 4.262 954 5.152 588 4.106 679
2104 openbare verlichting 7 581 7 561 11 624 -58
4210 openbaar basisonderwijs: huisvesting 0 1.373 0 1.062 0 1.113 -51
4230 bijzonder basisonderwijs: huisvesting 44 1.477 0 1.597 0 1.732 -135
5604 groenbeheer 507 5.102 499 5.204 647 5.346 5
5800 speelvoorzieningen 0 211 0 207 0 185 22
6500 kinderdagopvang 72 767 71 660 77 606 59
7210 afvalverwijdering en verwerking 7.305 6.203 7.270 6.169 7.257 6.156 0
7220 riolering en watervoorziening 4.090 3.760 4.099 3.718 3.871 3.521 -31
7230 milieubeheer 0 227 0 217 0 227 -10
7232 milieu fysieke omgeving 0 384 0 428 684 987 125
7234 milieu bedrijven 0 558 0 7.040 12 586 6.466
7240 lijkbezorging 412 419 434 418 442 426 0
Totalen van dit programma
12.831 25.324 13.334 32.433 13.590 25.616 7.071
72

Programma 8
73

Programma 8: Veiligheid
Wat is onze visie?
Het streven naar een veilig Doetinchem is in 2009 niet veranderd. De ontwikkelingen van de afgelopen
jaren op het gebied van veiligheid (in brede zin) worden dan ook voortgezet. Normen en
waarden, preventieve en repressie gaan daarbij hand in hand, waarbij integraliteit de basis is van ons
handelen. Niet alleen is een goede samenwerking tussen de gemeente, politie en brandweer essentieel
voor een veilig(er) Doetinchem. Oók is het van belang hoe de inwoners van de gemeente Doetinchem
met elkaar omgaan voor een veilig(er) en leefbare gemeente.
Wat hebben we bereikt?
Veilig Doetinchem
Doetinchem moet veiliger; dat kan, dat moet! Dit was de inzet van het college. In 2009 zijn er dan
ook veel initiatieven ondernomen en acties uitgevoerd om dit streven te bereiken. De politiemonitor
en veiligheidsmonitor over 2009 zijn nog niet beschikbaar, dus we weten helaas nog niet of onze inspanningen
daadwerkelijk resultaat hebben geboekt. Wat we wel weten, is dat een groot aantal acties
succesvol is verlopen en dat de reactie van inwoners en winkeliers op de inspanningen van politie en
brandweer in brede zin positief waren.
Pilotproject Wijkveiligheidsteams
Zo is in 2009 naar onze tevredenheid het Pilotproject Wijkveiligheidsteams over heel Doetinchem
uitgerold. Eerst liep het project alleen in de wijk De Huet. Dit betekent dat per 1 november 2009
het Integraal Wijkveiligheidsteam in alle delen van Doetinchem toezicht houdt op de veiligheid en
overlast. Ook is het een taak van het team om de criminaliteit tegen te gaan. Het Integraal Wijkveiligheidsteam
bestaat uit politie, wijkwachten en jeugdtoezichthouders
Een van de eerste acties van de teams was het in kaart brengen van de ‘hotspots’. Dit zijn plekken
in de stad waar de jeugd, voorafgaand aan de stapavond, met elkaar ’indrinkt’. Nu inzicht is waar dit
gebeurt, kan handelend worden opgetreden.
De intensivering van toezicht en handhaving door de nieuwe teams zorgt voor een duurzame verbetering
van de veiligheid en leefbaarheid van de Doetinchemse leefgemeenschap. Tevens geeft het een
duidelijk signaal aan lastpakken en vandalen om hun gedrag te normaliseren.
Horecapreventieteam
In 2009 is het uitgaansgeweld gestabiliseerd. Mede door het optreden van het Horecapreventieteam
(in de volksmond ook wel ‘Nachtwachten’ genoemd) is het geweld in en om uitgaansgelegenheden
in het centrum van Doetinchem niet verder toegenomen. Het succes van het team Nachtwachten
heeft nationaal en ook regionaal voor veel belangstelling gezorgd. Doetinchem wil niet meer zonder
het Horecapreventieteam en het college van Burgemeester en Wethouders heeft daarom besloten
de kosten van deze veiligheidsvoorziening structureel (per 2010) in de gemeentelijke begroting op te
nemen.
Extra beleid en middelen tegen kleine (gewelds)incidenten
Het aantal ernstige geweldsdelicten is in Doetinchem in 2009 ongeveer gelijk gebleven. Dit in tegenstelling
tot een (lichte) landelijke stijging van deze delicten. Dat is een positieve ontwikkeling.
Tegelijkertijd zijn er wel meer kleine (gewelds)incidenten geregistreerd. Dat moet worden aangepakt.
Daarom zet het college van Burgemeester en Wethouders komend jaar extra beleid en middelen in
om dit tij te keren.
Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen
De gemeente Doetinchem staat wat betreft de zorg voor de veiligheid gelukkig niet alleen. Samen
met partners wordt hard gewerkt aan de verbetering van de veiligheid voor burger en bedrijven. In
75

dit kader is onder andere met ondernemers op de bedrijventerreinen het ‘Keurmerk Veilig Ondernemen
Bedrijventerreinen’ (KVO-B) gerealiseerd. Tevens is in 2009 het proces gestart om te komen tot
het ‘Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelgebieden’ (KVO-W).
Actievere rol bij verkeersveiligheid
De verkeersveiligheid blijft een punt van zorg en aandacht. Er wordt nog te vaak te hard gereden in
en om Doetinchem en de politie schiet volgens het college van Burgemeester en Wethouders te kort
in het krachtdadig optreden hiertegen. Dit moet zo gauw mogelijk veranderen. Om die reden hebben
wij besloten om te onderzoeken of wij zelf (als gemeente) op dit belangrijke veiligheidsterrein een
actievere rol kunnen spelen. Zo onderzoeken we welke maatregelen genomen kunnen worden om
de pakkans te vergroten en de verkeersdeelnemers te laten beseff en dat te hard rijden en door rood
licht rijden geen pas geeft. Dit doen wij uiteraard in samenwerking met politie en justitie.
Meerjarenplan Verkeersveiligheid
Het jaar 2009 eindigt positief voor wat betreft de verkeersveiligheid. Want er is een belangrijke aanzet
gegeven tot de totstandkoming van het meerjarenplan Verkeersveiligheid 2010-2014 (zie hiervoor
programma 6 ‘Bereikbare Stad’).
Start wijkveiligheidsteam
Ook in het verbeteren van het toezicht en de handhaving zijn in 2009 belangrijke aanzetten gedaan.
In samenwerking met de wijkwachten, het jeugdtoezicht, het JEKK, Stichting IJsselkring en de politie
is in november 2009 het wijkveiligheidsteam opgericht. Dit wijkveiligheidsteam richt zich op de overlastgevende
jeugd en probeert middels integrale aanpak de overlast in de wijken terug te dringen. Dit
doet zij via preventieve, proactieve en repressieve maatregelen.
Handhavingsprogramma
Binnen het handhavingprogramma komt meer ruimte voor toezichthouders om buiten te zijn. Hiervoor
neemt de administratieve last voor zowel de toezichthouder als de burgers af. De samenwerking
tussen de verschillende handhavingpartners, inclusief de externe partners (zoals politie, Waterschap,
Aid en Vwa), zal intensiever worden.
Begin 2010 stellen wij het integraal handhavingplan vast. Hiermee worden alle krachten gebundeld om
het eff ect en rendement van toezicht en handhaving te vergroten.
Integrale Veiligheid
Veiligheidshuis en Veiligheidskamer Achterhoek
Wij constateren dat het Veiligheidshuis goed van start is gegaan. Sinds september 2009 bestaat er
ook een Veiligheidskamer Achterhoek. Dit is een gemeenschappelijke voorziening van politie, openbaar
ministerie en gemeenten. In de Veiligheidskamer worden veiligheidsbeleid en uitvoering ‘open
minded’ met elkaar besproken. In deze ‘kamer’ komen onderwerpen zoals jeugd, huiselijk geweld,
nazorg ex-gedetineerden/veelplegers en overlast in een casuïstieke opzet aan de orde. Ook wordt
hier informatie en deskundig advies onder de deelnemers uitgewisseld.
Crisisbeheersing
Op het gebied van crisismanagement en de verankering van een crisisbeheersingsorganisatie in onze
gemeente zijn in 2009 belangrijke stappen gezet. Crisisbeheersing is nu goed ingebed in de gemeentelijke
organisatie en de ambtenaren zijn afgelopen jaar geïnstrueerd en geoefend. Zowel op Achterhoekse
schaal als in de eigen gemeente zijn er oefeningen gehouden. Hierbij werden bestuurders,
directie en ambtenaren als beleidsteam en crisisstaf getraind. Zij zijn nu in staat om op een adequate
manier te handelen tijdens calamiteiten of grootschalige verstoringen van het openbare leven.
Of en wanneer er zich in Doetinchem een ramp voordoet, is natuurlijk niet te voorspellen. Maar als
het gebeurt, moeten Doetinchemmers erop kunnen rekenen dat de gemeente adequaat en daadkrachtig
optreedt. Dit college van Burgemeester en wethouders is zich bewust van de verantwoorde-
76

lijkheid op dit punt en zorgt ervoor dat de organisatie hiertoe is voorbereid en uitgerust.
Handhaving ‘strak en simpel’
Doetinchem heeft 2009 gebruikt om de handhaving in de openbare ruimte te versterken. Met als
motto ‘strak en simpel’ krijgt het Doetinchemse handhavingprogramma de komende periode een
kwaliteitsimpuls. Er wordt gezorgd dat de handhavers meer ‘buiten’ zijn, de administratieve afwikkeling
van overtredingen wordt gestroomlijnd en er is meer afstemming tussen de verschillende partners
(politie, Waterschap, AID, etc.). Op deze wijze wordt het toezicht en de handhaving eff ectief
(strak) en effi ciënt (simpel).
Politie
Jaarplan Veiligheid
In 2009 zou de gemeente Doetinchem de paragraaf ‘politie’ in het Jaarplan Veiligheid opstellen. Dat is
niet gebeurd, vanwege het feit dat er een nieuwe beleidscyclus binnen de politieregio Noord en Oost
Gelderland is afgesproken. Elke twee jaar worden de prioriteiten vastgesteld door de raad en deze
prioriteiten worden opgenomen in de prioriteitstelling van de politie.
Bezuinigingen politie
Het college van Burgemeester en wethouders heeft grote zorgen over de komende bezuinigingen bij
de politie. Deze bezuinigingen hebben gevolgen voor de politieformatie in de Achterhoek en worden
straks zeker zichtbaar in het Doetinchemse straatbeeld. Het ‘blauw’ in de Doetinchemse straten
wordt nog minder dan nu al door het college gewenst is.
In het najaar van 2009 bracht de (voormalig) Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
mw. G. ter Horst, een bezoek aan Doetinchem. Tijdens dit bezoek heeft Herman Kaiser namens het
college van Burgemeester en wethouders de openbare orde en veiligheidsproblematiek in relatie tot
de komende bezuinigingen bij de politie stevig aan de orde gesteld. Met name de plattelandsgemeenten
worden relatief zwaar door deze bezuinigingen getroff en. De (voormalig) minister heeft kennis
genomen van onze visie. Inmiddels is duidelijk dat het ministerie het bezuinigingsbeleid bij de politie
voor de plattelandsgemeenten in positieve zin wil bijstellen. Wat de val van het kabinet voor dit voorgaande
betekent, is op het moment van het opstellen van dit programma niet bekend.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Integrale veiligheid
Integrale veiligheid Diepteanalyse jaarcijfers politie afgerond
Veiligheid in
wijken(wijkteams
Wat hebben we bereikt?
Visiedocument (tweede kwartaal uitvoering)
Uitwerking veiligheidsthema’s 2009
NOG-Veiligerhuis Start met ontw. Regiekamer en casusoverleg
Uitgaansgeweld centrum Uitvoering project Nachtwachten
Drugsbeleid Nota drugsbeleid afgerond
Brandweer
Veiligheidsregio en cluster Achterhoek-West
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft begin 2009 besloten om in
Nederland 25 veiligheidsregio’s in te richten. Dit is overeenkomstig de 25 politieregio’s. In elke regio
komt één organisatie voor brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Deze organisatie valt onder één bestuurlijke regie. Een en ander wordt geformaliseerd
77

via de Wet veiligheidsregio’s, die medio 2010 in werking treedt.
Doetinchem valt in dit kader onder de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG). Het
bestuur van de VNOG heeft in het najaar van 2009 besloten dat de organisatie in 6 clusters gaat
samenwerken. Brandweer Doetinchem vormt met de korpsen van de gemeenten Bronckhorst, Montferland
en Oude IJsselstreek het cluster Achterhoek-West. De brandweercommandant van Doetinchem
is per 1 januari 2010 benoemd als clustercommandant.
In verband met de opzet en inrichting van het nieuwe cluster Achterhoek-West wordt in 2010 een
groot aantal activiteiten door de brandweer Doetinchem uitgevoerd.
Verbetering opkomsttijden
Naast een goede clustervorming heeft het college van Burgemeester en wethouders de nadrukkelijke
wens om te streven naar een structurele oplossing voor de onder druk staande opkomsttijden. Op
verzoek van Doetinchem heeft de VNOG daarom in 2009 een onderzoek gedaan naar de oorzaak
van de lange opkomsttijden.
Om dit probleem aan te pakken, heeft de brandweer van Doetinchem besloten om ook een chauffeur
van dienst aan te stellen. Het principe van een bevelvoerder van dienst bestaat al langer.
Daarnaast heeft de brandweer Doetinchem zelf ook een verkennend onderzoek naar mogelijke andere
praktische oplossingen gedaan. Uitgangspunt van de acties van de brandweer is dat komend jaar
80% van de opkomsten binnen de landelijke zorgnorm vallen. Wij vinden het van groot belang dat de
hulpdiensten, waaronder onze brandweer, binnen de wettelijke gestelde norm hun werk verrichten.
Onze inspanningen zijn erop gericht om dit ook voor elkaar te krijgen!
Meer vrijwilligers
Met de vrijwilligers bij onze brandweer gaat het goed. In 2008 constateerden we nog dat we de
komende jaren wellicht te kampen zouden krijgen met een tekort aan vrijwilligers. Dit zou directe
gevolgen hebben voor de paraatheid en inzetbaarheid van onze brandweer. Hierop is in 2009 gereageerd
middels een brede wervingscampagne. Het resultaat is ongekend: er is nu een stevige wachtlijst
van mannen en vrouwen die zich beschikbaar hebben gesteld voor een functie bij de vrijwillige brandweer.
Hieruit blijkt maar, dat er genoeg mensen in Doetinchem zijn die zich voor onze gemeente nu
en in de toekomst willen inzetten!
Nieuwe kazerne
Over de huisvesting van de brandweer schrijven wij in de paragraaf bedrijfsvoering van deze jaarstukken.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Brandweer
Beleid veiligheid en hulpverl. Opkomst 90% binnen 8 minuten
Geoefendheid pers. naar niveau leidraad
150 adviezen en vergunningen
120 controles
Samenw. Achterhoekse gem. Visiedocument risicobeheersing afgerond
Repressieve paraatheid Werving vrijwilligers
Brandweerkazerne Haalbaarheidsplan nieuwbouw kazerne
78

Wat heeft dat gekost?
8 VEILIGHEID
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
0022 rechtsbescherming 0 479 0 490 0 488 2
1200 brandweer 78 2.965 78 2.970 93 2.948 38
1202 rampenbestrijding 0 430 0 448 10 421 38
1400 openbare orde / bijz. wetten 81 778 80 781 125 859 -34
Totalen van dit programma
160 4.653 158 4.690 228 4.716 44
79

Programma 9
81

Programma 9: Organisatie en communicatie
Wat is onze visie?
De communicatieve overheid
De gemeente is van en voor iedereen. Zij opereert in een veranderende wereld en zij is zelf aan verandering
onderhevig. Dat komt doordat haar takenpakket wijzigt, maar ook door een veranderende
relatie met de inwoners. Die inwoner wordt steeds mondiger of, zoals sommigen zeggen, steeds calculerender.
Feit is dat de inwoner anno 2009 vanuit verschillende rollen met de gemeente te maken
heeft. Namelijk als klant en belastingbetaler, als wijkbewoner en partner, als onderdaan en als kiezer
(uit: ‘De staat der gemeente’).
De burger in zijn rol als kiezer wordt als minst succesvol beoordeeld. Daar willen wij extra op inzetten,
door hierover beter te communiceren met de inwoners. Wij zien in dat al die verschillende rollen
om een specifi eke communicatievorm vragen. In vrijwel alle gevallen gaat het om een afgewogen
mix van interpersoonlijke communicatie, de inzet van kwalitatief hoogwaardige communicatiemiddelen
/ media en ICT.
De doelen zijn het realiseren van optimale dienstverlening, het nog transparanter maken van bestuur
en beleid, het goed op de kaart zetten van Doetinchem als uitstekende plek om te werken, wonen
en recreëren (citymarketing) en een betrouwbare partner zijn voor de inwoners. Het werken aan
interne en externe communicatie en het ‘communicatiever’ maken van de organisatie is tevens een
instrument van organisatieontwikkeling. Immers, communicatie is alles. Alles is communicatie.
Bij dienstverlening gaat het om een heldere en effi ciënte klantbehandeling, het maken van heldere
afspraken en het nakomen van deze afspraken. Hierin kan nog een grote slag worden gemaakt, zowel
in de persoonlijke als in de digitale klantbehandeling.
Voor de uitvoering van de taak als gezagdrager is het noodzakelijk dat de gemeente ook erkend
wordt in deze rol. Daarbij is het niet (meer) voldoende om als gezagdrager uit te leggen hoe tot keuzes
is gekomen, maar moeten bewoners meer medeverantwoordelijkheid en committent voelen bij
deze keuzes. Om dit te bewerkstelligen, staan ons in de nabije toekomst allerlei digitale toepassingen
ter beschikking en verdwijnen overbodige regels.
Bij het maken van beleid is het niet alleen de uitdaging om beleid te maken dat van goede kwaliteit is,
maar vooral ook begrijpelijk beleid.
De communicatieve burger
Doordat de gemeente zich steeds meer opstelt als regisseur en ketenpartner, wordt zorgvuldige informatievoorziening
steeds belangrijker. Dit wordt nog eens versterkt door een wereld om ons heen
die zich in rap tempo ontwikkelt tot een informatiemaatschappij met een steeds verder uitdijend medialandschap.
De burger laat van zich horen in bijvoorbeeld weblogs en op digitale pleinen. De burger
maakt zelf nieuws en verspreidt dit, ook over de overheid en diens handelen. Als de overheid haar
regierol ook in de toekomst wil behouden, dan is een transparante houding noodzakelijk. Ook zal de
overheid moeten inspelen op deze trend. Waar staat de gemeente voor, welke dingen gaan goed en
welke niet? Het gaat dan niet alleen om het ontsluiten en het vergroten van de toegankelijkheid van
de overheidsinformatie, maar óók om het afl eggen van verantwoording. Of zoals het met een mooi
woord heet: de ‘transparante’ overheid.
Daarnaast vragen de ontwikkelingen in de komende jaren om een verdergaande versterking van onze
communicatie. Immers, op veel manieren zal de uitvoering van beleid zichtbaar gaan worden.
83

Integrale samenwerking
Integrale samenwerking tussen de gemeente Doetinchem, regiogemeenten, provincie en rijk, ondernemers,
stichtingen en verenigingen is onontbeerlijk om tot goede resultaten te komen. De gemeente
Doetinchem kan en wil niet zonder haar (keten)partners werken. Integrale samenwerking betekent
ook dat iedere partner zijn eigen verantwoordelijkheid neemt. In deze visie heeft de gemeente als
regisseur een sturende rol. Als de gemeente Doetinchem de regiorol heeft, stuurt zij hierop. Daarnaast
is een kwalitatief goede dienstverlening een vereiste om in samenhang en samenwerking met
onze burgers en klanten te acteren. Een sterke en gezonde organisatie is van belang om deze taak te
kunnen dragen.
Regierol in de regio
De gemeente Doetinchem is centrumgemeente in de Achterhoek. Ook in de regio willen wij onze
regierol uitvoeren en versterken. Samenhang tussen de besturen in de Achterhoek dient versterkt te
worden, waarbij de gemeente Doetinchem de aanjager is. Wij willen een gezonde ambitie uitstralen
die door integraliteit en bestuurlijke cohesie gerealiseerd kan worden. De provincie Gelderland en
het rijk beschouwen we als partners om onze doelen te bereiken. Wij streven ernaar om de doelen
zo goed mogelijk gezamenlijk te defi niëren.
Versterking van integraliteit en kwaliteit
Regisseur in de keten
Een trend van de afgelopen jaren is de verdere ontwikkeling van de gemeente als regisseur in de
keten. Een voorbeelden hiervan is de wettelijk verplichte omgevingsvergunning (Wabo). De sterke
behoefte aan integraliteit en kwaliteit heeft in dit traject geleid tot een nieuw stelsel en de herijking
van het proces van de vergunningverlening.
Wat hebben we bereikt?
Invoering Wabo
Afgelopen jaar zijn we druk bezig geweest met de voorbereiding op de invoering van de Wabo. Er
wordt proefgedraaid met de verkorte afhandelingtermijnen voor de omgevingsvergunning. Dit betekent
dat een reguliere omgevingsvergunning, waarbij geen sprake is van verlenging van de beslistermijn,
binnen 8 weken moet worden verleend. Dit is een beduidende verbetering ten opzichte van de
‘oude’ termijnen van de reguliere omgevingsvergunning.
Herijking proces vergunningverlening
Om de doorlooptijd voor de afhandeling van een bouwvergunning zo kort mogelijk te maken, zijn in
2009 belangrijke stappen gezet. Overbodige/extra schakels zijn uit het werkproces gehaald en er is
geïnvesteerd in het verduidelijken van de werkwijze richting inwoners. Belangrijke voorwaarden in dit
proces zijn begrijpelijke en eenduidige informatieverstrekking aan de front-Offi ce en één aanspreekpunt
voor de klant.
Er is in regionaal verband een ‘formule 1’ ontwikkeld. Dit is een bijlage bij het aanvraagformulier van
de bouwvergunning. In deze ‘formule 1’ staat alle benodigde informatie voor de aanvraag van een
bouwvergunning. Hiermee ontstaat een stuk standaardisering, waardoor versnelling van het proces
mogelijk wordt.
84

Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Versterken integraliteit / kwaliteit
Vergunningverlening Invoering (Wabo)omgevingsvergunning
Communicatie
Een ding is zeker. Communicatie is cruciaal voor het imago en presteren van de gemeente Doetinchem.
Tegelijkertijd is het zo dat ‘heel de organisatie communiceert’ en hebben we 500 ambassadeurs
in dienst. De persoonlijke contacten van de Doetinchemse ambtenaren met inwoners en met vertegenwoordigers
van bedrijfsleven en andere maatschappelijke partners zijn het belangrijkste communicatiekanaal
van onze gemeente. Daarnaast hebben de bestuurders van onze gemeente natuurlijk bij
uitstek de rol om een goede ambassadeur van Doetinchem te zijn. Communicatie moet de beleidsdoelen
van de gemeente Doetinchem helpen realiseren en (uitvoerings)processen ondersteunen.
Wat hebben we bereikt?
Herijkt proces vergunningverlening
Gezicht geven aan Doetinchem
De wens om Doetinchem beter op de kaart te zetten als aantrekkelijke gemeente om te wonen,
werken en recreëren, heeft in 2009 ertoe geleid dat het fundament is gelegd voor een strategische
aanpak van het beleidsonderdeel ‘Gezicht geven aan Doetinchem’. Met hulp van een extern bureau
werd een concept ontwikkeld dat onderscheidend is en tegelijk breed inzetbaar. De campagne ‘doetinchemmen’
was in december gereed en werd enkele weken later gepresenteerd. Daarmee werd
het door gemeente en bedrijfsleven gewenste fundament gelegd, dat in de komende jaren verder kan
worden gebruikt om in te spelen op een breed scala aan onderwerpen. Denk daarbij aan de demografi
sche ontwikkelingen, het interesseren van investeerders en woningzoekenden of het aantrekken van
hoog opgeleiden. De campagne is uitgewerkt in een beeldmerk, de website www.doetinchemmen.nl,
twee boekjes, verkeersborden en banieren. Het concept gaat nadrukkelijk uit van mede-gebruik door
andere partijen vanuit het bedrijfsleven, het maatschappelijk veld, verenigingen, etc.
In actie met burgers
In het streven de kwaliteit van de gemeentelijke communicatie verder te vergroten, was de deelname
aan het landelijke programma ‘In actie met burgers’ van belang. Binnen dit programma, een initiatief
van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de VNG, nam Doetinchem deel
aan de proeftuin Communicatie en burgerparticipatie: Factor C. In deze proeftuin stond het vergaren
van kennis en kunde centraal: hoe kunnen we de communicatie in beleidsprocessen verbeteren? Om
serieus werk te kunnen maken van burgerparticipatie, is goede communicatie tenslotte een belangrijke
voorwaarde. Bij complexe onderwerpen in onze gemeente, zoals de verkeerssituatie Doetinchem
Noord, werd van deze vakkennis gebruik gemaakt.
Website
De website werd in 2009 actief ingezet om onze inwoners te bevragen. Zo werd een uitgebreide
enquête opgezet over verkeersveiligheid en hadden we een enquête om de tevredenheid over onze
eigen website te toetsen.
Eenvoudig Nederlands
In 2009 werd een groot aantal medewerkers in de organisatie getraind in het schrijven van eenvoudig
Nederlands. Deze driedaagse cursus is een groot succes gebleken. Overigens loopt het cursusprogramma
door in 2010. De medewerkers van team communicatie spelen samen met de programmamedewerkers
van dienstverlening een belangrijke rol in het vasthouden van de verworvenheden van
die training.
85

Externe communicatiemiddelen
De externe communicatiemiddelen van de gemeente kregen in 2009 volop aandacht. Met de projectcommunicatie
werd een fi kse verbeterslag gemaakt, zowel in de presentatiematerialen als op internet.
Alle relevante projectinformatie is op de gemeentelijke website terug te vinden. De succesvolle speciale
bijlagen in het huis-aan-huisblad werden voortgezet, evenals de speciale uitgaven van brochures
voor speciale doelgroepen. De ontwikkeling van visuele communicatiemiddelen kreeg meer aandacht.
Een goed voorbeeld daarvan is een televisiespotje om meer bekendheid te genereren voor het meldpunt.
Balans in de samenleving
Tot slot werden de voorbereidingen getroff en voor de uitvoering van de motie Balans in de samenleving.
In nauw overleg met de raadswerkgroep is een voorstel voorbereid dat in 2010 uitgevoerd kan
worden.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Communicatie
Effectiviteitverb.communicatie Bijeenkomst “kwaliteitslag”Balans samenleving
Bestuurlijk partner
Samenwerking in de Regio Achterhoek
De vernieuwde samenwerking in de Regio Achterhoek is een mijlpaal in de regionale samenwerking.
Wij streven naar een doortastende en effi ciëntere Regio met slagkracht en met minder procedurele
lasten. Ook is het streven naar een verbreding van het draagvlak en verantwoordelijkheid, door het
betrekken van relevante organisaties en bedrijven bij de voorbereiding. De rol van de Regio Achterhoek
is onder andere het samenstellen van de bestuurlijke agenda en het communiceren met de
externe partners hierover.
Stadscontract
Met de provincie Gelderland is in 2008 weer een stadscontract (GSO3) gesloten. Daarin worden
gezamenlijke doelen nagestreefd op het gebied van wijkaanpak en de Schil. Voor de uitvoering hiervan
hebben we diverse partners. Dit is belangrijk om in de periode tot 2012 effi ciënt de doelstellingen te
realiseren.
Ook voor andere projecten spreken we ons provinciebestuur aan. Dat betekent niet alleen fi nanciële
bijdragen, maar ook beleidsmatige ondersteuning.
Wat hebben we bereikt?
Training “communicatief bewustzijn”
Activiteiten “Balans in samenleving”
Plan van aanpak citymarketing
Regio Achterhoek
De Regio Achterhoek heeft zich in 2009 nadrukkelijk gehouden aan de beschrijving van de programma's,
zoals deze bij de nieuwe opzet van de regio zijn afgesproken.
Daarbij heeft de implementatie van de onderliggende acties en projecten prioriteit gehad, zonder dat
er sprake is van eventuele uitbreiding van de afgesproken programma's.
Hiermee erkent de Regio nadrukkelijk de keus die bij de herstructurering is gemaakt. In 2009 hebben
de gemeenten (en dus ook Doetinchem) een begin gemaakt met het oppakken van de beleidsvelden
Sociaal en Ruimte.
86

Provincie Gelderland
Het stimuleringsprogramma van de provincie Gelderland inzake het ‘Gelders Stedelijk Ontwikkelingsprogramma
II’ is in 2009 afgerond. Over het laatste onderdeel, de Multi- Functionele Accommodatie
in Oosseld (MFA Oosseld) zijn heldere afspraken gemaakt: eind 2010 is deze accommodatie afgebouwd
en in gebruik genomen.
De ISV2-component is herijkt, zodat de middelen allemaal ingezet konden worden; tegelijkertijd zijn
de afspraken in een realistischer planning met elkaar vastgelegd.
Het contract voor het nieuwe stimuleringsprogramma (GSO-III) is volgens planning herijkt. Voor de
wijkaanpak waren geen nieuwe afspraken nodig en de afspraken voor de Schilprojecten met betrekking
tot de woningbouwopgave (te realiseren uiterlijk 2011) zijn verbreed naar het hele Schilgebied.
Begin 2010 neemt het college van gedeputeerde Staten hierover een besluit.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Bestuurlijk partner
Regio Achterhoek Vaststellen doelstellingen programma-ambities afgerond
Provincie Gelderland Verantwoording GSO-contracten afgerond
Dienstverlening
Een goede dienstverlening aan de burger is voor het college van Burgemeester en wethouders als een
taart op een verjaardagsfeest. Het valt niet weg te denken. Hiermee geven wij aan, dat goed besturen
onlosmakelijk is verbonden met een adequate en toegesneden dienstverlening aan de inwoners van
onze gemeente.
Ook in 2009 hebben wij in de verbetering van onze dienstverlening geïnvesteerd. Ook hebben we de
gemeentelijke visie op dienstverlening vertaald naar een kader met de Doetinchemse uitgangspunten
voor goede dienstverlening.
Deze uitgangspunten zijn:
- Wij zijn goed bereikbaar via alle kanalen;
- Wij communiceren helder;
- Wij praten met één mond;
- Wij helpen de klant effi ciënt;
- Wij houden ons aan afspraken;
- Wij hanteren geen overbodige regels;
- Wij nemen klachten serieus.
Wat hebben we bereikt?
Wij zijn goed bereikbaar via alle kanalen
Op het gebied van digitale dienstverlening zijn grote stappen gezet. Zo zijn de structuur en vormgeving
van de website verbeterd. Het is nu mogelijk een aantal producten volledig digitaal aan te vragen:
uittreksel gba, doorgeven verhuizing, aanvraag deelname subsidie, aanvraag incidentele subsidie. Dit
zijn volledig digitale transacties, zonodig inclusief identifi catie via DigiD, internetkassa, statusinformatie
(midoffi ce) en koppeling met de BackOffi ce applicatie.
Hierdoor kan de inwoner vanuit huis en/of werkplek digitaal communiceren met de gemeente.
Ook de telefonische bereikbaarheid van onze gemeente blijft een aandachtspunt voor ons. Er is eind
2009 een kwalitatief en kwantitatief telefonisch bereikbaarheidsonderzoek uitgevoerd om na te gaan
of wij op dit gebied goed bereikbaar zijn en blijven. De resultaten van dit onderzoek worden begin
2010 bekend en meegenomen in de verdere optimalisering van dit belangrijke informatiekanaal.
87

Wij communiceren helder
De baliemodule ‘veelgestelde vragen’ op internet is geïmplementeerd.
Deze internetmodule is een andere manier om de informatie uit de productencatalogus te ontsluiten.
De website van de gemeente Doetinchem is hierdoor gestegen naar plaats 58 op de Overheid.nl
Monitor (juli 2009). Tot slot is in 2009 elke maand op de Gemeentepagina aandacht geschonken aan
een ontwikkeling op het gebied van dienstverlening.
Wij praten met één mond
Door structurele (interne) afstemming tussen afdelingen en ambtenaren is in 2009 wederom een slag
gemaakt in het eenduidig te woord staan van klanten en in het integraal afwerken van aanvragen. Het
beschikbaar komen van gelijksoortige datagegevens van behandelende ambtenaren en de gemeentewinkel
heeft hierbij zeker ook geholpen.
Wij helpen de klant effi ciënt
In 2009 is het mogelijk geworden om op afspraak gebruik te maken van de producten van de gemeentewinkel.
Klanten kunnen zowel bij het telefonisch informatiecentrum als aan de receptie een afspraak
maken. Het grote voordeel is dat inwoners niet lang hoeven te wachten voordat zij aan de beurt zijn.
Ook zijn de mogelijkheden onderzocht om een afspraak te maken via internet. Op deze wijze begeleiden
we de klant in het proces van vraag naar antwoord.
Wij houden ons aan afspraken
We hadden afgesproken, dat de dienstverlening structureel en planmatig zou worden verbeterd.
Daarom is het project ontwikkeling dienstverlening opgestart. Dit project is in 2009 opgehouden en
overgegaan in programma dienstverlening. Voor dit programma is een plan dienstverlening opgeleverd.
Hierin staat duidelijk wat ons einddoel is en wat we moeten doen om daar te komen. In het
programmaplan is ook de inrichting van het programma beschreven. In dit plan worden onze servicenormen
nog eens scherp vastgelegd en duidelijk omschreven wat onze levertijden zijn. Dit plan wordt
uitgangspunt voor onze dienstverlening en wij houden ons daarmee ook aan onze eigen geformuleerde
criteria.
Wij hanteren geen overbodige regels
Ook in 2009 is gewerkt aan deregulering. Bijvoorbeeld de vereenvoudiging van de uitvoering van
maatregelen, parkeerproducten en subsidies. Enkele opvallende resultaten hierbij zijn: een nieuwe apv,
de digitalisering van subsidieaanvragen en de reeds aangegeven vereenvoudiging van parkeerproducten.
Het eff ect van de doorgevoerde maatregelen is in december 2009 doorgerekend door Sira Consulting.
Zodra de resultaten bekend zijn, beoordelen wij of een verdere kwaliteitsslag noodzakelijk is.
Wij nemen klachten serieus
Ook dit onderwerp is in 2009 voortvarend aangepakt. Naast de actie dat ieder klacht wordt geregistreerd
in een digitaal informatiesysteem (CORSA), is voor het bewaken van een adequate afhandeling
van binnengekomen klachten een (klachten)coördinator aangesteld.
Daarnaast is een nieuw instrument in de aanpak en het oplossen van klachten in Doetinchem geïntroduceerd.
Namelijk mediation. Met mediation wordt geprobeerd om met overleg en bemiddeling
te komen tot een geaccepteerde oplossing. Met de juiste inzet van mens en middelen doen wij ons
uiterste best om ervoor zorgen dat klachten de behandeling krijgen die zij verdienen.
88

Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Dienstverlening
Kwaliteitsverb.dienstverlening Kwaliteitshandvest 2010-2011
Wat heeft dat gekost?
Intern meetinstrument dienstverlening
E-loket: minimaal 5 digitale transacties
Plan van aanpak telefonische dienstverlening
Nieuwe/verbeterde website
9 ORGANISATIE EN COMMUNICATIE
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
0010 bestuursorganen 0 4.698 1 3.051 1 3.061 -10
0020 bestuursondersteuning 0 1.961 0 1.719 -10 1.706 3
0024 communicatie 4 301 4 367 4 276 91
0030 burgerzaken 730 3.146 754 3.112 940 3.050 250
0052 best. samenwerking / best. organisatie 0 312 0 263 0 266 -3
0060 dualisme 0 391 0 2.161 0 2.136 25
5112 ontwikkelingssamenwerking 0 17 0 57 50 108 -1
Totalen van dit programma
734 10.825 759 10.731 986 10.603 355
89

Programma 10
91

Programma 10: Algemene dekkingsmiddelen
Een programma, maar toch anders
Naast de negen inhoudelijke programma’s bevat de programmabegroting van de gemeente Doetinchem
ook informatie over de algemene (dekkings)middelen. Daarmee wordt het totaal aan uitgaven
en inkomsten gecompleteerd. Het betreff en hier belastingen en heffi ngen, algemene uitgaven en
inkomsten, de algemene uitkering gemeentefonds, geldleningen en beleggingen, mutaties op reserves,
de bedrijfsvoering en saldi van kostenplaatsen en algemene dienst.
Deze informatie gaat over de ondersteuning in de algemene fi nanciële huishouding van de gemeente.
De lasten en baten die hierop betrekking hebben, kunnen niet direct aan de inhoudelijke programma’s
worden toegerekend. Het ‘Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten’ (BBV)
schrijft voor dat deze onderwerpen worden toegelicht in specifi eke paragrafen. Dit betekent dat in
programma 10 de resultaten van de lasten en baten van de algemene dekkingsmiddelen opgenomen
zijn, zonder inhoudelijke toelichting. Dit maakt het fi nanciële beeld van de begroting compleet.
Aanvullend op programma 10 zijn de volgende paragrafen in de begroting opgenomen:
Paragraaf 1 Lokale heffi ngen
Paragraaf 2 Weerstandsvermogen (reserves en risico’s, risicobeheersing)
Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen
Paragraaf 4 Financiering
Paragraaf 5 Bedrijfsvoering
Paragraaf 6 Verbonden partijen
Paragraaf 7 Grondbeleid
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Prestatieveld Resultaat Resultaat Planning Middelen
Begroting Meerjarig sluitende begroting 2009-2012
Algemene reserve 11 miljoen euro in 2010
Loonsom Binnen loonsom 2009
Aanvalsplan economische crisis afgerond
Trendnota begroting 2010 afgerond
Ontw. P&C instrumentarium Digitaliseren bestuurlijk dashboard
Accountantscontrole Goedkeurende getrouwheidsverklaring 2008 afgerond
Personeelsbeleid Implementatie koersdocument
Goedkeurende rechtmatigheidsverklaring 2008 afgerond
Huisvesting organisatie gD Definitief ontwerp renovatie stadhuis
Krediet aanbesteding renovatie stadhuis
Voorbereidingskrediet verbouw Havenstraat
Inkoop Presentatie resultaten inkooptrajecten
Ict-samenwerking Advies over samenwerking (EGEM) afgerond
Besluit samenwerking met Doesburg afgerond
Subsidies Resultaat subsidiewerving 2008
Grondexploitatie Risicoanalyse grote projecten/grondbeleid
93

Een toelichting op bovenstaande activiteiten komt aan de orde in de paragrafen Bedrijfsvoering en
Grondexploitatie van hoofdstuk 3. Hierop willen wij het volgende nog aanvullen:
Aanvalsplan economische crisis.
Begin 2009 is het aanvalsplan economische crisis opgesteld. Daarbij is aangesloten bij het Aanvalsplan
Authentiek Achterhoek (AAA) en de stimuleringsmaatregelen van de provincie. Kernwoorden van
het Doetinchemse aanvalsplan zijn: stimuleren economie, versterken sociale samenhang en een vitale
gemeentelijke organisatie. Het aanvalsplan is via de Trendnota vertaald naar de Programmabegroting
2010.
Trendnota begroting 2010
Voor de begroting 2010 is een Trendnota opgesteld. Deze Trendnota stond in het teken van de
fi nancieel-economische crisis. Inhoudelijk borduurde de nota voort op de Trendnota begroting 2009.
Ontwikkeling P&C-instrumentarium – digitalisering bestuurlijk dashboard
In 2009 zijn we gestart met het digitaliseren van het bestuurlijk dashboard. De bedoeling hiervan is,
dat het dashboard hierdoor fl exibeler en beter toegankelijk wordt voor gebruikers en lezers.
Subsidies – resultaat subsidieverwerving 2009
Conform planning zijn in 2009 subsidies geworven. Deze zijn onder meer verwerkt in de barometer
subsidieverwervingen. Het totale budget aan verworven subsidies in 2009 was circa € 4 miljoen.
Wat heeft dat gekost?
10 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN
bedragen x € 1000,= raming voor wijziging 2009 raming totaal 2009 realisatie 2009 saldo (lastenbaten
lasten baten lasten baten lasten Baten)raming
totaal - (Lasten-
Baten)realisatie
9110 geldleningen 5.877 2.030 8.795 2.530 9.274 2.452 557
9130 beleggingen en deelnemingen 1.898 14 58.949 2.366 56.980 283 114
9200 belastingen 9.749 698 9.897 879 9.975 848 109
9210 algemene uitkering 52.919 8 54.802 12 56.008 910 308
9220 algemene uitgaven / inkomsten 0 739 0 246 80 1.142 -815
9600 saldi kostenplaats 261 593 2.136 3.750 2.339 2.417 1.537
9700 saldo gewone dienst voor bestemming 0 -1.053 0 0 0 4.694 -4.694
9800 mutaties reserves 3.038 3.061 18.109 63.713 15.292 66.344 -5.448
9900 saldo gewone dienst na bestemming 0 0 0 0
Totalen van dit programma
73.742 6.090 152.688 73.496 149.948 79.089 -8.333
94

Hoofdstuk 3
Paragrafen
95

Paragraaf 1: Lokale heffi ngen
1. Uitgangspunten voor onze leges, heffi ngen en tarieven
Voor de leges, heffi ngen en tarieven hanteren we de volgende uitgangspunten:
- We willen ons voorzieningenniveau handhaven en uitbreiden zoals beschreven in de programma’s
1 tot en met 9 met zo laag mogelijke belasting- en legestarieven;
- Leges en rechten worden 100% kostendekkend geheven;
- De belastingen, heffi ngen en WOZ-waardebeschikkingen worden zorgvuldig en effi ciënt
opgelegd en geïnd.
2. De kostendekkendheid van de tarieven
Bij het rijk is al geruime tijd een discussie gaande over de verschillen in de tarieven tussen gemeenten
en de onduidelijkheid van de gehanteerde tarieven in relatie tot de te maken kosten. Deze discussie
kan leiden tot een verplichte harmonisatie van de tarieven en een verdere aanscherping van de
noodzaak om tarieven met kostencalculaties te onderbouwen. Bij de ombuigingsoperatie Coach plus
heeft onderzoek plaatsgevonden naar de kostendekkendheid van de legesplichtige activiteiten. Voor
zover de tarieven nog niet kostendekkend waren, zijn toen acties ondernomen om te komen tot kostendekkende
tarieven. Binnen de gehanteerde uitgangspunten zijn de legestarieven in principe kostendekkend.
Dat geldt ook voor de tarieven van de afvalstoff enheffi ng, rioolrechten en begraafrechten.
Na de invoering van het BTW-compensatiefonds mogen de heffi ngen voor de afvalinzameling en de
rioolrechten meer dan kostendekkend zijn, omdat ook de BTW (die via het BTW-compensatiefonds
wordt terugontvangen) toch binnen deze kosten verhaald mag worden. Dit geldt vanaf 2003 ook voor
onze gemeente als beleidsuitgangspunt.
3. De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffi ngen
Voor de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffi ngen zien de ramingen 2009 in vergelijking
met de realisatie 2009 er als volgt uit.
Belasting of heffing
Onroerende zaakbelasting
Begroting 2009
na wijziging in €
• Eigenaarsdeel woningen
5.245.000
niet-woningen
2.191.000
• Gebruikersdeel niet-woningen
1.714.000
Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
Rioolrechten
Hondenbelasting
Parkeerbelastingen
Bouwleges *
97
Rekening 2009
in €
5.241.000
2.195.000
1.708.000
6.591.000 6.599.000
3.842.000 3.861.000
350.000 356.000
3.547.000 3.439.000
1.616.000 1.707.000
* Bij de raming 2009 is rekening gehouden met een lagere opbrengst bouwleges groot € 431.000 als gevolg van de economische crisis.

