Bestand (1.6 MB) - VVOG

- Het risico op lange termijn van alle gebruikte
geneesmiddelen moet eveneens worden geëvalueerd:
mogelijke risico’s zijn voorkamerfibrilleren en
osteonecrose van de kaak.
Cardiovasculaire ziekten: CHD
- In experimentele en observationele studies werd in
het verleden melding gemaakt van een verlaagd risico
op atherosclerose en CHD bij gebruiksters van H(S)T
(niveau 2, 3).
- Gegevens van observationele (NHS) en gerandomiseerde
(WHI) lijken te wijzen op een verlaagd risico
in de vroege menopauze (ten minste vóór de leeftijd
van 60 jaar en/of minder dan 10 jaar na de menopauze)
(niveau 1, 2). In gerandomiseerde studies met
EPT werd een verhoogd risico op CHD gerapporteerd
bij vrouwen bij wie de behandeling wordt opgestart
op latere leeftijd (ouder dan 70) (WHI) (niveau 1).
- Standaard ET-doses, gebruikt gedurende gemiddeld
6,8 jaar, verlagen de incidentie van CHD bij
vrouwen minder dan 10 jaar na de menopauze (WHI)
(niveau 1).
- Standaard ET-doses, gebruikt gedurende gemiddeld
6,8 jaar, verlagen de incidentie van CHD bij vrouwen
van 50-59 jaar (WHI) (niveau 1).
- Sommige progestagenen kunnen de gunstige effecten
van ET verminderen (bewezen voor MPA) (niveau 1).
- Voorzichtigheid is geboden bij de behandeling
van vrouwen met een hoge LDL-cholesterol; deze
vrouwen lijken een verhoogd risico op CHD door H(S)
T te lopen.
Cerebrovasculaire aandoeningen:
beroerte
- H(S)T (EPT, ET en tibolon) en SERM’s verhogen het
risico op beroerte (niveau 1).
- In afwezigheid van risicofactoren zijn de attributieve
risico’s echter verwaarloosbaar bij vrouwen jonger
dan 60.
- Bij een standaarddosis na de leeftijd van 60 jaar zijn er
8 tot 11 bijkomende gevallen/10.000 vrouwenjaren op
een baseline-incidentie van 26/10.000 vrouwenjaren.
- Observationele studies lijken uit te wijzen dat lage
doses H(S)T gepaard gaan met een lager risico op
beroerte (niveau 2).
- H(S)T is tegenaangewezen bij vrouwen met een
voorgeschiedenis van TIA of beroerte.
- Het individuele cardiovasculaire risico kan worden
geëvalueerd aan de hand van risicomodellen, die we
later zullen bespreken.
Veneuze trombo-embolie (VTE)
- In gerandomiseerde en observationele studies is
gerapporteerd dat HST het risico op VTE verhoogt
(2 tot 3 maal zo hoog) (niveau 1, 2). Dit betekent dat
er in een cohort van 1.000 vrouwen die HST gebruiken
twee extra gevallen optreden per jaar dat HST
wordt gebruikt, dit op een baselinerisico van 1 per
1.000 vrouwenjaren.
- Standaard ET-doses gingen gepaard met een zeldzame
maar significante toename van VTE (WHI) (0,8 extra
gevallen/1.000 vrouwenjaren). De voornaamste
risicofactoren die werden geïdentificeerd, waren
leeftijd, overgewicht, een sedentaire levensstijl en
trombofilie. Het risico is het hoogst gedurende het
eerste behandelingsjaar.
- Dit risico kan lager zijn bij gebruik van lage orale
doses H(S)T of bij gebruik van H(S)T-therapie met
transdermale/percutane oestrogenen (niveau 2).
Risico op borstkanker
- Vrouwen moeten worden geïnformeerd over het feit
dat levensstijlfactoren een invloed hebben op het
borstkankerrisico (postmenopauzale zwaarlijvigheid
en alcoholconsumptie verhogen dit risico; lichaamsbeweging
verlaagt het) (niveau 1, 2).
- Screening op borstkanker moet gebeuren ongeacht of
een vrouw H(S)T gebruikt.
- Sommige geneesmiddelen (EPT) verhogen de mammografische
densiteit. Dit wordt niet vastgesteld bij
andere behandelingen (lage dosis EPT, ET, SERM’s,
tibolon).
- Een hoge mammografische densiteit bij baseline is
een bewezen risicofactor voor borstkanker. Het is
echter niet bekend of een H(S)T-geïnduceerde toename
eveneens gepaard gaat met een verhoogd risico
op borstkanker. Een HST-geïnduceerde toename
kan de nauwkeurigheid van een mammografie wel
verminderen.
- Een hoge mammografische densiteit is geen contraindicatie
voor H(S)T.
- EPT: uit gerandomiseerde studies met gebruik van
één medicatieschema (CEE + MPA) of EPT blijkt het
risico op borstkanker verhoogd te zijn wanneer de behandeling
langer dan 5 jaar wordt toegediend (WHI)
(niveau 1).
- Als we de WHI-gegevens hanteren, betekent dit
bijvoorbeeld dat in een cohort van 1.000 postmenopauzale
vrouwen van 50-79 jaar, die gedurende
10 jaar EPT gebruiken, het berekende absolute risico
op borstkanker 38 bedraagt voor EPT-gebruiksters tegenover
30/1.000 vrouwen die een placebo nemen.
Dit zijn dus 8 bijkomende gevallen. Dit bijkomende
risico is vergelijkbaar met dat van sommige levensstijlfactoren.
- Uit sommige observationele studies is gebleken dat
het verhoogde relatieve risico geassocieerd met
HST vroeger kan beginnen en hoger kan zijn bij
vrouwen met een lage BMI. Dit risico kan verschillen
naargelang het gebruikte progestageen (lager risico
GUNAIKEIA ■ VOL 15 Nr 7 ■ 2010 243