De voor- dan wel nadelen op de afvalstoff enheffi ng/reinigingsrechten, rioolrechten, parkeerbelastingen
en bouwleges zijn, rekening houdend met de werkelijke uitgaven, verrekend met de daarvoor bestemde
voorzieningen.
4. Overzicht tarieven
De belangrijkste tarieven voor het belastingjaar 2009 zijn:
Belasting of heffing tarief 2009
Onroerende zaakbelasting voor woningen:
- Tarief eigenaar per waarde
Onroerende zaakbelasting voor niet-woningen:
0,0919%
- Tarief eigenaar per waarde
0,1668%
- Tarief gebruiker per waarde
Afvalstoffenheffing:
0,1379%
- éénpersoonshuishouden
€ 216,00
- meerpersoonshuishoudens
€ 291,00
- extra emmer blauw
€ 51,00
- extra emmer groen
€ 75,00
- extra emmer grijs
Rioolrechten
€ 123,00
- per aansluiting
Hondenbelasting:
€ 153,00
- 1 hond
€ 64,08
- 2. honden
€ 160,20
5. Het kwijtscheldingsbeleid
In de belastingverordeningen is geregeld dat kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen alleen
verleend kan worden voor de afvalstoff enheffi ng en het rioolrecht. Kwijtschelding wordt geregeld op
basis van de rijksnormen.
Voor het verkrijgen van kwijtschelding moet een aanvraag ingediend worden, waardoor een toets
gemaakt kan worden omtrent het inkomen en vermogen. Personen die in twee voorgaande jaren een
aanvraag hebben ingediend krijgen automatisch een nieuw aanvraagformulier toegezonden. Indien
meer dan 2 jaar kwijtschelding is verkregen, of men uitsluitend van een A.O.W.-uitkering dan wel
een uitkering op grond van de Wet werk en bijstand heeft, kan volstaan worden met een verkorte
aanvraag, die men automatisch krijgt toegezonden.
In 2009 zijn de volgende bedragen (exclusief uitvoeringskosten) uitgegeven om uitvoering te kunnen
geven aan het beleid:
Belasting of heffing Begroting 2009
in €
Kwijtschelding afvalstoffenheffing
450.000
Kwijtschelding rioolrechten
98
Rekening 2009
in €
431.000
260.000 266.000

6. Vergelijkend overzicht met andere gemeenten
Voor de lokale heffi ngen wordt vaak een vergelijking gemaakt met andere gemeenten. Omdat elke
gemeente de lasten op verschillende manieren doorberekent is gekozen voor een vergelijking op basis
van “belastingdruk per huishouden”. Daarbij wordt uitgegaan van een soort standaardpakket, waarmee
een bepaald huishouden in elke gemeente te maken krijgt. De uitgangspunten voor deze vergelijking
in 2009 waren:
- Het vergelijkbare huishouden bestaat uit 4 personen;
- De gemiddelde waarde van een woning binnen een gemeente;
- Het waterverbruik ten behoeve van het rioolrecht is 50 m3 per persoon;
- Bij een gediff erentieerd tarief voor afval is de COELO berekening gevolgd.
Wij hebben ons bij deze vergelijking gebaseerd op het overzicht van de COELO, zoals dat is
gepubliceerd in de COELO Atlas 2009 over het belastingjaar 2009.
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2009
(eigenaar/bewoner)
Ozb
Tarief
Ozb Afval Riool Totaal
Doetinchem 0,0919% 217 291 153 661
Aalten 0,0909% 208 235 153 596
Berkelland 0,1052% 258 248 303 809
Bronckhorst 0,0860% 254 230 240 724
Doesburg 0,1007% 227 212 210 649
Duiven 0,0687% 171 279 177 627
Montferland 0,0895% 233 212 191 636
Oost Gelre 0,0820% 199 215 201 615
Oude IJsselstreek 0,0829% 175 251 199 625
Winterswijk 0,0684% 151 247 345 743
Zevenaar 0,0750% 169 156 133 458
Zutphen 0,0780% 164 261 174 599
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2009
(geen eigenaar/alleen bewoner)
99
Afval Riool Totaal
Doetinchem 291 153 444
Aalten 235 153 388
Berkelland 248 303 551
Bronckhorst 230 240 470
Doesburg 212 210 422
Duiven 279 177 456
Montferland 212 191 403
Oost Gelre 215 201 416
Oude IJsselstreek 251 199 450
Winterswijk 247 345 592
Zevenaar 156 133 289
Zutphen 261 174 435

Overzicht belastingdruk eenpersoonshuishoudens 2009
(geen eigenaar/alleen bewoner)
De tarieven van de individuele gemeente kunnen niet één op één vergeleken worden:
- De hoogte van bijvoorbeeld de onroerende zaakbelastingen is sterk afhankelijk van het
gemeentelijke beleid en de gemiddelde waarde van een woning in de gemeente;
- De afvalstoff enheffi ng is afhankelijk van de wijze waarop de gemeente haar afvalbeleid voert.
Het ophalen van oud papier kan bijvoorbeeld door de gemeente geschieden, maar evenzo goed
door derden;
- Bij rioolrecht wordt het tarief mede beïnvloed door het feit dat een aantal gemeenten nog
mogelijk een deel fi nancieren via de algemene middelen. En bovendien heeft de ene gemeente een
groter buitengebied dan de ander, en heeft daarvoor meer kosten moeten maken.
Indien alle gemeenten een gelijk beleid in deze zouden voeren en op dezelfde wijze haar zaken zou
regelen en kosten zou registreren, dan geeft een één op één vergelijking een realistisch beeld.
100
Afval Riool Totaal
Doetinchem 216 153 369
Aalten 151 51 202
Berkelland 185 49 234
Bronckhorst 230 240 470
Doesburg 139 70 209
Duiven 209 59 268
Montferland 153 64 217
Oost Gelre 145 67 212
Oude IJsselstreek 156 199 355
Winterswijk 198 115 313
Zevenaar 106 100 206
Zutphen 33 190 223

1. Wat is weerstandsvermogen?
Paragraaf 2: Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen geeft de mate aan waarin de gemeente in staat is fi nanciële tegenvallers
het hoofd te bieden. Door aandacht te hebben voor het weerstandsvermogen wordt voorkomen dat
elke fi nanciële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het hebben van voldoende weerstandsvermogen is
daarom een belangrijke voorwaarde voor een fi nancieel gezonde gemeente.
Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico’s die de
gemeente loopt. De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de
gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken.
Van belang voor de weerstandscapaciteit zijn die risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn getroff en
of verzekeringen zijn afgesloten.
2. Beleid van gemeente Doetinchem op het weerstandsvermogen
Doetinchem wil een fi nancieel gezonde gemeente zijn. Daarom is ons fi nancieel beleid gericht op het
voldoen aan de volgende voorwaarden:
1. Een meerjarig sluitende begroting. Jaarlijks zijn de lasten en baten in evenwicht.
2. Voldoende weerstandsvermogen. Voldoende algemene reserve om
algemene bedrijfsvoeringrisico’s te dekken en voldoende bestemmingsreserves om specifi eke risico’s
te dekken.
De stand van de algemene reserves per 31 december 2009 bedraagt:
Stand algemene reserve bedrijfsvoering 11.401.000
Stand algemene reserve grondexploitaties 5.060.000
Stand algemene reserve NUON-aandelen 33.416.000
Stand algemene reserves 31 december 2009 € 49.877.000
Waar we hierna spreken over “de algemene reserve” bedoelen we de algemene reserve
bedrijfsvoering.
In de afgelopen jaren hebben wij krachtig gestuurd op het verbeteren van onze fi nanciële positie.
In de huidige perspectiefperiode 2009-2012 ontwikkelt zich de algemene reserve boven het gewenste
peil van circa € 11 miljoen (10% van de begroting). Als de algemene reserve op peil is, voldoet het
dat de saldi van het meerjarenperspectief structureel sluitend zijn, dus op nul uitkomen. Hoewel deze
cijfers een rooskleurig beeld te zien geven, wijzen wij op de nog altijd aanwezige risico’s in onze
gemeentelijke huishouding. We denken daarbij aan de (grote) ruimtelijke investeringsprojecten,
toename bijstandsuitkeringen, ontwikkeling van het gemeentefonds etc. Deze risico’s worden
beschreven in dit hoofdstuk.
We dienen scherpe aandacht te blijven houden voor de structureel sluitende begroting, de risico’s en
het weerstandsvermogen van onze gemeente.
101

I. De Weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bestaat uit een aantal elementen te weten:
a. algemene reserve
b. bestemmingsreserves;
c. onbenutte belastingcapaciteit
d. stille reserves;
e. stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven;
f. ruimte in de begroting.
a. Algemene reserves
De algemene reserves dienen onder meer ter dekking van risico’s die onverhoopt uitkomen. Door
deze reserve komt de gemeente niet plotseling in fi nanciële nood als zich onverwacht calamiteiten
voordoen. Het hebben van deze (voldoende) reserve wordt daarom beschouwd als een belangrijke
voorwaarde voor een fi nancieel gezonde gemeente.
De stand van de algemene reserves per 31 december 2009 bedraagt:
Stand algemene reserve bedrijfsvoering 11.401.000
Stand algemene reserve grondexploitaties 5.060.000
Stand algemene reserve NUON-aandelen 33.416.000
Stand algemene reserves 31 december 2009 € 49.877.000
Algemene reserve bedrijfsvoering
De raad heeft vastgesteld dat de gewenste omvang van de algemene reserve bedrijfsvoering minimaal
10% (= € 11 miljoen) en maximaal 12% (= € 13 miljoen) van het begrotingstotaal (exclusief bouwgrondexploitatie
en NOUN) dient te bedragen. De algemene reserve bedraagt per 31 december
2009 € 11,4 mln. Rekening houdende met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat, zoals
deze opgenomen zijn in de jaarrekening 2009, bedraagt de algemene reserve per 31 december 2009
€ 12,9 mln.
Algemene reserve grondexploitaties
Uitgangspunt is dat het totaal aan grondexploitaties voor de gemeente kosten- dekkend is. Alle
projecten dienen in principe zichzelf te bedruipen. In de praktijk zien wij dat sommige projecten winst
maken en andere verlies geven. Daarom is er een reserve grondexploitaties, waarin de resultaten van
alle projecten grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten worden verevend. In principe beïnvloeden
de grondexploitaties niet de algemene middelen in de gemeentebegroting.
De relatie met de algemene middelen komt tot uitdrukking in het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen
bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om
niet-begrote kosten te dekken die onverwachts en substantieel zijn. Hiervoor heeft de gemeente een
algemene reserve en een reserve grondexploitaties. De reserve grondexploitaties wordt gevoed met
de positieve resultaten (“winst”) en belast met de negatieve resultaten (“verlies”) uit de grondexploitaties.
De algemene reserve wordt gevoed met het rekeningresultaat van de gemeentebegroting.
Voor de samenhang tussen de algemene reserve en de reserve grondexploitaties hanteren wij het
zogenaamde Cascademodel. Dit model zorgt er voor dat resultaten van de grondexploitaties, zoals
opgenomen in de reserve grondexploitaties, uiteindelijk worden verevend met de algemene reserve.
Alvorens wordt verrekend dient eerst de hoogte van de reserve grondexploitaties te worden bepaald.
De hoogte is afhankelijk van de boekwaarde van de grondexploitaties. Afgesproken is een
bovengrens van 12% van de beginboekwaarde, waarna de middelen vrij vallen ten gunste van de
algemene reserve. En een ondergrens van 10%, dus als de reserve lager is, vindt er een dotatie plaats
vanuit de algemene reserve.
102

Door de jaarlijkse actualisatie is het inzicht aanmerkelijk verbeterd en de risico’s waar mogelijk
fi nancieel vertaald. Bovendien worden voor de verliesgevende projecten voorzieningen getroff en.
In de toekomst wordt de reserve grondexploitaties gevoed met toekomstige “winsten”, immers
voor de negatieve exploitaties zijn voorzieningen getroff en, behoudens de jaarlijkse rente van de
voorzieningen.
Het investeringsniveau aan het begin van het jaar 2009 is ruim € 65 mln., Dit betekent dat de hoogte
van de reserve grondexploitaties tussen de € 6,5 mln (10%) en € 7,8 mln (12%) zal moeten zijn.
De reserve grondexploitatie per 31 december 2008 was € 0,7 mln., rekening houdende met de
bestemming van het resultaat van 2008 ad € 4,3 mln. (positief) en de rente 2009 ad € 0,1 mln
bedraagt het saldo per 31 december 2009 € 5,1 mln. Ten gunst van deze reserve wordt, na bestemming
van het gemeentelijk rekeningsresultaat 2009, het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2009
ad € 1,6 mln. toegevoegd, zie toelichting op het resultaat. De reserve grondexploitatie bedraagt dan
op 31 december 2009 € 6,7 mln. Deze hoogte past binnen de bandbreedte van het Cascade model.
NUON-transactie
De verkoop van de NUON-aandelen is als volgt verwerkt.
Wanneer de escrows worden vrijgegeven aan de “oud aandeelhouders” levert de verkoop van
Nuon aandelen ons op termijn fi nanciële middelen op tot een bedrag van € 56,8 mln.
Een deel van dit geld € 2,3 mln., zijn als escrows afgezonderd en bij de BNG geplaatst. De escrows
dienen ter dekking van de door de oud aandeelhouders afgegeven garanties. Deze escrows komen
weer ten goede aan de oud aandeelhouders als hier géén aanspraak op wordt gedaan door de nieuwe
aandeelhouder. De escrows worden gezien als een ongerealiseerde baat en worden daarom administratief
niet verwerkt in de jaarrekening 2009 (conform de “stellige uitspraken” commissie BBV januari
2010). Een toelichting op deze escrows is opgenomen in de niet uit de balans blijkende rechten en
verplichtingen.
In de begroting 2010 (vastgesteld medio 2009) is opgenomen dat “Een deel van de opbrengst is gereserveerd
ter compensatie van de dividendopbrengsten. De rest van de opbrengst wordt toegevoegd aan de
algemene reserve”.
Het deel dat noodzakelijk is ter compensatie van de dividendopbrengsten bedraagt (afgerond) 21,1
miljoen. De rest van de opbrengst € 33,4 mln. (€ 56,8 mln. –€ 2,3 mln. – € 21,1 mln.) wordt in 2009
toegevoegd aan de algemene reserve. Hiermee wordt de algemene reserve “boekhoudkundig” fors
verhoogd. In werkelijkheid (op basis van geldstromen) is er slechts sprake van bespaarde rentelasten
doordat we per 1 juli € € 25,5 mln. hebben ontvangen. Dit levert in 2009 een voordeel op van € 0,6
mln. In 2016 zullen fi nanciële middelen tot een bedrag van € 56,8 mln. volledig beschikbaar zijn.
Op het moment dat we deze paragraaf schrijven (maart 2010) zijn er geen aanwijzingen dat Vattenfall
niet aan zijn verplichtingen kan voldoen, en hoeft deze vordering dus niet te worden afgewaardeerd.
Overigens kan dit in de komende jaren veranderen en kunnen er aanwijzingen ontstaan dat Vattenfall
problemen krijgt met het voldoen aan zijn verplichtingen. In die situatie zal een afwaardering
wel moeten worden overwogen. Daarbij rekeninghoudend met de mogelijkheid om reeds geleverde
aandelen tegen de nominale waarde ad €5 per aandeel terug te kopen.
Doordat deze gelden in werkelijkheid nog niet beschikbaar zijn (daadwerkelijk is nog maar € 25,5
mln. ontvangen) is in het meerjarenperspectief een op basis van de kasstroom gefaseerde dotatie
opgenomen, welke gebaseerd is op de mogelijkheden tot aanwending van gelden. Immers vanuit het
oogpunt van prudent fi nancieel beheer is het verstandig om een reserve pas aan te wenden als daar
ook daadwerkelijk fi nanciële ruimte voor is. Binnen de algemene reserve kunnen dan ook alleen de
middelen worden vrijgegeven conform hetgeen is opgenomen in het meerjarenperspectief, de rest is
geblokkeerd binnen de algemene reserve.
103

. Bestemmingsreserves
De raad heeft besloten om voor risico’s op specifi eke activiteiten en projecten een aantal bestemmingsreserves
in het leven te roepen. De bestemming ervan kan de raad echter veranderen. Daarom
behoren deze reserves tot de weerstandscapaciteit. Het totaal van de bestemmingsreserves bedraagt
per 31 december 2009 circa € 59,3 miljoen. De reserves laten ten opzichte van de beginstand een
toename zien van per saldo € 19 mln. Deze toename is grotendeels veroorzaakt door de verkoop
van aandelen NUON en de reservering hiervan ter compensatie van de wegvallende dividendopbrengst
als gevolg hiervan.
Reserve Bovenwijkse voorzieningen
Met bovenwijkse voorzieningen wordt bedoeld: werken van openbaar nut op infrastructureel gebied
en in het publieke domein. Aan deze activiteit is een reserve gekoppeld die gevoed wordt uit een
afdrachtbedrag per m2 grond uit de grondexploitatie.
De raad besluit jaarlijks in een afzonderlijke nota Bovenwijkse voorzieningen over het meerjarig
kader. Gelijktijdig met de begroting wordt deze nota geactualiseerd en aan de raad ter besluitvorming
voorgelegd.
Dekkingsreserves
Deze bestemmingsreserves zijn in het leven geroepen door besluiten van de raad om middelen te
reserveren voor een investering in de toekomst. Ze dienen ter dekking van de kapitaallasten van
investeringen. Sinds de invoering van het Besluit begroting en verantwoording in 2004 is de gemeente
verplicht om investeringen voor de oorspronkelijke waarde in de staat C op te nemen. Deze waarde
mag niet in één keer worden verrekend met reserveringen. De hiervoor bestemde dekkingsreserves
worden daarom in het overzicht reserves en voorzieningen opgenomen als dekkingsreserve.
We vergoeden voor deze reserves hetzelfde rentepercentage als de rente die wordt berekend over
de investering. Financieel maakt het de gemeente dus niet uit. De voorschriften zorgen wel voor
meer administratieve handelingen.
Overige bestemmingsreserves
Naast de genoemde bestemmingsreserves kent de gemeente verschillende reserves voor specifi eke
activiteiten.
c. Onbenutte belastingcapaciteit
Er is sprake van een onbenut deel van de belastingcapaciteit indien de gemeente niet de maximale
mogelijkheden heeft benut om de burger lasten op te leggen. De norm die daarvoor wordt gehanteerd
zijn de tarieven die het rijk toepast bij gemeenten in fi nanciële nood (artikel 12 Gemeentewet).
De fi nancieel belangrijkste belasting is de onroerende zaak belasting (OZB). Vanaf 2006 t/m 2007 was
deze belastingruimte door het Rijk gemaximeerd door het vaststellen van maximale ozb-tarieven.
Vanaf 2008 is de maximering niet meer van toepassing. Voor 2009 wordt uitgegaan van een opbrengststijging
van 1,75 %. Dit percentage is gerelateerd aan de algemene uitkering uit het gemeentefonds
zoals deze is opgenomen in de meicirculaire 2009. Daarbij wordt landelijk rekening gehouden
met een waardestijging voor woningen van 3,4 % en niet–woningen van 1,4%. Zie onderstaand
overzicht voor de OZB en rioolheffi ng.
Belastingcapaciteit OZB
woz waarde woonruimten
woz waarde niet woonruimten
totaal
tarief art 12 Fvw
maximale opbrengst vlgns art 12 Fvw
werkelijke opbrengsten woonruimten
werkelijke opbrengsten niet-woonruimten
totaal werkelijke opbrengst
onbenutte capaciteit
5.723.000.000
1.308.000.000
7.031.000.000
3,52
5.240.636
3.930.837
104
9.887.133
9.171.473
715.660

d. Stille reserves
Om een reëel inzicht in de omvang van het vermogen te hebben moeten ook de stille reserves in
beeld worden gebracht. Stille reserves komen voor doordat activa tegen de boekwaarde zijn gewaardeerd
in de balans terwijl de marktwaarde hoger is. De waarde van stille reserves kan eerst worden
benut bij verkoop van deze activa (gebouwen, gronden, aandelen) tegen de marktwaarde. Gegeven de
vele inspanningen in de verbetering van de bedrijfsvoering is tot op heden geen prioriteit gegeven aan
het berekenen van de omvang van de stille reserves.
e. Stelpost voor onvoorziene uitgaven
Het Besluit begroting en verantwoording ziet het bedrag voor onvoorzien als een vast onderdeel van
de weerstandscapaciteit van de gemeente. In de begroting 2009 zijn overeenkomstig het bestaande
beleid twee stelposten opgenomen voor onvoorziene uitgaven, te weten € 79.000 voor incidentele
lasten en € 86.500 voor structurele lasten.
In 2009 is er voor € 72.000 beschikt over de post onvoorzien eenmalig en resteert er nog
€ 7.000. De post onvoorzien structureel is in 2009 e.v. voor € 16.167 aangewend ter dekking kapitaallasten
voor diverse investeringen. Bij de aanwending van onvoorzien is voldaan aan de onderstaande
drie criteria:
Onvoorzienbaar : uitgaven welke redelijkerwijs ten tijde van het samenstellen van de meerjarenbegroting
en/of jaarbegroting niet bekend waren en waar op dat moment ook
nog geen beleid voor ontwikkeld was.
Onvermijdbaar : uitgaven waarvoor de gemeente geen keuzevrijheid heeft. Denk hierbij aan bij \
of krachtens wet, inclusief gemeentelijke verordening, te plegen uitgaven.
Onuitstelbaar : het niet doen van de uitgaven leidt op korte of langere termijn tot hogere
uitgaven, schadeclaims of kan schadelijk zijn voor een (algemeen) gemeentelijk
belang.
f. Ruimte in de begroting
Het realiteitsgehalte van de begrotingsruimte kan onder meer worden afgemeten aan rekeningoverschotten.
Ten opzichte van de begroting kunnen mee en tegenvallers ontstaan die het uiteindelijke
rekeningresultaat bepalen. In 2010 zal door middel van dashboardrapportages gerapporteerd worden
over de voortgang van de begrotingsuitvoering. Op dergelijke momenten kan besloten worden tot
inhoudelijke dan wel fi nanciële bijstelling.
Overzicht weerstandscapaciteit
In onderstaand overzicht wordt de waarstandscapaciteit weergegeven. Daarbij wordt onderscheid
gemaakt tussen incidentele en structurele capaciteit.
capaciteit
31-dec-09
bedragen x € 1.000 incidenteel structureel
a Algemene reserve 49.877
b bestemmingsreserves: 59.258
c Onbenutte belastingcapaciteit 716
d Stille reserves pm
e Onvoorziene uitgaven 7 70
f Ruimte in de begroting / rekening resultaat pm pm
totaal 109.142 786
105

II. Risico’s
Dit onderdeel van deze paragraaf geeft inzicht in de algemene en specifi eke risico’s die de gemeente
loopt. Het gaat hier om redelijk voorzienbare risico’s waarvoor geen specifi eke voorzieningen zijn
getroff en en die dus - indien deze zich voordoen - zullen leiden tot een beroep op een deel van de
weerstandscapaciteit.
Algemene risico’s
a. algemene uitkering uit het gemeentefonds
Deze risico’s kunnen worden onderverdeeld in de volgende elementen:
- Prijsontwikkelingen
- Volumeontwikkelingen
- Herverdeeleff ecten
- Koppeling aan Rijksuitgaven
De manier waarop de prijscompensatie wordt vastgesteld, bevat een risico. Door de koppeling van
het gemeentefonds aan de rijksuitgaven kan achteraf de prijscompensatie uit het gemeentefonds
behoorlijk anders uitpakken dan in de gemeentebegroting is geraamd. De werkelijke prijscompensatie
over enig jaar wordt pas bekend na het afsluiten van het dienstjaar. Dat kan leiden tot een afrekening
achteraf. Daartoe is de behoedzaamheidreserve in het gemeentefonds opgenomen om tegenvallers
op te vangen. Die heeft de eerste jaren zijn functie bewezen, maar de laatste jaren was de uitkering
lager dan in onze begroting opgenomen.
De algemene uitkering is gebaseerd op landelijke volumeontwikkelingen. Bij onze gemeente kan bij
afwijking van het landelijk gemiddelde een fi nancieel nadelig eff ect optreden.
Tussentijds kan het Rijk besluiten tot wijziging in verdeelsystematiek. Zo kan het Rijk besluiten om
binnen het gemeentefonds middelen anders te verdelen ten behoeve van specifi eke onderwerpen.
(bijvoorbeeld WMO) Deze herverdeeleff ecten kunnen voor onze gemeente een lagere uitkering uit
het gemeentefonds tot gevolg hebben.
Als het Rijk meer of minder uitgeeft heeft dit ook invloed op de omvang van de algemene uitkering
als gevolg van de koppeling van de algemene uitkering aan de rijksuitgaven
b. openeinderegelingen / decentralisatie rijkstaken
Diverse gemeentelijke regelingen kennen een open eindkarakter. De groei van de doelgroep van een
specifi eke regeling is een fi nancieel risico. Bij onvoldoende inzicht in de doelgroep kan dit leiden tot
overschrijdingen.
Dit geldt inmiddels met name voor:
- het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand (aantal bijstandsgerechtigden) ten laste van de
reserve WWB is niet oneindig (in 2010 zullen al algemene middelen moeten worden
aangesproken);
- de voorziening meeneemregeling (werkdeel WWB) is in 2009 al uitgeput, groei komt dus in 2010
al gelijk ten laste van algemene middelen;
Vanwege de economische crisis is hierover ook al gerapporteerd bij de trendnota en de 2e fi nanciële
monitor.
De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) is op 1 januari 2007 ingegaan en zorgt ervoor dat
de thuiszorg overgaat van de zorgkantoren (AWBZ) naar de gemeenten.
Deze taak past in het takenpakket van de gemeenten, die ook al de WRV-voorzieningen en de welzijnswet
uitvoeren (woon- rolstoel en vervoersvoorzieningen, vrijwilligerswerk, buurthuizen enzovoort
etc.). Deze wetten zijn nu allemaal samengevoegd in de WMO, die na een intensieve discussie
in de Tweede Kamer defi nitief tot stand is gekomen. De fi nanciering verloopt via het gemeentefonds.
106

De verwachting is dat het zogenaamde “objectieve” verdeelmodel van de algemene uitkering gemeentefonds
in 2010 herzien wordt.
Ook op WMO is in 2009 een aanzienlijk nadeel ontstaan. In 2009 kon dit nog ten laste van de reserve
WMO worden gebracht. Zie hiervoor ook de aanvulling op de 2e fi nanciële monitor 2009.
c. claims van derden
In het privaatrechtelijke of publiekrechtelijke verkeer kan de gemeente aansprakelijk worden gesteld
of een schade veroorzaken die tot een schadeclaim kan leiden. Oorzaak kan zijn gelegen in onrechtmatig
handelen, het nalaten van handelen of gebrekkige beschikkingen (met als gevolg inkomstenderving).
Schadeclaims zullen niet te allen tijde door onze verzekeraar worden afgedekt.
d. gewaarborgde geldleningen
De huidige beleidslijn is om garantieverzoeken zoveel mogelijk te verwijzen naar waarborgfondsen die
hiertoe in het leven zijn geroepen.
De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg.
e. overige algemene risico’s
Naast bovengenoemde risico’s kunnen worden genoemd de renteontwikkelingen op de kapitaalmarkt;
faillissementen van derden bij wie borgstellingen, garanties leningen of vorderingen openstaan (kredietrisico’s).
Specifi eke risico’s
a. toerekening apparaatskosten aan projecten
Een deel van de loonsomkosten en overhead wordt ten laste gebracht van grondexploitaties en investeringsprojecten.
Omdat er een tendens is van gemeentelijke ontwikkeling naar private ontwikkeling
van grondexploitaties worden hier aanzienlijk fi nanciële risico’s gelopen.
b. risico’s (grote) investeringsprojecten
Door een strakke uitgavenbudgettering en aannames in de fi nanciering van de investering of dekking
van de exploitatie kunnen risico’s worden gelopen. Deze risico’s kunnen een grote aanslag plegen op
de begroting en op de reservepositie. Onder andere hierdoor is een scherpe budgetdiscipline noodzakelijk.
Voorbeeld van een groot investeringsproject met fi nanciële risico’s is de nieuwbouw van
Amphion.
c. BTW compensatiefonds
Voor het eerst sinds de invoering van het BCF in 2003 is nu een controle uitgevoerd op de uitvoering
van de BTW-regelgeving door de gemeente Doetinchem. Het peiljaar voor de controle is 2006
geworden.
Inmiddels is het onderzoek voor het peiljaar 2006 nagenoeg afgerond en moet de uitkomst verwerkt
worden in de jaarrekening 2009. De uitkomst van de controle is dat er fouten zijn gemaakt in de
uitvoering van de BCF regelgeving door onze gemeente. Dit is bij alle gemeenten het geval als zij voor
het eerst controle krijgen op de uitvoering van de BCF-administratie.
De uitkomst van de controle over peiljaar 2006 betekent dat er een bedrag terugbetaald moet worden
aan teveel gecompenseerde BTW ten laste van het BCF. Dit is een zogenaamde naheffi ngsaanslag
2006. Hiervoor moet een voorziening bij de jaarrekening 2009 worden gevormd. Deze voorziening is
laste van de reserve BCF gevormd. Deze reserve is gevormd bij de invoering van het BCF in 2003 en
is hiervoor ook bedoeld.
Resteert nog dat de oude boekjaren 2004-2005 en 2007 t/m 2009 daarmee nog niet controletechnisch
zijn afgewikkeld. De uitkomst van deze controle is dus nog niet precies in te schatten en daarmee
dus een risico.
107

Wij gaan er van uit dat het boekjaar 2006 niet representatief is voor de overige boekjaren en dat de
gevormde voorziening BCF voorshands toereikend is. Deze bedraagt ultimo 2009 € 925.000.
d. Praktijkschool Rozengaarde
Met het schoolbestuur is een regeling getroff en voor het veiligstellen van haar inbreng als het schoolgebouw
na verloop van een aantal jaren teruggaat naar de gemeente.
De inbreng van het schoolbestuur in de stichtingskosten zal na oplevering van het gebouw door een
accountant worden vastgesteld. Deze inbreng wordt afgeschreven in een periode van 40 jaar. Bij het
verlaten van het schoolgebouw door het schoolbestuur vergoedt de gemeente aan het schoolbestuur
het nog niet afgeschreven deel van de eigen inbreng. De terugbetalingsverplichting van de gemeente
zal pas fi nancieel zichtbaar worden in de jaarrekening van de gemeente Doetinchem als de terugbetalingsverplichting
feitelijk aan de orde is.
e. Vandalisme
De gemeente wordt geconfronteerd met schades aan gebouwen als gevolg van vandalisme.
Het fi nanciële risico welke de gemeente hierbij loopt is niet te verzekeren.
f. Subsidieafrekening derden
De gemeente Doetinchem maakt gebruik van subsidieregelingen om zo extra inkomsten te verwerven
voor allerlei activiteiten. Als er niet wordt voldaan aan de subsidievoorwaarden is er het risico
van een terugbetaling of het niet uitbetaling.
108

Inleiding
Paragraaf 3: Onderhoud kapitaalgoederen
De gemeente heeft een groot aantal kapitaalgoederen in eigendom en beheer.
Het betreft hier o.a. openbaar groen, riolering, wegen, diverse gebouwen en kunstwerken. De
kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is enerzijds bepalend voor het voorzieningenniveau
en anderzijds ook voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf worden voor de kapitaalgoederen
wegen, afvalwatersysteem, groen, gebouwen en openbare verlichting achtereenvolgens
aangegeven:
a. Het beleidskader
b. Het beheer
c. Actuele ontwikkelingen
d. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
e. De uit het beleidskader voortvloeiende fi nanciële consequenties
1. Wegen
Het beleidskader
De gemeente is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van openbare wegen en de civieltechnische
kunstwerken. Uitgangspunt hierbij is dat tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten
de openbare verhardingen en civieltechnische kunstwerken worden onderhouden. Er zijn drie onderhoudsniveaus
vastgesteld:
- extra; voor de centrumgebieden en een aantal zogenaamde pareltjes
- standaard; voor de woonwijken en de hoofdroutes en
- eenvoudig; voor de bedrijventerreinen en buitengebieden.
Daarbij mag op het laagste kwaliteitsniveau geen kapitaalsvernietiging optreden.
Een achterstand in het onderhoud kan de veiligheid van de weggebruikers in gevaar brengen en leiden
tot klachten en het aansprakelijk stellen van de wegbeheerder. De leidraad voor het onderhoud van
de wegen is de systematiek voor rationeel wegbeheer van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek
in de Grond- Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Onder andere naar
aanleiding hiervan wordt jaarlijks een weginspectie gehouden en een onderhoudsplan opgesteld. De
civieltechnische kunstwerken worden eveneens jaarlijks geïnspecteerd. De gegevens van de inspecties
worden verwerkt in het geautomatiseerd beheerssysteem voor de kunstwerken en op basis hiervan
wordt een meerjarenplanning voor het uit te voeren onderhoud opgesteld.
Het beheer
Uit oogpunt van doelmatigheid wordt voor het groot onderhoud een projectmatige aanpak gehanteerd.
Hieronder wordt verstaan dat op grond van de informatie die uit het wegbeheersysteem komt
(inspectiegegevens, urgentie, meerjarenplanning en onderhoudsbegroting) zoveel mogelijk een keuze
wordt gemaakt voor het uitvoeren van een onderhoudsmaatregel voor de hele straat c.q. wijk (deel).
Bij het opstellen van het onderhoudsplan vindt afstemming plaats met de toekomstige werkzaamheden
aan het afvalwatersysteem maar ook met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen.
Het onderhoudsplan bestaat naast het groot onderhoud ook uit klein onderhoud. Het gaat hierbij
om het herstel van schade aan asfalt (bakfrezen), het repareren van scheuren in het asfalt, het herstel
van kuilen, gaten en overige onrechtmatigheden in elementenverhardingen (klinkers, betontegels enz.)
en het aanbrengen c.q. herstel van wegmarkeringen.
109

Het onderhoud aan zand- en puinwegen wordt alleen bij gebleken noodzaak uitgevoerd. Hiervoor
worden deze wegen tweejaarlijks geïnspecteerd.
De bebording dient te voldoen aan het RVV 1990, het Besluit inzake Administratieve Bepalingen
inzake het Wegverkeer (BABW) en de uitvoeringsvoorschriften van het BABW.
Zodra de goede waarneembaarheid in het geding komt vindt onderhoud plaats aan de wegmarkering
en de bebording. Jaarlijks wordt de wegmarkering hiervoor geïnspecteerd.
Actuele ontwikkelingen
We werken met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. Dit is een onmisbaar instrument om de
kwaliteit van de fysieke leefomgeving in beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus:
extra, standaard en eenvoudig. ‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse
praktijk een uiterst subjectief begrip dat door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders
ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere
kwaliteit en de beschikbare fi nanciële middelen.
De kwaliteitscatalogus geeft antwoord op vragen als:
- ‘op welk niveau ligt de kwaliteit van de openbare ruimte in Doetinchem?’; of
- ‘wat betekenen de bezuinigingen voor de kwaliteit?’; of
- ‘welke (basis)kwaliteit kunnen wij als bewoner/bedrijf verwachten en waar kunnen we zelf
voor zorgen?’; of
- ‘welke kwaliteit van de openbare ruimte wordt in dit nieuwbouwproject nagestreefd? en is dit wel
haalbaar, ook op langere termijn?’.
De kwaliteitscatalogus openbare ruimte laat per beheerelement (variërend van boom tot lantaarnpaal,
van intensief tot extensief, ecologisch en esthetisch) door middel van beeldende foto’s zien
wat de mogelijke kwaliteitsniveaus zijn. Deze beelden zijn ‘achter de schermen’ gekoppeld met de
bijbehorende prijzen en hoeveelheden zodat een keuze voor een bepaald niveau ook direct fi nancieel
vertaald kan worden. De keuzes dienen zorgvuldig in samenhang te worden bezien: beleidskeuzes
hebben gevolgen voor beschikbaar te stellen budgetruimte in de begroting.
De kwaliteitscatalogus wordt als volgt gebruikt:
- Inzicht in de benodigde budgetten bij de gekozen kwaliteitsniveaus: er kunnen verschillende
alternatieven getoond worden;
- Invulling geven aan het wijkgericht werken: door het schuiven met budgetten en/of door zelf/
werkzaamheid kunnen bewoners accenten leggen in hun eigen woonomgeving, passend bij het
specifi eke karakter van de buurt;
- Basis voor nieuwe wijken: de catalogus kan als basis dienen om met ontwikkelende partijen en
toekomstige bewoners een gezamenlijk gedragen en realiseerbare kwaliteit voor de openbare
ruimte vast te stellen.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
De omvang van het gemeentelijke wegennet bedraagt ongeveer 3.121.000 m2 verharding, verdeeld
over 40,9 % elementenverhardingen (betontegels en klinkerverhardingen, hoofdzakelijk voet- en fi etspaden
en woonstraten), 49,8 % asfalt (hoofdzakelijk ontsluitingswegen, erftoegangswegen en fi etspaden)
en 9,3 % half- en onverhard (hoofdzakelijk zandwegen in het buitengebied). Verder worden nog
69 civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels, kademuren en steigers) onderhouden.
Op basis van een jaarlijkse visuele inspectie van de in beheer zijnde verhardingen wordt een actueel
beeld verkregen van de conditie van het wegennet. De inspectie richt zich op een aantal zichtbare
schades zoals scheurvorming en oneff enheden. De systematiek bevat een vertaling van schades naar
de beleidsthema’s ‘duurzaamheid, veiligheid, comfort en aanzien’. Dit resulteert in een score van deze
thema’s die wordt uitgedrukt in termen van voldoende, matig en onvoldoende. Bij de invoering van
het nieuwe beheersysteem is deze systematiek ook in Doetinchem doorgevoerd.
110

De kwaliteit van het wegennet ziet er als volgt uit:
Kwaliteit totaal areaal
verhardingen
Acceptatiegrens CROW totaal
areaal verhardingen
Kwaliteit areaal
asfaltverhardingen
Acceptatiegrens CROW voor
asfaltverhardingen
Kwaliteit areaal
elementenverhardingen
Acceptatiegrens CROW voor
elementenverhardingen
Deze normen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek van rationeel wegbeheer (Centrum Regelgeving
Onderzoek Wegenbouw).
Gesteld kan worden dat bij erftoegangswegen met een asfaltverhardingen nog sprake is van achterstallig
onderhoud.
Financiële consequenties
De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen.
Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een jaarlijkse egalisatie van de fl uctuerende kosten. Hieronder
treft u een overzicht van het beheer en onderhoud aan.
(bedragen exclusief investeringslasten)
Tegenover de hogere werkelijke uitgaven staan hogere inkomsten van derden van in totaal
€ 134.000.
2. Openbaar groen
Voldoende Matig Onvoldoende
81% 9% 10%
77-87% 9-14% 4-9%
74% 13% 13%
75-85% 10-15% 5-10%
89% 5% 6%
80-90% 7-12% 3-8%
progr. product Omschrijving Begroting 2009 Werkelijk 2009
7 210.0 Hoofdwegen 169.000 548.000
9 210.1 Overige wegen, straten 3.728.000 3.461.000
3.897.000 4.009.000
Het beleidskader
De basis van het groenonderhoud in Doetinchem is vastgelegd in het groenstructuurplan. Hierin is op
hoofdlijnen beschreven wat de belangrijke groenstructuren zijn.
Het beheer
Het beeldenboek, de zogenaamde “beheermethode Doetinchem”, is een deeluitwerking van het
groenstructuurplan. Hierin wordt per groentype de gewenste esthetische kwaliteit en ecologische
kwaliteit omschreven. Vier verschillende zones worden onderscheiden:
- representatief groen (intensief): beheer legt sterke nadruk op esthetische kwaliteit, terwijl de
ecologische kwaliteit van ondergeschikt belang is; onderhoud is traditioneel.
- buurtgroen (matig intensief): beheer is gericht op combinatie van esthetische en ecologische
kwaliteit; onderhoud varieert van traditioneel via alternatief naar ecologisch;
- buurtgroen (matig extensief): beheer is gericht op combinatie van ecologische en esthetische
kwaliteit; onderhoud varieert van alternatief tot ecologisch;
- natuurlijk groen (extensief): beheer legt sterke nadruk op ecologische kwaliteit; onderhoud is
ecologisch.
Binnen deze zones worden beplantingscategorieën onderscheiden en aangegeven welke onderhouds-
111

maatregelen nodig zijn om het gewenste beeld te bereiken. Op basis hiervan zijn werkpakketten opgesteld.
Hieraan zijn budgetten gekoppeld op basis van landelijke ervaringsnormen en eenheidsprijzen.
Actuele ontwikkelingen
Momenteel wordt er met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte gewerkt. Een kwaliteitscatalogus
voor de openbare ruimte is een onmisbaar instrument om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in
beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus: Extra, Standaard en Eenvoudig.
‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse praktijk een uiterst subjectief begrip dat
door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue
spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere kwaliteit en de beschikbare fi nanciële middelen.
Binnen de kwaliteitsniveaus worden beplantingscategorieën onderscheiden. Voor iedere beplantingscategorie
worden onderhoudsmaatregelen, die nodig zijn om het gewenste beeld te bereiken,
opgesteld. Op basis van de onderhoudsmaatregelen worden werkpakketten samengesteld. Aan de
werkpakketten zijn budgetten gekoppeld welke gebaseerd zijn op landelijke ervaringsnormen en eenheidsprijzen.
In de huidige situatie is gebleken dat ‘voor veel gebieden geldt dat de overeengekomen kwaliteit
hoger zou moeten liggen dan nu in werkelijkheid buiten wordt aangetroff en’ (uit B&W advies Kwaliteitsplan
Openbare Ruimte). Omdat kwaliteit een subjectief begrip is, moet voor iedereen (bestuur,
ambtenaar en burger) het verschil in kwaliteit binnen de gemeente zichtbaar zijn. Het komende jaar
zullen verschillende beplantingscategorieën gemonitord worden middels een monitoringsplan. Wanneer
hieruit blijkt dat een beplantingscategorie niet aan het vastgestelde beeld voldoet, zal het betreffende
werkpakket bijgesteld worden.
De fi nanciële consequenties van deze kwaliteitscatalogus zijn betrokken bij de begroting 2009-2012.
Wij verwijzen naar het hoofdstuk nieuw beleid van deze begroting.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Het openbaar groen omvat in totaal zo’n 453 ha. Het totale bomenbestand beslaat ca. 39.500 stuks.
Financiële consequenties
De middelen voor het onderhoud worden structureel in de begroting opgenomen. Hiervoor zijn geen
speciale onderhoudsfondsen. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen opgenomen
in de begroting 2009 en verantwoord in de jaarrekening 2009:
(bedragen exclusief investeringslasten)
progr. product Omschrijving Begroting 2009 Werkelijk 2009
8 560.4 openbaar groen 5.153.000 5.290.000
9 580.0 speelvoorzieningen 211.000 189.000
5.364.000 5.479.000
Tegenover de hogere uitgaven staan hogere bijdragen van derden van in totaal € 148.000. Bij de jaarrekening
wordt voorgesteld om een bedrag van € 50.000 van het niet bestede budget tbv landschapsbeheer
te reserveren. Dit bedrag is niet in de werkelijke uitgaven op het product 560.4 verwerkt.
De opgestelde kwaliteitscatalogus heeft in de begroting 2009 tot een bijstelling van de middelen
geleid van € 380.000.
112

3. Openbare verlichting
Het beleidskader
In het in 2008 vastgestelde beleidsplan openbare verlichting is het beleid gedefi nieerd dat fi nancieel
en inhoudelijk naar de huidige normen garanties geeft voor het belevings- en veiligheidsaspect van de
openbare ruimte bij duisternis.
Het beheer
Het netwerk van de openbare verlichting bestaat uit masten en armaturen. De levensduur van deze
onderdelen is mede bepalend voor de afschrijvingsduur van de investeringen. Voor masten wordt
deze gesteld op maximaal 40 jaar, voor armaturen 20 jaar. Vervanging van met name masten vindt vervolgens
plaats op basis van inspectie en uitnutting restlevensduur.
Het dagelijks- en grootonderhoud van de openbare verlichting is uitbesteed. Bij het dagelijks onderhoud
worden masten, armaturen en lampen vervangen welke defect zijn geraakt. Tevens vindt er
groepsgewijze vervanging van lampen (groepsremplace) plaats. De wijzigingen leiden tot een voordeel
in de onderhoudslasten van 2009.
Actuele ontwikkelingen
In 2006 is een forse inhaalslag gemaakt met uitvoeren van het beleidsplan 2003 openbare verlichting.
Zo zijn veel verouderde armaturen verwijderd voor energiezuinige armaturen. Dit is reeds zichtbaar
in het energieverbruik. Ook zijn de masten van 40 jaar en ouder voor een groot deel vervangen. De
groepsremplace werpt op dit moment al zijn vruchten af. Er zijn minder storingen hetgeen zich vertaald
in minder kosten.
Alle doelen van het beleidsplan Openbare Verlichting 2003 zijn gehaald en in 2007 is het te voeren
beleid geactualiseerd. De raad heeft in juni 2008 het nieuwe beleidsplan Openbare verlichting vastgesteld.
Samengevat zijn de volgende onderwerpen in het beleidsplan behandeld:
- wet- en regelgeving, zoals Nederlands Burgerlijk Recht en de Elektriciteitswet
- uitgangspunten voor openbare verlichting, zoals veiligheidsbevordering binnen de bebouwde kom,
verkeersveiligheid, lichtarchitectuur, achterpadverlichting en de verlichting van landelijke- en
natuurgebieden
- uitgangspunten voor ontwerp en realisatie, zoals de verlichtingskwaliteit, het voorkeursassortiment
en constructie-eisen en bedrijfszekerheid
- uitgangspunten voor beheer en onderhoud, zoals de onderhoudssystematiek, gegevensregistratie
en de gemeentelijke organisatie, nieuwe technieken, monitoren etc.
- energie en milieu, zoals de consequenties van het milieuverdrag van Kyoto, de beschikbare
besparingsmogelijkheden en de mogelijkheden voor de toepassing van bijvoorbeeld zonne-energie
- begroting, zoals de investeringskosten, de onderhouds- en energiekosten en de in de periode
2008 - 2017 noodzakelijke projecten
De verwachting is dat met de doelstellingen een kostenbesparing te realiseren is op de onderhouds-
en energiekosten. In de begroting 2009 is rekening gehouden met een besparing va € 61.000 aan onderhoudskosten.
De besparing aan energiekosten zou worden ingezet ter compensatie van de hogere
elektraprijzen. De realisatie in 2009 laat echter een ander beeld zien. De geraamde besparing aan
onderhoudskosten van € 61.000 is slechts voor € 18.000 gerealiseerd. Daar staat een overschrijding
op de energiekosten tegenover van € 31.000.
In het beleidsplan is ook aandacht besteed aan de ontsluitingswegen. Er zijn voorstellen gedaan omtrent
verlichtingsintensiteiten, uitstraling en het eventueel dimmen van de installatie. Op basis van het
groenstructuurplan wordt beoordeeld waar bomen en lichtmasten naast de wegen staan zodat bij de
vervanging van de masten een gebogen lichtmast eenzijdig naast de weg wordt geplaatst en het armatuur
boven de as van de weg hangt en niet in de kroon van de boom.
113

Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Tot het openbare verlichtingsnet binnen de gemeente behoren ongeveer 11.500 lichtmasten.
Er is een onderverdeling te maken in wit licht en oranje licht. Het wit licht is PL en omvat ongeveer
76 % van het totaal en zorgt voor verlichting van de woonomgeving. Het oranje licht omvat SOX en
SON lichtbronnen en omvat circa 24 % van het totaal en verlicht de wegen waar de verkeersfunctie
de overhand heeft.
Financiële consequenties
progr. product Omschrijving Begroting 2009 Werkelijk 2009
8 210.4 openbare verlichting 194.000 226.000
194.000 226.000
Binnen de meerjarenbegroting zijn de benodigde middelen overeenkomstig het vastgestelde beleidsplan
opgenomen.
(bedragen exclusief investeringslasten en elektrakosten)
Tegover de hogere uitgaven in 2009 staat een bedrag van € 5.000 aan hogere inkomsten.
4. Afvalwatersysteem
Het beleidskader
De Wet Milieubeheer biedt het wettelijke kader voor de gemeentelijke rioleringstaak. Hierin wordt
de gemeente verplicht een plan op te stellen voor een bepaalde periode waarin het gemeentelijke
beleid met betrekking tot de inzameling en transport van afvalwater wordt vastgelegd. De raad heeft
in december 2004 het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) vastgesteld waarin de belangrijkste doelen
als volgt zijn weergegeven:
- Doelmatig inzamelen en transporteren van het binnen het gemeentelijk grondgebied gelegen
vrijkomend afvalwater;
- Voorkomen van vuiluitworp naar het oppervlaktewater, grondwater en de bodem;
- Voorkomen van overlast voor de gemeenschap;
- Doelmatig beheer en gebruik van het afvalwatersysteem.
In het jaar 2027 moeten de systemen voldoen aan de algemene milieukwaliteit. Dit houdt in dat bij
lozingen vanuit rioolwatersystemen geldt, dat geen stank, geen visuele verontreiniging, geen (vis)
sterfte, geen verarming van ecologische diversiteit in open wateren mag voorkomen. De riolering
moet dus voldoen aan het gestelde in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP heeft een
looptijd van 5 jaar en is geldig tot 1 januari 2010. In 2009 heeft de raad ingestemd met een nieuw
Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan.
Het beheer
Het beheer en onderhoud is afgestemd op de doelen die in het GRP zijn opgenomen en vindt met
behulp van een geautomatiseerd rioolbeheersysteem plaats. Momenteel wordt gewerkt aan de
uitvoering hiervan, het gaat dan om het afkoppelen van verhard oppervlak, het renoveren van rioolgemalen,
het aanbrengen van een Monitorings- en Besturingssysteem en het vervangen en vernieuwen
van riolen. Daarnaast vindt het dagelijkse beheer en onderhoud plaats van rioolgemalen, drukrioleringsunits,
IBA’s, kolken en het gangbaar houden van het rioleringssysteem.
Actuele ontwikkelingen
Het rioleringsplan 2005-2009 is in uitvoering. De aanleg van de riolering in het buitengebied is gerealiseerd.
De aanleg van bergbezinkbassins, het afkoppelen van verhard oppervlak, het uitvoeren van vervangingen
in riooldistrict Wehl zijn overeenkomstig het GRP 2003-2007 van de voormalige gemeente
Wehl gerealiseerd. Voor riooldistrict Wehl worden vanaf 2008 de vastgelegde beleidslijnen uit het
114

GRP 2005-2009 gehanteerd. Verder wordt in het kader van de “Temporiseringsafspraak Basisinspanning”
in riooldistrict Hamburgerbroek circa 40 ha verhard oppervlak de komende jaren afgekoppeld.
In riooldistrict Zaagmolenpad wordt door het aanbrengen van twee randvoorzieningen aan het einde
van 2009 voldaan aan de basisinspanning. Met ingang van 1 januari 2008 is de Wet Gemeentelijke
Watertaken in werking getreden. Met deze Wet krijgen gemeenten nieuwe zorgplichten voor het
structureel aanpakken van grondwater- en hemelwaterproblemen. Verder is met deze Wet een
fi nanciële basis gecreëerd voor het verbreden van het rioolrecht tot een rioolheffi ng. Bij het opstellen
van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan voor de periode 2010 t/m 2014 in 2009 is hier rekening
meegehouden.
Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren
Een indicatie voor de kwaliteit van de riolering is de ouderdom. Ongeveer 4 % is ouder dan 50 jaar
en circa 32 % bevindt zich tussen de 30 en 50 jaar, ongeveer 41% ligt in de groep tussen de 11 en
30 jaar en ongeveer 23 % is jonger dan 10 jaar. Ouderdom is echter niet alleen maatgevend voor de
kwaliteit van de riolering. Daarom wordt de kwaliteit van de riolering bepaald aan de hand van een
jaarlijkse gedetailleerde inspectie van circa 10 kilometer van het totale stelsel. Deze inspectie vindt
plaats overeenkomstig landelijk vastgestelde normen. De gegevens van de inspecties worden verwerkt
in een geautomatiseerd beheerssysteem voor rioleringen. Samen met de ouderdom van het
stelsel wordt met behulp van het rioolbeheersysteem de restlevensduur berekend. Op basis hiervan
wordt een meerjarenplanning voor het onderhoud opgesteld.
Financiële consequenties
Met behulp van het rioolbeheersysteem worden de vervangingskosten berekend. Daarnaast zijn er
nog extra investeringen voor maatregelen die de vuiluitworp moeten terugdringen (afkoppelen verhard
oppervlak, aanleg van randvoorzieningen, vergroten van leidingen), de reguliere exploitatiekosten
en de doorbelaste kosten en kapitaallasten.
Al deze kosten zijn verwerkt in het kostendekkingsplan (KDP). Op basis hiervan wordt het rioolrecht
berekend met als uitgangspunt een dekking van 100%.
De kosten van de riolering worden gedekt via de heffi ng van het rioolrecht. De kosten voor onderhoud
en de investeringslasten zijn in de exploitatiebegroting opgenomen.
Om jaarlijkse fl uctuaties in het tarief rioolrecht te voorkomen is een egalisatievoorziening ingesteld.
Met deze voorziening worden de verschillen in de jaarlijkse uitgaven, met name in de investeringssfeer,
verrekend.
progr. Product Omschrijving Begroting 2009 Werkelijk 2009
8 722.0 riolering 1.386.000 1.409.000
1.386.000 1.409.000
Opgenomen middelen
(bedragen exclusief investeringslasten, verrekening voorziening en interne verrekeningen)
Aan inkomsten van derden werd per saldo een bedrag van € 24.000 minder ontvangen.
Naast bovengenoemde middelen zijn binnen het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) nog middelen geraamd.
Hiervoor wordt verwezen naar het hoofdstuk toelichting kredieten.
De totale voorziening riolering bedraagt ultimo 2009 € 3.542.000
115

5. Gebouwen
Het beleidskader
De basis voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is voor de schoolgebouwen opgenomen
in de meerjaren onderhoudsplanning schoolgebouwen (MOP) en voor de overige panden is het
planmatig onderhoud opgenomen in het programma onderhoud gemeentelijke gebouwen (POGG).
Het beheer
Het gebouwenonderhoud is gebaseerd op een geautomatiseerd systeem waarin de onderhoudsverwachting
voor meerdere jaren is opgenomen. Daarnaast vinden er jaarlijks ter plaatse inspecties
plaats. In het POGG zijn alle gemeentelijke gebouwen ondergebracht m.u.v. onderwijsgebouwen.
De onderwijsgebouwen zijn in het MOP ondergebracht voor zover het betreft de buitenzijde. Dit
met uitzondering van het buitenschilderwerk, dat valt onder de binnenzijde. De buitenzijde is voor
verantwoording van de gemeente. De binnenzijde is ter verantwoording van het schoolbestuur.
De meerjarenonderhoudsverwachting is per gebouw opgebouwd uit diverse onderhoudswerkzaamheden
(ingrediënten). Elk ingrediënt is gekoppeld aan een standaardcyclus en landelijk bekende normbedragen.
De meerjaren onderhoudsverwachting bestrijkt een periode van 10 jaar. Over deze 10 jaar
is een gemiddeld bedrag berekend en dat bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Daarnaast wordt het
budget aangepast aan volumeontwikkelingen.
Dit bedrag wordt via de exploitatie ten gunste van het onderhoudsfonds voor het POGG en MOP
gebracht. De werkelijke onderhoudskosten komen vervolgens ten laste van het fonds.
Binnen deze fondsen is ruimte om te schuiven met de werkzaamheden. Flexibiliteit is noodzakelijk,
omdat tijdens de jaarlijkse inspecties zich namelijk situaties kunnen voordoen waarbij dit nodig blijkt.
Actuele ontwikkelingen
Verkoop gemeentelijk vastgoed de Schil
Om een bezuiniging te realiseren op het accommodatiebeleid is met instemming van de gemeenteraad
besloten om te komen tot verkoop van een aantal gemeentelijke panden gelegen in de Schil. De
huidige huurders worden geaccommodeerd in het voormalige pand van het Brewinc-college aan de
Spinbaan, waarbij het streven erop gericht is daar een cluster te vormen van culturele instellingen in
combinatie met wonen en bedrijven.
De voor huisvesting in het Brewinc in aanmerking komende instellingen hebben daartoe een intentieverklaring
ondertekend. Vanuit het projectbureau en de afdeling maatschappelijke ontwikkeling wordt
nu gewerkt aan de planontwikkeling om te komen tot realisatie van het Brewinc. Overdracht van
het pand en de bijbehorende buitenruimte zal plaatsvinden per 1-1-2009. Beheer en exploitatie gaat
daarmee over naar de ontwikkelaar.
Energielabel/Energiebesparende maatregelen
Vanaf 1 januari 2009 dienen gemeentelijke gebouwen op basis van het besluit “energieprestatie
gebouwen” te beschikken over een energiecertifi caat. Een dergelijk energielabel geeft aan hoe de
energieprestatie van een gebouw is. Dit label is te vergelijken met een energielabel van een elektrisch
apparaat. Niet alle gemeentelijke panden hoeven over een dergelijk label te beschikken.
Het gemeentelijk klimaatplan is in 2006 aangepast, waarbij het plan meer is gericht op energiebesparing
in de gemeentelijke gebouwen. In deze panden zijn al de nodige energie besparende maatregelen
getroff en, zoals een licht detectiesysteem in het stadhuis en hoge rendementsverlichting in vrijwel al
onze gebouwen. Voor onze gebouwen zal een energiebeheerssysteem worden ingevoerd, waarbij het
energieverbruik wordt gemonitord en rendabele energiebesparende maatregelen in beeld worden
gebracht. Ook zullen de gebouwen en installaties aan een energiescan worden onderworpen, waarbij
per pand in beeld gebracht wordt welke energiebesparende maatregelen kunnen worden doorgevoerd
met een terugverdientijd van < 5 jaar.
116

Evaluatie POGG
In 2007 is het POGG fi nancieel doorgerekend. De totale evaluatie van het POGG is eind 2009 nagenoeg
afgerond. De panden zijn daarvoor in 2009 op basis van een nulmeting te worden geïnspecteerd.
Uitgangspunt daarbij is dat de panden worden geïnspecteerd volgende de systematiek van de conditiemeting.
Voor het bepalen van de aanwezige conditie wordt de volgende conditieschaal gebruikt:
Conditie 1 Uitstekende onderhoudstoestand (nieuwbouwkwaliteit)
Conditie 2 Goede onderhoudstoestand (net niet meer nieuw)
Conditie 3 Redelijke onderhoudstoestand (eerste fase verouderingsproces)
Conditie 4 Matige onderhoudstoestand (vergaand verouderingsproces)
Conditie 5 Slechte onderhoudstoestand (veroudering onomkeerbaar)
Conditie 6 Zeer slechte onderhoudstoestand (functievervulling is vervallen)
De fi nanciële consequenties van de evaluatie van het POGG worden betrokken bij het samenstellen
van de begroting 2011.
Financiële consequenties
De volgende middelen zijn voor het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen in de begroting 2009
opgenomen.
progr. product Omschrijving
Begroting
2009
Werkelijk 200
5.706 onderwijsgebouwen 255.000 334.000
5.706 overige gemeentelijke gebouwen 936.000 1.152.000
1.191000 1.486.000
Naast het regulier onderhoud is daarnaast een bedrag van € 212.000 onttrokken aan de voorziening onderwijsgebouwen
als bijdragen ten behoeve van een tweetal investeringen.
Bovengenoemde middelen zijn gebaseerd op de plannen zoals deze een aantal jaren geleden zijn
vastgesteld. De geraamde bedragen betreff en de jaarlijkse dotaties aan beide onderhoudsfondsen.
De voorziening onderwijsgebouwen bedraagt ultimo 2009 € 529.000 en de voorziening overige
gemeentelijke gebouwen € 632.000.
117

118

1. Inleiding
Paragraaf 4: Financiering
De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de
fi nanciering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen, die niet direct benodigd zijn. Vanwege het
feit dat de gemeente omgaat met aan haar toevertrouwd gemeenschapsgeld dient het treasurybeheer
van de gemeente risico’s te beheersen en te beperken. We hebben daarbij de volgende doelen
gesteld:
- Financieringskosten en kredietrisico’s zijn geminimaliseerd en beleggingsresultaten gemaximaliseerd,
dit alles uiteraard binnen de kaders van het Treasurystatuut. Dit houdt in dat we de
rentekosten voor de fi nanciering van gemeentelijke activiteiten (kapitaal-) marktconform en
gedurende een periode van meerdere jaren stabiel houden. Dit betekent dat de omslagrente bij
gelijkblijvende kapitaalmarktrente maximaal 5% bedraagt en in de komende jaren zo mogelijk naar
beneden wordt bijgesteld.
- We streven naar maximaal dividendresultaat van onze beleggingen.
- Vergroting van gemeentelijke inkomsten uit fondsen en subsidies als middel om eigen gemeentelijke
doelstellingen te realiseren.
In het treasurystatuut is het beleid van de gemeente Doetinchem voor de treasuryfunctie vastgelegd
en vastgesteld door de gemeenteraad. Gelet op het feit dat we een lenende gemeente zijn en
overtollige middelen zeer risicomijdend worden uitgezet, zien wij voor onze gemeente geen directe
aanleiding tot wijziging van landelijke wet of regelgeving. Wel zal in 2009 het huidige gemeentelijk
treasurystatuut tegen het licht gehouden worden om te beoordelen of risicobeheersing verder kan
worden geborgd.
Belangrijkste punten uit het statuut zijn:
1. Het aangaan en verstrekken van leningen, alsmede het verlenen van garanties, is alleen toegestaan
voor de uitoefening van de publieke taak.
2. Uitzettingen en fi nanciële derivaten moeten een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op
het genereren van inkomen door het lopen van overmatige risico's.
3. Derivaten worden slechts toegepast nadat de raad hiertoe voor elk zich voordoend geval
afzonderlijk een besluit heeft genomen.
4. Het college is bevoegd tot het aangaan van één of meer vaste geldleningen ten laste van de
gemeente ter fi nanciering van kapitaaluitgaven, voor de consolidatie van vlottende schuld en voor
conversie van bestaande leningen.
5. Voor het aantrekken van leningen zullen minimaal twee off ertes opgevraagd worden. Een transparante
functiescheiding tussen beleidsbepaling en -uitvoering en tussen de administratie en controle
op de fi nanciële transacties. Het hanteren van het principe van “twee handtekeningen” is hier
een belangrijke factor.
2. Algemene ontwikkelingen
renteontwikkelingen
korte rentevaste periodes
De Europese Centrale Bank heeft de korte rente (< 1 jaar) in 2009 in meerdere stappen terug-
119

gebracht naar 1 procent; het laagste niveau sinds de invoering van de euro in 1999. De lage rente
moet ervoor zorgen dat het voor burgers en bedrijven goedkoper wordt om geld te lenen, zodat
zij met hun bestedingen de economie kunnen stimuleren. Doordat de werkloosheid in de Eurozone
verder oploopt staan de consumentenbestedingen nog altijd onder druk. In het vierde kwartaal van
2009 was slechts sprake van een bescheiden economische groei.
De lange rente (> 1 jaar) gaf het afgelopen jaar een stabiel beeld wel zijn de opslagen in het afgelopen
jaar gedaald.
In 2009 is het treasurystatuut geactualiseerd. Om risico’s met betrekking tot uitzettingen verder te
beperken, is de kredietwaardigheideis van fi nanciële ondernemingen waar we gelden mogen uitzetten,
verhoogd naar de triple A status.
3. Financiering
Financieringsbehoefte
De gemeente beschikt over een globale liquiditeitsplanning voor de lange termijn.
De fi nancieringsbehoefte (middelen met een looptijd langer dan 1 jaar) wordt bepaald door de volgende
factoren: Investeringen; reguliere en vervroegde afl ossingen geldleningen en door afschrijving
vrijgekomen middelen. Gelet op de hoogte van de rente op de bestaande geldleningenportefeuille en
de contractuele mogelijkheden werden er in 2009 geen leningen vervroegd afgelost.
Renteontwikkelingen
Een belangrijke factor bij het uitvoeren van het treasurybeleid is het verwachte verloop van de rente.
Onze rentevisie wordt aan de hand van gerenommeerde fi nanciële instellingen opgesteld. In de begroting
2009 is rekening gehouden met een rentetarief van 4,75%.
Hieronder een overzicht van de renteontwikkelingen met looptijden van 5; 10 en 20 jaar lineair.
Ter vergelijk het rendement op staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar (benchmark).
6,5
6
5,5
5
4,5
4
3,5
3
2,5
2
02-01-09
02-02-09
02-03-09
02-04-09
Renteontwikkelingen 2009
02-05-09
02-06-09
02-07-09
02-08-09
02-09-09
02-10-09
Opgenomen leningen
Net als vele andere gemeenten zijn wij een investerende gemeente waardoor wij vooral geld moeten
lenen om deze investeringen te kunnen fi nancieren. Door de verkoop van aandelen Nuon per 1 juli
2009 konden wij voor een belangrijk deel in onze fi nancieringsbehoefte voldoen.
Het afgelopen jaar zijn 4 geldleningovereenkomsten gesloten (4 x € 5 mln. en 1 x € 6 mln.) met een
(gewogen) gemiddeld tarief van 3,22%. Voor het aantrekken van leningen worden minimaal twee of-
120
02-11-09
02-12-09
bng 5
bng 10
bng 20
10 staat

fertes gevraagd.
De afgelopen jaren is gelet op de lage rentestand gekozen voor leningen met een relatief lange looptijd
(20jaar). Bij een stijgende rente biedt dit de mogelijkheid om te leningen op te nemen met relatief
kortere looptijden. Nu de opslagen voor langere looptijden relatief hoog zijn, is in 2009 gekozen voor
kortere looptijden. Daarnaast is de verwachting dat we met de opbrengst uit grondverkopen en de
nog te ontvangen tranches verkochte Nuon aandelen de komende jaren gedeeltelijk in onze fi nancieringsbehoefte
kunnen voorzien.
lening datum looptijd bedrag tarief
opname in jaren
1 12-2 10 € 5,0 4,100%
2 18-2 5 € 5,0 3,240%
3 17-11 5 € 5,0 2,440%
4 22-12 5 € 6,0
€ 21,0
2,390%
(bedragen x 1.000.000)
Rentekosten
Bij primitieve de begroting werd nog uitgegaan van een totale rentelast van € 10,1 mln. voor de
fi nanciering van € 227 mln. aan investeringen. In de loop van het jaar zijn kredieten beschikbaar
gesteld met een verwachte rentelast van € 0,7 mln. Uiteindelijk bedragen de rentelasten in 2009 €
8,4 mln.; een voordeel van € 1,7 mln. De lagere rentelast wordt enerzijds veroorzaakt doordat we
minder hoefden te lenen als gevolg van het later uitvoeren van investeringen dan waar in de begroting
rekening mee is gehouden. Anderzijds doordat wij over meer goedkopere eigen fi nancieringsmiddelen
beschikten dan begroot.
4. Risicobeheer
Renterisiconorm en renterisico vaste schuld
Volgens de wet Fido is het renterisico op de vaste schuld het deel van de vaste leningportefeuille dat
in enig jaar geherfi nancierd moet worden. Het renterisico wordt getoetst aan een door de minister
vastgestelde norm, die voor 2009 is bepaald op 20%. Dit percentage wordt genomen van het begrotingstotaal
per 1 januari van het begrotingsjaar. Voor de gemeente Doetinchem was de renterisiconorm
in 2009 20% van € 145 mln. zijnde € 29 mln.
De gemeente diende in 2009 circa € 9,1 mln. te herfi nancieren als gevolg van te betalen afl ossingen
van leningen in 2009. We bleven dus ruim onder de gestelde norm.
Aandelen deelnemingen
De gemeente neemt deel aan het Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting
(SVN). Verder beschikt de gemeente over een aandelenportefeuille bestaande uit aandelen van BNG,
NUON en Vitens. In regionaal verband hebben wij aandelen in de N.V. Amphion. In 2009 zijn de aandelen
in het productie- en leveringsbedrijf van Nuon op termijn verkocht.
December 2008 is de B.V. Sportcentrum Rozengaarde opgericht waarvan de gemeente 100% aandeelhouder
is. Met ingang van 1 januari 2009 is deze BV verantwoordelijk geworden voor de exploitatie
van het zwembad en de sporthal Rozengaarde. Voor meer informatie verwijzen wij naar de paragraaf
6 Verbonden partijen.
121

overzicht dividendopbrengsten
(bedragen in €)
totaal Nuon BNG Vitens
begroot
1-1 1.891.000 1.706.000 110.000 75.000
1e mon 279.000 300.000 -21.000 0
2e mon 0 0 0
31-12 2.170.000 2.006.000 89.000 75.000
ontvangen 2.271.959 2.015.794 88.940 167.225
resultaat 101.959 9.794 -60 92.225
Gewaarborgde geldleningen
Ons huidige beleid is dat de gemeente in principe geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend
algemeen belang in het geding is. De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling
van rente en afl ossing van diverse geldleningen. De gemeente kan op deze garantstellingen worden
aangesproken. De huidige beleidslijn is om garantieverzoeken zoveel mogelijk te verwijzen naar
waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen. Overigens heeft in 2009 een doorlichting
plaatsgevonden van de garantie portefeuille waarbij de fi nanciële en juridische risico’s opnieuw zijn
beoordeeld.
Per eind 2009 is voor een bedrag van 5,2 mln. aan waarborgen verleend waarop de gemeente rechtstreeks
kan worden aangesproken. De verdeling over de verschillende beleidsterreinen eind 2009 is
als volgt:
Zorg € 1,1 mln.
Onderwijs € 1,7 mln.
Sport € 0,8 mln.
Nuts-sector € 1,6 mln.
In de raadsvergadering van 25 september 2008 heeft de raad besloten in te stemmen met de overdracht
van de garantiestelling verleend aan het Slingeland Ziekenhuis aan het Waarborgfonds voor de
Zorg voor € 23 mln. Deze overdracht heeft in 2009 plaatsgevonden.
De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale woningbouw
(WSW). De gemeente staat bij het WSW garant voor een bedrag van
€ 183,5 mln.
Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg. Ook hierin zijn de gemeenten
achtervang. Het betreft per eind 2008 een bedrag van € 9,0 mln.
Kredietrisico’s
Kredietrisico’s loopt de gemeente met name bij de in het verleden verstrekte leningen uit hoofde
van de publieke taak. Deze leningen zijn verstrekt aan woningcorporatie Vestia, Vitens, Stichting
stimuleringsfonds volkshuisvesting, de NV Amphion en enige kleinere culturele- en sportinstellingen.
Met ingang van 1 januari 2009 is de BV Rozengaarde opgericht. Deze BV is verantwoordelijk voor de
exploitatie van het zwembad en de sporthal Rozengaarde. Hiervoor hebben wij een lening verstrekt.
Leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak worden slechts verstrekt aan door de raad
goedgekeurde derde partijen. Zoals hiervoor aangegeven vindt in 2009 een doorlichting plaats van
de verstrekte leningen portefeuille waarbij de fi nanciële en juridische risico’s opnieuw worden beoordeeld.
Daarnaast heeft de gemeente als werkgever hypothecaire leningen verstrekt aan werknemers. Gezien
het gemiddelde bedrag per lening en de onderliggende waarde van het onroerende goed, is hier in
feite geen sprake van een kredietrisico. Door een aanpassing van de Wet fi nanciering decentrale overheden
(wet fi do) mogen wij overigens sinds 1 januari 2009 geen nieuwe hypothecaire geldleningen
meer verstrekken aan ons personeel.
122

Verder heeft de gemeente als werkgever leningen verstrekt in het kader van de pc-privéregeling en
het vervoersplan.
saldo verstrekte leningen per 31 december 2009 (in €)
Hyptheken 36.246.000
Woningcorporatie Vestia 3.902.000
Vitens 3.151.000
Stimuleringsfonds volkshuisvesting 3.310.000
Amphion 18.700.000
Rozengaarde 2.926.000
Overig 433.000
68.668.000
Kasbeheer
Geldstromen binnen de gemeente worden onderscheiden in geldstromen voor exploitatie- uitgaven
en geldstromen voor investeringsuitgaven. De gemeente werkt met een sluitende begroting. Echter
het moment waarop inkomsten en uitgaven plaatsvinden lopen gedurende het jaar niet synchroon.
Dit houdt in dat de gemeente gedurende het jaar een tegoed dan wel een tekort kan hebben op de
betaalrekening. Gezien de korte periode waarin dit soort overschotten en tekorten op de exploitatie
van de gewone dienst plaatsvinden worden deze middels zogenaamde “korte middelen” (looptijd
korter dan 1 jaar) gefi nancierd dan wel uitgezet. De overtollige middelen worden zonder overmatige
risico’s (ofwel in termen van de Wet fi do “prudent”) uitgezet bij banken met tenminste een AAArating.
Betaaltermijn facturen Gemeente
In het kader van de bestrijding van de eff ecten van de kredietcrisis zijn de betalingsprocedures versneld.
Dit heeft ertoe geleid dat een groot deel van onze facturen wordt betaald binnen 14 dagen.
Betaaltermijn facturen Gemeente Doetinchem
aantal facturen
meer dan 30
dagen
tussen 14 en
30 dagen
tot 14 dagen
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2009, Jan
2009, Feb
2009, mrt
2009, April
2009, Mei
Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet was voor 2009 berekend op € 12,3 mln. De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel we met
kort geld mogen fi nancieren. De maximale limiet hiervoor is door het rijk vastgesteld en bedraagt
123
2009, Juni
2009, Juli
2009, Aug
2009, Sept
2009, Okt
2009, Nov
2009, Dec
2010, Jan
2010, Feb
2010, mrt

8,5% van de begroting (incl. grondexploitaties). Dit betekent dat wij in 2009 tot maximaal € 12,3
mln. kort mochten lenen.
In 2009 is geanticipeerd op de verwachte verkoop van Nuon aandelen. Hiertoe is bij de provincie
toestemming gevraagd om voor fi nanciering van onze investeringen tijdelijk de kasgeldlimiet te
overschrijden. Per 1 juli stonden wij zo’n € 27 mln. rood (kort opgenomen). Deze schuld kon worden
afgelost met de Nuon gelden. Doordat wij voor onze fi nanciering van investeringen minder geld hoefden
te leveren levert dit een rentebesparing op. Op dit moment maken wij nog altijd zoveel mogelijk
gebruik van de ruimte die de kasgeldlimiet biedt, aangezien het rentetarief voor “kort” geld (1jaar). Hierbij wordt rekening gehouden met de renteontwikkelingen.
Dit om te vermijden dat bij overschrijding van de kasgeldlimiet de gemeente gedwongen
wordt om te consolideren in een ongunstig renteklimaat.
Overzicht opgenomen en uitgezet kasgeld in 2009 (bedragen in €)
peildatum ort opgenomen kort uitgezet limiet ruimte
1-1 12.422.000 12.300.000 -122.000
1-4 23.178.000 12.300.000 -10.878.000
1-7 26.858.000 12.300.000 -14.558.000
1-10 8.797.000 12.300.000 3.503.000
31-12 12.718.000 12.300.000 -418.000
124

1. Inleiding
Paragraaf 5: Bedrijfsvoering
Bij ons, de gemeente Doetinchem, staan de ondersteunende processen en de bedrijfsvoering ten
dienste van de primaire processen en de producten en diensten die we voor onze samenwerking
maken en leveren. We proberen die ondersteuning en de bedrijfsvoering zo effi ciënt mogelijk vorm
te geven. Omdat uiteindelijk ons streven er op is gericht om, ook ten aanzien van de ondersteunende
processen en de bedrijfsvoering, tegen zo laag mogelijke kosten de afgesproken kwaliteit te leveren.
Er ligt een reeks van turbulente jaren achter ons. Zowel politiek-bestuurlijk als ambtelijk intern. Binnen
de organisatie is het besef gegroeid dat een moderne organisatie voortdurend is gericht op het
inspelen op de veranderende omgeving. Je moet naar jezelf durven kijken tijdens de zoektocht naar
de mogelijkheden tot verbetering die de omgeving van je vraagt. Zowel ten aanzien van de wijze van
werken, de besturing van de organisatie, de organisatie zelf in termen van structuur, cultuur, processen
en inhoud en natuurlijk ten aanzien van alle overige bedrijfsvoeringaspecten die randvoorwaardelijk
zijn om de diensten te kunnen verlenen.
2. Sturing en (risico)beheersing
Stuurbaar, vraaggericht en verzakelijking. Dit zijn kernwoorden die we ook in 2009 hebben gebruikt
om diverse verbeteringen door te voeren. De besturingsfi losofi e is in 2009 onverkort overeind gebleven.
Er is een collegiaal bestuur dat rechtstreeks stuurt op inhoud. Samenwerking, coördinatie en afstemming
vinden op inhoud plaats binnen het college. Daardoor is inhoudelijke coördinatie en integraliteit
op het hoogste niveau gewaarborgd.
Bijsturing op de programmacontracten is alleen mogelijk via collegiale besluiten op basis van onafhankelijke,
professionele ambtelijke adviezen. Afdelingshoofden zijn daarmee zelf direct verantwoordelijk
voor de inhoud en de uitvoering en delen die verantwoordelijkheid met het college via de programmacontracten.
De directie, bestaande uit een algemeen directeur / gemeentesecretaris en een adjunct-directeur /
directeur bedrijfsvoering, bewaakt de integraliteit en onafhankelijkheid van de voorstellen aan het college.
Daarnaast stuurt de directie sterk en duidelijk op de middelen (bedrijfsvoering). Ook heeft de
directie aandacht voor kwaliteitsverbetering van de ambtelijke organisatie.
Om op eff ectieve wijze invulling te kunnen geven aan de missie heeft het college gekozen voor de
regiefunctie. Sturing vindt plaats via het regisseren van de uitvoering op basis van heldere en duidelijke
kaders. Deze kaders zijn daar waar nodig onderbouwd met kengetallen die via een bestuurlijk
dashboard ‘gemonitord’ worden. Dit bestuurlijk dashboard wordt gevuld door een eff ectieve planning
en controlcyclus. Uiteraard staan de begrippen vraaggericht en resultaatgericht centraal. Als het niet
wenselijk of mogelijk is om te focussen op de regiefunctie wordt bekeken of door samenwerking met
(regionale) organisaties, gemeenten, particuliere ontwikkelaars of door het aangaan van partnership,
uitvoering gegeven kan worden aan onze missie.
125

Als blijkt dat samenwerking niet mogelijk is of dat we nadrukkelijk kiezen om de uitvoering in eigen
hand te houden, dan staat centraal dat we dat op een eff ectieve en effi ciënte wijze doen waarbij we
streven naar een goede uitvoering die zich kan meten met de markt.
De afgelopen jaren hebben we de planning&controlcyclus verder verbeterd door in zowel begroting
als jaarrekening inhoud en geld beter aan elkaar te koppelen, door de verantwoording over de
uitvoering van de begroting te laten verlopen via het (bestuurlijk) dashboard en managementgesprekken
en door de verschillende actoren beter te betrekken bij de totstandkoming van de begroting. In
2009 zijn we verder gegaan op deze weg. Het belangrijkste was dat we de strategische sturing in het
begrotingsproces versterkt hebben. Daarnaast zijn we gestart met de digitalisering van het bestuurlijk
dashboard. Deze digitalisering zal in 2010 afgerond worden.
Dominant thema in 2009 was uiteraard ook de fi nancieel-economische crisis. Daarbij heeft een
versterkt accent gelegen op het nadrukkelijker in beeld brengen van de risico’s en mogelijke maatregelen
om de risico’s zo goed mogelijk te kunnen beheersen. Hierbij moet o.a. gedacht worden aan
het nadrukkelijker volgen van risicovolle projecten. Veel aandacht hebben we verder gestoken in het
(strategisch) sturen op de gevolgen van de crisis op onze bedrijfsvoering. Dat heeft geleid tot het in
beeld brengen van de eff ecten van de crisis voor onze gemeente en het volgen van deze eff ecten in
de eerste en tweede fi nanciële monitor 2009. En natuurlijk zijn de verkregen inzichten uiteindelijk
verwoord in de Trendnota begroting 2010. De Trendnota is hierdoor nog nadrukkelijker het strategische
startpunt voor de begroting geworden.
De afgelopen jaren hebben we stappen gezet om onze bedrijfsvoering beter ‘in control’ te krijgen. In
2009 is de ingezette lijn verder ontwikkeld. In 2009 hebben we, met behoud van de positieve eff ecten
van de inzet van de jaren daarvoor, drie accenten gelegd: fi nanciële rechtmatigheid, juridische control,
risicomanagement.
- Financiële rechtmatigheid is een onderwerp dat de afgelopen jaren onze aandacht heeft. Zie hiervoor
de rapportage in de paragraaf rechtmatigheid.
- Juridische control. In 2009 is gestart met (pre-)mediation bij bezwaarschriften. De inzet hiervan is
voorkomen dat onnodige juridische procedures in gang (moeten) worden gezet door burgers.
- Risicomanagement. Met het versterken van onze beheersorganisatie en het verbeteren van ons
planning&control-instrumentarium hebben we de afgelopen jaren onze risicobeheersing versterkt.
Wat we nog niet deden, was risicobeheersing integraal benaderen. In 2009 hebben we een
belangrijke stap gezet in integraal risicomanagement. Daarbij is in de breedte gekeken naar beheersing
van risico’s: maatschappelijk, economisch, juridisch, politiek, personeel en overige. Ondanks
onze beheersmaatregelen werden we in 2009 geconfronteerd met een stevige overschrijding van
onze Wmo-budgetten. Juist dankzij ons systeem van budgetbewaking en managementgesprekken,
kwamen we hier gedurende het jaar al achter. En hebben we dit bij de tweede fi nanciële monitor
2009 gemeld aan de gemeenteraad. Op basis van deze ervaring geven we in 2010 extra en structurele
aandacht aan het monitoren van zogenaamde risicovolle budgetten (open einde regelingen
e.d.). Dat doen we in onze managementgesprekken en in de eerste en tweede fi nanciële monitor.
3. Organisatie-inrichting en ontwikkeling
Bij de organisatorische inrichting van 2006 is er een keuze gemaakt om een scheiding aan te brengen
tussen strategisch en tactisch/operationeel beleid. De belangrijkste reden hiervoor was de gewenste
strategische integrale afstemming tussen alle beleidsvelden van de gemeente.
En natuurlijk is het noodzakelijk dat deze strategische integrale afstemming plaatsvindt. De gekozen
organisatievorm had echter ook een groot aantal nadelen in zich. Met name de scheiding tussen strategie
en de vertaling daarvan in uitvoering behoefde verbetering.
Vandaar dat we er in het voorjaar van 2009 voor gekozen hebben om strategisch beleid en de vertaling
daarvan in tactisch beleid en uitvoering weer dichter bij elkaar te brengen. Er is voor gekozen om
de medewerkers van de betreff ende stafafdeling weer terug te plaatsen naar de lijn. En daarmee meer
eenduidigheid te creëren in de verantwoordelijkheidsstructuur.
126

Integraliteit wordt geborgd via een gedragen en integraal afgestemde begroting en de periodieke verantwoording
over de voortgang.
4. Personeel
Medewerkers van de gemeente Doetinchem zijn de ambassadeurs van de organisatie. Het succes van
onze dienstverlening staat of valt met de prestaties van onze mensen. Managers zijn integraal verantwoordelijk
en bij het dragen van deze verantwoordelijkheid worden zij gesteund door een kleine,
kwalitatief hoogwaardige stafafdeling P&O.
Op het HRM-terrein zijn in 2009 veel zaken in gang gezet.
- Er heeft een oriëntatie en onderzoek plaatsgevonden met betrekking tot het functiehuis gD;
Hieruit is geconcludeerd dat er enige scheefgroei is ontstaan die in 2010 rechtgezet zal moeten
worden.
- Gezondheidsmanagement heeft een impuls gekregen. Er is een adviseur gezondheidsmanagement
aangewezen. Daarmee gaan we verder dan alleen de traditionele ARBO-elementen. Gezondheid
en gezondheidsbeleving beginnen niet om 08.00u en die stoppen niet om 17.30u. En daarmee gaan
we met de invulling van gezondheidsmanagement dus veel verder dan de klassieke ARBO-focus.
Om een meetpunt te hebben hoe het staat met de gezondheid van de medewerkers van de gemeente
Doetinchem is een Periodiek Medisch Onderzoek uitgevoerd. Hieraan hebben nagenoeg
alle medewerkers op vrijwillige basis deelgenomen. De uitkomst was verrassend positief.
Maar natuurlijk zijn er nog veel mogelijkheden tot verdere verbetering. Deze zullen in 2010 en
verder worden opgepakt. Uiteraard zijn op het klassieke ARBO-terrein ook diverse zaken tot
uitvoering gebracht. We hadden ook een inhaalslag te maken. Er is een kadernota “preventiemedewerkers”
opgesteld. Kern is dat een divers aantal preventiemedewerkers is aangewezen om, naast
het normale werk, ook actief bezig te zijn met “gezondheidsmanagement”. Ook is er een nieuwe
notitie “agressie & geweld” vastgesteld en is, in samenwerking met een aantal andere gemeenten
een nieuwe arbodienst geselecteerd.
- De nieuwe personeelsmanagementcyclus, PMC, inclusief competentiemanagement is vastgesteld
en geïmplementeerd. Dit betekent dat elk jaar op gestructureerde wijze een plangesprek/functioneringsgesprek
en een beoordelingsgesprek wordt gevoerd. De gedachte hierachter is dat elke
medewerker recht heeft op een periodiek functioneringsgesprek en een beoordeling. Het maken
van verbeterafspraken past in de meer verzakelijkte cultuur die we proberen vorm te geven.
Zowel medewerkers als management zijn getraind in het voeren van de hiervoor genoemde
gesprekken. Een goed werkende Personeels Management Cyclus is voorwaarde voor de toepassing
van enige diff erentiatie in de beloningsstructuur. Een nota hierover is vastgesteld door de
directie, de OR en het College van B&W. Deze zal in 2010 vastgesteld worden in het GO;
- Verder is een protocol integriteitschendingen geformuleerd en vastgesteld, hebben we ook dit jaar
weer onze deskundigheid regionaal ingezet door het leveren van een secretaris voor de Regionale
Bezwarencommissie voor Personele Aangelegenheden, is door het team P&O een degelijke
inhoudelijke bijdrage geleverd aan zowel de stuur- als de projectgroep met betrekking tot de
Europese aanbesteding van het nieuwe HRM systeem en de inrichting daarvan.
Kerngegevens
De gemeente Doetinchem streeft naar een evenwichtige personele opbouw. Hiermee wordt gedoeld
op een opbouw waarbij een goede mix wordt verkregen tussen gedegen ervaring (oud talent) en jong
talent. Verder is het beleid er op gericht een goede verhouding te hebben tussen mannen en vrouwen.
Niet alleen over de gehele organisatie maar ook binnen de afzonderlijke eenheden.
127

In de onderstaande tabel is de leeftijdsopbouw naar geslacht weergegeven. Het beeld dat hieruit
ontstaat is verrassend. In de leeftijdscategorie tot 45 jaar is het aantal vrouwen dat in de organisatie
werkzaam is groter dan het aantal mannen. In de categorieën tussen de 45 jaar en de 65 jaar is het
aantal mannen dat in de organisatie werkzaam is groter.
Bij het wervings- en selectiebeleid blijven we ook in de toekomst streven naar een evenwichtige
opbouw.
aantallen
120
100
80
60
40
20
0
Overzicht ziekteverzuim
Het ziekteverzuim binnen de Gemeente Doetinchem heeft zich zeer positief ontwikkeld. Het beeld
van een relatief gezonde beroepsbevolking wordt bevestigd door het positieve beeld dat is ontstaan
uit het uitgevoerde Periodieke Medische Onderzoek. De aandacht voor ziekteverzuim en het traditionele
Arbo wordt verbreed naar “gezondheidsmanagement”. Hierdoor hopen we het huidige niveau
minimaal op peil te kunnen houden.
vp
gv
mf
20 tot
25 jaar
16
14
12
10
8
6
4
2
0
25 tot
30 jaar
Tabel ziekteverzuim; vp = verzuimpercentage, gv = gemiddelde verzuimduur, mf = meldingsfrequentie
5. Dienstverlening
Leeftijdsopbouw 2009 in aantallen
30 tot
35 jaar
13,38
35 tot
40 jaar
11,07
40 tot
45 jaar
leeftijd
13,49
5,82 6,09 6,4
45 tot
50 jaar
5,64
5o tot
55 jaar
14,27 14,25
Verbeteringen op het gebied van dienstverlening zijn ook in 2009 via een projectaanpak doorgevoerd.
Het project ontwikkeling dienstverlening is eind 2009 opgehouden en overgegaan in programma
dienstverlening. Hiervoor is een concept programmaplan dienstverlening opgeleverd waarin duidelijk
staat wat ons einddoel is en wat we moeten doen om daar te komen. In het programmaplan is ook
de inrichting van het programma beschreven. Het programmaplan is samen met de afdelingshoofden
en directie ontwikkeld. Deze overgang impliceert ook een grotere verantwoordelijkheid van de lijn-
128
5,99
55 tot
60 jaar
5,08
60 tot
65 jaar
10,62
11,43
4,39
1,78 1,78 1,62 1,65 1,68 1,62 1,57
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
man
vrouw
totaal

managers bij het oppakken van de verbetervoorstellen.
In 2009 zijn er veel resultaten behaald op het gebied van verbetering van onze dienstverlening.
Het managementportaal (Cognos) is opgeleverd. Hierin staan gegevens zoals servicenormen, ziekteverzuim
en budgetten per afdeling. En hoewel we nog niet alle normen uit ons kwaliteitshandvest
kunnen meten is deze ontwikkeling een belangrijke eerste stap bij het meetbaar maken van de progressie
die we boeken.
Op het gebied van digitale dienstverlening zijn eveneens grote stappen gezet. Zo zijn de structuur
en vormgeving van de website verbeterd. Het is nu mogelijk een aantal producten volledig digitaal
aan te vragen: uittreksel gba, doorgeven verhuizing, aanvraag deelname subsidie, aanvraag incidentele
subsidie. Dit zijn volledig digitale transacties, waar nodig inclusief identifi catie via DigiD, internetkassa,
statusinformatie (midoffi ce) en koppeling met de backoffi ce applicatie. Daarnaast is de baliemodule
‘veelgestelde vragen’ op internet geïmplementeerd. Deze internetmodule is een andere manier om
de informatie uit de productencatalogus te ontsluiten. De website van de gemeente Doetinchem is
hierdoor gestegen naar plaats 58 op de Overheid.nl Monitor (juli 2009). Hier zijn we trots op.
Er is eind 2009 een kwalitatief en kwantitatief telefonisch bereikbaarheidsonderzoek uitgevoerd. De
resultaten van dit onderzoek worden begin 2010 bekend. In 2009 is het mogelijk geworden om een
afspraak te maken voor alle producten van de gemeentewinkel. Klanten kunnen zowel bij het telefonisch
informatiecentrum als aan de receptie een afspraak maken. Ook zijn de mogelijkheden onderzocht
om een afspraak te maken via internet.
2009 was het ‘jaar van de dienstverlening’. Op gestructureerde wijze zijn via het concept van een
Roadshow alle medewerkers betrokken bij verbeteringen van onze dienstverlening. Vanuit het project
zijn de afdelingen ondersteund bij het uitvoeren van de verschillende actieplannen. Ook is een analyse
gemaakt van de resultaten van de roadshow. Deze zijn verwerkt in het programmaplan dienstverlening.
Het project dienstverlening heeft daarnaast de afdelingen ondersteund bij de implementatie van deregulering.
O.a. bij uitvoering maatregelen parkeerproducten en subsidies. Enkele opvallende resultaten
zijn een nieuwe apv, aanvraag subsidies is volledig gedigitaliseerd en verdergaande vereenvoudiging van
parkeerproducten. Het eff ect van de doorgevoerde maatregelen is in december 2009 doorgerekend
door Sira Consulting.
Daarnaast heeft het project ontwikkeling dienstverlening advies gegeven aan projecten huisvesting,
nieuwe telefooncentrale, wabo en basisregistraties. Ook is er per afdeling een adviesgesprek dienstverlening
geweest.
In 2009 is een start gemaakt met de gemeentebrede trainingen klantgericht schrijven. Met deze training
leren de medewerkers van de gemeente Doetinchem eenvoudig Nederlands op taalniveau B1 te
schrijven. De trainingen lopen door in 2010.
6. Informatievoorziening, -technologie en -beveiliging
Ook binnen de interne bedrijfsvoering zijn er weer nieuwe stappen gezet om te komen tot verdere
optimalisering en stroomlijning van de processen. Om de ‘basis op orde’ te krijgen, is beleid geformuleerd
omtrent de wijze waarop de archieven ondersteunend moeten zijn aan de bedrijfsvoeringsprocessen.
Vanaf september 2009 wordt nu gefaseerd overgegaan op het zaaksgewijs- en numeriek
archiveren. Het digitale archief vormt de organisatie en haar medewerkers de informatiebron. Het
papieren archief is een kopie van de digitale en wordt bij vorming al voorbereid om te zijner tijd,
conform de wettelijke eisen, overgedragen te worden aan het streekarchief.
Het zaaksgewijs digitaal vormen van informatie van de externe- en interne documentenstroom is
daarmee sterk ingericht op de bedrijfsvoeringsprocessen. Ook maakt deze werkwijze het mogelijk
dat de effi ciency van de archiveringsprocessen sterk toeneemt.
129

Bij al deze trajecten in informatiseringsprojecten is een belangrijke basis de procesbeschrijving. Dit
instrument, waarbij herontwikkeling van bedrijfsprocessen naast rechtmatigheid een belangrijk aspect
is, wordt nu organisatiebreed omarmd.
ICT-infrastructuur
Het dienstenaanbod van het team ict-beheer krijgt bredere belangstelling. Naast de regio Achterhoek
is ook het cultureel centrum 'de Gruitpoort' aangesloten.
In het voorjaar is besloten om de samenwerking met de gemeente Doesburg inhoud te geven.
De voorbereiding van dit project heeft gelopen tot september, daarna is de uitvoering gestart. De
oplevering is voorzien in februari 2010.
Verbreding van het aantal gebruikers van de ict-diensten maakt dat er ook hoge eisen worden gesteld
aan de beheersbaarheid en continuïteit. Hiervoor is standaardisatie van belang. Bij de vervangingsoperaties
wordt nu gekoerst op de gedefi nieerde technische platformen.
In 2009 heeft er, conform planning, een succesvolle uitwijktest plaatsgevonden.
De ICT-infrastructuur is aangepast zodat het mogelijk wordt over te gaan op een nieuwe wijze van
maken van back-ups waardoor de kans op dataverlies is geminimaliseerd.
Aan alle afdelingshoofden is eind 2009 een advies verstrekt hoe om te gaan met applicatie- en gegevensbeheer.
Het is aan hen om dit op basis van deze gemeentebrede standaard te realiseren.
Informatiebeveiliging
Informatiebeveiliging krijgt uiteraard bijzondere aandacht. De beleidslijn is vastgelegd in het vastgestelde
informatiebeveiligingsbeleid dat zich specifi ek richt op de soft- en hardware van de informatie-
en communicatie-infrastructuur.
Er is door de vele (wettelijk verplichte) activiteiten voor gekozen de afhankelijkheidsanalyse, als
onderdeel van het informatiebeveiligingsbeleid, uit te stellen tot 2010. Dit is een logische stap omdat
door de gemeenteraadsverkiezingen een nieuw informatiebeleidsplan opgesteld moet worden. Het
informatiebeveiligingsbeleid is hier een logisch onderdeel van.
Als voorbereiding hierop stond de integriteitsmaand in 2009 in het teken van informatiebeveiliging.
Hierbij is expliciet ingegaan op het omgaan met privacygevoelige gegevens en het belang van clean
desk. Er is door enkele bezoeken van mysterie guests inzage gegeven in de huidige situatie. Deze uitkomsten
zijn gepresenteerd aan alle leidinggevenden. Ook door de start met een nieuw huisvestingsconcept
zijn digitalisering van de documentenstroom en clean desk een belangrijk aandachtspunt.
7. Huisvesting
In 2009 is veel energie gestoken in het op orde krijgen van ons huisvestingsconcept en is het voorbereidende
werk uitgevoerd om te komen tot verantwoorde werkplekken en een verantwoorde
werkomgeving voor alle medewerkers.
Er is een programma huisvesting opgestart wat bestaat uit een aantal afgebakende deelprojecten:
herinrichting stadhuisplein, renovatie stadhuis, herhuisvesting keten WMO / Werk en Inkomen, en
“Havenstraat”. De verhuisbewegingen die noodzakelijk zijn betekenen ook dat voor een aantal delen
van de organisatie tijdelijke huisvesting elders is georganiseerd. Uitgangspunt is dat de dienstverlening
naar de burger tijdens de verbouwing onverkort door moet gaan. Hieronder wordt in het kort ingegaan
op de verschillende deelprojecten.
Herinrichting stadhuisplein
Het eerste deelproject is de herinrichting van het stadhuisplein, dat direct grenst aan het stadhuis. De
herinrichting van het voormalige, kunstzinnig aangelegde maar praktisch minder bruikbare plein naar
een bruisend marktplein dat ook voor evenementen geschikt is wordt in het 1e kwartaal van 2010
voltooid.
Renovatie stadhuis
Het 'hoofdgebouw' van het stadhuis wordt het nieuwe bestuurscentrum. Met de ketenpartners van
130

WMO en WI is overlegd en dit heeft ertoe geleid dat in ieder geval de herhuisvesting van de WMOwinkel
plaats gaat vinden bij het stadhuis.
De projectorganisatie voor de renovatie van het stadhuis heeft in 2009 inhoud gegeven aan de doelstellingen
van het dienstverlenings- en huisvestingsconcept; fl exibiliteit, functionaliteit, zakelijk verantwoord
en vitaliteit. Vanuit het programma van eisen(PvE) met functionele en technische kwaliteiten
is een ontwerptraject doorlopen. Dit traject heeft vorm gekregen met inbreng van medewerkers en
bestuur. Na dit intensieve traject kon in september de ontwerpfase worden afgesloten met het defi nitief
ontwerp en een voorcalculatie met betrekking tot de fi nanciële haalbaarheid van het ontwerp. De
gemeenteraad heeft vervolgens voor de renovatie van het stadhuis het krediet beschikbaar gesteld.
Vanuit de ontwerpfase is daarna het bestek uitgewerkt. Parallel daaraan is gestart met de Europese
aanbesteding voor de aannemer. Einde 2009 kon aan de geselecteerde aannemers (na loting) het
bestek worden verstrekt. April 2010 wordt de renovatie van het stadhuis gegund. Daarmee gaat de
realisatiefase beginnen. Nog steeds kan worden vastgesteld dat met de neergelegde planning, en middelen
het project gerealiseerd gaat worden. Bereikt wordt dat april 2011 een gerenoveerd stadhuis
wordt opgeleverd. Waarna de terugkeer van de ambtelijke organisatie kan beginnen.
Herhuisvesting keten WMO/WI
In 2008 is de urgentie van de huisvestingssituatie van de WMO-winkel en de afdeling werk en inkomen
aangegeven. De kaders gaan uit van het concentreren van onze dienstverlening en de ketenpartners
in de nabijheid van het stadhuis. Dit heeft er in geresulteerd dat in oktober door de raad
is besloten om een krediet ter beschikking te stellen voor de verwerving van het vastgoedobjecten,
Terborgseweg 25/Plantenstraat 2(Rabobank). In het traject om te komen tot eigendomsoverdracht
en de huurovereenkomst is enige vertraging gekomen. Het doel om dit object in 2011 beschikbaar te
hebben voor de gemeentelijke huisvesting wordt gerealiseerd.
Een heroverweging over de locatie van een werkplein waarin UWV-CWI en gemeente samenwerken,
heeft gemaakt dat de haalbaarheid wordt onderzocht van een andere locatie.
Hiertoe zijn in september de gesprekken gestart. De planning voorziet erin dat besluitvorming over
de ruimtelijke, functionele en fi nanciële haalbaarheid maart 2010 kan plaatsvinden.
Het vastgoedobject, waarin nu de Rabobank is gehuisvest, wordt in 2011 en verder voor een beperkt
deel weer verhuurd aan de Rabo voor het realiseren van een frontoffi ce. Het overgrote deel
van dit vastgoedobject komt dan beschikbaar voor de gemeentelijke vraag naar m2 ten behoeve van
dienstverlening(zorgplein) en kantoorfuncties. Begin 2010 wordt op basis van het dienstverlenings- en
huisvestingsconcept een richting gegeven aan de invulling van het zorgplein/kantoorfuncties.
Havenstraat
Begin 2009 is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd m.b.t. de huisvestingsvraag van de afdeling Beheer,
Uitvoering, Handhaving en Accommodaties en de daarmee samenhangende verbouwing van ons pand
aan de Havenstraat waar deze afdeling gehuisvest is. Op deze locatie is een brengstation gevestigd en
het is dus een van onze primaire dienstverleningslocaties. Met een positief uitsluitsel over de haalbaarheid
is medio 2009 een voorbereidingskrediet door de raad verleend. Vervolgens is gestart met
de fase tot selectie van de architect.
Tijdelijke huisvesting
Parallel met de verbouwingsplannen is ook gewerkt aan het realiseren van tijdelijke huisvesting. Na
een afweging van de voor- en nadelen met betrekking tot een aantal locaties kon vanaf mei gewerkt
worden aan inrichtingsplannen. De tijdelijke huisvesting is gerealiseerd aan de Gezellenlaan en de
Terborgseweg(Stadspoort). Bij de inrichting van deze tijdelijke locaties zijn de betreff ende bewoners
nauw betrokken. De gefaseerde verhuizingen is einde 2009 begonnen met de verhuizing van bestuur
en zijn directe ondersteuning. De gemeentewinkel sluit de rij in maart 2010.
Brandweer
De kazerne van de brandweer voldoet niet meer aan de hedendaagse wensen en (Arbo)eisen. Bovendien
ontbreekt een goed oefenterrein. Een nieuwe kazerne is derhalve noodzakelijk. In 2008 en 2009
131

is de haalbaarheid van een nieuwe kazerne onderzocht en in 2009 is een Progrmma van Eisen opgesteld
en een raming van investeringskosten gemaakt.
Op 7 juli 2009 is hiermee ingestemd en de brandweercommandant gevraagd om de nodige voorbereidingen
ter hand te nemen. Op voorstel van het college heeft de gemeenteraad op 7 december 2009
de locatie van de nieuwe brandweerkazerne aan de Europaweg goedgekeurd en ingestemd met het
beschikbaar stellen van een krediet voor de noodzakelijke voorbereidingen.
8. Inkoop en duurzaamheid
De betrokkenheid van de inkoper bij de diverse aanbestedingstrajecten was erg groot. Inzet is geleverd
bij o.a. de vervanging van HRM-systeem, Arbo-dienstverleningen, aanbesteding accountantsdiensten.
Inkoop en aanbesteding vraagt om een juiste toepassing van beleid en regels. Ter borging van de
rechtmatigheid heeft de inkoopadviseur geregeld een adviserende of begeleidende rol moeten spelen
bij de aanbestedingstrajecten als bouwrijpmaken, reconstructies en revitaliseringen.
Al in 2008 werd gesignaleerd dat de opdrachtenportefeuille van de inkoper zo groot is, dat er een
noodzaak is tot tijdelijke uitbreiding. In 2009 heeft er binnen de loonsom een her-allocatie plaatsgevonden.
Prioritering heeft gemaakt dat er voor een tweede formatieplaats ruimte is gedefi nieerd. Met
deze formatie-uitbreiding kon succesvol invulling worden gegeven aan de vraag naar begeleiding bij de
inkoopprojecten maar ook aan de vraag om te komen met een rapportage naar de rechtmatigheid
van de inkopen over 2009 (de uitkomsten hiervan leest u in de paragraaf rechtmatigheid).
Ook is veel aandacht besteed aan het neerzetten van de doelstellingen om als gemeentelijke overheid
steeds duurzamer in te kopen. Hiertoe zijn voor de budgethouders workshops georganiseerd om
duurzaamheid meer betekenis te geven.
Wel blijft op de inkooporganisatie een stevige druk staan. Het geheel aan inkoopactiviteiten is dermate
omvangrijk dat het van belang is een juiste balans te vinden tussen advies en uitvoering.
Ook komt er steeds helderder zicht op de wijze waarop de Achterhoekse gemeenten hun inkoopsamenwerking
gestalte willen geven. Met enige vertraging zal rapportage hierover in het voorjaar van
2010 aan het Directeuren Netwerk Achterhoek worden aangeboden.
132

Inleiding
Paragraaf 6: Verbonden partijen
De gemeente voert taken uit via zogeheten verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaat-
dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en fi nancieel belang heeft.
Indien aan beide criteria wordt voldaan is er sprake van een verbonden partij. Het gaat om deelnemingen
(vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen.
Het bestuurlijk belang wordt uitgedrukt door het hebben van zeggenschap in het beleid van de
rechtspersoon door een bestuurszetel of door stemrecht. Van een fi nancieel belang is sprake als de
gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is ingeval de rechtspersoon in fi nanciële problemen
komt.
Als de fi nanciële relatie uitsluitend bestaat uit inkomens- en/of vermogensoverdrachten (subsidies), is
er geen sprake van een fi nancieel belang en dus geen sprake van een verbonden partij. Deze relaties
worden niet in deze paragraaf beschreven. Als daartoe vanuit de kaderstellende rol aanleiding is, worden
deze relaties direct bij de programma’s beschreven. Als geen sprake is van bestuurlijke zeggenschap
wordt de relatie evenmin in deze paragraaf beschreven. Eventuele fi nanciële risico’s worden dan
in de paragraaf weerstandsvermogen beschreven.
Belang van verbonden partijen
Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente
kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of juist de uitvoering te regelen
via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Maar vaak zijn ook andere
oplossingen mogelijk, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van een subsidie aan een private stichting.
Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeenten in principe
ook zelf kunnen (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het
realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van
de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden.
Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de fi nanciële risico’s die de gemeente met verbonden
partijen kan oplopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen.
De gemeente zal telkens moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt
uitgevoerd op een manier zoals de gemeenten voor ogen staat en op welke manier de gemeente
voldoende inhoudelijk en fi nancieel toezicht heeft in het uitvoeren van een taak.
Informatie over onze verbonden partijen
In deze paragraaf wordt een overzicht gepresenteerd met de verbonden partijen van de gemeente
Doetinchem naar aard, waarin per partij kort wordt aangegeven wat het doel van de verbinding is,
het bestuurlijk belang, het fi nancieel belang, de risico’s en de actualiteit ten opzichte van betreff ende
partij. De volgorde sluit aan bij de programma-indeling.
133

Gemeenschappelijke regelingen:
Wedeo
Programma 2 economische motor, product 6110 werkgelegenheid
Doel Wedeo heeft tot taak de gemeenschappelijke belangen te behartigen van de 3
deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening.
Onze gemeente heeft daarnaast uitvoering van dienstverlening, het product
Work First en een deel van de groenvoorziening aan de Wedeo opgedragen.
Partijen Gemeente: Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder sociale zaken en twee raadsleden
Dagelijks bestuur: portefeuillehouder sociale zaken
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 32.000 exclusief de
rijksbijdrage sociale werkvoorzieningen.
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van een opheffing van de verbonden partij naar rato van
het aantal Wsw-medewerkers van hun gemeente.
Actualiteit Met de wijziging van de Wet sociale werkvoorziening per 1 januari 2008 is
ten aanzien van de uitvoering van de WSW nadrukkelijk de regierol bij de
gemeente neergelegd. De gemeenten zijn individueel volledig
verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wsw. De deelnemende
gemeenten hebben eind 2007 de contouren hiervoor vastgelegd in een
kadernota “modernisering WSW”.
Wedeo is bezig zich te herpositioneren als een arbeidsontwikkelbedrijf, waar
niet alleen de doelgroep van de Wsw terecht kan, maar waar ook anderen
een leerwerktraject kunnen volgen.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
134

GGD-Gelre Ijssel
Programma 3 samenhang versterken (cohesie), product 7100 openbare gezondheidszorg
Doel De Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD) Gelre-IJssel is de
gezondheidsdienst van 21 gemeenten in deze regio. De gemeenten hebben de
wettelijke verplichting om de GGD in stand te houden en hebben zitting in
het bestuur.
De GGD heeft tot doel de gezondheid van de inwoners van haar regio te
bewaken, te beschermen en te bevorderen. Deze taken vloeien voort uit de
Wet Publieke Gezondheid.
Partijen Gemeenten uit de Achterhoek, Stedendriehoek en gemeenten van de
Noord-Veluwe
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder volksgezondheid
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening bedraagt afgerond € 847.000.
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
Actualiteit Sinds de tot stand koming van de GGD Gelre-IJssel per 1/1/2005 is de GGD
-mede op dringend verzoek van het Algemeen Bestuur- bezig om
doelstellingen en prestaties steeds SMARTer te formuleren. Dit streven is
ook verwoord in de beleidsvisie 2009-2012.
Het meest actueel is de programmabegroting 2010 waarin een helder
onderscheid is aangebracht tussen de reguliere producten, betaald uit de
inwonerbijdrage, en de plusproducten die een eigen tarief kennen.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
135

Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL)
Programma 5 Bruisend centrum, product 5600 toerisme en recreatie
Doel Het recreatieschap heeft tot taak de behartiging van het gemeenschappelijk
belang van de deelnemende gemeenten voor de ontwikkeling van recreatieve
en toeristische mogelijkheden in het gebied.
Partijen Aan het Recreatieschap nemen gemeenten uit de Achterhoek en de Liemers
deel, waaronder onze gemeente.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: portefeuillehouder recreatie en toerisme
Dagelijks bestuur: niet
Financieel belang De bijdrage 2009 in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 126.000
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
Actualiteit Het beleidsveld toerisme en recreatie in de Achterhoek is in beweging. Taken
van het RAL worden momenteel tegen het licht gehouden en naar verwachting
zal er in 2010 meer duidelijkheid komen over de positie van het RAL.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
136

Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG)
Programma 8 veiligheid, product 1200 brandweer
Doel Iedere gemeente dient deel uit te maken van een van de vijfentwintig
veiligheidsregio’s. De taken van een veiligheidsregio liggen op het gebied van
de (multidisciplinaire) voorbereiding en bestrijding van de rampen en grote
incidenten door de brandweer, de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen
en rampen), de politie en gemeente. Deze taken zijn verankerd in de
Brandweerwet 1985, de Wet rampen en zware ongevallen, de Politiewet en
de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet GHOR)
Medio 2010 treedt de Wet veiligheidsregio’s in werking. In deze wet worden
de bovengenoemde wetten geïntegreerd.
Partijen De Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) bestaat uit 22
gemeenten.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen bestuur: De burgemeesters van alle VNOG gemeenten.
Dagelijks bestuur: De burgemeester van Doetinchem namens het Samen-
werkingsverband Brandweer Achterhoek West. Hij is
binnen het DB tevens portefeuillehouder ‘Brandweer’.
Financieel belang De bijdrage 2009 in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 578.000.
(inclusief BCF 2009 € 46.000 voordelig)
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij.
Actualiteit De VNOG is onderverdeeld in zes clusters. Brandweer Doetinchem gaat per
1 januari 2010 onderdeel uit maken van cluster Brandweer Achterhoek West
(BAW). Dit cluster is een voortzetting van het SBAW, dat in 2007 was
opgericht.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
137

Samenwerkingsverband Brandweer Achterhoek West (SBAW)
Programma 8 veiligheid, product 1200 brandweer
Doel Er is door vier gemeenten binnen verschillende projecten, op verschillende
onderwerpen, samengewerkt aan bestuurlijk vastgestelde speerpunten met als
doel de kwaliteit van de brandweerzorg te verbeteren. Het SBAW gaat per 1
januari 2010 over in het cluster BAW. Daarmee wordt de samenwerking
minder vrijblijvend. Verschillende onderwerpen moeten clusterbreed opgepakt
worden, onder verantwoordelijkheid van één clustercommandant.
Het doel is per 1 januari 2011 één brandweerorganisatie te hebben voor de
gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek.
Partijen Binnen het SBAW werkt de brandweer Doetinchem samen met de gemeenten
Bronckhorst, Montferland en Oude IJsselstreek.
De samenwerking binnen de vier gemeenten wordt gecoördineerd en
ondersteund door een coördinatiebureau SBAW. De medewerkers van dit
bureau zijn in dienst van de VNOG.
Bestuurlijk belang De burgemeester van Doetinchem heeft met de drie andere burgemeesters de
projectdefinities vastgelegd. Gezamenlijk hebben ze de voortgang bewaakt. De
burgemeester van Doetinchem is voorzitter van het bestuurlijk overleg binnen
het SBAW en afgevaardigde van het SBAW in het DB van de VNOG.
Financieel belang Van de inwonersbijdrage aan de VNOG is een gedeelte bestemd voor het
SBAW. Dit is ca. 54% van de voormalige special Achterhoek.
Risico’s Elke gemeente is anders georganiseerd. De organisatie van de gemeente kan
gevolgen hebben voor de wijze waarop de brandweer uit de gemeentelijke
organisatie ontvlochten wordt. De vier gemeenten hebben afgesproken te
gaan samenwerken, maar dit betekent niet dat er geen verschillen van inzicht
of meningsverschillen aanwezig zijn of kunnen ontstaan. Dit geldt voor zowel
de ontvlechting als de totstandkoming van het cluster BAW.
Actualiteit Eind 2009 is de Kadernota Regionalisering Brandweer goedgekeurd door de
gemeenteraden binnen de VNOG. Begin 2010 wordt ook de
gemeenschappelijke regeling aan de gemeenteraden voorgelegd. Eind 2009 is
binnen het SBAW tevens een werkdocument Clustervorming opgesteld. 2010
staat dan ook in het kader van clustervorming.
Rapportages Jaarlijkse evaluatie, vierjaarlijkse terugkoppeling aan bestuurder.
138

Regio Achterhoek
Programma Diverse
Doel Op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regeling werken acht gemeenten
in de Achterhoek samen aan een aantal vastgestelde taken. In de begroting
2009 zijn vier strategische taken opgenomen; duurzame economie, mobiliteit,
vrijetijdseconomie en regiomarketing/externe betrekkingen/lobby naast
streekarchief en een aantal beheersmatige taken.
Partijen De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre,
Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemeen Bestuur: de burgemeester voorzitter / lid wethouder financiën
Dagelijks Bestuur: de burgemeester voorzitter
Bij raadsbesluit van 5 juni 2008.
Financieel belang
De bijdrage 2009 in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 440.000.
(incl. BCF 2009 € 32.000 voordelig)
Risico’s De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de
financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van de verbonden partij.
Actualiteit De afbouw van taken is nog niet geheel afgerond. Per onderdeel zal een
oplossing gevonden moeten worden. De functie van archeoloog zal
bijvoorbeeld toch regionaal uitgevoerd blijven worden.
Er is een quick scan uitgevoerd over het functioneren van de Regio nieuwe
stijl. De uitkomsten daarvan worden in 2010 gepresenteerd en zullen zo nodig
tot aanpassingen leiden.
De reservepositie van de Regio is geheel in beeld gebracht en zal in 2010
worden afgewikkeld.
Rapportages Begroting en jaarrekening/ -verslag worden door de gemeenteraad vastgesteld.
139

Vennootschappen
Amphion NV
Programma 5 Bruisend centrum, product 5400 Kunstzinnige vorming
Doel Het in stand houden van een cultureel centrum in de gemeente Doetinchem
ter bevordering van het culturele leven in oostelijk Gelderland.
Partijen Gemeente Doetinchem, gemeente Aalten, gemeente Bronckhorst en de
gemeente Oude IJsselstreek.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Raad van Commissarissen: wethouder financiën (voorzitter) en 3 raadsleden
Algemene Vergadering van aandeelhouders: een van de collegeleden, niet
zijnde wethouder financiën, vertegenwoordigd de gemeente Doetinchem
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 770.000
De boekwaarde van 461 aandelen Amphion bedraagt € 209.192
De aandelen in % van de deelneming 73%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille.
Actualiteit Na ingebruikname van de nieuwbouw zal overgeschakeld worden op budgetfinanciering.
Daartoe vinden nu reeds de voorbereidende gesprekken en
onderzoeken plaats. In de boekjaren 2010 en 2011 worden gegevens
verzameld om met ingang van 2012, na een volledig ervaringsjaar, over te
schakelen op budgetfinanciering.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
140

BNG
Programma 10 algemene dekkingsmiddelen, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en
instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecificeerde financiële
dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van
maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De strategische doelstelling
van de bank is het behoud van substantiële marktaandelen in het Nederlandse
publieke en semipublieke domein en het behalen van een redelijk rendement
voor de aandeelhouders. Voorwaardenscheppend hiervoor zijn het handhaven
van de excellente kredietwaardigheid, het behoud van een scherpe
inkooppositie en een zo effectief en efficiënt mogelijke bedrijfsvoering.
Partijen De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is van
gemeenten, provincies en hoogheemraadschap.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het ontvangen dividend in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 89.000.
De boekwaarde van 62.634 aandelen BNG bedraagt € 156.585
De aandelen in % van de deelneming 0,11%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
Actualiteit De strategie van de BNG is erop gericht mee te groeien met de
ontwikkelingen bij haar klanten. De BNG wil haar positie van expert in
financiering van publieke voorzieningen de komende jaren dan ook verder
versterken. Risicovrije kredietverlening is en blijft de kernactiviteit van de bank.
Decentrale overheden, woningcorporaties en instellingen in de zorg zijn daarbij
de belangrijkste klantengroepen. Ook voor andere klantengroepen in het
publieke en semi-publieke domein is en blijft de BNG aanbieder van
financieringen en van betalingsverkeerdiensten. Daarnaast is de BNG actief bij
projectfinancieringen, publiekprivate samenwerking ten behoeve van weg-,
water- en railinfrastructuur, havens, publiek vastgoed en locatieontwikkeling.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
141

Alliander / Nuon
Programma 10 algemene dekkingsmiddelen, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel Alliander is vanaf 1 juli 2009 een zelfstandig netwerkbedrijf, voortgekomen uit
de splitsing van de Nuon.
Het netwerkbedrijf Alliander is verantwoordelijk voor een groot deel van de
energieleidingen in Nederland. Haar kernactiviteit is het aansluiten van klanten
op de energienetwerken en het distribueren van gas en elektriciteit. Deze
taken zijn wettelijk bepaald omdat onze maatschappij sterk afhankelijk is van
een betrouwbare aanvoer van energie.
Partijen De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland en
Noord-Holland, BV houdstermaatschappij Falcon en de gemeente Amsterdam.
Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de aandelen Nuon in bezit. Het
overige deel wordt gehouden door 55 andere gemeentelijke aandeelhouders.
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het ontvangen dividend in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 2.016.000
De boekwaarde van 787.348 aandelen Alliander bedraagt € 49.068
De aandelen in % van de deelneming 0,58%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
Actualiteit Per 1juli 2009 is de n.v. Nuon gesplitst. Nuon is het eerste grote energiebedrijf
in Nederland dat is gesplitst in een netwerkbedrijf, Alliander, en een productie-
en leveringsbedrijf, Nuon Energy. De splitsing van de Nuon is het gevolg van de
Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON). Volgens deze wet mag een
netwerkbedrijf vanaf 2011 geen onderdeel meer zijn van een groep waarin ook
productie en handel van energie plaatsvindt.
Alliander wordt gevormd door de bedrijfsonderdelen Liander, Liandon en
Liandyn. Dochteronderneming Liander is de grootste netbeheerder van
Nederland en verzorgt het transport van elektriciteit naar 2,8 miljoen klanten
en gas naar 2,1 miljoen klanten in de provincies Gelderland, Noord-Holland en
grote delen van Flevoland, Friesland en Zuid-Holland.
Liandon is gespecialiseerd in complexe infrastructuren, is de innovatiemotor en
het kennisbedrijf van Alliander. Liandyn is specialist op het gebied van openbare
verlichting en verkeers- en cameravoorzieningen.
Voor een duurzame energievoorziening blijft Alliander als zelfstandig
netwerkbedrijf, in de toekomst omvangrijke investeringen doen in onderzoek
en ontwikkeling van nieuwe technieken en producten.
Rapportages Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
142

Vitens
Programma 10 algemene dekkingsmiddelen, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater
aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland,
Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en
Noord-Holland.
De aandeelhouders van Vitens ondersteunen de maatschappelijke
doelstellingen van Vitens, met (mede) verantwoordelijkheid voor gezondheid
(door veilig en betrouwbaar drinkwater) en een duurzame samenleving met
zorg voor de bescherming van natuur en milieu. Voor de aandeelhouders wil
Vitens een financieel krachtig bedrijf zijn en een marktconform dividend
uitkeren bij een gezonde solvabiliteit.
Partijen 114 aandeelhouders bestaande uit gemeenten en regionale overheden
Bestuurlijk belang Deelname in:
Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën
Financieel belang Het ontvangen dividend in de jaarrekening 2009 bedraagt € 167.000
De boekwaarde van 58.752 aandelen Vitens bedraagt € 58.752.
De aandelen in % van de deelneming 1,170%
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze
begroting.
143

Actualiteit/beleids
voornemens
De Waterleidingwet is vervangen door de Drinkwaterwet; de Eerste Kamer
heeft in juli 2009 ingestemd met deze nieuwe Drinkwaterwet.
De wet is opgenomen in het Staatsblad van 3 september 2009.
Er komen vier ministeriële regelingen met een nadere uitwerking op een aantal
onderdelen (o.a. materialen en chemicaliën, het afsluiten van kleinverbruikers
bij wanbetaling, chemicaliën en materialen, legionella, meetfrequenties). De
nieuwe wetgeving (Drinkwaterwet, Drinkwaterbesluit en de vier ministeriële
regelingen) kan naar verwachting medio 2010 in werking treden.
Met de nieuwe Drinkwaterwet wordt een verbeterd en stevig wettelijk
fundament gelegd voor de duurzame veiligstelling van deze voorziening.
Zowel voor het dividend als voor het eigen vermogen van de
waterleidingbedrijven zullen normen worden vastgelegd. Bovendien komen er
wettelijke regels voor het berekenen van het drinkwatertarief. Verder zal de
minister van VROM een oordeel kunnen vellen over voorgenomen fusies van
drinkwaterbedrijven. Zowel het eigen vermogen als de winstuitkeringen van
drinkwaterbedrijven aan de aandeelhouders (gemeenten en provincies) worden
in de nieuwe Drinkwaterwet aan een maximum gebonden. Tegelijkertijd
komen er wettelijke regels voor het bepalen van drinkwatertarieven.
Overtreding van die regels kan de drinkwaterbedrijven op een aanwijzing van
de minister komen te staan.
Tevens is Vitens nauw betrokken bij de ontwikkelingen die te maken hebben
met de Natura-2000 gebieden en met de Europese Kaderrichtlijn Water,
inzake de beschikbaarheid en kwaliteit van het water als grondstof voor
drinkwater. Dit om ervoor te zorgen dat de drinkwatervoorraad op de lange
termijn veiliggesteld kan worden.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
144

Sportcentrum Rozengaarde b.v.
Programma 5 bruisend centrum, product 5304 sport
Doel Op 1 januari 2009 is Sportcentrum Rozengaarde bv opgericht. Met het
oprichten van de besloten vennootschap wordt beoogd een flexibeler
geëxploiteerd Sportcentrum Rozengaarde neer te zetten, mede gezien de
markt-ontwikkelingen.
Rozengaarde bv wil een sportcentrum zijn dat een vorm van sociale recreatie
en maatschappelijke dienstverlening combineert binnen een gebouw. Een
sportcentrum dat verschillende marktgroepen bedient met een kwalitatief goed
product en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan het sociale leefmilieu in
Doetinchem en omstreken.
Partijen De gemeente Doetinchem is 100% aandeelhouder
Bestuurlijk belang Enig bestuurder is de directeur bedrijfsvoering van de gemeente Doetinchem
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 1.384.000.
De boekwaarde van de 1.800 aandelen Sportcentrum Rozengaarde bedraagt
€ 18.000.
Risico’s Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale
waarde van de aandelenportefeuille. De aan Rozengaarde verstrekte lening is
gekoppeld aan de boekwaarde van de activa, waarvoor de lening is verstrekt.
Actualiteit/beleids
voornemens
Voor de exploitatie van het zwembad en de sporthal is met de oprichting van
Rozengaarde b.v. per 1 januari 2009 een budgetovereenkomst gesloten. De
budgetovereenkomst loopt tot en met 31 december 2011en wordt jaarlijks
geïndexeerd. In de overeenkomst is o.a. bepaald welke activiteiten en
prestaties Rozengaarde levert. Voor het overige zijn er veel procedurele
bepalingen in de overeenkomst opgenomen.
Voor de komende periode wil Rozengaarde de belevingswaarde voor de
bezoekers van het Sportcentrum vergroten door gerichte investeringen die het
verblijf voor bezoekers (en het personeel) veraangenamen, contacten met de
huidige bezoekers vergemakkelijken en nieuwe bezoekers beter bereiken.
Hiervoor zal worden geïnvesteerd in het zwembad, klimaatbeheersing,
attractiviteit en verblijfsmogelijkheden. Daarbij gaat extra aandacht uit naar de
kwaliteit van de uitvoering en duurzaamheid. Dit laatste veelal in de vorm van
energiebesparende maatregelen.
Rapportages Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
145

Stichtingen
Stichting Sport en Recreatie Wehl
Programma 5 Bruisend centrum, product 5302 sport
Doel De stichting heeft ten doel het beheren, onderhouden en exploiteren van
sportaccommodaties in Wehl en Nieuw-Wehl
Partijen Gemeente Doetinchem
Bestuurlijk belang algemeen bestuur: 1 bestuurslid wordt aangewezen door b&w
1 bestuurslid uit gemeenteraad
Financieel belang In 2009 is betaald aan budgetsubsidie afgerond € 282.000
Risico’s Verschil van inzicht kan er toe leiden dat de stichting stopt en de gemeente de
exploitatie en het beheer zelf ter hand moet nemen.
De gemeente zal bij eventuele financiële calamiteiten worden aangesproken.
Actualiteit Ingaande 2009 ontvangt de stichting een budgetsubsidie. Met de overgang naar
budgetsubsidiëring worden ook de statuten gewijzigd en vanaf dat moment
heeft gD geen bestuurlijk belang meer in de Stichting en vervalt de Stichting als
verbonden partij. Eind 2009 zijn de statuten gewijzigd en met ingang van 2010
is de stichting geen verbonden partij meer.
Rapportages Begroting, jaarverslag en evaluatie aan eind budgetperiode
146

Stichting Centrum Natuur en Milieu Educatie “Doetinchem en Omstreken”
Programma Uitvoeren van NME-taken
Doel Het primair onderwijs in de gemeente Doetinchem voorzien van Natuur- en
Milieueducatie (NME)
Partijen De gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude-IJsselstreek.
Bestuurlijk belang Jaarlijks vindt bestuurlijk overleg plaats.
De portefeuillehouder milieu neemt hieraan deel.
Financieel belang De bijdrage in de jaarrekening 2009 bedraagt afgerond € 100.000
Risico’s De overeenkomst wordt telkens stilzwijgend verlengd voor een periode van
vier jaar, tenzij een van de ondertekenende partijen tenminste 18 maanden
voor het eind van de periode schriftelijk opzegt.
Indien één van de partijen voornemens is de budgetovereenkomst te
ontbinden, geldt een overgangstermijn van 18 maanden.
Actualiteit/
beleidsvoornemens
Voor het schooljaar 2009-2010 is als thema “klimaat”gekozen. In de lessen zal
extra aandacht aan dit thema worden besteed.
Rapportages Begroting en jaarverslagen
147

148

1. Inleiding
Paragraaf 7: Grondbeleid
Bij de gemeentebegroting vormt de paragraaf Grondbeleid het beleidsmatige kader van de ruimtelijke
ontwikkeling van de gemeente Doetinchem. Alle ruimtelijke ontwikkelingen worden fi nancieel
vertaald met behulp van grondexploitaties en exploitatieovereenkomsten. Het is van belang dat het
beleidskader voeding geeft aan de fi nanciële vertaalslag van de ruimtelijke ontwikkelingen rekening
houdend met economische, juridische en planspecifi eke omstandigheden. Van eminent belang bij het
beleidskader is vervolgens de sturing op de beheersing van de risico´s die zich kunnen voordoen bij
de ruimtelijke ontwikkelingen. Het afgelopen jaar zijn de grondexploitaties geactualiseerd en zijn er
een aantal specifi eke ruimtelijke ontwikkelingen door de raad vastgesteld. Deze specifi eke ontwikkelingen
hadden betrekking op Heideslag, Wijnbergen, Bedrijventerrein A18, Sportpark zuid (brandweer)
en revitalisering Verheulsweide (voorbereidingskrediet). Deze gegevens, samen met de in
november 2009 door de raad vastgestelde spelregels, welke zijn ingegaan op 1 januari 2009, vormen
de basis voor de verantwoording zoals opgenomen in deze paragraaf. In onderstaande hoofdstukken
gaan we in op het algemene beleid, de ontwikkelingen van het jaar 2009, het resultaat van de bouwgrondexploitaties
2009, de fi nanciële omvang van de grondexploitaties, de kredieten en het weerstandvermogen
met als onderdeel de risico’s.
2. Algemeen beleid grondexploitaties
Algemeen
November 2009 zijn de spelregels omtrent de wijze waarop wordt omgegaan met de grondexploitaties
geactualiseerd. Zo zijn besluiten genomen ten aanzien van de bepaling en bestemming van het
resultaat en het tijdstip van bestuurlijke behandeling van de grondexploitaties in combinatie met het
aanvragen van benodigde kredieten. Gehanteerd wordt het “voorzichtigheidsprincipe”:
Winsten van de grondexploitaties worden genomen zodra ze zijn verwezenlijkt en vervolgens als rekeningresultaat
ten gunste van de reserve grondexploitatie gebracht. Tekorten (voorzienbare risico’s
en verliezen) worden genomen zodra ze bekend zijn. Voor te verwachten tekorten treft het college
een post “voorzieningen” ten laste van de reserve grondexploitaties.
Doordat alle lopende grondexploitaties zijn ingebracht in een rekenmodel (FRIS) en zoveel mogelijk
gelijke parameters worden gehanteerd, wordt de onderlinge vergelijkbaarheid en daarmee het inzicht
vergroot. Ook kan beter worden ingespeeld op de bestaande rapportages van de P&C cyclus. Zo zal
het in het verleden gemaakte afzonderlijke jaarverslag bouwgrondexploitaties worden geïntegreerd in
de gemeentelijke jaarrekening. Dit betekent dat deze paragraaf een terugblik en een verantwoording
geeft over het afgelopen jaar. Daarnaast is er in deze paragraaf aandacht voor de kredieten, de reserves
en voorzieningen van de grondexploitaties. In de gemeenterekening is in het hoofdstuk ”analyse
van het rekeningsresultaat” aanvullende informatie opgenomen met betrekking tot de kredieten voor
de grondexploitaties en een totaaloverzicht van de grondexploitaties. De fi nanciële monitor, met
name de tweede, zal in de toekomst informatie bevatten over de ontwikkelingen van de grondexploitaties.
En bij de jaarlijkse actualisatie (begroting) zal ook per project verantwoording worden afgelegd
over eventuele wijzigingen ten opzichte van de in het voorgaande jaar vastgestelde exploitaties en
worden de project specifi eke risico’s benoemd en daar waar mogelijk fi nancieel vertaald.
149

Samenvattend resultaat
De jaarrekening laat een positief fi nancieel beeld zien. Een winst van € 1,6 mln. als gevolg van afsluiting
van de projecten “Revitalisering Keppelseweg”en “samengestelde complexen”, en een tussentijdse
winstneming op “Verheulsweide TC”, per saldo € 3,3 mln. Hiertegenover staat een aanvulling op
de voorzieningen van ca € 1,7 mln., Het positieve saldo € 1,6 mln. draagt bij aan een verbetering van
het weerstandvermogen. De reserve grondexploitaties loopt op naar een saldo van ad € 6,7 mln. en
voldoet aan de gewenste hoogte (het cascade model). Voor de verwachte negatieve grondexploitaties
hebben we voorzieningen getroff en, de hoogte bedraagt € 11,5 mln. Vorig jaar bij de actualisatie van
de grondexploitatie was voorzien in bovengenoemde ontwikkelingen.
Dit alles staat wel in de schaduw van de economische ontwikkelingen. Het afgelopen jaar hebben we
voorzichtig gestuurd op de cashfl ow en met succes. Ondanks de tegenvallende verkopen van met
name de bedrijven en kantorenlocaties zijn we toch in staat geweest de verder oplopende boekwaarde
tot € 83,0 mln. te beperken. Mede door de ontwikkelingen binnen de projecten en anderzijds
met een gepaste terughoudendheid zijn we er in geslaagd de derving van inkomsten voor het jaar
2009 te compenseren met lagere investeringen. De piek van de oplopende cashfl ow (boekwaarde)
was voorzien in 2009 en 2010 met een maximale hoogte van ca € 83 mln. De nog te verwachte
verkopen voor de komende jaren van €225 mln. zullen de ommekeer moeten geven. Dit is dan ook
de grootste zorg welke mede afhankelijk is van het herstel van de economie. Projecten in de realisatiefase
worden later afgerond en ingehaald door projecten in voorbereiding, dat geeft concurrentie en
beïnvloed de cashfl ow nadelig. De doorloop van de projecten is essentieel voor het behalen van de
gewenste resultaten, zowel programmatechnisch als fi nancieel gezien. Ook de grote planvoorraad van
het woningbouwprogramma voor de komende jaren vragen om een fasering. Reden om voorlopige
beheersmaatregelen te nemen en prioriteiten te stellen voor de projecten. De volgende projecten
zijn door het college van B&W geprioriteerd: Vijverberg Zuid, Hamburgerbroek, Wijnbergen Oosten
& Midden-Westen, Heideslag (1e fase), Veemarkt, Heelweg (gemeentelijke deel, Stockhorst), Lookwartier
(noordelijk deel), de kantorenlocatie (HBB Zuid) en het bedrijventerreinen A18 (gefaseerd)
en de initiatieven van de regiekamer waarvoor harde afspraken zijn gemaakt. Op dit moment wordt
onderzocht welke eff ecten deze voorlopige maatregelen hebben. Waarbij de ontwikkelingen van het
afgelopen jaar en de (gedeeltelijke) actualisatie belangrijke input geeft. Het onderzoek zal in het eerste
half jaar 2010 afgerond worden waarna bestuurlijke besluitvorming kan plaatsvinden.
3. Ontwikkelingen 2009
Taskforce
De gemeente Doetinchem heeft direct bij aanvang van de economische crisis een gemeentelijke Taskforce
ingesteld. Deze werkgroep had als opdracht het gemeentebestuur te informeren over posities
en handelingsalternatieven in het licht van de crisis. Deze werkgroep informeert op gezette tijden de
raad omtrent de mogelijke consequenties van de economische crisis, waarbij de focus ligt op de ontwikkeling
van een aantal sleutelprojecten. Voorts is deze werkgroep initiatiefnemer van zogenaamde
Rondetafelconferenties, waarbij partijen –gemeente, Sité en ontwikkelaars- elkaar informeren over
de eigen bouwplannen en eventuele al of niet gezamenlijk te nemen stappen ter bevordering van de
Doetinchemse bouwontwikkeling. Een belangrijk aandachtspunt tijdens deze Rondetafelconferenties
vormt het woningbouwprogramma –‘de planvoorraad’- en de veronderstelde woningbouwbehoefte
vanuit het rapport Companen. Het blijkt dat, ondanks aanvankelijk uitgesproken intenties, partijen
moeilijk tot een gezamenlijke strategie zijn te brengen; de posities en belangen zijn hiervoor te
verschillend. Dit houdt in dat de Rondetafelconferenties nu vooral een informatieve functie hebben
gekregen. Elk van de partijen is vooral bezig met de eigen positie en bijbehorende strategische overwegingen.
Van de gemeente wordt echter meer verwacht dan een visie op de eigen projecten (mede
als ontwikkelaar) namelijk een overall regisserende rol (vanuit onze publieke taak).
De gemeente Doetinchem heeft als centrumgemeente/stad van de Achterhoek een bovenregionale
taakstelling op het vlak van woningbouw, werkgelegenheid en voorzieningen. Op dit moment zijn een
groot aantal projecten in voorbereiding en ontwikkeling om invulling te geven aan die taakstelling. Een
deel van die projecten maken deel uit van een omvangrijke stadsreconstructie waarbij vrijkomende
150

edrijfsgebieden in het hart van de stad worden omgevormd tot woon- en multifunctionele gebieden.
De gevolgen van de economische crisis zijn ook in Doetinchem concreet zichtbaar en voelbaar. Woningbouwprojecten
vertragen o.a. door een stagnerende verkoop. De risico’s nemen toe en partijen
nemen andere posities in. Reden voor de Taskforce woningbouw om het totaal van de projecten
fi nancieel en programmatisch onder de loep te nemen. Mede in het licht van het woningmarktonderzoek
van bureau Companen wordt er nu voorzichtigheidshalve uitgegaan van een lager aantal nieuwbouwwoningen
t/m 2011 (150 woningen), daarna weer 400 woningen per jaar. De begroting 2010 (1e
begroting opgesteld in crisistijd) geeft aan welke koers de gemeente wenst te volgen om de gevolgen
van de crisis het hoofd te bieden, namelijk; We maken af waar we aan begonnen zijn, maar wel op
een fi nancieel gezonde manier. Daar waar mogelijk pakken we de kansen van de crisis. Deze koers is
ook richtinggevend voor de aanpak op het vlak van projectontwikkeling. Als vangnet van de stagnatie
is er een extra voorziening opgenomen in de meerjarenbegroting van 2010 voor een bedrag van € 5
mln.
De ambtelijke werkgroep heeft gewerkt aan een advies om tot een prioritering te komen van de
Doetinchemse projecten binnen het raamwerk van juridische afspraken die met derden zijn gemaakt.
Inmiddels heeft het college van B&W een prioriteitslijst vastgesteld met een aantal beheersmaatregelen.
Deze beheersmaatregelen vragen om een nadere uitwerking welke in het 1e halfjaar 2010
zijn beslag zal krijgen. De volgende projecten zijn geprioriteerd: Vijverberg Zuid, Hamburgerbroek,
Wijnbergen Oosten & Midden-Westen, Heideslag (1e fase), Veemarkt, Heelweg (gemeentelijke deel,
Stockhorst), Lookwartier (noordelijk deel), de kantorenlocatie (HBB Zuid) en het bedrijventerreinen
A18 (gefaseerd) en de initiatieven van de regiekamer waarvoor harde afspraken zijn gemaakt.
Op basis van de nadere uitwerking van de beheersmaatregelen zullen de fi nanciële gevolgen voor de
verschillende grondexploitaties en de gevolgen voor de fi nanciële positie/weerstandsvermogen van de
gemeente Doetinchem, vertaald worden in de actualisatie van de grondexploitaties en de meerjarenbegroting
2011-2014. Uiteraard zal hierbij bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden.
Het programma
De gemeente Doetinchem is hard aan het werk om haar regionale taakstelling te kunnen behouden
en ook in de toekomst een vitale centrumgemeente te kunnen zijn. Het regionale bedrijventerrein en
de schilprojecten zijn hiervan de belangrijkste exponent. Daarnaast wordt een grote variatie aan woningbouwprojecten
op de markt gebracht in Doetinchem, Wehl en Gaanderen. Wehl en Gaanderen
kennen daarnaast hun eigen centrumontwikkelingen. Doetinchem kent zowel uitbreiding (Wijnbergen
het Midden-Westen, Vijverberg Zuid) als herstructurering (Oosseld), daarnaast zijn veel gebieden
in transformatie waarbij oude functies verdwijnen en nieuwe in de plaats komen (Hamburgerbroek,
Veemarkt, Lookwartier,Heelweg)
De ‘opbrengst’ van deze inspanningen mag er zijn:
- Ca. 15.000 m2 kantoren is verkocht, nog eens 30.000 m2 is in verkoop.
- Ca. 1000 gerealiseerde woningen (2005-2009) en ca. 1000 in ontwikkeling tot 2012.
- Een nieuwe schouwburg in aanbouw en nog eens 2 grote locaties voor commerciële functies in
ontwikkeling.
- 1 multifunctionele wijkaccommodatie en 2 zorgzones in aanbouw en ontwikkeling.
- 80 ha bedrijventerrein in ontwikkeling.
151

Woningmarktontwikkelingen
De crisis in de reële economie heeft voor de Doetinchemse woningmarkt (reageert immers
vertraagd) aan de vraagzijde op dit moment de volgende gevolgen:
- Stagnerende verkoop op de nieuwbouwmarkt,
- Bestaande woningen die langer te koop staan,
- Woningprijzen die onder druk staan.
Voor de lange termijn wordt de betaalbaarheid van woningen als belangrijkste knelpunt gezien.
De aanbodzijde van de Doetinchemse woningmarkt vertoont de volgende kenmerken:
- Een ogenschijnlijke boeggolf van geplande woningen (ogenschijnlijk omdat deze zich in werkelijkheid
niet zal voordoen vanwege de actuele marktwerking),
- Een min of meer concreet aanbod aan woningen dat de behoefte voor de komende 10 jaar
overstijgt,
- regionaal is er sprake van overaanbod en concurrentie tussen gemeenten.
Daarnaast zorgt de recessie -de toenemende risico’s in de opbrengstensfeer en beperking in de
fi nancieringsmogelijkheden- ervoor dat ontwikkelaars en corporaties minder speelruimte hebben ter
realisering van vastgoed. Voor de gemeente geldt dat door de stagnatie van projecten de onzekerheden,
lees risico’s, rondom de grondexploitaties toenemen. Deze situatie vraagt om een herijking van
de gemeentelijke uitgangspunten voor de verschillende grondexploitaties en de uitrol van een aantal
beheersmaatregelen. Voorts dient, in samenwerking met de provincie, te worden onderzocht hoe de
investeringsbereidheid van partijen het beste kan worden gestimuleerd.
Wet ruimtelijke ordening (Wro)
Met deze wet is een betere regeling van kostenverhaal bij locatieontwikkelingen door derden mogelijk.
Het afgelopen jaar hebben we met het vaststellen van de exploitatieplannen voor het Bedrijventerrein
A18 en de woningbouwontwikkeling Heideslag de juridische basis gelegd voor eventueel verhaal.
Gelet op deze mogelijkheid van verhaal, de gemeentelijke grondposities en de gevestigde Wvg
op de nog te verwerven gronden in deze gebieden, is een realisatie door derden niet te verwachten.
Ontwikkelingen in Grondexploitaties
In totaal zijn voor 38 gebieden grondexploitaties actief, inclusief exploitatie-overeenkomsten. Het
totaalresultaat van de door de raad vastgestelde 38 grondexploitaties bedraagt in totaal
€ 2,7 mln. NCW 2009. Hierbij merken we op dat bij deze presentatie de tussentijdse winstnemingen
niet worden vermeld. In het verleden zijn tussentijdse winstnemingen geweest van Dichteren en
Verheulsweide voor een bedrag van € 11,8 mln.
Het afgelopen jaar hebben we € 13,6 mln. geïnvesteerd in de bouwgrondexploitaties en bedraagt
de boekwaarde op 31 december 2009 € 83,0 mln. Dit zal terugverdiend moeten worden door de
grondverkopen in de realisatie van projecten. Gelet op de opbrengstportefeuille zal een commerciele
benadering van verkoop en acquisitie komende jaren extra aandacht behoeven, waarbij eventuele
programmatische en stedenbouwkundige aanpassingen voor de moeilijk verkoopbare kavels ondersteunend
moet zijn. Ook zullen we de uitgangspunten voor de eerstvolgende actualisatie moeten
bijstellen als het gaat om de kostenkant, doorlooptijden van projecten (fasering), verkoopopbrengsten
in relatie tot huizenprijzen en de verkoopbudgetten. Daarnaast zullen ook de uitkomsten van de
taskforce bouwprojecten worden meegenomen.
De gemeenteraad heeft in december 2008 aan het college van B&W gevraagd om op
de hoogte te worden gehouden van de ontwikkelingen rond de belangrijkste gemeentelijke bouwprojecten
in het licht van de huidige krediet- en bouwcrisis voor de volgende projecten: Veentjes,
Lookwartier, Wijnbergen, Hamburgerbroek, Lyceumkwartier en RBT, in navolgende beschrijving
wordt op bovengenoemde projecten nader ingegaan. Hier zijn aan toegevoegd de projecten met een
hoge boekwaarde, te weten Veemarkt, Vijverberg-zuid en Wehl Heideslag, Ook wordt een toelichting
gegeven over de stand van zaken inzake de afsluiting van het project samengestelde complexen
(Saco’s) en de strategische aankopen.
152

De Veentjes
De locatie De Veentjes ligt ten oosten van het stadscentrum het Ei. Het is een groot project dat
in vier fasen is ingedeeld. De voor de planvorming benodigde onderzoeken zijn uitgevoerd en het
Stedenbouwkundig programma van eisen (SpvE) is bestuurlijk vastgesteld. Fase 3 en 4 kent een
programma voor de realisatie van circa 130 woningen. Door de kredietcrisis beraadt Sité zich over
haar positie in het algemeen en over haar rol in de Veentjes in het bijzonder. Ook het oorspronkelijke
woningbouwprogramma dient bijgesteld te worden. Dat geldt ook voor een aantal deelgebieden. Dit
betreft met name de TNT en KPN-locatie. Een en ander vergt een nadrukkelijke uitwerking van het
SPvE naar een SP.
1e fase van de ontwikkeling van De Veentjes is de bouw van een parkeerterrein (parkeerdek) op het
binnenterrein. Hier is een GSO bijdrage ten behoeve van het oplossen van de parkeerproblematiek
rondom de Slinger opgenomen. De grondaankoop voor de realisering van het parkeerdek is gedaan.
In 2009 is de Artikel-19 procedure opgestart, nadat er uitvoerig overleg is geweest met een bewonersdelegatie
over het Programma van Eisen waaraan dat parkeerdek zal moeten voldoen. De realisatie
van het parkeerdek zal plaatsvinden in 2010.
Eind 2010 zal het tijdelijke parkeerterrein op de Veentjes moeten verdwijnen in verband met het verlopen
van de tijdelijke vergunning. Het terrein zal aan het eind van die periode geamoveerd moeten
worden en tot die tijd zijn er beheerkosten ten laste van de gemeente.
2e Fase Wonen in Weelde: Deze fase betreft een ontwikkeling rondom het Hovenstraatje. Dit gebied
is in eigendom van derden en slechts zeer beperkt bij de gemeente. Uitgangspunt voor dit gebied is
passief grondbeleid. Initiatief voor deze locatie wordt aan de markt overgelaten. Voor de ontwikkeling
van met name de TNT en KPN-locatie zijn door ontwikkelaars initiatieven opgepakt.
3e Fase (Tweede Paul Kruger): Dit betreft het gebied tussen de schouwburg en de Paul Krugerlaan.
Een deel van dit gebied wordt ingenomen door een tijdelijke parkeerplaats. Eind 2010 zal het tijdelijke
parkeerterrein op de Veentjes moeten verdwijnen in verband met het verlopen van de tijdelijke
vergunning. Het terrein zal aan het eind van die periode geamoveerd moeten worden.
4e Fase (Thuis in de stad): De volgende ontwikkeling is de bouw van woningen ter plaatse van de
supermarkt en de schouwburg, alsmede het bestaande parkeerterrein en restant tijdelijk parkeerterrein.
De schouwburg en de supermarkt kunnen gesloopt worden op het moment dat de nieuwe
locaties zijn opgeleverd.
Heelweg
Het plan De Heelweg kent verschillende grondeigenaren, waaronder de gemeente. Dit plan voorziet
in de bouw van circa 225 woningen in de segmenten ontspannen wonen, wonen/werken zorgwoningen.
Het plan voorziet ook in de verplaatsing van het Graafschap College van het Zaagmolenpad naar
de kavel tussen de Energieweg en Maria Montessoristraat,
De kleinere gemeentelijke kavels in het plan De heelweg zijn allemaal verkocht op één kleine kavel na,
deze is nog in optie.
De uitgifte van de grote kavels (groter dan 1000 m2) verloopt moeizaam. Vanaf 2010 zullen twee makelaars
deze kavels in de markt zetten. Per saldo ligt de verkoop tot en met 2009 van de gemeentelijk
kavels voor op de planning van de grex.
Met de ontwikkelende partijen in het ‘middengebied’ zijn concept exploitatieovereenkomsten overeengekomen.
Een van de betrokken ontwikkelaars heeft deze overeenkomst ondertekend en start
voor juli 2010 wel met de bouw van het appartementencomplex “De Wand”. Voor de bouw van dit
appartementencomplex zijn in 2009 gelden uit de stimuleringsregeling ontvangen. De andere projectontwikkelaars,
hebben nog niet ondertekend.
Ondanks de gemeentelijke hulp bij de verwervingen van twee bedrijven in het ‘middengebied’ zijn
deze verwervingen in 2009 en daarmee de ontwikkeling gestaakt door projectontwikkelaars. De
bouw van Het Graafschap College ligt op schema. Medio 2010 zal deze school in gebruik worden
genomen.
Het oorspronkelijke plan voor Saronixterrein is voor de ontwikkelaars fi nancieel niet haalbaar gebleken.
Ook aanpassingen aan het stedenbouwkundigplan, inclusief het gemeentelijke eigendom aan de
Keppelseweg is niet haalbaar. Er wordt in 2010 naar alternatieven gezocht om toch tot realisatie over
153

te kunnen gaan.
De actualisatie van het bestemmingsplan is in 2009 verder afgerond. Eind 2009 bleek tegen dit bestemmingsplan
een beroepschrift met voorlopige voorziening te zijn ingediend bij de Raad van State.
Hamburgerbroek Noord: Oude IJsseloevers
Hamburgerbroek Noord ligt in het zuiden van de Schil en wordt aan de zuidgrens begrensd door het
spoor. Het betreft het gebied langs oevers van de IJssel en het Intermeco-terrein. Het totale project
beoogt de ontwikkeling van verschillende functies als wonen, winkels, kantoren en voorzieningen. De
samenwerking met KWP is op 30 september 2008 ondertekend en vastgesteld door de gemeenteraad
op 24 april 2008.
In 2009 is gewerkt aan het stedenbouwkundige plan (SP) voor het Intermeco-terrein en zal in het
1e kwartaal van 2010 ter besluitvorming worden voorgelegd. Na afronding hiervan is het SP van het
gebied Oude IJsseloevers gepland. De voorbereidende werkzaamheden voor de reconstructie van de
C. Missetstraat zijn afgerond. De 1e fase van de uitvoering van de reconstructie zal worden afgerond
voor het derde kwartaal 2010. De voorbereidende werkzaamheden voor de realisering van de fi etstunnel
onder de C. Missetstraat, gepland in het derde kwartaal 2011, is in volle gang.
De volgende zaken zijn mede bepalend voor de voortgang: de planologische procedure t.b.v. ontwikkeling
van het Intermeco-terrein, de gewenste en noodzakelijke uitplaatsing van SCA de Hoop en de
start van het slopen m.b.t. de brandweerkazerne en SCA de Hoop.
Hamburgerbroek Zuid
Dit betreft een kantorenlocatie gelegen aan de zuidzijde van het treinstation. De gunstige ligging van
dit gebied draagt bij aan een exclusieve kantorenlocatie met een capaciteit van circa 30.000 m2 vbo.
Het afgelopen jaar is veel energie gestoken in het defi nitieve inrichtingsplan openbare ruimte (Ipor)
en de verkoop van kavels. Met meerdere serieuze kandidaten lopen verkooponderhandelingen en zullen
in 2010 en volgende jaren worden gerealiseerd. Een vertraging van de uitgifte beïnvloed ook het
resultaat van de exploitatie, bij de actualisatie van de grondexploitatie zullen we dit nader beschouwen.
De eerste koper, te weten de Belastingdienst, is met de bouw van een kantoor volop aan de
gang en dit verloopt voorspoedig.
’t Lookwartier
Het voormalige Connexxion-terrein verandert de komende jaren van een busstation met parkeren
in een woongebied met bijzondere bebouwingen zoals een schouwburg, een parkeergarage en een
nieuwe school. In het gebied komt ook een nieuwe verbinding naar de Kruisbergseweg, te weten de
Ruimzichtlaan. De voortgang van de woningbouw verloopt minder voorspoedig als gevolg van de recessie.
Toch worden de 14 à la carte woningen in mei 2010 opgeleverd, evenals de 10 starterswoningen
en het zorgblok. In maart 2010 start Sité met de verkoop van de woningen op de parkeergarage.
Van groot belang voor de ontwikkeling van het Lookwartier, en indirect van de positie van Sité in
haar andere ontwikkelingsgebieden, is de verkoop van het zogenaamde schouwburgblok. Bij achterblijvende
verkoop heeft dit consequenties voor de investeringsmogelijkheden van Sité. De investeringen
voor Sité op dit schouwburgblok bedragen ca. € 24 miljoen.
De bouwactiviteiten van de bijzondere bebouwen zijn in volle gang en de planning, zowel budget als
tijd, verloopt goed. Voor de parkeergarage Het Loo is de in gebruikneming gepland in juni 2010. De
oplevering van de schouwburg wordt rond mei 2010 verwacht en de geplande opening in september
blijft daardoor mogelijk.
De bouwwerkzaamheden Basisschool de Haven zijn afgerond, de verhuizing vindt plaats in februari
2010. De sloop van het oude gebouw is vertraagd tot maart/april 2010 als gevolg van de aanwezigheid
van vleermuizen. Hoewel geen gemeentelijke project, maar de verbouw van het Graafschapcollege
ligt op schema, dit is van belang voor de realisering van de Ruimzichtlaan.
De aanleg van het noordelijk deel van de Ruimzichtlaan is opgehouden door een schorsing van het
bestemmingsplan. Pas als deze schorsing wordt opgeheven of de bodemprocedure positief uitvalt
voor de gemeente, kan verder aan de aanleg worden gewerkt. De kritische planning voor het in
gebruik nemen van de parkeergarage (juni) en de opening van de Ruimzichtlaan, kan niet worden
154

gehaald. Dit zal leiden tot tijdelijke maatregelen.
De westelijke aansluiting is enkele weken vertraagd door de vorstperiode, maar deze is niet kritisch.
Veemarkt
Het veemarktterrein ligt in de zeer gewilde woonwijk De Pas. Het terrein wordt getransformeerd
naar de woonmilieus “ontspannen” en “monumentaal” wonen. Dit wordt bereikt door de realisatie
van 41 grondgebonden woningen die op de markt zijn gebracht middels particulier opdrachtgeverschap.
Op dit moment zijn er 10 kavels verkocht en 18 in optie. Door het afronden van het bouwrijpmaken
en het gedeeltelijk woonrijpmaken, zoals de defi nitieve aanleg van wegen in het gebied zullen
de komende investeringen mede afhangen van de voortgang van de kavelverkoop.
Woongebied Wijnbergen
Het afgelopen jaar zijn de onderhandelingen voor de realisatie van woningen, een woongebied voor
ca. 1000 woningen, succesvol afgerond. Dit heeft geleid tot een realisatieovereenkomst voor Het
Oosten en samenwerkingsovereenkomst met private partijen over hun claim op zelfrealisatie in het
deelgebied Midden en Westen.
Voor het deelgebied Het Oosten zijn tijdens de woonbeurs in november 2009 de woningen in
verkoop gegaan. Tegen het vastgestelde uitwerkingsplan is beroep aangetekend. Het inrichtingsplan
openbare ruimte (Ipor) is reeds opgesteld en in 2010 kan worden begonnen met het bouwrijp maken
van het terrein. Start bouw is voorzien in september 2010 maar is mede afhankelijk van de verkoop.
Voor Wijnbergen Het Midden en Westen zal in 2010 het uitwerkingsplan in procedure worden gebracht.
Na vaststelling zal worden begonnen met het ondergronds brengen van de hoogspanningsleiding
en het oprichten van de geluidswal. Hierna wordt de 1e fase bouwrijp gemaakt. Ook zal de start
verkoop van de 1e fase in 2010 plaats vinden.
In 2009 hebben plant- en zaaiwerkzaamheden in het oostelijk deel van de Ecologische Verbindingszone
(EVZ) plaats gevonden, het grondwerk was al in 2008 verricht. In 2010 zal het westelijke deel
van de EVZ worden aangelegd.
Vijverberg Zuid
Het plan Vijverberg Zuid betreft een woningbouwplan van o.a. ca. 160 woningen met name in het
midden en dure segment. Ook worden er een beperkt aantal bijzondere woonvormen gerealiseerd.
Het stedenbouwkundigplan is vastgesteld. Inmiddels is de planologische procedure afgerond en is eind
2008 gestart met het bouwrijpmaken van het plangebied. Afspraken met de ontwikkelende partijen
zijn vastgelegd in een bouwclaimovereenkomst. Op grond hiervan zijn de gronden aan de gemeente
overgedragen voor het bouwrijp maken.
In 2009 is de verkoop gestart van de particuliere kavels in het plan Vijverberg-Zuid, nadat de planologische
procedure is doorlopen en de vrijstelling is verleend. Gezien de ontwikkelingen op de woningmarkt
is de belangstelling voor de kavels minder groot dan verwacht. In eerste instantie was de helft
van de kavels in optie genomen. Dit is in de loop van 2009 teruggelopen naar 5 kavels in optie en 1
verkochte kavel. De kavelverkoop loopt hiermee achter op de beoogde fi nanciële planning. Bovendien
zijn de marktpartijen in 2009 niet in verkoop gegaan. Met een aantal wijzigingen op het plan en
het van toepassing verklaren van Planologisch Beleid in Vijverberg-Zuid verwachten we in 2010 meer
verkopen te realiseren. Met name de marktpartijen en de WSD zien met deze wijzigingen meer mogelijkheden
voor verkoop.
In 2009 is het plan Vijverberg-Zuid bouwrijp opgeleverd en kan worden gestart met bouwen.
Bedrijventerrein A18
De ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein (rbt) ligt in het gebied gelegen tussen de A18,
Weemstraat, Doetinchemseweg en Nieuwestraat. Het gebied heeft een bruto oppervlakte van circa
87 ha. Het samenwerkingsverband tussen de gemeenten Doetinchem, Montferland, Oude IJsselstreek
en Bronckhorst is in 2009 een feit geworden. De provincie stort een bedrag van € 10 miljoen in het
HRT-fonds. Onder andere het project Revitalisering Verheulsweide is gekoppeld aan HRT-fonds.
Het ministerie heeft € 200.000 subsidie toegekend voor de totstandkoming van het samenwerkings-
155

verband. Alle onderzoeken ten behoeve van de samenwerking zullen hieruit worden bekostigd.
Oktober 2009 is de grondexploitatie (grex) door de raad vastgesteld. Daarna is in december het
bestemmingsplan, exploitatieplan en het stedenbouwkundig programma van eisen (SPvE, beeldkwaliteitplan)
vastgesteld door de raad. Het bestemmingsplan ligt vanaf januari 2010 tot medio maart ter
inzage.
De voortgang van de grondverwervingen in 2009 zijn achter gebleven. De onderhandelingen met de
partijen vergen erg veel tijd. Tot en met 2009 is circa 55% van de gronden in het rbt gebied verworven.
De verwachting is dat in 2010 een groot deel van de resterende gronden in het zuidelijk deel van
het rbt kan worden verworven, echter zullen ook één tot twee procedures tot onteigening moeten
worden opgestart.
Het concept marketing- en acquisitieplan was eind 2009 gereed.
Verder zijn in 2009 het mobiliteitsplan, aanvullend natuuronderzoek (fl ora en fauna), aanvullend
archeologisch onderzoek en de quick scan Biomassa afgerond.
Heideslag, Wehl Zuid
In 2007 is het structuurplan “Land van Wehl” door de raad vastgesteld. Hierin zijn op hoofdlijnen
de ruimtelijke functies en kwaliteit voor de toekomst vastgelegd. Eén van de deelplannen betreft de
realisatie van een woonwijk (200- 400 woningen) ten zuiden van Wehl. De eerste fase (circa 6 ha
groot), omvat de percelen gelegen ten Westen van de Koksgoedweg, de percelen tussen de Doetinchemseweg
en de spoorlijn en de percelen tussen de Koksgoedweg en de Weemstraat. In dit eerste
deelgebied zullen ca. 80 bouwpercelen worden uitgegeven. Daarnaast zijn er 55 goedkope huur- en
koopwoningen voorzien.
Het afgelopen jaar is in het kader van de Wvg grond aangekocht. Voor de 1e fase zijn alle gronden
nagenoeg in eigendom.
De planvorming ten aanzien van de nieuwe wijk voor Wehl heeft in 2009 geleid tot de afronding van
een groot aantal producten. Zo is het SPvE Heideslag en de grondexploitatie in maart 2009 door de
gemeenteraad vastgesteld. Op basis daarvan is een SP gemaakt voor de eerste fase en door het college
vastgesteld. Het bestemmingsplan is in 2009 voor het gehele gebied opgesteld en in procedure
gegaan, inclusief het exploitatieplan. De vaststelling zal in februari 2010 plaatsvinden. Ook is er al een
concept inrichtingplan (Ipor) opgesteld.
In het kader van bouw/woonrijpmaken is de scherpe en onoverzichtelijke bocht in de Doetinchemseweg
in 2009 aangepast.
De gesprekken met de corporatie als beoogd ontwikkelaar van de huur- en goedkope woningen,
hebben niet geleidt tot concrete vervolgstappen. De goedkope woningen, of beter gezegd de kavels
daarvoor, worden nu door de gemeente uitgegeven aan gegadigden.
In 2010 zal de eerste fase bouwrijp gemaakt worden, gevolgd door de kaveluitgifte (circa 125 woningen).
Ter voorbereiding wordt eind maart 2010 een bouwbeurs in Wehl georganiseerd. Daarmee zijn
belangrijke stappen gezet naar de uiteindelijk realisatie van de woonwijk.
Samengevoegde complexen
Binnen de bouwgrondexploitaties van de gemeente Doetinchem bevindt zich het complex ‘Samengevoegde
complexen’ (saco’s). Onder samengevoegde complexen zijn met name restgronden/panden
van afgesloten complexen van bouwgrondexploitaties opgenomen. Deze gronden en panden zijn
verhuurd en of als openbaar gebied in gebruik. Het beheer en onderhoud behoort niet langer binnen
de bouwgrondexploitaties maar binnen de gemeentelijke begroting. Bij toekomstige afsluiting
van grexen zal de overdracht van restgronden direct plaatsvinden zodat geen nieuwe verzameling van
restgronden ontstaat. De overdracht van deze saco’s vraagt nog wel om een vervolgactie met betrekking
tot afstootmogelijkheden aan bijvoorbeeld particulieren (bijv. reststroken groen, weiland, volkstuintjes
etc.) Hierbij zal de koppeling worden gelegd met de nog op te stellen structuurvisie en het
op te zetten grondbeleid. Het complex van samengevoegde complexen is afgesloten met een positief
resultaat van € 2,4 mln. en zal bij de bestemming van het rekeningsresultaat worden toegevoegd aan
de reserve bouwgrondexploitaties. Bij de actualisatie van de grondexploitatie was, in relatie tot de
156

prognose van de reserve, voor een belangrijk deel al rekening gehouden met deze dotatie.
De gronden en opstallen van deze saco’s worden om niet overgedragen. De overdracht is te splitsen
in:
1. strategische gronden, deze worden opgenomen binnen de grondexploitatie “strategische aankopen”
en zullen te zijner tijd worden ingezet voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen.
De gronden zijn gelegen aan de Acacialaan, de Rembrandtweg en de Frans Halweg.
2. de overige gronden en opstallen, deze worden intern overgedragen. Voor het onderhoud van de
over te dragen opstallen is, conform de voorschriften, een voorziening getroff en voor een bedrag
van € 86.000 en toegevoegd aan het periodieke onderhoudsfonds gemeentelijke gebouwen
(POGG). Voor de overdracht wordt voor administratieve werkzaamheden een eenmalige
investering verwacht van circa € 35.000. In hoofdstuk 4 doen wij u bij punt 2 het voorstel dit
bedrag over te dragen naar BUHA. Met ingang van 2010 worden de opbrengsten en kosten van
het beheer budgettair neutraal opgenomen in de gemeentebegroting (fi nanciële monitor).
Strategische aankopen
November 2009 heeft de raad uitgangpunten vastgesteld met betrekking tot strategische aankopen
en een krediet van € 5 miljoen beschikbaar gesteld. Het afgelopen jaar zijn drie aankopen gedaan
voor € 1,2 mln., ten behoeve van de Oostelijke Rondweg (Vijverlaan en Vossenstraat) en Keppelseweg
112. Bij de afwikkeling van de Samengestelde complexen (Saco’s) zijn gronden, om niet,
ingebracht t.b.v. Oostelijke rondweg (Rembrandweg/Fr Halsweg) en de Acacialaan. De rente en
beheerkosten van de strategische aankopen bedraagt € 84.070 en komen ten laste van de reserve
strategische aankopen.
Naast de hierboven genoemde gronden behoren de volgende gronden, te weten ’t Straatje, Lamsweerde,
Nieuwe Kerkweg en Doesburgseweg ook tot strategische aankopen met een boekwaarde
van € 0,7 mln., de totale omvang bedraagt € 1,9 mln. De reserve strategische aankopen kent, na de
onttrekking van bovengenoemde rente en beheerskosten, een saldo van ca € 360.000. Gelet op de
huidige economie en de fi nanciële positie van de gemeente is niet te verwachten dat deze strategische
aankopen snel tot ontwikkeling zullen komen. Dat betekent dat de fi nanciering van de huidige
boekwaarde voor ca 3 jaar kan worden bekostigd uit deze reserves. De conclusie is dat de huidige
reserve geen ruimte biedt voor dekking van nieuwe aankopen. Dit onderwerp is onderdeel van de
lopende uitwerking van de beheermaatregelen voor de grondexploitaties in opdracht van het college
van b&w (zie taskforce).
4. Het resultaat bouwgrondexploitaties 2009
Het resultaat van de bouwgrondexploitaties wordt verkregen door het nemen van winsten of verliezen
op bouwgrondexploitaties, het treff en van voorzieningen en het treff en van voorzieningen voor
bijzonder posten.
Het jaarresultaat bouwgrondexploitatie 2009 bedraagt € 1,6 mln. positief.
- Winsten op bouwgrondexploitaties € 3,3 mln. positief:
Dit betreff en afgesloten bouwgrondexploitaties, te weten de Samengestelde complexen (Saco’s,
zie toelichting ontwikkelingen 2009) ad € 2,4 mln. en de Keppelseweg (uitgifte/revitalisering)
€ 0,6 mln. en een tussentijdse winstneming van Verheulsweide ad € 0,3 mln.
- Voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 1,2 mln. negatief:
Voor alle negatieve vastgestelde grondexploitaties worden voorzieningen getroff en. Voor de hoogte
wordt de contante waarde per 31 december 2009 aangehouden. Voor specifi catie wordt
verwezen naar het overzicht reserves en voorzieningen zoals opgenomen bij de balans en het
totaal overzicht van de bouwgrondexploitatie, zie hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat”
in de jaarrekening.
157

- Aanvulling voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 0,4 mln. negatief:
Dit heeft betrekking op de raadstoezegging van januari 2010 van een extra gemeentelijke bijdrage
voor het Pelgrimterrein van € 0,2 mln. En naar aanleiding van een analyse van de ramingen 2009
(jaarschijf) en de werkelijkheid blijven bij enkele grondexploitaties, waar reeds een voorziening
voor is, de opbrengsten achter of lopen de investering sneller dan de planning. Bij de eerst volgende
actualisatie van de grondexploitaties heeft dit een negatieve invloed op het resultaat.
Om te anticiperen op deze ontwikkeling zijn aanvullende voorzieningen getroff en van 5% van
deze afwijking (rente verlies 1 jaar). Het betreft met name de grondaankoop in ’t Lookwartier
ad € 1,3 mln. (2010 gepland) en de lagere verkoopopbrengsten in 2009 van het bedrijventerrein
Wijnbergen € 2,5 mln.
- Rente en beheerskosten van de strategische aankopen € 0,1 mln. negatief:
De kosten komen ten laste van de reserve strategische aankopen, zie bovenstaande toelichting
ad. 3 ”ontwikkelingen 2009”, onderdeel strategische aankopen.
Bij de bestemming van het rekeningsresultaat komt het positieve saldo ad € 1.643.479 ten gunste van
de reserve en het negatieve saldo ad -€ 84.071, rente en beheerskosten, zal worden onttrokken uit
de reserve Strategische aankopen.
5. Financiële omvang van de grondexploitaties
In onderstaand overzicht kunt u de fi nanciële omvang van de grondexploitaties en de boekwaarden
aan het begin en einde van het jaar zien. Ook is zichtbaar het restant beschikbaar ad € 87,3 mln.
welke de komende jaren kan/zal worden ingezet. Gelet op de hoogte van de boekwaarde is het van
belang om de cashfl ow te verbeteren. Het accent zal moeten liggen op de opbrengsten, er ligt een
inspanning van € 225 mln. In dit overzicht zijn niet verwerkt de grondexploitaties van de samenwerking
met Sité voor ’t Lookwartier en met Kwp voor Hamburgerbroek.
bedragen in mln.
Dienstjaar: 2009
Act. Omschrijving Raming Boekwaard Boekwaard restant Begroot in Mutaties in Saldo
activiteit totaal e 1 januari e 31 beschikbaar dienstjaar dienstjaar begroot -
grond- 2009 december
2009 2009 mutaties
exploitaties
2009
2009
0Verwervingen 122,9 79,3 93,2 29,7 22,4 13,9 8,4
1 Bouwrijpmaken 74,7 43,2 45,5 29,2 5,3 2,3 3,0
2 Plan en VATkosten 46,9 33,8 36,4 10,5 3,4 2,6 0,8
3 Woonrijpmaken 27,6 1,7 2,6 24,9 2,2 0,9 1,3
4 Diverse kosten 63,8 13,7 15,2 48,6 6,0 1,5 4,5
5 Rente en Beheer 52,3 22,4 25,9 26,3 3,5 3,6 -0,1
6 Overige opbrengsten -51,8 -21,0 -20,5 -31,3 -6,6 0,5 -7,1
7Grondverkopen-340,6 -107,9 -115,4 -225,2 -13,0 -7,6 -5,5
Totalen -4,3 65,2 83,0 -87,3 23,2 17,7 5,4
Saldo begroot-mutaties 2009
Het totaal van de grondexploitaties ad € 4,3 mln. is de cumulatie van de eindwaarden van de projecten
(contante waarde = € 2,7 mln.). De werkelijke mutaties in 2009 bedragen per saldo € 17,7 en zijn
ten opzichte van de budgetten “begroot in dienstjaar 2009” € 5,4 mln. lager. De budgetten schuiven
door naar de volgende jaren. Wat het werkelijke eff ect is, zal bij de jaarlijkse actualisatie van de
grondexploitaties tot uitdrukking komen. Voor het rekeningresultaat van 2009 heeft dit geen invloed.
Enkele opvallende afwijkingen t.o.v. de begroting zijn:
- De lagere verwervingen, de € 5 mln. van het Bedrijventerrein A 18 a.g.v. beperkte en nog in
onderhandeling hebbende Wvg aanbiedingen. En de grondaankoop voor de ecologische
verbindingszone Wijnbergen (EVZ) ad € 4 mln., de overeenkomst is in januari 2010 afgerond.
158

- de lagere bouw- en woonrijpmaken van enkele projecten zoals het woongebied Wijnbergen
(overeenkomsten in 2010 afgerond), de Veentjes (afhankelijk van de plannen van Site en de verhuizing
van Amphion) en Heideslag (afhankelijk van het bestemmingplan).
- de lagere fondsafdrachten (onderdeel diverse kosten) als gevolg van de tegenvallende verkopen
en nog niet ontvangen fondsbijdragen van diverse ontwikkelaars.
- de lagere opbrengsten van de nog niet ontvangen exploitatie- en fondsbijdrage van met name
de Heelweg, de particuliere ontwikkeling blijkt nog niet fi nancieel haalbaar (Saronix/middengebied)
- de lagere grondverkopen ca -€ 5.5 mln. van de bedrijven en de kantorenlocaties waarbij de
opties nog niet hebben geleid tot verkopen (Hamburgerbroek Zuid, Grondwallen Bedrijvenweg
en Bedrijventerrein Wijnbergen).
Mutaties in dienstjaar 2009
Hieronder geven we een toelichting op de werkelijke mutaties in de investeringen en opbrengsten
van het afgelopen jaar. Het saldo van de investeringen en opbrengsten is € 17,7 mln. en is als volgt in
te delen:
Grondverwerving ad € 13,9 mln.
- Strategische aankopen, Veemarkt (Ketz), ‘t Lookwartier (Graafschap College) en de Wvg
aanbiedingen ad € 7,3 mln. voor het Bedrijventerrein A18 en de Heideslag.
Bouw- en Woonrijpmaken € 3,2 mln.
- Er springen vier projecten uit, zijnde het bedrijventerrein Wijnbergen, de Veemarkt, de Vijverberg
zuid en Hamburgerbroek Zuid, waar voor € 2,2 mln. aan investeringen zijn gedaan t.b.v.
bouw- en woonrijpmaken.
Plan Vat (Voorbereiding, administratie en toezicht) kosten € 2,6 mln.
- De grote hoeveelheid aan projecten dragen bij aan deze kosten. De projecten Heideslag en
Bedrijventerrein A18 hebben op basis van de kosten de meeste inspanning gevraagd, samen
goed voor € 0,9 mln.
Diverse kosten € 1,5 mln.
- Dit betreft met name de fonds afdrachten € 0,7 mln., een voorziening voor gebouwen (Saco’s)
€ 0,1 mln., de toegekende planschades € 0,2 mln. en de interne bijdrage revitalisering Keppelseweg
€ 0,5 mln. (zie overige opbrengsten).
Rente en beheerskosten € 3,6 mln.
- Deze kosten betreff en met name de fi nanciering van de boekwaarde € 78,9 mln. De gehanteerde
rentetoerekening bedraagt 4,5%. Enkele projecten met een zeer hoge boekwaarden zijn
Bedrijventerrein A18 ad € 18 mln., Heideslag ad € 12 mln., Vijverberg Zuid ad € 10 mln. en
Wijnbergen Het Oosten ad €10 mln.
Overige opbrengsten € 0,5 mln, negatief.
- Dit betreft GSO subsidies -€ 1,5 mln. t.b.v. de Schil projecten, de interne bijdrage Keppelseweg
€ 0,5 mln. en subsidie voor woningbouwversnelling € 0,3 mln., tegenover deze inkomsten staan
uitgaven. Deze “uitgaven” betreft het saldo ad € 3,3 mln. van de af te sluiten projecten en de
tussentijdse winstneming. Deze feitelijke opbrengsten worden met de administratieve boekingen
ten last van het project gebracht en ten gunste van de gemeentelijke rekeningsresultaat,
zie toelichting hierboven bij onderdeel 3.
Grondverkopen -/- € 7,6 mln.
- De verkopen hebben met name betrekking op de Veemarkt ad € 1,7 mln., de Heelweg
ad € 1,1 mln., het Bedrijventerrein Wijnbergen ad € 1,7 mln., de Spinbaan, vml Brewinc
ad € 1,4 mln. en de laatste kavel bedrijventerrein Keppelseweg € 0,6 mln.
159

6. Kredieten
Het afgelopen jaar is door de raad in totaal voor de grondexploitaties een bedrag van € 29,2 mln. aan
kredieten verstrekt. Dit bedrag is exclusief de kredieten met betrekking tot de jaarrekening 2008 €
1,8 mln. en de actualisatie 2008 ad € 6,7 mln.
Het totale bedrag van de kredieten van alle lopende grondexploitaties bedraagt
€ 305,0 mln., hiervan is € 220,0 benut (boekwaarde 31 december 2009 exclusief de inkomsten). Van
het toegekende krediet ad € 305,0 mln. is een bedrag van € 42,8 mln. bestemd voor het jaar 2009.
Dit betreft de ramingen over het jaar 2009 voor de uitgaven met betrekking tot grondaankopen,
plankosten, bouw- en woonrijpmaken, rente- en beheerskosten en diverse kostenplan, zoals zijn opgenomen
in de vastgestelde grondexploitaties. Het afgelopen jaar is hiervan € 24,8 mln. benut, voor
een korte toelichting wordt verwezen naar het bovenstaande hoofdstuk “Financiële omvang van de
grondexploitaties “bij het onderdeel “Saldo begroot-mutaties 2009. Voor het totale beeld verwijzen
we naar het overzicht “stand van zaken kredieten per 31 december 2009”, die is opgenomen in deze
jaarrekening in hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat”.
7. Weerstandvermogen voor grondexploitatie
Algemene reserve grondexploitatie
Uitgangspunt is dat het totaal aan grondexploitaties voor de gemeente kostendekkend is. Alle projecten
dienen in principe zichzelf te bedruipen. In de praktijk zien wij dat sommige projecten winst
maken en andere verlies geven. Daarom is er een reserve grondexploitaties, waarin de resultaten van
alle projecten grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten worden verevend. In principe beïnvloeden
de grondexploitaties niet de algemene middelen in de gemeentebegroting.
De relatie met de algemene middelen komt tot uitdrukking in het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen
bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om
niet-begrote kosten te dekken die onverwachts en substantieel zijn. Hiervoor heeft de gemeente een
algemene reserve en een reserve grondexploitaties. De reserve grondexploitaties wordt gevoed met
de positieve resultaten (“winst”) en belast met de negatieve resultaten (“verlies”) uit de grondexploitaties.
De algemene reserve wordt gevoed met het rekeningsresultaat van de gemeentebegroting.
Voor de samenhang tussen de algemene reserve en de reserve grondexploitaties hanteren wij het
zogenaamde Cascademodel. Dit model zorgt ervoor dat resultaten van de grondexploitaties, zoals
opgenomen in de reserve grondexploitaties, uiteindelijk worden verevend met de algemene reserve.
Alvorens wordt verrekend, dient eerst de hoogte van de reserve grondexploitaties te worden bepaald.
De hoogte is afhankelijk van de boekwaarde van de grondexploitaties. Afgesproken is een
bovengrens van 12% van de beginboekwaarde, waarna de middelen vrij vallen ten gunste van de
algemene reserve. De ondergrens is bepaald op 10%, dus als de reserve lager is, vindt er een dotatie
plaats vanuit de algemene reserve.
Door de jaarlijkse actualisatie is het inzicht aanmerkelijk verbeterd en de risico’s waar mogelijk fi nancieel
vertaald. Bovendien worden voor de verliesgevende projecten voorzieningen getroff en. In de
toekomst wordt de reserve grondexploitaties gevoed met toekomstige “winsten”, immers voor de
negatieve exploitaties zijn voorzieningen getroff en, behoudens de jaarlijkse rente van de voorzieningen.
Het investeringsniveau aan het begin van het jaar 2009 is ruim € 65 mln. Dit betekent dat de hoogte
van de reserve grondexploitaties tussen de € 6,5 mln. (10%) en € 7,8 mln. (12%) zal moeten zijn.
De reserve grondexploitatie per 31 december 2008 was € 0,7 mln., rekening houdende met de bestemming
van het resultaat van 2008 ad € 4,3 mln. (positief) en de rente 2009 ad € 0,1 mln. bedraagt
het saldo per 31 december 2009 € 5,1 mln. Ten gunste van deze reserve wordt, na bestemming van
het gemeentelijk rekeningsresultaat 2009, het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2009 ad € 1,6
mln. toegevoegd, zie toelichting op het resultaat.
De reserve grondexploitatie bedraagt dan op 31 december 2009 € 6,7 mln.
Deze hoogte past binnen de bandbreedte van het Cascade model.
160

Voorzieningen grondexploitaties
De voorzieningen voor de grondexploitaties bedraagt per 31 december 2009 € 11,5 mln.
In het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2009 zijn voor een totaal ad € 1,6 mln. aan voorzieningen
getroff en, zie toelichting resultaat bouwgrondexploitaties en het overzicht reserves en voorzieningen
zoals opgenomen bij de balans en het totaal overzicht van de bouwgrondexploitaties, zie
hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat” in deze jaarrekening. Na afsluiting van de diverse
bouwgrondexploitaties worden de verliezen ten laste van de voorziening genomen.
Prognose reserve en voorzieningen grondexploitaties
In onderstaand overzicht wordt de ontwikkeling voor de komende jaren van de voorzieningen en de
reserve in beeld gebracht. Hierbij is rekening gehouden met de verwachte resultaten zoals deze bij
de laatste actualisatie zijn vastgesteld. Voor volgend jaar (2010) verwachten we een positieve ontwikkeling
van de reserve grondexploitaties. Als de winstverwachting van het project grondwallen aan de
Bedrijvenweg wordt ingeboekt zal de reserve oplopen naar € 7,5 mln. Hoe realistisch dit is in relatie
tot het herstel van de economische blijft de vraag. Bij de actualisatie zullen we dit nader beschouwen.
Uitgaande van de positieve ontwikkeling van de grondwallen verwachten we voor 2010 op grond van
het Cascademodel (10% boekwaarde) een kleine bijdrage uit de algemene reserve, te weten ca € 0,3
mln. Bij deze aanname hebben we nog geen rekening gehouden met het deskundigheidsadvies hoe om
te gaan met de risico- dekking van het Bedrijventerrein A18 naar aanleiding van de samenwerking met
de omliggende gemeenten. Op grond van de gemaakte afspraken zou een % verdeling van de risicodekking
verantwoord zijn. Dit impliceert een 35% benadering van de boekwaarde van het Bedrijventerrein
A18. Hier rekening mee houdend zou de reserve een hoogte moeten hebben tussen de € 5,9
mln. (10%) en € 7,1 mln. (12%).
Risico’s - algemeen
bedragen in mln.
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
-
Reserve en voorzieningen grondexploitaties
2008 2009 2010 2011
jaar
2012 2013 2014
voorziening reserve totaal
In de gemeente Doetinchem is een sluitende bouwgrondexploitatie uitgangspunt.
Dit betekent echter niet dat er geen risico is verbonden aan de grondexploitatie.
Bij het opstellen van de diverse plannen wordt ingespeeld op risico’s, doch gedurende de uitvoering
van het project is het mogelijk dat zich alsnog risico’s voordoen welke vooraf niet of niet juist zijn
ingeschat. Zo worden de risico’s vaak groter naarmate het project zich over een langere periode
uitstrekt.
De risico’s zijn te verdelen in projectrisico’s (gebiedsgerelateerde risico’s) en marktrisico’s (algemene
risico’s op alle gebieden). Veelal is met de projectrisico’s rekening gehouden bij de opstelling van de
exploitatieopzet als deze voorzienbaar zijn. Laat onverlet dat zich gedurende de ontwikkeling nieuwe
zaken kunnen voordoen (bodem, archeologie e.d.). Veelal wordt in een exploitatieopzet rekening
gehouden met een algemene reservering (post onvoorzien).
161

De marktrisico’s komen voort uit de veranderende economie, maatschappelijke ontwikkelingen en of
wetgeving. De vraag uit de markt laat zich over een langere termijn niet altijd voorspellen. Dat geldt
nu zeker ook voor de gevolgen van de kredietcrisis zoals de vertraging in de afzet van de gronden,
de hoogte van de rente, het prijsniveau van woningen en de infl atie. Al deze factoren hebben grote
invloed op de uitkomsten van de exploitaties. In 2010 zullen we conform de 'beleidsagenda grondzaken
2009-2011' het risicomanagement van de grondexploitaties verder ontwikkelen en willen we
bij de eerst volgende actualisatie van de grondexploitaties de “risicokaart” per project introduceren.
Ook zal daar waar mogelijk de plankostenscan van het ministerie van Vrom worden benut om de
budgetten van plan- en voorbereidingskosten nader te beschouwen. Nu wordt er al gewerkt aan een
vast stramien en proces van inventarisatie, kwantifi cering, beheersing en monitoring van risico’s voor
alle grondexploitaties. Met de jaarlijkse actualisatie wordt zoveel mogelijk geanticipeerd op bovengenoemde
ontwikkelingen en daar waar mogelijk de project specifi eke risico’s vertaald.
Op basis van de nadere uitwerking van de beheersmaatregelen zoals al eerder genoemd (zie taskforce)
zullen de fi nanciële gevolgen voor de verschillende grondexploitaties en de gevolgen voor de
fi nanciële positie/weerstandsvermogen van de gemeente Doetinchem, vertaald worden in de actualisatie
van de grondexploitaties en de meerjarenbegroting 2011-2014. Uiteraard zal hierbij bestuurlijke
besluitvorming plaatsvinden.
162

Algemeen
Paragraaf 8: Rechtmatigheid
Pilot Rapportage rechtmatigheid
In 2009 heeft gemeente Doetinchem met elf andere gemeenten en een provincie deelgenomen aan
de pilot Rapportage rechtmatigheid. Doel van de pilot is om de eigen verantwoordelijkheid van burgemeester
en wethouders voor de rechtmatigheidsverklaring te versterken.
De rechtmatigheidcontrole werd een aantal jaren geleden geïntroduceerd als een extra instrument
ter ondersteuning van de controlerende taak van uw raad. De praktijk leert dat de strekking van de
accountantsverklaring de prioriteit krijgt, terwijl de aandacht eigenlijk uit zou moeten gaan naar de
geconstateerde rechtmatigheidfouten en -onzekerheden.
De pilot gaat er vanuit dat er net als bij het rijk, een aanpassing in de regelgeving over rechtmatigheid
wordt doorgevoerd. Na deze aanpassing verstrekt de accountant niet langer een verklaring met
rechtmatigheidoordeel. Wij als college leggen dan zelf verantwoording aan uw raad af over geconstateerde
onrechtmatigheden. De accountant controleert dan of onze verantwoording getrouw, oftewel
juist, volledig en tijdig gebeurt. Hiermee ontstaat een directe communicatie tussen het college en
de raad en komt de verantwoordelijkheid voor de rechtmatigheidsverklaring meer te liggen waar die
hoort: bij ons college als dagelijks bestuur.
Omdat we deelnamen aan deze pilot liepen voor de jaarrekening 2008 de beide trajecten naast
elkaar: De accountant heeft net als in de voorgaande jaren een verklaring met rechtmatigheidoordeel
verstrekt. Daarnaast hebben wij in de paragraaf rechtmatigheid zelfstandig verantwoording afgelegd
over geconstateerde onrechtmatigheden. Na de behandeling van de jaarstukken 2008 door uw raad
hebben wij –via een enquêteformulier- aan raadsleden gevraagd naar hun ervaringen met de nieuwe
paragraaf. Van de 23 raadsleden die het formulier hebben ingevuld waren er 22 van mening dat de
rapportage de verantwoordelijkheid van het college onderstreept. 17 raadsleden hebben aangegeven
dat de rapportage de transparantie voor de raad in de bedrijfsvoering vergroot. Tenslotte vinden 20
raadsleden dat de rapportage het verantwoordingsdebat tussen raad en college over de gemeentelijke
jaarrekening versterkt. De andere pilotgemeenten hadden een vergelijkbare uitslag. Dit is voor ons
reden de werkwijze voor te zetten: jaarlijks nemen wij in de jaarstukken een paragraaf rechtmatigheid
op waarin het college verantwoording afl egt over rechtmatigheid.
Hierbij wordt gewerkt met de indeling zoals voorgeschreven vanuit de landelijke pilotgroep. Over
enkele maanden wordt in het kader van de pilot geëvalueerd of deze wijze van verantwoording doelmatig
en doeltreff end is. Wij zullen u over de uitkomsten van de pilot informeren zodra dit mogelijk
is. Onze eigen ervaringen tot nu toe zijn positief, wij horen graag uw mening over deze wijze van
verantwoorden.
163

Uitgangspunten van de raad
Op 12 februari 2009 heeft de gemeenteraad het controleprotocol voor de accountantscontrole 2009
vastgesteld. Hierin zijn de volgende goedkeurings- en rapporteringstoleranties opgenomen:
Goedkeuringstolera ntie Goe dkeurend Beperking Oordeelontho uding Afkeurend
Fouten in de jaar - 1%3%
rekening (% la sten)
Onzekerheden in de
controle (% la sten)
3%10% -
Rapporteringstolerantie: de accountant moet elke fout of onz ekerheid ten aanzien van
baten, lasten en balansmutaties vanaf 0,1% van de totale lasten ra pporteren.
Op basis van de primitieve begroting 2009 van de gemeente betekenen bovengenoemde percentages
dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van circa € 1,464 miljoen en een totaal van onzekerheden
van circa € 4,391 miljoen de goedkeurende strekking van de accountantsverklaring niet
zullen aantasten.
Fouten of onzekerheden vanaf € 146.000 moeten gerapporteerd worden.
Verantwoording door het college op de uitgangspunten van de raad
In het vervolg van deze paragraaf lichten wij de organisatie van de controlefunctie toe. Vervolgens
presenteren wij per rechtmatigheidscriterium (voorwaardencriterium, begrotingscriterium en misbruik
en oneigenlijkgebruik-criterium (M&O) onze bevindingen. Omdat het totaal van fouten binnen
de door de raad vastgestelde toleranties blijven, is onze conclusie dat de fi nanciële beheershandelingen
binnen de fi nanciële rechtmatigheidskaders tot stand gekomen zijn.
Wij concluderen daarom aan de hand van de door ons uitgevoerde rechtmatigheids-onderzoeken:
De fi nanciële beheershandelingen die tot uitdrukking komen in deze jaarrekening zijn
binnen de fi nanciële rechtmatigheidkaders van de raad en hogere overheden tot stand
gekomen.
Organisatie van de controlefunctie
Gemeente Doetinchem heeft zichzelf als doel gesteld de bedrijfsvoering “in control” te krijgen.
Hebben we het over control, dan hebben we het over: weten wat je wilt bereiken, hoe je dat op
juiste manier kunt doen, tegen welke risico’s je kunt aanlopen en hoe je hierop kunt sturen. Het
controlinstrumentarium ondersteunt hierbij. Voor ons is control op zich geen doel, maar in control
zijn wel. Hiertoe stellen we jaarlijks een Controlplan op. De meest recente versie hebben wij op 15
december 2009 vastgesteld en heeft voor u ter inzage gelegen.
Het Controlplan bevat onze visie op control en concrete acties die we in dat kader gaan uitvoeren.
Met (ingewikkelde) systemen en omvangrijke plannen denken wij ons doel niet te kunnen bereiken;
het heeft onze voorkeur om op het juiste moment de volgende stap te zetten en actie te ondernemen
waar dat nodig is. Voor onze organisatie moet het zo min mogelijk belastend zijn.
Wij streven ernaar om over 2011 een In control statement af te geven. Dit is een verklaring van het
college bij de jaarstukken dat hij de interne beheersing op orde heeft. Voordat het zover is zullen we
nog de nodige stappen moeten zetten. Deze stappen staan in het Controlplan.
164

In het Controlplan hebben wij de dossiers beschreven waarop wij in 2009 rechtmatigheidsaudits hebben
uitgevoerd:
- Subsidieverlening
- Belastingen en bouwleges
- Inkoop en aanbesteding
- Personeels- en salariskosten
- Grondexploitatie
- WWB, IOAW, IOAZ, bijzondere bijstand, Bbz 2004
- Wet maatschappelijke ondersteuning
- Van derden ontvangen gelden die onder Single information single audit (Sisa) vallen 1
Hierna volgen de resultaten van de rechtmatigheidsonderzoeken.
Bevindingen ten aanzien van de rechtmatigheidscriteria
Of er fi nanciële 2 rechtmatigheidsfouten gemaakt zijn, wordt bepaald aan de hand van drie criteria:
1. Voorwaardencriterium: Zijn baten, lasten en balansmutaties conform geldende wet- en regelgeving
tot stand gekomen?
2. Begrotingscriterium: Zijn de fi nanciële beheershandelingen tot stand gekomen binnen de grenzen
van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s?
3. Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium: Zijn zodanige maatregelen getroff en dat voorkomen
wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik maken van overheidsgelden?
Hierna worden per criterium de bevindingen genoemd.
1 Voor een specifi catie verwijzen we u naar hoofdstuk 6 van de jaarstukken.
2 We hebben het steeds over fi nanciële rechtmatigheid, aangezien het gaat om de rechtmatige
totstandkoming van fi nanciële beheershandelingen. Baten, lasten en balansmutaties zoals ze in een
boekjaar verwerkt zijn (en hierdoor in de jaarrekening staan) moeten conform geldende wet- en
regelgeving tot stand gekomen zijn.
165

1. Voorwaardencriterium
Hiervoor hebben we de dossiers genoemd waarop wij in 2009 rechtmatigheidscontroles hebben
uitgevoerd. Per dossier zijn in de hierna opgenomen tabel de fouten en onzekerheden opgenomen.
Vervolgens volgt een toelichting op de fouten en onzekerheden.
Dossier massa fout in % onzekerheid in %
Subsidieverlening € 10.587.106 € 0 0,00% € 0 0,00%
Belastingen en bouwleges € 25.648.500 € 5.077 0,02% € 0 0,00%
Inkoop en aanbesteding € 138.954.443 € 270.690 0,19% € 0 0,00%
Personeels- en salariskosten € 27.429.600 € 0 0,00% € 0 0,00%
Grondexploitatie voetnoot 3 € 0 0,00% € 0 0,00%
Regelingen uit Sisa zie hoofdstuk 6 € 0 0,00% € 0 0,00%
Wet werk en bijstand € 16.932.775 € 1.179 0,01% € 0 0,00%
Bijzondere bijstand € 807.570 € 5.113 0,63% € 0 0,00%
Ioaw, Ioaz, Bbz 2004 en
langdurigheidstoeslag € 2.872.039 € 0 0,00% € 0 0,00%
Wet maatschappelijke ondersteuning € 10.162.421 € 511 0,01% € 58.653 0,58%
Totale fout/onzekerheid € 282.570 € 58.653
Subsidieverlening
Hierbij hebben we geen fouten geconstateerd. Wel is gebleken dat de termijnen zoals vastgesteld in
de subsidieverordening worden overschreden. Dit geldt zowel voor het indienen van aanvragen als
voor de vaststelling. Daarom moet de handhaving van deze termijnen beter georganiseerd worden.
Bouwleges
Op de bouwleges hebben wij een fout geconstateerd van totaal € 5.077. Dit is voornamelijk ontstaan
doordat bij een aantal legesnota’s de verkeerde tariefcode is gehanteerd (abusievelijk heeft men het
–te lage- tarief van 2008 ingevoerd).
Inkoop en aanbesteding:
Bij het rechtmatigheidsonderzoek over 2009 zijn vier fouten geconstateerd met een totaal van €
270.690 (ter nuancering: In totaal zijn ruim 25.000 facturen onderzocht met een totale waarde van
€ 192 mln.). Twee hiervan –gezamenlijke waarde € 132.600- hebben betrekking op één en hetzelfde
project, namelijk de inrichting van het stadhuisplein. Hier is vanwege het specialistische karakter van
het werk een onderhandse opdracht verleend.
De derde fout (€ 71.908) betreft een opdracht voor het herstraten en schoonmaken van de binnenstad.
Vanwege tijdsdruk en specifi eke eisen aan de opdracht is deze enkelvoudig onderhands verstrekt
aan een aannemer die op dat moment toch voor een aantal andere projecten in onze gemeente aan
het werk was.
Tenslotte is aan ArboUnie opdracht gegeven voor het uitvoeren van het Preventief Medisch Onderzoek
zonder dat hiervoor -conform geldend aanbestedings- en inkoopbeleid- meerdere off ertes zijn
opgevraagd. Grootte van deze fout is € 66.182.
Wet werk en bijstand:
Op de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) hebben wij een fout geconstateerd van in
totaal € 1.179. Het gaat om:
- WWB: Het berekenen van het afstemmingspercentage over de norm van de onjuiste maand
(totaal € 321). Het gaat hier om diverse cliënten waarbij bij sommigen een paar euro’s teveel en
bij anderen een paar euro’s te weinig zijn ingehouden. We moeten nog nader bepalen hoe we hiermee
omgaan.
166

- WWB: korten op heffi ngskortingen die een klant (op dat moment) niet ontving (totaal € 858).
Nadat we deze fout ontdekt hebben, zijn de bedragen meteen terugbetaald.
Bijzondere bijstand:
Bijzondere bijstand: niet beëindigen van bijzondere bijstand voor eigen bijdrage voor een WMOvoorziening.
Bij de betreff ende cliënt ging het om € 19; doorberekend over het gehele cliëntenbestand
kan het gaan om € 5.113. Screening van het gehele bestand is niet gedaan uit effi ciencyoverwegingen.
Het wil daarom niet zeggen dat de fout ook echt in het totale bestand zit. Vanwege diezelfde
effi ciencyoverwegingen hebben wij besloten het bedrag niet terug te vorderen.
WMO:
Wij hebben de rechtmatige uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) onderzocht.
Het totaal onderzochte bestand bedraagt ruim € 10 mln. Hierbij is een fout geconstateerd
bij het toekennen van een verhuisvergoeding. Abusievelijk is gedurende de eerste maanden van 2009
in een aantal gevallen de vergoeding uit een concept-verordening toegekend waar in het defi nitieve
besluit een hoger bedrag is vastgesteld. Hierdoor hebben 7 cliënten € 73 te weinig ontvangen. Totale
fout € 511.
Verder ontbreekt in één geval een factuur in een dossier. Het factuurbedrag moeten wij daarom als
onzeker beschouwen. Het ontbreken van een factuur is nog niet eerder geconstateerd. Op dit punt
is dan ook geen groot onderzoek uitgezet. Wel moeten we de onzekerheid verrekenen over het
hele bestand omdat dit vaker voorgekomen kan zijn. Hierdoor komt de totale onzekerheid uit op €
58.653.
Ondanks dat er enkele fouten geconstateerd zijn, zijn wij tevreden met de uitkomsten de onderzoeken.
Neemt niet weg dat een aantal processen verbeterd kan worden. Hierover zijn wij in gesprek
met de betreff ende afdelingshoofden. Waar nodig zullen zij verbeterplannen moeten opstellen en
uitvoeren. Hiermee hopen we fouten, onzekerheden en eventuele risico’s verder terug te dringen.
2. Begrotingscriterium
Het begrotingscriterium houdt in dat fi nanciële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen
binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. Met
andere woorden: zijn de bij een programma horende budgetten en kredieten niet overschreden. Met
de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium wordt getoetst of het budgetrecht
van de raad is gerespecteerd. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de
baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen
worden gemeld bij de gemeenteraad zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan
nemen. Wij hebben hieraan invulling gegeven door tussentijdse rapportages (het bestuurlijk dashboard
en de fi nanciële monitor). Zo worden prestaties, planning en budgetten gevolgd. Een dreigende
begrotingsoverschrijding wordt dan in de loop van het jaar gesignaleerd en aan de raad voorgelegd.
Indien een wijziging van de begroting niet meer in het jaar zelf is of kon worden voorgelegd aan de
raad zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Gaat het echter om
overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid én worden ze goed herkenbaar opgenomen
in de jaarrekening, dan kan de raad deze uitgaven alsnog autoriseren. Doen dergelijke situaties
zich voor bij gemeente Doetinchem, dan nemen we die in deze paragraaf op en vragen we de raad
hiermee deze alsnog goed te keuren. De accountant moet deze overschrijdingen overigens wel
opnemen in zijn verslag van bevindingen aangezien hij zijn verklaring afgeeft bij de door het college
opgemaakte jaarrekening en voor hem dan dus nog niet vaststaat of de raad de overschrijdingen ook
inderdaad zal autoriseren.
167

De algemene lijn is dus dat begrotingsoverschrijdingen die binnen de beleidskaders van de raad passen
niet worden meegewogen in het accountantsoordeel. Daarnaast worden nog negen soorten begrotingsoverschrijdingen
onderscheiden. Hierna worden ze weergeven met hun gevolg voor de rechtmatigheid:
Onrechtmatig, maar telt niet mee
voor het oordeel
1 Overschrijding, gecompenseerd door
direct gerelateerde opbrengsten
2 Overschrijding bij open einde
(subsidie)regelingen
3 Overschrijding door activiteiten als
boetes, procedures en
naheffingsaanslagen na het
verantwoordingsjaar
4 Overschrijding op investeringen met
als gevolg hogere kapitaallasten in
jaren na investeren
Tenslotte is het nog mogelijk dat budgetafwijkingen weliswaar in fi nanciële zin binnen de begroting
blijven maar dat er aanzienlijk minder prestaties geleverd zijn c.q. andere activiteiten ontplooid zijn
dan in de begroting specifi ek als doelstelling was aangegeven. Het gaat dan om afwijkingen van de
beoogde prestaties. Neemt de accountant deze waar, dan heeft dit geen gevolgen voor de accountantsverklaring
maar zal hij hiervan wel melding doen.
Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium
Onrechtmatig en telt mee voor
het oordeel
5 Overschrijding, niet passend binnen
beleid, tegen beter weten in niet
gemeld
6 Overschrijding, passend binnen
beleid, tegen beter weten in niet
gemeld
7 Overschrijding, gecompenseerd
door niet direct gerelateerde extra
inkomsten waarbij de raad nog geen
besluit heeft genomen over die extra
inkomsten
8 Overschrijding door activiteiten als
boetes, procedures en
naheffingsaanslagen tijdens het
verantwoordingsjaar
9 Overschrijding op investeringen
met als gevolg hogere kapitaallasten
in het jaar van investeren
1. Programma’s
Wij hebben de jaarrekening 2009 op programmaniveau beoordeeld op overschrijdingen. Alleen de
lastenkant is in de toets betrokken. Er zijn 6 rogramma’s die een overschrijding aan de lastenkant
laten zien. Hierna worden ze weergegeven waarbij is vermeld om welke van de hiervoor genoemde
negen soorten overschrijdingen het gaat.
Programma Omschrijving Lasten begroot Lasten werkelijk Saldo Toelichting
1 CENTRUM VAN WONEN 49.265 26.442 22.823 geen overschrijding
2 ECONOMISCHE MOTOR 22.131 20.153 1.978 geen overschrijding
3 SAMENHANG VERSTERKEN 41.402 44.186 -2.784 onderdeel 1
4 TALENT BENUTTEN 7.188 8.892 -1.704 onderdeel 1
5 BRUISEND CENTRUM 14.400 14.419 -19 onderdeel 1
6 BEREIKBARE STAD 4.030 4.159 -129 onderdeel 1
7 IDENTITEIT VAN WIJKEN EN DORPEN 32.433 25.616 6.816 geen overschrijding
8 VEILIGHEID 4.690 4.716 -26 onderdeel 1
9 ORGANISATIE EN COMMUNICATIE 10.731 10.603 128 geen overschrijding
10 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN 73.496 79.089 -5.593 onderdeel 1
subtotaal programma's (A) 259.764 238.274 21.490
168

Toelichting:
In deze toelichting worden alleen de programma’s onderbouwd waar sprake is van een overschrijding
op het totaal van de lasten.
Het mag duidelijk zijn dat het totaalbedrag van de toelichting niet aansluit bij het totaalbedrag van
de overschrijding op het betreff ende programma, omdat slechts die posten worden onderbouwd die
geleid hebben tot een overschrijding (er kunnen namelijk ook posten met een onderschrijding zijn,
maar die worden in dit kader niet toegelicht).
169

Hiermee kan geconcludeerd worden dat er weliswaar sprake is van begrotingsoverschrijding op zes
programma’s. In alle gevallen is echter sprake van overschrijdingen waar hogere opbrengsten, in de
vorm van bijdragen van derden of onttrekkingen aan reserves of voorzieningen, tegenover staan
waardoor van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, geen sprake is.
2. Kredieten
Naast de programma’s zijn is ook bij de kredieten beoordeeld hoe een eventuele overschrijding veroorzaakt
is. In hoofdstuk 4 is een totaaloverzicht en stand van zaken van kredieten opgenomen; hier
worden overschrijdingen groter dan € 50.000 geanalyseerd.
Het betreft derhalve:
- gevallen waar direct geralateerde opbrengsten tegenover staan (“categorie 1”-onrechtmatigheid);
- danwel overschrijdingen op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in jaren na investeren
(“categorie 4”-onrechtmatigheid).
3. M&O-criterium
Bij de uitvoering van de rechtmatigheidsonderzoeken is het onderwerp misbruik en oneigenlijk
gebruik aan de orde geweest in die zin dat beoordeeld is of er voldoende waarborgen binnen de
processen zijn dat voorkomen wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik kunnen maken van
overheidsgelden/-voorzieningen. Dit heeft bij de volgende dossiers geleidt tot het maken van opmerkingen.
Overigens wil dit niet zeggen dat er ook daadwerkelijk sprake is van misbruik en/of oneigenlijk
gebruik; het gaat er hier om dat in het proces waarborgen verankerd zijn.
Subsidieverlening:
In dit verband is bekeken of bij de subsidieverlening aanvullende maatregelen zijn genomen om
misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen: denk bijvoorbeeld aan toezicht ter plaatse door een
toezichthouder, aanvullende controle op de aangeleverde fi nanciële stukken etc. In alle onderzochte
dossiers is hier geen sprake van, althans blijkt dit niet uit het dossier. Enkel bij deelnamesubsidies is
in de beschikking opgenomen dat steekproefsgewijs een controle wordt uitgevoerd, maar van het
daadwerkelijk uitvoeren van een dergelijke controle is blijkens het dossier niet gebleken.
Inkoop en aanbesteding:
Uit het onderzoek naar de naleving van inkoop- en aanbestedingsregels is gebleken dat er in het
inkoopproces enkele verbeteringen doorgevoerd kunnen worden. Het gaat dan met name om het
verder doorvoeren van functiescheidingen.
170

Werk en inkomen:
Bij de controle in 2009 is geconstateerd dat door de afschaffi ng van de reguliere heronderzoeken er
soms te weinig zicht is op rechtmatigheidsaspecten. Sommige klanten zijn meerdere jaren niet meer
in beeld geweest bij de afdeling. De afschaffi ng van de reguliere heronderzoeken is deels op te vangen
door meer gebruik te maken van Suwinet, gegevens van het inlichtingenbureau en systeembewaking
op de eigen administratie. De afdeling zal het verder vormgeven van de systeemcontroles op de haar
actielijst plaatsen. Verder wordt in 2010 gekeken naar effi ciënte vervangingsmogelijkheden voor de
rechtmatigheidsonderzoeken.
Voor alle bevindingen geldt dat we deze bespreken met de betreff ende afdelingshoofden. De directie
zal aan hen in 2010 een verbeterplan vragen waarin afdelingshoofden moeten aangeven hoe zij denken
geconstateerde bevindingen in de toekomst te voorkomen. Uiteraard zal de directie vervolgens toetsen
of deze verbeteringen ook daadwerkelijk worden doorgevoerd.
171

172

Hoofdstuk 4
Analyse van het rekeningresultaat
Stand van zaken kredieten
173

174

Hoofdstuk 4. Analyse van het rekeningresultaat
Het fi nanciële resultaat na mutaties in de reserves € 4.694.000 positief, zoals wij in hoofdstuk 1 reeds
schreven. In dit hoofdstuk staat allereerst op de volgende pagina’s een volledig overzicht van dit resultaat
waarna dit wordt geanalyseerd.
Het rekeningresultaat is opgebouwd uit de volgende componenten:
Analyse financieel resultaat 2009
incidenteel (I)
bedragen in €
structureel (S)
Resultaat na mutaties in reserves 4.694.000
1. Resultaat op de grondexploitatie 1.559.000 I
2. Bestemmingsvoorstellen/overhevelen budgetten naar 2010 1.627.000 I
Resultaat bedrijfsvoering na bestemmingsvoorstellen 1.508.000
3. Personele lasten 418.000 I
4. Rente en investeringslasten 395.000 I/S
5. Investeringen gedekt uit reserves 0 I
6. Neutrale posten 0 I
7. Vitens 88.000 I
8. Algemene uitkering gemeentefonds 308.000 I/S
9. Voorziening dubieuze debiteuren -167.000 I/S
10. Overheid personeel met name IZA 642.000 I
11. Automatisering planning & control 89.000 I
12. Werkdeel Wet Werk en Bijstand -341.000 I
13. Leerlingenvervoer 129.000 I
14. Burgerzaken 86.000 I
15. Overige voor- en nadelen -139.000 I/S
Totaal resultaat bedrijfsvoering na bestemmingsvoorste 1.508.000
De saldi op alle onderdelen, met uitzondering van onderdeel 5, worden in dit hoofdstuk geanalyseerd.
Onderdeel 5 betreft bedragen van investeringen die gedekt worden middels bijdragen uit reserves.
Sinds de komst van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) zijn wij verplicht om deze onttrekking
aan de reserves te laten verlopen via product 9800 (programma 10). De totale onttrekking
ten gunste van dit product resulteert in een neutraal saldo.
Tenslotte is in dit hoofdstuk een overzicht van de stand van zaken van de diverse kredieten
opgenomen.
175

176

Analyse jaarrekening 2009
Progr. Programma omschrijving Product Product omschrijving personele
lasten
177
invest lasten
61020/6104
+ deel ecl
0.0 + lease
invest.
gedekt. uit
reserves
980
neutraal
MET 980
neutraal met bestemming
andere rek.saldo
prod.
overig totaal
5 BRUISEND CENTRUM 5100 BIBLIOTHEEKWERK 2 2
5110 MUZIEKSCHOOL 0
5302 SPORT 47 47
5304 SPORT; ZWEMMEN -14 -14
5400 KUNSTZINNIGE VORMING 2 -32 -30
5410 CULTUURHISTORIE EN
MONUMENTENZORG
544 -8 536
5600 TOERISME EN RECREATIE 21 21
6 BEREIKBARE STAD 2100 WEGEN -196 -79 -275
7 IDENTITEIT VAN WIJKEN
EN DORPEN
2102 GLADHEIDSBESTRIJDING -29 -29
2110 VERKEERSMAATREGELEN 112 -56 56
2120 OPENBAAR VERVOER -16 -16
2140 PARKEREN -85 271 186
2101 WIJKSTRATEN 379 279 21 679
2104 OPENBARE VERLICHTING -31 -27 -58
4200 OPENBAAR BASISONDERWIJS 0
4210 OPENBAAR BASISONDERWIJS:
HUISVESTING
4230 BIJZONDER BASISONDERWIJS:
HUISVESTING
-46 -5 -51
-131 -4 -135
5604 GROENBEHEER -22 50 -23 5
5800 SPEELVOORZIENINGEN 22 0 22
6500 KINDERDAGOPVANG 54 5 59
7210 AFVALVERWIJDERING EN
VERWERKING
7220 RIOLERING EN WATERVOORZIENING -31 -31
7230 MILIEUBEHEER -10 -10
7232 MILIEUFYSIEKE OMGEVING 45 80 125
7234 MILIEU BEDRIJVEN 6.000 460 6 6.466
7240 LIJKBEZORGING 0 0
0

Analyse jaarrekening 2009
Progr. Programma omschrijving Product Product omschrijving personele
lasten
178
invest lasten
61020/6104
+ deel ecl
0.0 + lease
invest.
gedekt. uit
reserves
980
neutraal
MET 980
neutraal met bestemming
andere rek.saldo
prod.
overig totaal
8 VEILIGHEID 0022 RECHTSBESCHERMING 2 2
9 ORGANISATIE EN
COMMUNICATIE
10 ALGEMENE
DEKKINGSMIDDELEN
1200 BRANDWEER 11 6 21 38
1202 RAMPENBESTRIJDING 38 38
1400 OPENBARE ORDE / BIJZ. WETTEN -34 -34
0010 BESTUURSORGANEN -10 -10
0020 BESTUURSONDERSTEUNING 3 3
0024 COMMUNICATIE 29 67 -5 91
0030 BURGERZAKEN 37 127 86 250
0052 BEST. SAMENWERKING / BEST.
ORGANISATIE
-29 26 -3
0060 DUALISME 25 25
5112 ONTWIKKELINGSSAMENWERKING -1 -1
9110 GELDLENINGEN 395 154 8 557
9130 Beleggingen en deelnemingen 34 -8 88 114
9200 BELASTINGEN 37 72 109
9210 ALGEMENE UITKERING 308 308
9220 ALGEMENE UITGAVEN / INKOMSTEN 60 -868 44 37 -88 -815
9600 SALDI KOSTENPLAATS 324 258 -19 271 703 1.537
9800 MUTATIES RESERVES 1.105 -6.165 35 -423 -5.448
418 395 0 -0 0 3.186 695 4.694

1. Grondexploitaties (1.559.000 V)
Het resultaat van de bouwgrondexploitatie wordt verkregen door:
a. het nemen van winsten of verliezen van af te sluiten projecten
b. het tussentijds winst nemen
c. het treff en van voorzieningen voor verliesgevende projecten
d. rente en beheerskosten van strategische aankopen.
Het resultaat 2009 bedraagt € 1.559.000 positief en bestaat uit:
ad a. Afsluitingen projecten
project resultaat
179
Resultaat
Samengev. Complex 2.437.014
Keppelseweg Rev. en Uitgifte 561.666 2.998.680 V
ad b. Tussentijdse winstneming
project resultaat
Verheulsweide TC 271.500 271.500 V
ad c. Treffen van voorziening verliesgevende projecten
project Boekwaarde 1 jan
2009
Toevoeging rente NCW 31 dec 2009 aanvulling
2009
Hbb IJsseloevers 736.198 9.202 772.960 27.559
Bedrijven Wijnbergen 2.444.982 30.562 2.619.953 144.409
Pelgrimterrein gnd 139.601 1.745 159.553 18.207
Lage horts ||| 920.388 11.505 835.237 -96.656
Mholf/Jaartsveld 11.872 148 1.155 -10.866
Bethlehemstraat 187.590 2.345 238.702 48.767
Wynbergen Oosten 2.499.463 31.243 2.752.834 222.128
TCC Kennedylaan 629.009 7.863 668.040 31.169
De Veentjes 472.005 5.900 471.878 -6.027
Wonen op het randje 53.082 663 95.655 41.910
Tectomat Langerak 6.658 83 6.654 -87
t Lookwartier 1.690.645 21.133 2.148.540 436.762
Spinbaan Brewinc 11.575 11.575
Sportpark Zuid brandw 370.798 370.798
Aanvulling voorziening
project percentage afwijking raming extra aanvulling
Bethlehemstraat 5% -94.090 4.705
TCC Kennedylaan 5% -244.402 12.220
De Veentjes 5% -640.438 32.022
t Lookwartier 5% -965.763 48.288
Bedrijven Wijnbergen 5% -1.781.795 89.090
Pelgrimterrein gnd 5% -14.558 200.000 200.728
ad d. Rente en beheerskosten
project Omschrijving resulaat
1.239.648 1.239.648 N
387.053 387.053 N
Strategische aankopen rente beheerskosten 2009 84.071 84.071 N
Totaal voordelig resultaat 1.559.408 V

Het college van b&w heeft een prioriteitslijst vastgesteld en een aantal beheersmaatregelen. Deze
beheersmaatregelen vragen om een nadere uitwerking welke in het 1e halfjaar 2010 zijn beslag zal
krijgen. De volgende projecten zijn geprioriteerd: Vijverberg Zuid, Hamburgerbroek, Wijnbergen
Oosten & Midden-Westen, Heideslag (1e fase), Veemarkt, Heelweg (gemeentelijke deel, Stockhorst),
Lookwartier (noordelijk deel), de kantorenlocatie (HBB Zuid) en het bedrijventerreinen A18 (gefaseerd)
en de initiatieven van de regiekamer waarvoor harde afspraken zijn gemaakt. Op basis van
de nadere uitwerking van de beheersmaatregelen zullen de fi nanciële gevolgen voor de verschillende
grondexploitaties en de gevolgen voor de fi nanciële positie/weerstandsvermogen van de gemeente
Doetinchem, vertaald worden in de actualisatie van de grondexploitaties en de meerjarenbegroting
2011-2014. Uiteraard zal hierbij bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden.
Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar paragraaf grondbeleid.
2. Bestemmingsvoorstellen en in 2010 opnieuw beschikbaar te stellen budgetten
(1.627.000 V)
In het jaarrekeningsaldo is een incidenteel voordeel van € 1.627.000 opgenomen dat voor
€ 1.434.000 bestaat uit niet bestede budgetten. Bij onderdeel A van onderstaande tabel staat om
welke budgetten het gaat; daarna beschrijven we wat de oorzaak is dat deze budgetten in 2009 niet
ingezet zijn. Daarnaast doen we bij onderdeel B een aantal voorstellen tot het bestemmen van het
rekeningsaldo in het algemeen.
Wij stellen u voor deze middelen voor 2010 beschikbaar te stellen ten laste van de algemene reserve.
A. Over te boeken budgetten
1 communicatie 67.000
2 dienstverlening: project Aarhus 21.000
3 dienstverlening: Wabo 106.000
4 veiligheidshuis en wijkveiligheidsteam 60.000
5 onderhoud fietspaden 279.000
6 geluidszonering 460.000
7 voordeel kapitaallasten huisvesting 93.000
8 migratie financieel systeem en managementinfo 57.000
9 landschapscoördinatie Noord en Zuid 50.000
10 maatschappelijke participatie 142.000
11 peuterspeelzaalbeleid 54.000
12 klimaatplan 45.000
Totaal 1.434.000
B. Bestemming deel rekeningsaldo
1 overdracht gemeentelijke gronden naar BUHA 35.000
2 bestemmen deel IZA-gelden 100.000
3 voordeel overhead tbv inrichting kantoren 21.000
4 streekarchivariaat de Liemers 37.000
Totaal 193.000
Totaal generaal 1.627.000
A. Over te boeken budgetten
1. Communicatie/externe representatie € 67.000
Bij de programmabegroting 2009 is voor 2009 € 135.000 beschikbaar gesteld voor de
professionalisering en verbetering van communicatie en representatie. In 2009 is een fl ink aantal
zaken opgepakt (bv. beursstand, proef met televisiespotjes bij Graafschap tv en audiovisuele
apparatuur). Andere zaken zijn al wel in voorbereiding genomen, maar de uitvoering kan pas
180

gebeuren vanaf 2010. Het gaat dan om het aanvullen van relatiegeschenken, training en materialen
voor het communicatief bewustzijn van de organisatie, de verbetering promotiefi lm, standaard
presentatiematerialen (t.b.v. lobby en bestuurlijke bezoeken) en het opstellen van een
evenementenkalender.
2. Ontwikkeling dienstverlening: milieuinformatie project Aarhus € 21.000
Bij de programmabegroting 2009 is voor 2009 € 240.000 beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling
van dienstverlening, waaronder de uitvoering van het verdrag van Aarhus. Het verdrag van
Aarhus regelt de toegang tot milieu-informatie. Burgers kunnen meer milieu-informatie opvragen.
Overheden moeten hun best doen om milieu-informatie te ordenen zodat het actief en systematisch
via, bij voorkeur, internet kan worden verspreid. Voor deze publicatie op internet is een
ICT toepassing aangeschaft. De implementatie is nog niet gestart. Door de enorme werkdruk
door de discussie rondom de omgevingsdiensten inzake de Wabo, is de planning van dit project
niet gehaald. In 2010 zal dit opnieuw worden opgepakt. De huidige processen moeten worden
aangepast zodat informatie ook daadwerkelijk gepubliceerd gaat worden.
3. Ontwikkeling dienstverlening: Wabo € 106.000
Bij de programmabegroting 2009 is voor 2009 € 240.000 beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling
van dienstverlening, waaronder voor de implementatie van de Wabo. De inwerkingtreding
van de omgevingsvergunning is door het rijk tot nader orde uitgesteld. Zowel het rijk zelf als de
betrokken partijen -waaronder de gemeenten- hebben problemen met de implementatietermijn.
Middels de oktobercirculaire (algemene uitkering uit het gemeentefonds) is er door het rijk voor
de Wabo € 84.000 extra uitgekeerd. Hierdoor is er een onderschrijding van het budget ontstaan.
Deze middelen worden ingezet om de verdere afronding van de Wabo te realiseren. Hieronder
valt de mogelijkheid om de informatiesystemen van handhaving aan te laten sluiten op de nieuwe
systemen van vergunningverlening. Deze stap kan zonder deze middelen niet gezet worden.
4. Wijkveiligheidsteam en veiligheidshuis € 60.000
Bij de programmabegroting 2009 is voor 2009 € 60.000 beschikbaar gesteld voor een wijkveiligheidsteam
en een -virtueel- veiligheidshuis. In 2009 zijn de voorbereidingen gestart om
beide initiatieven te realiseren. Omdat aansluiting van de ketenpartners essentieel en een
integrale aanpak noodzakelijk was, is dit een moeizamer proces geworden dan was voorzien.
Pas in november is het wijkveiligheidsteam gestart en moet nog goed aangesloten worden op het
veiligheidshuis. In 2009 zijn er ook dus nog geen kosten gemaakt voor de uitvoering. Deze kosten
volgen in 2010. Vandaar dat het budget overgeheveld moet worden naar 2010.
5. Onderhoud fi etspaden € 279.000
Bij de 1e monitor 2009 is er voor nieuw beleid (intensivering naar aanleiding van de crisis)
€ 500.000 beschikbaar gesteld voor onderhoud aan fi etspaden langs de Kennedylaan en Varsseveldseweg.
De werkzaamheden zijn gestart, echter nog niet afgerond. Afronding wordt medio
2010 verwacht. De resterende middelen van € 279.000 moeten daarom in 2010 beschikbaar zijn.
6. Geluidszonering € 460.000
Bij de 2e Monitor 2009 is € 460.000 beschikbaar gesteld voor geluidssaneringsmaatregelen in de
omgeving van bedrijventerrein Verheulsweide en Hamburgerbroek. De benodigde werkzaamheden
zijn eind 2009 in beeld gebracht en naar verwachting zullen de werkzaamheden voor de
zomer van 2010 hebben plaatsgevonden. Gelet op de herziening van de geluidszone, de dekking
van de kosten en de doorlooptijd stellen we voor om het bedrag ad € 460.000 uit het rekeningsresultaat
te bestemmen.
7. Voordeel kapitaallasten huisvesting toevoegen aan huisvestingsbudgetten 2010
€ 93.000
In het kader van de huisvestingsontwikkelingen is er bestuurlijk voor gekozen (raadsbesluit juli
2008) om de incidentele vrijkomende middelen van reeds beschikbaar gestelde huisvestingsmiddelen
en de ruimte die ontstaat door temporisering en bevriezing van bestaande budgetten in
het kader van huisvesting en ict te gebruiken voor de incidentele lasten die voor de realisatie van
de huisvesting plaatshebben. Vanuit deze incidenteel vrijvallende ruimte ontstaat in 2009 een
voordelig resultaat van € 92.700. Wij stellen voor dit resultaat toe te voegen aan de incidentele
vrijkomende middelen voor huisvesting 2010 en 2011.
181

8. Migratie fi nancieel systeem en systeem van managementinformatie € 57.000
Voor de migratie van het fi nancieel systeem en het systeem van managementinformatie is in 2007
een bedrag van € 125.000 beschikbaar gesteld. Het migratieproject is eind 2008 gestart. Het
nieuwe key2fi nancien systeem is inmiddels succesvol geïmplementeerd en in 2009 is de vervolgfase,
de invoering van verbeteringen en nieuwe modules en doorontwikkeling van de managementinformatie,
gestart. Dit loopt door naar 2010, zoals reeds bij de jaarrekening 2008 aangegeven.
Daarom stellen we voor het restant van dit budget over te boeken naar 2010.
9. Landschapscoördinatie Noord en Zuid € 50.000
Wij stellen u voor een bedrag van € 50.000 van het resterend budget van € 61.000 op landschapsbeheer
Noord en Zuid toe te voegen aan het budget voor 2010 (het gaat namelijk om
een structureel budget) om achterstanden in te lopen. Deze achterstanden zijn vanaf 2008
ontstaan door het vervallen van de functie van landschapscoördinator. Inmiddels heeft de afdeling
de capaciteit op orde en kunnen ze lopende zaken bemensen en achterstanden wegwerken. Nu
is een actueel en lopend werkprogramma gereed waardoor uitvoering ook daadwerkelijk in 2010
kan plaatsvinden.
10. Maatschappelijke participatie € 142.000
In december 2008 heeft wethouder van Dijk een contract getekend met staatssecretaris Aboutaleb
om het aantal kinderen in Doetinchem, dat als gevolg van armoede niet kan participeren, met
de helft terug te dringen. Om dit mogelijk te maken heeft de staatssecretaris aan de gemeente
Doetinchem voor het jaar 2008 € 117.000 beschikbaar gesteld en voor het jaar 2009 € 118.000
(minus € 2.000 indexering) (taakmutatie meicirculaire 2008).
Omdat pas in de laatste maanden van 2008 duidelijk is geworden dat Doetinchem het convenant
ging tekenen is het budget 2008 toegevoegd aan het budget van 2009. In 2009 is uiteindelijk
€ 142.000 niet besteed. De gemeente Doetinchem is echter wel de verplichting aangegaan om
de doelstelling te halen en heeft daarvoor het restant van de fi nanciële middelen nodig. Daar
naast ligt er in het kader van het armoedebeleid een raadsbesluit (5 juni 2008) om deze middelen
in te zetten voor genoemd doel. Voorstel is –omdat het hier een eenmalige rijksbijdrage
voor een specifi ek doel betreft- om het restant bedrag van 2009 € 142.000 toe te voegen aan
het budget van 2010 zodat er voldoende fi nanciële middelen zijn om aan de in het convenant
gestelde eisen te voldoen.
11. Peuterspeelzaalbeleid € 54.000
Op het budget voor peuterspeelzalen is een voordelig resultaat behaald van € 54.000. Het blijkt
noodzakelijk, gezien alle ontwikkelingen, het peuterspeelzaalbeleid uit 2006 te herzien. Er wordt
vooralsnog uitgegaan van peuterplaatsen onder de Wet kinderopvang en met aanbieders intensief
overleg gevoerd over de kostprijsberekening van peuterplaatsen. Maar vaststaande cijfers zijn er
nog niet. Ook kan het zijn dat locaties aangepast moeten worden om te voldoen aan de kwaliteitseisen
van de Wet Kinderopvang. Dit wordt op dit moment geïnventariseerd. Beide onderwerpen
kunnen extra kosten met zich meebrengen. Daarom stellen we voor de resterende
middelen over te boeken naar 2010.
12. Klimaatplan € 45.000
Het Klimaatplan Doetinchem 2009-2012 geeft de ambities van de gemeente Doetinchem weer
op het gebied van klimaat en de projecten die de gemeente in de periode 2009-2012 wil uitvoeren
om deze ambities te realiseren. Voor het uitvoeren van het Klimaatplan heeft de gemeente
subsidie ontvangen vanuit de regeling "Stimulering van Lokale Klimaatinitiatieven" (SLOK).
Het subsidiebedrag is vastgesteld op totaal € 167.416 dat in 3 termijnen (de jaren 2009, 2010
en 2011) via het gemeentefonds wordt uitgekeerd. De positieve beschikking is gegeven in de
Gemeentefondscirculaire van maart 2009.
Voor het jaar 2009 stonden een aantal (onderdelen van) projecten gepland. Een deel hiervan is
uitgevoerd, echter een groot deel van de geplande (onderdelen van) projecten is niet in 2009
opgestart en/of uitgevoerd. Van het toegekende subsidiebedrag voor 2009 is daarom € 45.000
niet besteed in 2009. Het niet bestede deel moet overgeheveld worden naar 2010.
Dan zal verder invulling gegeven worden aan de uitvoering van het Klimaatplan.
182

B. Bestemming deel rekeningsaldo
1. Overdracht gemeentelijke gronden naar BUHA € 35.000
In de paragraaf grondbeleid, bij het onderdeel samengevoegde complexen stellen wij u voor
een bedrag van € 35.000 ten laste van de boekwaarde Samengestelde complexen te brengen
en dit beschikbaar te stellen aan team accommodaties voor overdrachtswerkzaamheden van
gemeentelijke gronden (beheer) naar dat team.
2. Bestemmen van deel IZA-gelden € 100.000
Eind 2009 heeft de gemeente Doetinchem uit de 1e tranche van de Iza-liquidatie
€ 620.000 V (90%) ontvangen. We stellen voor om van dit voordeel van deze Iza gelden
€ 100.000 te bestemmen voor activiteiten in het verlengde van het thema “de vitale mens en de
vitale organisatie”, zoals:
- activiteiten voor medewerkers, in het verlengde van bewustwording op het vlak van
persoonlijke ontwikkeling;
- activiteiten die zijn afgeleid van de uitkomsten van het PMO;
- activiteiten in het kader van management ontwikkeling van leidinggevenden.
3. Voordelig saldo op overhead huisvesting naar inrichting nieuw kantoor € 21.000
De projectkredieten huisvesting voorzien niet in de inrichting van de kantoren. Om te beschikken
over fi nanciële mogelijkheden voor de inrichting van de kantoren en vervanging van het
meubilair stellen we voor om het voordeel van € 21.000 op het totaal van de overhead budgetten
huisvesting, ict, facilitair en repro toe te voegen aan de in 2008 gevormde bestemmingsreserve
huisvesting inrichting van kantoren en vergaderwerkplekken in de (ver)nieuw(d)e
huisvestingslocaties. De reserve komt hiermee op € 121.000.
4. Streekarchivariaat de Liemers € 37.000
In de jaarrekening is het krediet herindeling afgewikkeld. Aangezien er nog afkoopverplichtingen
bestaan voor het streekarchivariaat de Liemers en Doesburg moet het beschikbare bedrag van
€ 37.000 beschikbaar blijven. Wij stellen voor hiervoor een bestemmingsreserve te vormen.
3. Personele lasten (418.000 V)
Het resultaat op de aan personeel gerelateerde budgetten kan worden onderverdeeld in de
volgende posten:
A. Loonsom 260.000 V
B. Opleiding 29.000 N
C. Inhuur wegens ziekte 162.000 V
D. Stelpost jaarplannen 2009 25.000 V
Totaal 418.000 V
A. Loonsom (€ 260.000 V)
Tabel loonsom
Loonsombudget per 31 december 28.074.000
loonkosten -26.432.000
inhuur tlv loonsombudget -1.849.000
resultaat omzet 467.000
-27.814.000
loonsom resultaat 31 dec 2009 260.000
Het resultaat op de loonsom is onder meer een gevolg van hogere omzetten op kredieten en budgettair
neutrale producten (producten waarvan het resultaat wordt verrekend met een reserve,
voorziening of subsidie).
Wanneer afdelingen meer uren en dus omzet realiseren op bijvoorbeeld kredieten betekent dit een
extra opbrengst voor de betreff ende afdelingen welke ten gunste komt van het rekening resultaat.
183

B. Opleiding (€ 29.000 N)
In 2009 beschikten de afdelingen over een opleidingsbudget van totaal e 438.000. Uiteindelijk is
hierop € 467.000 uitgegeven.
C. Inhuur wegens ziekte (€ 162.000 V)
Om de voortgang van jaarplannen niet te belemmeren als gevolg van (langdurige) ziekte is er in de begroting
een centraal budget ad € 476.000 opgenomen. Wanneer wordt voldaan aan de voorwaarden
kunnen afdelingen ten laste van dit centrale ziektebudget inhuren. Ontvangen UWV vergoedingen
worden aan dit budget toegevoegd. Uiteindelijk blijkt een overschot aan beschikbare middelen van €
162.000.
D. Voordeel jaarplannen 2009 (€ 25.000 V)
De begroting 2009 zoals vastgesteld in de raad van november 2008 is gebaseerd op de jaarplannen
2008. Zodra de jaarplannen 2009 vastgesteld zijn worden deze alsnog verwerkt in de begroting 2009.
Afwijkingen in de toerekening naar producten worden op een stelpost begroot. In 2009 was per
saldo een voordeel van € 25.000 en deze kan bij de jaarrekening vrijvallen.
4. Rente en investeringslasten (395.000 V)
Ten opzichte van de primitieve begroting bedraagt het totale voordelig resultaat op de rente en
investeringslasten € 2.057.000. Bij de dashboardrapportages werd reeds een voordeel gemeld van in
totaal € 1.662.000. Hierbij is een inschatting gemaakt van de resterende fi nancieringsbehoefte van de
gemeente in het tweede halfjaar 2009. Nu kunnen we dus nog een voordeel van € 395.000 inboeken
dat als volgt is opgebouwd:
a. Lagere afschrijvingslasten 152.000
b. Lagere rente lasten 128.000
c. Vrijval gereserveerde investeringslasten 115.000
Totaal rente en investeringslasten 395.000
a en b De lagere afschrijvingslasten en rentelasten worden veroorzaakt doordat investeringen nog
niet zijn gerealiseerd. Een voorbeeld hiervan is de basisonderwijsvoorziening in Wijnbergen.
c. Door lagere rentelasten hebben we nog een resterend voordeel van € 115.000.
5. Investeringen gedekt uit reserves (0)
Geen verdere toelichting
6. Neutrale posten (0)
Hier worden voor- of nadelen op budgetten, die via een reserve of voorziening lopen, toegelicht.
Programma 1
Product 821.0 Stads- en dorpsvernieuwing € 40.000 N
Betreft de waardering van onze deelname in het stimuleringsfonds volkshuisvesting. De waarde is
aangepast aan het defi nitieve saldo per 31 december 2009. Voor hetzelfde bedrag staat een mutatie in
de reserve stimuleringsfonds op het product 980.
Product 810.0/822.0 Bouw- en woningtoezicht €81.000 N
Via deze producten is € 81.000 toegevoegd aan de voorziening bouwvergunningen. Dit bedrag is een
combinatie van hogere opbrengsten bouwleges, de begrote toevoeging aan de voorziening en de werkelijke
uitgaven. Het saldo per 31-12-2009 van deze voorziening bedraagt € 100.000.
184

Product 830.0 Grondexploitaties € 746.000 V
Op dit product zijn de volgende posten verantwoord in de jaarrekening die via product 980, verrekening
reserves, neutraal verlopen binnen de jaarrekening.
1. Ontvangen bijdragen per verkochte m2 grond ten behoeve 739.000 V
van bovenwijkse infra structurele voorzieningen
2. Afdracht aan het Kunstfonds 7.000 V
€ 746.000 V
Het saldo van 1 is toegevoegd aan de fonds bovenwijkse voorzieningen, post 2 is verrekend met het
kunstfonds.
Programma 2
Product 611.0 Werkgelegenheid € 56.000 N
Via functie 980 zijn respectievelijk € 51.000 en € 5.000 onttrokken aan de reserve klantmanagement
en de reserve bijzondere bijstand.
Programma 3
Product 610.0/612.0 Wet Werk en Bijstand (WWB) inkomensdeel € 306.000 N
Het nadeel ten opzichte van de 2e fi nanciële monitor 2009 op deze producten bedraagt € 306.000.
Dit is onttrokken aan de reserve WWB (inkomensdeel).
De omvang van de reserve WWB bedraagt na de samenstelling van de jaarrekening 2009 afgerond
€ 0,7 miljoen.
Product 620.0 Maatschappelijke begeleiding en advies onderdeel WMO €247.000 V
Op dit product is ten opzichte van de 2e fi nanciële monitor 2009 een voordeel ontstaan van
€ 247.000.
Via functie 980 is dit voordeel toegevoegd aan de reserve WMO.
De omvang van de reserve WMO per 31-12-2009 bedraagt, rekening houdend met deze toevoeging
en de toevoeging via product 620.2, € 475.000.
Product 620.0 / 710.0 Maatschappelijke begeleiding/verslavingszorg € 213.000 V
Maatschappelijke opvang en verslavingszorg kent een rijksbudget bedoeld voor regionale taken en een
gemeentelijk budget voor lokale taken. Voor- en nadelen op het gemeentelijk deel worden verrekend
met de reserve maatschappelijke opvang en verslavingszorg. In 2009 gaat het om een toevoeging aan
de reserve van totaal € 213.000.
Product 620.2 Woon- rolstoel- en vervoersvoorzieningen € 40.000 V
Op dit product is ten opzichte van de 2e fi nanciële monitor 2009 een voordeel ontstaan van
€ 40.000.
Via functie 980 is dit voordeel toegevoegd aan de reserve WMO.
De omvang van de reserve WMO per 31-12-2009 bedraagt, rekening houdend met deze toevoeging
en de toevoeging via product 620.0, € 475.000.
Product 620.6 Gemeentelijk minimabeleid € 30.000 N
Op dit product is een nadeel ontstaan van € 30.000.
Via functie 980 is dit bedrag onttrokken aan de reserve bijzondere bijstand.
De omvang van de reserve bijzondere bijstand per 31-12-2009 bedraagt € 558.000.
185

Programma 5
Product 541.0/540.0 Cultuurhistorie/kunstzinnige vorming € 544.000 V
Het betreft € 352.000 verkoop panden De Schil en € 192.000 voordeel posten monumentenbeleid
(op 980 geboekt.)
Op basis van de begrotingsvoorschriften zijn de kosten t/m 2009 in het kader van verkoop panden
De Schil ten laste van de exploitatie gebracht. Dit geldt ook voor eventuele verkoopopbrengsten. Na
afboeking boekwaarde verkochte panden en gemaakte kosten tot en met het jaar 2009 is in de jaarrekening
2009 een bedrag van € 352.000 gereserveerd (een nieuwe bestemmingsreserve) ter dekking
van de resterende uitgaven van de lopende projecten.
Voor een bedrag van € 192.000 is minder onttrokken aan de reserve volkshuisvesting in het kader
van het monumentenbeleid. De uitgaven zullen in 2010 ten laste van deze reserve worden gebracht.
Programma 6
Product 211.0 Verkeersmaatregelen € 112.000 V
Het betreft het onderzoek verkeer Doetinchem Noord tot een bedrag van € 112.000 met een dekking
vanuit de algemene reserve. De onttrekking in algemene reserve is doorgeschoven naar het jaar
2010.
Product 214.0 Parkeren € 186.000 V
Het betreft
a. parkeeropbrengsten en –boetes 79.000 V
b. investeringslasten 285.000 V
c. bijdrage investeringen tlv parkeerfonds 85.000 N
d. huur 4e kwartaal 2008 parkeergarage 50.000 N
e. beheer en onderhoud 40.000 N
Totaal € 186.000 V
ad a. De opgelegde parkeerboetes liggen ruim € 48.000 lager dan begroot in 2009, dit is conform
het beeld in 2008. Het veel zichtbaar zijn op de straat leidt tot beter betaalgedrag op betaald parkeerplaatsen
en dus minder boetes. Hier staat tegenover dat de overige parkeeropbrengsten uit o.a.
dagkaartverkoop, vignetten en vergunningen € 127.000 hoger ligt dan geraamd.
ad b/c. Het later uitvoeren van een deel van (vervangings)investeringen en in uitvoering zijnde grotere
projecten (bijvoorbeeld bouw parkeergarage Lookwartier en vergroten parkeerplaats varkenswei)
levert in 2009 een eenmalig voordeel op van € 200.000.
ad d. In de jaarrekening 2009 is ook de huur van de catharinagarage over het laatste kwartaal 2008
verantwoord.
ad e. De totale beheers- en onderhoudskosten werden met een bedrag van € 40.000 overschreden.
Het totale voordeel van € 186.000 is via het product 980 toegevoegd aan het parkeerfonds.
Programma 7
Product 721.0 Afvalinzameling en verwerking € 109.000 V
Het totale voordeel op dit product bedraagt afgerond € 284.000 en is toegevoegd aan de voorziening
afvalverwerking. Bij de begroting (incl. 1e en 2e monitor 2009) werd reeds rekening gehouden met
een voordeel van € 175.000.
Het voordeel ten opzichte van de begroting van € 109.000 (€ 296.000 minus € 175.000) is als volgt
te specifi ceren:
186

a. Inzamelkosten (incl. subs. oud papier) 50.000 V
b. Overige inzamel- en verwerkingskosten 4.000 V
c. Investeringslasten in uitvoering zijnde investeringen 55.000 V
(o.a. Opknappen brengspunt Havenstraat en plaatsen
ondergrondse containers)
Totaal € 109.000 V
Product 722.0 Riolering en watervoorziening € 652.000 V
Ten opzichte van de begroting bedraagt het voordeel op dit product afgerond
€ 652.000. In de begroting werd uitgegaan van een onttrekking van € 224.000.
Het verschil van € 428.000 (€ 652.000 minus € 224.000) is toegevoegd aan de voorziening rioolbeheer.
Het voordeel van € 652.000 is als volgt te specifi ceren:
a. Investeringslasten 706.000 V
b. Beheer en onderhoud 54.000 N
Totaal € 652.000 V
In het kader van het GRP lopen er nog diverse investeringen (afkoppelprojecten, aanleg bergbezinkbassin
en vervangingsinvesteringen). Deze zijn op dit moment in uitvoering dan wel de voorbereiding
hiervan is opgestart. In de begroting zijn de volledige investeringslasten opgenomen. In werkelijkheid
liggen deze rond € 706.000 lager. Een deel van het voordeel is daarnaast te verklaren door een wijziging
in de afschrijvingsmethodiek (jaar na ingebruikname wordt begonnen met de afschrijving).
Daarnaast zijn er investeringen tbv uitvoering Waterplan (31.000 N) gedaan. Deze zijn neutraal met
een onttrekking uit de reserve waterplan (product 980, verrekening reserves)
Product 723.4 Milieu bedrijven € 6.000.000 V
Dit houdt verband met het verplaatsen van Esbro, waartoe in 2009 is besloten en hetgeen in 2010
tot uitvoering zal komen. Dekking vanuit de algemene reserve (product 980) is doorgeschoven naar
het jaar 2010.
7. Dividenden (88.000 V)
In 2009 hebben wij totaal € 2.272.000 dividend ontvangen. Bij de primitieve begroting is rekening gehouden
met totaal € 1.891.000. Bij de fi nanciële monitoren werd reeds een voordeel gemeld van per
saldo € 279.000. Een hogere dividenduitkering voor de Vitens aandelen (€ 92.000) en Nuon aandelen
(€ 10.000) levert een uiteindelijk een voordeel op van € 102.000. De hogere dividenduitkering Nuon
is ingezet ter dekking van hogere advieskosten Nuon-platform inzake de verkoop van Nuon-aandelen,
een nadeel van € 14.000. Per saldo hebben we daarom een voordeel van € 88.000.
8. Uitkering gemeentefonds (308.000 V)
Het voordelig saldo wordt voor een bedrag van € 308.000 voordelig veroorzaakt door:
a. afrekeningen van de uitkeringsjaren 2007 en 2008 20.000 N
b. uitkeringsjaar 2009 328.000 V
Totaal 308.000 V
Ad a en b.
De begroting 2009 na wijziging is gebaseerd op de septembercirculaire 2009 rekening houdend met
de verdeelmaatstaven zoals deze bekend waren bij de samenstelling van de meicirculaire 2009. De
verschillen worden voornamelijk veroorzaakt door een aanpassing van de hoeveelheden (Woz-waarde/inwoners/woningen/bijstandsontvangers
etc.) bij de verdeelmaatstaven.
187

9. Voorziening Dubieuze debiteuren (167.000 N)
De hoogte van de voorziening debiteuren per einde dienstjaar wordt bepaald op basis van:
- de beginstand van de voorziening op 1-1 van het dienstjaar,
- onttrekkingen door afwikkeling van oninbare vorderingen in het dienstjaar en
- een risicoanalyse.
Net als in andere jaren is ook in 2009 volgens een vaste systematiek een risicoanalyse gemaakt van
de debiteurenportefeuille van de gemeente Doetinchem. Waar mogelijk is daarbij op dossier een
risico-inschatting gemaakt van de vordering. Het risico op oninbaarheid van vorderingen op publieke
lichamen (bijv. provincie) achtten wij zeer laag tot verwaarloosbaar. Deze vorderingen zijn dan ook
niet meegenomen in de risicoanalyse.
De hoogte van de benodigde voorziening dubieuze debiteuren per 31-12-2009 is becijferd op afgerond
€ 708.000
In 2009 is in overleg met de belastingdienst een schikking getroff en inzake het lopende bezwaarschrift
tegen de btw-heffi ng inzake sporthal De Horst in nieuw Wehl. Hiermee was rekening gehouden in de
voorziening.
Voorziening debiteuren
benodigde voorziening per 31-12-2009 708.000
-Private vorderingen en leges 393.000
-Publieke vorderingen 315.000
saldo voorziening per 31-12-2009 540.500
-voorziening per 1-1-2009 706.000
-oninbare vorderingen 2009 -143.500
-schikking bezwaarschrift De Horst 2009 -62.000
-toevoeging uit heffingen en rechten 40.000
Toevoeging aan de voorziening 2009 167.500
10. Overhead personeel, met name IZA (642.000V)
Uit de eerste tranche van de Iza-liquidatie is € 520.000 vrijgevallen in het rekeningresultaat.
Daarnaast is op het onderdeel werving en selectie een voordeel ontstaan van € 80.000.
Bij de begroting 2009 is een aanmelding gedaan voor het ontwikkelen en uitvoeren van de nieuwe
arbeidsmarkt-communicatie. Als gevolg van de inzet van capaciteit van het team p&o voor de doorontwikkeling
van de organisatie in 2009 is dit in de vertraging gekomen. Tevens was de externe werving
en selectie beperkt. In 2009 zijn veel vacatures intern vervuld.
Op het onderdeel leeftijdsbewust – en loopbaanbeleid wordt een onderschrijding zichtbaar van €
25.000. In 2009 zijn de activiteiten vooral gericht op het vormgeven van “De week van je loopbaan”.
De kosten van deze activiteit komen met name ten laste van 2010. Maar deze zullen lager uitvallen
i.v.m. het verkrijgen van een subsidie uit het A&O fonds.
De overig posten vormen samen een voordeel van € 17.000 V.
188

11. Automatisering planning&control (89.000 V)
Beschikbaar was een budget van € 100.000 voor het digitaliseren van ons bestuurlijk dashboard. De
hoogte van dit budget was gebaseerd op informatie van verschillende leveranciers van software voor
dashboards en soortgelijke rapportagetools. Informatie van onze ict-adviseur en onze inkoop-adviseur
leverde op dat wij reeds een tool in huis hebben die gebruikt kan worden voor het digitaliseren van
ons bestuurlijk dashboard. Met deze tool zijn we aan de slag gegaan.
12. Werkdeel Wet Werk en Bijstand (341.000 N)
Gelet op de economische crisis was het aandeel van de re-integratietrajecten (werkdeel WWB)
moeilijk in te schatten. Tot en met 2008 konden de lasten nog worden opgevangen binnen de ontvangen
rijksmiddelen voor dit doel. De aanvullende lasten moeten ten laste van het rekeningresultaat
worden gebracht.
13. Leerlingenvervoer (129.000 V)
Met de komst van de ZMOK school in de Huet gaan er twee busjes per dag minder naar Borculo.
Bovendien gaan er twee busjes per dag niet meer naar Arnhem. De Dr. Bosschool voor doven en
slechthorenden heeft een dependance geopend in Silvolde. De Doetinchemse kinderen gaan nu naar
deze dependance.
We kunnen nog niet melden of deze onderschrijding structureel is. Ten eerste kan de nieuwe aanbesteding
met ingang van het nieuwe schooljaar duurder uitvallen. Ten tweede vergoeden wij nu de
kosten van het bezoek aan Leonardoscholen (school voor hoogbegaafden). Wij zullen hiervoor de
ontwikkelingen in het jaar 2010 moeten afwachten.
14. Burgerzaken (86.000 V)
Het voordeel op dit product wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere opbrengsten
rijbewijzen.
Gelet op de ontwikkeling van het aantal afgegeven rijbewijzen (inclusief plasticcard) in de afgelopen
jaren, kan verwacht worden dat hierop in de komende jaren een nadeel zal ontstaan.
15. Overige voor- en nadelen (139.000 N)
Overige voor- en nadelen
incidenteel (I)
bedragen in €
structureel (S)
a. planschade -28.000 I
b. aanbesteding reintegratie -26.000 I
c. maatschappelijke stages 66.000 I
d. schooladviesdienst -21.000 I
e. huurderving Gruitpoort -23.000 I
f. onderhoud gladheid -29.000 I
g. onderhoud wegen -31.000 I
h. onderhoud verlichting -27.000 I
i. Dijkstal -42.000 I
j. divers -55.000 I
k. onvoorzien 77.000 I
Totaal overige voor- en nadelen -139.000
189

a. planschade € 28.000 N
Bij vermogensschade van belanghebbenden door planologische wijziging kunnen er planschadeclaims
ingediend worden bij de gemeente. In 2009 is er voor een totaalbedrag van € 28.000 uitgekeerd aan
planschadeclaims ten laste van de exploitatie. Het betreff en hier geen planschadeclaims ten aanzien
grondexploitaties, deze worden al meegenomen in de projectverantwoording
b. aanbesteding re-integratie € 26.000 N
Normaal gesproken waren de kosten voor aanbesteding van het werkdeel WWB ten laste gebracht
van de voorziening meeneemregeling WWB (werkdeel WWB).
c. maatschappelijke stages € 66.000 V
Met ingang van 2009 is er € 66.000 structureel beschikbaar voor de ontwikkeling van de makelaarsfunctie
voor maatschappelijke stages en de stimulering van vrijwilligerswerk. Met vertegenwoordigers
van het voortgezet onderwijs (VO) is de afspraak gemaakt dat het VO aan de slag zou gaan met het
vormgeven van de makelaarsfunctie. Afgesproken is dat ze een gezamenlijk bedrijfsplan uitwerken
waaronder een stagebank met een bijpassende website en met contactpersonen voor deelnemende
organisaties. Inmiddels hebben we een plan ontvangen maar er hangt nog geen kostenplaatje aan,
mogelijk wordt rekening gehouden met het beschikbare budget uit 2009. Vooralsnog gaan we ervan
uit dat het budget uit 2009 vrij kan vallen ten gunste van het rekeningresultaat.
d. schooladviesdienst € 21.000 N
Dit nadeel ontstaat doordat in 2009 abusievelijk een factuur dubbel is betaald. De administratieve
verwerking van de terugbetaling zal plaatsvinden in 2010 waardoor in 2010 een voordeel ontstaat
e. huurderving Gruitpoort € 23.000 N
In 2008 is ook de derde verdieping pand Gruitpoort verhuurd aan cultuurinstelling “de Gruitpoort”.
(Daarvoor was deze in gebruik voor huisvesting van het gemeentelijk Projectbureau). Om “de Gruitpoort”
de gelegenheid te geven om tot een kostendekkende exploitatie te komen van deze derde
verdieping wordt voor de huurprijs een groeimodel gehanteerd. Getracht zou worden om deze huurderving
op te vangen binnen de begroting van het team accommodaties, dit is niet gelukt.
f. onderhoud gladheid € 29.000 N
Als gevolg van aanhoudende winterse omstandigheden is er met name in december veel meer strooizout
verbruikt. Om de voorraden op peil te houden is er extra strooizout ingekocht, hetgeen heeft
geleid tot een overschrijding van € 29.000.
g. onderhoud wegen € 31.000 N
Voor het plegen van extra/ aanvullend onderhoud is er in 2009 € 31.000 extra ingezet.
h. onderhoud verlichting € 27.000 N
De overschrijding wordt veroorzaakt door een nagekomen rekening van 2008. Tijdens de groepsremplace
zijn long-lifelampen geplaatst. (levensduur 11 jaar in plaats van 4 jaar) Hiervoor was een hoger
bedrag nodig dan voorzien.
i. Dijkstal € 42.000 N
In de meicirculaire 2009 heeft het kabinet aangegeven dat hij heeft besloten om in het licht van de
huidige economische situatie in deze kabinetsperiode niet tot verhoging van het salaris van politieke
ambtdragers over te gaan. De in 2008 en 2009 hiervoor beschikbare gestelde middelen zijn
teruggedraaid. Het fi nanciële eff ect van dit besluit is in de 2e fi nanciële monitor 2009 verwerkt. Een
aantal maatregelen die ook tot het pakket Dijkstal 2 horen worden wel doorgevoerd. De gelden die
hiermee gemoeid zullen echter niet meer als taakmutatie doorgevoerd worden maar als algemene
mutatie.
190

In de 1 e fi nanciële monitor 2009 heeft een actualisatie plaatsgevonden van de APPA en wachtgeldregeling
wethouders. Hierin zijn de in eerste instantie beschikbaar gestelde Dijkstal middelen
meegenomen in het positieve resultaat. Er ontstaat nu een structureel nadeel van € 42.000 N.
j. divers € 55.000 N
Dit betreft een marginaal verschil tussen diverse voordelige en nadelige resultaten op diverse
producten binnen de gemeentebegroting.
k. onvoorzien € 77.000 V
In de begroting 2009 zijn overeenkomstig het bestaande beleid twee stelposten opgenomen voor
onvoorziene uitgaven, te weten € 79.000 voor incidentele lasten en € 86.500 voor structurele lasten.
In 2009 is er voor € 72.000 beschikt over de post onvoorzien eenmalig en resteert er nog
€ 7.000. De post onvoorzien structureel is in 2009 e.v. voor € 16.167 aangewend ter dekking
kapitaallasten voor diverse investeringen.
191

192

193

194

195

196

197

198

199

2.622.000 2.622.000 457.499 2.164.501
320.297 91.880 412.177 276.196 135.981
5.083.204 5.083.204 2.758.862 2.324.342
405.380 24.035 429.415 55.651 373.764
1.986.492 1.986.492 613.230 1.373.262
733.492 733.492 125.118 608.374
192.600 1.048.875 1.241.475 24.326 1.217.149
956.963 213.920 1.170.883 723.737 447.146
440.051 73.541 513.592 78.751 434.841
4.585.847 2.363.104 6.948.951 4.010.639 2.938.313
5.000.000 5.000.000 1.912.399 3.087.601
190.000 190.000
32.000 32.000
414.000 414.000
94.630 94.630
1.640.924 160.410 1.801.334 1.457.834 343.500
435.427 111.489 546.916 38.208 508.708
58.638.750 58.638.750 53.217.253 5.421.497
39.153.790 1.335.899 40.489.689 38.324.069 2.165.620
21.020.814 21.020.814 10.943.685 10.077.129
zie Wijnb O 1.132.435 -1.132.435
zie Wijnb O 790.619 -790.619
160.000 160.000 96.233 63.767
18.461.402 18.461.402 11.110.285 7.351.117
7.427.217 3.590.000 5.834.641 16.851.858 12.129.437 4.722.421
3.711.793 64.269 3.776.062 3.684.683 91.379
15.307.321 23.745.713 39.053.034 19.807.045 19.245.989
25.772.470 25.772.470 20.099.066 5.673.404
17.320.830 -9.843.384 7.477.446 6.832.627 644.819
1.495.947 172.279 1.668.226 627.610 1.040.616
6.407.847 6.407.847 3.896.778 2.511.069
5.497.309 5.497.309 5.371.631 125.678
5.379.693 5.379.693 2.083.135 3.296.558
5.029.011 5.029.011 2.441.603 2.587.408
1.502.160 1.502.160 1.247.481 254.679
8.666.799 8.666.799 6.655.319 2.011.480
893.220 893.220 -3.394 896.614
95.233 95.233 69.648 25.585
151.091 151.091 143.742 7.349
803.727 803.727 759.836 43.891
344.423 344.423 334.194 10.229
81.675 81.675 5.012 76.663
0
6.764.000 6.764.000 5.020.013 1.743.987
784.427 70.900 855.327 688.209 167.118
275.844.256 28.544.588 672.983 305.061.827 220.040.703
200

163 -404 -434 597 -20 -30 9
-263 -251 -276 13 -93 -25 -68 243
0 -2.630 -2.759 2.759 253 -128 382
1.243 -50 -56 1.298 -13 -6 -7
841 -487 -528 1.369 -212 -41 -171
349 -97 -125 474 -362 -28 -334
-388 28 -24 -364 -113 -53 -60 371
-773 -29 -724 -50 -451 -695 244 680
-122 -64 -79 -43 -48 -14 -34 96
-574 -1.044 -942 369 634 102 533 504
-0 -676 -1.912 1.912 -0 -1.236 1.236
475 -5.705 -7.859 8.334 -424 -2.154 1.730 1.894
362 644 234 128 -282 -410 128
1.195 -28 39 1.157 1.030 66 964
25 803 727 -701 -438 -76 -362
-2.751 -5.487 -4.639 1.888 2.630 848 1.782 2.709
-3.514 -10.161 -10.842 7.329 -2.054 -682 -1.372 2.753
74 -652 -791 865 -5.379 -139 -5.240
0 0 -96 96 -160 -96 -64
4.933 -10.881 15.814 -1.385 -1.311 -74
970 -6.651 -12.054 13.025 -5.985 -5.403 -581
-835 -600 -741 -95 -235 -141 -95 835
1.104 -15.486 -19.798 20.902 -9.805 -4.312 -5.493
1.501 1.257 1.515 -14 203 258 -55
-1.458 -6.317 -6.833 5.375 0 -515 515 773
-12 -432 1.022 -1.035 567 1.454 -888 12
477 -2.416 -1.315 1.792 1.477 1.101 376
-2.743 -938 -3.175 432 -1.271 -2.236 966 2.197
210 -424 -546 756 -925 -122 -803
3.082 750 342 2.740 668 -408 1.076
783 -982 -1.147 1.930 -230 -166 -65
418 -3.674 -4.817 5.235 -1.228 -1.144 -84
3.822 -61.336 -73.796 77.618 -22.803 -13.435 -9.369 9.278
-0 -974 -1.132 1.132 -138 -159 20
0 17 3 -3 -10 -14 4
1 6 6 -4 -2 0 -2
-7 0 0 -7 -4 0 -4 7
-168 -134 -164 -3 -15 -30 15 360
-1 5 2 -4 -3 -2 -1 1
0 -5 -5 5 2 0 2
(Hbb zuid) 0 -10 10 0 -10 10
-174 -1.086 -1.300 1.125 -170 -214 44 368
201

0 -197 0 0 0 197 -197
0 2.203 0 0 0 -2.203 2.203
-38 -495 0 -38 457 495 -38
214 427 0 214 -213 -427 214
176 1.938 0 176 244 -1.938 2.182 0
4.298 -65.214 -82.955 87.253 -23.153 -17.741 -5.412 11.541
773 736 9 28 0 773
2.620 2.445 31 144 89 2.709
160 140 2 18 201 360
835 920 12 -97 0 835
1 12 0 -11 0 1
239 188 2 49 5 243
2.753 2.499 31 222 0 2.753
668 629 8 31 12 680
472 472 6 -6 32 504
96 53 1 42 0 96
7 7 0 -0 0 7
2.149 1.691 21 437 48 2.197
12 0 0 12 0 12
371 0 0 371 0 371
202
11.154 9.791 122 1.240 387 11.541

Hoofdstuk 5
Balans en toelichting op de balans
Overzicht reserves en voorzieningen
203

204

205

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Inleiding
De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting
en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.
Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening
De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van
historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en
passiva opgenomen tegen nominale waarden.
De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten
worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die
hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij
voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate opgenomen op het moment waarop het dividend
betaalbaar gesteld wordt.
Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als
gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks
terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige
personele lasten echter toegekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet
worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden,
overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.
Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen
voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde
als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien sprake is van (eenmalige) schokeffecten
(reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden.
Balans
Vaste activa
Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut
in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei
wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met
economisch nut.
De vraag of de investering geheel kan worden terugverdiend is niet relevant voor de classificatie.
206

Immateriële vaste activa
De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs
verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn.
De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven.
De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling start vanaf 1 januari volgend
op het moment van ingebruikname.
Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken
geldlening.
Artikel 64 lid 6 stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Een
uitzondering vormen de als immateriële activa opgenomen kosten van het sluiten van geldleningen
en disagio.Op grond van art. 64, lid 5 is in deze situatie de afschrijvingsduur maximaal gelijk aan
de looptijd van de lening.
Materiële vaste activa met economisch nut
In erfpacht uitgegeven gronden.
De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs. (i.c. de waarde die
bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking komen).
Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht zijn tegen een geringe registratiewaarde
opgenomen.
Overige investeringen met economisch nut.
Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke
investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht;
in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven.
Investeringen worden vanaf 1 januari na het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven op basis
van de economische levensduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op
grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven.
Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering
van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is.
In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden.
Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken.
Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden
met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is.
Op waarde van activa met economisch nut mogen vanaf 1-1-2004 reserves niet meer in mindering
worden gebracht. Investeringssubsidies en andere bijdragen van derden mogen wel in mindering
worden gebracht. Compensabele BTW wordt niet geactiveerd.
De te hanteren afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur.
207

Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
Overeenkomstig de door de gemeenteraad in 2008 vastgestelde afschrijvingsnotitie worden infrastructurele
werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, viaducten en parken geactiveerd
en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel
van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een
snellere buggettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk)
extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten
worden gezien.
Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen
nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.
Participaties in het aandelenkapitaal van NV's en BV's ("kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen"
in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de
waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering
plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken.
De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs.
De obligatieportefeuille wordt gewaardeerd tegen de verwachte aflossingswaarde. Het verschil met de
destijds betaalde verkrijgingsprijs is als transitorische (rente)post in de balans opgenomen. Dit verschil
wordt in het resultaat opgenomen in de (gemiddelde) resterende looptijd tot aflossing/uitloting.
Geactiveerde bijdragen aan activa van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte
bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode
waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden
moet bijdragen aan de publieke taak.
Op grond van artikel 36 BBV worden in de balans onder de financiële vaste activa afzonderlijk
opgenomen:
Kapitaalverstrekking aan:
* deelnemingen
* gemeenschappelijke regelingen
* overige verbonden partijen
Langlopende leningen aan:
* deelnemingen
* woningbouwcorporaties
* overige verbonden partijen
Overige langlopende leningen
Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
208

Het begrip rentetypische looptijd verdient een toelichting. Het gaat bij dit begrip om de definitie
vanuit de Wet Fido en is ingegeven door beheersing van renterisico's. De definitie luidt: het tijdsinterval
gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de leningvoorwaarden van de
geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare constante
rentevergoeding. Voor een uitzetting die een looptijd kent van tien jaar met een vaste rente, geldt
dat deze altijd als vast activum dient te worden opgenomen ook al resteert er minder dan 1 jaar van
de oorspronkelijke looptijd.
Van een "deelneming" is krachtens artikel 1d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal
van een NV of BV.
Vlottende activa
Voorraden
De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel
lagere marktwaarde.
De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of
vervaardigingsprijs.Wanneer echter de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs,
moet afwaardering plaatsvinden naar deze lagere marktwaarde. Mocht de marktwaarde in een later stadium
weer oplopen, dan kan herstel van de oorspronkelijke kostprijs plaatsvinden.
De als "onderhanden werken" opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de
vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die
rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van
bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie-
en beheerskosten.
Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende
mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake
is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht.
Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de
maarktwaarde lager is dan de kostprijs. Dit laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant
worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de loon- en
machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend.
De voorgeschreven indeling op de balans op grond van artikel 38 BBV is:
* grond- en hulpstoffen
* onderhanden werken
* gereed product en handelsgoederen
* vooruitbetalingen op voorraden
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is
een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte
inningskansen.
209

De voorgeschreven indeling voor wat betreft vorderingen is:
* vorderingen op openbare lichamen (gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, Rijk)
* verstrekte kasgeldleningen
* rekeningcourantverhoudingen met niet-financiële instellingen
* overige vorderingen
* overige uitzettingen
Op het punt van uitzettingen is gekozen om de terminologie van de Wet Fido te volgen. Het begrip
uitzettingen heeft zowel betrekking op vorderingen als op effecten. Het onderscheid tussen beiden
is komen te vervallen. Voorzover op grond van het treasurystatuut effectenbezit niet is toegestaan,
dan wel niet aanwezig kan dit in de toelichting uiteengezet worden.
Liquide middelen en overlopende posten
Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening.
Voorzieningen
Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het
voorzienbare verlies.
De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot
onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen , waarin rekening is gehouden met
de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf "onderhoud kapitaalgoederen" die
is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet.
Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor:
a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs
te schatten.
b. bestaande risico's op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang
redelijkerwijs te schatten is.
c. kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotings
of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie.
Toelichting op reserves en voorzieningen
In de balans is per reserve en voorziening aangegeven wat het doel is en wat de belangrijkste mutaties zijn geweest
met uitzondering van de "rentebijschrijving".
Vaste schulden
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen.
De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer.
210

Vlottende passiva
De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Borg- en garantstellingen
Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de
geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans
nadere informatie opgenomen.
211

Toelichting op de balans per 31 december
(bedragen x € 1.000)
Algemeen
Per 1 januari 2009 is zwembad Rozengaarde verzelfstandigd. De verzelfstandiging houdt in dat de gemeente
Doetinchem een besloten vennootschap heeft opgericht en hierin deelneemt. E.e.a. betekent dat de bezittingen en schulden van
zwembad Rozengaarde (in tegenstelling tot de jaarrekening 2008) geen onderdeel meer uitmaken van de jaarrekening 2009 van
de gemeente Doetinchem.
ACTIVA
1 VASTE ACTIVA
1.1 Immateriële vaste activa
De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:
1.1.1 Kosten sluiten geldleningen 0 0
1.1.2 Kosten onderzoek en ontwikkeling 81 21
81
21
Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2009:
Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Bijdrage Boekwaarde
01-01-2009 ringen teringen vingen van derden reserve 31-12-2009
Kosten sluiten geldleningen 0 0 0 0 0 0 0
Kosten onderzoek en ontwikkeling 21 62 0 0 0 2 81
21 62 0 0 0 2 81
De kosten sluiten geldleningen zijn in 2009 conform BBV ten laste gebracht van de exploitatie.
212
2009 2008

1.2 Materiële vaste activa
De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:
1.2.1 In erfpacht uitgegeven gronden
1.2.2 Investeringen met een economisch nut
1.2.3 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
De investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Boekwaarde ultimo
Gronden en terreinen
Woonruimten
Bedrijfsgebouwen
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken *
Vervoermiddelen
Machines, apparaten en installaties
Overige materiële vaste activa *
* In de eindbalans van 2008 heeft een verschuiving plaatsgevonden tussen MVA overige met maatschappelijk nut naar MVA grond, weg,
en waterbouwkundige werken met economisch nut voor een bedrag van 1492.
Abusievelijk is deze 1492 ten onrechte bijgepust bij MVA overige met economisch nut.
Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer:
213
2009 2008
129.956
523 533
108.389
97.769
21.044 18.922
117.224
2009
2008
4.087 4.086
63 66
76.214
69.419
17.669 14.865
2.792 2.236
4.667 4.232
2.897 2.865
108.389 97.769

Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekwaarde
01-01-2009 ringen teringen vingen van derden deringen 31-12-2009
Gronden en terreinen 4.087 0 0 0 0 0 4.087
Woonruimten 66 0 3 0 0 63
Bedrijfsgebouwen 69.419 10.890 2.103 1.992 0 0 76.214
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 14.865 3.540 0 514 222 0 17.669
Vervoermiddelen 2.236 957 0 401 0 0 2.792
Machines, apparaten en installaties 4.232 1.468 482 551 0 0 4.667
Overige materiële vaste activa 2.865 346 0 308 6 0 2.897
97.769 17.201 2.585 3.769 228 0 108.389
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in
deze jaarrekening.
De investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Boekwaarde ultimo
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
Machines, apparaten en installaties
Overige materiële vaste activa
De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop:
Boekwaarde Investe- Desinves- Afschrij- Bijdragen bijdragen Boekwaarde
01-01-2009 ringen teringen vingen van derden reserves 31-12-2009
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 15.954 8.665 0 774 4.317 1.551 17.977
Machines, apparaten en installaties 26 0 0 9 0 0 17
Overige materiële vaste activa 2.943 1.769 0 177 1.415 70 3.050
18.923 10.434 0 960 5.732 1.621 21.044
214
2009 2008
17.977 15.954
17 26
3.050
2.943
21.044 18.923

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in
deze jaarrekening.
Voor de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn onder anderen de volgende reserves
en transitoria per 31 december 2009 beschikbaar:
Reserve dekking investeringslasten grote projecten 17.595
Reserve parkeerfonds (mobiliteitsfonds) 5.144
Transitoria ISV 316
1.3 Financiële vaste activa
Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2009 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
Boekwaarde Investe- bijdragen Desinves- Aflossingen/ overige Boekwaarde
01-01-2009 ringen reserves teringen afschrijvingen vermindering 31-12-2009
Kapitaalverstrekkingen aan:
Deelnemingen
Leningen aan:
385 167 0 0 0 0 552
Woningcorporaties 7.595 67 0 421 0 7.241
Deelnemingen 1
525 3.096 482 225 0 2.914
Overige verbonden partijen 263 0 0 45 218
Overige langlopende geldleningen u/g 2
47.299 11.845 0 832 0 58.312
Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar 3
6 28.954 0 0 28.960
Bijdragen aan activa in eigendom van derden 28 0 0 3 25
56.101 44.129 0 482 1.526 0 98.222
1
Hieronder is onder andere sportcentrum Rozengaarde opgenomen. De economische eigendom ligt bij sportcentrum Rozengaarde en de
juridische eigendom zal eind mei 2010 bij notariele akte worden overgedragen aan sportcentrum Rozengaarde
2
Overige langlopende leningen: de investering van € 11,845 betreft een hypothecaire geldlening aan Amphion
3
Overige uitzettingen met een looptijd > dan 1 jaar:
Ingaande 1 janauri 2009 heeft het productie en leveringsbedrijf Nuon-Energy de aandelen verkocht aan het Zweedse
energiebedrijf Vattenfahl. Door de verkoop van de aandelen Nuon die in vier tranches worden geleverd ontstaat op Vattenfall
over de jaren 2011, 2013 en 2015 een langlopende vordering van afgerond € 29 miljoen. In 2009 is de eerste tranche van 49%
geleverd. De onzekerheden vanwege mogelijke claims van Vattenfall zijn beperkt voor de gemeente Doetinchem tot een
gelimiteerd bedrag van afgerond € 2,3 miljoen, dit bedrag is ingehouden op de 1e tranche over het jaar 2009.
215

2.1 Voorraden
De in de balans opgenomen voorraden worden gesplitst naar de volgende
categorieën:
2.1.1 Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar:
niet in exploitatie genomen bouwgronden
2.1.2 Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie 65.449
5.113
2.1.3 Vooruitbetalingen
0 0
Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven:
Boekwaarde Naar gronden Inves- Desinves- Boekwaarde Voorziening Balanswaarde
01-01-2009 in exploitatie teringen teringen 31-12-2009 31-12-2009
Wijnbergen woongebied 11.786 11.786 0 0 0 0 0
Richtersbos Noord 404 30 0 434 0 434
Doesburgseweg 197 197 0 0 0 0 0
Regionaal Bedrijventerrein 15.486 15.486 0 0 0 0 0
Holterhoek 97 28 0 125 0 125
Doetinchem Haven Sportpark Zuid -28 52 0 24 371 -347
Turks Cultureel Centrum (kennedylaan) 29 695 0 724 680 44
De Schil 4.521 4.521 0 0 0 0 0
Wehl Zuid 6.638 6.638 0 0 0 0 0
Medisch kwartier (Norman Belvealstr) 487 86 45 528 528
De Gaswal (wonen op het randje) 64 15 0 79 96 -17
Mosterdweg 2.630 129 0 2.759 0 2.759
De Pas/'t Straatje 41 41 2 2 0 0 0
Lamsweerde 32 32 0 0 0 0 0
Nieuwe Kerkweg 406 406 0 0 0 0 0
Gios gebied 197 0 0 197 0 0 0
Strategische aankopen 0 -676 1.320 84 1.912 0 1.912
C. Missetstraat 9 (Plutus) 213 213 0 0 0 0 0
Woningbouw Bethlehemstraat 251 25 0 276 243 33
Vijverberg-Zuid 9.569 9.569 0 0 0 0 0
Hamburgerbroek (stationsomgeving) 759 759 0 0 0 0 0
Revitalisering de Veentjes 1.044 898 1.000 942 504 438
Wehl stationsomgeving 13 13 0 0 0 0 0
Europaweg recreatieve Voorzieningen 50 6 0 56 0 56
Totaal 54.887 48.985 3.286 1.328 7.859 1.894 5.965
216
2009 2008
5.965 50.310
5.965 50.310
65.449 5.113

Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2009 het volgende overzicht worden weergegeven:
Boekwaarde In exploitie Investering Inkomsten Boekwaarde Voorziening Balanswaarde
01-01-2009 genomen 31-12-2009 verlieslatend 31-12-2008
gronden complex
Verheulsweide (trade c.) -644 139 0 -505 0 -505
Verheulsweide (trade c.) winstneming -271 271 271
Grondwal bedrijvenweg 28 10 77 -39 -39
Dichteren -803 208 132 -727 0 -727
Wijnbergen bedrijventerrein 5.486 856 1.703 4.639 2.708 1.931
Wijnbergen Oosten 0 10.161 682 0 10.843 2.753 8.090
Wijnbergen EVZ 0 651 139 790 790
Revitalisering Verheulsweide 0 0 96 96 96
Vijferberg Zuid 0 9.569 1.541 229 10.881 10.881
Heideslag 6.651 5.478 75 12.054 12.054
De Lage Horst III 600 340 199 741 835 -94
Bedrijven terrein A18 15.486 4.312 0 19.798 19.798
Hamburgerbroek alg -1.257 27 285 -1.515 0 -1.515
Hbb Ijsseloevers 6.318 515 0 6.833 773 6.060
Spinbaan Brewinc 432 196 1.650 -1.022 12 -1.034
De Heelweg 2.416 381 1.482 1.315 0 1.315
Lookwartier 938 2.665 429 3.174 2.197 977
Ruimzicht 424 122 0 546 0 546
Van Nispenstraat 982 265 100 1.147 0 1.147
Hamburgerbroek Zuid -750 387 -21 -342 0 -342
Veemarktontwikkeling 3.674 2.651 1.508 4.817 0 4.817
Revitalisering Keppelseweg (H) 495 109 604 0 0 0
Keppelseweg grondexpl. -427 525 660 -562 -562
Keppelseweg grondexpl. winstneming -562 562 562
Samengevoegde complexen (A) -2.203 -46 188 -2.437 0 -2.437
Samengev. Complexen winstneming -2.437 2.437 2.437
Subtotaal 10.216 48.011 21.598 6.030 73.795 9.278 64.517
217

Exploitatieovereenkomsten
Torenballee/Ijsseltuin -17 14 -3 -3
Landgoed 't Maatje -6 0 -6 -6
Tectomat Langerak 0 0 0 7 -7
Pelgrimterrein ged 134 30 164 360 -196
Mhollf/jaartsveld -5 2 -3 1 -4
Golfbaan de Belder 5 0 5 5
Vredestein Hamburger 0 10 10 10
Wijnbergen wonen 974 159 1.133 1.133
Subtotaal 111 974 215 0 1.300 368 932
Totaal 65.214 0 25.099 7.358 82.954 11.540 71.414
Ontwikkeling exploitatie overeenkomsten -1.300
Nog te maken kosten 156.311
Nog te verwachten opbrengsten -230.973
Verwacht voordelig exploitatie-resultaat 6.992
Een nadere toelichting staat in Hoofdstuk 4 en in Paragraaf 7 grondbeleid.
2.2 Uitzettingen korter dan één jaar
De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt
gespecificeerd worden:
218
Saldo Voorzieningen Gekorrigeerd Gekorrigeerd
31-12-2009 oninbaarheid saldo saldo
31-12-2009 31-12-2008
Vorderingen op openbare lichamen 10.613 0 10.613 8.841
Overige vorderingen 9.502 1.556 7.946 7.543
Totaal 20.115 1.556 18.559 16.384

Een nadere specificatie van de overige vorderingen is als volgt te geven:
Debiteuren algemeen
3.166
2001
0
0
2002
5
5
2003 12 19
2004
63
48
2005
37
18
2006 69 49
2007 81 29
2008 217 51
2009 9.721 ** 174
Debiteuren openbare lichamen 10.613 0
Debiteuren belastingen
1.062
962
315
Debiteuren sociale zaken
5.274
848
Debiteuren onderwijs
0
BTW
0
* Dit is inclusief vorderingen op openbare lichamen.
** Inclusief vordering aangifte BTW compensatiefonds 2009 van € 8.496.900
219
Voorziening
11.167 1.556
Debiteuren Voorziening
6 Een nadere specificatie naar ouderdom is als volgt te geven: belastingen dubieus
2009
20.115
Stand februari 2010*
2000 0 0
2001 1 1
2002 2 2
2003 4 4
2004 10 8
2005 36 20
2006 73 32
2007 118 43
2008 236 69
2009 482 136
962 315
dubieus Opmerking

2.3 Liquide middelen
Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:
Kassaldi:
Banksaldi:
Fortis 93.62.21.100
13
8
Fortis 92.40.00.279
4
18
Fortis 93.60.10.614
89
60
Fortis 24.35.19.966
1
18
BNG 28.50.38.567 3 0
BNG 28.50.99.868 21 0
BNG 28.51.06.619
0 0
BNG 28.51.41.155
Girosaldi:
18 18
Giro 1021392
11
28
Giro 1571396
27 16
Giro 902280
0 0
Giro 3762629
Overige saldi:
1 1
Praktijkschool Rozengaarde
0 0
2.4 Overlopende activa
De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:
Nog te ontvangen bedragen
Vooruitbetaalde bedragen
220
2009
2008
4 3
192 170
2009 2008
817 1.334
519 582
1.336 1.916

3 PASSIVA
3.1 Eigen vermogen
Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:
3.1.1. Algemene reserve
3.1.2. Bestemmingsreserves:
49.877 21.559
overige bestemmingsreserves 59.258 40.288
3.1.3. Resultaat na bestemming
4.694 -3.764
Totaal
113.829 58.082
Het verloop in 2009 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven:
Reserves Saldo Toevoeging Onttrekking Bestemming Vermindering Saldo
221
01-01-2009 resultaat ter dekking 31-12-2009
2008 afschrijvingen
Algemene reserve 14.471 37.653 5.159 -2.147 0 44.817
Algemene reserve risico's grondexploitatie 7.088 89 0 -2.117 0 5.060
Totaal algemene reserves 21.559 37.742 5.159 -4.264 0 49.877
Bestemmingsreserves
2009 2008
Reserve kl. Investeringen fac dienst en huisvesting 43 25 22 0 0 46
Reserve doorontwikkeling organisatie 83 0 83 0 0 0
Reserve dekking investeringslasten grote projecten 17.788 978 1.171 0 0 17.595
Reserve groot onderhoud werkplaats 7 0 0 0 0 7
Reserve huisvesting inrichting kantoren 0 100 0 0 0 100
Reserve verkiezingen 0 37 0 0 0 37
Reserve afschrijving brandweerkazerne 246 14 28 0 0 232
Reserve aand kap samenw kandor wessel hbb noordq 0 45 45 0 0 0
Reserve compensatie dividend 0 21.053 0 0 0 21.053
Reserve bovenwijkse voorzieningen* 909 836 488 0 188 1.069
Reserve afschrijving herinrichting wegen 154 9 13 0 0 150
Reserve parkeerfonds 4.252 1.492 600 0 0 5.144
Reserve verbouwing/uitbreiding Houtkamphal 101 4 15 0 0 90
Reserve nieuwbouw het Timpaan 1.231 68 78 0 0 1.221
Reserve onderwijshuisvesting 803 278 438 0 0 643
Reserve onderwijs achterstand beleid 195 0 0 0 0 195
Reserve dekking kap.lasten nieuwb school de haven 0 2.400 57 0 0 2.343
Reserve jachthaven 32 0 0 0 0 32
Reserve groot onderhoud zwembad 0 0 0 0 0 0
Reserve kapitaallasten kleine zaal Amphion 373 18 391 0 0 0
Reserve aankoop kunstwerken 0 7 7 0 0 0
Reserve afschrijving kunstwerk Wehl 19 1 0 0 0 20
Reserve cultuurhistorisch beleid 20 1 20 0 0 1

Reserve aankoop voormalig postkantoor 17 0 11 0 0 6
Reserve kap. Lasten kl.zaal Amphion 0 352 0 0 0 352
Reserve speelvoorzieningen 93 0 0 0 0 93
Reserve bijzondere bijstand 666 154 337 74 0 557
Reserve klantmanagement 51 0 51 0 0 0
Reserve WWB 1.654 0 1.489 500 0 665
Reserve schuldhulpverlening 74 0 0 -74 0 0
Reserve WVG/WMO 1.440 287 1.252 0 0 475
Reserve maatschappelijke opvang 655 180 56 0 0 779
Reserve Ds. Van Dijkweg 187 0 187 0 0 0
Reserve jeugdagenda 460 0 0 0 0 460
Reserve waterplan 121 2 31 0 0 92
Reserve volkshuisvesting 2.248 106 995 0 0 1.359
Reserve stimuleringsfonds volkshuisvesting 3.207 193 158 0 0 3.242
Reserve meerjarenplanning onderwijsgebouwen 851 0 851 0 0 0
Reserve strategische aankopen grex 406 5 0 0 0 411
Reserve bonusuitkering aandelen BNG 157 0 0 0 0 157
Reserve aandelen Vitens 59 0 0 0 0 59
Reserve BTW compensatiefonds 1.157 14 1.171 0 0 0
Reserve deelneming kondor wessels 0 45 0 0 0 45
Reserve loonsom 528 0 0 0 0 528
Totaal Bestemmingsreserves 40.287 28.704 10.045 500 188 59.258
Totaal reserves 61.846 66.446 15.204 -3.764 188 109.135
3.2 VOORZIENINGEN
Het verloop van de voorzieningen in 2009 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en
risico's (onzeker)
222
Saldo Toevoeging Vrijval Aanwending Saldo
01-01-2009 31-12-2009
Pensioenvoorzieningen wethouders 1.069 216 0 0 1.285
Voorziening wachtgeld voorziening wethouders 78 260 -7 97 234
Voorziening bruidschatregeling onderwijs 352 0 0 117 235
Voorziening vluchtelingen/nieuwkomers 268 0 0 179 89
Voorziening bodemsanering Rewog 531 7 -136 0 402
Voorziening Hamburgerbroek Ijsselhoevers 736 37 0 0 773
Voorziening bedrijventerrein Wijnbergen 2.445 264 0 0 2.709
Voorziening Pelgrimterrein 139 221 0 0 360
Voorziening Lager Horst III 920 -85 0 0 835
Voorziening Nholf/Jaatsveld 12 -11 0 0 1
Voorziening woningbouw Bethlehemstraat 188 55 0 0 243
Voorziening wijnbergen woongebied 2.500 253 0 0 2.753
Voorziening TCC schil 629 51 0 0 680
Voorziening de veentjes 472 32 0 0 504

Voorziening wonen op het randje 53 43 0 0 96
Voorziening Tectomat Langerak 7 0 0 0 7
Voozriening lookwartier 1.691 506 0 0 2.197
Voorziening HBB Brewinc 0 12 0 0 12
Voorziening Sportpark Zuid (brandweer) 0 371 0 0 371
Voorziening BCF conpensatiefonds 0 925 0 0 925
Voorziening dubieuze debiteuren 706 208 0 206 708
Subtotaal 12.796 3.365 -143 599 15.419
Onderhoudsegalisatievoorzieningen Saldo Toevoeging Vrijval Aanwending Saldo
223
01-01-2009 31-12-2009
Voorziening afvalverwerking 1.367 315 0 20 1.662
Voorziening exploitatie sportcentrum Rozengaarde 334 0 0 334 0
Voorziening onderhoudsfonds gem geb (POGG) 393 1.032 0 792 633
Voorziening meerjarenplanning onderwijsgebouwen 0 1.224 695 529
Voorziening rioolbeheer 2.977 570 -6 0 3.541
Voorziening bouwvergunning 181 273 -351 0 103
Subtotaal 5.252 3.414 -357 1.841 6.468
Voorzieningen door derden beklemde middelen Saldo Toevoeging Vrijval Aanwending Saldo
01-01-2009 31-12-2009
Voorziening upc-gelden 65 0 0 0 65
Voorziening compensatie bomen-natuur 87 94 0 0 181
Voorziening afkoopsommen begraafplaatsen 1.323 76 -45 0 1.354
Voorziening Site 505 0 0 219 286
Subtotaal 1.980 170 -45 219 1.886
Totaal Voorzieningen 20.028 6.949 -545 2.659 23.773

Nadere toelichting Voorzieningen
Als onderdeel van deze balans is een overzicht opgenomen van reserves en voorzieningen.
Hierin wordt het doel, de omvang, de voeding, de onttreking en benodigde omvang per voorziening
weergegeven. Eveneens zijn hier voorstellen opgenomen ter handhaving danwel opheffing van deze voorzieningen.
3.3 VASTE SCHULDEN MET EEN LOOPTIJD LANGER DAN ÉÉN JAAR
De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:
Onderhandse leningen van:
Binnenlandse banken en overige financiele instellingen
Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars
In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2008
224
Saldo Vermeerde- Aflossingen Saldo
01-01-2009 ringen 31-12-2009
Binnenlandse banken en overige financiele instellingen 136.008 26.000 9.359 152.649
Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars 1.983 0 59 1.924
137.991 26.000 9.418 154.573
De totale rentelast voor het jaar 2009 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 6.058.279
4 VLOTTENDE PASSIVA
Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:
4.1 Schulden < 1 jaar
4.2 Overlopende passiva
Kortlopende schulden
De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespeficeerd worden:
2009 2008
152.649 136.008
1.924 1.983
154.573 137.991
2009 2008
24.409 25.386
15.424
16.776
39.833 42.162
2009 2008
Kasgeldleningen 5.000 5.000
Bank- en girosaldi
7.909
7.477
Rekening-couranten 929 0
Overige schulden
10.571 12.909
24.409 25.386

Een nadere specificatie van de overige schulden is als volgt te geven:
Crediteuren algemeen
6.006
Crediteuren sociale zaken
3.414
Crediteuren salarissen 1.151
De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:
Vooruitontvangen bedragen 310 bst 200001
Nog te betalen bedragen 3.458 bst 200004
Waarborgsommen
202
Overlopende passiva Soza 575
Rente geldleningen 4.363
Door derden beklemde gelden 6.512
Overige passiva 3
Specificatie door derden beklemde gelden Saldo Toevoeging Vrijval Aanwending Saldo
225
01-01-2009 31-12-2009
Transitoria horecateam veilige binnenstad 34 0 0 0 34
Transitoria stationshalte Gaanderen 843 845 0 843 845
Transitoria Onderwijs voorziening rmc 1.076 0 0 69 1.007
Transitoria Onderwijs achterstand beleid 557 41 0 180 418
Transitoria stimuleringsregeling brede school 194 0 0 194 0
Transitoria Breedtesportimpulsgelden (BOS) 155 0 0 16 139
Transitoria meeneemregeling WWB 1.932 37 0 1.907 62
Transitoria leerwerktrajecten 0 10 0 0 10
Tranistoria tijd. Stim. Intens. Opsporing 9 0 0 0 9
Transitoria jeugdwerkloosheid 0 900 0 68 832
Transitoria extra middelen schuldhulpverlening 0 79 0 79 0
Transitoria maatschappelijke opvang 151 562 0 185 528
Transitoria WMO Campower 0 0 0 19 -19
Transitoria woonservice gebieden 40 0 0 25 15
Transitoria vluchtelingen nieuwkomers 1.181 589 0 0 1.770
Transitoria Oldershove 85 28 0 0 113
Transitoria regio contr RCA018 Graafschap helpt scoren 0 0 0 84 -84
Transitoria brede doeluitkering centrum jeugd 107 149 0 0 256
Transitoria Bans 0 5 0 0 5
Transitoria verbetering luchtkwaliteit 394 0 0 89 305
Transitoria Doetinchem beleidsplan 46 39 0 45 40
Transitoria GSO II -31 33 0 0 2
Transitoria GSO boven lokaal 33 0 0 0 33
Transitoria GSO III 689 2.108 0 3.453 -656
2009
10.571
2009
15.424

Transitoria GSO algemeen 12 22 0 12 22
Transitoria Noord Fysiek 5 5 0 5 5
Transitoria plattelandsvisie 9 9 0 9 9
Transitoria ISV 466 438 0 588 316
Transiroria SGW gelden 205 312 0 21 496
Totaal Transitoria 8.192 6.211 0 7.891 6.512
Waarborgen en garanties
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen, evenals de
verstrekte garanties.
Gewaarborgde geldleningen
De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. Ons huidige
beleid is dat de gemeente in principe geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het
geding is.
Garantieverzoeken worden door verwezen naar de waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen.
Per eind 2009 is voor een bedrag van 5,2 mln aan waarborgen verleend waarop de gemeente rechtstreeks kan worden
aangesproken voor 100%. De verdeling over verschillende beleidsterreinen eind 2009 is als volgt:
zorg € 1,1
onderwijs € 1,7
nutssector € 1,6
sport € 0,8
In de raadsvergadering van 25 september 2008 heeft de raad besloten in te stemmen met de overdracht van de garantiestelling
verleend aan het Slingeland Ziekenhuis aan het Waarborgfonds voor de Zorg voor € 23 mln. De overdracht heeft in 2009 plaatsgevonden.
De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
De gemeente neemt op het moment een achtervang positie in voor negen woningbouwverenigingen voor een bedrag van
€ 183,5 mln. De gemeente kan voor 25% hierop worden aangesproken
Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg. Ook hierin zijn de gemeenten achtervang.
Het betreft per eind 2009 een bedrag van € 9,0 mln.
Met de start van de Nationale Hypotheekgarantie per 1995 is het risico uit hoofde van de verstrekte gemeentegarantie
nagenoeg verdwenen. Het risico op deze leningen is afgekocht, en de gemeente Doetinchem loopt theoretisch nog
beperkte risico's. Men moet daarbij denken aan een renteloos te verstrekken geldlening wanneer het NHG-fonds
ontoereikend is voor claims, dan wel dat de gemeente onder de garantie wordt aangesproken vanwege onzorgvuldig beheer.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Operational leasing
Operational leasing wordt niet actief in de balans verwerkt. Wel wordt de omvang van de langjarige
verplichtingen die uit hoofde van leasing, huur en anderszins zijn aangegaan in de toelichting
vermeld.
Contracten
De meerjarige financiele inkoop verplichtingen voor de gemeente Doetinchem bedragen afgerond ca € 91,1 miljoen
De meerjarige huur, pacht en lease verplichtingern bedragen afgerond ca € 0,78 miljoen.
226

Onzekerheid CAK WMO
Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiele tegemoetkoming is op grond van de WMO
een eigen bijdrage verschuldigd. Deze eigen bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke verordering Wmo en de
inkomensgegevens van de aanvrager. In de wet is bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage
niet wordt uitgevoerd door de gemeente zelf, maar door het CAK. Door privacyoverwegingen is de gegevensverstrekking
van het CAK aan de gemeente Doetinchem ontoereikend om de volledigheid en juistheid van de eigen
bijdragen te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft
de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen
gemeentelijke verantwoordelijkheid is.
Over het boekjaar 2009 wordt van het CAK een Third party Mededeling ontvangen. Dit houdt in dat de beheersingsmaatregelen
binnen het uitvoeringsproces van de eigen bijdragen WMO en het CAK voldoen aan de daaraan te
stellen eisen om de juistheid en volledigheid van de berekende en opgelegde eigen bijdragen aan de aanvragers te waarborgen.
Doordat bij het onderzoek voor het geven van deze mededeling de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de
gegevens van de Belastingdienst, gemeentelijke basisadministratie, de gemeente Doetinchem en de zorgaanbieders
echter niet betrokken is, is de Third Party Mededeling niet voldoende om hierop volledig te kunnen steunen ten behoeve
van de volledigheid van de eigen bijdragen in de jaarrekening 2009. Hierdoor heeft de gemeente Doetinchem onvoldoende zekerheid
omtrent de volledigheid van de eigen bijdragen van € 987.560 in haar jaarrekening 2009
Wel kan middels de mdedeling zekerheid worden gekregen dat het totaalbedrag aan vastgestelde eigen bijdragen gelijk is
aan de door het CAK geinde en doorbetaalde eigen bijdragen aan de gemeente. Hiermee beschikt de gemeente
Doetinchem in voldoende mate over de zekerheid dat de eigen bijdragen in de jaarrekening 2009 juist zijn verantwoord.
Eventuele mogelijke niet verantwoorde eigen bijdragen worden ingeschat als niet significant c.q. materieel.
Verkoop aandelen Nuon aan Vattenfall
Ingaande 1 janauri 2009 heeft het productie en leveringsbedrijf Nuon-Energy de aandelen verkocht aan het Zweedse
energiebedrijf Vattenfahl voor € 56,8 miljoen. Door de verkoop van de aandelen Nuon die in vier tranches worden geleverd
ontstaat over de jaren 2011, 2013 en 2015 een langlopende vordering van afgerond € 29 miljoen. In 2009 is de eerste tranche
van 49% geleverd. De onzekerheden vanwege mogelijke claims van Vattenfall zijn beperkt voor de gemeente Doetinchem tot een
gelimiteerd bedrag van afgerond € 2,3 miljoen, dit bedrag is ingehouden op de 1e tranche over het jaar 2009 en valt na verrekening
van rente kosten en eventuele claims in 4 jaar vrij aan de verkopers.
Voorts erkennen de verkopers een specifieke aansprakelijkheid voor cliams die voortvloeien uit belastingverplichtingen. Deze
aansprakelijkheid eindigt na 5 jaar en 3 maanden. Voor de belastingclaims geldt eveneens de limitering tot het bedrag van de
escrow (de belastingclaims en algemene claims gezamenlijk zijn gemaximeerd tot het bedrag van de escrow). Vanwege de
langere looptijd van deze specifieke aansprakelijkheid kunnen deze belastingclaims zonodig -tot het maximum van de escrowook
nog met de daarvoor toereikende resterende termijnen van de verkoopsom worden verrekend.
227

Overzicht reserves en voorzieningen
228

229

230

231

232

233

234

235

236

Hoofdstuk 6
Verantwoording in het kader van
Single information single audit
237

Nummer (2)
Specifieke uitkering (3)
238
Juridische grondslag (4)
9 Regionale meld- en coördinatiecentraBesluit
regionale meld- en Gemeenten Besteed bedrag 2009
voortijdig schoolverlaten
coördinatiefunctie voortijdig
schoolverlaten
13 Onderwijsachterstandenbeleid niet- Besluit vaststelling doelstelling en Gemeenten, niet G-31
Opgebouwde reserve ultimo 2008
Beginstand 2009 van voorziening /
GSB (OAB)
bekostiging
overlopende post
Onderwijsachterstandenbeleid
2006-2010 (art 4 t/m 10)
Besteed bedrag 2009 aan voorbereiding
inrichten schakelklassen
Regeling tijdelijke toekenning extra
Besteed bedrag 2009 voor overige of
voorschoolse middelen (artikel 4)
coördinerende activiteiten inzake
onderwijsachterstandenbeleid
Schakelklassen, artikel 166 van
Besteed bedrag 2009 aan voorschoolse
de Wet op het primair Onderwijs
Wet (OKE) voor verlaging
educatie
Besteed bedrag 2009 aan schakelklassen
ouderbijdrage doelgroepkinderen
voorschoolse educatie
Besteed bedrag 2009 aan vroegschoolse
educatie
Aantal deelnemende kinderen aan
voorschoolse educatie in 2009
Aantal deelnemende leerlingen aan
schakelklassen in 2009
Besteed bedrag in 2009 aan voorschoolse
educatie voor verlaging ouderbijdrage van
doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal
Gemiddelde prijs ouderbijdrage in 2009 voo
voorschoolse educatie op de
peuterspeelzaal voor doelgroepkinderen
% doelgroepkinderen bereikt in 2009 met
voorschoolse educatie op de
peuterspeelzaal
15 Brede scholen/ sportaccommodaties Regeling stimulering aanpassing Gemeenten
huisvesting brede scholen en
aanpassing sportaccommodaties
i.v.m. multifunctioneel gebruik
2006
Aantal afgeronde projecten in 2009
17 Regeling brede scholen 2009 Regeling stimulering aanpassing
huisvesting brede scholen
20B Nationaal
Samenwerkingsprogramma
Luchtkwaliteit (NSL)
50B Investering stedelijke vernieuwing
(ISV)
Provinciale beschikking en/of
verordening
Provinciale beschikking en/of
verordening
Ontvanger (5)
Besteed bedrag 2009
Gemeenten Aantal afgeronde projecten in 2009
Besteed bedrag 2009
Gemeenten en
Besteed bedrag 2009
gemeenschappelijke
regelingen (Wgr) (SiSa Hieronder per regel één
tussen medeoverheden) beschikkingsnummer invullen en in de
kolommen erna de
verantwoordingsinformatie voor die
beschikking.
1 2008-002255
Besteed bedrag 2009 uit eigen middelen
Besteed bedrag 2009 uit bijdragen door
derden (niet rijk, provincie of gemeente)
Besteed bedrag 2009 uit de door gemeente
ontvangen rente opbrengsten op door
provincie verstrekte bijdrage NSL
Programma-gemeenten
(SiSa tussen
medeoverheden)
Indicatoren (6)
Doelstellingen en prestatieafspraken in
aantallen die met de provincie zijn
overeengekomen o.b.v. het stedelijk
meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP).
Hieronder per regel één doelstelling /
prestatieafspraak invullen en in de
kolommen erna de
verantwoordingsinformatie
1 ISV 2, Woningen Hamburgerbroek,
omgezet in woningen in de Schil
2 ISV 2, Oosseld
3 Omzetting huur/koop
4 Sloop
5 Toegankelijke woningen in de schil en
Oosseld
6 ISV 2, Openbare ruimte
7 ISV 2, Parkeerplaatsen
8 ISV 2, Bodemsanering
9 ISV 2, Woonzorgzone Oosseld = MFA
10 ISV 2, Woonzorgzone de schil

Afspraak (7)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ versie (1.3) 18-2-2010
Realisatie (8)
Beginstand 2009 (9)
Ontvangen van Rijk (10)
Overige ontvangsten (11)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
Overige besteding (14)
239
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Te verrekenen met Provincie
/ Wgr (16)
€ 767.891 R
€ 1.076.000 R
€ 557.000 R
€ 104.583 R
€ 40.139 R
€ 249.580 R
€ 0 R
€ 0 R
54 D2
46 D2
€ 0 R
€ 58 R
80,00% R
1 1 R
€ 187.651 R
1 1 R
€ 100.000 R
€ 88.251 Nee R
€ 0 R
€ 0 R
Overige (17)
Toelichting afwijking (18)
Eindverantwoording Ja/Nee
(19)
€ 0 R
400 258 Waarvan 161
sociaal
gerealiseerd.
Daarnaast
239 in
aanbouw
381 190 Waarvan 102
sociaal
gerealiseerd.
Daarnaast 87
sociaal in
voorbereiding
en 139 in
voorbereiding
aan duur
Gerealiseerd D1
293 320 D1
480 0 Geen
verantwoordin
gsinformatie
D1
15 8 Ca. 11 ha. in
ontwikkeling
408 0 Nog te
realiseren 120
in 't Loo en
500
Varkensweide
38975 202023 Pelgrim wordt
meegenomen
in de volgende
ISV-periode
1 0 Oplevering
eind 2010
1 0 Start aanbouw
in 2010
Aard Controle (20)
D1
D1
D1
D1
D1
D1
D1

Nummer (2)
Specifieke uitkering (3)
50C Investering stedelijke vernieuwing
(ISV)
240
Juridische grondslag (4)
Provinciale beschikking en/of
verordening
Ontvanger (5)
Indicatoren (6)
11 Bestemmingsplan stationsomgeving
12 Bestemmingsplan Hamburgerbroek
13 Verwerving gronden bedrijven
14 Kantoren
15 Com. Dienstverlening
Verplichtingen / afspraken (in aantallen of
euro's) met de provincie n.a.v. eindsaldo
investeringstijdvak ISV I
Hieronder per regel één verplichting /
afspraak invullen en in de kolommen erna
de verantwoordingsinformatie
1 ISV 1, Schouwburg
2 ISV 1, Pelgrim bestemmingsplan
3 ISV 1, Pelgrim, (zorg)woningen
4 ISV 1, Pelgrim voorzieningen
5 ISV 1, Pelgrim plein
6 ISV 1, De veentjes verbetering omgeving
PLAN
7 ISV 1, Oosten uitwerkingsplan
8 ISV 1, Oosten Duurzaam
9 ISV 1, Oosten
10 Groen van Zuid, herinrichting groen
Eindsaldo ISV I per ultimo 2004
Besteed bedrag 2009
Besteed bedrag t/m 2008
Project-gemeenten (SiSa Besteed bedrag tot en met 2009
tussen medeoverheden)
Investeringsbudget (kolom 7)
Correcties (kolom 17)
Per beschikking besteding voor alle
doelstellingen verantwoorden. Dit doet u
door eerst in een regel het
beschikkingskenmerk in te vullen en
daaronder per regel één doelstelling in te
vullen.
1 2005-007977
2 2005-004669
3
4

Afspraak (7)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ versie (1.3) 18-2-2010
Realisatie (8)
Beginstand 2009 (9)
Ontvangen van Rijk (10)
Overige ontvangsten (11)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
1 1 D1
1 0 Is in
voorbereiding
D1
1 1 D1
15000 19000 D1
2500 0 Totale
oppervlakte is
bestemd als
detailhandel
en is bouwrijp
maar nog niet
verkocht.
D1
1 0 Oplevering
eind 2010
Overige besteding (14)
241
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Te verrekenen met Provincie
/ Wgr (16)
Overige (17)
Toelichting afwijking (18)
Eindverantwoording Ja/Nee
(19)
Aard Controle (20)
D1: aantallen
R:euro’s
1 1 D1: aantallen
R:euro’s
200 36 Resterend
programma
wordt in
aanbouw
genomen in
2010
1200 0 Nog niet
gerealiseerd
1 0 Resterend
programma
wordt in
aanbouw
genomen in
2010
D1: aantallen
R:euro’s
D1: aantallen
R:euro’s
D1: aantallen
R:euro’s
1 1 D1: aantallen
R:euro’s
1 1 D1: aantallen
R:euro’s
1 1 D1: aantallen
R:euro’s
1 1 In 2005 en
2006 aantal
leden
gerealiseerd
D1: aantallen
R:euro’s
12 12 D1: aantallen
R:euro’s
2.235.005 Ja R
€ 558.441 € 0 Ja R
€ 2.754.747 € 0 R
In overleg met Nee D1: aantallen
M.Koopman
R:euro’s
van prov.Gld
afgesproken
dat
verantwoordin
g in
jaarrekening
2010 gedaan
wordt. Zie mail
d.d. 5-3-2010.
In overleg met Nee D1: aantallen
M.Koopman
R:euro’s
van prov.Gld
afgesproken
dat
verantwoordin
g in
jaarrekening
2010 gedaan
wordt. Zie mail
d.d. 5-3-2010.
D1: aantallen
R:euro’s
D1: aantallen
R:euro’s

Departement (1)
Nummer (2)
WWI 53 Tijdelijke stimuleringsregeling
woningbouwprojecten 2009
VenW 59B Brede doeluitkering verkeer en
vervoer
LNV 68 Besluit ontwikkeling van
landschappen (BOL)
Specifieke uitkering (3)
242
Juridische grondslag (4)
Tijdelijke stimuleringsregeling
woningbouwprojecten 2009
Provinciale beschikking en/of
verordening
SZW 72 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening
(Wsw)
Ontvanger (5)
Regeling LNV-subsidies Provincies, gemeenten en
gemeenschappelijke
regelingen (Wgr)
Indicatoren (6)
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in
aantallen)
Alleen in te vullen na afloop project
Per beschikking alle
activiteitenverantwoorden.
Dit doet u door eerst in een regel het
beschikkingskenmerk in te vullen en
daaronder per regel één activiteit in te
vullen.
1
2
3
4
Gemeenten Aantal woningen gestart of voortgezet in
2009
Per beschikkingnummer één regel invullen
Beschikkingnummer (kolom 6)
Hieronder per regel één beschikking invulle
en in kolom 8 de verantwoordingsinformatie
(aantal gestarte/voortgezette woningen)
1 SW0222 1901
2 SWP09000558U
Gemeenten (SiSa tussen Besteed bedrag 2009
medeoverheden)
Hieronder per regel één
beschikkingsnummer invullen en in de
kolommen erna de
verantwoordingsinformatie voor die
beschikking.
1 2007-002970
2 2007-002971
3 2008-004274
4 2008-017301
5 2009-010535
6 2008-004599
Besteed bedrag 2009
Gemeenten Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van
uw gemeente dat een dienstbetrekking heef
of op de wachtlijst staat én beschikbaar is
om een dienstbetrekking als bedoeld in
artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te
aanvaarden op 31 december 2009.
Het totaal aantal inwoners dat is
uitgestroomd uit het werknemersbestand in
2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.
Het totaal aantal gerealiseerde
arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners
in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren
Het totaal aantal gerealiseerde begeleid
werkenplekken voor geïndiceerde inwoners
in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.

Afspraak (7)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ versie (1.3) 18-2-2010
Realisatie (8)
Beginstand 2009 (9)
Ontvangen van Rijk (10)
Overige ontvangsten (11)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
Overige besteding (14)
41 R
14 R
243
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Te verrekenen met Provincie
/ Wgr (16)
€ 0 € 0 Ja R
€ 111.173 € 48.245 Ja R
€ 858 € 57.039 Ja R
€ 50.000 € 41.172 Ja R
€ 42.000 € 70.280 Nee R
€ 0 € 0 Ja R
€ 0 R
538,75 R
20,73 R
377,13 R
23,25 R
Overige (17)
Toelichting afwijking (18)
Eindverantwoording Ja/Nee
(19)
Aard Controle (20)
D1
D1
D1
D1
R

Nummer (2)
Specifieke uitkering (3)
244
Juridische grondslag (4)
74 Wet werk en bijstand (WWB) Wet werk en bijstand Gemeenten Totaal uitgaven inkomensdeel inclusief WIJ
Ontvanger (5)
Indicatoren (6)
waarvan categorie jonger dan 65 jaar
(inkomensdeel) Totaal ontvangsten (niet-rijk) inkomensdeel
inclusief WIJ
waarvan categorie jonger dan 65 jaar
(werkdeel overgangsindicator) Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag
waarvan de rechtmatigheid niet kan worden
vastgesteld (=Terug te betalen aan het
Rijk).
De verantwoording vindt plaats op basis van
het kasstelsel. Er worden uitsluitend
uitgaven verantwoord die gedaan zijn tot en
met 31 december 2008 en waarvan de
rechtmatigheid in 2008 niet kon worden
vastgesteld. Voor zover de rechtmatigheid
van deze uitgaven niet kan worden
aangetoond, wordt het bedrag
teruggevorderd van gemeenten.
75 Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten Uitgaven IOAW 2009
gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte
werkloze werknemers (IOAW) werkloze werknemers (IOAW), art
54
76 Wet inkomensvoorziening oudere en Wet inkomensvoorziening oudere Gemeenten
Ontvangsten IOAW (niet-rijk) 2009
Uitgaven IOAZ 2009
gedeeltelijk arbeidsongeschikte en gedeeltelijk arbeidsongeschikte
gewezen zelfstandigen (IOAZ) gewezen zelfstandigen (IOAZ), art
54
78 Besluit bijstandverlening
zelfstandigen 2004 (Bbz 2004)
79 Wet Werkloosheidsvoorziening
(WWV)
82 Participatiebudget
Verantwoording op basis van baten
en lasten stelsel
Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) 2009
Uitvoeringskosten IOAZ 2009
Besluit bijstandverlening
zelfstandigen 2004 (art. 54)
Totaal uitgaven 2009 (excl. Bob)
Totaal uitgaven kapitaalverstrekking 2009
(excl. Bob)
Totaal ontvangsten 2009 (excl. Bob) (excl.
rijk)
Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking
2009 (excl. Bob) (excl. rijk)
Totaal uitvoeringskosten 2009 (excl. Bob)
Totaal uitgaven Bob 2009
Totaal ontvangsten Bob (excl. Rijk) 2009
Totaal uitvoeringskosten Bob 2009
Wet Werkloosheidsvoorziening Gemeenten Ontvangsten 2009 (niet-rijk)
Wet participatiebudget Gemeenten Meeneemregeling WWB: overheveling
overschot/tekort van WWB-werkdeel 2008
naar Participatiebudget 2009
Omvang van het in het jaar 2008 nietbestede
bedrag WWB-werkdeel dat
meegenomen is naar het Participatiebudget
van 2009
óf
Omvang van het in het jaar 2008 rechtmatig
bestede bedrag WWB-werkdeel als
voorschot op het Participatiebudget van
2009
(bij overheveling van een tekort wordt een
negatief getal ingevuld)
Reserveringsregeling: overheveling
overschot/tekort van 2009 naar 2010
Omvang van het in het jaar 2009 nietbestede
bedrag dat wordt gereserveerd voo
het participatiebudget van 2010. Dit bedrag
is exclusief het bedrag dat een gemeente
ten onrechte niet heeft uitgegeven aan
educatie bij een roc; hiervoor geldt geen
reserveringsregeling (het ten onrechte nietbestede
wordt teruggevorderd door het rijk).
óf
Omvang van het in het jaar 2009 rechtmatig
bestede bedrag participatiebudget als
voorschot op het Participatiebudget van
2010
(bij overheveling van een tekort wordt een
negatief getal ingevuld)
Lasten WWB-werkdeel 2008 die in 2008
niet hebben geleid tot een kasbetaling

Afspraak (7)
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ versie (1.3) 18-2-2010
Realisatie (8)
Beginstand 2009 (9)
Ontvangen van Rijk (10)
Overige ontvangsten (11)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
Overige besteding (14)
245
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Te verrekenen met Provincie
/ Wgr (16)
€ 10.654.288 Nvt
€ 10.119.091 Nvt
€ 480.687 Nvt
€ 467.010 Nvt
Overige (17)
Toelichting afwijking (18)
Eindverantwoording Ja/Nee
(19)
€ 0 R
€ 468.600 R
€ 1.255 R
€ 82.261 R
€ 0 R
€ 1.059 R
€ 1.205.494 R
€ 850.000 R
€ 17.045 R
€ 124.908 R
€ 65.891 R
€ 0 R
€ 0 R
€ 0 R
€ 0 R
€ 415.548
Aard Controle (20)
€ 1.983.980 R
€ 62.027 R

Nummer (2)
Specifieke uitkering (3)
246
Juridische grondslag (4)
Regelluwe bestedingsruimte
participatiebudget 2009 (artikelen
11a en 11b Besluit
participatiebudget)
Ontvanger (5)
Indicatoren (6)
Totaal lasten Participatiebudget 2009
Het is niet toegestaan om reeds in 2008 op
titel van het WWB-werkdeel verantwoorde
uitgaven dubbel te verantwoorden. De
opgave is dus exclusief lasten 2009 die in
2008 hebben geleid tot een kasbetaling ten
laste van het WWB-werkdeel, omdat deze
lasten al in de verantwoording WWBwerkdeel
2008 zijn verantwoord
Waarvan lasten 2009 van educatie bij roc’s
Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet
hebben geleid tot een kasontvangst
Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget
De opgave is exclusief baten 2009 die in
2008 hebben geleid tot een kasontvangst
ten bate van het WWB-werkdeel, omdat
deze baten al in de verantwoording WWBwerkdeel
2008 zijn verantwoord.
Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's
Terug te betalen aan rijk
Omvang van het aan het rijk terug te
betalen bedrag, dat wil zeggen het in het
jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover
dat de reserveringsregeling overschrijdt,
alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte
niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s
Gemeenten Het aantal in 2009 gerealiseerde duurzame
plaatsingen naar werk van inactieven
Dit onderdeel moet door alle gemeenten
worden ingevuld. Indien ingevuld met een
nul, dan bestaat er voor 2010 geen recht op
regelluwe bestedingsruimte.
Beschikkingen Gemeenten Regelluw besteed bedrag 2009
Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te
worden door de gemeenten die
voorfinanciering hebben aangevraagd
83 Schuldhulpverlening Kaderwet SZW-subsidies Gemeenten Besteed bedrag 2009
87 Regeling Buurt, Onderwijs en Sport Tijdelijke stimuleringsregeling Gemeenten Per beschikking alle
(BOS)
buurt, onderwijs en sport
activiteitenverantwoorden.
Dit doet u door eerst in een regel het
beschikkingskenmerk in te vullen en
daaronder per regel één activiteit in te
vullen.
1
DLB-2603454
2
DLB-2603454
3
DLB-2603454
4
DLB-2603454
89 Maatschappelijke opvang/
Besluit maatschappelijke Gemeenten Besteed bedrag 2008 (art. 2.7)
verslavingsbeleid en openbare ondersteuning
geestelijke gezondheidszorg
Stand reserve per ultimo 2008 (art. 2.6)
94 Brede doeluitkering Centra voor Tijdelijke regeling CJG Gemeenten Besteed bedrag 2009 aan
jeugd en gezin (BDU CJG)
jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke
ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en
gezin en het realiseren van centra voor
jeugd en gezin.

Afspraak (7)
Actie(f) op
school
Actie(f) op de
club
Actie(f) in de
wijk
Actie(f)
gezond
SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen van alle departementen excl. EZ versie (1.3) 18-2-2010
Realisatie (8)
Beginstand 2009 (9)
Ontvangen van Rijk (10)
Overige ontvangsten (11)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
Overige besteding (14)
247
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Te verrekenen met Provincie
/ Wgr (16)
€ 6.779.675 R
€ 611.070 R
€ 38.102 R
€ 92.132 R
€ 0 R
€ 0 R
0 R
€ 0 R
€ 78.988 R
2 Nee D
1 Wordt nog
gerealiseerd in
2010
Nee D
2 Nee D
1 Wordt nog
gerealiseerd in
2010
Nee D
€ 2.596.000 R
€ 151.000 R
€ 853.068 R
Overige (17)
Toelichting afwijking (18)
Eindverantwoording Ja/Nee
(19)
Aard Controle (20)

SiSa-verantwoordingsbijlage 2009 voor uitkeringen Annex WEB
Aard Controle (20)
Eindverantwoording
Ja/Nee (19)
Toelichting afwijking (18)
Overige (17)
Te verrekenen met
Provincie / Wgr (16)
Te verrekenen met het Rijk
(15)
Overige besteding (14)
Besteed t.l.v. provinciale of
Wgr+ middelen (13)
Besteed t.l.v. rijksmiddelen
(12)
Overige ontvangsten (11)
Ontvangen van Rijk (10)
Beginstand 2009 (9)
Realisatie (8)
Afspraak (7)
Indicatoren (6)
Ontvanger (5)
Juridische grondslag (4)
Specifieke uitkering (3)
Nummer (2)
Departement (1)
248
€ 0 € 0 € 0 R
Lasten van educatie o.g.v. afgesloten
overeenkomst(en) met één of meerdere
roc's bekostigd uit terugontvangen middelen
educatie uit 2007 of 2008 die in 2009
opnieuw ingezet mochten worden (kolom
12)
Gemeenten niet G-31 en
gemeenschappelijke
regelingen
OCW 108 Wet Educatie Beroepsonderwijs niet Wet Educatie Beroepsonderwijs
G-31
Uitvoeringsbesluit WEB
Teruggevorderd bedrag van roc's over 2007
of 2008 terug te betalen aan het rijk (kolom
15) of mee te nemen naar 2010 (kolom 17)

Hoofdstuk 7
Besluit
249

250

Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Doetinchem in de openbare vergadering
van 1 juli 2010.
De griffi er,
251
De voorzitter,
Mr. A.C. VAN DER HAAR Drs. H.J. KAISER
Deze rekening is na vaststelling door de raad ter kennisname voorgelegd aan Gedeputeerde Staten
van Gelderland.

252